1. Pengenalan

Strategi pengajaran yang berkesan adalah penting dalam menghadapi realiti

kebolehan murid yang berbeza-beza. Ini memerlukan para guru merancang strategi atau

kaedah pengajaran yang baik supaya dapat memenuhi kehendak semua murid yang

mempunyai tahap kebolehan yang berbeza.

Mengikut Kamus Dewan (1998),strategi merupakan rancangan yang teratur untuk

mencapai matlamat atau kejayaan. Strategi juga bermakna kebijaksanaan dalam mengurus

sesuatu perkara. Di dalam bidang pendidikan, konsep strategi merujuk kepada kebijaksanaan

memilih pendekatan serta kecekapan merancang kaedah dan teknik dala pengajaran dan

pembelajaran berdsarkan objektif pelajaran yang telah ditentukan. Dengan kata lain, strategi

pengajaran dan pembelajaran merujuk kepada teknik perancangan kaedah serta teknik

mengajar berdasarkan sesuatu pendekatan untuk tujuan mencapai objektif pelajaran dengan

berkesan.

( Mok Soon Sang, , 2010, m.s 91 )

Strategi pengajaran dan pembelajaran boleh diklasifikasikan kepada tiga kategori

utama, iaitu strategi pemusatan guru, pemusatan murid dan pemusatan bahan. Dalam trend

pengajaran terkini bidang pendidikan lebih banyak menjurus kepada kurikulum yang

menekankan kepada persekitaran pengajaran dan pembelajaran dan penilaian yang

berfokuskan murid. Dalam jangka masa yang panjang persekitaran pembelajaran berpusatkan

murid dapat menghasilkan murid yang mempunyai kemahiran pembelajaran sepanjang hayat

dan membentuk murid yang berdikari. ( Dr.Abdullah Ibrahim, KUKTEM,2010 )

Guru yang berjaya adalah guru yang bijak dalam merancang dan melaksanakan

aktiviti pengajaran dan pembelajaran yang akan dilaluinya. Perancangan yang baik akan

menjamin keberkesanan proses pengajaran dan pembelajaran yang akan dijalankan. Bagi

setiap strategi yang dipilih hendaklah sesuai dengan teknik dan bahan bantu pembelajaran

yang akan digunakan dalam proses pengajaran dan pembelajaran. Contohnya strategi

berpusatkan murid perlulah sejajar dengan pemilihan bahan bantu pembelajaran yang sesuai

bagi memastikan hasil pembelajaran yang ditetapkan berjaya dicapai.

1

2. Strategi Berpusatkan Murid

2.1 Definisi

Strategi berpusatkan murid bermaksud memberi tumpuan kepada perkembangan

pembelajaran murid sebagai individu, memberi pilihan kepada murid berkaitan jenis

pengetahuan dan apa yang ingin dipelajari, dan mewujudkan kolaborasi iaitu membina

pengetahuan dan persekitaran positif serta terlibat dalam penilaian yang berterusan. Guru

adalah sebagai pendengar pandangan murid dan melibatkan murid untuk merancang. Dengan

kata lain guru hanya sebagai pembimbing kepada murid dalam aktiviti pembelajaran dan

murid adalah pelakunya.

Menurut Dr. Abdullah Ibrahim, KKUTEM (2010 ), pembelajaran berpusatkan murid adalah

satu pendekatan pendidikan dimana kurikulum, aktiviti pengajaran, pembelajaran dan

penilaian adalah berfokuskan kepada murid. Murid merupakan tumpuan utama dalam model

pembelajaran berpusatkan murid. Bagi model pembelajaran berpusatkan murid ini, fungsi

kurikulum bukan hanya membentuk asas yang kukuh dalam disiplin tetapi juga

mengembangkan kemahiran belajar dan self-awareness. Peranan guru pula berubah daripada

berperanan sebagai memberi kepada menjadi fasilitator.

Pendapat Mok Soon Sang,Pedagogi Untuk Diploma Peguruan,(2002) strategi pemusatan

murid ialah murid memainkan peranan yang penting dalam proses pembelajaran. Murid-

murid digalakkan melibatkan diri secara aktif dalam aktiviti pembelajaran mereka. Di dalam

bilik darjah guru merupakan seorang pemimpin yang membimbing murid-murid menjalankan

aktiviti pembelajaran, sama ada secara berkumpulan ataupun individu.

2.2 Konsep strategi berpusatkan murid

Berdasarkan definisi, strategi berpusatkan murid merupakan satu strategi yang

memerlukan murid sebagai pelaku semua aktiviti yang dirancang oleh guru, manakala guru

adalah sebagai fasilitator untuk memastikan aktiviti yang dijalankan dapat dilaksanakan

2

2.1 Definisi

2.2 Konsep

dengan betul dan berjaya. Di dalam proses pengajaran dan pembelajaran, lebih banyak masa

akan diperuntukkan kepada aktiviti pembelajaran murid.

(Esah Sulaiman (2004).m.s 35)

Strategi berpusatkan murid ini selari dengan pembelajaran masteri yang menekankan

keperluan untuk memastikan murid dapat menguasai hasil pembelajaran yang ditetapkan.

Melalui pembelajaran ini murid diberi peluang untuk maju mengikut kadar keupayaan

mereka sendiri.Oleh itu, aktiviti penilaian,pemulihan, dan pengayaan perlu dijadikan

sebahagian daripada proses pengajaran dan pembejalaran dalam strategi berpusatkan murid.

(Dr. Ali Mahmood, et al. ,Pengenalan Pendidikan Bahasa Melayu,2011,m.s 14)

Selain daripada itu, strategi pemusatan murid adalah merupakan salah satu ciri-ciri

utama KBSR dan KBSM. Murid menjadi pemain utama dalam sesuatu sesi pengajaran dan

pembelajaran. Mereka digalakkan melibatkan diri secara aktif dalam setiap sesi pembelajaran

mereka.Lebih banyak masa diperuntukkan kepada murid untuk meneroka dan menyelesaikan

masalah pembelajaran dengan bantuan guru yang bertindak sebagai pemudahcara.

