Ms.99 Disemb er 2018

Pelarasan tarif baharu bantuindustri air lebih mapan

Oleh Haryani Ngaha r ya n i @ b h .c o m . my

Cyb erjaya

Suruhanjaya PerkhidmatanAir Negara (SPAN) yang di-tubuhkan pada 2007 berpe-

ranan mengawal selia industriperkhidmatan air dengan mem-fokuskan kepada kualiti perkhid-matan.

Bagi memastikan perkhidmatanini dapat dilaksanakan mengikutpetunjuk prestasi utama, SPANsentiasa bekerjasama dengan 12operator di seluruh Semenanjungdan Wilayah Persekutuan Labuanyang turut membabitkan Pengu-rusan Aset Air Berhad (PAAB) se-bagai pihak yang memberi kemu-dahan kewangan.

Prestasi operator air dikawal se-lia melalui petunjuk prestasi uta-ma yang merangkumi aspek ope-rasi teknikal dan bukan teknikalberdasarkan pelan perniagaan.

Sebarang penambahbaikan mu-tu perkhidmatan bekalan air jugamemerlukan pelaburan infras-truktur yang agak besar.

Untuk memastikan usaha ini da-pat dilaksanakan, pengurusan airyang sebelum ini diuruskan olehkerajaan negeri perlu memeteraipelan migrasi menerusi peminda-han aset air kepada PAAB.

Ketua Pegawai Eksekutif SPAN,Datuk Mohd Ridhuan Ismail, ber-kata menjadi tanggungjawab ope-rator air di setiap negeri menaiktaraf infrastruktur berkaitan se-perti loji rawatan air (LRA) danempangan supaya selari denganpembangunan bagi meningkatkanmargin simpanan air.

“Bagaimanapun dalam usahamenaik taraf infrastruktur ini, isuutama yang dihadapi oleh ope-rator adalah kedudukan kewanganyang lemah dan tidak mapan se-hingga menyebabkan ketidakupa-yaan operator dalam menjalankanoperasi harian mahupun pelabu-ran infrastruktur secara lebih efi-sien.

“Keadaan ini berlaku berikutankadar tarif air yang amat rendah

dibandingkan dengan kos operasiyang meningkat naik. Perkara iniseterusnya menjejaskan kualitidan tahap perkhidmatan yang di-tawarkan oleh operator kepadap engguna.

Bekal air cukup, berkualiti“Rakyat sentiasa menginginkan ta-rif air yang rendah, tetapi dalammasa yang sama menuntut tahapperkhidmatan yang terbaik. Con-tohnya, operator sentiasa dimintasupaya membekalkan air yangmencukupi dan berkualiti.

“Di samping itu, Kadar Air TidakTerhasil atau Non Revenue Water(NRW) yang berkait rapat dengankebocoran paip perlu diatasi de-ngan segera.

“Disebabkan permintaan me-ningkat dan sumber air kian ter-cemar serta jaringan paip yangsemakin berkembang tetapi sema-kin uzur, usaha-usaha untuk me-menuhi ekspektasi ini memerlu-kan perbelanjaan yang sangat ting-gi.

“Bagi mengatasi isu ini, kadartarif air perlu disemak segera un-tuk membolehkan operator me-nampung segala kos yang berkai-tan, menjadi lebih efisien dalammembekalkan perkhidmatan ke-pada pengguna dan melangkah kearah pemulihan kos penuh,” ka -tanya kepada BH di Ibu PejabatS PA N .

Mohd Ridhuan berkata, denganmenaikkan tarif air ia secara lang-sung akan membolehkan operatormelaksanakan perancangan ope-rasi, kerja-kerja pembaikan dan pe-nyenggaraan serta pelaburan in-frakstruktur secara lebih proaktif,

seperti membaikpulih loji rawatanair yang tidak berfungsi pada ta-hap optimum dan penggantianpaip uzur yang kerap bocor danp ecah.

Perkara ini seterusnya akan da-pat memperbaiki tahap dan kualitiperkhidmatan air oleh operatordan memenuhi ekspektasi peng-guna.

Bagi Syarikat Air Melaka Berhad(SAMB) yang sudah menandata-ngani pelan migrasi sejak tiga ta-hun lalu, kini melalui perkemba-ngan pengurusan yang baik di-bawah pembiayaan PAAB.

Ketua Pegawai Eksekutif SAMB,Datuk Ir Mohd Khalid Mohd Nasir,berkata SAMB melalui suatu per-kembangan positif.

