BAB 2

PERMINTAAN

DAN

PENAWARAN

KANDUNGAN BAB

2.1 PENGENALAN2.2 PERMINTAAN2.3 PENAWARAN2.4 KESEIMBANGAN PASARAN

2.1 PENGENALAN• Pengguna → memaksimumkan kepuasan.• Firma → memaksimumkan keuntungan.• Kerajaan → memaksimumkan tingkat kebajikan masyarakat.

• Pengguna (isi rumah): Menawarkan faktor-faktor pengeluaran kepada firma → menerima ganjaran → membeli barangan dan perkhidmatan daripada pengeluar.

• Pengeluar (firma): Membeli faktor pengeluaran dari isi rumah →menjual barangan dan perkhidmatan → menerima untung.

• Tindakbalas permintaan dan penawaran menentukan keseimbangan harga dan kuantiti dalam pasaran.

2.2 PERMINTAAN• Permintaan ialah sesuatu barangan dan

perkhidmatan yang di minta pada harga tertentu berdasarkan kemampuan kuasa beli pengguna.

• Hukum permintaan menerangkan hubungan negatif antara harga dan kuantiti yang diminta.

• Permintaan bergantung kepada:(i) Harga barangan (v) Ramalan (Y dan P)(ii) Citarasa pengguna (vi) Saiz/struktur penduduk(iii) Pendapatan pengguna (vii) Polisi kerajaan(iv) Harga barangan lain

5

KELUK PERMINTAAN INDIVIDUHarga (RM)

0

2.50

2.00

1.50

1.00

0.50

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Kuantiti (Unit)

$3.00

12

Pengurangan harga..

Meningkatkan kuantiti

2. ....

Harga Buku(RM)

Quantiti yang diminta(Unit)

0.000.501.001.502.002.503.00

121086420

6

Harga (RM) Harga (RM) Harga (RM)

2.00 2.00 2.00

4 3 7

1.00 1.001.00

8 5 13

Kuantiti buku (unit) Kuantiti buku (unit) Kuantiti buku (unit)

Permintaan oleh Abu Permintaan oleh Ali Permintaan pasaran+ =

Pada tingkat harga RM2.00, Abu membeli 4 buah buku.

Pada tingkat harga RM2.00, Ali membeli 3 buah buku.

Permintaan pasaran pada tingkat harga RM2.00 ialah 7 buah buku.

Pada tingkat harga RM1.00, Abu membeli 8 buah buku.

Pada tingkat harga RM1.00, Ali membeli 5 buah buku.

Permintaan pasaran pada tingkat harga RM1.00 ialah 13 buah buku.

KELUK PERMINTAAN PASARAN

D1D2

DD

PERGERAKAN DI ATAS KELUK DAN PERALIHAN KELUK PERMINTAAN

• Pergerakan di atas keluk permintaan (ke atas atau ke bawah) adalah di sebabkan oleh perubahan harga barangan itu sendiri; faktor lain di andaikan tetap.

• Peralihan keluk permintaan (ke kiri atau ke kanan) adalah disebabkan oleh faktor-faktor lain; harga barangan tersebut di andaikan tetap.

8

0

D

Harga Buku(RM)

Kuantiti Buku (unit)

A

B

8

1.00

2.00

4

PERGERAKAN DI ATAS KELUK PERMINTAAN

Cukai jualan yang dikenakan oleh kerajaan menyebabkan pengeluar menaikkan harga barangan tersebut, seterusnya menyebabkan perubahan dari titik A ke B di sepanjang keluk.

9

PERALIHAN KELUK PERMINTAANHarga (RM)

Kuantiti Buku(unit)

Peningkatan

permintaan

Penguranganpermintaan

Kelukpermintaan,D1

0

Kelukpermintaan,D2

Kelukpermintaan,D3

FAKTOR-FAKTOR PERMINTAAN(i) Harga barangan itu sendiri:

Perubahan harga barangan itu sendiri akan menyebabkan pergerakan di sepanjang keluk permintaan.

Harga dan kuantiti permintaan berhubung secara negatif.

(ii) Citarasa: Perubahan citarasa pengguna menyebabkan peralihan pada keluk

permintaan. Barangan yang semakin di gemari akan mendapat permintaan yang tinggi,

seterusnya menyebabkan keluk permintaan beralih ke kanan.

(iii) Pendapatan pengguna : Perubahan pendapatan akan menyebabkan peralihan keluk. Pendapatan mempunyai hubungan yang positif dengan permintaan,

semakin tinggi pendapatan, permintaan terhadap barangan dan perkhidmatan akan bertambah.

