Indiv sek & masyrkt

KPS 4043 SEKOLAH DAN MASYRAKAT

1

BAB 3 : AKTIVITI 3.2

(a) HURAIKAN MAKNA KONSEP ID, EGO DAN SUPEREGO

TEORI PERKEMBANGAN PERSONALITI – SIGMUND FREUD

Menurut Freud personaliti terbentuk dari tiga komponen iaitu :

Id – bahagian tengah personaliti yang terletak antara id dan superego

Ego – bahagian personality manusia yang sebahagian berada pada aras bawah sedar

dan sebahagian lagi berada pada aras sedar

Superego- menahan desakan id dan memujuk ego supaya memilih matlamat yang

bermoral

SUPEREGO

‘KAMU SEDANG BERDIET’

ID

‘SAYA MAHU MAKAN

COKLAT’

MAKAN SEDIKIT COKLAT

EGO


2

Ia diwarisi sejak lahir lagi. Id beroperasi di

atas prinsip keseronokan

Bahagian personaliti yang mengandungi

naluri seksual dan agresif

Sangat mementingkan kepuasan serta merta.Ia

adalah bahagian pemikiran manusia yang tidak

rasional

Id juga mengandungi libido iaitu tenaga

seksual yang menggerakkan kebanyakan

tingkah laku manusia

ID


3

EGO


4

SUPEREGO


5

(b) BANDINGKAN PANDANGAN AHLI PSIKOLOGI FREUD DENGAN PANDANGAN

SOSIOLOGI TENTANG PEMBENTUKAN TINGKAH LAKU.

i. Perbezaan yang pertama ialah percanggahan pandangan Sigmund Freud dengan Ibnu

Khaldun:

- Freud menyatakan bahawa manusia dilahirkan dengan desakan naluri semulajadi. Freud juga

mempercayai bahawa manusia adalah mahluk yang tidak rasional, tidak bersosial dan penuh

dengan desakan yang merosakkan dirinya.

- Pendapat Ibnu Khaldun bertentangan dengan pandangan Freud. Beliau menganggap manusia

mempunyai peradaban tersendiri, mempunyai kehidupan social yang tersendiri.

- Ibnu Khaldun juga mempercayai bahawa manusia berupaya untuk meningkatkan diri sendiri

dan mencapai arah tujuan kehidupan yang lebih baik dari semasa ke semasa

ii. Perbezaan pendapat antara Sigmund Freud dengan Max Waber:

-Max Waber mempercayai bahawa makhluk manusia adalah mempunyai fikiran, waras dan

mempunyai perlakuan-perlakuan yang bermakna.

-Max Waber juga percaya bahawa mengetahui bentuk sesuatu perlakuan manusia adalah

kurang penting berbanding mengetahui makna yang terkandung dalam perlakuan tersebut

seperti niat, nilai, kepercayaan dan sikap yang mewarnai tingkah laku individu.

iii. Perbezaan pendapat antara Sigmund Freud dan Emile Durkheim:

Menurut Freud terdapat 3 jenis kerisauan : kerisauan realiti, kerisauan neurotik dan kerisauan

moral. Kerisauan realiti ialah kebimbangan hasil ketakutan kepada dunia sebenar.

Kebimbangan neurotik ialah ketakutan yang berpunca daripada perasaan tidak dapat mengawal

naluri untuk melakukan sesuatu yang becanggah dengan moraliti yang menyebabkan

seseorang akan dihukum.

Kebimbangan moral pula timbul apabila seseorang melakukan sesuatu yang bercanggah

dengan hati kecilnya, iaitu bahagian pemikiran yang bermoral.

Menurut Emile pula moraliti dianggap sebagai perasaan kolektif akan membentuk perangai atau

tingkah laku individu, memberi rasa kekitaan serta menyebabkan integrasi. Ini dapat dilihat

dengan jelas dalam kajiannya Suicide (1952) dimana beliau mengenalpasti punca fenomena


6

membunuh diri daripada faktor sosial dan berlaku akibat ketidakseimbangan antara keperluan,

mematuhi peraturan keperluan dengan kebebasan.