“SAMB sudah menukar tangkipaip baru dan mampu menyelesaimasalah paip pecah. Malah diban-dingkan keadaan 10 tahun lalu, iaamat berbeza.

“Kalau dulu bilangan paip pecahadalah sekitar 3,200 kes setahun,bagaimanapun dengan adanyaprogram penggantian jumlah itumenurun sekitar 200 kes setahun.

“Masalah kekurangan air bersihsudah diatasi dengan pembinaanloji rawatan air yang sekali gandajumlahnya berbanding sebelumi n i ,” ka t a nya .

Dari segi tarif pula, SAMB sudahmenaikkannya sejak dua tahun la-lu dan kadarnya adalah berbezadengan mengikut tahap penggu-naan.

Bagi pengguna domestik kadardikenakan adalah lebih rendahberbanding pengguna industri.Untuk rekod, Melaka adalah an-tara tiga negeri terawal selain Jo-

hor dan Negeri Sembilan yang me-nandatangani pelan migrasi.

Sejak migrasi, pencapaian SAMBdalam pengurusan bekalan air dinegeri Melaka adalah sesuatu yangboleh dibanggakan.

Antara pencapaian SAMB ialahpenurunan kadar NRW dengan ke-tara daripada 30.1% pada 2008 ke-pada 19.6% pada 2017 menjadikanMelaka negeri yang mempunyaikadar NRW terendah di negarapada masa ini.

Sementara itu, Pengurusan AirPahang Berhad (PAIP) yang mulamengambil alih pengurusan da-ripada Jabatan Bekalan Air Pahang2012, kini dalam proses menan-datangani migrasi yang akan di-laksanakan tahun hadapan.

Berbanding Melaka yang sudahmenaikkan tarif air sejak dua ta-hun lalu, Pahang masih menge-kalkan tarif lama yang diguna pa-kai sejak 1983.

Jumlah hasil rendah, kospengurusan meningkatAntara masalah dihadapi PAIPadalah jumlah hasil yang rendah,sedangkan kos pengurusan sema-kin meningkat sekali gus menye-babkan defisit tinggi setiap bulanmembabitkan jumlah antaraRM10 juta hingga RM14 juta.

Pengurus Besar Korporat PAIP, IrRoslan Abdul Rahman, berkatawalaupun Pahang berdepan keka-ngan, mereka masih mampu me-nunjukkan peningkatan dalam pe-ngurusan.

“Kita juga berdepan dengangangguan seperti paip pecah be-rikutan aset yang kita miliki sudahu z u r.

“Begitu juga isu kapasiti kualitiair mentah kerana banyak berlakupencemaran yang menyebabkankita terpaksa menutup operasiloji.

“Bekalan air yang terputus inihanyalah bersifat sementara dankita atasi masalah ini dengan ban-tuan air yang dihantar menerusilori tangki,” ka t a nya .

Terdapat perbandingan antarakedua-dua negeri ini, Melaka yangmenjadi antara tiga negeri terawalyang melakukan migrasi menun-jukkan banyak perubahan.

Dengan adanya program pelak-sanaan penstrukturan ditambahdengan pelarasan tarif diyakiniakan membantu SPAN mengawalselia industri perkhidmatan air se-cara lebih mapan di masa akandatang.

Bagi negeri yang sudah menaik-kan tarif, kenaikan yang akan di-kenakan adalah lebih rendah ber-banding negeri yang belum me-naikkan tarif air.

S PA Nb ekerjasama12 operatorseluruh negaratingkat kualitip erkhidmatan

Kadar tarif air perludisemak segera untukbolehkan operatormenampung segala kosyang berkaitan, menjadilebih efisien bekalkanperkhidmatan kepadap engguna”

Mohd Ridhuan Ismail,Ketua Pegawai Eksekutif SPAN

Masalah kekurangan airbersih juga diatasidengan pembinaan lojirawatan air yang sekaliganda jumlahnyaberbanding sebelum ini”

Mohd Khalid Mohd Nasir,Ketua Pegawai Eksekutif SAMB

Antara masalah dihadapiPAIP adalah jumlah hasilyang rendah, sedangkankos pengurusan semakinmeningkat sekali gusmenyebabkan defisittinggi setiap bulan”

Roslan Abdul Rahman,Pengurus Besar Korporat PAIP

Infrastruktur Loji Rawatan Air dan empangan perlu dinaik tarafbagi membekalkan air yang mencukupi dan berkualiti secara lestari.

