Pusat Kegiatan Guru Baling 2011 Bahan P & P Tajuk :

Ciri dan Fungsi Kesusasteraan Rakyat Tingkatan : 6 Hasil Kerja :

Cikgu Mohd Bashir bin Senik Sekolah : SMK Baling, 09100 Baling,

Kedah.

CIRI-CIRI KESUSASTERAAN RAKYAT

Di sebar secara lisan.Pada awalnya disebarkan secara lisan dan akhirnya dibukukan.

Hidup dalam masyarakat tidak kurang dua generasi.contohnya, ibu kpd anaknya @ datuk nenek kpd cucunya

Wujud dalam pelbagai versi. Wujud tokok tambah,tetapi inti patinya tetap kekal.

Penciptanya tidak diketahui. Boleh dilakukan oleh sesiapa shj.

Menjadi milik bersama masyarakat. Menggambarkan segala pemikiran, perasaan nilai, dan falsafah hidup masyarakatnya.

Penutur tidak berkesempatan menapis apa yg dituturkan ketika berhadapan dgn khalayak.

Wujud dlm bentuk tradisi tekal. Cthnya, cerita lipur lara yg ada struktur plot yg tetap spt sebelum mengembara, sesudah mengembara, dan pengakhiran yg mengembirakan.

Mempunyai logika yg tersendiri yg mungkin tidak sesuai dgn logika umum.

Mempunyai sifat- sifat tempatan yang tebal. Pengaruh luarnya terutama dlm kesusasteraan hikayat akan dibuang oleh penutur tempatan.

Mempunyai kegunaan bersama sesuatu masyarakat.

FUNGSI KESUSASTERAAN RAKYAT

Ruth Benedict menganggap ia adalah cermin @ gambaran ethnografi budaya puak. Ia juga dijadikan alat utk melepaskan sesuatu tegangan @ perasaan yg terbuku.

William Bascom memberikan empat fungsi, iaitu sebagai sistem projeksi masyarakatnya, sebagai alat pengesahan sesuatu institusi @ lembaga di dlm masyarakat, sebagai alat pendidikan, dan sebagai alat pemaksa & pengawal norma masyarakat.

Betty Wang menganggap kesusasteraan rakyat berfungsi sebagai alat protes sosial dlm masyarakatnya.

Di Indonesia, kesusasteraan ini berfungsi sbg. Penyalur pendapat rakyat.

Ismail Hamid menyifatkan kesusasteraan rakyar berfingsi sbg alat hiburan kerana adanya unsur-unsur estetik.

CERITA MITOSPENGENALAN

Bersifat suci & dikaitkan & kepercayaan masyarakat pemiliknya. Diyakini oleh masyarakat penciptanya.

Mengisahkan asal usul mulanya terjadi sesuatu yg dikaitkan & ketuhanan, iaitu ‘pencipta’.

Dlm konteks masyarakat Melayu,ini dikaitkan dgn kepercayaan fahaman animisme suatu masa dahulu.

cerita itu dianggap dongeng selepas kedatangan agama Islam.

cerita mitos terbahagi kpd 3,iaitu asal usul,budaya, dan politik

FUNGSI CERITA MITOS

Memenuhi daya ingin tahu(manusia) terhadap kajian alam

Menghubungkan manusia dengan kuasa yang agung

Kawalan sosial Pengekalan norma dalam masayarakat Alat pendidikan

CERITA LAGENDAPENGENALAN

Merupakan huraian @ penyataan bercorak cerita yang mempunyai latar belakang masa @ sejarah yg masih boleh diingati & bersifat tempatan.

Dianggap benar-benar berlaku oleh masyarakat yg menciptanya.

Tokoh-tokohnya memiliki keisitmewaan, kehebatan luar biasa, kehandalan, ttp seseorang watak itu tidak mengatasi hukum alam semula jadi.

FUNGSI CERITA LAGENDA

Pengekalan norma dan sistem masyarakat

Membina rasa hormat kepada tokoh Mengekalkan semangat patriotisme dan

rasa sayang kepada bangsa dan negara Menyampaikan nilai didaktik alat projeksi/gambaran masyarakat 

CERITA BINATANGPENGENALAN

Menggunakan binatang sbg watak utama. Digambarkan blh bercakap, berfikir, & bertindak spt. manusia.

Ada unsur moral & dikiaskan kpd manusia. Dlm masyarakat Melayu,Sang Kancil ialah

watak popular. Sang Kancil mempunyai tiga peranan

utama, iaitu sbg binatang cerdik, ttp boleh menewaskan binatang besar, sbg hakim, & sbg binatang yg ditewaskan oleh binatang yg lebih kecil drpnya.

FUNGSI CERITA BINATANG

Alat hiburan Protes/kritik sosial Alat pendidikan Pengekalan norma dan sistem etika

masyarakat

CERITA JENAKAPENGENALAN

Menimbulkan gelak ketawa di kalangan pendengar.

Kebanyakan cerita menggambarkan kebodohan watak utama. Ada juga watak-watak pintar, tetapi bernasib malang.

Lima watak penting dlm cerita jenaka Melayu ialah Pak Pandir, Pak Kaduk, Pak Belalang, Si Luncai, dan Lebai Malang.

Peranannya ialah sebagai hiburan dan juga sebagai alat kritik sosial.

FUNGSI CERITA JENAKA

Alat hiburan Escapism dari alam nyata Protes sosial Alat pendidikan Pengekalan norma dalam sistem etika

masyarakat Gambaran masyarakat

CERITA LIPUR LARAPENGENALAN

Selalunya mengisahkan ttg pengembaraan putera & puteri raja sama ada di bumi @ kayangan.

Ada unsur keajaiban,kesaktian, percintaan, peperangan, perdamaian, pemyamaran, & perkahwinan.

Diselitkan puisi, spt pantun, syair,& talibun. Putera raja digambarkan sbg tokoh yg

istimewa .Terdapat watak Nenek Kebayan sbg watak pembantu & watak bukan manusia spt. gergasi & garuda.

FUNGSI CERITA LIPUR LARA

Alat hiburan Escapism dari alam nyata ke alam khayal Alat pendidikan Pengekalan norma dan sistem etika

masyarakat Pengajaran