Asas Pendidikan Muzik

A s a s P e n d i d i k a n M u z i k | 28

1.0 Pengenalan

Istilah muzik didefinisikan sebagai gubahan bunyi yang menghasilkan bentuk dan

irama yang indah dan menyenangkan (Kamus Dewan Edisi Keempat). Menurut

Steven Porler, (1986) muzik adalah bunyi. Bunyi melibatkan interaksi empat perkara

iaitu tenaga, alat, persekitaran, serta penerima. Tenaga menghidupkan sesuatu alat

melalui getaran, getaran dibawa melalui persekitaran dan disambut oleh penerima.

Apabila seseorang itu menyanyi, tenaga dari suaranya menggetarkan sistem peti

suara. Bunyi ini dibawa melalui udara dan diterima oleh telinga pendengar.

Muzik adalah diakui sebagai satu seni dan juga sains yang menggabungkan

bunyi-bunyi vokal atau instrumental termasuk bunyi-bunyi semula jadi atau rekaan

dengan satu cara yang dianggap memuaskan mengikut estetika, corak pemikiran,

dan emosi manusia yang juga boleh mencerminkan sesuatu budaya tertentu

(Johami Abdullah, 1997). Muzik seolah-olah tidak dapat dipisahkan dalam kehidupan

seharian kita. Sama ada kita sedar atau tidak, muzik tetap berada di seluruh tempat

dan seolah-olah menjadi fungsi ataupun pelengkap kepada aktiviti harian kita.

Pendidikan muzik di sekolah menjadi aspek penting bagi kanak-kanak sebagai

pelengkap kepada penyuburan diri kerana muzik adalah seni. Budaya sesebuah

masyarakat tidak akan lari dari muzik, tarian, alat muzik, lagu-lagu tradisi serta teks

yang terdapat dalam sesebuah lagu. Dalam sesetengah masyarakat, muzik menjadi

elemen penting sebagai pelengkap kepada pelbagai aktiviti sosial mereka.

Secara tuntas, muzik memainkan peranan penting dalam setiap insan di

dunia ini. Pada masa yang sama muzik juga membantu seseorang itu berjaya dalam

hidup mereka dengan cemerlang sekiranya sifat usaha itu diteruskan.

2.0 Tingkah laku muzikal

Menurut Johami Abdullah (1997), segala tingkah laku manusia adalah diakibatkan

daripada yang dipelajarinya sejak seseorang itu dilahirkan. Kebanyakan daripada

cara-cara manusia berfikir, bertutur, dan bertindak itu akibat daripada interaksi dan

asimilasi dengan manusia lain. Selain itu, beliau juga mengatakan bahawa muzik

merupakan satu lagi jenis tingkah laku manusia yang boleh memperoleh.

Tingkah laku manusia boleh melibatkan unsur-unsur muzik dikenali sebagai

tingkah laku muzikal. Tingkah laku ini terdiri daripada persembahan, pendengaran


dan literasi muzik. Satu mazhab yang menganggap muzik sebagai satu seni yang

luar biasa dan tersendiri yang patut disanjung tinggi kerana hal ini bukan semata-

mata satu bentuk tingkah laku manusia yang biasa. Tingkah laku manusia

dibahagikan kepada dua iaitu sifat semula jadi dan akibat Asimilasi dengan

persekitaran. Sifat semula jadi merujuk kepada potensi seseorang individu boleh

ditentukan dengan faktor-faktor genetik. Akibat Asimilasi dengan persekitaran pula

menyatakan bahawa mana-mana individu boleh dilatih untuk melakukan apa sahaja

jika seseorang itu dibesarkan dalam suasana dan persekitaran yang tertentu.

Namun, tidak kira faktor genetik ataupun faktor persekitaran, peranan sebagai

seorang pendidik muzik adalah mengajar setiap pelajarnya seberapa yang boleh.

(Johami Abdullah, 1997).

Terdapat dua faktor yang mendorong manusia untuk bertingkah laku.

Pertama adalah disebabkan faktor genetik ( faktor dalaman) dan yang kedua adalah

disebabkan faktor persekitaran ( faktor luaran ). Faktor genetik mempunyai perkaitan

dengan aspek biologi seperti personaliti dan potensi untuk bertingkah laku.

Manakala faktor persekitaran berkait rapat dengan rangsangan persekitaran atau

tempat individu itu dibesarkan. (Johami Abdullah (1993), Abeles H.F., Hoffer C.R. &

Klotman R.H. (1995) dalam Modul Pendidikan Muzik (MZU3104, 2011).

