BAB 16BAB 16

Apa yang anda perlu tahu….

Definisi Pengekosan Proses

Ciri pengekosan proses dan perbezaannya dengan

pengekosan kerja

Unit setara

Pengiraan kos produk seunit

Kos unit siap dan kos inventori akhir

Kos pindah masuk

Penyediaan laporan kos pengeluaran

Catatan jurnal MU UTAMA

DEFINISI PENGEKOSAN PROSES

Satu tatacara perakaunan untuk menentukan kos sesuatu keluaran pada setiap proses .

Kaedah ini digunakan apabila keluaran melalui berbagai peringkat pengeluaran yang berasingan .

TUJUAN

Untuk mengumpul dan mengagihkan kos jabatan perkhidmatan

Untuk mengira kos penukaran seunit untuk setiap proses pada akhir setiap tempoh

Untuk memindahkan kos daripada satu proses kepada proses yang lain

CIRI - CIRI PENTING PENGEKOSAN PROSES

Keluaran sesuatu proses akan menjadi input / bahan mentah kepada proses selanjutnya

Produk adalah seragam (homogenous).

contoh: Pemprosesan minyak masak

Pengeluaran secara berterusan

Pengumpulan kos dilakukan mengikut jabatan memproses bagi setiap tempoh

PERBEZAAN PENGEKOSAN KERJA

DENGAN PENGEKOSAN PROSES

Bahan mentah langsungBuruh langsungOverhead kilang

Barang siap

Kos barang dijual

Pengekosan Kerja

Kerja 1

Kerja 2

Kerja 3

PEGEKOSAN PROSES JADUAL PERBEZAAN

Pengekosan Proses

Bahan mentah langsungBuruh langsungOverhed kilang

Proses A

Proses B

Proses C

Barang siap Kos Barang Dijual

MENU UTAMA

PENGEKOSAN KERJA

PERBEZAAN PENGEKOSAN KERJA PERBEZAAN PENGEKOSAN KERJA DENGAN PENGEKOSAN PROSESDENGAN PENGEKOSAN PROSES

CIRICIRI PENGEKOSAN PENGEKOSAN KERJAKERJA

PENGEKOSAN PENGEKOSAN PROSESPROSES

JENIS PRODUKJENIS PRODUK PRODUK PRODUK HETEROGENOUSHETEROGENOUS

PRODUK PRODUK HOMOGENOUSHOMOGENOUS

PENGUMPULAN PENGUMPULAN KOSKOS

UNTUK SETIAP UNTUK SETIAP TUGAS/ KERJATUGAS/ KERJA

UNTUK SETIAP UNTUK SETIAP PROSESPROSES

DOKUMENTASIDOKUMENTASI LEMBARAN KOS LEMBARAN KOS KERJAKERJA

LAPORAN KOS LAPORAN KOS PENGELUARANPENGELUARAN

ALIRAN KOSALIRAN KOS MENGIKUT MENGIKUT PESANANPESANAN

SECARA SECARA BERTERUSANBERTERUSAN

FOKUSFOKUS MENGIKUT MENGIKUT PESANAN/ PESANAN/ TEMPAHANTEMPAHAN

MENGIKUT MENGIKUT JANGKAMASAJANGKAMASA

ALIRAN PRODUKJabatan A

Jabatan A Jabatan B

Jabatan B

Aktiviti pemprosesan

Aktiviti Pemprosesan

KDP awal

KDP akhir

Unit dimula

Unit siap dan dipindah

Unit dimula KDP awal

Unit siap pindah keluar

KDP akhir

Barang siap

Bahan mentah langsungBuruh langsungOverhed kilang

ALIRAN DAN PENGUMPULAN KOS

JABATAN A JABATAN B JABATAN C

Kos ditambah RM0.50 seunit

Kos dari Jabatan A RM0.50 seunitKos baru ditambah RM0.30 seunit

Kos dari Jabatan B RM0.80 seunit

Kos baru ditambah RM0.20 seunit

Bahan Mentah Langsung

Buruh Langsung

Overhed kilang

Barang SiapKos dipindah RM1.00 seunit

KDP akhir

ialah

Unit tidak siap

Unit tidak siap akan disetarakan dengan nilai unit siap . Dan akan dinamakan Unit setara atau unit persamaan

Unit setara / unit persamaan

KONSEP UNIT SETARA / PERSAMAAN

50% 50%

50%

3 Unit yang tidak siap dengan kadar kesiapan 50%....

Jadi ,

50% x 3 unit tidak siap =

1.5 unit setara

=50%

50%

50%

CONTOH CARA PENGIRAAN KOS SEUNIT DENGAN MENGGUNAKAN KONSEP UNIT SETARA

(KAEDAH PURATA WAJARAN )

