SKSP1033

EVOLUSI POLITIK MALAYSIA

Soalan 10

Bersandarkan prinsip-prinsip asas demokrasi,

huraikan sejauh mana demokrasi di Malaysia

berjalan sesuai dengan cirri-ciri demokrasi.

NURUL AFIFAH BINTI RIDZUAN

A140686

JAM 10-11

KANDUNGAN HALAMAN

1. Definisi

2. Prinsip-prinsip Demokrasi

3. Demokrasi di Malaysia

4. Rujukan

5. Lampiran

1.0 Definisi

Istilah demokrasi berasal daripada bahasa Yunani, iaitu δημοκρατία – (dēmokratía), yang

bermaksud “kekuatan rakyat”. Istilah ini dibentuk daripada dua perkataan berlainan, iaitu

δῆμος (dêmos) “rakyat” dan κράτος (Kratos) “kekuasaan” (Rapar 1988, 50).

“Democracy means popular power, rule by the demos.”

(Ake, 1992)

Negara yang mengamalkan sistem demokrasi dikenali sebagai negara demokratik.

Pemerintahan yang dimaksudkan ialah pemerintahan yang menggariskan bahawa kekuasaan

berada di tangan rakyat. Kekuasaan tertinggi dalam sistem demokrasi terletak di tangan

rakyat, kerana rakyat mempunyai hak dan suara yang sama dalam mengatur pemerintahan

sesebuah negara. Dalam Ucapan Gettysburg (Gettysburg Address) pada tahun 1863,

Abraham Lincoln mendefinisikan demokrasi sebagai;

“...and that government of the people, by the people, for the people...”

William Godwin dalam bukunya, An Enquiry Concerning Democracy menyatakan bahawa;

“Democracy is a system of government according to which every member of a society

is considered as a man and nothing more.”

(Pickles 1970)

Melalui demokrasi, keputusan yang diambil adalah berdasarkan suara terbanyak.

Sistem demokrasi memberikan kebebasan bersuara kepada rakyat sesebuah negara

demokratik. Namun pada awal terbentuknya sistem ini di Athens, hanya lelaki sahaja yang

dibenarkan mengambil bahagian untuk bersuara di dewan.

Demokrasi merupakan sebuah bentuk kerajaan di mana kuasa tertinggi dilaburkan pada

rakyat dan dilaksanakan oleh mereka secara langsung atau tidak langsung melalui sistem

perwakilan yang biasanya melibatkan pilihanraya yang bebas secara berkala. Dalam

demokrasi langsung, orang ramai mengambil bahagian dalam kerajaan secara langsung.

Contohnya, seperti yang dipraktikkan oleh beberapa buah Bandar Yunani kuno dan

mesyuarat bandar di New England. Namun, kebanyakan demokrasi hari ini diamalkan secara

tidak langsung, iaitu secara perwakilan. Konsep demokrasi secara perwakilan wujud

sebahagian besarnya dari idea dan institusi yang dibangunkan semasa Zaman Pertengahan

Eropah dan Zaman Pencerahannya dan dalam Revolusi Amerika dan Perancis. Demokrasi

melambangkan kesejagatan, persaingan untuk jawatan, kebebasan bersuara dan akhbar, dan

kedaulatan undang-undang. Contoh negara yang mengamalkan sistem demokrasi adalah

seperti Afrika Selatan, Amerika Syarikat, Australia, India, dan negara kita sendiri, Malaysia.

2.0 Prinsip-prinsip Demokrasi

2.1 Perlembagaan

Perlembagaan bermaksud prinsip asas yang mengasaskan sesebuah negara dan

memperkenalkan sistem pemerintahan seperti yang termaktub sama ada dalam undang-

undang atau adat perundangan. Perlembagaan adalah sejenis undang-undang yang

mengandungi peraturan-peraturan yang boleh dikuatkuasakan.

Patrick J. Dalton dan Robina S. Dexter dalam bukunya yang berjudul Constitutional

Law pula mentafsirkan bahawa perlembagaan sebagai satu komposisi (gabungan) dan fungsi

kepada prinsip-prinsip bahagian tertentu sesebuah negara di mana ia mengawal kerajaan atau

badan yang dikenali sebagai rakyat. Robert A. Dahl dalam bukunya Modern Political

Analysis pula menyatakan bahawa sistem politik sesebuah negara itu kompleks dan

seimbang, peranan politik dengan sendiri terbentuk. Peranan ini ditadbir oleh koleksi-koleksi

pentadbiran dalam satu sistem politik akan memberi perlembagaan kepada kerajaan untuk

menggunakan sistem ini.

Perlembagaan sesebuah negara bermaksud sebagai prinsip-prinsip atau dasar-dasar

penting berpandukan kepada cara mana negara itu diperintah dan diistiharkan, sama ada

dibentuk dalam undang-undang adat kebudayaan atau Majlis Piagam Perjanjian. Demikian

pandangan yang dinyatakan oleh C.A. Leeds dalam bukunya bertajuk, Politics.