(Shahcbudin Hashim,et.al, Pedagogi,Strategi&Teknik Mengajar Dengan Berkesan, 2007,m.s25)

Corak komunikasi yang digunkan juga adalah lebih aktif dengan interaksi antara

gurumurid dan muridmurid.

Guru mengamalkan corak kepimpinan demokratik dan murid bebas bertanya serta memberi

pendapat. Guru juga menggalakkan murid terlibat secara aktif mencuba dan melakukan

aktiviti pembelajaran sendiri. Yang diberi perhatian ialah pencapaian objektif pembelajaran.

Banyak teknik perbincangan dijalankan bagi memupuk sifat kerjasama dan toleransi

dikalangan murid yang mempunyai pelbagai corak kebolehan dan minat. Selain itu guru juga

lebih berpeluang berinteraksi dengan murid dan boleh mengesan kelemahan mereka di

3

GURU

MURID MURID

peringkat awal lagi. Langkah-langkah mengatasi kelemahan dapat dijalankan dengan cepat.

Hasilnya murid dapat berkembang mengikut kesediaan mereka.

Pelbagai kaedah dan teknik boleh diguna bagi melaksanakan pengajaran dan

pembelajaran berpusatkan murid. Antaranya;

(Mok Soon Sang, Pendekatan dan Strategi Pengajaran-Pembelajaran,2010, m.s 93)

& ( Ang Huat Bin, Konsep & Kaedah Pengajaran, 1999,ms 29-31)

2.3 Ciri-ciri Strategi Berpusatkan Murid

Terdapat beberapa ciri dalam strategi berpusatkan murid, antaranya ialah;

4

Projek Inkuiri-penemuan Perbincangan Penyelesaian masalah Simulasi(Sosiodrama/main peranan) Permainan Sumbangsaran Berkumpulan

1. Murid memainkan peranan penting dalam setiap aktiviti pengajaran dan

pembelajaran. Manakala guru hanya berperanan sebagai pemimpin atau

fasilitator yang membimbing murid menjalankan aktiviti pembelajaran.

2. Komunikasi dan interaksi dalam strategi berpusatkan murid ini adalah bersifat dua

hala. Guru menggunakan kaedah menyoal untuk membimbing murid supaya berfikir dn

bertindak balas dengan memberi jawapan mereka.

2.3 Ciri-ciri Strategi Berpusatkan Murid

5

3. Kepimpinan guru adalah bersifat demokratik. Murid-murid sentiasa digalakkan

memberi pendapat mereka. Guna harus banyak menggunakan kaedah perbincangan

dalam aktiviti pengajaran dn pembelajaran.

4. Dalam, strategi berpusatkan murid pencapaian objektif pembelajaran murid lebih

diutamakan dalam strategi pengajaran dan pembelajaran.

5. Melalui aktiviti berpusatkan murid yang dilaksanakan akan dapat mengembangkan

potensi murid secara menyeluruh dan seimbang dari segi jasmani, emosi, rohani, intelek

dan sosial.

6. Ujian formatif amat ditekankan. Manakala keputusan ujian akan kerap kali

digunakan untuk mengkaji kelemahan-kelemahan murid.

7. Selain daripada itu guru hendaklah menyampaikan pengajaran yang bermakna agar

murid-murid dapat memahamo fakta-fakta yang disampaikan dan mereka berupaya

membuat kesimpulan.

8. Melalui aktiviti berkumpulan peluang interaksi antara murid adalah banyak dan sifat-

sifat sosial yang positif seperti tolong-menolong, bekerjasama dan bertolak ansur dapat

dipupuk.

9. Strategi berpusatkan murid ini sangat mementingkan pembelajaran yang

menggunakan kaedah kumpulan. Perbezaan murid dari segi kebolehan dan minat

diberikan perhatian.

10. Murid-murid dapat menunjukkan sifat kreatif dan berinisiatif melalui strategi

berpusatkan murid.

3. Bahan Bantu Pembelajaran

“ Bahan bantu pengajaran ialah segala kelengkapan, perkara, atau benda yang

digunakan oleh guru untuk membantu murid, belajar dengan lebih berkesan dan menarik.”

(Dr. Ali Mahmood,et.al, Pengenalan Pendidikan Bahasa Melayu, m.s 152)

Bahan bantu mengajar merupakan segala kelengkapan yang digunakan oleh guru

untuk membantunya dalam menyampaikan pengajaran dibilik darjah. Alatan mengajar ini

tidak terhad kepada buku-buku teks, papan tulis dan gambar-gambar sahaja tetapi juga

merangkumi segala benda yang digunakan dalam pengajaran dan sebagainya.

( Kamaruddin (1986),m.s214),

“ Bahan bantu mengajar ialah segala kelengkapan yang digunakan oleh guru untuk

membantunya dalam penyampaian pengajaran.Ia merangkumi semua benda yang boleh

dilihat, didengar, dipegang, dibaca, dikisahkan, dirasai, dihidu, digunakan dan sebagainya.”

http://ge2123.tripod.com/Norazura/nota1.html

Merujuk kepada definisi bahan bantu pengajaran dan pembelajaran dapatlah kita

ketahui bahawa bahan bantu pembelajaran ini sangat penting. Ia merupakan bahan yang

digunakan untuk membantu guru dan murid dalam mencapai objektif pengajaran dan

pembelajaran yang berkesan.

Secara amnya murid merasakan bahawa pengajaran guru lebih menarik jika guru itu

menggunakan bahan bantu mengajar. Melalui penggunaan bahan bantu mengajar seseorang

guru itu lebih bersedia dan lebih kreatif untuk menyampaikan pelaran dengan baik.