(a) JELASKAN BAGAIMANA ANDA SEBAGAI PENDIDIK BERINTERAKSI DALAM

SITUASI BILIK DARJAH

Setiap orang guru perlu mahir dalam berkomunikasi, khususnya dalam bilik darjah. Sekiranya

guru tidak faham serta mahir dalam berkomunikasi dengan murid-murid semasa mengajar

sudah pasti sukar bagi seseorang guru itu untuk menjadikan pengajarannya berkesan dan

bermutu.

Dengan komunikasi yang berkesan guru akan dapat menyampaikan isi pelajaran, ilmu

pengetahuan, idea, maklumat, tunjuk ajar serta nasihat kepada murid-murid dengan baik dan

tepat tanpa menimbulkan sebarang kekeliruan, kekaburan dan salah faham. Kegagalan guru

berkomunikasi dengan berkesan bukan sahaja akan menyebabkan murid-murid menjadi

kecewa, malah lebih buruk lagi ialah objektif yang dirancang bagi sesuatu sesi pengajaran itu

tidak akan tercapai, serta sesi pengajaran pembelajaran menjadi hambar dan membosankan.

Guru juga perlu bijaksana menyusun strategi agar suasana berinteraksi di antara murid sesama

murid berlaku secara harmonis, saling bantu membantu serta hormat menghormati supaya

pembelajaran berlaku secara bermakna dan berkesan.

Dalam konteks bilik darjah, waktu untuk guru berinteraksi dengan murid-murid begitu terhad.

Oleh itu segala maklum balas yang berlaku di antara kedua belah pihak bukan sahaja terjadi

secara spontan dan perlu segera, malah ianya seolah-olah tidak langsung memberi

kesempatan untuk merancang dan berfikir. Oleh kerana itu, apabila berhadapan dengan murid-

murid, guru bukan sahaja perlu kreatif dan inovatif, tetapi mesti sabar, bijaksana, cekap dan

optimis dalam menghadapi sesuatu situasi serta cabaran ("Classroom Life : Some Dimensions

of Parallel Universes", 1994).

Komunikasi merupakan proses penyampaian mesej, samada lisan atau bertulis. Sekiranya

mesej yang dihantar oleh penyampai dapat difahami maksudnya oleh penerima, maka

komunikasi berkesan telah pun berlaku. Sebagai seorang guru, komunikasi lisan berlaku

apabila guru sedang menyampaikan pelajaran atau arahan untuk menjalankan sesuatu tugas


7

amali. Ketika guru menulis sesuatu di papan hitam atau lutsinar untuk kegunaan murid-murid,

maka komunikasi secara bertulis telah diamalkan. Dalam situasi berkenaan, nyata bahawa

kemahiran berkomunikasi amat penting bagi seorang guru untuk mewujudkan suasana

pengajaran dan pembelajaran yang berkesan.(Ee Ah Meng, 1996).

Ini bermakna komunikasi atau interaksi bilik darjah boleh berlaku secara lisan dan bukan lisan.

Semasa waktu mengajar, guru berinteraksi dengan murid dengan bercakap, memberi

penjelasan, menyoal soalan-soalan, berbincang, meneguh dan menegur, mengarah, memberi

isyarat, menghampiri dan mendampingi murid, mengenakan denda dan sebagainya.

Flanders, 1970 (Edward dan Westergate, 1987) dalam kajiannya terhadap interaksi bilik darjah

dikenali dengan Sistem Analisis Interaksi Flanders telah merumuskan bahawa dalam sesuatu

proses pengajaran yang berlaku dalam bilik darjah, seseorang guru bercakap dua pertiga

daripada keseluruhan waktu mengajar. Percakapan guru itu secara langsung mempengaruhi

murid-murid seperti dalam menyampai, memberi arahan dan mengkritik. Flanders meletakkan

tanggungjawab utama mencorakkan interaksi bilik darjah itu adalah terletak di tangan guru.

Ciri-ciri Interaksi Guru dan Pelajar di dalam Bilik Darjah yang berkesan

Terdapat empat jenis interaksi dalam bilik darjah yang digunakan dalam proses pengajaran

dan pembelajaran, iaitu:-

1. Interaksi sehala/interaksi tradisional

2. Interaksi dua hala antara guru dan murid

3. Interaksi pelbagai hala antara guru dengan murid dan murid dengan murid

4. Interaksi berkomputer.


8

INTERAKSI SEHALA/INTERAKSI TRADISIONAL

Berkait rapat dengan pendekatan/teknik/kaedah/strategi yang digunakan oleh guru di dalam

pengajarannya.

