SEMINAR SKIM PELABELAN PRODUK CEKAP AIR (SPPCA)

MALAM PENGHARGAAN PERKHIDMATAN SPAN 2018

03

16

SIDANG PENGARANG

PenasihatDato’ Mohd Ridhuan Ismail

Ahli-AhliEncik Marzuki MohammadDato’ Ir. Mohd Shukri Abdul RazikCik Christina TehPuan Loh Pit MuiPuan Ida Murni Marlina Ali Abdul HalimEncik Muhammad Sazwan bin SamsudinEncik Mohammad Helmie Mohd Noor Yazid

PenyelarasEncik Mohd Fazil Ismail

Diterbitkan olehSuruhanjaya Perkhidmatan Air Negara (SPAN)Aras Bawah & Aras Satu,Prima Avenue 7, Blok 3510,Jalan Teknokrat 6,63000 Cyberjaya,Selangor Darul Ehsan.Tel: 03-8317 9333Fax: 03-8317 9339www.span.gov.my

09-15

16-18

19

Seminar Skim Pelabelan Produk Cekap Air (SPPCA)

A-I-R Dalam Khidmat Pelanggan

Pemeriksaan dan Pemantauan PersampelanAir Terawat Wilayah Selatan

Malam Penghargaan Perkhidmatan SPAN 2018

Aktiviti SPAN

KANDUNGAN

03-04

05-08

SEMINAR SKIM PELABELAN PRODUK CEKAP AIR (SPPCA)Oleh Puan Arni Shahrina Binti Shaharum, Bahagian Pembangunan Industri (BPI)

Seminar SPPCA

Seminar ini telah dianjurkan oleh Bahagian Pembangunan Industri, Suruhanjaya Perkhidmatan Air Negara (SPAN). Seminar ini telah berlangsung selama satu (1) hari di Hotel Bangi-Putrajaya pada 31 Julai 2018 dengan kehadiran seramai 92 orang peserta. Para peserta terdiri daripada pegawai SPAN daripada Ibu Pejabat iaitu daripada Jabatan Kawal Selia Air dan Bahagian Pembangunan Industri, pegawai- pegawai daripada Pejabat Wilayah SPAN, badan pensijilan dan pembekal serta pengilang.

Seminar ini telah dirasmikan oleh Pengarah Kanan, Bahagian Pembangunan Industri, SPAN, Encik AbdullSukor bin Ismail. Beliau telah menyampaikan ucapan perasmian seminar mewakili Ketua Pegawai Eksekutif SPAN, YBhg. Dato’ Mohd Ridhuan bin Ismail.

Melalui ucapan perasmian berkenaan, beliau menyeru agar pihak pembekal dan pengilang bagi produk cekap air dapat mengambil peluang untuk menghantar produk cekap air untuk pengujian dengan badan-badan pensijilan yang diiktiraf oleh SPAN dan seterusnya mendaftarkan produk cekap air dengan pihak SPAN sebelum pelaksanaan penggunaan produk secara mandatori dikuatkuasakan pada tahun 2019.

Selain daripada itu, beliau turut menegaskan akan peranan, tanggungjawab dan sokongan oleh pihak pembekal dan pengedar produk bagi industri perkhidmatan air adalah penting di dalam menjayakan program SPPCA ini. Oleh yang demikian, beliau berharap seminar yang dianjurkan ini akan menjadi platform untuk para peserta seminar SPPCA di dalam membangkitkan sebarang kemusykilan dan pertanyaan serta cadangan di dalam memenuhi keperluan pendaftaran produk cekap air agar pihak SPAN dapat menambahbaik prosedur sedia ada dan merangka pelan tindakan yang teratur dan jitu di dalam memenuhi objektif SPPCA.

3

Seminar SPPCA

Para peserta juga turut diberikan pendedahan dan penerangan terperinci khususnya kepada pembekal produk SPPCA dan beberapa maklum balas berkaitan isu-isu berbangkit mahupun permasalahan yang dihadapi oleh penggiat industri dalam memenuhi keperluan syarat-syarat pendaftaran SPPCA yang telah dikenalpasti.

Selain daripada sesi pembentangan, terdapat dua (2) pembekal iaitu T.J Pottery Sdn. Bhd. dan Kim Khee Trading Sdn. Bhd. yang berbesar hati mengadakan pameran bagi memperkenalkan produk cekap air yang dibekalkan oleh syarikat mereka.

Sesi pertama adalah sesi penerangan menerusi pembentangan empat (4) kertas kerja iaitu daripada Bahagian Pembangunan Industri SPAN, Lembaga Pembangunan Industri Pembinaan (CIDB) , IKRAM QA Services Sdn. Bhd. (IKRAM) dan Sirim QAS International Sdn. Bhd. (SIRIM).

Sesi kedua seminar diteruskan dengan sesi perbincangan berhubung keperluan teknikal dan seterusnya terdapat sesi soal jawab kepada peserta-peserta di mana panel-panel yang terlibat adalah terdiri daripada Bahagian Pembangunan Industri SPAN, Jabatan Kawalselia Air SPAN, SIRIM, IKRAM dan CIDB.