2.1 Faktor Dalaman

Setiap bayi yang lahir akan memiliki ciri yang pelbagai dan berbeza-beza.

Perbezaan ini ada kemungkinan berlaku kerana mewarisi sifat-sifat fizikal ataupun

tingkah laku ibu bapa atau mungkin juga daripada keturunan keluarga terdahulu,

iaitu nenek moyang mereka ( Wong Kiet Wah, 2013).

Faktor dalaman terdiri daripada faktor genetik dan faktor biologi. Faktor

genetik mempunyai kaitan dengan darah keturunan seseorang. Sebagai contoh

dalam sebuah keluarga jika bapanya seorang pemuzik maka salah seorang anaknya

berkemungkinan besar mempunyai kemahiran muzikal setanding bapanya. Anak itu

bertingkah laku muzikal disebabkan oleh genetik sedia ada. Bakat juga salah satu

faktor dalaman. Bakat adalah suatu kondisi pada seseorang yang kemungkinannya

dengan suatu latihan khusus mencapai suatu kecekapan, pengetahuan, dan

pengetahuan dan keterampilan khusus, misalnya berupa kemampuan memainkan

muzik.


Manakala faktor biologi pula berkenaan pembentukan fizikal manusia yang

mempengaruhi hasil seni. Menurut ahli sosiologi segala tingkah laku manusia itu

adalah akibat daripada hanya sifat-sifat semula jadi manusia sendiri. Kanak-kanak

mewarisi ciri-ciri fizikal ataupun sikap yang ada pada ibu bapa ataupun salasilah

keturunannya yang terdahulu. Sebagai bukti keluarga Bach. Keluarga ini telah

menghasilkan beberapa generasi pemuzik yang handal dan terkenal. Begitu juga di

tanah air ini, iaitu keluarga Soliano.

2.2 Faktor Luaran

Munn (1969) dalam Wong Kiet Wah (2013) mengatakan bahawa persekitaran ialah

kuasa luaran yang boleh mempengaruhi tingkah laku seseorang individu. Faktor

luaran membantu perkembangan seseorang kanak-kanak tersebut. (Urie

Bronfenbrenner (1979, 1989) dalam Wong Kiet Wah (2013). Menurut Edgar Vinacke

menerangkan bahawa persekitaran ialah kuasa ekstrinsik yang kompleks yang boleh

mempengaruhi tingkah laku seseorang individu.

Faktor luaran seperti persekitaran semula jadi dan faktor pemasyarakatan

memainkan peranan penting dalam membentuk tingkah laku muzikal seseorang.

Terdapat beberapa faktor luaran persekitaran seperti mikrosistem di mana kanak-

kanak dengan masyarakat. Contohnya, terpengaruh dengan adik-beradik atau jiran

tetangga. Selain itu, mesosistem iaitu satu mikrosistem boleh mempengaruhi

mikrosistem yang lain iaitu terpengaruh dengan pihak ketiga. Contohnya, kawan-

kawan di sekolah.

Faktor luaran seperti masyarakat merupakan proses apabila seseorang

individu dapat memperoleh beraneka jenis tingkah laku yang perlu untuk berfungsi

dalam sesuatu masyarakat.

3.0 Kesimpulan

Muzik adalah salah satu unsur dalam kehidupan yang sangat anjal sifatnya. Kerana

itu pengertian dan fungsi muzik dalam kehidupan adalah pelbagai. Salah satu fungsi

asas muzik adalah sebagai hiburan. Fungsi ini telah meletakkan muzik sebagai

salah satu bidang budaya jelata yang dominan. Ini kerana, selain melodi, muzik

mengandungi utusan dalam bentuk irik. Gabungan kedua-dua melodi dan lirik boleh

meletakkan muzik sebagai salah satu aspek komunikasi yang bertenaga dalam


kehidupan manusia. (Norshafawati Saari, Asiah Sarji & Fuziah Kartini Hassan Basri,

Jurnal Komunikasi)

Muzik merupakan satu lagi jenis tingkah laku manusia yang boleh diperoleh.

(Johami Abdullah, 1997). Faktor dalaman seperti faktor genetik dan faktor biologi

memainkan peranan penting dalam tingkah laku muzikal dalam diri seseorang

individu. Manakala faktor luaran seperti faktor persekitaran juga medan kepada

tingkah laku muzikal kepada seseorang insan.