Contoh, mengamalkan pendekatan berpusatkan guru, kaedah kelas, kaedah syarahan, kaedah

bercerita atau kaedah demonstrasi, interaksi dalam bilik darjah akan menjadi sehala kerana

guru yang mengawal segala aktiviti pembelajaran dan pengajaran yang berlaku di dalam bilik

darjah.

Ciri-ciri interaksi sehala:

Corak interaksi bilik darjah ditentukan oleh guru kelas

Tiada interaksi yang berlaku antara murid dengan murid

Murid-murid tidak terlibat dalam proses pengajaran dan pembelajaran secara aktif

Rajah 1: Corak Interaksi Sehala

INTERAKSI DUA HALA DI ANTARA MURID DENGAN MURID

Guru menggunakan pendekatan yang berlainan seperti perbincangan atau kaedah induktif,

interaksi yang berlaku di dalam bilik darjah bertukar menjadi interaksi dua hala.

Ciri-ciri interaksi dua hala:

Aktiviti pengajaran dan pembelajaran bercorak aktif

Perhubungan guru dengan murid menjadi rapat akibat komunikasi terbuka di dalam bilik

darjah

Menggalakkan murid-murid untuk melibatkan diri dalam proses pengajaran dan

pembelajaran dengan menyoal dan meminta pendapat mereka.

GURU MURID

D


9

Rajah 2 : Corak Interaksi Dua Hala antara guru dengan murid

INTERAKSI PELBAGAI HALA ANTARA GURU DENGAN MURID DAN MURID DENGAN

MURID

Guru menggunakan kaedah-kaedah dan teknik pengajaran seperti simulasi, main peranan,

pendekatan kumpulan, ujikaji, kaedah penyelesaian masalah dan kaedah perbincangan, ia

akan menggalakkan interaksi pelbagai hala antara guru dengan murid dan murid dengan murid-

murid lain di dalam bilik darjah.

Ciri-ciri penting:

Komunikasi berkesan yang berlaku di antara guru dengan murid dan murid dengan

murid

Penyertaan aktif murid dalam proses pengajaran dan pembelajaran

Suasana yang kondusif untuk mengendalikan proses pengajaran dan pembelajaran

Rajah 3: Interaksi Pelbagai Hala Antara Guru dengan Murid dan Murid dengan Murid

MURID

MURID

MURID

MURID

GURU

GURU MURID


10

CARA MEWUJUDKAN KOMUNIKASI BERKESAN DALAM BILIK DARJAH

Komunikasi yang berkesan akan berlaku jika mesej yang disampaikan oleh guru dapat

diterima dan difahami oleh murid.

Berkesan apabila wujudnya persefahaman yang mendorong meningkatkan hubungan

baik di antara guru dan murid

Dalam proses pengajaran dan pembelajaran, guru perlu menggunakan kedua-dua

komunikasi ( verbal dan bukan verbal ) dengan berkesan

Guru boleh memberikan peneguhan positif daalam bentuk pujian dan

sentuhan/senyuman.

Murid mesti mendapat mesej yang ingin disampaikan oleh guru dengan tepat

AMALAN-AMALAN KOMUNIKASI YANG BERKESAN DALAM BILIK DARJAH

1. Menggunakan kaedah perbincangan,lakonan,main peranan dan drama.

2. Menggunakan alat bantu mengajar yang akan membantunya menyampaikan konsep

dengan lebih berkesan.

3. Menyampaikan fakta dengan suara yang terang dan mempraktikkan kemahiran menyoal

yang berkesan.

4. Guru-guru perlu mempraktikkan prinsip-prinsip yang berikut:

Berusaha mendengar cadangan murid-murid

Memastikan bahawa tiada halangan apabila guru menyampaikan

peengajarannya

Mesti menolong membuka minda murid-murid supaya mereka dapat

berkomunikasi dengan lebih senang.


