DARAHNAMA PENSYARAH:

EN SELVARATNAM A/L NAVARATNAMDISEDIAKAN OLEH:

AZNUR NIZZA YUCQUE BINTI AZRALLINDA EU HAI LUN

PENGENALAN• Darah terdiri daripada–Pepejal (sel darah) 40%–Cecair (plasma) 60%

• Tubuh manusia mengandungi lebih kurang 8 – 10 pain (6 liter) darah.• Darah terdiri daripada plasma, sel darah

merah, sel darah putih dan sel pembekuan (platelet).

FUNGSI DARAH1. Membawa oksigen dan zat-zat makanan ke seluruh sel

dan tisu badan.2. Melawan jangkitan kuman.3. Membawa bahan buangan atau kumpulan, hormon-

hormon dan enzim-enzim.4. Memberi warna kepada kulit.5. Mengawal suhu badan.6. Mengelakkan badan kita daripada kehilangan darah

yang banyak sewaktu kemalangan/kecederaan berlaku.7. Mengimbangkan nilai pH (nilai keasidan) dalam cecair

badan, suhu badan dan kandungan air dalam sel.

KOMPOSISI DARAH

Sel-sel dalam darah

Sel Darah Merah

(Eritrosit)

Sel Darah Putih

(Leukosit)

Platelet(Trombosit)

Plasma

Air, ions, albumin,

fibrinogen, immunoglobis,

hormon

FUNGSI UTAMA ELEMEN DALAM DARAH AIR• Merupakan pelarut yang berfungsi untuk mengangkut bahan

terlarut seperti glukos.

IONS• Mengekalkan keseimbangan osmotik dalam darah dan pH darah

pada 7.4.

ALBUMIN (PLASMA PROTEIN)• Mengekalkan keseimbangan osmotik antara darah dan cecair

interstitial, sebagai pelindung menentang perubahan pH dan sebagai sistem pertahanan menentang penyakit.

FIBRINOGEN (PLASMA PROTEIN)• Terlibat dalam pembekuan darah untuk

mengelakkan kehilangan darah yang banyak.

IMMUNOGLOBIN (PLASMA PROTEIN)• Antibodi dalam sistem imuniti badan.

HORMON• Mengawal aktiviti fisiologikal badan.

Bahan terlarut• Nutrien seperti glukos, vitamin, bahan

kumuh seperti urea dan karbon dioksida.• Penting untuk membekalkan tenaga, proses

tumbesaran dan mengekalkan kesihatan.

SEL DARAH MERAH

• Berbentuk leper dengan tengahnya lebih nipis berbanding dengan sisinya.• Tidak mempunyai nukleus.• Diameter- 7.5 mikrometer.• Bikoncave - pertukaran gas O2 dan CO2.

• Setiap satu eritrosit mengandungi kira-kira 250 juta molekul haemoglobin (protein yang membawa oksigen dari kawasan yang banyak oksigen ke kawasan yang kurang oksigen dan memberikan sel darah merah warna merah).

• Jangka hayat - 120 hari.• Dimusnahkan di hati dan hempedu.• Dibentuk secara berterusan dalam sumsum tulang

(bone marrow) pada tulang panjang, tengkorak dan tulang belakang.• Lebih daripada 2 juta sel darah merah dimusnah dan

digantikan setiap saat dalam badan manusia.

SEL DARAH PUTIH• Dibahagikan kepada dua iaitu granular dan agranular• Tidak mempunyai warna (colourless) dan mempunyai

nukleus.• Tidak mempunyai haemoglobin.• Lebih besar daripada sel darah merah.• Diperbuat daripada sel stem (stem cell) dalam

sumsum tulang.• Untuk melawan jangkitan dalam pelbagai cara.

GRANULAR

• NEUTROPHILS (50-70%)

• EOSINOPHILS (1-4%)

• BASOPHILS (<1%)

AGRANULAR

• LYMPHOCYTES (25-40%)

• MONOCYTES (2-8%)

GRANULAR

NEUTROPHILSMerupakan

“phagocytes” yang mengelilingi dan

mencerna bakteria dan sel-sel mati.

EOSINOPHILSMembebaskan

enzim yang menentang

keradangan ketika alergik dan

membunuh cacing parasit.

BASOPHILSMenghalang

keradangan dan alergik.

AGRANULAR

LYMPHOCYTESMenghasilkan tindak balas imun terhadap benda asing dalam

badan.

MONOCYTESMerupakan “phagocytes”

yang mengelilingi dan mencerna bakteria dan

sel-sel mati.

