BIL TAJUK MUKA SURAT

1. Pengenalan 2

2. Kaedah Pembuatan Keputusan Yang Dipilih 3

3. Aplikasi Kaedah Pembuatan Keputusan Dalam Situasi Sebenar

3.1 Aplikasi Di Peringkat Universiti5

4. Kelebihan Kaedah Pembuatan Keputusan Yang Dipilih 8

5. Kelebihan Kaedah Pembuatan Keputusan Yang Dipilih 9

6. Kesimpulan 10

7. Rujukan 11

0

1. PENGENALAN

Vroom (2003) mentakrifkan pembuatan keputusan sebagai satu tanggungjawab yang perlu

dipikul oleh seorang pengurus atau ketua. Pengurus perlu melalui beberapa proses bagi

memastikan keputusan yang dibuat adalah tepat dan dapat dilaksanakan. Pengurus memerlukan

manual sebagai panduan dalam membuat sesuatu keputusan. Bagi Harrison (1996), meletakkan

empat perspektif dalam proses pembuatan keputusan yang strategik dan perlu mengambil kira

semua maklumat terkini serta idea yang bernas sebelum membuat sesuatu keputusan. Schwarber

(2005) pula menyatakan pembuatan keputusan juga memerlukan penglibatan individu, masa dan

cara yang sesuai. Pemimpin perlu aktif berfikir dalam membuat keputusan berdasarkan

maklumat yang relevan dengan situasi yang wujud. Sebagai pemimpin, membuat keputusan

yang terbaik adalah satu komponen utama kepada sesebuah organisasi (Zimmerman, 2012).

Pembuatan keputusan yang baik dipengaruhi oleh pengalaman, kecekapan, kemahiran dan

persekitaran pembuatan keputusan. Dalam proses pembuatan keputusan, maklumat mengenai

kesan daripada keputusan yang telah ditentukan pada masa hadapan. Contohnya, syarikat

perniagaan yang membuat keputusan mengenai teknik pemasaran yang bakal dilaksanakan akan

mengambil kira teknik pemasaran yang diambil oleh syarikat perniagaan yang menjalankan

perniagaan produk yang serupa. Dengan maklumat yang terperinci akan memudahkan seseorang

membuat keputusan dengan mudah dan tepat.

Terdapat tiga persekitaran pembuatan keputusan iaitu kepastian, ketidakpastian dan berisiko.

Pembuatan keputusan dalam keadaan kepastian ialah pembuat keputusan yang

bertanggungjawab memperoleh maklumat yang lengkap dan terperinci untuk membantu dalam

membuat sesuatu keputusan. Beberapa keputusan boleh dibuat dalam keadaan kepastian. D alam

aspek ini, selalunya keputusan yang diambil adalah keputusan bersama dalam mesyuarat. Ia

adalah untuk mengurangkan permasalahan yang kemungkinan timbul selepas mesyuarat selesai.

Membuat keputusan secara kepastian ini membolehkan organisasi mempunyai pilihan yang jelas

sama ada dalam aspek keinginan, minat dan keperluan. Apabila membuat keputusan dalam

keadaan pasti, tidak ada istilah secara ‘ad hoc’ setelah analisis dilakukan (Ule, 2009).

1

Manakala, pembuatan keputusan dalam keadaan ketidakpastian merujuk kepada pembuat

keputusan tidak mempunyai sebarang maklumat yang mampu membantunya dalam menentukan

keputusan yang akan diambil dan akibatnya pembuat keputusan terpaksa menggunakan

pengalaman sendiri dalam membuat keputusan. Membuat keputusan berdasarkan ketidakpastian

ialah membuat keputusan berdasarkan maklumat yang tidak ada. Ketidakpastian terhadap masa

hadapan yang akan berlaku. Contohnya, situasi yang dihadapi oleh seorang pengurus pasukan

bola sepak yang berada dalam keadaan ketidakpastian mengenai seorang pemain dalam pasukan

