ANATOMI DAN FISIOLOGIANATOMI DAN FISIOLOGISISTEM SARAFSISTEM SARAF

ALVIN TONY A/L ANTTONEYSAMYINDIRAKUMAR A/L SATHASIVAMSUTHERSAN A/L GOVINDASAMY

PENGENALANPENGENALAN Sistem saraf bertanggungjawab mengintegrasi dan

mengawal semua fungsi sistem badan.

Tiga fungsi utama sistem saraf adalah untuk deria

( sensori), integrasi dan motor.

• Deria (sensori) bertugas untuk mengesan perubahan di

dalam tubuh dan persekitaran luar. Integrasi pula

bertindak untuk mentafsir perubahan dan motor memberi

respon kepada tafsiran di dalam bentuk kontraksi otot

atau rembesan kelenjar.

• Sistem ini berkebolehan untuk menerima dan

bertindak balas terhadap impuls dari persekitaran dan

internal serta menghantar impuls ke sistem saraf

pusat.

• Impuls saraf dihantar dari satu neutron ke neutron

yang lain dalam perjalanannya ke sistem saraf pusat.

FUNGSI SISTEM SARAFFUNGSI SISTEM SARAF

1) Mengintegrasikan ransangan yang diterima

2) Menterjemah ransangan

3) Mencetuskan pergerakan motor

4) Menyimpan maklumat

5) Menjana pemikiran dan idea

• Dibahagi kepada dua bahagian utama :

1. Sistem Saraf Pusat

2. Sistem Saraf Periferi

• Organisasi sistem saraf sangat kompleks.

SISTEM SARAF

• Mempunyai dua jenis sel iaitu neuron dan

neuroglia.

• Neuron terbahagi kepada tiga bahagian :

1. badan sel

2. Dendrit

3. akson.

• Badan sel mengandungi nukleus dan neukloleus yang

dikelilingi oleh sitoplasma.

• Badan sel berfungsi melakukan proses sintesis bahan-

bahan yang diperlukan oleh sel saraf.

• Dendrit terbina daripada sitoplasma badan sel yang

memanjang dan kelihatan bercabang-cabang.

• Dendrit bertugas untuk menghantar impuls ke badan sel.

• Akson adalah satu cuaran yang panjang, nipis dan

mengkhusus. Akson bertindak sebagai pembawa impuls

dari badan sel ke neuron atau tisu lain.

• Akson mempunyai panjang yang berbeza mengikut

tempat ia berada. Akson boleh sepanjang 1mm di otak

hingga ke 1m atau lebih di antara korda spina ke jari kaki.

• Terdapat akson yang diseliputi oleh mielin. Sarung mielin

berfungsi adalah untuk meningkatkan kelajuan perjalanan

impuls.

• Sejenis bahan kimia yang dikenali sebagai

neurotransmiter terhasil di hujung saraf apabila neuron

menerima rangsangan fizikal atau kimia.

• Reseptor akan menerima neurotransmiter yang

menyebabkan berlaku perubahan elektrik dan

mencetuskan potensial aksi.

SARAF KRANIUM

SISTEM SARAFSISTEM SARAF

SARAF SPINA

OTAK

SARAF TUNJANG

SARAF PERIFERI/PINGGIR

SARAF PUSAT

SISTEM SARAF PUSATSISTEM SARAF PUSAT

Merupakan pusat kawalan seluruh sistem. Kawalan

seluruh sistem ini terdiri daripada otak dan korda spina.

Sistem saraf pusat menerima semua kederiaan tubuh

melalui reseptor. Apabila sistem saraf pusat menerima

maklumat kederiaan, ia akan ditafsir untuk menentukan

tindakan yang perlu diambil. Rangsangan otot untuk

berkontraksi dan rangsangan kelenjar untuk merembes

juga dilakukan oleh sistem saraf pusat.

SARAF TUNJANGSARAF TUNJANG Saraf tunjang ialah bahagian sistem saraf

pusat yang terdapat di dalam tulang belakang.

Fungsi saraf tunjang :

1) Bertindak sebagai pusat tindakan refleks

2) Membolehkan laluan impuls di antara otak

dengan sistem saraf periferi.

KERATAN RENTAS KERATAN RENTAS SARAF TUNJANGSARAF TUNJANG

BADAN VERTEBRATA

BADAN VERTEBRATA

SARAF

SPINA

SARAF

SPINA

JIRIM KELABU

JIRIM KELABU

JIRIM PUTIHJIRIM PUTIH

NEUROFAREMANNEUROFAREMAN

AKAR DORSAL

AKAR DORSAL

SISTEM SARAF PERIFERISISTEM SARAF PERIFERI• Merupakan saraf yang berhubungan antara

otak dan korda spina dengan reseptor, otot dan

kelenjar.

• dibahagikan kepada dua iaitu :

1. sistem aferen

2. sistem eferen.