FAKTOR-FAKTOR PERMINTAAN

(iv) Harga barangan lain: Barangan pengganti: Peningkatan harga bagi suatu barangan akan

menyebabkan permintaan bagi barangan penggantinya meningkat (hubungan positif).

Contoh: Harga kopi ↑ → permintaan kopi↓→ permintaan teh↑ Barangan penggenap: Peningkatan harga bagi suatu barangan akan

menyebabkan permintaan bagi barangan penggenapnya berkurang (hubungan negatif)

Contoh: Harga pen ↑ → permintaan pen↓ → permintaan dakwat↓

(v) Ramalan (pendapatan dan harga) Jika pengguna menjangkakan pendapatan akan bertambah, permintaan

terhadap barangan dan perkhidmatan akan meningkat. Jika pengguna menjangkan harga barangan akan naik pada masa

hadapan, permintaan semasa akan meningkat.

FAKTOR-FAKTOR PERMINTAAN

(vi) Saiz dan struktur penduduk: Permintaan terhadap sesuatu barangan akan meningkat jika

jumlah penduduk (pengguna) bertambah.

(vii) Polisi kerajaan: Polisi kerajaan melalui pemberian subsisi dan pengenaan cukai

tutur mempengaruhi permintaan. Pengurangan cukai meningkatkan permintaan, manakala

peningkatan pemberian subsisi akan menambahkan permintaan.

(ix) Kadar bunga: Kadar bunga merupakan kos pinjaman . Pengurangan kadar bunga menunjukkan semakin rendah kos

pinjaman, maka permintaan untuk pinjaman akan bertambah.

2.3 PENAWARAN

• Penawaran menerangkan barangan atau perkhidmatan yang mampu dikeluarkan atau ditawarkan oleh sesebuah pengeluar.

• Penawaran bergantung kepada:(i) Harga barangan (ii) Harga barangan pengganti(iii) Harga input(iv) Teknologi(v) Jangkaan perubahan harga

14

KELUK PENAWARAN INDIVIDUHarga (RM)

0

2.50

2.00

1.50

1.00

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Kuantiti (Unit)

$3.00

12

0.50

2. ... menambahkan kuantiti penawaran.

Peningkatan harga..

Harga (RM) Kuantiti (Unit)

0.000.501.001.502.002.503.00

0012345

15

Harga (RM) Harga (RM) Harga (RM)

2.00 2.00 2.00

4 3 7

1.00 1.001.00

8 513

Kuantiti buku (unit) Kuantiti buku (unit) Kuantiti buku (unit)

Penawaran oleh Ahmad Penawaran oleh Amran Penawaran pasaran+ =

Pada tingkat harga RM2.00, Ahmad mengeluarkan 8 buah buku.

Pada tingkat harga RM2.00, Amran mengeluarkan 5 buah buku.

Pernawaran pasaran pada tingkat harga RM2.00 ialah 15 buah buku.

Pada tingkat harga RM1.00, Ahmad menjual 4 buah buku.

Pada tingkat harga RM1.00, Amran menjual 3 buah buku.

Penawaran pasaran pada tingkat harga RM1.00 ialah 7 buah buku.

KELUK PENAWARAN PASARAN

s1

s2

SS

PERGERAKAN DI ATAS KELUK DAN PERALIHAN KELUK PENAWARAN

• Pergerakan di atas keluk penawaran (ke atas atau ke bawah) adalah di sebabkan oleh perubahan harga barangan itu sendiri; faktor lain di andaikan tetap.

• Peralihan keluk penawaran (ke kiri atau ke kanan) adalah disebabkan oleh faktor-faktor lain; harga barangan tersebut di andaikan tetap.

171 5

Harga Buku (RM)

Kuantiti Buku (Unit)

0

S

1.00A

C3.00

PERGERAKAN DI ATAS KELUK PENAWARAN

Kenaikan harga buku akan menyebabkan peralihan di sepanjang keluk penawaran dari titik A ke B, kuantiti buku yang dikeluarkan akan bertambah.

18

PERALIHAN KELUK PENAWARANHarga Buku (RM)

Kuantiti Buku (Unit)

Penguranganpenawaran

0

Peningkatanpenawaran

KelukPenawaran,S3

KelukPenawaran,S1

KelukPenawaran, S2

FAKTOR-FAKTOR PENAWARAN

(i) Harga barangan itu sendiri Perubahan harga barangan itu sendiri akan menyebabkan

pergerakan di sepanjang keluk. Harga dan kuantiti penawaran berhubung secara positif.

(ii) Harga barangan pengganti Peningkatan harga bagi suatu barangan akan menyebabkan

permintaan bagi barangan penggantinya berkurang (hubungan negatif).