( Kamal et.al,1987,m.s 227 )

6

3.1 Definisi

3.2 Konsep

Atan Long, (1981:179-203 ) telah membahagikan bahan bantu pengajaran kepada tiga

kumpulan, iaitu alat pendengaran, alat pandangan, dan alat pandang dengar. Manakala

Norziah Abdul hamid (1981) mengkategorikan bahan bantu pengajaran kepada dua kumpulan

iaitu, media elektronik dan media bukan elektronik. Bagi Hanapiah Sudin (1979:51-52) dan

Khairiah Ahmad (1980:13) mengkelaskannya kepada dua, iaitu bahan-bahan software dan

bahan-bahan hardware. Ngui Kuen Sang (1981:35) pula menerangkan bahan bantu mengajar

tidak dapat ditakrifkan dengan tepat, walaupun pada keseluruhannya, ramai pendidik yang

menyetujui bahawa penggunaan bahan bantu mengajar dalam situasi pengajaran dan

pembelajaran adalah pengalaman yang melibatkan penggunaan penglihatan atau pandangan

seseorang.

Kesimpulan daripada pernyataan di atas, bahan bantu pembelajaran dapat dikategorikan

kepada beberapa kumpulan;

7

i. Media elektronik

Contoh: Slaid, pita video/rakaman, perakan video/kaset, OHP, televisyen dan lain-lain.

ii. Media Cetak

Contoh: Buku, gambar, carta, akhbar, risalah, brosur dan lain-lain.

iii. Media Tiga Dimensi ( 3D )

Contoh: Realia, model, diodrama, mobil, topeng, boneka, akuarium, terrarium.

iv. Persekitaran

Contoh: Bunyi, warna, cahaya, bau, pergerakan dan lain-lain.

Fungsi utama bahan bantu pembelajaran adalah bagi memudahkan para pelajar

memahami isi pengajaran. Bahan bantu pembelajaran yang berkesan haruslah dapat

membantu proses pengajaran dan pembelajaran. Guru-guru yang mempunyai daya kreativiti,

bijak memilih bahan yang sesuai dan kaedah pengajaran yang terbaik agar mendapat hasil

pembelajaran yang diingini. Walaupun pada masa-masa tertentu murid-murid memahami

pengajaran guru, namun keperluan kepada bahan bantu pembelajaran adalah penting tidak

kira sama ada bahan yang digunakan bahan elektronik atau bukan elektronik. Antara perkara

penting yang perlu diperhatikan ialah sejauh manakah alat berkenaan

dapat memberi manfaat kepada guru dan murid-murid. Keberkesanan

bahan bantu pembelajaran bukan sahaja ditentukan oleh kualitinya tetapi

juga oleh teknik penggunaanya dalam situasi bilik darjah.

( Rashidi Azizan,

et.al,1996,m.s145)

.Bagi memastikan kejayaan penggunaan bahan bantu dalam sesi

pengajaran dan pembelajaran beberapa prinsip-prinsip pemilihan bahan

pengajaran perlu diambil berat oleh guru-guru agar dapat menggunakan

bahan bantu tersebut dengan lebih berkesan.Prinsip-prinsip pemilihan

adalah seperti berikut;

a. Bersesuaian

Bahan yang dipilih hendaklah sesuai dengan objektif dan matlamat

mata pelajaran yang diajar. Selain itu guru perlu melihat

pendekatan, kaedah dan teknik pengajaran, keadaan murid,

suasana pembelajaran, dan minat murid.

Aspek Kesesuaian dalam Pemilihan Bahan:

8

v. Manusia

Contoh:

Pengalaman, tingkah laku, tokoh dan lain-lain

3.3 Ciri-ciri Pemilihan Bahan Bantu Pembelajaran

Perkara Penerangan

Objektif dan matlamat mata

pelajaran

Bagi mencapai objektif P&P guru

hendaklah memilih bahan-bahan

yang sesuai agar dapat membantu

mencapai objektif tersebut.

Sesuai dengan hasrat dan nilai

Falsafah Pendidikan Kebangsaan.

Sesuai dengan kebudayaan, adat

resam, kepercayaan, dan situasi

tempatan.

Pendekatan, kaedah dan

teknik pengajaran.

Bahan yang dipilih hendaklah jelas

dan pemilihan dalam

penggunaannya hendaklah

ditentukan terlebih dahulu.

Keadaan murid Pemilihan bahan perlu disesuaikan

dengan keadaan murid yang

mengikuti mata pelajaran

tersebut.

Tentukan latar belakang

pengalaman sosial, pendidikan,

ekonomi, dan taraf pencapaian

murid ketika memilih bahan bantu

pengajaran.

Suasana pembelajaran Bahan-bahan yang sesuai dengan

suasana pembelajaran akan

meninggalkan kesan yang baik.

Elemen penting dalam suasana

pembelajaran ialah murid, isi

pelajaran, bahan dan guru.

9

Kesesuaian bahan yang dipilih

dapat mendorong, menggerakkan,

mengekalkan, mengarahkan, dan

menentukan reaksi subjektif yang

wujud dala organisasi pada masa

perkar iu berlaku.