memerlukan pengurus untuk membuat keputusan dalam keadaan ketidakpastian. Walaupun

pengurus bola sepak tersebut mengetahui tahap kemahiran, teknik dan kemampuan pemain

tersebut, pengurus perlu membuat analisis mengenai aspek yang lain seperti keadaan padang

bola, sikap pasukan bola, kecederaan yang bakal dihadapi dan sebagainya. Aspek ketidakpastian

yang tidak boleh diramalkan dalam situasi tersebut adalah pemain berkemungkinan akan

menghadapi risiko kecederaan apabila perlawanan bola sepak berlangsung di masa hadapan

(Heath, 1991).

Bagi pembuatan keputusan dalam persekitaran berisiko ialah pembuat keputusan mempunyai

maklumat tetapi tidak lengkap. Membuat keputusan berdasarkan keadaan berisiko adalah

keadaan di mana keputusan yang telah di buat menggunakan maklumat terhadap situasi semasa

dan persekitaran tidak lengkap. Pembuat keputusan akan berada dalam keadaan ketidakpastian

ataupun keadaan berisiko melalui situasi tersebut (Nygren, 1998). Risiko yang ingin ditangani

adalah bersifat objektif dan bergantung pada pembuat keputusan untuk menentukan aspek yang

ingin ditekankan dan pemimpin yang berada dalam situasi tersebut akan membuat pilihan sama

ada menerima risiko atau melihat keseluruhan persekitaran untuk menolak risiko (Wu, 2004 ;

Mellers, 1997).

Pembuatan keputusan kumpulan merupakan situasi di mana individu akan bekerjasama untuk

menyelesaikan masalah melalui perkongsian pendapat dan input. Pembuatan keputusan

kumpulan merupakan proses yang kompleks yang mana hanya akan mampu dicapai dengan

menggunakan beberapa jenis metod atau kaedah. Menurut Norlida Kamaluddin et al (2011),

terdapat tiga metod atau kaedah pembuatan keputusan berkumpulan iaitu gaya autoritarian

(authoritarian style), sumbang saran (brainstorming) dan berdasarkan kaedah mengundi (voting

based method). Pembuatan keputusan gaya autoritarian adalah mempunyai persamaan dengan

2

diktator, yang mana pembuatan keputusan adalah bergantung pada seorang individu. Gaya

pembuatan keputusan ini adalah lebih sesuai kepada seseorang yang berkuasa dalam menetapkan

keseluruhan proses membuat keputusan dan mempunyai kuasa akhir kepada keputusan akhir.

Gaya pembuatan keputusan autoritarian mempunyai banyak kekurangan berbanding kebaikan

kerana tidak mengambil kira pendapat orang lain terhadap keseluruhan proses pembuatan

keputusan. Kaedah pembuatan keputusan yang kedua ialah sumbang saran iaitu sangat sesuai

apabila proses pembuatan keputusan tidak dapat ditetapkan, melalui kaedah ini pelbagai jenis

pilihan dan kemudian ahli kumpulan akan membuat pilihan. Kaedah pembuatan keputusan yang

ketiga adalah berdasarkan kaedah mengundi. Kaedah ini sesuai kepada kumpulan yang telah

mempunyai banyak pilihan keputusan dan hanya perlu memilih satu keputusan. Sistem

mengundi ini membolehkan setiap ahli dalam kumpulan memberikan satu undian terhadap

pilihan yang dirasakan terbaik.