11

Motivasi pelajar untuk belajar adalah sangat berkaitan dengan sikap, perasaan dan kehendak

mereka yang mana ianya bergantung kepada kualiti perhubungan dan interaksi di dalam

suasana pembelajaran.(Wlodkowski, 1984) (dalam Classroom Life, 1994). Sebagai seorang

pemimpin di dalam kelas, guru mempunyai tanggungjawab yang besar untuk mengenalpasti

keperluan pelajar dan untuk menggalakkan interaksi bilik darjah yang positif dan berkesan.

Wlodkowski mencadangkan beberapa strategi untuk menghasilkan interaksi yang berkesan

antara guru dan murid. Antaranya ialah :

Menggunakan teknik "Supportive communication behavior" untuk membantu interaksi yang

bermakna.

Gunakan "direct" dan "spontaneous communication" iaitu menerangkan dengan

jelas apa yang hendak disampaikan oleh guru dan cuba menerima pendapat

pelajar terutama di dalam menyelesaikan masalah dan merancang aktiviti.

Gunakan struktur matlamat secara menyeluruh untuk memaksimumkan

penglibatan pelajar

Rancangan KBSR dan KBSM telah digubal dengan menekankan pengajaran yang berpusatkan

murid. Bagi mempastikan sesuatu pengajaran pembelajaran itu berhasil dengan baik, beberapa

ciri tingkahlaku berkomunikasi dalam interaksi bilik darjah telah disarankan, antaranya :

1. Guru menggalakkan murid berinteraksi secara teratur sesama murid, antara murid

dengan guru dan antara murid dengan bahan-bahan

2. Menggalakkan murid-murid memberi pendapat sendiri serta peluang untuk

mempertahankan pendapat tersebut mengikut cara dan gaya tersendiri

3. Memberi arahan secara lebih positif

4. Menggunakan penghargaan, ganjaran atau pengukuhan positif

Abdul Hamid Mahmood, 1990 (Prof. Dr.) telah menggariskan beberapa ciri komunikasi guru dan

murid yang boleh menghasilkan pengajaran yang berkesan, antaranya ialah :


12

1. Mempunyai sifat penyabar, penyayang serta suka akan murid-muridnya. Sifat ini dapat

melahirkan kemesraan antara guru dengan murid

2. Pandai menghargai dan memuji murid-murid. Penghargaan dan pujian yang diberikan

hendaklah ikhlas dan jujur

3. Sentiasa bersikap positif dan bercakap tentang perkara yang baik dan benar.

4. Air muka, pertuturan dan tindakan guru harus mencerminkan perhatian guru dan

kejujurannya hendaklah membantu dan mendidik murid-murid

5. Menggunakan bahasa badan atau gerak geri yang sesuai dalam pengajaran

6. Sentiasa mewujudkan dan mengekalkan hubungan mata semasa bercakap atau

berkomunikasi dengan murid

7. Sentiasa mengulang isi-isi penting

8. Sentiasa bertolak ansur dengan murid-murid dalam memberi maklumat atau pengajaran

9. Sentiasa memberi peluang kepada murid-murid untuk mengemukakan soalan atau

maklum balas

Kajian Wlodkowski, 1984 (classroom Life, 1994) mendapati permulaan sesuatu sesi pengajaran

adalah detik yang paling penting dalam mencorak situasi pembelajaran seterusnya.

Sebenarnya permulaan bagi sesuatu sesi pengajaran itu berlaku sebaik-baik sahaja guru mula

melangkah masuk ke dalam bilik darjah. Murid-murid dalam kelas terus memberi perhatian dan

mula membuat tanggapan yang tersendiri serta membina sikap tertentu terhadap guru melalui

sifat dan perawakan zahir yang diperlihatkan. (Wlodkowski, 1984)(dalam Classroom Life, 1994).

Guru yang masuk ke kelas dengan penuh ceria dan senyum , dengan mudah mendapat respon

yang positif daripada murid. Dengan senyuman, ketegangan dapat dikendurkan dan kebuntuan

dapat diatasi, lebih-lebih lagi apabila disusuli dengan sapaan yang bermakna seperti salam atau

ucap selamat. (Ab. Rahman Abu Bakar, 1992).


