Kuliah 1 : PPG Kuliah 1 : PPG

Tajuk : Kesedaran Pelbagai Sosio Tajuk : Kesedaran Pelbagai Sosio BudayaBudaya

Kesedaran Kepelbagaian Sosio-Kesedaran Kepelbagaian Sosio-BudayaBudaya

BangsaBangsa Struktur masyarakat/ kelas sosial Struktur masyarakat/ kelas sosial

Kepercayaan Kepercayaan Bahasa Bahasa

Adat Resam Adat Resam Jantina Jantina

Kaum-kaum di Malaysia

Malaysia merupakan salah satu negara berbilang kaum yang dapat hidup dengan harmoni.

Selain 3 kaum utama di Malaysia; Melayu, Cina & India, terdapat >200 kaum etnik, terutama di Sabah & Sarawak

1 Orang Melayu

2 Orang Cina 3 Orang India

4 Baba dan Nyonya 5 Suku Kadazandusun

6 Suku Bajau 7 Suku Murut

8 Suku Momogun Rungus 9 Suku Brunei

10 Suku Bisaya 11 Suku Iranun 12 Suku Suluk

13 Suku Idahan 14 Suku Tidong

15 Suku Tombonuo 16 Suku Kedayan 17 Suku Bagahak 18 Suku Lundayeh

19 Suku Iban

KAUM –KAUM DI MALAYSIA

Bangsa Bangsa

Rumpun manusia yg terikat rasa taksub bersama

Lebih rela bekerjasama sesama mereka

Kesamaan bahasaKesatuan wilayahBudayaSejarahAgama -John

Stuart Mill

Sekumpulan org yg kebudayaan, nilai & aspirasi sama

Sama asal-usul, & sifat -Kamus Dewan (1999)

Berkongsi nilai2 sosial- Bekerjasama - Toleransi- Hormat- Setiakawan- Perkongsian - dipupuk di kalangan M

Orang MelayuUNESCO: =suku bangsa Melayu di Sjg Malaysia, Thailand, Filipina, Indonesia, Madagascar.Perlembagaan Malaysia: SSo bketurunan Melayu + Islam

Pakaian : baju melayu, kebaya, kurung, songkok, kain pelikat..Makanan : laksa, kuih koci, buah melaka, kuih lapis, nasi lemak..Permainan : congkak, gasing, wau..Alat muzik : kompang, gong, rebana, gambus..Perayaan : Hari Raya Aidrilfitri(Puasa), Hari Raya HajiTarian : tarian keris, tarian inai, tarian piring, tarian lilin..Kepercayaan : Agama IslamBahasa : Bahasa Melayu

ORANG CINA Warganegara & penduduk tetap.Keturunan pendatang abad 15- 20.

Pakaian : Cheongsam, Sam FuSuku kaum : Teochew, Hakka, HokkienMakanan : Kuih bakul, kuih bulan, pulut nasi, dimsum.Permainan : catur cinaAlat muzik : gitar bulan, dram, er huPerayaan : Tahun Baru Cina, Chap Goh Mei, Pesta Kuih BulanTarian : Tarian kipas, tarian singa, tarian payungKepercayaan : Agama Buddha, Taoisme, KristianBahasa : Mandarin, Hokkien, Hakka, Kantonis, Teochew

!! Ketara kekal identiti. X kahwin lain bangsa sbb agama & budaya. ‘kecinaan’ dianggap unik & istimewa

ORANG INDIAPenghijrah sejak zaman KMM & British.Asal: India selatan

Pakaian : Sari, serban, kurta, dhoti, sarung..Makanan : tosai, idli, muruku, apam, kesari, ladu,

Permainan  : kaudi Alat muzik : veena, sitar, ukulele, sapei..Perayaan : Hari Deepavali, Thaipusam, Ponggal, Vaigunda Ekadashi, Christmas, Onam, Hari Raya

Tarian : tarian serimpi, Shobana Chanarakumar, Bharata Natyam

Kepercayaan : Agama Hindu, Kristian, IslamBahasa : Bahasa Telugu, Tamil, Hindi, dan Malayalam

BABA DAN NYONYA

Segolongan keturunan kaum Cina di Negeri-negeri Selat, khususnya di Melaka.Enggan mengakui orang Cina tetapi rakyat British dan berbangga dengan kedudukan ini.

Mmanggil diri mereka sebagai "Baba" atau "Peranakan" kerana kebudayaan mereka, yang berasal daripada warisan tradisi Cina, mempunyai pengaruh kebudayaan Melayu.

Asimilasi budaya mereka terhadap sosio-budaya di persekitaran mereka di zaman silam, melalui perkahwinan campur (Cina + Melayu), punca utama mengapa generasi memanggil mereka sebagai "Baba".