Topik perbincangan merangkumi aspek pensijilan produk berkaitan bagi tujuan mendapatkan perakuan dan pendaftaran produk untuk SPPCA.

Beberapa isu dan cabaran dalam perbincangan semasa sesi soal jawab berlangsung telah dikenalpasti dan dibahaskan. Antara cabaran-cabaran dan isu yang dibangkitkan adalah sebagaimana berikut:

• Pindaan terhadap standard MS 1799 (Urinal)yang masih belum dimuktamadkan. Percanggahan dengan Jadual IV Akta 520 (Lembaga Pembangunan Industri Pembinaan Malaysia 1994) telah menyebabkan berlakunya masalah dalam proses pengimportan produk tersebut ke Malaysia;

• TindakanpenguatkuasaanyangdibuatolehSPANtidak menyeluruh menyebabkan pembekal yang sah berdaftar di bawah SPPCA merasa tertindas;

• Mewajibkan industri hotel menggunakantandasdengansistemdwi-simbahan(dualflush)memandangkan hanya tandas dengan sistem dwi-simbahan sahaja yang dibenarkan masuk ke Malaysia justeru Kaedah 65 dalam Kaedah-kaedah Industri Perkhidmatan Air (Retikulasi Air dan Pemasangan Paip) 2014 dipinda;

• Pesertamasihkeliruprodukyangperludidaftarkanuntuk SPPCA (sama ada mandatori dan sukarela)

4

Khidmat Pelanggan

Berurusan Dengan Pengguna

‘Pemegang Lesen Perkhidmatan yang menyediakan bekalan air atau perkhidmatan pembetungan mempunyai satu tanggungjawab am untuk:

(a) berurusan dengan pengguna secara munasabah; dan

(b) menangani aduan pengguna dengan memuaskan.’

- Seksyen 33, Akta Industri Perkhidmatan Air 2006 (Akta 655).

Seksyen 33 ini menggariskan kaedah umum bagaimana setiap Pemegang Lesen Perkhidmatan perlu menguruskan pelanggan mereka dengan munasabah dan keberhasilan yang memuaskan.

Mutu khidmat pelanggan di dalam industri perkhidmatan bekalan air dan pembetungan dijangka akan terus meningkat bila ‘Standard Pengguna’ dilancarkan kelak sebagaimana kehendak di bawah Seksyen 68, Akta 655.

Apa Itu Khidmat Pelanggan?

Perkhidmatan pelanggan adalah keupayaan dan komitmen dalam menyempurnakan tindakan menjaga keperluan pelanggan dengan menyediakan dan menyampaikan perkhidmatan dan bantuan yang berkualiti, membantu dan bermutu tinggi sebelum, semasa, dan selepas keperluan pelanggan dipenuhi.

“Khidmat Pelanggan adalah satu siri aktiviti yang direka untuk meningkatkan tahap kepuasan pelanggan dan memenuhi jangkaan mereka.” - Jamier L.Scott (2002)

Dale Carnegie menyatakan salah satu prinsip utama untuk membina hubungan adalah untuk membuat orang lain merasa penting, dan melakukannya dengan ikhlas. Khidmat pelanggan adalah peluang untuk membuatkan pelanggan berasa berharga dan penting.

Lazimnya, A-I-R adalah punca utama pengguna menghubungi khidmat pelanggan.

A-I-R yang dimaksudkan di sini ialah:

mendapatkan penyelesaian

ke atas masalah atau isu yang

diadu.

R(esolve)

mendapatkan maklumat

berkaitan dengan notis, isu, dan

perkhidmatan.

I(nformation)

mendapatkan bantuan, khidmat

nasihat berkaitan perkhidmatan

yang disediakan oleh Pemegang

Lesen Perkhidmatan.

A(ssistance)

A-I-R DALAM KHIDMAT PELANGGANOleh Encik Mohamad Nasir Bin Mahmood, Pejabat Wilayah Timur

5

Khidmat Pelanggan

1. Enablers

Staf: frontliners terdiri daripada mereka yang kompeten, responsif dan mesra.

Sistem: kemudahan peranti dan peralatan asas dan prasarana sokongan yang lengkap dan berkesan. Pengguna diberi pelbagai pilihan untuk membuat aduan atau berhubung, seperti ‘walk-in’, emel, faks, telefon, social media, dan lain-lain.

Standard Operating Procedure (SOP): kaedah pelaksanaan tugas, pemantauan ke atas mutu perkhidmatan dan prestasi kerja oleh kakitangan.

Ia perlukan untuk memandu prosedur kerja, mengukur dan meningkatkan mutu perkhidmatan kaedah dan prestasi kerja staf yang berkaitan.

2. Polisi ‘Pelanggan Selalu Betul’

‘Pelanggan Selalu Betul’ adalah satu moto atau slogan yang bertujuan untuk menggalakan kakitangan perkhidmatan memberi keutamaan tinggi terhadap kepuasan pengguna.