PLATELET

• Dihasilkan dalam sum-sum tulang.• Tidak mempunyai nukleus.• Berfungsi menghalang kehilangan darah dengan

membentuk plug darah dan membentuk darah beku.

MEKANISME PEMBEKUAN DARAH

• Keperluan/kepentingan pembekuan darah:–Menghalang kehilangan darah yang banyak dari

badan–Menghalang kemasukan mikroorganisma dan

partikel asing ke dalam badan menerusi luka –Mengekalkan tekanan darah–Mengekalkan pengedaran darah di dalam sistem

pengedaran tertutup

3. Pembekuan Darah

Aktivasi (prothrombinase)

Prothrombinase menukar prothrombin trombin

Trombin menukar fibrinogen kepada

fibrin

2. Plug PlateletPlatelet darah melekit dan tergumpal bersama. Kerosakan kecil sel darah akan diperbaiki oleh plug platelet. Plug platelet mengurangkan

kehilangan darah.

1. Pengecutan Salur / Pembuluh DarahSalur darah di sekeliling luka akan mengecut sebagai tindakbalas terhadap kecederaan dan mengurangkan aliran darah keluar

(kehilangan darah).

5. Penarikan Pembekuan

Penarikan pembekuan mencairkan darah beku dengan

menarik dan mencantumkan tisu-tisu yang rosak.

Pemecahan pembekuan (fibrinolisis) disempurnakan

oleh plasmin.

4. Kawalan Pembekuan DarahAntikoagulasi (antitrombin & heparin) dalam darah mencegah

pembekuan darah.

STRUKTUR DAN FUNGSI SALUR DARAH

Terdapat 3 jenis salur darah yang utama:1. Arteri2. Vena3. Kapilari

ARTERI• Arteri ialah salur darah yang membawa darah

keluar dari jantung ke bahagian-bahagian lain badan.• Dinding arteri tebal, berotot dan elastik supaya

ia boleh tahan tekanan darah yang tinggi disebabkan oleh denyutan jantung.• Arteri bercabang-cabang membentuk arteriol.• Semua arteri membawa darah beroksigen

kecuali arteri pulmonari.

VENA• Vena ialah salur darah yang membawa darah dari

bahagian-bahagian lain badan ke jantung.• Vena mempunyai dinding yang nipis dan saluran yang

lebih besar jika dibandingkan dengan arteri.• Darah yang berada dalam vena mengalir pada

tekanan yang rendah. Oleh itu, dinding yang tebal tidak diperlukan. Saluran yang besar memberikan rintangan yang kurang terhadap pengaliran darah.• Vena bercabang-cabang membentuk venul.

KAPILARI DARAH• Kapilari darah ialah salur darah yang terkecil.• Kapilari darah menghubungkan arteriol kepada

venul.• Dinding kapilari darah hanya setebal satu sel.• Dinding-dindingnya yang nipis serta telap

memudahkan resapan bahan-bahan antara darah dan tisu-tisu berlaku dengan cepat.

PERBEZAAN VENA, ARTERI DAN KAPILARI

NAMA VENA ARTERI KAPILARI

SAIZ LUMEN Besar Sederhana Kecil

KETEBALAN DINDING

Sederhana Tebal Nipis (1 sel tebal)

INJAP Ada Tiada Tiada

NADI Tiada Ada Tiada

JENIS DARAH

Tidak beroksigen

Beroksigen Campuran

FUNGSI Darah dari badan ke jantung

Darah dari jantung ke bahagian badan lain

Menghubungkan arteriol dan venul

Berikut adalah jadual bagi menentukan samada darah penderma adalah sesuai atau tidak

dengan darah penerima.

Penderma Universal• Kumpulan darah O boleh menderma kepada SEMUA kumpulan

darah, tetapi hanya boleh menerima daripada kumpulan darah O sahaja.

• Oleh itu, kumpulan darah O dikenali sebagai Penderma Universal kerana boleh mendermakan darahnya kepada semua kumpulan.

Penerima Universal• Manakala Kumpulan darah AB pula boleh menerima daripada

SEMUA kumpulan darah, tetapi hanya boleh menderma kepada kumpulan AB sahaja.

• Oleh itu, kumpulan darah AB dikenali sebagai Penerima Universal kerana boleh menerima darah daripada semua kumpulan.

PENYAKIT BERKENAAN DARAH

Sejenis penyakit mengakibatkan darah seseorang tidak boleh membeku dengan normal.

Sejenis penyakit 'genetic sex linked chromosome X recessive'. Ini bermakna hanya gen X sahaja yang boleh membawa penyakit

ini.