Suku Bajau

Banyak terdapat di Sabah. Antara penduduk asal kepulauan Borneo, Tawau, Labuan, di Semporna, Lahad Datu dan Kudat.

Kini ramai menetap di Semenanjung Malaysia.100% menganut agama Islam. Pentingkan hubungan kekeluargaan dan "le'od" iaitu kelompok sedaerah.Kini ramai Bajau kahwin Cina, Arab, India dan suku kaum tempatan Bahasa Bajau dikenali :sinama. sisipan -in- membentuk sinama : bermaksud bahasa kepunyaan bangsa Sama.Kajian awal oleh Badan Galak Pusaka sekurang-kurangnya terdapat 26 subdialek bahasa Bajau atau Sinama. Terdapat di Indonesia, Filipina dan Brunei Darussalam.

Suku Momogun Rungus

Dikenali sebagai Dusun Laut atau Dayak Dusun. Kawasan Kudat, Teluk Marudu, Pitas, Beluran, Paitan, Telupid, Kinabatangan.

79% menganut agama Kristian, 20% adalah penganut Agama Labus (Lzabvus) iaitu agama nenek moyang Momogun Rungus 1% beragama Islam

Pentingkan adat-adat nenek moyang, hukum-hukum agama labus serta hubungan kekeluargaan.

"momogun" bermaksud "pemilik tanah".

KADAZAN DUSUN

Etnik Kadazan + Dusun + beberapa etnik kecil lain. Perbezaan Kadazan dan Dusun tidak begitu besar. Penutur dialek Dusun lebih ramai.

merupakan 1/3 drp penduduk Sabah.Pantai barat : Penampang, Papar, Tuaran, Kiulu, Tamparuli, Tenghilan, Kota Belud dan Ranau, Tambunan, dan Keningau

Bumiputera asli yang terbesar di Sabah pelbagai bahasa dan dialek,pelbagai kebudayaan dan adat resam t

Terdapat 27 suku kaum di dalamnya. Antaranya ialah Dusun Liwan, Dusun Tindal, Dusun Pahu, Dusun Lotud, Bagahak, Dusun Labuk, Dusun Kimaragang, Tagahas, Tangara, Dusun, Rungus, Orang Sungai, Kuijau, Tambanuo

Petani tradisi yang menanam padi sawah dan huma. Memburu serta menangkap ikan sungai.

Suku IbanDikenali sebagai dayak laut 576,000 iaitu 30% daripada jumlah penduduk Sarawak, kumpulan etnik terbesar di Sarawak.

Kawasan Sungai Saribas, Sungai Skrang, Sungai Batang Lupar, dan Sungai Rajang.Tradisi menyimpan pasu, gong, dan tempayan yang dipanggil tajau. Ia diwarisi secara turun-temurun, bernilai, dianggap suci, dan dihomati.

Perayaan penting: Hari Gawai Dayak yang dijalankan antara hari pertama dan kedua pada bulan Jun. Tarian Ngajat ditarikan dalam sambutan Hari Gawai sebagai tanda kesyukuran hasil menuai padi sepanjang tahun itu

• Penempatan di rumah panjang teletak di tebing sungai dan di tepi jalan raya

• cara hidup yang diamalkan berlandaskan hukum adat , pantang-larang, tolak-ansur, dan berteraskan perhubungan persaudaraan

• menerima agama kristian sebangai pegangan tetapi mengekalkan nilai adat resam

Kaum Negrito

Terdiri drp rumpun Kensiu, Kintak, Lanoh, Jahai, Mendriq dan Bateq.

Sekitar banjaran TitiwangsaKebanyakannya di sebelah utara Semenanjung.

Bateq

Pahang: Taman Negara Kuala Tahan, sekitar bahagian hulu Sungai Tembeling, Sungai Kechau, Teluk Gunung

Terengganu : Sungai Berua

Kelantan: Sungai Gala, Sungai Chiku, Sungai Tako, Sungai Lebir dan Sungai Aring

Amalan berpindah randah,Mutakhir ini memilih menduduki kawasan yang disediakan Kerajaan ke arah kesejahteraan kehidupan .

Kaum Senoi

Lereng Banjaran Titiwangsa & di sebelah pantai negeri Selangor. Kawasan di pedalaman negeri Perak, Kelantan, Pahang dan Terengganu.

Terdapat 6 rumpun di bawah kategori kaum Senoi:• Che Wong,• Mah Meri, • Jahut, • Semoq Beri,• Semai • Temiar.

Temiar

Teramai di Gua Musang, hingga ke sempadan Perak dan Kelantan.

Peringkat awal, mereka membuat rumah seperti rumah panjang. Lokasinya ditentukan oleh Penghulu atau Batin. Kemudian membina kediaman sendiri.