2. KAEDAH PEMBUATAN KEPUTUSAN YANG DIPILIH

Kaedah pembuatan keputusan kumpulan yang dipilih oleh penulis adalah kaedah sumbang saran

(brainstorming). Seperti yang telah dijelaskan pada bahagian pendahuluan, kaedah pembuatan

keputusan kumpulan berdasarkan kaedah sumbang saran adalah berdasarkan pendapat setiap ahli

kumpulan. Pendapat ahli dalam kumpulan kemudian akan dikumpulkan dan ahli dalam

kumpulan akan membuat pemberatan terhadap pilihan yang ada. Kaedah pembuatan keputusan

kumpulan berdasarkan sumbang saran merupakan kaedah yang terkenal dan memberi kebebasan

kepada ahli kumpulan untuk mencadangkan pembuatan keputusan. Fasilitator akan

bertanggungjawab menyelia keseluruhan perbincangan hanya untuk memastikan perbincangan

tidak menyimpang dari objektif sebenar. Kaedah ini menghargai pendapat setiap ahli dalam

kumpulan dan keputusan muktamad akan ditentukan dengan konsensus.

Untuk melaksanakan pembuatan keputusan kumpulan berdasarkan kaedah sumbang saran,

terdapat enam peringkat yang perlu dilalui iaitu :-

i) Peringkat pertama adalah mengenal pasti dan mendiagnosis masalah (identifying

and diagnosing the problem). Pada peringkat ini, masalah yang wujud untuk

3

diselesaikan perlu dikenal pasti untuk memastikan keputusan yang diambil adalah

sesuai dengan masalah.

ii) Peringkat kedua ialah membentuk penyelesaian alternatif (Generating alternatif

solution) iaitu melihat kepada sumber-sumber sekunder iaitu dari segi idea yang

pernah digunakan. Sekiranya masalah yang sedang dihadapi adalah sama,

kumpulan mungkin boleh menggunakan kaedah yang sama dan penyelesaiannya

juga boleh diambil dengan menggabungkan idea lama dan baru.

iii) Peringkat yang ketiga dalam pembuatan keputusan kumpulan adalah menilai

alternatif (evaluating alternatives), dalam pembuatan keputusan jalan alternatif

adalah sangat penting untuk digunakan semasa kontenjensi iaitu sekiranya

keputusan akhir yang diambil dirasakan tidak sesuai untuk dijalankan, laluan

alternatif sangat diperlukan.

iv) Peringkat keempat dalam pelaksanaan pembuatan keputusan kumpulan adalah

membuat pilihan. Ahli kumpulan akan memikirkan hasil yang akan diperoleh

sekiranya satu keputusan di pilih iaitu dengan membandingkan ke semua

pendapat ahli kumpulan dari segi faedah, kos kesan positif, kesan negatif dan

sebagainya.

v) Peringkat kelima dalam pembuatan keputusan ialah melaksanakan keputusan

(implementing the decision) iaitu individu yang bertanggungjawab untuk

melaksanakan sesuatu keputusan haruslah memahami mengenai pemilihan

keputusan dan sebab keputusan dipilih serta komited untuk memastikan kejayaan

pelaksanaan. Pihak yang bertanggungjawab dalam pelaksanaan keputusan juga

perlu mengenal pasti potensi masalah dan potensi peluang.

vi) Peringkat yang terakhir adalah peringkat keenam iaitu menilai keputusan dengan

mengumpul maklumat mengenai fungsi keputusan yang diambil dan sekiranya

didapati tidak sesuai, keenam-enam peringkat dalam pembuatan keputusan

kumpulan perlu diulang semula untuk mendapat keputusan yang terbaik.

Untuk membuat keputusan yang terbaik daripada alternatif yang sedia ada, terdapat beberapa

langkah dalm proses pembuatan keputusan (Hirokawa dan Sheerhon, 1986).

4

a) Menilai situasi semasa iaitu ahli kumpulan akan menganalisis keadaan berdasarkan

maklumat yang ada serta membuat penilaian keperluan untuk membuat keputusan;

b) Mengenal pasti matlamat kumpulan dan alternatif iaitu setelah kumpulan

menganalisis situasi semasa, kumpulan akan menetapkan matlamat kumpulan

berdasarkan masalah yang dihadapi kemudian melalui maklumat tersebut ahli

kumpulan akan mencari alternatif penyelesaian;

c) Mengenal pasti kesan positif dan kesan negatif alternatif yang ada iaitu semakin