Minat murid Bahan pengajaran yang dipilih

mesti disesuaikan dengan minat

murid.

b. Mencabar

Terdapat tiga konsep penting dalam proses pembelajaran, iaitu

ransangan ,pemikiran dan tingkah laku.Bahan-bahan yang dipilih

haruslah memberi ransangan untuk murid berfikir dan mendorong

mereka untuk terus belajar. Oleh itu ianya hendaklah mempunyai

ciri-ciri seperti berikut;

i. Bahan konkrit kepda abstrak.

ii. Bahan mudah kepada kompleks.

iii. Bahan yang mengandungi fakta terasing kepada yang

mempunyai hubungan bersepadu.

iv. Bahan khusus kepada umum ( induktif).

v. Bahan umum kepada khusus ( deduktif).

vi. Bahan umu kepada teori

vii. Bahan masa kini kepada masa akan datang.

c. Menepati

Ketepatan sesuatu bahan dengan kurikulum pengajaran bahasa

adalah berdasarkan ciri-ciri berikut:

10

i. Isi kandungan bahan sesuai dengan peringkat pencapaian

murid, kebolehan, minat, latar belakang, serta pengalaman

murid.

ii. Susunan bahan mengandungi isi-isi utama yang sesuai,

mempunyai hubungan antara bab dengan bab lainnya, dan

ada kaitan dengan pengalaman murid.

iii. Mengandungi maklumat atau fakta yang tepat.

iv. Fakta dipersembahkan secara objektif.

v. Isu, fakta, dan maklumat yang terdapat dalam bahan

pengajaran mestilah kemas kini dan memaparkan fakta

semasa.

vi. Perbendaharaan kata yang sesuai dengan peringkat umur

murid.

vii. Bahan mestilah mengikut prinsip pengajaran dan

pembelajaran, iaitu daripada sudah diketahui kepada belum

diketahui, mudah kepada susah, konkrit kepada abstrak,

khusus kepada umum, dan sederhana kepada rumit.

viii. Bahan pengajaran berbentuk buku teks mestilah yang telah

diperakui oleh Biro Buku Teks dan Kementerian Pelajaran.

ix. Bahan pengajaran mestilah mengandungi soalan-soalan

latihan dan soalan-soalan ulangkaji.

d. Menarik

Beberapa ciri fizikal perlu diambil kira bagi sesuatu, bahan, iaitu;

i. Reka letak seperti peta, lukisan, carta jadual, draf,

gambar,kartun atau penanda bab mestilah disusun

berhampiran maklumat yang berkaitan.

ii. Saiz huruf cetak atau saiz huruf haruslah sesuai dengan

peringkat umur murid.

iii. Illustrasi dan bahan grafik mestilah dapat menarik minat

murid.

iv. Kualiti kulit dan cara buku dijilid mesti kemas dan mampu

menarik minat murid untuk membacanya.

11

v. Arahan pada bahan pengajaran mestilah jelas.

e. Jimat dan Mudah

Bahan pengajaran boleh dihasilkan sendiri oleh guru atau murid-

murid dengan bimbingan guru. Ini dapat menunjukkan daya

kreativiti guru atau murid. Bagi bahan elektronik pula perlu dititik

beratkan soal keselamatan dan tidak merbahaya kepada

penggunanya. Pengendalian bahan itu juga mudah dan tidak perlu

kemahiran teknikal yang tinggi.

f. Praktikal

Bahan pengajaran hendaklah praktikal iaitu boleh digunakan oleh

sesiap sahaja sama ada murid mahupun guru.Bahan itu juga

mungkin boleh digunakan untuk pelbagai tahap umur, aras

pemikiran dan pencapaian, serta objektif pengajaran.

g. Mudah Alih

Bahan pengajaran hendaklah sentiasa berfungsi dan boleh dibawa

kemana sahaja dan tidak terlalu berat dan besar.

( Dr. Ali Mahmood,et al. 2011,m.s 154-158)

12

4. Faktor-faktor dan Cara-cara Sesuatu Bahan Pembelajaran DiSesuaikan Dengan Strategi Berpusatkan Murid.

4.1 Faktor-faktor untuk p

berpusatkan murid.

Strategi berpusatkan murid adalah merujuk kepada aktiviti yang

dilakukan oleh murid-murid manakala guru hanya sebagai pembimbing.

Dengan itu sudah pasti bahan bantu pembelajaran yang digunakan

mestilah sesuai dengan murid-murid dan bersifat membantu ke arah

pembelajaran yang berkesan. Dalam pemilihan dan kesesuaian bahan

bantu mengajar haruslah mengambil kira beberapa faktor di bawah;

Faktor-faktor

pemilihan dan

kesesuaian Bahan

Bantu

Pengajaran&Pembelaj

aran

Ulasan Ksesuaian Bahan BantuPembelajaran

dengan Strategi Berpusatkan Murid

1. Objektif

Pelajaran

Faktor utama dalam pemilihan kesesuaian bahan bantu

adalah objektif pelajaran. Melalui objektif pelajaran kita

akan tentukan kaedah dan teknik serta bahan bantu yang

sesuai digunakan untuk mencapai objektif tersebut.

Contohnya, dalam Rancangan Pengajaran Harian saya,

objektif utama saya ialah “Melakonkan semula watak dengan

menggunakan kata, frasa, ayat serta sebutan dan intonasi

yang baik dan jelas berdasarkan skrip cerita”. Saya memilih

teknik simulasi iaitu salah satu kaedah yang digunakan

dalam strategi berpusatkan murid bagi menyeronokkan lagi

keadaan pembelajaran. Untuk menjayakan lakonan ini agar

mudah difahami, saya menggunakan Media Tiga Dimensi

(3D) iaitu topeng mengikut watak dalam cerita yang

dilakonkan.(Katak, Bapa Katak & Lembu )dan juga skrip

lakonan. (BBM – Topeng &Srip)

13

4.1 Faktor-faktor untuk pemilihan dan kesesuaian bahan bantu mengajar

dengan strategi berpusatkan murid.

2. Tema Pelajaran Perancangan RPH adalah berpandukan Huraian Sukutan

Pelajaran yang mengandungi tema-tema yang perlu diikuti

untuk setiap minggu pengajaran dan pembelajaran.