2.2 Pengasingan kuasa

Perlembagaan merupakan medium yang menghadkan kuasa dan kawalan operasi formal

kerajaan, sama ada secara tulisan, secara norma atau gabungan kedua-duanya. Lazimnya,

Perlembagaan akan memasuki doktrin pembahagian kuasa untuk memastikan satu cabang

kerajaan itu tidak diberi lebih dari satu kuasa.

Struktur pemerintahan di Malaysia telah diasingkan kepada tiga badan bagi menjamin

pemerintahan yang cekap dan telus. Badan tersebut ialah Badan Perundangan (Legislatif),

Badan Pemerintahan (Eksekutif) dan Badan Kehakiman (Judisiari). Pengasingan kuasa dalam

sesebuah pemerintahan ini dikenali sebagai “Doktrin Pengasingan Kuasa1”. Doktrin ini mula

diperkenalkan oleh Montesquieu, pemikir daripada Perancis pada abad ke-18 ketika negara

Perancis diperintah oleh Louis XIV, yang mempunyai kuasa mutlak dalam pemerintahannya.

Montesquieu berusaha untuk merangka satu doktrin supaya rakyat dapat menjalani kehidupan

yang lebih terjamin dan selamat daripada kezaliman pemerintah. Pengasingan kuasa ini

bertujuan untuk mengelakkan kewujudan sebarang permuafakatan atau komplot antara badan

perundangan, badan pemerintahan dan badan kehakiman. Selain itu, menjadi kepentingan

kuasa-kuasa ini diasingkan supaya tidak berlaku pemusatan kuasa antara ketiga-tiga badan

tersebut, di samping memainkan peranan sebagai “Sistem Semak dan Seimbang2” (check and

balance) dalam pemerintahan negara.

2.3 Pilihan Raya Bebas / Pemerintahan mengikut majoriti1 Doktrin pengasingan kuasa bermaksud setiap badan memiliki bidang kuasa, fungsi dan tanggungjawab khusus serta tidak bertindih di antara satu sama lain.2 Sistem Semak dan Seimbang bermaksud setiap cabang kerajaan diberi kuasa untuk menghadkan kuasa cabang kerajaan yang lain. Secara teorinya, tiada cabang kerajaan yang boleh mempunyai kuasa yang mutlak dalam pentadbiran sesebuah negara.

Menurut D. Robertson, pilihan raya merupakan satu kaedah untuk memilih calon bagi

jawatan atau kerusi tertentu (Asnarulkhadi 1997, 92). Pilihan raya juga merupakan satu

kaedah berwibawa bagi memilih pemimpin-pemimpin politik dan ketua negara di seluruh

dunia. Malah, negara yang dipimpin oleh dictator atau rejim tentera juga kerap menggunakan

pilihan raya yang penuh dengan tipu muslihat dalam usaha melindungi mekanisme pemilihan

politik mereka yang sebenar (Asnarulkhadi 1997, 92). Ini kerana, pilihan raya boleh diadakan

dengan pelbagai kaedah. Prosedur mengundi adalah rahsia, direkod dan diterbitkan seperti

dalam kebanyakan pilihan raya yang diadakan di seluruh dunia (Asnarulkhadi 1997, 92).

A. Rashid Rahaman pula menghuraikan dengan lebih lanjut definisi pilihan raya, iaitu

pemilihan umum ke atas seseorang untuk sesuatu jawatan dan pemilihan tersebut dibuat

menerusi undi sesebuah perkumpulan (Asnarulkhadi 1997, 92). Dalam pilihan raya,

pemilihan mestilah dilakukan secara terbuka oleh sekumpulan orang. Maka dalam pilihan

raya terdapat dua objek yang terlibat, iaitu orang yang dipilih dan kumpulan pemilihnya.

Tujuan mengadakan pilihan raya adalah untuk memilih orang atau orang-orang yang akan

mewakili kepentingan pemilih-pemilih dalam hal yang terletak di bawah bidang kuasa

organisasi tertentu, di mana orang atau individu-individu berkenaan dipilih untuk bertugas

(Asnarulkhadi 1997, 92).

2.4 Kebebasan bersuara

Kebebasan bersuara merujuk kepada hak seseorang individu untuk mengekspresikan idea-

ideanya tanpa campurtangan kerajaan.  Hak kepada kebebasan bersuara adalah, sebenarnya,

suatu kesinambungan kepada hak terhadap kebebasan.  Jika seorang manusia itu mempunyai

hak berfikir untuk dirinya sendiri dan untuk menggunakan mindanya semahunya, maka dia

juga haruslah mempunyai hak untuk mengekspresikan buah fikirannya dan idea-idea dalam

bentuk yang konkrit, samada dalam bentuk penulisan ataupun lisan. Seperti dikatakan oleh

Onkar Ghate: “Kebebasan berfikir adalah aspek kerohanian (mental) kepada hak terhadap

kebebasan, kebebasan bersuara ialah aspek fizikalnya; satu mewakili minda, satu lagi

mewakili jasad”.