banyak peluang alternatif yang dikenal pasti, lebih banyak peluang kumpulan untuk

mencari keputusan yang terbaik. Kegagalan kumpulan untuk menjana alternatif-

alternatif yang lain merupakan punca kumpulan tersebut memperoleh keputusan yang

kurang baik. Kumpulan juga perlu menilai kebaikan dan keburukan jangka pendek

dan jangka panjang alternatif;

d) Pilih alternatif yang terbaik berdasarkan perkiraan kebaikan dan keburukan. Alternatif

yang dipilh mesti memberikan kebaikan yang lebih banyak serta mempunyai lebih

banyak kesan positif berbanding kesan negatif.

3. APLIKASI KAEDAH PEMBUATAN KEPUTUSAN DALAM SITUASI SEBENAR

Situasi yang dipilih oleh penulis dalam menjelaskan pengaplikasian pembuatan keputusan

kumpulan dalam situasi sebenar adalah situasi di Universiti oleh mahasiswa dan mahasiswi

dalam menjalankan sesebuah program. Kaedah pembuatan keputusan yang dipilih oleh penulis

adalah kaedah sumbang saran (brainstorming). Kaedah sumbang saran adalah satu bentuk

teknik kumpulan. Pada dasarnya teknik ini untuk meneroka dan mendapatkan idea - idea ahli-

ahli kumpulan kerana kaedah sumbang saran adalah lebih tertumpu pada idea dan bukan

penilaian. Lebih banyak idea yang dikenal pasti, peluang untuk mendapatkan sesuatu

penyelesaian yang kreatif kepada masalah adalah lebih besar (Umar Nimran , 1997 ). Ini kerana,

teknik sumbang saran adalah lebih tertumpu kepada sumbang saran idea dan bukan penilaian.

5

3.1 APLIKASI DI PERINGKAT UNIVERSITI

Situasi:

Pelajar tahun 2 Universiti Teknologi Mara (UITM) cawangan Sabah

akan mengadakan program lawatan sambil belajar di negeri Sarawak

selama 10 hari. Program lawatan sambil belajar ini melibatkan 30

orang pelajar dan 3 orang pensyarah yang ditugaskan untuk

mengiringi pelajar. Pelajar akan menentukan perbelanjaan,

pengangkutan, penginapan, pengisian program dan yuran pelajar.

Peringkat 1: Mengenal pasti dan Mendiagnosis Masalah (Identifying and diagnosing the

problem)

Pembuatan keputusan kumpulan akan dimulakan dengan perbincangan 30 orang pelajar yang

terlibat untuk melantik seorang ketua yang bertanggungjawab untuk menyelia dan membimbing

perbincangan sepanjang perancangan aktiviti tersebut. Selepas seorang ketua dilantik, ketua

setiap bahagian bersama ahli jawatankuasa kecil dilantik untuk membantu dalam penyelesaian

tugasan yang diberikan. Antara bahagian yang perlu diwujudkan ialah bendahari untuk menyelia

perbelanjaan dari awal hingga akhir program, bahagian pengangkutan untuk menyelia kenderaan,

bahagian makanan dan minuman untuk menyelia makanan yang disediakan untuk ahli selama 10

hari dan bahagian penginapan iaitu untuk menentukan penginapan sepanjang berada dalam

program yang dijalankan. Selepas semua bahagian di lantik, setiap bahagian akan dipecahkan

untuk membincangkan tugasan masing-masing. Dengan mengetahui objektif, tujuan dan tugasan

masing-masing, ia akan memudahkan pembuatan keputusan menggunakan kaedah sumbang

saran dilaksanakan.