Dikelaskan kepada Hemofilia A atau Hemofilia B. Bezanya, untuk Hemofilia A, darah kekurangan faktor pembeku VII, manakala Hemofilia B darah kekurangan

faktor IX

Risiko untuk mendapat penyakit ini adalah lebih tinggi dalam

kalangan lelaki.

HEMOFILIA

Pendarahan luaran• Pendarahan dalam mulut daripada tergigit atau kehilangan

gigi.• Pendarahan yang banyak daripada luka kecil.• Luka yang berdarah kembali selepas berhenti berdarah.• Pendarahan daripada hidung yang kerap.

Pendarahan dalaman• Air kencing (pendarahan berlaku di buah pinggang atau

pundi kencing).• Najis berdarah (pendarahan berlaku di usus atau perut).• Lebam-lebam (pendarahan berlaku di kulit, otot atau sendi).

LEUKEMIA• Barah sel darah putih - lebihan sel darah putih di dalam

sumsum tulang. • Proses pengeluaran sel-sel darah putih terganggu dan sel-sel

yang tidak matang ini terus membahagi dan membiak. • Ini adalah sebahagian daripada kumpulan penyakit yang

dikenali sebagai neoplasma hematologi atau “hematological neoplasm”.

• Sel-sel darah ini tidak normal dan tidak dapat berfungsi untuk mengawal jangkitan dalam badan.

• Kehadiran sel sel darah putih yang tinggi akan mengganggu keupayaan sumsum mengeluarkan sel-sel darah yang lain seperti sel darah merah dan platelet.

SIMPTOM LEUKEMIA• Lemah dan letih lesu.• Kurang selera makan dan kurang berat badan.• Bengkak dan gusi berdarah.• Sakit kepala.• Bengkak abdomen disebabkan oleh pembesaran hati dan

limfa.• Sakit tulang, boleh menyebabkan kelemahan.• Sakit sendi.• Kelenjar membengkak. Jika kelenjar di leher dan dada

bengkak, ia boleh menyebabkan pengaliran darah tersekat. Ini akan menyebabkan muka membengkak, kesukaran bernafas serta berdengkur.

ANEMIA• Merujuk kepada kekurangan sel darah merah

atau hemoglobin.• Keupayaan darah untuk memindahkan

oksigen ke tisu-tisu berkurangan, dan mengakibatkan hipoksia.• Hemoglobin harus hadir untuk memastikan

pengoksigenan yang mencukupi bagi semua tisu dan organ badan.

• Tiga kelas anemia yang utama termasuk:–kehilangan darah akut (mendadak) yang

berketerlaluan. Contohnya, kes pendarahan akibat kecelakaan atau kronik (kehilangan darah isi padu rendah dalam jangka masa lama);–pemusnahan sel darah yang keterlaluan (hemolisis);

dan–pengeluaran/penghasilan sel darah merah yang

kurang (hematopoiesis yang tidak berkesan).

SIMPTOM ANEMIA• Keletihan setiap masa.• Pening.• Sesak nafas apabila melakukan aktiviti fizikal.• Kulit pucat.• Kadar denyutan jantung yang cepat.• Kurang daya ingatan.• Kurang berat badan.

PENYAKIT SEL SABIT (SICKLE CELL DISEASE)

• Anemia sel sabit adalah satu bentuk anemia yang berlaku apabila gen sel sabit diwarisi daripada kedua-dua ibu bapa.

• Molekul pembawa oksigen (hemoglobin) yang abnormal dalam sel darah merah (RBCs) menyebabkan sel-sel merah darah yang biasanya bulat untuk menjadi cacat ke dalam bentuk "sabit".

• Ini menyebabkan kemusnahan awal sel-sel darah merah (hemolisis) dan menyebabkan anemia kronik.

• Sel-sel darah merah menjadi terperangkap dalam saluran darah kecil dan menghalang peredaran.

• Menyebabkan sakit teruk dan kecederaan kepada banyak organ dengan mengganggu bekalan darah mereka.

• Paru-paru, hati, tulang, otot, otak, limpa, zakar, mata, dan buah pinggang.

MALARIA• Malaria adalah penyakit yang disebabkan oleh parasit

protozoa yang paling biasa di dunia, iaitu plasmodium.• Parasit Malaria disebarkan oleh nyamuk Anopheles

betina. Parasit tersebut membiak dalam sel darah merah. • Penyebaran Malaria boleh dikurangkan dengan:–menghalang gigitan nyamuk melalui kelambu nyamuk dan

penghalang serangga–melalui langkah pengawalan nyamuk seperti menyembur

racun serangga dalam rumah dan mengeringkan kawasan air bertakung tempat nyamuk bertelur.