Contohnya, tema dalam RPH saya ialah : Kisah Dan

Tauladan. Selalunya tema ini berkaitan dengan kisah-kisah

tauladan manusia ataupun haiwan. Kisah-kisah ini lebih

difahami sekiranya diselitkan kaedah lakonan dan

perbincangan kumpulan yang merupakan pembelajaran

berpusatkan murid. Berdasarkan tajuk pada RPH saya “Bapa

Katak Yang Sombong” saya memastikan bahan bantu

pengajaran yang digunakan adalah sesuai mengikut tema dan

tajuk dan mudah digunakan oleh guru dan murid.

3. Penggabungan

Kemahiran

Dalam penulisan RPH, guru perlu menggabungkan aktiviti

pengajarannya dengan kemahiran mata pelajaran yang lain.

Contohnya Kemahiran Bahasa Melayu + Kemahiran Sains.

Saya telah memilih penggabungjalinan Kemahiran

Muzik , Sains dan Pendidikan Moral dengan Kemahiran

Bahasa Melayu. Penggabungjalinan adalah sangat penting

bagi mengembangkan potensi murid serta daya pemikiran

mereka serta ianya menimbulkan keseronokkan.

Saya menggunakan kemahiran Muzik dalam

pengajaran Bahasa Melayu saya dalam set induksi dan

penutup. Murid akan menyanyi sambil membuat gerakan

berpandukan tayangan video “ Katak Lompat”.

Bagi Kemahiran Sains pula saya selitkan pada isi

pelajaran tentang kisah Bapa Katak Yang Sombong yang

ditayangkan melalui Power Point. Murid dapat melihat

bentuk bentuk haiwan seperti katak dan lembu serta habitat

haiwan tersebut.

14

Pendidikan moral pula boleh didapati melalui nilai

dan pengajaran dari kisah dan lakonan yang mereka baca dan

lihat.

4. Sistem Bahasa Dalam pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu

terdapat elemen sistem bahasa dan bahan bantu yang

digunakan juga perlu sesuai dan boleh digunakan dalam

strategi berpusatkan murid.. Contohnya,aktiviti kumpulan

membina ayat tunggal dan majmuk pada kad manila yang

diberi. Murid akan cuba membina ayat dengan struktur dan

tanda baca yang betul. Selepas itu murid akan membawa kad

manila di hadapan kelas untuk dibentangkan.

5. Murid Sebelum membuat perancangan dan membuat penetapan

bahan bantu pembejalaran, guru perlu mengenal pasti murid-

muridnya terlebih dahulu dari segi ;

1. Pencapaian dan kebolehan murid : Selidik pencapaian

dan kebolehan mereka melalui pemerhatian dan kaji

selidik serta keputusan ujian yang dibuat.

2. Pengalaman dan minat murid: Aktiviti yang dibuat

perlulah aktiviti yang difahami oleh murid.

Contohnya : Murid tahu menjalankan aktiviti lakonan

kerana mereka pernah lihat dikaca televisyen atau

pernah melakukannya. Bahan bantu pembejalaran

juga perlu sesuai dengan aktiviti.

3. Latar sosial: Guru perlu selidik latar sosial murid-

muridnya. Ini memudah guru untuk merancang

sesuatu aktiviti dan bahan yang sesuai digunakan.

4. Peringkat Umur: aktiviti dan bahan bantu yang

dirancang perlu sesuai dengan peringkat umur murid.

15

6. Sekolah Guru perlu peka dengan keadaan sekolah dalam membuat

pemilihan bahan bantu pembelajaran iaitu;

1. Kemudahan ; pastikan terdapat kemudahan yang

ingin digunakan oleh guru. Contoh guru ingin

menggunakan tayangan video, oleh itu guru perlu

pastikan di sekolah terdapat alat pemain video

ataupun computer/computer riba dan alat projector.

Selain itu pastikan keadaan kelas adakah sesuai untuk

aktiviti yang dirancang dijalankan di dalamnya.

2. Kewangan ; Rujuk kewangan sekolah untuk membeli

bahan bantu pembejalaran.Selalunya sekolah

memperuntukkan sejumlah wang untuk setiap panitia.

Bahan yang selalunya disediakan ialah kad manila,

dan alat tulis, computer, pencetak dan sebagainya.

7.Nilai

Nilai yang hendak diserap: Bahan bantu

pembelajaran perlulah selari dengan nilai yang

hendak diserap kepada murid-murid. Contohnya guru

meminta murid menyusun kad perkataan menjadi

ayat yang betul. Murid-murid di dalam setiap

kumpulan perlu bekerjasama menyelesaikan masalah

itu.

Nilai kemasyarakatan : Guru boleh menyerapkan

nilai mesyarakatan melalui aktiviti dan bahan bantu

pembelajaran yang digunakan. Antara nilai

kemasyarakatan ialah kerjasama, bantu-membantu,

toleransi dan sebagainya.

8. Bentuk Aktiviti Guru perlu menyediakan bahan bantu pembelajaran

mengikut aktiviti yang dirancang sama ada individu,

berpasangan ataupun berkumpulan.

16

9. Ketahanan bahan

Kegunaan semasa: Guru perlu meneliti ketahan bahan

bantu yang bakal digunakannya. Contohnya: Dalam

aktiviti lakonan topeng yang digunakan perlu

menggunakan kertas keras supaya tidak mudah koyak

kerana ianya akan digunakan berkali-kali dalam sesi

pembelajaran.

Kegunaan berpanjangan : Topeng yang telah

digunakan boleh digunakan semula untuk sesi

pembejalaran lain.

10. Cara Bahan

Diperolehi

Guru boleh memikirkan bagaimana cara bahan diperolehi

sama ada;

Sedia ada?

Perlu diubah suai?

Perlu dibuat sendiri?

Perlu dibeli?

