a umat anser.UPM terbitkan dalam bahasa Melayu .

Tentang Kanser Payu Dara, Lumpektomi: Pan­duan Untuk Pesakit, Mastektomi: Panduan UntukPesakit, Memahami Kemoterapi: Panduan UntukPesakit dan Keluarga dan Untuk Wanita YangMenghidap Kanser Payu Dara. Lima lagi bahandijangka akan ditezjemahkan tidak lama lagi.

Bahan-bahan barn yang dicetak tidak lama lagiboleh didapati daripada Persatuan BarahMalaysia dan akan diedarkan kepada orang awamsecara percuma.

M klumat

Menurut Naib Canselor UPM, Datuk Dr. Jr.Mohd. Zohadie Bardaie, bahan-bahan yang

diterbitkan ini diharap dapat memberipanduan apa yang diperlukan

apabila seseorang menghidapkanser payu dara.

Buku-buku kecil inikatanya, mengandu­

ngi maklumat asasmengenai kanser

payu dara dantatacara rawa­tannya teruta­manya untukdim'anfaatkan

oleh golongan wa­nita, kaum keluar­

ganya, penyelidikan danmereka yang berkaitandengan penyakit ber­kenaan.

"Maklumat yangdiperoleh diharap akandapat menerangkanperkara yang kurangdiketahui sebelumnyadan akan dapat me­ningkatkan keyakinandiri dan keupayaan me­nangani apa sahajayang dihadapi," kata­nya.

Beliau berkata de­mikian pada majlis Pe­lancaran Bahan Pendi­dikan Kanser dan Me­nandatangani MoU diantara UPM denganCornell University, Per­satuan Pentezjemah

• 1pfO]ek: -erk~iiaan.·Projek itu telah di­

rasmikan oleh Timba­Ian Menteri Kesihatan,Datuk Seri Dr. Sulei-

man Mohamed.Hadir sama ialah wakil daripada Cornell Uni­

versity, ProfesorDr. Caffarella,Presiden PersatuanPentezjemah Malaysia, Profesor Dr. AbdullahHassan dan Presiden Persatuan Barah Malaysia,Datuk Dr. S.K Dharmalingam.

Mohd. Zohadie berkata, projek berkenaan yangmendapat peruntukan (grant) daripada negara inidan Cornell University, merupakan julung kalidilakukan oleh UPM dengan Cornell University.Adalah dianggarkan projek yang menelan belanjaAS$150,000 (RM570,000) akan disiapkan dalamtempoh lima tahun.

Di UPM penyelidikan mengenai kanser akandilakukan di Institut Pengajian Komuniti danKeamanan (Pekka).

Mohd. Zohdie berkata, fenomena kanser di ne­gara ini semakin membimbangkan.

Berdasarkan kes-kes yang didaftarkan olehBahagian Pendaftar Barah Kebangsaan menda­pati pada tahun 2002 kira-kira 26,000 kes kansertelah dilaporkan berlaku di Semenanjung Malay­sia.

Penterj emahandilakukan adalahuntuk menyebar

bahan yangditerjemah supayaramai masyarakatdi negara ini dapatmengakses kepada

.q

KANSERadalah penyakit yang amat

ditakuti. Walaupun datangnya ti­dak pernah diundang, namun keda­tangannya boleh membawa maut.Penyakit maut ini boleh diubatisekiranya dikesan lebih awal, tetapi

lolehmembawa kepada kematian apabila ia tidakagi boleh dikawal.

Dalam beberapa dekad ini, telah banyak usaharang dijalankan oleh pelbagai pihak untuk mem­langkitkan kesedaran kepada semua masyarakatnengenai penyakit ini.

'!'elah banyak juga tenaga danrYangringgit yang dicurahkanlemata-mata untuk penyeli­Iikan dan membangkit­tan kesedaran dan pe­1getahuan masya­'akat mengenai>enyakit merba­laya ini.

Kanser bukan;ahaja menyerangrYanita,ia juga menye­'ang kaum lelaki yanglering kali terlupa atau ti­1ak mengendahkan kesihatannereka.

Banyak juga bahan­>ahan bacaan yang di­;erbitkan khusus untuknemberi bacaan danlengetahuan mengenai?enyakit ini.

Namun, mungkin se­likit terbatas pengeta­lUan dan maklumatrang ingin disampaikannemandangkan ia di­;erbitkan di dalam ba­lasa Inggeris dan peng­~aan 'bahasa kedok­;cran' yang nyata.

Baru-baru ini, Uni­rersiti Putra MalaysiavPM) dan Cornell Uni­rersity, Amerika Syari­mt (AS) telah menga­

iakan projek inisiatifendtc:tiKan sostalnengenai kanser.

Projek yang meng­lubungkan dua univer­liti ini, turut membabit-Gill agensi-agensi lain seperli Persatuan Kanser~erika (ACS),Persatuan Pentezjemah MalaysiaPPM) dan Persatuan Barah Malaysia.

'fujuan projek ialah untuk mengadaptasi dannentezjemah bahan-bahan pendidikan yang telahliterbitkan oleh ACS mengenai kanser ke dalamlahasa Melayu.

Adaptasi dan tezjemahan mengambil kira ke­lesuaian bahan untuk digunapakai di negara ini.

Pentezjemahan dilakukan adalah untuk menye­lar bahan yang ditezjemah supaya ramai masya­'akat di negara ini dapat mengakses kepada ba­lan-bahan pendidikan tersebut.Dalam pada itu, projek tersebut berlujuan untuk

nenjalankan penyelidikan mengenai isu yang ber­;ait rapat dengan proses-proses pentezjemahan,18nyebaran,program latihan dan isu-isu sosialnengenai wanita dan kanser payu dara di Malay­ia.Kebanyakan aktiviti dilaksanakan secara kezja­

ama berpaksi kepada falsafah dan semangatukarelawan.Lima bahan adaptasi tersebut ialah Soal Jawab

)leh ROSMAH DAIN

jam bar BAIZURA HARUN

DUA kakltangan UPM menunjukkan lima buku keell tentang kanser yang telah dladaptasi dan diterjemah ke dalam bahasa Melayu.

Adalah dianggarkan kira-kira 10,000kes penya­kit kanser tidak dilaporkan.

Dari segi perangkaan mendapati seorang rakyatMalaysia dari setiap empat orang dijangka akandijangkiti penyakit maut itu.

Laporan itu juga menyatakan nisbah lelaki danwanita yang mengalami penyakit itu ialah 1:1.2.

''Pada tahun lalu, kanser yang paling utamamenyerang kaum lelaki ialah kanser paru-paru ia-

itu 14peratus manakala kaum wanita banyak me­ngalami kanser payu dara.

"Bagikaum wanita menunjukkan sebanyak 30.4peratus adalah penghidap yang baru," katanya.

Lain-lain jenis kanser yang menyerang kaumlelaki ialah nasopharynx, usus, leukemia danrektum, manakala selain kanser payu dara, lain­lain jenis kanser yang dialami oleh kaum wanitaialah kanser pangkal rahim, usus dan ovari.