JABATAN A

UNIT SIAP = 3

UNIT TIDAK SIAP = 3 DGN PENYIAPAN 50%

JUMLAH KOS = RM135

PENGIRAAN :

UNIT SETARA= UNIT SIAP + (KDP AKHIR x % SIAP)

KOS SETARA SEUNIT = KOS PENGELUARAN

UNIT SETARA

KOS SETARA SEUNIT = RM135 = RM135

3 + 1.5 4.5

= RM 30 SEUNIT

Soalan latihan:Soalan latihan:

Aiman Berhad menggunakan sistem pengekosan proses. Aiman Berhad menggunakan sistem pengekosan proses. Berikut merupakan maklumat di jabatan A. Firma Berikut merupakan maklumat di jabatan A. Firma menggunakan kaedah purata wajaran.menggunakan kaedah purata wajaran.

Unit Kerja Dalam Proses AwalUnit Kerja Dalam Proses Awal 3,000 unit (60% siap) @ RM 3,000 unit (60% siap) @ RM 37,50037,500

Unit dimulakanUnit dimulakan 6,000 unit @ RM RM126,0006,000 unit @ RM RM126,000

Unit siapUnit siap 7,000 unit7,000 unit

Unit Kerja Dalam Proses AkhirUnit Kerja Dalam Proses Akhir 2,000 unit (40% siap)2,000 unit (40% siap)

DikehendaDikehendaki:ki:

i) Kira unit Setarai) Kira unit Setaraii) Kira kos seunit setaraii) Kira kos seunit setara

JawapanJawapan::

((a)Unit Setara = unit siap + (KDP akhir x % siap)a)Unit Setara = unit siap + (KDP akhir x % siap)

= 7,000 + (2,000 x 40%)= 7,000 + (2,000 x 40%)

= 7,800 unit= 7,800 unit

(b)Kos seunit setara = (b)Kos seunit setara = Kos pengeluaranKos pengeluaran

unit setaraunit setara

= = RM 37,500 + RM 126,000RM 37,500 + RM 126,000

7,8007,800

= RM 20.96= RM 20.96

Kemasukan Kos Bahan Mentah Langsung dalam Jabatan Memproses

Bahan Mentah Langsung dimasukkan sekaligus pada proses pengeluaran

samada : Awal Pertengaha

nAkhir

Unit Siap

Unit tidak siap

(75% tahap penyiapan )

100% 100% 100%

100% 100% 0%

Unit tidak siap

(45% tahap penyiapan )

100% 0% 0%

PERATUS KEMASUKAN KOS BAHAN MENTAH LANGSUNG PADA UNIT TIDAK

SIAP

(TAHAP PENYIAPAN 75%)Jika bahan mentah langsung

dimasukkan pada awal proses

BML dimasukkan

Akhir

Unit tidak siap ( 75%)

Jadi , unit tidak siap mempunyai kos BML 100%

Contoh: Tepung (bahan mentah langsung) dalam proses

membuat roti

Awal

PERATUS KEMASUKAN KOS BAHAN MENTAH LANGSUNG PADA UNIT TIDAK SIAP

(TAHAP PENYIAPAN 75%)Jika bahan mentah langsung

dimasukkan pada akhir proses

BML dimasukkan

Akhir

Unit tidak siap ( 75%)

Jadi , unit tidak siap mempunyai kos BML 0%

Jabatan Membungkus: Kerepek pisang (bahan mentah langsung)

dibungkuskan

Awal

KADAR PENYIAPAN KERJA DALAM PROSES AKHIR / UNIT TIDAK SIAP

KOS UNTUK PENGELUARAN PRODUK

Bahan Mentah Langsung Buruh

Langsung

Overhed

Kos penukaran

Kadar penggunaan kos penukaran adalah seragam dengan tahap proses pengeluaran. Jika tahap proses pada 50% maka kadar penggunaan kos penukaran ialah 50%

Kadar penggunaan kos bahan mentah langsung bergantung kepada bila bahan mentah dimasukkan

KOS PINDAH MASUK

JABATAN A JABATAN B

KDP AKHIR UNIT SIAP UNIT MULA KDP AWAL

DEFINISI :

KOS UNIT SIAP YANG DIPINDAH KE JABATAN

SETERUSNYA

PENYEDIAAN LAPORAN KOS PENGELUARAN Definisi : Merupakan ringkasan maklumat kos pengeluaran

dan disediakan mengikut jabatan

5 perkara penting perlu ada dalam laporan :

langkah Perkara

Unit

Kos

1

2

3

4

5

Analisis aliran unit fizikal

Pengiraan unit persamaan

Analisis aliran kos

Pengiraan kos seunit (kos per unit setara untuk BML dan Kos Penukaran )