Peringkat 2: Membentuk penyelesaian alternatif (Generating Alternative Solution)

Pada peringkat kedua, membentuk penyelesaian alternatif iaitu setiap bahagian yang telah

dilantik akan berjumpa dengan senior dan pensyarah yang pernah menganjurkan aktiviti

6

seumpama ini untuk mendapatkan maklumat mengenai cara mereka menyelesaikan tugasan atau

tanggungjawab. Contohnya dari segi perbelanjaan sepanjang program, penting untuk

mengetahui bagaimana mereka mendapat bajet untuk membiayai perbelanjaan aktiviti yang

dijalankan. Setiap bahagian yang telah diwujudkan akan melakukan tindakan yang sama untuk

memudahkan pembentukan penyelesaian alternatif. Kemudian, ahli kumpulan dalam setiap

bahagian akan mengadakan perbincangan berkenaan tugasan masing-masing.

Peringkat 3: Menilai Alternatif (Evaluating Alternatif)

Ketua Program, Ketua Setiap Bahagian dan Ahli jawatankuasa (AJK) akan berkumpul untuk

menilai setiap pilihan yang ada. Setiap bahagian akan terlibat dan memberi cadangan serta

komen mengenai kesan atau akibat daripada penyelesaian alternatif mengenai masalah yang

sedang dihadapi. Ketua Program akan bertindak sebagai pemantau dan tidak berkuasa untuk

menidakkan semua cadangan yang telah dikemukakan. Ketua Program juga bertanggungjawab

untuk memastikan perbincangan berjalan dengan lancar tanpa berlaku sebarang perselisihan

faham. Sekiranya keputusan yang dibuat tidak tepat, ia akan memberi kesan kepada aktiviti yang

bakal dijalankan. Oleh yang demikian, kerjasama daripada semua ahli kumpulan adalah sangat

penting untuk mengelakkan sebarang kesilapan daripada berlaku.

Peringkat 4: Membuat Pilihan (Making the Choice)

Keputusan yang akan diambil akan menentukan hasil kepada aktiviti yang dijalankan. Segala

pendapat yang dikemukakan akan dibandingkan antara satu sama lain dari segi kesan positif,

kesan negatif, kos dan lain-lain. Perbandingan adalah dari segi objektif dan tujuan program dan

bukannya untuk menentang pendapat orang lain dalam kumpulan. Pilihan keputusan yang dibuat

adalah dari segi perbincangan dan persetujuan setiap ahli kumpulan dan apabila sesuatu

keputusan telah dicapai, jalan alternatif yang akan digunakan apabila keputusan akhir juga harus

ditentukan. Contohnya, dari aspek penginapan, sekiranya kumpulan telah menentukan untuk

menginap di asrama, mereka juga perlu mengambil keputusan mengenai jalan alternatif di mana

mereka akan menginap sekiranya asrama tidak disediakan. Jalan penyelesaian alternatif sangat

penting untuk mengelakkan sebarang kejadian luar jangka.

Peringkat 5: Pelaksanaan Keputusan (Implementing the Decision)

7

Pada peringkat pelaksanaan keputusan, ia adalah gabungan keputusan yang dipilh setiap

bahagian untuk dilaksanakan. Ketua bahagian yang bertindak sebagai pihak yang melaksanakan

keputusan yang diambil akan berusaha untuk memahami keputusan yang dipilih dan mengapa ia

telah dipilih. Kefahaman mengenainya juga diperoleh dengan perbincangan awal bersama ahli

kumpulan. Pelaksana keputusan akan memastikan segala masalah dalam perancangan program

akan dapat diselesaikan sebelum perjalanan ke negeri Sarawak. Contohnya, dari segi

pengangkutan yang akan digunakan sepanjang perjalanan ke Sarawak, ketua bahagian

pengangkutan akan berjumpa dengan pihak yang mengendalikan pengangkutan bas di UITM

untuk menempah bas yang akan digunakan dalam program. Sekiranya hal tersebut tidak dapat

dilakukan dengan sempurna, masalah akan dihadapi dari segi perjalanan ke destinasi.

Bagaimanapun, kita tidak dapat mengandaikan perjalanan akan berjalan dengan lancar sepanjang

perjalanan, oleh itu pelaksana akan mengenal pasti masalah yang bakal dihadapi seperti

mengalami kerosakan bas dan mengenal pasti potensi.