• Didalam sistem aferen terdapat sel saraf yang berfungsi

untuk membawa maklumat dari reseptor di periferi tubuh

ke sistem saraf pusat.

• sistem eferen mempunyai sel saraf yang membawa

maklumat dari sistem saraf pusat ke otot dan kelenjar.

SISTEM EFERENSISTEM EFERENSistem eferen terbahagi lagi kepada dua bahagian

iaitu :

SISTEM SARAF SISTEM SARAF SOMATIKSOMATIK

Mempunyai neuron eferen yang bertugas

membawa maklumat dari sistem saraf pusat ke

otot rangka. Sistem saraf somatik dianggap

sebagai bersifat voluntari dan boleh dikawal.

SISTEM SARAF SISTEM SARAF AUTONOMIKAUTONOMIK

Mengandungi neuron eferen yang membawa

maklumat dari sistem saraf pusat ke otot licin, otot

jantung dan kelenjar. dianggap tidak voluntari dan

di luar kawal.

PERBEZAAN ANTARA PERBEZAAN ANTARA

SARAF SIMPATETIK SARAF SIMPATETIK

DENGAN SARAF DENGAN SARAF

PARASIMPATETIKPARASIMPATETIK

ORGANISASI SISTEM SARAFORGANISASI SISTEM SARAF

• Organisasi sistem saraf terbahagi

kepada tiga iaitu :Otak

korda spina

saraf.

OTAKOTAK• Otak merupakan satu organ yang paling penting di

dalam tubuh manusia.

• Otak terletak di dalam rongga kranium dan merupakan

sebahagian sistem saraf pusat.

• Tisu saraf yang berada di otak adalah lembut, berwarna

kelabu dan putih dan berada di dalam tengkorak.

• Otak terbahagi kepada enam bahagian utama iaitu :

Medula oblongata

Pons

Otak tengah

Diensefalon (talamus dan

hipotalamus)

Serebrum

serebelum

Medula oblongataMedula oblongata• Berhubung dengan korda spina.

• Mempunayi panjang kira-kira 3cm dan dipisahkan

dari pons oleh alur horizontal.

• Terbina dari jirim putih dan pembentukan jaringan

jirim kelabu dan putih.

• Pada bahagian posterior bawahnya terdapat dua

nukleus di setiap sisi yang dikenali sebagai nukleus

grasilis dan kuneatus.

PONSPONS• Terletak di atas medula.

• Pons mengandungi jirim putih dan nukleus.

• Nukleus saraf kranial ke 5 hingga ke 8 dan nukleus

pernafasan berada di pons.

OTAK TENGAHOTAK TENGAH• Terletak di atas pons dan di bawah diensefalon.

• Dua unjuran iaitu pedunkel dan serebrum terdapat di

permukaan ventralnya.

• Unjuran ini berhubung dengan 37 serebrum selepas

lencongan ke anterolateral.

• Empat tuberkel bulat iaitu dua di atas dan dua di bawah

terletak pada permukaan dorsalnya.

DIENSEFALONDIENSEFALON• Terletak di antara otak tengah dan serebrum. Struktur

utamanya adalah talamus dan hipotalamus.

• Fungsi talamus adalah sebagai stesen pemancar untuk

impuls deria, semasa perjalanannya ke korteks

serebrum.

• Talamus merupakan pusat untuk mentafsir impuls deria

seperti sakit, suhu, sentuhan dan tekanan.

• Hipotalamus terdiri daripada banyak struktur.

• Kedudukan hipotalamus adalah di bawah talamus.

• Hipotalamus berfungsi mengawal suhu tubuh dan aktiviti

autonomik organ-organ bahagian dalam dan mencetuskan

reaksi emosi seperti ketakutan dan kemarahan.

• Di hipotalamus terdapat pusat makan, pusat kenyang dan

pusat haus.

SEREBRUMSEREBRUM• Merupakan bahagian terbesar otak. Ia terbahagi

kepada dua hemisfera yang berwarna kelabu.

• Kedua-dua hemisfera ini dipercayai mengawal aktiviti

bagi sebelah tubuh sahaja. Contoh, deria tubuh

sebelah kanan dikawal oleh hemisfera kiri dan

begitulah sebaliknya.

• korteks serebrum terbahagi kepada tiga kawasan iaitu

deria, motor, dan asosiasi.

• Deria Berfungsi untuk menerima kederiaan dari kulit, otot

dan bahagian dalam tubuh. Ia juga menerima impuls dari

berbagaibagai deria seperti deria rasa, lihat, hidu, dengar

dan sentuh.

• Motor Berfungsi mengawal atuu pergerakan otot,

pertuturan dan sebagainya.

• Asosiasi Menghubungkan kawasan motor dan deria

melalui traktusnya. Memainkan peranan penting dalam

ingatan, emosi,taakulan, personaliti dan kecerdikan.