Polisi ini dipopularkan oleh usahawan yang berjaya seperti Harry Gordon Selfridge, John Wanamaker dan Marshall Field, yang berprinsip bahawa aduan pelanggan hendaklah diuruskan dengan serius supaya pelanggan tidak berasa tertipu atau diperdaya.

Hormati dan anggaplah pelanggan selalu betul. Cuma terkadang mereka terkhilaf, berpunca kerana mereka tidak mendapat A-I-R yang diperlukan.

3. Komunikasi Positif

Komunikasi yang berkesan dan professional adalah langkah pertama dalam perkhidmatan pelanggan yang berkualiti tinggi.

(i) Salah satu ciri komunikasi yang berkesan ialah dengan menjadi pendengar yang baik. Dengar dulu, ulas kemudian, jangan cepat nak mencelah, kerana mereka mungkin nak luahkan apa yang terbuku sebelum ini.

Minda kita akan kekal tertutup bila mulut kita asyik terbuka.

(ii) Kesopanan adalah satu seni dalam berkomunikasi. Mengucapkan salam, atau ‘hello’,’ ‘petang baik,’ ‘tuan,’ dan ‘terima kasih banyak’ adalah sebahagian daripada perkhidmatan pelanggan yang baik. Bagi mana-mana perniagaan, menggunakan cara yang baik adalah sesuai dalam semua keadaan bila berurusan dengan pengguna.

(iii) Kurangkan janji, lebihkan penyampaian, buktikan dengan keberhasilan bukan dengan retorik. Tidak ada yang menghancurkan kepercayaan lebih cepat daripada janji-janji yang tidak ditunaikan.

(iv) Susulan: sebelum, semasa dan selepas.

Tiga sebab utama kenapa susulan sangat penting: pelanggan akan rasa dihargai, dapat memberi dan mendapatkan isu atau masalah sebenar daripada mereka, meningkatkan hubungan kepercayaan antara pelanggan dan pemberi perkhidmatan.

Penantian (tanpa maklumat terkini) adalah satu seksa dan meresahkan. Langkah membuat susulan dan mengemaskini pengguna akan memberi kelegaan pada mereka walaupun masalah belum diatasi.

Bila pengguna atau pengadu berasakan masalah mereka tidak didengari, dihiraukan, atau ditangani sebagaimana jangkaan, mereka akan sebar-luaskan aduan itu ke media cetak/elektronik atau sosial media. Ini akan menghasilkan kerosakan reputasi dan imej ke atas organisasi pemberi perkhidmatan.

“Aduan pelanggan adalah satu mekanisme maklum balas yang berharga untuk membantu organisasi dengan cepat dan murah dalam mengukuhkan produk, perkhidmatan dan fokus pasaran.”

Petikan dari buku ‘Complaint is a Gift’, yang dikarang bersama oleh Janelle Barlow dan Claus Moler

“Komunikasi adalah penyampaian atau pemindahan maklumat dan makna

daripada satu pihak (penghantar) kepada pihak yang lain (penerima).

- Guffey and Almonte (2010)

Tips Khidmat Pelanggan Dalam Pembekalan A-I-R

6

Khidmat Pelanggan

4. Sentiasa Andaikan Diri Anda Dalam Situasi Pelanggan

Pernahkah anda cuba meletakkan diri anda di tempat pelanggan sebelum menangani permintaan mereka? Ia mungkin datang dengan pengalaman. Maksud saya, pengalaman peribadi anda sendiri di mana anda mengalami perkhidmatan pelanggan yang tidak memuaskan. Bolehkah anda ingat bagaimana rasanya kecewa atau diabaikan apabila anda mencari sokongan dan bantuan? Adakah anda membiarkan pelanggan anda berasa seperti ini juga?

Biarkan situasi yang tidak menyenangkan ini mengajar anda untuk sentiasa memikirkan bagaimana perasaan anda dari perspektif pelanggan dan menjadi pemangkin untuk anda terus mempertingkatkan mutu perkhidmatan.

Santunilah pelanggan anda sebagaimana anda ingin disantuni bila tiba giliran anda pula menjadi pelanggan dan perlu pada A-I-R.

5. Senario-Senario Untuk Panduan

Senario #1: “Terima kasih kerana kecaknaan pihak encik. Kami telah mengadu pada dua agensi yang berkaitan sebelum ini, encik pihak ketiga yang saya hubungi, tapi encik orang yang mula-mula menghubungi saya.”

Senario #2: “Saya telah membuat panggilan ke pusat khidmat pelanggan berulang kali dan telah bercakap dengan tiga orang pegawai berlainan. Setiap pegawai memberikan jawapan yang berbeza. Saya inginkan pegawai yang mempunyai jawapan yang tepat mengenai aduan yang saya ajukan.”

Senario #3: “Saya ke pusat khidmat pelanggan ingin bertemu pegawai bagi membuat rayuan. Pegawai tiada dan saya disuruh datang semula keesokannya. Esok saya pergi lagi. Pegawai berkenaan juga tiada. Saya pulang hampa. Selepas saya adu pada pihak tuan barulah ada pegawai mereka yang menghubungi saya.”