[FOTO HIASAN]

IN F R AS T RU K T U R

→ IsuMs.716 Disember 2018

Oleh Nor Affizar Ibrahim affizar@bh.com.my

Putrajaya

Industri perkhidmatan air di negara ini mula mengalami reformasi sejak 2006 lagi dan kini

berada pada tahap dan situasi baik di mana Malaysia kini sudah pun melepasi lebih 95.5 peratus dalam memastikan rakyat mendapat beka-lan air minuman bersih.

Berbanding sebelum reformasi air dilakukan, industri perkhidmatan air di negara ini diuruskan oleh kera-jaan negeri masing-masing dan tanpa penyeragaman dari segi perunda -ngan, kaedah, prosedur serta kawal selia ke atas kecekapan operasi air.

Struktur ini tidak menggalakkan kecekapan operasi dan menyulitkan koordinasi antara agensi kerajaan, sekali gus mengakibatkan tahap perkhidmatan berbeza-beza serta pengurusan bekalan air yang tidak efisien.

Bagaimanapun, selepas reformasi air, perkhidmatan air dipindah dari Senarai Negeri (State List) kepada Senarai Bersama (Concurrent List) dalam Perlembagaan Persekutuan. Untuk makluman, terdapat tiga sena-rai dalam Perlembagaan Persekutu-an. ‘Senarai Persekutuan’ menyena-raikan perkara-perkara yang terletak di bawah kuasa Parlimen. ‘Senarai Negeri’ menyenaraikan perkara-per-kara yang terletak di bawah kuasa Dewan Undangan Negeri. ‘Senarai Bersama’ menyenaraikan perkara-perkara yang mana Parlimen dan Dewan Undangan Negeri boleh menggubal undang-undang.

Seterusnya dengan penggubalan Akta Industri Perkhidmatan Air 2006 (Akta 655) bagi meletakkan perkhidmatan bekalan air/pembe-

tungan di bawah kuasa eksekutif Kerajaan Persekutuan melalui penu-buhan Suruhanjaya Perkhidmatan Air Negara (SPAN) di bawah AKTA SPAN (Akta 654), Kerajaan Persekutu-an berupaya mengawal selia indus-tri perkhidmatan air secara holistik dan menganjak industri ke rejim pelesenan lebih ketat serta memfo-kuskan pada kualiti perkhidmatan operator.

Menteri Air, Tanah dan Sumber Asli, Dr Xavier Jayakumar, berka-ta bagi memastikan industri per-khidmatan air di negara ini terus menunjukkan prestasi baik dan diurus secara holistik, semua ope-rator diharapkan terus menambah baik prestasi juga tahap perkhidma-tan serta memberikan kerjasama sesama operator.

Capai standard antarabangsa“Kualiti air di negara ini tidak boleh dipertikaikan dan air minuman yang dibekalkan pada masa kini adalah mencapai standard kualiti peringkat antarabangsa. Namun, saya yakin bahawa melalui pengawal seliaan yang ketat dan efisien ke atas opera-tor ianya akan mampu membantu meningkatkan kualiti perkhidma-tan, penyelenggaraan serta dalam menentukan tarif air yang wajar.

“Ini penting supaya wujudnya kefahaman antara satu dengan yang lain maka kementerian perlukan kerjasama dari semua pihak, lebih-lebih lagi pada waktu ini di mana beberapa negeri sedang berhadapan masalah kekurangan air mentah. Bertitik tolak dari situasi tersebut, kementerian sudah memulakan per-bincangan untuk mewujudkan per-kongsian atau integrasi air mentah antara satu negeri dengan yang lain.

“Kita sudah pun mulakan dari Pahang ke Selangor, dan dari Johor ke Melaka. Terkini, kita sedang men-gadakan perbincangan melibatkan perkongsian air mentah dari Perak ke Pulau Pinang,” katanya.

Xavier berkata, walaupun keba-nyakan operator sudah berhijrah ke rejim pelesenan SPAN, proses penam-bahbaikan mengambil masa bagi beranjak dari permasalahan yang sudah berlarutan sejak beberapa dekad lalu. Untuk rekod, Syarikat Air Melaka Berhad (SAMB) adalah antara

yang terawal berhijrah ke rejim pele-senan SPAN, iaitu pada 2008.