Bagi memastikan kesesuaian bahan pembelajaran juga memerlukan

beberapa langkah pemilihan. Guru perlu meneliti perkara-perkara berikut;

1. Matlamat objektif

pengajaran

Bahan hendaklah menepati

kehendak matlamat dan

objektif pengajaran. Bahan

mestilah dapat membantu

murid dalam mencapai objektif

17

4.2 Cara-cara sesuatu bahan pembelajaran untuk disesuaikan dengan strategi

berpusatkan murid.

yang ditetapkan.

2. Pendekatan,

kaedah, dan teknik

pengajaran

Bahan juga perlu sesuai dengan

pendekatan, kaedah dan teknik

pengajaran. Contohnya :

Pendekatan berpusatkan murid dan

kaedah simulasi memerlukan bahan

bantu yang boleh digunakan oleh

semua murid yang terlibat. Seperti

topeng dan peralatan lakonan yang

lain. Bahan yang digunakan juga

perlu membantu dan memudahkan

proses pemahaman murid.

3. Aktiviti pengajaran Bahan yang hendak digunakan

perlu selari dengan aktiviti yang

akan dijalankan sama ada aktiviti

individu, berpasangan atau

berkumpulan.

4. Minat Pelajar Guru perlu menyediakan bahan

pembelajaran yang dapat

menimbulkan minat murid untuk

terus belajar. Ia akan menjadikan

pembelajaran murid adalah suatu

yang menyeronokkan. Contohnya

guru menggunakan radio dan cd

kerana murid suka menyanyi dan

menari beramai-ramai.

5. Jantina murid Guru perlu pastikan bahan yang

akan digunakan sesuai dengan

jantina mereka. Selalunya guru

18

akan memilih bahan yang sesuai

digunakan oleh kedua-dua jantina.

6. Keadaan murid Seperti yang telah dibincang dala

faktor-faktor pemilihan bahan

pembelajaran, guru perlu

mengenalpasti keadaan murid

meraka dari segi, kebolehan, latar

belakang dan peringkat umur

murid. Dengan itu guru lebih

mudah menyediakan bahan yang

sesuai untuk murid mereka.

7. Belajar cara belajar Setiap individu mempunyai cara

belajar yang berbeza. Oleh itu dala

satu sesi pengajaran dan

pembelajaran guru haruslah

menggunakan pelbagai bahan

pembelajaran untuk menampung

hampir semua cara belajar

muridnya. Contohnya ada murid

yang suka menyanyi, berlakon dan

ada yang suka aktiviti

berkumpulan, kuiz dan sebagainya.

8. Suasana

pembelajaran

Guru yang baik adalah guru yang

sentiasa memastikan suasana

pembelajarannya berada dalam

keadaan yang baik. Begitu juga

dengan penggunaan bahan

pembelajaran. Contohnya suasana

di dalam kelas guru perlu

menyediakan bahan yang sesuai

19

digunakan didalam kelas.

Tema : Kisah Dan Tauladan

Mata Pelajaran: Bahasa Melayu

20

RANCANGAN PENGAJARAN HARIAN BAHASA MELAYUNama Guru : Dayangku Nuurul Fattihah Umi Qalthum

Tarikh / Hari : 05 Februari 2012 / Isnin

Tahun / Masa: 4 Cekal / 8.10 – 9.10

Tajuk : Bapa Katak Yang Sombong

Hasil Pembelajaran :

Fokus Utama :

2.1 Bercerita dengan menggunakan kata, frasa, ayat, serta sebutan dan intonasi yang baik dan

jelas.

Aras 3 (i) Mempersembahkan cerita dengan sebutan, intonasi, dan penghayatan yang sesuai.

8.1 Aras 1 (i) Menulis perkataan dan pelbagai jenis ayat dengan struktur ayat yang betul.

Fokus Sampingan:

4.1 Mengemukakan idea, pandangan dan pendapat tentang sesuatu perkara secara terperinci,

tepat dan tersusun.

Aras 1

i. Mengamati idea dalam perbincangan untuk memberikan pendapat .

ii. Menerangkan idea yang dikemukakan dengan jelas.

Objektif : Pada akhir pengajaran dan pembelajaran murid dapat;

1. Melakonkan semula watak dengan menggunakan kata, frasa, ayat serta sebutan dan

intonasi yang baik dan jelas berdasarkan skrip cerita yang diberi.

2. Menyatakan nilai murni yang diperolehi daripada lakokonan yang dipersembahkan.

3. Mengenalpasti kata lawan berdasarkan perkataan yang diberi.

21

4. Membina ayat tunggal dan ayat majmuk daripada kata lawan yang diberi.

Aktiviti:

1. Menyanyi lagu ‘Lompat Si Katak Lompat’

2. Membaca dialog petikan ‘Bapa Katak Yang Sombong’

3. Melakonkan semua watak mengikut dialog ‘Bapa Katak Yang Sombong’.

4. Menyatakan nilai murni yang diperolehi daripada lakonan yang dipersembahkan.

5. Mencari kata lawan dan membina ayat daripada kata lawan yang diberi.

Kemahiran Bahasa : Kemahiran berutur, menulis dan mendengar.

Sistem Bahasa : Antonim, Ayat Tunggal dan Ayat Majmuk, struktur ayat, tanda baca.

Penyerapan Ilmu : Pend. Muzik .Pend. Moral dan Sains.

Penerapan Nilai : Jauhi sikap sombong.

Kemahiran Bernilai Tambah :

1. Kemahiran Berfikir : Menjana idea, mengenalpasti

2. Teknologi Maklumat & Komunikasi

3. Kecerdasan Pelbagai : Kinestetik, interpersonal, muzik, visual, verbal linguistik/bahasa dan naturalis.

Bahan Bantu Mengajar :

1. Video klip lagu ‘Lompat Si Katak Lompat’

2. Komputer riba

3. Topeng

4. Paparan visual cerita ‘Bapa Katak Yang Sombong’

22

5. Kad Manila

6. Kertas Putih

7. Kad Gambar

Langkah/ Masa

Isi Kandungan Aktiviti Pengajaran & pembelajaran

Catatan/Ulasan

Set Induksi( 5 Minit )

Lagu “Katak Lompat”

Soalan: Apakah binatang yang kamu sebut dalam lagu tadi?