Senario #4: “Saya menefon Pejabat Khidmat Pelanggan mereka, mereka berjanji akan menelefon semula untuk memaklumkan status terkini permasalahan A-I-R yang saya perlukan. Tapi berakhir dengan sunyi dan sepi. Selepas saya mengadu pada pihak tuan, dua kali wakil mereka menefelon saya pada hari yang sama bertanyakan status terkini samada aduan saya telah ditangani atau belum.

Senario #5: Staf bergaduh dengan pelanggan di depan kaunter khidmat pelanggan.

Kesemua scenario ‘kisah benar’ mungkin tidak asing dalam menguruskan operasi dan khidmat pelanggan. Ia tidak sepatutnya berlaku dan boleh diminimakan jika aduan dan hal-hal kepenggunaan itu diuruskan dengan cekap dan berkesan.

Tapi apa yang berlaku telah berlaku dan menjejaskan reputasi penyedia perkhidmatan, dan pihak-pihak yang berkepentingan.

7

Khidmat Pelanggan

Rumusan

Pelanggan memerlukan A-I-R dari masa ke semasa. Khidmat pelangganlah yang merupakan juzuk terpenting di dalam sebuah organisasi yang ditugaskan untuk memenuhi keperluan ini.

Dalam bidang perniagaan oligopoli terutamanya, bukan sahaja mutu produk atau perkhidmatan yang boleh menjejaskan satu organisasi yang berteraskan keuntungan, kegagalan di pihak khidmat pelanggan

“Pelanggan mempunyai ingatan. Mereka mengingati (layanan) anda walaupun anda tidak mengingati (bagaimana anda telah melayan) mereka. Kepercayaan pelanggan boleh memusnahkan perniagaan jika wujud masalah perkhidmatan yang teruk yang terbentuk dari asalnya himpunan isu-isu kecil yang tidak ditangani dengan cekap.”

- Don Peppers dan Dr. Martha Rogers, dalam buku mereka ‘Rules to Break and Laws to Follow’

(frontliners) juga boleh menambah lagi kerugian akibat ketidakcekapan dalam menguruskan aduan dan isu yang diajukan.

Uruskanlah pelanggan anda, melalui enablers yang cekap dan berkesan, dengan cara yang munasabah berserta keberhasilan yang memuaskan kerana itulah harapan pelanggan, dan itulah juga kehendak Akta 655.

8

Pemeriksaan Dan Pemantauan

Petikan kata-kata Penolong Setiausaha Agung Rendah Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu (PBB) merangkap Setiausaha Eksekutif Suruhanjaya Ekonomi dan SosialAsiadanPasifik,Dr.ShamshadAkhtar semasaSambutan Hari Air Sedunia di Bangkok pada 23 Mac 2015 menggambarkan kepentingan air terawat yang bersih dan selamat untuk diminum dan adalah menjadi tanggungjawab sesebuah kerajaan untuk memastikan sistem bekalan air terawat yang selamat untuk rakyat.

Di Malaysia, Suruhanjaya Perkhidmatan Air Negara (SPAN) selaku badan kawal selia yang ditubuhkan pada 2007 untuk memastikan perkhidmatan bekalan air yang mapan, berdaya harap dan termampu untuk semua turut menetapkan keperluan air terawat yang selamat melalui penguatkuasaan di dalam Akta Industri Perkhidmatan Air 2006 (Akta 655), Seksyen 41 - “Pemegang lesen pengagihan air hendaklah, apabila membekalkan air ke mana-mana premis, memastikan bahawa kualiti air yang dibekalkan mematuhi standard kualiti minuman, yang ditetapkan oleh Menteri, pada masa pembekalan”, dan kegagalan mematuhi ketetapan ini apabila disabitkan boleh didenda tidak melebihi RM300,000.00 atau dipenjarakan selama tempoh tidak melebihi tiga tahun atau kedua-duanya.

Selain itu, Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM) melalui Bahagian Perkhidmatan Kejuruteraan turut menjalankan Program Kawalan Mutu Air Minum (KMAM) sejak 1983 sebagai program pemantauan terhadap kualiti air bagi bekalan air awam, pemantauan kualiti air di pulau dan pusat pelancongan, pemantauan kualiti air di ladang-ladang, kajian kebersihan, khidmat nasihat, audit teknikal serta latihan dan kajian berkaitan kualiti air.

Melalui program ini, sampel air di loji rawatan air dan sistem retikulasi akan diambil berdasarkan 72 jenis parameterfizikal,mikrobiologi,kimiaorganik&inorganik,logam berat dan pestisid yang hendak diuji secara berkala. Sebanyak 6,108 stesen persampelan telah didirikan oleh operator air bagi membolehkan 186,000 persampelan diambil dan dianalisa oleh Makmal Jabatan Kimia Malaysia serta Makmal Pusat Operator Air untuk

Operator air atau pemegang lesen individu di setiap negeri turut memainkan peranan bagi memastikan air yang dirawat dan dibekalkan kepada pengguna adalah sentiasa mematuhi piawaian yang ditetapkan oleh KKM melalui aktiviti persampelan secara berterusan di loji rawatan air dan sistem retikulasi untuk memastikan tiada perlanggaran kualiti air terawat yang memudaratkan pengguna.