Analisis jumlah kos yang telah diakaunkan

Jumlah langkah 1 = jumlah langkah 2

Jumlah langkah 3 = jumlah langkah 5

MENU UTAMA

FORMAT LAPORAN KOS PENGELUARAN

Jabatan Pertama Jabatan Kedua , ketiga dan seterusnya …

Format lengkap

Format mengikut langkah :

Langkah 1 dan 2Langkah 3 , 4 dan 5

Format lengkap

Format mengikut langkah :

Langkah 1 dan 2Langkah 3 , 4 dan 5

LAPORAN KOS PENGELUARAN (jab. A)

JADUAL KUANTITI

1. Unit Akan DiakaunkanKDP awal

Unit dimulakan

jumlah

2. Unit Telah Diakaunkan

Unit siap KDP akhir

jumlah

Aliran fizikal

xxxx

xx

xxxx

xx

Unit setara

BMLKos

Penukaran

xxxx

xx

xxxx

xx

Nilainya mesti sama

( Langkah 1 dan 2 )

LAPORAN KOS PENGELUARAN (Jab. A )

JADUAL KOS (RM)

3. Kos akan diakaunkan

Kos KDP awal

Kos semasa

Jumlah

4. Kos seunit setara

5. Kos telah diakaunkan

Unit siap dipindah

KDP alhir :

BML

Kos penukaran

jumlah

BML Kos Penukaran

RM RMRMxx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx xx xx

Kos Pindah Keluar

Kos KDP akhir

Jumlah

xx

xx

xx

xxxx

xx

xx

xx

Sama

( Langkah 3 , 4 dan 5 )

LAPORAN KOS PENGELUARAN (jab. B)

JADUAL KUANTITI

1. Unit Akan DiakaunkanKDP awal

Unit dimulakan

jumlah

2. Unit Telah Diakaunkan

Unit siap KDP akhir

jumlah

Aliran fizikal

xxxx

xx

xxxx

xx

Unit setara

xxxx

xx

xxxx

xx

Kos Pindah Masuk BML Kos Penukaran

xxxx

xx

Nilai sama

( Langkah 1 dan 2 )

MENU TAMA

LAPORAN KOS PENGELUARAN (Jab. B)JADUAL KOS (RM)

3. Kos akan diakaunkan

Kos KDP awal

Kos semasa

Jumlah

4. Kos seunit setara

5. Kos telah diakaunkan

Unit siap dipindah

KDP akhir :

Kos Pindah Masuk

BML

Kos penukaran

jumlah

BML Kos Penukaran

RM RMRM

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx xx xx

Kos Pindah Keluar

Kos KDP akhir

Jumlah

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

Kos Pindah Masuk

RM

xx

xx

xx

xx

xx xx

CATATAN JURNAL1. Kos semasa untuk Bahan Mentah Langsung

Perkara Debit Kredit

KDP – Jabatan A XX

Bahan Mentah XX

2. Kos semasa untuk Kos Penukaran

Perkara Debit Kredit

KDP – Jabatan A XX

Gaji belum bayar XX

Akaun Belum Bayar XX

Susut nilai Terkumpul XX

Buruh Langsung

OverhedSusut nilai

Sambungan …

CATATAN JURNAL ( SAMBUNGAN )

3. Kos unit siap dan dipindahkan ( salah satu dibawah )

Perkara Debit Kredit

KDP – Jabatan B XX

KDP – Jabatan A XX

Perkara Debit Kredit

XX

XX

Jika ada jabatan seterusnya :

Jika tidak ada jabatan seterusnya / menjadi barang siap

Barang Siap

KDP – Jabatan A

RUMUSAN

1. Kos-kos yang dikumpul mengikut jabatan dikenali sebagai kaedah Pengekosan Proses.

2. Unit / kos Pindah Masuk tidak wujud dalam jabatan pertama

3. Data yang dipindahkan :

Jabatan 1 Jabatan 2

Unit siap ( Langkah 2 ) ----------> Unit Mula ( Langkah 1 )

Kos Unit Siap ( Langkah 5 ) ----> Kos pindah masuk , kos semasa ( Langkah 3 )

4. Laporan Kos Pengeluaran mesti dibuat mengikut turutan dan tertib

5. Petua : Jumlah Langkah 1 = Jumlah langkah 2

Jumlah Langkah 3 = Jumlah langkah 5

( Jika berbeza , mungkin kerana masalah pembundaran )