Bercucuk tanam, berburu dan mencari tumbuhan hutan.

Kemajuan negara telah merubah cara hidup mereka khususnya dalam bidang ekonomi masa kini, di mana kebanyakannya mengusahakan tanah kebun dan juga bekerja dalam pelbagai sektor yang lain.

Sejauh mana kesedaran?Sejauh mana kesedaran?

Malaysia pernah hadapi konflik etnikMasih wujud. Terkawal Hubungan etnik cerminkan darjah

ketegangan sosial Fahami isu prasangka / diskriminasiKesan kpd ekonomi, industri

Mewujudkan identiti Mewujudkan identiti nasionalnasionalAsimilasiAmalgamasiPluralismeAkomodasiAkulturasi

AsimilasiAsimilasiPenyerapan budayaBudaya A+B+C =ACth: Budaya indon diserap oleh

rakyat MalaysiaBudaya A tetap kekal & diterima

umum

AmalgamasiAmalgamasiPercantuman biologiKahwin campurHasil produk baruBudaya baruA+B+C=DD diterima oleh ABC

PluralismePluralismeMempertahan kepebagaian

budayaKekalkan ciri2 pelbagai kelompokPerbezaan= lazimA+B+C = A+B+C

AkomodasiAkomodasiSetiap etnik sedar nilai & norma

<->Tetap pertahan budaya masing2Hidup harmoniWakil etnik dlm pemerintahanSetiap etnik saling bergantung

dlm ekonomi, politik & pendidikan

AkulturasiAkulturasiKumpulan minoriti menerima

nilai & budaya majoriti.Pinjam & terima Kayakan budaya asal minoriti

Isu perpaduan = basi?Isu perpaduan = basi?Klise,Muluk2,RetorikPeranan guru sedarkan *Ramai lagi suku kaum bukan MCI shj…Banjar, Batak, Kampar, Mandailing,

Aceh, Patani…Hakka, Hokien, Kantonis, Kung Fu,

Hainan, Hailam Sinhalese, Malayalam, Hindi,Pakistan,

Sikh, Bangladesh, Portugis, Arab, Afrika Nigeria(?),

Vietnam,Kemboja…

Potensi Potensi Apa kelebihan kepelbagaian

sosio budaya kepada negara? beri idea..

Perkaya kreativitiCiptaan EkonomiModal insan (perlu sinergi)Negatif bila politik sempit kaum…

Biar jelas…Biar jelas…Fahami struktur, nilai2 sosial antara

kaumAdakah semua Melayu samaSamakah setiap Cina, India, Iban,

Kadazan, OA? Apakah sensitiviti kaum lain? Konsep halalPerlu serius, big thinking, strategik,

dana banyakPerana Guru?

1 Malaysia 1 Malaysia PenerimaanPenghayatanPembelaan

Pemangkin transformasi sosial Peluang kpd penjawat awam utk

merealisasikannya..Tanggungjawab pendidik

Struktur Masyarakat / kelas Struktur Masyarakat / kelas sosialsosialMasyrakat : sekelompok besar

manusia yg saling hidup bergantungan, berhubungan berasakan budaya dan matlamat sama.

Saling berorganisasi, mengatur kerja secara kolektif, sistematik

Ciri2 Masyarakat Ciri2 Masyarakat Hidup berkelompokBerbudayaMengalami perubahanSaling berinteraksi (in /eks)Ada kepimpinanBeraturan sosial – susunlapis,

status, kasta

etniketnik

Hubungan saudara dr nenek moyang yg sama

budaya seragam, adat resam, pakaian, bahasa & kegiatan ekonomi

Pola keluarga, pandangan ttg kecantikan, atvt ekonomi, orientasi politik, seni hiburan

Istilah ( cari maksud + Istilah ( cari maksud + CTH) CTH) Etnisiti: Etnosenterisme : Etnosentrik : Rasisme :Prejudis :Stereotaip;

Istilah Istilah Etnisiti: rasa kekitaan sst kump.

etnik. Sama sejarah, nilai, sikap, t.laku

Etnosenterisme : kepercayaan budaya sendiri lebih baik dan tinggi

Etnosentrik : menilai budaya lain ikut piawai budaya sendiri. Anggap budaya lain rendah, enggan terima pandangan, stereotaip…

Rasisme : pandangan thdp kelompok lain berdasrkan ras

semata2 secara terbuka.Layanan berat sebelah atas dasar keturunan.2 tahap rasisme. Individu @ Institusi

Prejudis :pdgn negatif thdp kelompok lain yg tersemat dlm hati sso. Tertutup. Maklumat x jelas. Temurun. Kdg2 stereotaip

Stereotaip : kenyataan umum, negatif/positif , thdp sst etnik. eg. “semua org Q tamak.” berlebih2. cth lain? #

Kelas sosial Kelas sosial Golongan memerintahGolongan diperintah

Kelas sosial tradisionalKelas sosial tradisional

RajaRaja

BangsawanBangsawan

PembesarPembesar

Rakyat Rakyat

Perubahan masyarakatPerubahan masyarakat

Memburu / mengumpul

perindustrian

menternak/ bertani

pertanian

pasca industri

?