13

Dalam sesuatu sesi pengajaran, apabila salam atau ucap selamat dilafazkan, dengan

sendirinya tabir yang menghalang interaksi guru dengan murid mula tersingkap dan seterusnya

mencorak situasi perhubungan guru murid dalam proses pengajaran pembelajaran yang

selanjutnya.(Ab. Rahman Abu Bakar, 1992).

Di dalam Islam, saling memberi dan menjawab salam merupakan satu aspek ibadah yang

menjadi faktor kepada hubungan kasih sayang, kesefahaman dan kemesraan di antara sesama

insan kerana salam adalah doa dan harapan yang dirujuk kepada Allah (swt), manakala doa

adalah pendidikan, ketenangan dan penguatan rohaniah yang berkait mesra dengan fitrah

insan itu sendiri (Uthman Muhammady, 1991) (dalam Rosli Abd. Rahman,1997).

Kajian oleh Theodore Coladarci (1991) juga menunjukkan bahawa faktor percakapan dan

panggilan murid juga memudahkan berlaku jalinan hubungan dan interaksi guru murid dalam

bilik darjah. Guru yang bercakap dengan penuh bertenaga, sebutan yang tepat, jelas,

berintonasi serta suara yang menarik lebih cepat menerima respon daripada murid, lebih-lebih

lagi apabila diucap dengan tata bahasa yang betul dan tersusun.

Dialog-dialog bilik darjah yang kemas dan teratur, yang diselit dengan unsur-unsur berseloroh

serta mesra dapat memurnikan lagi suasana interaksi bilik darjah. Begitu juga dengan

menyebut nama atau singkatan nama atau panggilan khusus yang selalu diucap oleh keluarga

dalam berinteraksi dengan murid lebih bermakna daripada penggunaan ungkapan panggilan

umum seperti 'awak', 'kamu', 'anda' dan sebagainya.(Ab. Rahman Abu Bakar, 1992).

Hasil daripada kajian-kajian yang dilakukan menunjukkan bahawa pengajaran dan

pembelajaran yang bermutu dan berkesan boleh dihasilkan apabila perhubungan atau

komunikasi bilik darjah berlaku secara berkesan. Perhubungan atau komunikasi boleh berlaku

secara berkesan apabila interaksi guru dengan murid atau di antara murid sesama murid terjadi

dalam suasana yang ramah mesra, lemah lembut, kasih sayang, hormat menghormati, sabar

dan berdisiplin.


14

(b) NYATAKAN BENTUK-BENTUK INTERAKSI YANG BOLEH MENDATANGKAN

KESAN-KESAN NEGATIF

Anderson dan Brewer's, 1946 (Dalam Amir Sharifudin, 1986) dalam kajiannya menunjukkan

cirri-ciri tingkah laku guru apabila berinteraksi negatif dengan murid-murid sewaktu mengajar

dalam bilik darjah. Anatara cirri-cirinya ialah :

Enggan menerima langsung cadangan dari murid

Suka menengking dan memarahi murid

Selalu memberi amaran

Gagal menyediakan kemudahan kepada murid

Bersikap angkuh atau suka melemparkan kritik yang tidak beralasan

Guru sukar berterus-terang

Emosi guru tidak terkawal

Guru tidak melayani maklum balas murid

Kebisingan dalam bilik darjah

Guru yang mempunyai pengalaman mengajar yang kurang

Suasana bilik darjah yang kurang kondusif

Tulisan yang kurang jelas pada papan tulis mengganggu maklumat atau mesej yang

ingin disampaikan kepada murid.


15


DAPAT KOD ETIKA PERGURUAN MALAYSIA DAN BUATKAN INTERPRETASI

MENGENAINYA.

Definasi Etika

Perkataan etika berasal daripada Bahasa Inggeris “ethic”. Perkataan ethic itu pula dari bahasa

Greek ethos yang membawa maksud sikap atau adat yang menentukan tingkah laku sesuatu

golongan. Ia terbahagi kepada dua:

i) Normatic iaitu panduan dan peraturan yang berkaitan dengan tingkah laku yang baik

dan jahat.

ii) Matacthic iaitu yang terbahagi kepada dua : analitic yang berfungsi menganalisis

semua peraturan yang berkaitan tingkah laku baik atau jahat dan critical yang

berfungsi untuk mengkritik terhadap apa-apa yang telah dianalisis. Tujuannya ialah

untuk memperkukuhkan lagi etika. (Mustafa Haji Daud - Etika Pengurusan 1996)

Etika merupakan disiplin falsafah yang memberi perhatian khusus kepada penilaian kritikal

terhadap norma dan piawai yang mewajarkan kelakuan perseorangan serta antara individu.