Muzik juga boleh dikatakan aktiviti sosial yang membolehkan sekumpulan

manusia berinteraksi kerana muzik adalah sama seperti cara seseorang belajar

sesuatu. Begitu juga dengan muzik yang mana satu aktiviti sosial yang

membolehkan sekumpulan manusia memahami serta bersetuju dengan cara bunyi

muzik yang patut digabungkan. (Nota Kuliah PISMP, 2011)

Pada pendapat penulis, faktor luaran iaitu faktor persekitaran memberi

dorongan yang tinggi kepada seseorang insan dalam tingkah laku muzikal. Munn

(1969), menyatakan bahawa persekitaran ialah kuasa luaran yang boleh

mempengaruhi tingkah laku seseorang individu.

Faktor masyarakat memainkan peranan penting dalam tingkah laku muzikal

dalam diri seseorang. Menurut Johami Abdullah (1997) setiap individu memperoleh

status yang tinggi atau rendah mengikut peranan sosial yang dimainkan oleh

individu berkenaan dalam masyarakat. Fenomena ini juga diberi nama status

sosioekonomi (SSE).

Hal ini dikatakan demikian kerana golongan atasan pada zaman dahulu

biasanya mampu menghantar kanak-kanak mereka ke kelas piano atau violin

walaupun kosnya mahal lalu mereka juga mampu membelikan alat muzik tersebut.

Dengan itu, mereka dapat mempelajari kemahiran instrumental tersebut. Manakala

golongan bawahan pula, mereka hanya dapat memiliki alat instrumental seperti

gendang atau kompang buatan sendiri sahaja. Manakala pada era global

transformasi ini, kebanyakan ibu bapa zaman sekarang dapat menghantar kanak-

kanak mereka ke kelas muzik. Buktinya, Yuna Zarai merupakan seorang penyanyi

wanita yang mampu mengendalikan alat muzik gitar. Selain beliau Datuk Johari

Salleh. Johari mula dihantar belajar muzik oleh bapanya dengan Pak Sa’aban ketika

usianya 14 tahun.( Dewan Siswa Januari 2011)


Faktor agama juga salah satu faktor luaran yang memainkan peranan tingkah

laku muzikal dalam hidupan ritual masyarakat ini. Sehubungan dengan itu,

kebanyakan pemuda pemudi zaman sekarang melibatkan diri dalam kumpulan

aktiviti-aktiviti agama. Contohnya, di gereja memainkan alat piano, di kuil

memainkan alat genderang, di tokong Cina memainkan gong, dan di masjid pula

memainkan kompang. Secara tidak langsung muda-mudi melibatkan dirinya dalam

kumpulan tersebut dan memainkan alat-alat tersebut melalui kaedah imitasi. Hal ini

dapat membuktikan melalui kumpulan-kumpulan nasyid seperti kumpulan Adams,

kumpulan Ae-man dan ramai lagi.

Faktor tradisi atau budaya juga merupakan salah satu faktor tingkah laku

muzikal. Setiap bangsa atau negara mempunyai tradisi tersendiri. Misalnya muzik

Karnataka bagi bangsa India, muzik Guangdong bagi bangsa Cina, muzik nazam,

gurindam, ghazal dan dondang, hadrah bagi bangsa Melayu manakala muzik Jazz

bagi bangsa Amerika. Setelah mendengar muzik tersebut secara langsung kita

dapat mengenali muzik ini merujuk kepada bangsa tersebut.

Selain itu, faktor sosial juga memainkan peranan dalam diri tingkah laku

muzikal pada seseorang itu. Jikalau seseorang itu berkawan dengan golongan

ilmuwan maka sudah tentu insan tersebut pengaruh dengan ilmu. Begitu juga

dengan muzik. Sekiranya kita sentiasa bergaul dengan golongan pemuzik maka

sudah tentulah lahir perasaan dan naluri muzik dalam diri kita. Hal ini dapat

dibuktikan melalui pemuzik agung Ravi Shanker. Beliau mengadakan hubungan dan

bekerjasama bersama banyak pemuzik.

Di negara Malaysia pula mempunyai tradisi warisan Istana. Raja-raja

menubuhkan kumpulan-kumpulan muzik di istana dan latihan dianjurkan untuk

meningkatkan mutu persembahannya. Pasukan muzik ini mempersembahkan

permainan mereka untuk upacara pertabalan, upacara kematian raja dan upacara

menghadap oleh para pembesar di hadapan balairung. Contohnya nobat dan

gamelan. Alat-alat muzik nobat hanya boleh dimainkan oleh golongan keluarga

tertentu. Secara tuntas, keluarga-keluarga tersebut akan mewarisi kemahiran

bermain alat muzik nobat dan gamelan ini turun-menurun. (Ismail Hamid, 1991)

Faktor teknologi juga salah satu medan faktor tingkah laku muzikal diri

seseorang. Pada zaman dahulu muziknya akan dirakam dalam pita rakaman, piring


hitam. Orang ramai pada zaman itu memang kurang berpeluang untuk mendengar

muzik. Kewujudan teknologi rakaman semasa secara elektro-akustik ini merupakan

satu kemajuan teknologi yang paling bermakna kepada seni muzik. Setiap insan

dapat peluang untuk menghayati muzik tidak mengira di mana, bila mereka berada.