1. Murid menyanyikan lagu “ Katak Lompat” sambil melakukan gaya.

2. Guru mengemukakan soalan tentang binatang yang mereka lihat dalam tayangan nyanyian tadi.

3. Guru menyatakan tajuk pelajaran yang akan mereka pelajari sebentar lagi iaitu “ Bapa katak yang sombong “

Strategi berpusatkan murid:Murid menyanyi beramai-ramai

BBM : Video “ Katak Lompat” : Sesuai dengan minat murid yang suka menyanyi dan sesuai dengan semua jantina& peringkat umur

Penggabungjalinan: Muzik

Langkah 1( 10 Minit )

KBT:

Kecerdasan pelbagai : Interpersonal, naturalis, visual & verbal linguistic.

Petikan cerita “ Bapa Katak Yang Sombong”

1. Guru memilih beberapa orang murid untuk membaca dialog “Bapa Katak Yang Sombong” dengan suara yang jelas serta sebutan dan intonasi yang betul.

2. Murid membaca mengikut watak yang diberi oleh guru.

-Strategi berpusatkan murid : Murid membaca dialog dihadapan kelas.

-BBM : Persembahan Power Point-Petikan Cerita – Membantu dalam mencapai objektif P&P, mudah dibaca, menarik, sesuai untuk semua jantina

-Nilai dapat diserapkan: berani membaca dihadapan kelas-Nilai Kemasyarakatan: Jangan bersikap sombong seperti bapa katak.

23

Penggabungjalinan:Ilmu : Sains & Pendidikan Moral

Langkah 2( 15 minit)

KBT:Kecerdasan pelbagai : interpersonal, visual,naturalis & kinestetik.

Lakonan “ Bapa Katak Yang Sombong “

1. Guru memilih beberapa orang murid untuk melakonkan semua watak dalam cerita “Bapa Katak Yang Sombong “. Termasuk murid yang membaca petikan (pencerita,anak katak, bapa katak).

2. Murid melakonkan semula watak dalam cerita “Bapa Katak Yang Sombong”. Setiap kumpulan memerlukan 4 pelakon:1. Pencerita2. Anak katak3. Bapa Katak4. Lembu

Strategi berpusatkan murid: Murid berlakon bersama rakan.

BBM : 1.Persembahan Power point- Dialog cerita.2.Topeng- bahan bantu sesuai, mudah difahami& diguna.- Ketahanan bahan sesuai, topeng dibuat daripada manila kad & boleh diguna berulangkali.Sesuai dengan matlamat&objektif p&p.- Sesuai dengan kaedah berkumpulan dan teknik simulasi yang digunakan.- Sesuai dengan cara belajar murid yang suka berlakon.- Aktiviti sesuai dengan semua jantina dan umur murid 10th.- Membantu dalam mencapai objektif pengajaran.- penggabungjalinan dengan subjek Sains.( Rupa bentuk binatang)

Langkah 3( 10 Minit )

KBT :Kemahiran Berfikir:

Menyenaraikan nilai murnidan pengajaran dalam kumpulan masing-masing.

1. Murid diminta menyenaraikan nilai murni dan pengajaran yang mereka dapati daripada persembahan lakonan tadi dalam kumpulan

Strategi berpusatkan murid: Murid berbincang dalam kumpulan

BBM : Kad Gambar

Katak, Bapa katak & Lembu

24

Menjana idea

masing- masing.2. Guru

memberikan sehelai kertas untuk catatan pada setiap kumpulan.

3. Wakil setiap kumpulan akan berdiri dan memberikan jawapan berpandukan gambar yang ditunjukkan oleh mereka.

Kertas putih

Nilai yang diserap: Kerjasama dalam kumpulanNilai kemasyarakatan:Kerjasama, tolong-menolong, prihatin, bertolak ansur.

Langkah 4 :( 15 Minit )

KBT :Kemahiran berfikir:Menjana idea, mengenalpasti.

Kecerdasan pelbagai:Interpersonal, kinestetik.

Sistem Bahasa: Antonim ( Kata lawan )

1. Kata lawan:2. Besar3. Takut4. Tajam5. Sedih6. Mati

4. Bina ayat tunggal dan majmuk daripada kata lawan yang diberi.

1. Guru menunjukkan beberapa perkataan melalui paparan power point.

2. Semua murid membaca perkataan yang terpapar diskrin.

3. Guru memilih wakil dari setiap kumpulan untuk memberi kata lawan bgi perkataan yang mereka lihat.

4. Guru meminta murid membina ayat tunggal & ayat majmuk daripada kata lawan yang diberi dalam kumpulan masing-masing. Setiap kumpulan perlu menulisnya pada kad manila yang diberi oleh guru kepada setiap kumpulan.

5. Murid membuat

Strategi berpusatkan murid:Murid menjawab soalan pada paparan power point dihadapan kelas & murid membuat perbincangan dalam kumpulan untuk membina ayat tunggal dan ayat majmuk.Kemudian membuat pembentangan kumpulan.

BBM: Paparan Power

Point- Bahan mudah

dikendalikan& menarik perhatian murid.

- Menjimatkan masa

- Praktikal Kad manila- Mudah

digunakan- Sesuai dengan

penerapan nilai kerjasama dalam kumpulan.

- Sesuai dengan objektif

25

pembentangan di hadapan kelas.

pembelajaran

Penutup( 5 minit )

KBT :Kecerdasan pelbagai :Muzik, Kinestetik, visual.