(Abdul Rahman Md. Aroff - Teori Etika dan Amalan Moral 1999)

Guru merupakan agen moral, kerana mereka terlibat dengan manusia yang mempunyai unsur

nilai iaitu nilai baik atau jahat. Berdasarkan Falsafah Pendidikan Negara mempunyai matlamat

untuk memenuhi tuntutan “JERI” mewujudkan insan yang seimbang (holistik) dari segi

Jasmani, Emosi, Rohani dan Intelek. Keadaan ini sudah tentunya memerlukan satu

tatasusila/etika yang perlu diikuti oleh semua guru. Setiap organisasi perlu mempunyai kod

etika profesion sebagi panduan tingkah laku setiap ahli.

Bidang pendidikan juga tidak dapat lari dari membina kod etikanya sendiri. Kementerian

Pendidikan Malaysia membina kod etika ini menggunakan istilah Tatasusila Profesion

Perguruan Malaysia.

Guru memainkan peranan penting dan merupakan nadi kepada pembentukan manusia. Guru

sangat perlu bagi melahirkan insan yang seimbang dari semua segi. Pembangunan insan harus

diseimbangkan agar nilai-nilai moral masyarakat supaya sentiasa terpelihara. Mahathir (1999),

guru-guru dituntut agar mempunyai sahsiah dan akhlak yang boleh diteladani oleh pelajar dan


16

masyarakat di samping menguasai pelbagai ilmu, antara lain dalam bidang yang berkaitan

dengan teknologi maklumat, bahasa dan kemahiran berkomunikasi.

Guru memainkan peranan yang amat penting dalam membentuk watak, sahsiah dan moral

pelajar. Usaha ini perlu dimulakan dengan mewujudkan sekolah dengan watak yang dapat

dibanggakan oleh para pelajar, ibu bapa dan masyarakat setempat. Pembangunan insan

cemerlang menjadi begitu penting sekali bagi negara yang akan menjadi negara maju pada

awal abad yang akan datang.

Abdul Shukor (1999), asuhan guru yang berkesan meninggalkan ingatan dan menjadi amalan

yang berpanjangan bagi setiap murid. Sepanjang hayatnya mereka akan ingat bagaimana guru-

guru menerap ilmu pengetahuan, budaya dan semangat ketahanan, nilai-nilai murni dan jati diri

sehingga sebati dalam jiwa. Dalam konteks ini guru merupakan manusia yang telah

diamanahkan untuk membentuk generasi pelajar yang berilmu, beriman dan bertakwa.

Matlamat untuk mewujudkan sistem pendidikan bertaraf dunia dan memjadikan Malaysia pusat

kecemerlangan pendidikan di rantau ini merupakan tanggungjawab semua warga Kementerian

Pendidikan Malaysia. Justeru itu, satu Etika Profesion Perguruan Malaysia dan Etika Kerja yang

mantap perlu diamalkan untuk memastikan warga Kementerian Pendidikan Malaysia

mempunyai sifat-sifat luhur, bertanggungjawab, dan tahap profesionalisme yang tinggi dalam

menjalankan tugas dan tanggungjawab masing-masing.

Berpandukan kepada kod etika profesion perguruan ini guru dapat menjalankan tugas yang

diamanahkan mengikut panduan yang menjadi pegangan setiap warga Kementerian

Pendidikan Malaysia berdasarkan nilai-nilai akhlak mulia. Etika ditakrifkan sebagai “satu cabang

ilmu pengetahuan yang berurusan dengan apa yang baik dan tidak baik dan dengan kewajiban

dan tanggungjawaj moral”. (Harold Koontz & Heinz Weihrich - Pengurusan terjemahan Mohd

Salmi Mohd Sohod & Siti Nadzrah Sheikh Omar -DBP)

Etika mempunyai kedudukan dan fungsi yang istimewa dalam organisasi. Walaubagaimana

cekap sekalipun pengurusan, sememangnya tidak bererti jika tidak dibaluti dan diikat dengan

etika pengurusan yang sempurna. Etika akan melahirkan budaya kerja yang cemerlang,

perkhidmatan cemerlang dan barangan yang berkualiti. Etika ini akan bererti jika ianya

mematuhi nilai-nilai moral.