Kemajuan teknologi rakaman banyak menukar sikap psikologi manusia terhadap

muzik. Perubahan yang terlibat sahaja cara manusia mendengar muzik tetapi juga

jenis muzik dan bila muzik didengar.

Lebih-lebih lagi kemahiran IT di hujung jari. Tiada ada batasan usia untuk

menguasainya. Seorang remaja Mohhamad Haikal Hamzad yang kira-kira usia

dalam 22 tahun mencipta muzik latar belakang (background sound) sesuatu filem

kartun di tanah air. Pada zaman 80an hingga pertengahan 90an muzik latar

belakang perlu di kompos oleh seseorang komposer berbanding zaman IT kini.

Komposer latar belakang sesebuah filem adalah komputer. Kebanyakan pengarah

filem menggunakan muzik-muzik latar belakang yang sedia ada dalam komputer.

“Kenapa kita susah, kan ada komputer”, dalam hujahnya oleh pemuda pengarah

tersebut dalam program Digista Teens.

Minat juga memainkan peranan dalam diri tingkah laku muzikal seseorang.

Minat adalah suatu rasa lebih suka dan rasa keterikatan pada suatu hal atau aktiviti

tanpa ada yang menyuruh. Minat bererti kecenderungan dan keghairahan yang

tinggi atau keinginan yang besar terhadap sesuatu (Slameto (2010:180) dan

Muhibbinsyah (2010:133) dalam Kajian Pustaka). Terdapat pelbagai media massa

seperti youtube, facebook, twitter yang mencungkil naluri minat dalam jiwa. Kini,

sesiapa minat dalam sesuatu bidang, boleh mempelajari daripadanya. Terdapat

seorang budak yang berusia 4 tahun mengendalikan piano dengan mengagumkan

dalam laman sosial youtube. Pada masa yang sama, terdapat pelbagai kaedah

yang boleh mempelajarinya dari media tersebut sekiranya perasaan minat ada

dalam dirinya. Sekiranya perasaan minat terlahir dalam diri seseorang itu, maka

latihan haruslah lakukan.

Ada beberapa patah pepatah mengatakan bahawa setiap usaha dan latihan

akan menghasilkan sesuatu yang bermutu. Antaranya seperti ‘practice make

perfect’; ada tugal, adalah benih. Jikalau seseorang itu minat untuk mempelajari

sesuatu maka perkara-perkara yang susah akan menjadi mudah sekiranya selalu

mengamalkan latihan seperti bak pepatah alah bisa, tegal biasa.


Secara keseluruhannya, penulis berpendapat bahawa setiap tingkah laku

muzikal seseorang itu dapat lihat melalui dorongan faktor luaran dan faktor dalaman.

Faktor-faktor luaran yang disenaraikan di atas, lebih mendorong kepada tingkah laku

muzikal.

3.1 Rumusan Grafik

Rajah 1: Grafik Tingkah laku Muzikal

Faktor Dalaman

Faktor Baka

Faktor Biologi

Faktor LuaranTingkah

Laku Muzikal

Faktor Semula jadi

Faktor Masyarakat

KesimpulanPandangan Penulis

Faktor Luaran

Faktor Masyarakat Faktor Tradisi

Faktor TeknologiFaktor Budaya

Faktor Agama Faktor Sosial

Minat & Usaha


4.0 Kajian Tokoh Muzik Tanah Melayu dan Tokoh Muzik Antara Bangsa

Muzik adalah salah satu unsur dalam kehidupan yang sangat anjal sifatnya. Kerana

itu pengertian dan fungsi muzik dalam kehidupan adalah pelbagai. Salah satu fungsi

asas muzik sebagai salah satu bidang budaya jelata yang dominan. Ini kerana,

selain melodi muzik mengandungi utusan dalam bentuk lirik. Gabungan kedua-dua

melidi dan lirik boleh meletakkan muzik sebagai salah satu komunikasi yang

bertenaga dalam kehidupan manusia. Kerana itu, ada pihak yang melihat muzik

sebagai khazanah budaya sesuatu bangsa yang mampu menggambarkan imej dan

ketamadunan budaya sesuatu bangsa. (Norshafawati Saari, Asiah Sarji & Fuziah

Kartini Hassan Basri (UKM Jurnal Komunikasi). Selain itu, Muzik adalah medium

pernyataan sosial yang sangat asas dalam kehidupan manusia sejak zaman Yunani

lagi. Sharif 1966 dalam jurnal komunikasi merumuskan bahawa muzik adalah alat

mendekati masyarakat dan menjadi sebahagian daripada unsur dalam kehidupan

masyarakat.