Lagu “ Katak Lompat” 1. Murid merumus topic yang dipelajari.( Murid dipilih oleh guru secara rawak )

2. Murid menyanyikan semula lagu “Katak Lompat” dengan gaya.

BBM:Tayangan Video lagu “Katak Lompat”.

-Penggabungjalinan : Muzik- Bahan praktikal- Sesuai dengan minat murid, umur dan cara belajar murid yang suka menyanyi.

Refleksi :

Kekuatan:

Kelemahan :

Penambahbaikan

26

Strategi berpusatkan murid dapat mencungkil keyakinan dalam diri murid melalui kaedah simulasi

dan nyanyian. Aktiviti berkumpulan juga menunjukkan kerjasama yang baik antara murid-murid.

Kekuatan ini banyak membantu dalam mencapai objektif p&p.

Terdapat sebilangan kecil murid yang tidak memberikan kerjasama yang baik dalam aktiviti

kumpulan.

Dimasa akan datang guru perlu merancang aktiviti yang boleh melibatkan semua murid bergerak

aktif sama ada secara individu ataupun berkumpulan.

Berdasarkan laporan perbincangan berkaitan dengan strategi berpusatkan murid

dapatlah disimpulkan bahawa strategi berpusatkan murid adalah strategi yang menjadi trend

atau diguna pakai pada masa kini sama ada dalam pengajaran Bahasa Melayu mahupun mata

pelajaran lain serta di tempat-tempat pengajian tinggi strategi ini sangat memperlihatkan

kemajuan dan peningkatan murid dalam pembelajaran mereka. Ini kerana ianya dapat

mendatangkan beberapa kebaikan antaranya, dapat mewujudkan pengalaman pembelajaran

yang dapat menarik minat murid serta menggalakkan penglibatan murid dalam proses

pengajaran dan pembelajaran. Ia juga membri peluang kepada murid belajar secara individu,

kumpulan dan kelas. Selain itu ia dapat meujudkan prosedur pemantauan agar murid

bertanggungjawab ke atas apa yang mereka pelajari serta ia dapat mencungkil bakat murid

dari segi akviti lakonan, nyanyian dan sebagainya. Dengan itu kita dapat melihat kekuatan

strategi berpusatkan murid yang membantu guru untuk mencapai objektif pengajarannya.

Penggunaan strategi yang baik tidak akan berjaya sekiranya tidak dibantu

dengan penggunaan bahan bantu pebelajaran yang sesuai. Pemilihan bahan bantu

pembelajaran haruslah tepat dan sesuai dengan setiap aktiviti yang dirancang. Pemilihannya

juga perlu dilihat berdasarkan faktor-faktor yang mempengaruhinya begitu juga dengan cara-

cara pemilihannya mengikut kesesuaian beberapa elemen penting seperti objektif pengajaran,

minat murid, pendekatan dan kaedah yang digunakan, keadaan murid dan sebagainya.

Dengan adanya perancangan pengajaran yang baik dan berpusatkan murid serta bahan

bantu pembelajaran yang memberansangkan akan dapat menghasilkan pengajaran dan

pembelajaran yang berkesan.

27

RUMUSAN

RUJUKAN:

Ang Huat Bin. (1999). Konsep dan Kaedah Pengajaran Dengan Pendidikan Inklusif.(1st ed.) Kuala Lumpur: Utusan Publications & Distributors Sdn. Bhd.

Dr. Abdullah Ibrahim.(2010). Pembelajaran Berpusatkan Murid Pelajar dan Kaitannya Dengan Pembangunan Diri dan Peluang Pekerjaan. Selangor Darul Ehsan: KUKTEM.

Dr. Ali Mahmood, et al.(2011).HBML1103 Pengenalan Pendidikan Bahasa Melayu.(2nd ed.) Selangor Darul Ehsan: Open University Malaysia.

Esah Sulaiman. (2004). Pengenalan Pedagogi. (1st ed.) Johor Darul Takzim: Universiti Teknologi Malaysia.

Kamal Basha Madarsha, et. Al. (1987). Pola Penggunaan Alat Bantu Mengajar olehGuru Pelatih UTM Semasa Latihan Mengajar. Kertas Kerja dibentangkan padaBengkel Latihan Mengajar Antara Universiti Kali Keempat, 7 – 8 Dis, 1987.

Kamaruddin Hj Husin. (1986). Kaedah Pengajaran dan Pembelajaran Bahasa. KualaLumpur: Longman Sdn. Bhd.

Mok Soon Sang. (2002). Pedagogi Untuk Kursus Diploma Perguruan.(4th ed.) Subang Jaya Selangor: Kumpulan Budiman Sdn. Bhd.

Mok Soon Sang.(2010). Pedagogi Untuk Pengajaran-Pembelajaran.Subang Jaya Selangor: Kumpulan Budiman Sdn. Bhd.

Rashidi Azizan & Abd. Razak Habib. (1996). Pengajaran Dalam Bilik Darjah: Kaedahdan strategi. Kajang: Masa Enterprise.

Shahcbudin H, et al.(2007).Pedagodi, Strategi dan Teknik Mengajar dengan Berkesan. (1st ed.)Kuala Lumpur: PTS Professional Sdn. Bhd.

28

Norazura. Konsep dan Kategori Bahan Bantu Mengajar.(n.d). [Online]. Available: http://ge2123.tripod.com/Norazura/nota1.html.[ 2012, Februari 23].

Pengajaran Berpusatkan Murid.(n.d). [Online]. Available: http://alberangque.wordpress.com/2008/06/16/pengajaran-berpusatkan-murid/.[2012, Februari 22].

Pembelajaran Berpusatkan Murid.(n.d).[Online]. Available: http://whatta.ipgmksm.edu.my/pdf/PEMBELAJARAN%20BERPUSATKAN%20PELAJAR.pdf.[2012, Februari 23]

29