Beliau berkata, antara kekangan yang dihadapi oleh operator adalah kedudukan kewangan yang tidak mapan sehingga menyebabkan ke -tidakupayaan mereka untuk men-jalankan operasi harian. Situasi sumber kewangan terhad tersebut turut membantutkan usaha menaik taraf kualiti perkhidmatan melalui pelaburan infrastruktur secara lebih efisien yang memerlukan dana yang besar.

Semak segera kadar airKatanya, ini berikutan kadar tarif air begitu rendah dibandingkan dengan kos operasi yang makin meningkat naik, sekali gus menjejaskan kualiti dan tahap perkhidmatan ditawarkan oleh operator kepada pengguna. Bagi menanganinya, kadar air perlu dise-mak segera. Justeru, kementerian melalui SPAN telah merangka meka-nisme penetapan tarif air baharu yang seragam, telus dan adil.

“Kementerian maklum, kadar tarif adalah isu sensitif. Tetapi kita kena ingat, dalam tempoh lebih dua atau tiga dekad ada negeri yang tidak pernah menaikkan tarif air sedangkan perbelanjaan sekarang adalah mengikut harga kos semasa. Ini tidak seiring dan sebab itulah kita kena naikkan tarif air di Malay-sia. Di Pahang sebagai contoh, kadar tarif air di negeri tersebut kali terak-hir disemak adalah pada 1983.

“Ini akan dilaksanakan tahun depan. Jika kita hendakkan perkhid-matan bertaraf dunia, rakyat perlu bersedia untuk membayar pada harga yang setimpal dengan per-khidmatan yang disediakan. Pada masa sama, syarikat yang terbabit dalam industri air perlu mengkaji dan meneliti, bagaimana mereka boleh kurangkan kos perkhidmatan untuk operasi di loji masing-masing,” katanya.

Bagaimanapun, Xavier berkata, kenaikan kadar tarif air adalah tidak sama bagi setiap negeri. Malah, kadar tarif juga tidak boleh disera-gamkan pada masa kini kerana senario serta obligasi perbelanjaan dan keperluan yang tidak sama di setiap negeri.

Beliau berkata, antara ciri meka-

Kenaikan kadar tarif perlu untuk setanding perkhidmatan taraf dunia

Industri perkhidmatan air perlukan reformasi

nisme itu, termasuk memastikan kenaikan kadar tarif air dilakukan secara terkawal dan melindungi kepentingan pengguna secara keseluruhan, di samping berupaya meningkatkan keupayaan serta kecekapan operator air selain telus, adil dan mudah difahami.

Buat permulaan, kenaikan tarif air adalah secara berperingkat agar impak ke atas pengguna ti dak terlalu ketara. Operator air di saran kan untuk menyemak kadar tarif secara berkala untuk me masti kan kemapanan kedu-dukan ke wangan mereka dalam memenuhi obligasi kewangan se perti per belanjaan modal bagi pem binaan infrastruktur yang baru atau pun penambahbaikan serta keperluan operasi harian.

Program jangka panjangMengenai infrastruktur, Xavier berkata ada beberapa kawasan yang mengalami kerosakan terten-tu dan ini berlaku kerana keuzu-ran infrastruktur seperti paip yang sudah lama dan belum ditukar.

“Kementerian telah menyedi-akan program jangka panjang bagi menangani hal ini dan penuka-ran paip lama ini membabitkan seluruh negara. Malah, sudah ada dana yang diperuntukkan mela-lui kementerian dan juga kera-jaan negeri masing-masing untuk diguna pakai bagi menggantikan paip yang sudah lama dan bocor.

“Bagi jangka masa pendek hing -ga sederhana, kedudukan kewa -ngan operator akan dapat diper-kukuhkan bagi membolehkan ope -rator melaksanakan perancangan operasi, kerja pembaikan dan pe nyenggaraan serta pelaburan infrastruktur secara berterusan dan proaktif seperti pembaikpu-lihan loji rawatan air yang tidak berfungsi pada tahap optimum dan penggantian paip uzur.

“Bagi jangka masa panjang pula, ia akan dapat memperbaiki kemapanan industri sekali gus mencapai pemulihan kos penuh. Ini bukan sahaja memanfaatkan operator dan kerajaan tetapi pengguna juga dapat menikmati kualiti perkhidmatan lebih baik pada masa akan datang,” katanya.

Saya yakin bahawa melalui pengawal seliaan yang ketat dan efisien ke atas operator ianya akan mampu membantu meningkatkan kualiti perkhidmatan, penyeleng-garaan serta dalam menentukan tarif air yang wajar”Dr Xavier Jayakumar,Menteri Air, Tanah dan Sumber Asli