Sehubungan dengan hal itu, kerjaya sebagai pemuzik sangat mencabar di

samping pandangan masyarakat terhadap kerjaya tersebut dan aktiviti yang

berkaitan dengannya. Namun begitu, masyarakat seharusnya sedar akan

sumbangan para pemuzik dalam menghasilkan muzik dalam sesebuah lagu. Tidak

semudah yang kita harapkan atau dibayangkan untuk menghasilkan sesebuah lagu

yang menjadi indah untuk kedengaran kita. Pengorbanan para pemuzik adalah

besar dalam bidang mereka. Sikap kesedaran perlu ada pada setiap pihak media

cetak supaya peratus atau sikap cetak rompak dapat dibanteras.

Penulis memilih pemuzik tanah air ialah Allahyarham P.Ramlee dan pemuzik

antara bangsa ialah Ravi Shanker. Faktor-faktor seperti biologi, sosial, teknologi

dan budaya masyarakat setempat mempengaruhi dalam tingkah laku muzikal

mereka.

4.1 Latar Belakang Tan Sri P. Ramlee

P.Ramlee atau sebenarnya Teuku Zakaria bin Teuke Nyak Puteh dilahir pada

22 Mac 1929 di rumah neneknya di Pulau Pinang. Ayahnya Teuku Nyak Puteh

berasal dari Acheh dan Ibunya Che Mah Hussein. Beliau mempunyai seorang adik-

beradik tiri, Syeikh Ali.Beliau menerima pendidikan awal di Sekolah Melayu


Kampung Jawa dan kemudian ke sekolah Francis Light. Seterusnya beliau

menyambung pelajaran di Penang Free School sehingga meletusnya Perang Dunia

Kedua. Beliau pernah bekerja di sebuah kilang pengeluaran bijih timah sebelum

mendaftar di Sekolah Tentera Laut Jepun ketika pendudukan tentera Jepun di

Tanah Melayu sebelum kembali ke Penang Free School apabila tamat perang.

Kehidupan muziknya bermula dengan bermain Ukulele. Seterusnya beliau beralih

kepada gitar dan biola di bawah bimbingan Encik Kamaruddin ( pemimpin brass

band di Penang Free School). Beliau menyertai dalam Orkes Teruna Sekampung

dan Sinaran Bintang Sore. Pada tahun 1947, beliau menjuarai nyanyian anjuran

Radio Pulau Pinang dan terpilih sebagai Penyanyi Utama Malaya. Beliau

mencemburui dalam bidang perfileman. ‘Chinta’ adalah filem pertama beliau.

Sebanyak 27 buah filem dilakoni oleh beliau. Ketika berusia 44 tahun beliau

meninggal dunia pada 29 Mei 1973. Allahyarham telah dianugerahkan Bintang

Kebesaran Darjah Panglima Setia Mahkota oleh Seri Paduka Baginda Yang di-

Pertuan Agong pada tahun 1990 yang membawa gelaran Tan Sri. Beliau turut

mendapat penghargaan doktor falsafah dalam bidang seni persembahan pada tahun

2005 yang membawa gelaran “doktor”.

4.2 Latar Belakang Ravi Shanker

Ravi Shanker merupakan salah seorang pemuzik agung dalam kalangan pemuzik-

pemuzik seperti John Sebastian Bach, Ludwing Van Beethovan, John Micheal

Osbourne, Bob Marley, Jimi Hendrik, Heitor Villa Lobos, Wolfgang Amadeus Mozart,

Yehudi Mennin, dan George Gershwin. Nama sebenar beliau ialah Robindro

Shaunkor Chowdhury yang berasal daripada keluarga Brahmin. Beliau dilahirkan

pada 07 April 1920 di Varanasi. Beliau adalah anak bongsu daripada 7 adik-beradik.

Beliau dikenali gelaran ‘Pandit’ yang membawa maksud handal. Beliau merupakan

seorang pemuzik dan komposer India yang bermain alat bertali sitar. Beliau telah

digambarkan sebagai pemuzik India kontemporari yang paling dikenali.