Kepercayaan Kepercayaan Akidah atau imanMurid dpt memahami

kepelbagaian kepercayaan masyarakat

Guru beri pendedahan

Kepercayaan MelayuKepercayaan MelayuTujuan?Bgmn Pengaruh pawangJampi mentera (mantra;sanskrit-

kata2 dlm kitab Veda)Ada unsur sihirBeri cth pantang larang Melayu…

(kump)

Pantang larang MelayuPantang larang MelayuJgn berdiri sebelah kakiJgn panjat pokok pisangJgnJgn

PANTANG MELAYU

Kepercayaan CinaKepercayaan CinaYang : laki2, cahaya siang,

matahari, arah selatanYin : wanita, bulan,dingin, gelap,

utaraJedFeng shui

Pantang larang CinaPantang larang CinaJgn sapu lantai arah luar ke

dalamJgn cuci rambut (baru bersalin)Jgn kahwinkan anak perempuan

2 kali dalam setahunJgn hadiahkan jamAngka 8=bunyi ‘kaya’Angka 4 = mati Buka pintu= bawa masuk tuah

Kepercayaan IndiaKepercayaan IndiaDewa dewiApabila ahli keluarga mati, jgn

sembahyang 3 hari, jgn makan ayam 16 hari

Sbl smbahyag pagi/ petang , mandi

Jgn makan daging lembu

Kepercayaan kadazanKepercayaan kadazanKinorohingan= tuhanBobolian=bomohPadi berasal dari tubuh gadis

bernama HuminodunMemuja semangat padiPesta Kaamatan (menuai) 30-31

meimagunatip

Kepercayaan animismeKepercayaan animismeRoh pada objek, ruang dan masa Mambang, bunian, ‘datuk’,

semangatKini….

Bahasa Bahasa Sistem komunikasi menggunakan

bunyiAlat salur ideaSifat dinamik Bgmn berubah?-Pertembungan budaya Penjajahan Perpindahan Penemuan baru Agama Perubahan bunyi

Variasi bahasaVariasi bahasaMelayu: dialek negeri2, daerah2India: Tamil NaduCina: PP, Melaka- Hokkien KL, seremban, Ipoh-

Kantonis SS-Hakka (Sibu-Foochow) Johor- mandarin (s’pura)

fazli mohd bazin

↑ ↑ bahasa di sekolahbahasa di sekolahAtvt di sekolah…(?)Sekolah wawasan

Adat resamAdat resamCara utk lakukan sst yg diakui

mktAmalan piawai diwarisi M belajar adat kaum lain di sek.

P&P mesra budayaAdat masih relevan?

MELAYU-unsur tradisional - Unsur islam

Adat perkahwinan (5 peringkat)-merisik-melamar-bertunang-bernikah-bersanding

Kenduri kahwin, gotong royong

Adat Kelahiran-Bidan-Lenggang perut- bayi - berzanji- membelah mulut -Cukur jambul

Adat kematian - doa 3 malam, malam ke7, malam ke 40 (kurang diamalkan)

Adat berkhatan-kanak-kanak lelaki sebelum baligh- direndam dalam sungai- tok mudin-Batang pisang

Adat Melayu ada yang tidak sesuai dengan agama Islam. Banyak yg ditinggalkan

ADAT RESAM CINA

Adat perkahwinan

Adat KelahiranJaga ibu mengandungBeri nama 3 pktCukur rambut-

Adat kematian

Adat-adat lain....

ADAT RESAM INDIAAdat perkahwinan ibu hamil 7 bulan pakaikan gelang

Adat Kelahiran-potong tali pusatSapu madu pada lidah bayi

Adat kematian

Adat-adat lain....

ADAT RESAM KADAZAN

Adat perkahwinan

Adat Kelahiran-

Adat kematian

Adat-adat lain....

JANTINA (GENDER)

Apa adat istiadat khusus berkaitan kaum:- wanita-lelaki

Pakaian , aksesori

Pantang larangPekerjaan

G rancang P&P yg mesra jantina: L,P, LM, PM, LC, PC, LI, PI..

Perbezaan LP : fizikal, kematangan, emosi, psikologi, faya belajar, interpersonal, intrapersonal, minat, sikap.

Implikasi sekolah 1 gender; (P)methodist, st gabriel, assunta, seri puteri..