BAB 21 : MANASIK HAJIOleh : Ahmad Nur Hafiz Bin Ahmad Bakin

MANASIK HAJI.

SYARAT-SYARAT WAJIB HAJI DAN UMRAH

1. ISLAM: Tidakdiwajibkankeatas orang-orang kafiratau orang-orang yangmurtad.

2.BALIGH: Tidakdiwajibkankeataskanak-kanak.

3. BERAKAL: Tidakdiwajibkankeatas orang yang gila.

4.MERDEKA: Tidakdiwajibkankeatashambaabdi.

5.BERKEMAMPUAN: Kemampuanmengerjakan haji danumrah.

Berkemampuanmengerjakan haji danumrah

terbahagikepadadua:

i) Berkemampuandengandirisendiri.ii) Berkemampuandenganpertolongan orang lain.

SYARAT BERKEMAMPUAN DENGAN DIRI SENDIRI ADALAH SEPERTI BERIKUT:

1) Syaratkemampuanuntuklelakidanperempuan Mempunyaitambangpergidanbalik Mempunyaibekalanatauperbelanjaanuntukdirinyadan

orang-orang dibawahtanggungannya. Mempunyaikenderaanpergidanbalik. Amandalamperjalananpergidanbaliksepertitiadapepera

ngan. Sihattubuhbadan.

Berkesempatanuntukmengerjakan haji danumrah.2) Syarattambahanuntukperempuan

Mendapatkeizinansuamiatauwali. Ditemaniolehsuamiataumahramnyaatausekurang-

kurangnya 2 orang perempuan yang dipercayai.

RUKUN HAJI RUKUN UMRAHNiat Ihram Haji Niat Ihram HajiWukuf di Arafah TawafTawaf Sa’ie

Sa’ie BercukuratauberguntingBercukurataumenguntingrambut

Tertibpadakebanyakkanrukun.

Tertibpadakebanyakanrukun.

1. NIAT IHRAM HAJI DAN UMRAHNiat ihram ialahberniatmenunaikan haji atauumrahsecaraberasinganataukedua-duanyasekali.

LafazniatHaji ialah:

Maksudnya: Sahajaakumengerjakan haji danakuberihramdengannyakerana Allah s.wt

LafazniatUmrahialah:

نويت العمرة واءحرمت لله تعالى

Maksudnya :Sahajaakumengerjakanumrahdanakuberihramdengannyakerana Allah s.w.t.

Lafazniat haji danumrah yang dilaksanakansecarabersama:

Maksudnya :Sahajaakumengerjakan haji danumrahdanakuberihramdengankeduanyakerana Allah s.w.t.

2. WUKUF

Wukufialahberada di arafahwalaupunseketika.Iabermuladaripadaterbitgelincirmataharipadaharikesembilanzulhijjahsehinggaterbitfajarharikesepuluhzulhijjah.

Perkara yang sunatdilakukanketikawukuf di Arafah: Menyucikandiridaripadanajisdanhadas. Sentiasamenghadapkiblat Memperbanyakkanmembaca al-Quran Memperbanyakkansolatsunat Bertalbiah,beristighfar,bertakbirdanberzikir. Berdoa,terutamanyaketikamataharihampirterbenam

3. TAWAF

Tawafialahmengelilingibaitullah al-haram sebanyaktujuh kali dengansyarat-syarattertentudandengantujuanberibadatkepadaAllah.Tawaf

نويتالحجوالعمرة واءحرمتبهمالله تعالى

bolehdilakukanpadabila-bila masa setelahmengerjakanwukuf, samaadasebelumatauselepasbercukurataubergunting.

Jenistawaf: TawafIfadah: Tawafrukunbagiibadat haji danumrah. TawafQudum: Tawafselamatdatang yang

dilakukanolehsetiap orang yang barusampai di Makkah. TawafSunat: Tawafbiasa yang dilakukanpadabila-bila

masa yang disukai. Tawafwida’: Tawafselamattinggal.

WajibdilakukanapabilahendakmeninggalkanMakkah .

Syarat-syarattawaf:

Sucidaripadahadasdannajissamaadapadabadan,pakaianatautempattawaf.

Menutupaurat DimulakantawafdarisudutHajarulAswad. Berniatsamadaiaadalahtawafqudum,sunat,nazar, atauwida’ MenjadikanKa’abahsebelahkirisepanjang masa bertawaf. Berjalanhanyadengantujuantawaf. Cukuptujuh kali pusingandenganyakin Melakukantawaf di dalam masjid.

SunatketikaTawaf : Bertawafdalamkeadaanberjalan kaki bagi yang

mampumelaklukannya. IstilamiaitumenyentuhHajarulAswadsertamengucupnya. Berzikirdanberdoa Tawafdengankhusyukdantawaduk. Solatsunatduarakaatsetelahselesaitawafdibelakangmaq

am Ibrahim atausetentangdenganHajarul-Aswad.

Menjadikantengahkananselendangdibawahketiakkanandankedua-duahujungntya di atasbahukiridanbahukanandibiarkanterbukabagilelaki

4. Sa’ie

Sa’ieialahberjalanberulangalikdariSafakeMarwahsebanyaktujuh kali.

HIKMAH SA’IE

- Kesabaran- Kegigihan

SYARAT-SYARAT SA'IE

Dilakukan selepas tawaf Ifadah atau tawaf QudumBermula di Safa dan berakhir di MarwahCukup tujuh kali berulang alik dari Safa ke Marwah dan dari Marwah ke SafaHendaklah sampai kepenghujung tempat sa'ie di Safa dan MarwahBerjalan hanya dengan tujuan bersa'ie.