Ayahnya, Shyam Shanker yang berkhidmat sebagai peguam dan ulama di

Kuil tengahan dewan Jhalawar dan berkhidmat sebagai peguam di Landon,

England. Ibunya ialah Hemangini Devi. Pada usia 10 tahun, beliau melibatkan diri

dalam kumpulan tarian di bawah bimbingan abangnya Udaya Shanker. Pada usia

13 tahun beliau telah menjadi ahli kumpulan tarian tersebut. Pada tahun 1938, beliau


meninggalkan daripada kumpulan tarian dan mula belajar sitar di bawah bimbingan

Alahuddin Khan. Selepas menamatkan pengajian pada tahun 1944, beliau bekerja

sebagai komposer, mencipta muzik untuk Apu Trilogy oleh Satyajit Ray, dan

merupakan pengarah muzik Radio India, New Delhi.

Pada tahun 1956, beliau mula ke Eropah dan Amerika untuk bermain muzik

India dan meningkatkan popularitinya di sana melalui pengajaran, prestasi, dan

persatuan dengan pemain biola Yehudi Menuhin dan batu artis George Harrison

daripada Beatles. Beliau juga terlibat dalam muzik Barat dengan menulis skor untuk

sitar dab orkestra. Beliau dianugerahkan penghormatan tertinggi awam India

sebagai Bharat Ratna dan menerima tiga Anugerah Grammy. Akhirnya, beliau

meninggal dunia pada usia 92 tahun pada 11 Disember 2012.

4.3 Faktor Biologi, sosial, dan budaya serta teknologi mempengaruhi tingkah

laku muzikal Tan Sri P. Ramlee dan Ravi Shanker

Faktor Budaya

Tan Sri P. Ramlee Ravi Shanker

Beliau dilahirkan dikelilingi masyarakat

yang berbilang kaum seperti Melayu,

India, dan Cina sebelum negara Malaysia

mendapat kemerdekaan. Kecintaan

kepada muzik sedikit sebanyak

mengganggu perjalanan pendidikannya.

Sejak kecil beliau telah terdedah dengan

aktiviti bangsawan dan sandiwara di mana

bapa beliau sendirinya merupakan

pemimpin kumpulan sandiwara yang

terkenal sekitar Pulau Pinang. Masyarakat

Melayu ketika itu masih belum terbuka

dengan muzik barat kecuali muzik yang

Beliau dilahirkan di Varnasi, Benaras.

Negara ini kaya dengan muzik Klasik

Hindustani. Sejak kecil lagi beliau telah

terdedah dengan pelbagai muzik. Hal ini

dikatakan demikian kerana di negara

tersebut mempunyai banyak kuil. Pelbagai

aktiviti akan diadakan di kuil-kuil tersebut.

Secara tidak langsung beliau membesar

dalam muzik. Pada usia 10 tahun beliau

telah menceburi dalam kumpulan tarian di

bawah bimbingan abangnya. Seperti di

mana kita mengetahui segala pergerakan

tarian akan diikuti dengan rentak muzik


berasal bangsa seperti boria, zapin, joget

dan sebagainya. Hal ini mempengaruhi

tingkah laku beliau dan karya beliau.

tersebut. Tambahan pula, pelbagai

persembahan budaya akan diadakan di

kuil-kuil tersebut. Perkara-perkara ini

menyebabkan beliau minat dalam muzik

tersebut. Ini dapat dibuktikan melalui

beliau mahir dalam alat sitar. Alat sitar

adalah alat utama bagi persembahan

Muzik Hindustani Klasikal.

Faktor Biologi

Tan Sri mempunyai suara yang lunak. Hal

ini terbukti melalui beliau pernah

memenangi beberapa pertandingan

nyanyian anjuran Radio Pulau Pinang

Malaya sekitar 1945 hingga 1947. Beliau

mempunyai bakat semula jadi dalam

muzik di mana berkemampuan

memainkan pelbagai alat muzik antaranya

ukulele, gitar, biola, dan sebagainya.

Beliau juga lahir dalam keluarga seni di

mana bapanya merupakan seorang

pemimpin kumpulan sandiwara di Pulau

Pinang. Beliau seorang yang amat

komited kepada kerjaya dan berdisiplin.

Hal ini mungkin dipengaruhi oleh

persekitarannya pada masa itu di mana

beliau pernah mendapat latihan di sekolah

tentera laut Jepun. Beliau mendapat

pendidikan khusus dalam bidang muzik

sehingga memperoleh ijazah dalam muzik

klasik.

Keluarga Ravi Shanker merupakan

keluarga seni. Hal ini kerana abangnya

Udaya Shanker merupakan guru tarian

klasikal pada masa itu. Pada usia 10

tahun beliau telah menceburi dalam

tarian. Selama tiga tahun beliau

mempelajari tariannya. Menurut faktor

dalaman bakatnya secara semula jadi.