2.5 Perwakilan Berinstitusi / Politik Kepartian

Parti adalah mana-mana kumpulan, walaupun tidak tersusun rapi, yang berusaha untuk

memilih pemegang-pemegang jawatan kerajaan di bawah sesuatu label tertentu. Parti politik

pula ialah satu pertubuhan politik di mana ahlinya mempunyai ideologi serta agendanya yang

tersendiri. Matlamat utama ialah untuk membentuk kerajaan, supaya ideologi mereka dapat

dijadikan dasar kerajaan dan diamalkan oleh rakyat jelata. Oleh itu, ahli-ahli politik biasanya

akan bertanding di adalam pilihan raya. Sebahagian parti yang lemah atau tidak berpengaruh

akan bergabung dengan parti kerajaan atau parti yang lebih besar dan menjadi sebuah barisan

parti politik. Bermula dengan penubuhan dewan perwakilan, penubuhan parti telah

berkembang akibat ketidakmampuan dewan perwakilan menampung jumlah keahlian yang

semakin bertambah. Maka wujudlah perkumpulan parti-parti politik yang semakin besar dan

mampu menampung jumlah ahli yang lebih ramai. Di Malaysia, parti-parti politik dapat

dibahagikan kepada dua yang utama iaitu parti pencadang (Barisan Nasional), yang

menyokong penuh kerajaan dan juga parti pembangkang (BarisanAlternatif iaitu PAS, DAP

dan keADILan). K. Ramanathan (1992) pula menyatakan bahawa secara umumnya, parti

politik boleh didefinisikan sebagai kumpulan dalam negeri yang ahli-ahlinya bergabung

untuk menguasai teraju pemerintahan dan memerintah sesebuah negara.

2.6 Kebebasan Mengkritik (media massa dan elektronik)

Kebebasan memungut dan menyiarkan berita sering dikaitkan dengan kebebasan akhbar.

Definisi kebebasan adalah berbeza dari suatu negara dengan negara yang lain mengikut

keadaan setempat. Sebenarnya tidak ada kebebasan akhbar secara mutlak. Kebebasan akhbar

di Malaysia ialah kebebasan yang disertai dengan tanggungjawab terhadap negara dan

masyarakat, sesuai dengan prinsip dan semangat Rukun Negara.

Muammar Al-Qathafi menyifatkan media sebagai;

“The press is a means of expression of the society and is not a means of expression of

a natural or coporate person. Logically and democratically, the press, therefore, cannot be

owned by either of these. Any newspaper owned by an individual is his own and expresses

only his point of view. Any claim that a newspaper represents public opinion is groundless

because it actually expresses the viewpoints of a natural person... The democratic press is that

which is issued by a popular committee comprising all the various categories of society. In

this case only, and not otherwise, will the press or any information medium be an expression

of the whole society and a bearer of the viewpoint of its categories and thereby the press or

information medium will be indeed democratic”.

(Al-Qathafi)

2.7 Persamaan dan keadilan dalam semua aspek

Sistem demokrasi akan lebih berjaya jika masyarakat dapat disatukan walaupun terdiri

daripada pelbagai latarbelakang agama, bangsa, warna kulit dan sebagainya. Sistem

demokrasi tidak mungkin akan berjalan dengan lancar jika terdapat perselisihan dalam

masyarakat majmuk, yang kemudian mampu melahirkan golongan yang suka menimbulkan

masalah. Malah, lebih teruk lagi jika terdapat golongan yang ingin meruntuhkan sistem

demokrasi dalam sesebuah negara. Justeru, menjadi kepentingan kepada sesebuah kerajaan

untuk memberi kesamaan dan keadilan kepada rakyat agar sesebuah negara demokratik itu

sentiasa aman dan sejahtera.

2.8 Hak asasi manusia terjamin

Perhatian sepatutnya direka untuk menyediakan satu media berkesan di mana kehendak

rakyat boleh diambil perhatian. Rakyat mempunyai kehendak dan keupayaan untuk

menjayakan demokrasi, perlembagaan yang lemah masih dapat dikuatkan dengan

pembaharuan dan ditingkatkan kelengkapannya. Perlembagaan sesebuah negara haruslah

mengubah sistem demokrasi yang menyediakan keperluan-keperluan sebagai sebuah

perlembagaan demokrasi.

3.0 Demokrasi di Malaysia

Malaysia telah mengamalkan sistem demokrasi berparlimen semenjak dari permulaan

kemerdekaan lagi sehinggalah sekarang. Menurut D. Robertson, kerajaan berparlimen ialah

satu sistem kerajaan dengan eksekutif bertanggungjawab kepada Parlimen yang wujud hasil

dari satu pilihan raya umum, ataupun satu sistem kerajaan yang diwujudkan oleh satu badan

yang lebih luas (Asnarulkhadi 1997, 91). Parlimen berfungsi untuk membuat undang-undang

atau akta, dan juga mengawasi serta mengawal perbelanjaan awam atau kerajaan

(Asnarulkhadi 1997,91).

Malaysia mengamalkan sistem demokrasi berparlimen ini di bawah pentadbiran Raja

Berperlemabagaan. Raja Berperlembagaan bermaksud sistem beraja mengikut peraturan

perlembagaan iaitu Perlembagaan Malaysia (Asnarulkhadi 1997, 81). Yang di-Pertuan Agong

sebagai ketua negara dipilih secara bergilir daripada sembilan raja negeri-negeri yang ada.