SUNAT-SUNAT SA'IE

Keluar ke tempat sa'ie melalui pintu SafaBerjalan kaki bagi yang mampuMenaiki bukit Safa dan Marwah sehingga sampai ke kawasan yang berbatuMenghadap kiblat dan melambai kedua tangan serta bertakbir.Berlari-lari anak bagi lelaki sampai ke tempat yang bertanda lampu hijau.Berada dalam keadaan berwudhuk dan berdoa.Mualah

- Tidakberputusasa- Pengorbanan- Kasihibuterhadapanaknya

2. Bercukurataubergunting

Bercukuratauberguntingrambutsekurang-kurangnyatigahelaimerupakan

salahsatudaripadarukun haji danumrah. Waktubercukurataumenggunting

rambutialahselepasmelontar di JamrahAqabahpada 10 zulhijjahatauselepas

melakukantawafifadah. Selepasberguntingataubercukurrambutjemaah haji

bolehlahbertahlul.Tahlulialahbebasdaripadalarangsemasadalam ihram.

TAHALUL AWAL DAN TAHALUL SANI

Tahlul awal iaitu apabila selesai melakukan dua daripada tiga perkara berikut: 1) Melontar di Jamrah Aqabah. 2) Tawaf rukun dan sa'ie jika belum dibuat. 3)Bercukur atau BerguntingApabila selesai tahalul awal, jemaah haji terlepaslah daripada pantanglarang Ihram kecuali tiga perkara berikut:1) Berkahwin mengahwinkan orang lain atau menerima wakil kahwin2) Melakukan perkara-perkara permulaan persetubuhan.3) BersetubuhTahalul sani iaitu apabila selesai melakukan ketiga-tiga perkara tersebut, jemaah haji harus melakukan segala pantang larang berihram.

Sunatketikabercukurataubergunting

Mencukurhabisrambutbagi orang lelaki. Bagiperempuanhanyadikehendakisupayamengguntingekorrmbutsahaja.

Melalukanmatapencukurbagi yang tidakberambut.

Memulakancukurnyadaripadabahagiankanan.

Menghadapkearahkiblat.

MelakukanselepasmelontarJamrahAqabahatausebelumtawafIfadah.

Hikmahbercukurataubergunting :

1. Menghapuskansegalasifattercela yang terdapatdalamdiriseseorang.2. Menjadisimbolpenyuciansegaladosazahirdanbatin.

6. Tertib

Rukun-rukun haji hendaklahdilakukandengantertibpadakebanyakannya.Umpamanyamendahulukan ihram daripadarukun-rukun lain.

WAJIB HAJI

Niat Ihram haji di miqatBermalam di muzdalifahMelontar di Jamrah AqabahBermalam di Mina'Melontar ketiga-tiga Jamrah pada hari-hari tasyrik.Meninggalkan perkara larangan semasa Ihram

WAJIB UMRAHNiat ihram umrah di MiqatMeninggalkan perkara-perkara larangan dalam masa ihram

Niat ihram di Miqat

- Miqatialahtempatatau masa yang ditentukanuntukberniat haji atauumrah.

Miqatterbahagikepada :-

MiqatZamani

- ialahketentuan masa untukseseorangberniat ihram.- Miqatzamani haji bermula 1 Syawalsehinggaterbitfajarpada 10

Zulhijjah.- Miqatzamaniumrahpadabila-bila masa sepanjangtahun.

MiqatMakani

- Ialahketentuantempatuntukseseorangberniat ihram.- Miqatmakaniumrahbagisemua orang ialah di tanah halal seperti di

Ja’ranah, TaniimdanSyumaish (Hudaibiah)

HikmahPenetapanMiqat

1. UntukmenjagakemuliaanBaitullah Al-Haram.

2. Bermalam di Muzdalifah

3. Melontar di Jamrah Al-Aqabah

4. Bermalam (mabit) di Mina

5. Melontarketiga-tigajamrah

Syarat-syaratsahmelontar

- Melontar 7 kali padatiap-tiap kali jamrah.- Lontarantidakdiniatkanuntuktujuan-tujuan lain.- Melontardenganbatuataujenis-jenisnya.- Batu yang dilontarhendaklahjatuhkedalamjamrahdenganyakin.- Melontardengantanganbagi yang mampu.- Melontardengantertib.- Tidakbolehmelontaruntuk orang

lain ,melainkansetelahdiaselesaimelontarketiga-tigajamrahuntukdirinya.

Sunah-sunahmelontarpadaharitasyrik

- Beradadalamkeadaanmenghadapkearahkiblat.- Bertakbirdanberdoasebelumsebelumdanselepassetiap kali

membuatlontaran.- Beradalebihlima hasta darijamrah.- Mualahantaratujuhlontaran.- Tertibantaraketiga-tigajamrahiaitudimulakandenganjamrah Al-

uuladandiakhiridenganjamrah Al-aqabah.

6. Meninggalkanperkara-perkaralarangansemasa ihram

Hikmah-hikmahlarangansemasa ihram

- Untukmembuangsifatsombongdanangkuh.- Untukmelatihdirisupayabersabar.- Untukmenimbulkan rasa kasihsayangdanbelaskasihan.- Untukmembolehkan para jemaah haji

menumpukankepadaibadahdenganpenuhikhlasdantawadhuk.

LaranganSemasa Ihram