Dengan adanya bakat semula jadi beliau

mudah mempelajari tarian dengan

mengikut rentak muzik tersebut.

Kemungkinan besar beliau sentiasa

bersama dengan abangnya dan dengan

pelbagai rentak muzik.


Faktor Sosial

Tan Sri merupakan tokoh muzik yang

menerima pendidikan dari aliran yang

berbeza iaitu aliran Melayu, Inggeris, dan

Jepun. Pendidikan di Francis Light English

School, telah membantu beliau

menguasai bahasa Inggeris dengan baik.

Selain itu, beliau juga mendalami bahasa

Jepun semasa beliau di Japan Navy

School. Beliau juga aktif dalam bidang

nyanyian dan mampu bermain pelbagai

alat muzik.

Pada usia 13 tahun beliau mula belajar

bermain alat muzik sitar. Pada awalnya

beliau mempelajari alat sitar dengan

Allauddin Khan. Beliau merupakan guru

muzik pada masa 1870-an. Beliau juga

merupakan komposer bagi India klasikal

muzik. Selain itu beliau juga menjadi anak

murid kepada pemain biola Yehudi

Menuhin. Pada masa yang sama Ravi

Shanker berkawan dan bekerjasama

dengan beberapa orang pemuzik

antaranya ialah Ali Akbar Khan, yang

handal mengendali alat sarod, Laksmi

Shanker, Chatur Lal, Alla Rekha, George

Harrison. Beliau dapat berkembang dalam

bidang beliau melalui pengalaman

bersama mereka. Bakat beliau semakin

berkembang dari masa ke semasa.

Faktor Teknologi

Beberapa kemudahan rakaman

disediakan kepada produksi filem oleh

Syarikat Shaw Brothers sekitar 1940-

1960an. Ini membantu Tan Sri

berkembang dalam bidang muzik. Pada

masa itu rakaman muzik perlu dimainkan

secara langsung dalam studio. Hal ini

dapat dibuktikan melalui filem “Bujang

Lapok”. Tan Sri mewakili golongan muzik

analog.

Faktor teknologi berkembang masa ke

semasa. Dengan kemudahan-kemudahan

ini beliau dapat membuat banyak

persembahan walaupun beliau telah

berusia. Dengan adanya kemudahan

teknologi beliau dapat membaiki dan

mencipta hasil-hasilan yang baru

mengikut perubahan masa.

5.0 Kesimpulan


Muzik bukanlah sesuatu yang boleh melalaikan melainkan jika tidak digunakan

dengan cara yang terbaik iaitu melalui ilmu dan akal. Pandangan masyarakat yang

menganggap muzik sebagai hiburan semata-mata hendaklah digantikan dengan

kefahaman bahawa muzik merupakan cabang ilmu yang dianugerahkan oleh Tuhan.

Bunyi-bunyian yang menarik dan indah dihasilkan melalui sentuhan pemuzik yang

mengekspresikan seluruh kreativiti mereka dalam penghasilan karya muzik.

Rajah 2: Grafik Pemuzik Agung

Refleksi

Pemuzik Agung

Tan Sri P. Ramlee

Faktor Budaya

Faktor Sosial

Faktor Biologi

Faktor Teknologi

Ravi Shanker

Faktor Budaya

Faktor Sosial

Faktor Biologi

Faktor Teknologi


Saya Joshua Raj A/L Pitchemuthu dari unit Pendidikan Muzik PISMP Sem 1 Ambilan

Jun 2013. Saya panjatkan setinggi-tinggi kesyukuran ke hadirat Tuhan yang maha

kuasa dan bijaksana kerana dengan izin-Nya, dapat saya menyiapkan tugasan mata

pelajaran Asas Pendidikan Muzik.

Di sini saya juga ingin merakamkan jutaan terima kasih kepada pensyarah

saya Encik. Shamsir Alam bin Mohd Arshad. Beliau telah banyak memberi bantuan

kepada saya dengan mengajar cara – cara membuat kerja kursus ini dan juga

memberi sokongan dan dorongan. Selain itu, beliau juga senantiasa memberikan

maklumat yang tepat dan padat yang berkaitan dengan tajuk kerja kursus untuk

saya.

Melalui kerja kursus ini saya dapat mengenali lebih luas dan lebih mendalam

tentang Asas Pendidikan Muzik. Sebelum saya membuat kerja kursus ini, saya

mengganggap bakat muzik adalah anugerah Tuhan. Selepas membuat beberapa

perpustakaan tentangnya maka fahmlah bahawa tingkah laku muzik dipengaruhi

oleh faktor-faktor dalaman dan faktor-faktor luaran.

