Bab 4 HabaBab 4 Haba

4.3 Memahami Haba Pendam Tentu4.3 Memahami Haba Pendam Tentu

Fizik Tingkatan 4

Memahami Haba Pendam Tentu

Lengkung Pemanasan

• Pada B, pepejal mula melebur.

• Haba yang diserap oleh

pepejal digunakan untuk

mengatasi daya tarikan antara

molekul-molekul pepejal.

• Semasa peleburan, suhu

bahan adalah malar kerana

haba yang diserap tidak

menambahkan tenaga kinetik

molekul.

• Pada D, cecair mula

mengewap.

• Haba yang diserap digunakan untuk mengatasi daya tarikan antara molekul-molekul

cecair dan mengatasi tekanan atmosfera semasa cecair bertukar kepada gas.

• Semasa pengewapan berlaku, suhu bahan adalah malar kerana tenaga kinetik

molekul tidak bertambah.

A

B C

D E

FCecair dan gas Gas

CecairPepejaldan cecair

Pepejal

Suhu (°C)

Masa (s)

Takat didih

Takat lebur

0

Suhu bilik

Fizik Tingkatan 4

Bab 4 Haba

Contoh

Memahami Haba Pendam Tentu Pelakuran

Pepejal

Cecair

(haba pendam diserap)

Peleburan

Haba Pendam Tentu PelakuranHaba Pendam Tentu Pelakuran

Kuantiti haba yang diserap atau dibebaskan pada suhu malar apabila bahan berubah keadaan dipanggil haba pendam.

Haba pendam pelakuran ialah haba yang diserap oleh pepejal yang sedang melebur.

Haba pendam tentu pelakuran ialah kuantiti haba yang diperlukan untuk menukarkan 1 kg bahan daripada keadaan pepejal kepada cecair pada takat lebur (tiada perubahan suhu).

• Haba pendam tentu pelakuran ialah 334000 J kg-1.

• Ini bererti 334000 J haba diperlukan bagi 1 kg ais untuk melebur sepenuhnya menjadi air iaitu berubah keadaan daripada pepejal kepada cecair pada takat lebur 0°C.

Perubahan keadaan daripada pepejal kepada cecair.

Fizik Tingkatan 4

Bab 4 Haba

Memahami Muatan Haba Tentu Pelakuran

Menentukan Muatan Haba Pendam Tentu Pelakuran Ais

Pemanas elektrikSuis ditutup

Ais

Bikar A

Radas A

Suis pemanas elektrik ditutup (Radas A) :

Masa yang diambil = t saat

Jisim air terkumpul dalam bikar = mA kg

Suis pemanas elektrik dipasang (Radas B) :

Kuasa pemanas = P watt

Tempoh masa pemanas dipasang = t saat

Reostat

Bekalan kuasa(transformer)

Bikar B

Ais

Radas B

Jisim air terkumpul dalam bikar = mB kg

Jisim ais cair disebabkan pemanas, m = (mB – mA) kg

Haba pendam tentu pelakuran ais,

AB mm

P

m

P

ttlais

Fizik Tingkatan 4

Bab 4 Haba

ContohHaba pendam tentu pengewapan ialah 2260000 J kg-1. Ini bermaksud 2260000 J haba diperlukan untuk menukarkan air kepada gas atau wap pada takat didih dengan suhu malar.

Memahami Haba Pendam Tentu

Haba Pendam Tentu PengewapanHaba Pendam Tentu Pengewapan

GasCecair(Pendidihan)

haba pendam diserap

Haba pendam pengewapan ialah haba yang diserap oleh cecair yang mendidih.

Haba pendam tentu pengewapan ialah kuantiti haba yang diperlukan untuk menukarkan 1 kg cecair kepada gas atau wap pada takat didih tanpa sebarang perubahan suhu.

Fizik Tingkatan 4

Bab 4 Haba

Memahami Haba Pendam Tentu Pengewapan

Menentukan Haba Pendam Tentu Pengewapan Air

Penimbang elektronik

Air

Pemanas rendam

Bikar

Ke bekalan kuasa

Kuasa pemanas = P watt

Jisim air semasa mula mendidih= m1 kg

Jisim air selepas pendidihan selama t saat = m2 kg

Jisim air yang berubah kepada stim/wap, m = (m1 – m2) kg

Haba pendam tentu pengewapan air,

21 mm

P

m

P

ttlpengewapan

Fizik Tingkatan 4

Bab 4 Haba

AutoklafAutoklaf

Memahami Haba Pendam Tentu

Aplikasi Haba Pendam Tentu

Menyimpan ikan dengan aisMenyimpan ikan dengan ais

Apabila ais cair, ikan menyerap haba pendam tentu ais

dalam kuantiti yang banyak untuk mengekalkan

kesegaran ikan.

Makanan berstim Makanan berstim • Apabila stim terkondensasi, ia membebaskan haba

pendam tentu yang banyak yang kemudiannya

diserap oleh makanan.• Ini membolehkan makanan dimasak dengan cepat.

• Autoklaf digunakan untuk mensteril peralatan

perubatan di hospital.• Haba dalam amaun yang banyak dibebaskan

apabila stim di dalam autoklaf terkondensasi. Haba

yang dibebaskan membunuh bekteria dan

mikroorganisma pada alatan perubatan.Fizik Tingkatan 4

Bab 4 Haba

Haba Pendam

Memahami Haba Pendam Tentu

Fizik Tingkatan 4

Bab 4 Haba

ANALISIS SOALAN 4.3

HABA PENDAM TENTU

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

- - - - - - - -Kertas 2

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

- - - - - - - -Kertas 3

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

- - - 1 1 1 1 1Kertas 1

Fizik Tingkatan 4

Bab 4 Haba

Soalan 2012 – Kertas 14.3

Berapa banyak haba yang perlu dibekalkan untuk mengubah 500 g

blok ais pada 0°C kepada air pada 0°C?

[ Haba pendam tentu pelakuran = 3.36 × 105 J kg1]

A 6.72 × 102 J

B 1.68 × 105 J

C 6.72 × 105 J

D 1.68 × 108 J

Fizik Tingkatan 4

Bab 4 Haba

Haba pendam tentu pelakuran air ialah haba yang diserap oleh

A 1 kg ais semasa melebur tanpa perubahan suhu

B 1 m³ ais semasa melebur tanpa perubahan suhu

C 1 kg air untuk menaikkan suhu sebanyak 1°C

D 1 m³ air untuk menaikkan suhu sebanyak 1°C

Soalan 2011 – Kertas 14.3

Fizik Tingkatan 4

Bab 4 Haba

Soalan 2010 – Kertas 14.3

Rajah di bawah menunjukkan proses perubahan keadaan jirim.

Antara proses A, B, C dan D, yang manakah haba pendam pengewapan diserap?

Fizik Tingkatan 4

Bab 4 Haba

Soalan 2009 – Kertas 14.3

Rajah di bawah menunjukkan lengkung pemanasan bagi satu sampel naftalena.

Naftalena mula melebur pada masa

A t0

B t1

C t2

D t3

Fizik Tingkatan 4

Bab 4 Haba

Soalan 2008 – Kertas 14.3

Rajah di bawah menunjukkan lengkuk penyejukan suatu bahan.

Pada peringkat manakah haba pendam tentu dibebaskan?

A VW dan XY

B WX dan YZ

C VW dan YZ

D WX dan XY

Fizik Tingkatan 4

Bab 4 Haba

TAMAT