Gelaran rasminya dari segi kedudukan dan jawatan, seperti yang disebut di dalam

Perlembagaan Malaysia ialah Ketua Utama Negara. Selain itu, Yang di-Pertuan Agong juga

merupakan Pemerintah Tertinggi Angkatan Tentera Malaysia, dan mempunyai kuasa ke atas

sistem perundangan, ketenteraan, agama Islam, pentadbiran, kehakiman dan sebagainya.

Peruntukan ini adalah seperti yang terkandung di dalam Perlembagaan Persekutuan sejak ia

mula diperkenalkan setelah Malaysia mendapat kemerdekaan dari kerajaan British.

Unsur Tradisi Dalam Perlembagaan

Sebelum kedatangan penjajah ke Tanah Melayu, di kawasan Tanah Melayu telah adanya

sistem kerajaan beraja yang dijalankan. Sultan ataupun raja di Tanah Melayu diberi

sepenuhnya taat setia dan dianggap golongan yang mulia. Namun setelah kedatangan dan

campurtangan British di dalam sistem pentadbiran di Tanah Melayu, raja ataupun sultan bagi

negeri-negeri tanah melayu hanya dijadikan boneka pihak British sahaja. Raja dan sultan

hanya berperanan di dalam aspek adat istiadat dan agama islam sahaja dan tidak lebih dari

hal-hal ini. Walaupun terdapat beberapa perjanjian yang ditandatangani yang kelihatan

menguntungkan kerajaan tanah melayu, namun pada hakikat sebenarnya sultan ataupun raja

terikat dengan perjanjian dan harus mendengar nasihat dari penasihat ataupun residen

Inggeris. Selepas peperangan dunia kedua yang menyaksikan kerajaan Jepun mengalami

kekalahan, kerajaan British telah berusaha untuk melaksanakan pemerintahan secara berpusat

iaitu kesemua kerajaan Melayu disatukan di bawah satu kesatuan yang dikenali sebagai

Malayan Union pada tahun 1946. Namun disebabkan penubuhan persekutuan itu kelihatan

sebagai usaha berterusan pihak British untuk menguasai Tanah Melayu, rakyat Tanah Melayu

yang terdiri dari pelbagai kaum dan bangsa telah bersatu untuk membantah keputusan

penubuhan persekutuan tersebut. Dan setelah dua tahun dilancarkan, persekutuan Malayan

Union ini telah dimansuhkan dan diganti dengan Persekutuan Tanah Melayu pada tahun

1948. Persekutuan ini sedikit sebanyak telah mengembalikan semula kuasa raja-raja Melayu

kepada kedudukan asal mereka. Setelah mendapat kemerdekaan, institusi beraja telah

mendapat kuasa yang sepatutnya namun masih terbatas dengan perlembagaan yang

dipersetujui secara bersama. Sewaktu zaman penjajahan British, raja ataupun sultan harus

menerima nasihat dari residen ataupun penasihat British. Berbeza dengan zaman sekarang,

sultan atau raja harus menerima nasihat dari menteri besar ataupun perdana menteri mengenai

sesuatu dasar yang ingin dilaksanakan. Di peringkat persekutuan, Yang di-Pertuan Agong

harus menerima nasihat dari jemaah menteri dan perdana menteri Malaysia. Institusi beraja

kini menjadi satu daripada unsur penting dalam Perlembagaan Persekutuan dengan raja diberi

beberapa peranan penting yang perlu dilaksanakan dalam bentuk dan struktur kerajaan yang

ada. Terdapat tiga asas institusi raja sebagai raja berperlembagaan iaitu: i) Sistem beraja

diwujudkan oleh perlembagaan dan cara bagaimana seseorang raja bagi sesuatu negeri dipilih

telah diperuntukkan dengan jelas dalam perlembagaan, ii) Dalam perlaksanaannya di dalam

fungsi di bawah Perlembagaan Persekutuan atau sebarang undang-undang Persekutuan, Yang

di-Pertuan Agong hendaklah bertindak mengikut nasihat jemaah kabinet atau sebarang

menteri yang diberi kuasa oleh Jemaah Kabinet. Yang di-Pertuan Agong hanya boleh

bertindak mengikut budi bicaranya sendiri dalam hal perlantikan Perdana Menteri dan

pembubaran Parlimen, dan iii) Yang Dipertuan Agong bersama-sama dengan dua Majlis

Parlimen menjadi badan perundangan Persekutuan.

Perlembagaan Malaysia

Perlembagaan Malaysia, yang dikenali juga sebagai Perlembagaan Persekutuan mengandungi

183 perkara, adalah undang-undang tertinggi di Malaysia. Ia merupakan satu dokumen

undang-undang bertulis yang telah dibentuk berasaskan kepada dua dokumen terdahulu iaitu

Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948 dan Perlembagaan Kemerdekaan tahun 1957.

Perlembagaan ini telah dirangka berdasarkan nasihat daripada Suruhanjaya Reid yang telah

melakukan kajian dalam tahun 1956. Perlembagaan berkenaan berkuatkuasa sejurus selepas

kemerdekaan pada 31 Ogos 1957.