SIMPTOM MALARIA

•Demam.• Menggeletar.• Arthralgia (sakit sendi).• Muntah.•Anemia.

SEPSIS• Sepsis ialah kehadiran banyak bakteria di

dalam darah yang membiak secara aktif.• Sepsis dicirikan oleh tindak balas

keradangan sistemik yang menyebabkan:–Kegagalan sistem peredaran darah untuk

berfungsi.–Kegagalan pelbagai organ.–Kematian.

SIMPTOM SEPSIS• Rasa sejuk.• Kekeliruan atau kecelaruan.• Air kencing yang keluar

berkurangan bila membuang air kencing.

• Demam atau suhu badan yang rendah (hipotermia).

• Hyperventilation (keadaan tercungap-cungap).

• Pening akibat tekanan darah rendah.

• Denyutan jantung yang cepat.• Menggigil.• Ruam kulit.• Kulit hangat (warm).

TALASEMIA• Talasemia ialah penyakit kecacatan darah• Merupakan penyakit yang diwarisi daripada

ibu bapa• Kecacatan gen menyebabkan hemoglobin

dalam sel darah merah menjadi tidak normal – menyebabkan pesakit tidak dapat menghasilkan hemoglobin yang mencukupi• Justeru itu, pesakit akan kelihatan pucat kerana

paras haemoglobin yang rendah (sama seperti anemia)

• Jenis-jenis Talasemia:-–Talasemia minor: merujuk kepada mereka yang

mempunyai kecacatan gen talasemia tetapi tidak menunjukkan tanda-tanda talasemia atau pembawa–Talasemia major: merujuk kepada mereka yang

mempunyai baka talasemia sepenuhnya dan menunjukkan tanda-tanda talasemia

• Rawatan Talasemia:–Menjalani transfusi darah berterusan setiap bulan–Mengambil suntikan ubat Desferrioxamine untuk

menyingkirkan zat besi berlebihan yang terjadi sewaktu transfusi darah–Pemindahan sumsum tulang

SIMPTOM TALASEMIA• Biasanya anak-anak pembawa Talasemia kelihatan

normal sewaktu dilahirkan. Bagaimanapun, mereka akan mulai mengalami masalah anemia yang serius apabila mencapai usia antara 13-18 bulan• Tubuh pucat, lemah dan gelisah• Anemia yang serius sehingga sukar bernafas• Jaundis• Tumbesaran terbantut• Perut buncit disebabkan pembengkakan hati dan limfa• Perubahan pembentukan tulang muka, pipi dan rahang

yang tidak normal (tanda lewat)

LUPUS• Lupus ialah keradangan kronik (teruk) yang disebabkan

oleh penyakit auto-imun iaitu sistem pertahanan badan yang tidak normal telah melawan tisu badan sendiri• Badan pesakit menghasilkan protein darah (antibodi)

yang abnormal dengan banyak• Antibodi abnormal tersebut mensasarkan tisu badan

sendiri• Wanita lebih cenderung mendapat lupus• Tiada penawar untuk penyakit lupus. Rawatan yang

diberikan hanya untuk mengurangkan simptom dan melindungi organ yang merosot fungsinya.

• Jenis-jenis lupus:-–Discoid Lupus Erythematosus – hanya melibatkan

kulit (yang kelihatan seperti gigitan serigala) dan jarang merebak ke organ lain–Systemic Lupus Erythematosus – boleh merebak ke

organ lain dan mengakibatkan kematian• Lupus sukar dikesan kerana simptomnya sama

dengan penyakit biasa, dan hanya satu atau dua sahaja simptom yang nyata.

SIMPTOM LUPUS• Ruam merah atau perubahan

warna pada muka. Biasanya berbentuk rama-rama pada hidung dan mata.

• Sendi membengkak dan sakit• Demam tanpa sebab• Sakit dada ketika menarik

nafas panjang• Kelenjar menjadi bengkak• Keletihan yang berlebihan• Keguguran rambut yang luar

biasa (terutamanya di atas kepala)

• Jari tangan atau kaki menjadi pucat atau berwarna ungu kerana kesejukan atau tekanan

• Sensitif terhadap matahari• Sel darah rendah• Kemurungan, sukar

menumpukan perhatian atau masalah ingatan

• Ulser mulut• Sawan tanpa sebab• Masalah mental• Keguguran yang kerap• Masalah buah pinggang

SEKIAN, TERIMA KASIH.