Setiap loji rawatan air yang merawat air mentah untuk diproses menjadi air terawat yang selamat diminum mempunyai makmal bagi membolehkan analisa kualiti air mentah dan air bersih dilakukan setiap dua (2) jam sepanjang tempoh loji rawatan air tersebut beroperasi. Selain itu, terdapat juga loji-loji rawatan air yang dilengkapi dengan peralatan On-line Analyser Monitoring System yang berfungsi untuk menganalisa parameter kualiti air secara real-time bagi memudahkan pemantauan kualiti air secara berterusan dilakukan.Teknologi ini membolehkan sebarang perlanggaran kualiti air akan dapat dikesan dengan segera dan operasi loji rawatan air dapat dihentikan sebelum air yang tercemar dibekalkan kepada pengguna.

Persampelan oleh Jabatan Kesihatan Negeri

PEMERIKSAAN DAN PEMANTAUAN PERSAMPELAN AIR TERAWAT WILAYAH SELATANOleh Encik Mohd Fahrurrozy Bin Wakimin, Pejabat Wilayah Selatan

memastikan kualiti air terawat yang dibekalkan kepada pengguna mematuhi standard kualiti minimum yang ditetapkan di dalam Garis Panduan Kualiti Air oleh World Health Organization (WHO).

“Bekalan air minum yang bersih dan sanitasi sempurna menjadi asas bagi martabat dan keperluan penting untuk hak asasi manusia yang lain. Kekurangan akses bagi air bersih dan sanitasi adalah krisis senyap yang boleh memusnahkan kehidupan dan mengorbankan lebih banyak nyawa melalui penyakit berbanding dalam konflik.”

Keperluan Air Minum yang Selamat

9

Pemeriksaan Dan Pemantauan

Walaupun kes yang dilaporkan adalah sedikit dan boleh dianggap terpencil, SPAN mengambil serius perkara tersebut dan tidak berkompromi berkaitan isu kualiti air kerana merupakan antara syarat yang perlu dipatuhi oleh operator air yang dilesenkan oleh SPAN.

Berdasarkan daripada kertas cadangan yang dibentangkan oleh wakil SAINS semasa mesyuarat khas susulan yang diadakan di PWS pada 14 Ogos 2018, satu keputusan telah dicapai iaitu pelaksanaan Program Pemeriksaan dan Pemantauan Persampelan KMAM di mana operator air akan memilih lima lokasi persampelan di rangkaian Sistem Bekalan Air (WSS) bermula di loji rawatan air (treatment plant outlet – TPO), tangki pengimbang/perkhidmatan (service reservoir outlet – SRO) dan retikulasi (retention – RTN). Seterusnya Inspektor Kesihatan JKN dan Pencontoh Kualiti Air (SAJ, SAMB, SAINS) akan mengambil sampel di lokasi yang ditetapkan dan sampel tersebut akan dipelihara sebelum di hantar ke Makmal Jabatan Kimia Malaysia, Petaling Jaya dan Makmal Pusat (SAJ, SAMB, SAINS) untuk dianalisa pada hari persampelan serta pada hari ke 14 persampelan.

Sepanjang aktiviti ini dilakukan, ia akan disemak serta dipantau oleh wakil JKN serta operator air negeri lain bagi tujuan perkongsian teknik serta penambahbaikkan persampelan dan pemeliharaan sampel. Dalam masa yang sama, agensi yang mengambil sampel turut membuat ujian analisa kualiti air bagi parameter pH, kekeruhan dan baki klorin untuk membuktikan kualiti air yang dibekalkan adalah sentiasa mematuhi piawaian yang telah ditetapkan KKM.

ProgramyangmendapatkerjasamapenuhdaripadaUnitKejuruteraan, Jabatan Kesihatan Negeri (Johor, Melaka, Negeri Sembilan), SAJ, SAMB dan SAINS ini turut bersetuju memilih parameter Fluorida sebagai parameter perintis bagi membolehkan penyertaan daripada Bahagian Kesihatan Pergigian (Johor, Melaka, Negeri Sembilan). Ia turut mendapat sokongan serta kerjasama daripada Pengarah Bahagian Kualiti Air, Jabatan Kimia Malaysia yang memberi pengecualian yuran analisa kualiti air bagi setiap sampel yang dihantar ke Makmal Jabatan Kimia Malaysia sepanjang program ini berlangsung.

Mesyuarat Koordinasi Berhubung Kualiti Air Minum Anjuran SPAN Wilayah Selatan

Kronologi Program Pemeriksaan dan Pemantauan Persampelan KMAM

Bagi meningkatkan kesedaran akan kepentingan persampelan dan pemeliharaan sampel disamping mencari teknik terbaik persampelan serta memastikan aktiviti persampelan dan analisa kualiti air yang dilakukan oleh operator air dan Jabatan Kesihatan Negeri adalah selaras dengan American Public Health Association (APHA) Method atau HACH Method, Pejabat SPAN Wilayah Selatan (PWS) dan Pejabat SPAN Cawangan Melaka (PCM) telah mengambil initiatif dengan mengadakan Program Pemeriksaan dan Pemantauan Persampelan KMAM yang melibatkan tiga negeri di Wilayah Selatan iaitu Johor, Melaka dan Negeri Sembilan.