Ianya bermula dari satu persidangan perlembagaan yang telah diadakan di London 18

Januari hingga 6 Februari 1956 yang telah dihadiri oleh satu rombongan delegasi daripada

Persekutuan Malaya, yang mengandungi empat wakil pemerintah, iaitu Ketua Menteri

Persekutuan (Tunku Abdul Rahman) dan tiga menteri-menteri lain, dan juga Pesuruhjaya

Tinggi British di Malaya dan penasihat-penasihatnya. Untuk meminda perlembagaan, satu

majoriti dua pertiga dewan (2/3) bersetuju kepada pemindaan ini memerlukan persetujuan

pada kedua-kedua dewan di parlimen. Merujuk kepada pakar perlembagaan Shad Saleem

Faruqi, perlembagaan ini telah dipinda 42 kali semenjak 48 tahun sejak kemerdekaan

sehingga 2005. Bagaimanapun, seperti mana beberapa pindaan telah dibuat setiap kali, beliau

menganggarkan bilangan sebenar pindaan individu adalah pada sekitar 650 kali. Beliau

menjelaskan bahawa ‘semangat dokumen sebenar telah dicairkan’. Sidang parlimen dan

sidang Dewan Undangan Negeri (DUN) juga berada di bawah daripada ketinggian

perlembagaan itu sendiri. Ini bermakna dewan parlimen dan dewan rakyat tidak boleh

membuat undangundang mengenai sesuatu kes yang mungkin bertentangan dengan

perlembagaan Malaysia.

Sesebuah negara demokratik mempunyai perlembagaan mereka sendiri dalam

menentukan undang-undang dan keputusan kehakiman serta untuk mengetahui halatuju

sesebuah Negara. Malahan, perlembagaan secara tidak langsung dapat menjamin hak asasi

manusia, yang merupakan salah satu lagi ciri negara demokratik. Elemen pertama yang akan

dibincangkan ialah agama. Menurut Perkara 3 (1) Perlembagaan, Islam ialah agama bagi

Persekutuan; tetapi agama-agama lain boleh diamalkan dengan aman dan damai di mana-

mana Bahagian Persekutuan. Islam diiktiraf oleh Perlembagaan sebagai agama tertinggi

negara bukan sahaja berfaktor dari fakta sejarah, yang mana Islam menjadi agama yang

dominan di Semenanjung Tanah Melayu sejak kurun ke 12 lagi, tetapi juga sebagai

mengiktiraf tonggak dan kekuasaan Raja-Raja yang semuanya adalah beragama Islam

sewaktu negara ini dibentuk. Agama Islam merupakan satu unsur penting dalam

Perlembagaan Persekutuan dan mempunyai hubungan rapat dengan perkembangan sejarah

konsep pemerintahan beraja. Sehinggakan takrif ‘Melayu’ mempunyai kaitan rapat dengan

‘Islam’. Perkara 160 (2) Perlembagaan Persekutuan menyebut bahawa seseorang yang

ditakrifkan sebagai ‘Melayu’ ialah seorang yang beragama Islam, lazimnya bertutur dalam

bahasa melayu dan mengamalkan adat istiadat melayu dan, i) Lahir sebelum Hari Merdeka, di

Persekutuan atau di Singapura, atau ibu atau bapanya telah lahir di Persekutuan atau di

Singapura, atau pada hari Merdeka itu, adalah berdomisil3 di Persekutuan atau di Singapura ;

atau ii) Dia adalah keturunan seorang yang tersebut. Agama Islam telah menjadi agama

anutan orang Melayu semenjak 500 tahun dahulu. Walaupun pernah dijajah oleh 3 buah

kuasa besar bukan beragama Islam, masyarakat Melayu masih mengekalkan dan berpegang

teguh kepada ajaran Islam. Ini kerana dari sudut hal ehwal Islam dan adat istiadat Melayu

telah berada di bawah pemerintahan dan bidang kuasa raja ataupun sultan. Selepas

kemerdekaan, agama Islam masih terpelihara.

Isu yang dibangkitkan berkaitan perkara ini ialah tuntutan penganut Kristian terhadap

penggunaan kalimah Allah. Presiden Pertubuhan Pembela Islam, Yusri Mohamad berkata,

“Adalah jelas, cara agresif dan konfrontasi masyarakat Kristian yang membawa kes-kes ke

3 Berdomisil bermaksud tempat tinggal yang sah dari seseorang atau tempat kediaman rasmi.

mahkamah, laporan polis mereka di seluruh negara dan kenyataan media (mereka) sama ada

penggunaan kalimah Allah ataupun isu al-Kitab dalam bahasa Melayu.” (Rahim 2011). Kata

Yusri lagi, usaha halus untuk memurtadkan umat Islam bermula dengan ‘mengelirukan’

mereka dengan menggunakan istilah-istilah yang dipinjam dari Islam (Rahim 2011). Yusri

juga menerangkan bahawa tuntutan penganut Kristian ini mempunyai agenda tersendiri,

“Dalam resolusi hari ini, mereka ada satu strategi untuk menyebarkan dan menjinakkan umat

umat Islam dengan agama Kristian dengan menggunakan istilah yang biasa dan selesa

digunakan orang Islam,” (Rahim 2011). “Ini semua boleh dikaitkan dengan gerakan untuk

menyebarkan agama Kristian kepada umat Islam,” (Rahim 2011).