Berdasarkan beberapa bacaan dan latar belakang karya pemuzik, tingkah

laku muzikal tidak harusnya melalui faktor biologi lalu sikap disiplin. Setiap pemuzik

bersikap disiplin atas karya mereka di mana siang malam membuat latihan. Latihan

membuka laluan kepada kerjaya dalam setiap bidang termasuk bidang muzik. Selain

itu, sikap usaha untuk meningkatkan kemahiran pencapaian.

Beberapa ahli muzik seperti Tan Sri dan Ravi Shanker meningkatkan

kemahiran mereka melalui mendapatkan ilmu kemahiran daripada pengajian.

Sekiranya amalan usaha lahir dalam diri jiwa seseorang maka segala kemahiran

dapat dikuasai dengan mudah.

Saya sebagai seorang pendidik muzik sikap usaha dan sikap disiplin akan

diamalkan dalam hidup saya. Hal ini kerana setiap sikap ini akan membentuk

seorang warga pendidik muzik yang berkualiti. Sikap-sikap ini akan menjadi teladan

kepada anak-anak bangsa apabila saya berkhidmat di sekolah nanti.

Akhir kata, Saya berasa sungguh gembira dan rasa tenang selepas

menyiapkan kerja kursus ini kerana dapat menyiapkan tugasan ini pada masa yang

ditetapkan. Sekali lagi, saya ingin mengucapkan ribuan terima kasih kepada


pensyarah saya Tuan pensyarah membantu saya untuk menyiapkan kerja kursus ini

dengan memberi penyelasan yang tepat pada saya. Sekian, terima kasih.

Rujukan

A. Aziz Deraman ( 2003 ), Masyarakat dan Budaya Malaysia, Kuala Lumpur: Dewan

Bahasa dan Pustaka.


Abdul Ghani Salleh ( 2011 ), Dewan Siswa, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan

Siswa.

Ahmad Sarji, James Harding (2003), P. Ramlee, The Bight Star, Kuala Lumpur:

Malaysia Publishing House(MPH).

Awang Azman Awang Pawi & Khor Chooi Lian (2005), P. Ramlee, Di Cakera

Nusantara, Universiti Malaysia: Sarawak.

Bonnie C. Wade ( 2004 ), Thinking Musically, New York: Oxford University Press.

Chai Sheau Ming, Roseline Liu, Chong Pek Lin & Tan Ming Tang ( 2001), Kajian

Kepentingan Muzik Sebagai Mata Pelajaran Wajib Dalam Kurikulum

Pendidikan Guru.

Johami Abdullah ( 1997 ), Pendidikan Muzik Semasa, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa

dan Pustaka.

Kementerian Pelajaran Malaysia (2011), MZU3104 Asas Pendidikan Muzik,

Cyberjaya: Institut Pendidikan Guru.

Mok Soon Sang ( 2009 ), Psikologi Pendidikan, Perak: Cipta Printing & Publishing

( M ) Sdn. Bhd.

Norshafawati Saari, Asiah Sarji & Fuziah Kartini Hassan Basri, (2005), Jurnal

Komunikasi, Muzik dan Pembangunan Sosial, Universiti Kebangsaan

Malaysia.

Richard Colwell ( 2002 ), Menc Handbook of Musical Cognition and Development,

New York: Oxford Universiti Press.

----------------- diambil pada Ogos 8, 2013 daripada


http://ms.wikipedia.org/wiki/Yuna_(penyanyi)#Sejarah_Awal


http://afrizona.blogspot.com/2012/06/bakat-dan-minat.html


http://notakuliahpismp.blogspot.com/2011/11/asas-sosiologi-pendidikan.html


http://ms.wikipedia.org/wiki/Ravi_Shankar


http://en.wikipedia.org/wiki/Varanasi


http://en.wikipedia.org/wiki/Lakshmi_Shankar

http://en.wikipedia.org/wiki/Lakshmi_Shankar

http://en.wikipedia.org/wiki/Varanasi

http://ms.wikipedia.org/wiki/Ravi_Shankar

http://notakuliahpismp.blogspot.com/2011/11/asas-sosiologi-pendidikan.html

http://afrizona.blogspot.com/2012/06/bakat-dan-minat.html

http://ms.wikipedia.org/wiki/Yuna_(penyanyi)#Sejarah_Awal

Asas Pendidikan Muzik

Documents

Transcript of Asas Pendidikan Muzik