Idea pelaksanaan program ini tercetus semasa Mesyuarat Koordinasi bersama Jabatan Kimia Malaysia, Jabatan Kesihatan Negeri, Badan Kawal Selia Air Negeri dan Operator Air Berhubung Kualiti Air Minum Bil 1/2018 yang diadakan di Wisma Air, Syarikat Air Melaka Berhad (SAMB) pada 29 Mac 2018 yang lalu apabila wakil Syarikat Air Negeri Sembilan Sdn. Bhd. (SAINS) dan wakil Ranhill SAJ Sdn. Bhd. (SAJ) membangkitkan isu perbezaan keputusan analisa di antara persampelan Jabatan Kesihatan Negeri (JKN) yang dihantar untuk dianalisa di Makmal Jabatan Kimia Malaysia berbanding persampelan operator air yang dianalisa di makmal pusat milik operator air walaupun persampelan yang dilakukan di lokasi yang sama serta berpandukan APHA Method.

Ujian analisa kualiti air di makmal loji rawatan air

Selain itu, bagi memastikan keputusan analisa kualiti air yang dilakukan di loji rawatan air adalah tepat dan boleh dipercayai, operator air turut membuat persampelan air di loji rawatan air dan di sistem retikulasi untuk di hantar ke makmal pusat milik operator air untuk dianalisa. Sekiranya keputusan analisa di makmal mendapati terdapat perlanggaran kualiti air, loji rawatan air yang terlibat akan membuat semakan dan pembetulan pada sistem pendosan bahan kimia disamping memeriksa semula peralatan yang digunakan untuk menganalisa kualiti air di loji bagi memastikan perlanggaran tersebut tidak berterusan atau berulang.

10

Pemeriksaan Dan Pemantauan

Negeri Melaka telah menawarkan diri sebagai perintis program ini dengan pemilihan WSS Gadek di daerah Alor Gajah sebagai lokasi persampelan. Program yang berlangsung pada 10 Oktober 2018 ini bermula pada pukul 8 pagi dengan TPO Loji Rawatan Air Gadek menjadi lokasi pertama persampelan. Inspektor KesihatandaripadaUnitKejuruteraan,JabatanKesihatan Negeri Melaka (JKNM) dan Doktor Gigi daripada Bahagian Kesihatan Pergigian Melaka (BKPM) bersama-sama Pencontoh Kualiti Air SAMB membuat persampelan dan pemeliharaan sampel sambil dipantau oleh wakil-wakil daripada SPAN, Jabatan Kesihatan Negeri Johor (JKNJ) dan SAJ.

Aktiviti Persampelan di SRO Tangki High Level

Program Pemeriksaan dan Pemantauan Persampelan KMAM di Negeri Melaka

Gambar Rajah 1: Ringkasan Program di Melaka

11

Pemeriksaan Dan Pemantauan

Aktiviti tersebut diteruskan di SRO Tangki Bukit Tiga, SRO Tangki High Level, RTN Pekan Lubok Cina dan RTN Tabuh Naning sebelum sampel-sampel tersebut di hantar ke Makmal Jabatan Kimia Malaysia, Petaling Jaya dan Makmal Pusat SAMB, Bertam. Penghantaran sampel tersebut turut diiringi serta dipantau bagi melihat sebarang kemungkinan faktor luaran yang berisiko merosakkan sampel. Seterusnya sampel yang tiba di kedua-dua makmal tersebut dibahagikan kepada dua untuk membolehkan analisa pada hari persampelan dan pada hari ke 14 persampelan.

Analisa sampel di Makmal Pusat SAMB, Bertam

Penghantaran sampel dari Melaka ke Jabatan Kimia Malaysia

Bagi memberi pemahaman serta perkongsian pengetahuan, Jabatan Kimia Malaysia turut memberi taklimat serta penerangan kepada wakil SPAN, JKNM, JKNJ dan SAMB berhubung prosedur dan praktis sampel yang diterima untuk diuji dan dianalisa.

Taklimat oleh Wakil Jabatan Kimia Malaysia

12

Pemeriksaan Dan Pemantauan

Gambar Rajah 2: Ringkasan Program di Johor

Negeri Johor menjadi lokasi kedua program ini yang berlangsung pada 16 Oktober 2018 dengan WSS Panchor 3, Muar menjadi pilihan lokasi persampelan. Program dimulakan dengan sesi taklimat oleh SPAN dan SAJ sebelum aktiviti persampelan dilaksanakan dan RTN Parit Payung menjadi lokasi pertama persampelan serta diikuti olehSROTangki Parit Unas, SROTangkiPengkalan Bukit, SRO Tangki Pagoh dan TPO Loji Rawatan Air Panchor 3. Persampelan dan pemeliharaan sampel di lokasi tersebut dilakukan oleh Inspektor Kesihatan daripadaUnit Kejuruteraan, JKNJ bersama-sama Pencontoh Kualiti Air SAJ sambil dipantau oleh wakil-wakil daripada SPAN, Jabatan Kesihatan Negeri Sembilan (JKNNS), SAMB dan SAINS.