Bukan itu sahaja, Perwakilan Persatuan Cina Muslim Malaysia (MACCA), Ann Wan

Seng juga bersetuju bahawa terdapat usaha halus oleh masyarakat Kristian untuk

memurtadkan umat Islam di negara ini. Kata Ann Wan Seng lagi,

“Ia cukup halus umpama garam di makanan anda. Awak tidak boleh melihatnya,

rasanya tidak terlalu masin tetapi awak akan tahu ia ada di situ. Dan ia cukup berkesan,”

(Rahim 2011)

Kenyataan beliau disokong dengan maklumat yang diberi Mufti Perak, bahawasanya

bilangan umat Islam yang telah murtad mencecah lebih 200 ribu orang dan beliau berani

bertanggungjawab terhadap kenyataan yang dibuatnya itu(Rahim 2011). Menurutnya, angka

tersebut diperolehi daripada Mufti Perak Tan Sri Harussani Zakaria yang  memberitahunya

maklumat tersebut diperolehi dari sumber yang sahih(Rahim 2011). Menurut beliau lagi,

angka itu mungkin bertambah kerana angka yang diberikan merupakan maklumat tiga tahun

yang lalu. (Rahim 2011). Keputusan tuntutan penganut Kristian ini, nyata tidak memihak

kepada mereka. Keputusan yang dikeluarkan oleh Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (Jakim),

“Muzakarah Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam

Malaysia Kali Ke-82 yang bersidang pada 5-7 Mei 2008 telah membincangkan Isu

Tuntutan Penganut Kristian Terhadap Penggunaan Kalimah Allah. Muzakarah telah

memutuskan bahawa lafaz Allah merupakan kalimah suci yang khusus bagi agama

dan umat Islam dan ia tidak boleh digunakan atau disamakan dengan agama-agama

bukan Islam lain. Oleh itu wajib bagi umat Islam menjaganya dengan cara yang

terbaik dan sekiranya terdapat unsur-unsur penghinaan atau penyalahgunaan terhadap

kalimah tersebut, maka ia perlu disekat mengikut peruntukan undang-undang yang

telah termaktub dalam Perlembagaan Persekutuan.”

Keputusan yang diambil oleh Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan bagi Hal Ehwal

Ugama Islam Malaysia bukan secara semberono. Malah, mereka mengambil kira faktor

sensitiviti keagamaan dan dalam pada masa yang sama menghormati Perlembagaan

Persekutuan sebagai undang-undang tertinggi di Malaysia. Walaupun terdapat kebebasan

beragama di Malaysia namun, ia tidaklah bermaksud agama-agama bukan Islam boleh

menyebarkan agama mereka kepada penganut agama Islam, menurut Perkara 11 (4)

Perlembagaan Persekutuan. Ini adalah sesuai dengan kedudukan Islam sebagai agama

tertinggi dalam negara. Di sini dapat kita lihat, Malaysia berjaya mengamalkan salah satu

prinsip sebuah negara demokratik di mana perlembagaan menjadi tonggak sebagai undang-

undang tertinggi di Malaysia.

Walaupun Islam diiktiraf sebagai agama Persekutuan, tetapi secara harmoninya,

penganut-penganut agama lain masih bebas untuk menganut dan mengamalkan agama

mereka. Ini bukan sahaja diperuntukkan dalam Perkara 3 (1) di atas, malah ditekankan lagi

dalam Perkara 11 (1) Perlembagaan yang memperuntukkan bahawa, Tiap-tiap orang adalah

berhak menganuti dan mengamalkan agamanya dan, tertakluk kepada Fasal (4),

mengembangkan agamanya. Malah, Perkara 11 (3) Perlembagaan memberikan hak kepada

penganut agama-agama ini termasuk agama Islam untuk menguruskan hal ehwal agamanya

sendiri, menubuh dan menyelenggara yayasan untuk tujuan agama masing-masing dan

khairat, memperolehi dan mempunyai harta serta memegang dan mentadbirkannya mengikut

undang-undang (Musa Awang, 2011).

Selain daripada itu, elemen kedua yang akan dibincangkan ialah bahasa. Perkara 152

Perlembagaan Persekutuan menyatakan bahawa bahasa kebangsaan adalah bahasa Melayu.

Walau bagaimanapun, perlembagaan menjamin kebebasan pembelajaran dan penggunaan

bahasa-bahasa lain, kecuali di atas tujuan-tujuan rasmi4. Tulisan rasmi bahasa melayu juga

dinyatakan di dalam artikel 152 sebagai rumi atau tulisan Latin. Walau bagaimanapun,

penggunaan jawi tidak dilarang. Menelusuri sejarah, bahasa melayu telah digunakan sebagai

bahasa pengantara di gugusan kepulauan melayu sejak berabad lamanya. Bahasa melayu

telah digunakan oleh kerajaan Srivijaya sejak abad ke-7 sebagai bahasa kebangsaan dan

empayar kerajaan Srivijaya telah berkembang dengan pesatnya dan menjadi empayar terbesar

pertama di serantau nusantara. Sebelum perang dunia kedua, bahasa melayu telah digunakan

secara meluas di dalam segala urusan pentadbiran dan surat menyurat pegawai Inggeris yang

ingin berkhidmat di sini haruslah pandai bertutur bahasa Melayu. Namun selepas perang

dunia kedua, dasar penggunaan bahasa melayu di dalam urusan pentadbiran semakin

dilupuskan dan digantikan dengan bahasa Inggeris sebagai bahasa pengantara urusan rasmi.