(iii) Harga input Peningkatan harga input menyebabkan kos pengeluaran meningkat,

maka pengeluar akan mengurangkan penawaran.

FAKTOR-FAKTOR PENGELUARAN

(iv) Tingkat teknologi Tingkat teknologi bermaksud peningkatan dalam

produktiviti dan kecekapan pengeluaran yang mengurangkan kos.

Peningkatan teknologi mendorong pengeluar menambahkan pengeluaran.

(v) Jangkaan perubahan harga Jika pengeluar menjangkakan harga barangan pada

masa hadapan meningkat, penawaran semasa akan berkurangan.

1.3 KESEIMBANGAN PASARAN

• Keseimbangan pasaran berlaku apabila kuantiti permintaan menyamai kuantiti penawaran (Qd = Qs).

• Titik keseimbangan pasaran diperolehi apabila berlaku persilangan antara keluk permintaan dan keluk penawaran, pada tingkat harga dan kuantiti yang sama.

KESEIMBANGAN PASARAN

Harga (RM) Kuantiti Penawaran

Kuantiti Permintaan

Kekurangan(Shortage)

Lebihan (Surplus)

Arah Pergerakan

Harga3.00 90 22 - 68 Turun

2.50 62 30 - 32 Turun

2.00 40 40 - - Seimbang

1.50 20 49 29 - Naik

1.00 10 60 50 - Naik

23

KESEIMBANGAN PASARANHarga (RM)

0Kuantiti (Unit)

Kuantiti keseimbangan

Harga keseimbangan Keseimbangan

S

D

2.00

10 20 30 40 50 60 70

KEKURANGAN DAN LEBIHAN

• Kekurangan berlaku apabila kuantiti permintaan melebihi kuantiti penawaran (Qd > Qs)

• Bagi mengatasi masalah kekurangan, pengeluar akan menaikkan harga barangan supaya permintaan berkurang, dan seterusnya mencapai keseimbangan.

• Lebihan berlaku apabila kuantiti penawaran melebihi kuantiti permintaan (Qs > Qd)

• Bagi mengatasi masalah lebihan, pengeluar bertindak mengurangkan harga, supaya permintaan bertambah, dan seterusnya mencapai keseimbangan.

25

PERUBAHAN KESEIMBANGAN

• Keseimbangan pasaran akan berubah apabila berlaku peralihan pada keluk permintaan atau keluk penawaran.

• Antara perubahan yang boleh berlaku: Peralihan keluk permintaan; keluk penawaran

tetap. Peralihan keluk penawaran; keluk permintaan

tetapPeralihan keluk permintaan dan keluk

penawaran.

26

TIGA LANGKAH MENGENALPASTI PERUBAHAN KESEIMBANGAN

1. Kenalpasti samaada situasi mempengaruhi (mengalihkan) keluk permintaan atau keluk penawaran (atau keduanya).

2. Kenalpasti arah perubahan (ke kanan atau ke kiri).

3. Gunakan analisis permintaan-penawaran untuk melihat kesan peralihan ke atas tingkat harga dan kuantiti keseimbangan.

PERUBAHAN KESEIMBANGAN(i) Perubahan Permintaan

Harga (RM)

S

D2D1

Kuantiti Q1 Q2

P2

P1

•Perubahan permintaan boleh disebabkan oleh beberapa faktor, antaranya; perubahan pendapatan, perubahan citarasa dan sebagainya (rujuk semula faktor-faktor yang mempengaruhi permintaan).

• Apabila berlaku peningkatan permintaan, keluk permintaan beralih ke kanan (D1 ke D2).

•Keseimbangan harga meningkat (P1 ke P2), dan keseimbangan kuantiti juga meningkat (Q1 ke Q2).

Jika berlaku pengurangan permintaan, keadaan sebaliknya akan berlaku.

PERUBAHAN KESEIMBANGAN(ii) Perubahan Penawaran

Harga (RM)

S1

DKuantiti

Q1 Q2

P1

P2

•Perubahan penawaran boleh disebabkan oleh beberapa faktor, antaranya; perubahan teknologi, perubahan harga input dan sebagainya (rujuk semula faktor-faktor yang mempengaruhi pernawaran).

• Apabila berlaku peningkatan penawaran, keluk penawaran beralih ke kanan (S1 ke S2).

•Keseimbangan harga berkurang (P1 ke P2), manakala keseimbangan kuantiti meningkat (Q1 ke Q2).

Jika berlaku pengurangan penawaran, keadaan sebaliknya akan berlaku.

S2

29