5

5.1 MEMAHAMI PANTULAN CAHAYAHukum Pantulan 1. Sinar tuju, sinar pantulan dan normal terletak pada satah yang sama 2. sudut tuju, i = Sudut pantulan, rCERMIN SATAH

1. Ciri imej yang dibentuk oleh cermin satah a) Tersongsang sisi b) Sama saiz dengan objek c) Maya tidak boleh ditayang pada skrin d) Jarak imej daripada cermin = jarak objek daripada cermin

Alat / instrumen yang menggunakan cermin satah

1. Cermin Anti paralaks dalam ammeter dan voltmetera) Ralat paralaks berlaku apabila kita dapat melihat jarum penunjuk dan imejnya.b) Mata hendaklah normal kepada jarum penunjuk supaya imejnya tidak kelihatan, bagi mengelakkan ralat paralaks 2. Periskopa) Mengandungi dua cermin satah pada kedudukan sudut 45. b) Imej yang kelihatan oleh pemerhati adalah dalam keadaan tegak.3. Cermin pandang belakang dan cermin sisi kenderaanPerkataan AMBULANCE sengaja ditulis dalam keadaan tersongsang sisipada ambulans supaya imej yang dilihat melalui cermin pandang belakang kenderaan di hadapannya adalah ejaan sebenarnyaCERMIN CEKUNG DAN CERMIN CEMBUNG

Imej yang terbentuk oleh cermin cekungCara melukis gambarajah sinarDua daripada tiga sinar berikut perlu dilukis :1. Sinar 1 selari dengan paksi utama dipantulkan oleh cermin dan melalui titik fokus , F.2. Sinar 2 yang melalui titik fokus F akan dipantulkan oleh cermin selari dengan paksi utama.3. Sinar 3 yang melalui pusat kelengkungan C akan dipantulkan oleh cermin mengikut lintasan yang sama.( CF = CP)

Cermin cekung boleh menghasilkan imej sahih bergantung kepada jarak objek.u < f

Imej maya, tegak dan lebih besar daripada objeku = f

Imej di infinitiu < f < 2f

Imej sahih (nyata), terbalik dan lebih besar daripada objeku = 2f

Imej sahih (nyata), terbalik dan sama kecil dengan objeku > 2f

Imej sahih (nyata), terbalik dan lebih kecil daripada objekAplikasi cermin cekung dalam peralatan

1. Cermin solek a) Menggunakan cermin cekung yang mempunyai jarak fokus yang besar. b) Menghasilkan imej tegak, lebih besar dan maya.2. Transmisi (penghantaran) isyarat gelombang radio Cermin dengan permukaan parabola cekung digunakan untuk memfokus isyarat gelombang radio.3. Pemantul lampu suluh a) Mentol lampu dipasang pada titik fokus cermin cekung supaya memantulkan sinar cahaya yang selari. b) Sinar cahaya yang selari itu akan mengekalkan keamatannya pada jarak yang lebih jauh. Imej yang dibentuk oleh cermin cembung

Cermin cembung membentuk imej maya, kecil daripada objek dan tegak Aplikasi cermin cembung dalam peralatan 1. Meluaskan medan penglihatan2. Medan penglihatan cermin cembung lebih luas daripada cermin satah

3. Oleh itu cermin cembung digunakan sebagai a) Cermin pandang belakang dan sisi kenderaan kerana ia akan memberikan sudut penglihatan yang luas untuk melihat kenderaan di belakang mereka. b) Cermin keselamatan di kedai-kedai.c) Cermin di selekoh tajam.

5.2 memahami pembiasan cahaya1. Pembiasan cahaya ialah fenomena dimana arah sinar cahaya berubah apabila melintasi sempadan antara dua medium yang berlainan ketumpatan. (density).2. Ia terjadi akibat daripada perubahan halaju cahaya apabila merambat dari satu medium ke medium yang lain.

Hukum biasanSinar tuju dan sinar pantulan berada pada kedudukan bertentangan antara garis normal dan semuanya berada dalam satah yang sama.Hukum Snell menyatakan apabila cahaya merambat daripada vakum kepada medium yang diberi, maka Nilai sin i (vakum) adalah malar (constant), sin r (medium)dan dikenali sebagai indeks biasanIndeks biasan, n = sin i (vakum) sin r (medium)Sudut biasan bergantung kepada indeks biasan medium dan sudut tuju, iIndeks biasan , n = Laju cahaya dalam vakum atau udara Laju cahaya dalam mediumContoh

1. Kira sudut biasan bungkah kaca di atas (indeks biasan bungkah kaca = 1.52) n = sin i sin r 1.52 = sin 30 sin r sin r = sin 30 1.52 r = 19.2 2. Laju cahaya dalam kaca ialah 2.0 x 10 8 m s dan lajunya dalam udara pula 3.0 x 10 8 m s. Kirakan indeks biasan kaca itu. n = laju dalam udara laju dalam medium = 3.0 x 10 8 = 1.5 2.0 x 10 8

Dalam sebenar, H dan dalam ketara, h

Hubungan di antara dalam sebenar, H dalam ketara, h

MEMAHAMI SUDUT GENTING DAN PANTULAN DALAM PENUHSudut genting, c1. Apabila cahaya merambat dari medium yang lebih tumpat (kaca) kepada yang kurang tumpat (udara), ia akan dibiaskan jauh dari normal. 2. Sebahagian kecil daripada cahaya itu dipantulkan ke dalam medium yang lebih tumpat itu.

3. Jika sudut tuju, i, bertambah, sudut biasan, r juga bertambah 4. Ketika sudut biasan mencapai 90, pada masa itu cahaya dibiaskan di sepanjang sempadan blok kaca deangan udara.5. Sudut tuju dalam kaca ketika ini dinamakan sudut genting, c (critical angle)

Pantulan dalam penuh 1. Jika sudut tuju lebih besar daripada sudut genting, (i > c) cahaya tidak lagi dibiaskan tetapi dipantulkan pula ke dalam kaca 2. Fenomena ini dikenali sebagai pantulan dalam penuh (total internal reflection).

Hubungan di antara sudut genting (critical angle) dan indeks biasan (refractive index)

Contoh 1. Sudut genting air ialah 49. Tentukan indeks biasan air itu.

2. Bungkah kaca mempunyai indeks biasan , n = 1.5. Kirakan sudut gentingnya (critical angle)