Seterusnya, sampel tersebut di hantar ke Makmal Jabatan Kimia Malaysia, Petaling Jaya dan Makmal Pusat SAJ, Batu Pahat dengan praktis yang sama sepertimana program yang dilaksanakan di Melaka.

Aktiviti Persampelan di SRO Tangki Parit Unas

Penghantaran sampel dari Johor ke Jabatan Kimia Malaysia

Analisa Sampel di Makmal Pusat SAJ, Batu Pahat

Program Pemeriksaan dan Pemantauan Persampelan KMAM di Negeri Sembilan

Program Pemeriksaan dan Pemantauan Persampelan KMAM di Negeri Johor

13

Pemeriksaan Dan Pemantauan

WSS Linggi di daerah Port Dickson menjadi pilihan SAINS sebagai lokasi perintis di Negeri Sembilan. Program yang berlangsung pada 23 Oktober 2018 ini menyaksikan wakil-wakil daripada JKNM, BKPM, BKPJ, SAJ dan SAMB hadir sebagai pemerhati serta pemantau kepada persampelan dan pemeliharaan sampel yang di ambil oleh Inspektor KesihatandaripadaUnitKejuruteraan,JKNNSbersama-samaPencontohKualitiAirSAINSsertaDoktorGigidaripadaBahagian Kesihatan Pergigian Negeri Sembilan (BKPNS).

Program Pemeriksaan dan Pemantauan Persampelan KMAM di Negeri Sembilan

Gambar Rajah 3: Ringkasan Program di Negeri Sembilan

Aktiviti Persampelan di SRO Tangki Si Rusa 2

14

Kesimpulan

Keputusan yang dikeluarkan oleh Makmal Jabatan Kimia Malaysia dan Makmal Pusat Operator terhadap persampelan yang diambil oleh semua agensi terlibat di setiap negeri menunjukkan kualiti air bagi parameter fluoride yang dibekalkan oleh operator air berada di dalam julat yang dibenarkan (0.4 – 0.6 ppm) dan mematuhi piawaian yang ditetapkan KKM. Selain itu, teknik persampelan yang dipraktiskan oleh setiap agensi adalah hampir sama yang berpandukan kepada APHA Method.

Aktiviti Persampelan bersama (joint sampling) antara pihak Operator Air, KKM, SPAN dan JKM adalah inisiatif yang baik bagi mengurangkan isu pertikaian berhubung keputusan analisa kualiti air.

Gambar kenangan peserta program di Melaka

Gambar kenangan peserta program di Johor

Pemeriksaan Dan Pemantauan

Penghantaran sampel dari Negeri Sembilan ke Jabatan Kimia Malaysia

Program ini bermula di SRO Tangki Si Rusa 3 dikuti dengan SRO Tangki Si Rusa 2, RTN Pekan Chuah, RTN Bandar SpringHill dan lokasi terakhir di TPO Loji Rawatan Air Sg. Linggi. Seterusnya sampel-sampel yang telah diambil dihantar ke Makmal Jabatan Kimia Malaysia, Petaling Jaya dan Makmal Pusat SAINS, Sg. Linggi untuk dilakukan ujian analisa sebagaimana praktis di Melaka dan Johor.

Analisa Sampel di Makmal Pusat SAINS, Sg. Linggi

15

Suruhanjaya Perkhidmatan Air Negara (SPAN) telah menganjurkan Malam Penghargaan Perkhidmatan SPAN 2018 pada 27 Ogos 2018 bertempat di Hotel Dorsett, Putrajaya. Penganjuran Majlis Makan Malam ini merupakan acara tahunan SPAN yang penganjuran pertamanya telah diadakan pada tahun 2017 bagi menghargai sumbangan warga kerja SPAN yang telah genap berkhidmat selama 10 tahun di samping meraikan ulang tahun penubuhan SPAN yang ke-10. Selain turut meraikan perkhidmatan 10 tahun, ia juga julung-julung kali diadakan bagi meraikan warga kerja yang telah dan akan bersara wajib pada tahun 2017 dan 2018.

Majlis ini dihadiri oleh tetamu kehormat iaitu YBhg. Dato’ Dr. Tan Yew Chong, Ketua Setiausaha, Kementerian Air, Tanah dan Sumber Asli (KATS) merangkap Anggota Suruhanjaya , Anggota-anggota Suruhanjaya yang lain, Ketua Pegawai Eksekutif SPAN serta Ketua-Ketua Jabatan dan Bahagian selain tetamu-tetamu yang diraikan. Majlis dipengacarakan oleh Encik Mohd Fazil binIsmaildariUnitKomunikasiKorporatdanHalEhwalPengguna dan Cik Zuhaili binti Mokhtar dari Bahagian Undang-Undang dan Perkhidmatan Urus Setia yangtelah memulakan majlis pada jam 7.45 malam.