Peringkat 6: Menilai Keputusan (Evaluating the Decision)

Semua hal yang perlu diselesaikan sebelum perjalanan ke negeri Sarawak adalah dengan tujuan

untuk menguji keputusan yang telah di ambil. Sekiranya terdapat bahagian yang tidak dapat

menjalankan tugasan dengan keputusan yang telah dipilih, perbincangan akan dijalankan semula

untuk menentukan jalan penyelesaian yang perlu di ambil. Bahagian yang sering menghadapi

masalah dari segi keputusan yang di ambil ialah bahagian kewangan dan tajaan.

4. KELEBIHAN KAEDAH PEMBUATAN KEPUTUSAN YANG DIPILIH

Kaedah pembuatan keputusan kumpulan sumbang saran mempunyai kelebihan yang tersendiri

berbanding kaedah pembuatan keputusan kumpulan yang lain. Kaedah sumbang saran

melibatkan penyertaan setiap ahli kumpulan dan ia akan mendorong ahli kumpulan untuk

memahami masalah yang dihadapi oleh sesebuah organisasi. Ia secara tidak langsung

merupakan latihan kepada ahli kumpulan untuk mengemukakan pendapat dalam menyelesaikan

sesuatu isu atau masalah yang ingin diselesaikan. Di samping itu, kaedah sumbang saran dalam

pembuatan keputusan kumpulan mempunyai lebih banyak maklumat, alternatif dan berinovasi

yang datang daripada ahli kumpulan melalui perkongsian idea daripada ahli-ahli kumpulan.

8

Selain itu, kaedah sumbang saran akan membuat ahli kumpulan mempunyai pemahaman yang

lebih luas berkenaan keputusan yang telah diambil. Pemilihan alternatif yang dianggap sebagai

terbaik juga lebih difahami oleh ahli kumpulan dan seterusnya akan memudahkan

pelaksanaannya.

Kaedah sumbang saran juga akan mendorong ahli kumpulan untuk lebih komited dalam

menyelesaikan masalah. Ahli kumpulan yang terlibat dalam membuat keputusan akan lebih

bersikap komited untuk memastikan keputusan yang telah dipilih dapat dilaksanakan dengan

sempurna dan mencapai kejayaan. Selain itu, kaedah sumbang saran yang diaplikasikan dalam

pembuatan keputusan kumpulan mampu memperbaiki moral dan motivasi setiap ahli kumpulan

yang terlibat. Hal ini adalah disebabkan oleh penyertaan ahli kumpulan dalam membuat

keputusan dan menyelesaikan masalah memberikan satu kepuasan dan merasakan pendapat yang

diberikan penghargaan. Pembuatan keputusan kumpulan membantu dalam menggabungkan

kekuatan individu ahli kumpulan yang terlibat. Setiap ahli kumpulan mempunyai pendapat yang

berbeza dan pelbagai variasi gaya diaplikasikan dalam proses pembuatan keputusan.

5. KELEMAHAN KAEDAH PEMBUATAN KEPUTUSAN YANG DIPILIH

Walau bagaimanapun, kaedah sumbang saran dalam pembuatan keputusan kumpulan juga

mempunyai kelemahan yang tersendiri iaitu proses perbincangan memakan masa yang lebih

panjang berbanding pembuatan keputusan yang lain. Ia membuang masa dan lambat dalam

menentukan keputusan yang akan diambil kerana setiap pendapat ahli kumpulan perlu dianalisis.

Selain itu, perbincangan juga mungkin hanya akan melibatkan segelintir ahli sahaja. Segelintir

ahli akan mendominasi perbincangan sehingga menyebabkan berlakunya konflik dalaman kerana

tidak memberikan peluang kepada orang lain untuk menyuarakan pendapat masing-masing. Di

samping itu, terdapat juga ahli kumpulan yang mudah berpuas hati dan tidak memberikan

komitmen sepenuhnya kerana ahli kumpulan tidak terlibat di peringkat pelaksanaan keputusan

kerana merasakan mereka tidak mempunyai tanggungjawab terhadap masalah yang dihadapi.