Namun masih terdapat di sesetengah perkara yang masih menggunakan bahasa melayu

sebagai bahasa rasmi. Contohnya, hal-hal berkaitan dengan urusan istana, maka bahasa

melayu boleh digunakan sebagai menghormati raja dan sultan melayu sebagai ketua adat

istiadat melayu. Namun setelah pemansuhan Malayan Union dan digantikan dengan

Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu, bahasa Melayu kembali mendapat mandat yang

sebenarnya dan dijadikan bahasa kebangsaan Tanah Melayu dan seterusnya Malaysia. Di

bawah perkara 152 (1) Perlembagaan Persekutuan menyebut:

4 Tujuan-tujuan rasmi di sini bermakna apa-apa tujuan kerajaan, sama ada negara atau semua prosiding mahkamah dan dokumen-dokumen parlimen dan mesyuarat-mesyuarat mesti dilakukan dalam bahasa Melayu.

“Bahasa kebangsaan ialah bahasa melayu dan hendaklah ditulis dalam apa-apa tulisan

sebagaimana yang diperuntukkan dengan Undang-undang oleh Parlimen pemberian taraf

‘kebangsaan’ kepada bahasa melayu memberi impak yang besar kepada bahasa melayu dan

secara automatik manjadi bahasa perantara kepada segala urusan yang melibatkan urusan

rasmi kerajaan.”

Isu yang dibangkitkan berkaitan perkara di atas ialah pengenalan Pengajaran dan

Pembelajaran Sains dan Matematik dalam bahasa Inggeris (PPSMI), yang telah termaktub

sebagai keputusan Dasar Kerajaan Malaysia hasil daripada Mesyuarat Khas Jemaah Menteri

pada 19 Julai 2002 (Anon). Pelaksanaan PPSMI adalah secara berperingkat, bermula pada

sesi persekolahan tahun 2003 dengan perintisnya ialah semua murid Tahun 1 untuk peringkat

Sekolah Rendah dan Tingkatan 1 serta Tingkatan 6 Rendah untuk peringkat Sekolah

Menengah. Pelaksanaan penuh PPSMI ialah pada tahun 2007 untuk peringkat Sekolah

Menengah sementara peringkat Sekolah Rendah ialah pada tahun 2008 (Anon). Namun, dasar

ini dikecam hebat oleh pejuang-pejuang bahasa Melayu. Kontroversi yang menyelubungi isu

penggunaan bahasa Inggeris bagi mata pelajaran Sains dan Matematik, mencerminkan

bahawa Umno telah 'tergelincir' daripada matlamat parti itu yang selama ini berjuang untuk

mengutamakan penggunaan bahasa Melayu, kata Ahli Majlis Tertinggi Keadilan, Khalid

Jaafar (Anon, 2002). Kajian mendapati dasar Pengajaran dan Pembelajaran Sains dan

Matematik dalam Bahasa Inggeris (PPSMI) hanya berjaya meningkatkan empat peratus

penguasaan bahasa asing itu, dan sebaliknya mengurangkan minat untuk mempelajari dua

subjek tersebut (Jimadie 2009). Menurut kajian, analisis keputusan peperiksaan terhadap

5,595 sampel pelajar tahun lima daripada 56 sekolah kebangsaan mendapati pencapaian

pelajar makin merosot dan merudum mendadak apabila berpindah ke tahun enam (Jimadie

2009). Memetik ucapan seorang sasterawan yang tersohor, Dr. Anwar Ridhwan,

“Adalah suatu ironi dan tragedi apabila bangsa yang sedang berkuasa di sesebuah

negara, tidak menggariskan wawasan yang besar dan realistik tentang masa depan bahasanya,

sebaliknya meminggirkan bahasanya ke sudut pentas kehidupan utama bangsa dan negara,”

(Jimadie 2009)

Memetik kata-kata seorang lagi sasterawan negara, Datuk A. Samad Said, “Jika

demonstrasi besar membantah dasar pengajaran Sains dan Matematik dalam bahasa Inggeris

Mac ini masih gagal menarik perhatian kerajaan, pilihanraya umum akan datang boleh

dijadikan penentuan akhirnya,” (Jimadie 2009). Katanya lagi, “Jika masih gagal, ia perlu

diterjemahkan dalam pilihanraya, sebagai kuasa yang terakhir. Gunalah undi secara

bijaksana.” (Jimadie 2009).

