Geoheritage dan Geodiversity

Disediakan oleh : Muhammad Farid Bin Ab Ghaffar

Iet 120005

Kepada : Dr Ros Fatihah Muhammad

Geowarisan merupakan perkara yang penting dalam warisan semula jadi yang merangkumi

tempat-tempat khas dan mempunyai objek yang penting dalam memahami sejarah bumi,

seperti batu-batu, mineral, fosil dan landskap.

Negeri Kelantan mungkin mempunyai tempat-tempat geowarisan yang menarik, di

antara tempat yang boleh dijadikan geowarisan di Kelantan ialah di Dabong. Dabong

merupakan sebuah daerah dan pekan kecil yang terletak di jajahan Kuala Krai, Kelantan.

Di antara keunikan geowarisan di Dabong ialah selain Gunong Stong, terdapatnya Gua

Ikan, Gua Keris, Gua Pagar, dan Gua Gelap. Gua Ikan yang terletak di Kampung Slow Pak

Long, kira-kira 95 kilometer dari bandar Kuala Krai dan 7 kilometer dari Pekan Dabong.

Keunikan Gua Ikan ialah gua ini difahamkan berusia 150 juta tahun.

Di Gua Pagar pula, ianya terbentuk daripada cengkerang kehidupan laut atau kalsium

karbonat yang terkumpul di perairan lauk cetek serta aliran sungai yang mengambil masa

jutaan tahun. Apabila menghampiri muka gua yang dipenuhi fungus, akan kelihatan kulit

cangkerang yang menakjubkan biarpun menggunakan penglihatan mata kasar sahaja.

Selain itu, di Gua Pagar juga terdapat fosil “seaweed” di tengah-tengah gua yang juga

membawa kepada sejenis flora yang istimewa , “Vaughan’s Balsam”.

Gua Keris pula terjadi apabila gabungan stalakit dan stalagmit yang membentuk satu

tiang tercacak di tanah dan menyerupai sebuah keris.

“ Monkey Head Rock” yang menanti di dinding luar gua juga menambah keunikan

kompleks Gua Ikan dan tidak hairanlah jika dikatakan kawasan ini mempunyai misteri alam

serta makmal semula jadi untuk dilawati1.

Selain itu, cahaya matahari yang memasuki Gua Gelap seolah- olah seperti laser terus

ke lantai gua itu terkenal dengan jolokan “ God Light” menjadikan ia lokasi terbaik untuk

merakam memori di sana.

Gua- gua ini adalah merupakan gua batu kapur. Terdapat binaan gua seperti stalakmit,

yang masih belum diganngu merupakan warisan yang tidak ternilai harganya. Gua juga

merupakan tempat yang paling baik untuk kajian arkeologi dan iklim masa lampau.

1 http://ww1.utusan.com.my/utusan/Pelancongan/20140802/pl_02/Eksplorasi-gua-batu-kapur-berusia-150-juta-tahun

Daripada perspektif saintifik, gua-gua ini mempunyai nilai warisan yang unggul dan

sesuai sebagai tapak geowarisan kerana mempunyai keindahan landskap dan kepelbagaian

biologi yang tinggi.

Gunung Stong yang juga terletak di Dabong merupakan gunung yang mempunyai

ketinggian 1433 meter dan dianggarkan berusia 7 juta tahun. Gunung Stong meningkat

popular sejak diwartakan taman negeri pada tahun 2004 dan berjaya menarik pelancong dari

Singapura, Jerman dan sebagainya.

Selain itu, keindahan Air Terjun Jelawang juga menarik perhatian pelancong untuk

datang ke sini selain mempunyai pelbagai jenis flora dan fauna. Gunung Stong menjadi

habitat haiwan-haiwan seperti gajah, harimau, seladang, tapir dan burung merak.2

Disini juga terdapat kisah mengenai sejarah Puteri Saadong, dikatakan bahawa di

kawasan air terjun ini terdapat batu congkak yang dikatakan milik Puteri Saadong, selain

beberapa penemuan sejarah seperti pinggan dan mangkuk.

Dari puncak Gunung Stong, pendaki akan dapat menikmati pemandangan yang indah

dan suasana yang nyaman serta menenangkan dengan suhu antara 15 dan 18 darjah celsius.

Di puncak ini juga akan dapat lihat puncak Gunung Ayam.

Gunung Stong mempunyai tujuh lapisan air terjun termasuk air terjun jelawang

setinggi 303 meter dan merupakan tertinggi di Asia Tenggara. Selain tempat untuk mandi-

mandi dan berkelah, ia juga menjadi tempat tadahan air sungai Kelantan.

Semasa pendakian ke puncak Gunung Stong pula, pendaki akan tiba di Baha Camp,

mereka akan dapat melawat beberapa tempat menarik di sekitar Baha Camp, iaitu Gua Rantai,

Air Terjun Kolam Puteri, Telaga Tujuh dan Air Terjun Dua Gunung.

Gua Ikan

2 N.M Nasir Gunung Stong State Forest Park

.

Gua Pagar

Fosil yang dijumpai

Gua Keris

Berbentuk Seperti Keris.

God Light

Gunung Stong

Air Terjun Jelawang

Kolan Puteri

. Tujuh Telaga