Selesai upacara perasmian oleh YBhg. Dato’ Dr. Tan Yew Chong, para tetamu menjamu selera sambil dihiburkan oleh bakat nyanyian Pekerja SPAN sendiri

iaituEncikAhmadHafizullahAmirbinAhmadRazalidanPengacara Majlis pada malam tersebut iaitu Encik Mohd FazilbinIsmail,PengarahUnitKomunikasiKorporat.

Seramai 68 orang telah menerima penghargaan perkhidmatan 10 tahun dan lima (5) orang telah menerima penghargaan kerana bersara wajib sepanjang tahun 2017 dan 2018. Hadiah penghargaan bagi perkhidmatan 10 tahun adalah dalam bentuk Sijil Simpanan Premium Bank Simpanan Nasional (BSN) yang bernilai RM750.00 seorang serta plak penghargaan perkhidmatan 10 tahun. Manakala hadiah penghargaan bagi mereka yang bersara wajib adalah Sijil Simpanan Premium BSN yang bernilai RM1,000.00 setiap seorang dan juga plak penghargaan. Hadiah telah disampaikan oleh YBhg. Dato’ Dr. Tan Yew Chong diiringi oleh YBhg. Dato’ Mohd Ridhuan bin Ismail, Ketua Pegawai Eksekutif SPAN.

Selesai upacara penyampaian hadiah, para tetamu dihiburkan dengan persembahan nyanyian oleh Datin Alyah. Majlis gilang gemilang ini berakhir pada jam 10.00malam dengan sesi fotografi tetamu yang inginbergambar di photo booth eksklusif yang mengandungi nama-nama penerima hadiah penghargaan pada malam tersebut.

MALAM PENGHARGAAN PERKHIDMATAN SPAN 2018Oleh Puan Nurulhuda Binti Abdul Mutalib, Unit Modal Insan

Malam Penghargaan Perkhidmatan 16

Gambar sekitar Malam Penghargaan Perkhidmatan SPAN 2018

Malam Penghargaan Perkhidmatan 17

Malam Penghargaan Perkhidmatan 18

JULAI OGOS

31 Julai 2018 - Seminar Skim Pelabelan Produk Cekap Air

05 Julai 2018 -Taklimat JPA berkenaan Akta 605

03 - 05 Ogos 2018 - Sukan Bekalan Air Se-Malaysia(SBAM 2018)SEPTEMBER

15 September 2018 - Program Sukarelawan Zoo Negara

24 September 2018 - Operasi Cegah Sambungan Haram Di Puncak Alam Dan Denai Alam

27 September 2018 - Lawatan Ke Loji Rawatan Air Langat 2

Aktiviti SPAN 19

WILAYAH TIMURSuruhanjaya Perkhidmatan Air Negara,Tingkat 2, Wisma PERKESO,Lot 2467, Jalan Air Jernih,20200 Kuala Terengganu, Terengganu Darul Iman.Tel : +609 - 624 6087/78Faks : +609 - 624 6088

Suruhanjaya Perkhidmatan Air Negara,Tingkat 5, Kompleks Sempilai Jaya,Jalan Sempilai,13700 Seberang Jaya, Pulau Pinang.Tel : +604 - 397 0532/3Faks : +604 - 397 0531

WILAYAH UTARA

WILAYAH SELATANSuruhanjaya Perkhidmatan Air Negara,Tingkat 22, Menara MSC Cyberport,No. 5, Jalan Bukit Meldrum,80300 Johor Bahru, Johor Darul Ta’zim.Tel : +607 - 222 5842/3Faks : +607 - 222 5844

IBU PEJABATAras Bawah & Aras Satu,Prima Avenue 7, Blok 3510,Jalan Teknokrat 6,63000 Cyberjaya, Selangor Darul Ehsan.Tel : +603 - 8317 9333/4/5Faks : +603 - 8317 9339

Suruhanjaya Perkhidmatan Air Negara,Lot 6.3, Tingkat 6, Bangunan KWSP,Jalan Greentown,30450 Ipoh, Perak Darul Ridzuan.Tel : +605 - 241 3209/10Faks : +605 - 241 3213

WILAYAH UTARA (CAWANGAN PERAK)

WILAYAH SELATAN (CAWANGAN MELAKA)Suruhanjaya Perkhidmatan Air Negara,Lot 4.2 & 4.3, Tingkat 4,Bangunan Bank Rakyat,Jalan Hang Tuah,75300 Melaka.Tel : +606 - 281 6314/6559Faks : +606 - 281 9343

WILAYAH TENGAHSuruhanjaya Perkhidmatan Air Negara,Aras Bawah, Prima Avenue 8,Blok 3508, Jalan Teknokrat 6,63000 Cyberjaya, Selangor Darul Ehsan.Tel : +603 - 8317 9456Faks : +603 - 8317 9460

WILAYAH TIMUR (CAWANGAN PAHANG)Suruhanjaya Perkhidmatan Air Negara,Lot 2.01A, Tingkat 2, Bangunan KWSP,Persiaran KWSP, Bandar Indera Mahkota,25200 Kuantan,Pahang Darul Makmur.Tel : +609 - 573 0153/2Faks : +609 - 573 0149