Isu ini akhirnya menemui jalan penyelesaian apabila bekas Perdana Menteri Tun

Abdullah Ahmad Badawi berharap pemansuhan Pengajaran dan Pembelajaran Sains dan

Matematik dalam Bahasa Inggeris (PPSMI) dapat diterima dengan baik oleh semua pihak

agar tidak mengundang masalah di kemudian hari (Anon 2011). Pengumuman pemansuhan

PPSMI dibuat oleh Timbalan Perdana Menteri dan Menteri Pelajaran Tan Sri Muhyiddin

Yassin selepas mengambil kira hasil kajian bahawa sebahagian besar sekolah tidak

melaksanakan PPSMI, sebaliknya menggunakan dwi bahasa dalam proses pembelajaran dua

subjek itu (Anon 2011). Keputusan ini adalah berdasarkan Perkara 152 Perlembagaan

Persekutuan, yang menyatakan bahawa bahasa kebangsaan adalah bahasa Melayu.

Keputusan yang diambil kerajaan untuk memansuhkan Pengajaran dan Pembelajaran

Sains dan Matematik dalam Bahasa Inggeris (PPSMI) ini dapat mencerminkan bahawa

Malaysia sekali lagi berjaya mengamalkan prinsip demokrasi bertunjangkan Perlembagaan

negara ini sendiri. Walaupun terdapat ‘ketergelinciran’ kerana dasar PPSMI ini diluluskan

pada awalnya, namun isu ini dapat diselesaikan apabila kita selidiki dan menjadikan

perlembagaan sebagai fokus utama dan panduan selaku undang-undang tertinggi negara.

Kesimpulannya, Malaysia berjalan sesuai dengan ciri-ciri demokrasi, berdasarkan isu-

isu serta penyelesaian yang telah dijalankan dalam menentukan sesuatu keputusan.

Perlembagaan Persekutuan Malaysia mempunyai satu garis panduan untuk pemerintahan

negara. Tanpa perlembagaan, sistem pemerintahan dan kawalan sukar dilaksanakan.

Perlembagaan, sebagai salah satu ciri-ciri sebuah negara yang mengamalkan sistem

demokrasi, berjaya mengawal rakyat Malaysia walaupun terdiri daripada pelbagai kaum dan

bangsa.

4.0 Rujukan

Anon. 2002. Umno didakwa tergelincir dalam memperjuangkan bahasa Melayu.

Malaysiakini. http://www.malaysiakini.com/news/12572. [8 Disember 2012].

Anon. Pengajaran dan Pembelajaran Sains dan Matematik dalam bahasa Ingggeris (PPSMI).

http://pmr.penerangan.gov.my/index.php/component/content/article/36-mengenai-

pendidikan/4255-pengajaran-dan-pembelajaran-sains-dan-matematik-dalam-bahasa-

inggeris-ppsmi-.html [8 Disember 2012].

Anon. Isu Tuntutan Penganut Kristian Terhadap Penggunaan Kalimah Allah. Portal Rasmi

Fatwa Malaysia. http://www.e-fatwa.gov.my/fatwa-kebangsaan/isu-tuntutan-

penganut-kristian-terhadap-penggunaan-kalimah-allah [8 Disember 2012].

Anon. 2011. Pak Lah harap pemansuhan PPSMI diterima semua. Malaysiakini.

http://www.malaysiakini.com/news/180651 [8 Disember 2012].

Abdul Rahim Sabri. 2011. PEMBELA: Agama Kristian ancaman terbesar Islam.

Malaysiakini. http://www.malaysiakini.com/news/163512 [8 Disember 2012].

Asnarulkhadi Abu Samah & Jayum A. Jawan (pnys.). 1997. Kenegaraan Malaysia. Serdang:

Penerbit Universiti Putra Malaysia.

James W. Prothro and Charles M. Grigg. 1960. Fundamental Principles of Democracy: Bases

of Agreement and Disagreement. The Journal of Politics, 22, pp 276-294

doi:10.2307/2127359

Dahl, R. A. Modern Political Analysis. 1963. Englewood Cliffs, N. J.: Prentice-Hall.

Dalton, P. J. & Dexter, R. S. Constitutional Law. 1976.

Diamond, L. & Plattner, M. F. 1992. Capitalism, Socialism and Democracy Revisited.

Baltimore and London:The John Hopkins University Press.

Hasnah Hussiin & Dr Seri Lanang Jaya Hj Rohani. 2010. Pengajian Malaysia. Open

University Malaysia: Pearson Prentice Hall.

Intan. Malaysia Kita. t.th. Kuala Lumpur: International Law Book Services

Jefferson, T. 1969. Democracy. New York: Greenwood Press, Publishers.

Jimadie Shah Othman. 2009. Kajian: Hanya 4% kuasai BI melalui PPSMI. Malaysiakini.

http://www.malaysiakini.com/news/100432 [8 Disember 2012].

Jimadie Shah Othman. 2009. Samad Said: Jika demo gagal, undi protes PPSMI.

Malaysiakini. http://www.malaysiakini.com/news/97289 [8 Disember 2012].

Jimadie Shah Othman. 2009. Lagi tokoh sastera tolak PPSMI. Malaysiakini.

http://www.malaysiakini.com/news/104965 [8 Disember 2012].

Muammar Al-Qathafi. t.th. The Green Book. t.tp.: Biro Rakyat Jamahiriya Rakyat Sosialis

Arab Libya.

Pickles, D. 1970. Democracy. London: Methuen & Co Ltd.

Rapar, J. H. 1988. Filsafat Politik: Aristoteles. Jakarta: Rajawali Pers.

Perlembagaan. Federal Constitution 2010.