SEREBELUMSEREBELUM• Merupakan bahagian kedua terbesar otak.

• Memainkan peranan dalam pergerakan separa sedar

pada otot rangka.

• Pergerakan separa sedar penting untuk koordinasi,

keseimbangan tubuh dan penetapan kedudukan tubuh.

KORDA SPINAKORDA SPINA• Kedudukan korda spina adalah bermula dari dasar

tengkorak turun ke bahagian servikal, torasik dan

seterusnya ke bahagian lumbar atas.

• Korda spina adalah terdiri daripada segmen segmen

dan pada setiap segmen terdapat sepasang ganglion.

• Pasangan ganglion tersebut ialah ganglion akar dorsal

dan ganglion akar ventral.

• Pada akar dorsal terdapat akson neuron deria yang

bertugas untuk membawa maklumat dari periferi ke korda

spina.

• Sementara akar ventral mengandungi akson neuron motor

visera dan somatik yang mengawal organ efektor.

• Saraf spina terbentuk daripada gabungan ganglion akar

deria dan akar motor.

• Saraf ini dikelaskan sebagai saraf campuran kerana

mempunyai kedua-dua serat aferen dan eferen.

KORDA SPINAKORDA SPINA

PERJALANAN IMPULPERJALANAN IMPUL• Tindakan pantulan atau impuls adalah suatu tindak balas

automatik yang berlaku dengan cepat tanpa difikirkan

terlebih dahulu.

• Tindakan impuls adalah tindak balas motor terhadap

rangsangan deria.

• Terdapat beberapa struktur yang membawa kepada

tindakan impuls membentuk ‘lengkok impuls’ yang

terbina daripada bahagian-bahagian berikut:

a) Organ deria, contohnya kulit tubuh ataupun hujung

gentian saraf yang didapati di tendon, otot atau lain-lain

binaan.

(b) Saraf deria atau saraf penghantar yang membawa

rangsang deria tersebut melalui

bahagian saraf deria yang terkandung di dalam saraf

pinggir kepada saraf tunjang.

(c) Saraf tunjang dan neuron gegantinya.

(d) Saraf motor atau saraf pengeluar yang membawa

utusan motor melalui bahagian saraf motor di dalam

saraf pinggir kepada organ motor seperti otot atau

kilang.

(e) Organ motor seperti otot atau kilang, yang bertindak

balas terhadap utusan motor tersebut.

• Boleh dikatakan di sini bahawa tindakan pantulan

atau refleks (impuls) adalah gerakan perlindungan

yang membenarkan tindak balas motor berlaku

dengan sangat cepat.

Di bawah adalah beberapa contoh impuls:Di bawah adalah beberapa contoh impuls:

Bahagian Sistem Saraf Pusat

Bahagian Sistem Saraf Autonomi

Menarik tangan dengan segeraapabila terkena benda tajam ataupanas.

Sentakan sendi lutut apabila dipukul dengan alat pemukul sendi di atas tendon tempurung lutut.

Tapak kaki yang digarit denganbenda yang tumpul seperti kayuakan menyebabkan ibu jarimembengkok ke bawah.

Tersedak atau terbatuk terhasilapabila seseorang meminum dalam keadaan gopoh.

Air liur akan terhasil dengan lebih banyak jika terhidu atau ternampak makanan yang lazat.

Impuls anak mata terhadap cahaya. Anak mata mengecil apabila cahaya terang dan membesar apabila cahayagelap.

SARAF DAN SARAF DAN NEURONNEURON

Apa itu saraf ?

Tisu khusus yang berbentuk tetali.

○ Berfungsi untuk mengalirkan impuls dari

sistem saraf pusat ke bahagian badan yang

lain dan sebaliknya

Apa itu neuron ?

unit asas bagi sistem saraf.

Terdiri daripada:-○ a) Badan sel c) Dendron○ b) Akson d) Dendrit

TIGA JENIS NEURONTIGA JENIS NEURON

1) NEURON DERIA1) NEURON DERIA

AKSONBADAN SEL DENDRIT

TRIGGER

ZON

ARAH IMPULS

Menghantar impuls dari organ ke saraf pusat

2) NEURON 2) NEURON MOTORMOTOR

DENDRIT

BADAN SEL (SOMA)

NODUS RANVIER

NUKLEUSAKSON

MIELIN

PRESINAPTIK TERMINAL

Menghantar impuls dari saraf pusat ke

otot

2) SARAF 2) SARAF PERANTARAANPERANTARAAN

Menghubungkan neuron deria dan neuron

motor

PROSES TRANSMISI PROSES TRANSMISI IMPULS DARI NEURON KE IMPULS DARI NEURON KE

NEURONNEURON

| TAMAT || TAMAT |

SEKIAN,TERIMA KASIH..SEKIAN,TERIMA KASIH..