Kaedah sumbang saran dalam pembuatan keputusan menyebabkan terdapat ahli yang akan

merasa tertekan kerana khuatir akan menimbulkan konflik dengan ahli kumpulan lain yang akan

menyebabkan mereka dipulaukan.

9

6. KESIMPULAN

Sebagai kesimpulan, penulis memilih kaedah sumbang saran dalam pembuatan keputusan

kumpulan disebabkan kaedah pembuatan keputusan sumbang saran lebih sesuai digunakan

dalam kumpulan. Kaedah sumbang saran mendorong ahli dalam kumpulan untuk bersikap

komited dalam menyelesaikan masalah. Ahli kumpulan juga berusaha untuk memastikan

keputusan yang di ambil mampu dilaksanakan dengan sempurna dan berjaya mencapai objektif

yang ditentukan. Selain itu, moral dan motivasi setiap ahli kumpulan juga dapat diperbaiki

kerana melalui kaedah sumbang saran tidak ada seorang pun yang diabaikan, malah pendapat

yang dikemukan juga dihargai dan ia memberikan kepuasan kepada ahli yang terlibat. Melalui

kerjasama antara ahli kumpulan, sudah pasti keputusan yang di capai adalah yang terbaik.

(2,595 Patah Perkataan)

10

RUJUKAN

Heath, C., & Tversky, A. (1991). Preference and belief: Ambiguity and competence in choice

under uncertainty. Journal of risk and uncertainty. 4(1), 5-28.

Hirokawa, R.Y., & Scheerhorn, D.R. (1985). The Functions of Argumentation in Group

Deliberation. In J.R. Cox, M.O. Sillars, and G.B. Walker (eds.). Argument and Social

Practice , pp. 737-746. Annandale, VI: Speech Communication Association.

Harrison, E. F. ( 1996 ). A process prespective on strategic decision making. Management

Decision, 34(1),46-53.

Kelly, P.K. (1994).Team Decision Making Techniques: A Practicle Guide To Successful Team

Out Comes. United State America: Richard Chang Associates, Inc.

Mellers, B. A., Schwartz, A., Ho, K., & Ritov, I. (1997). Decision affect theory: Emotional

reactions to the outcomes of risky options. Psychological Science, 423-429.

Montanari, J.R., Moorhead, G., Montanari, E.O. (1980). A Laboratory Study of a Strategic

Decision-Making Methodology. Proceedings of the American Institute for Decision

Science. 472-474.

Norlida Kamaluddin, Za’faran Hassan, Rabiah Abdul Wahab dan Rohaya Mohd Hussein.

(2011). Principles of Management. Selangor: Perpustakaan Negara Malaysia.

Nygren, T. E. (1998). Reacting to Perceived High-and Low-Risk Win–Lose Opportunities in a

Risky Decision-Making Task: Is It Framing or Affect or Both?. Motivation and Emotion.

22(1): 73-98.

Ule, A. (2009). Collective Decision Making as the Actualization of Decision Potential.

Interdisciplinary Description of Complex Systems. 7(2): 90-105.

Umar Nimran. (1997). Perilaku Organisasi. Surabaya : CV. Citra Media

11

Schwarber, P. D. (2005). Leaders and decision making process. Management Decision, 43(7/8),

1086-1092.

Vroom, V. H. (2003). Educating managers for decision making and leadership. Management

Decision, 41(10), 968-978.

Wu, G., Zhang, J., & Gonzalez, R. (2004). Decision under risk. Blackwell handbook of judgment

and decision making. 399-423.

Zimmerman, T. (2012). Wildland Fire Management Decision Making. Journal of Agricultural

Science & Technology. 2 (2b): 169-178.

12