17

“Bagi menjaga nama baik profesion perguruan serta meningkatkan lagi mutu profesion, maka

kod etika telah pun disediakan. Kod etika ini telah pun disediakan dalam bentuk ikrar dan

lazimnya tercetak di halaman depan buku persediaan mengajar guru”. (Ee Ah Meng

Pendidikan Di Malaysia Untuk Guru Pelatih 1989).

Kod Etika Profesion Perguruan

1. Guru tidaklah harus bertingkahlaku sehingga begitu rupa sehingga boleh mencemarkan sifat

profesionalnya dan yang akan menyebabkan hilang kepercayaan orang ramai terhadap profesion

perguruan.

2. Guru tidaklah harus bertingkahlaku begitu rupa yang boleh membawa kepada jatuhnya maruah diri

dan kehilangan amanah berhubung dengan kewangan.

3. Dalam semua hubungan dan tugas, guru hendaklah menjalankannya dengan jujur.

4. Tanggungjawab utama guru ialah terhadap muridnya. Kepentingan murid mengatasi semua

kepentingan lain seperti kepentingan masyarakat, persatuan atau persendirian.

5. Guru haruslah menumpukan perhatian terhadap keperluan setiap muridnya.

6. Guru haruslah memberi perhatian dan pengajaran untuk semua murid tidak kira bangsa dan

agama atau kepercayaan.

7. Guru haruslah bertugas sebagai 'pengganti ibubapa' dalam usaha membentuk tingkah laku murid

ke arah matlamat yang diterima oleh masyarakat.


18

8. Guru haruslah mendidik dan mengambil tindakan secara adil terhadap semua murid tidak kira

bangsa, warna kulit, jantina, bahasa, agama, kepercayaan politik, tempat asal, keturunan, daya

intelek dan lain-lain.

9. Guru haruslah mengesan, menerima perbezaan individu di kalangan muridnya dan membimbing

mereka memperkembangkan potensi mereka dari segi jasmani, intelek, daya cipta dan lain-lain.

10. Guru haruslah menghormati hak setiap murid supaya maklumat sulit mengenai diri murid tidak

diberitahu kepada orang atau agensi yang tidak berkenaan.

11. Guru tidaklah harus bertingkah laku terhadap muridnya begitu rupa yang boleh membawa jatuhnya

darjat profesion perguruan.

12. Guru tidaklah harus menanam sikap yang boleh merosakkan kepentingan murid, masyarakat atau

negara.

13. Guru haruslah menanamkan sikap yang baik terhadap semua muridnya supaya mereka dapat

berkembang menjadi warganegara yang taat dan berguna.

14. Guru tidaklah harus menyatakan atau membuat sesuatu yang boleh mengurangkan keyakinan diri

murid dan ibubapa terhadapnya.

15. Guru haruslah bertingkahlaku begitu rupa supaya menjadi contoh baik atau 'role model' kepada

muridnya.


19

16. Guru tidak harus menerima apa-apa bayaran daripada muridnya untuk pelajaran atau pengajaran

tambahan yang dijalankan semasa waktu sekolah atau cuti sekolah melainkan bayaran yang

disahkan.

17. Guru tidaklah harus mengiklankan dirinya untuk kerja tuisyen atau pengajaran persendirian.

18. Guru tidaklah harus memaksakan kepercayaan, keagamaan, politik persendirian terhadap

muridnya.

19. Guru tidaklah harus meminta atau menerima hadiah daripada ibu bapa atau ahli masyarakat dalam

menjalankan tugas profesionalnya.

20. Guru tidaklah harus menjatuhkan nama baik guru lain.

21. Guru haruslah menggunakan cara yang sahaja (iaitu berdasarkan kecekapan) untuk tujuan

kenaikan pangkat atau untuk mendapat pekerjaan.

22. Guru tidaklah harus mengiklankan dirinya dengan cara membesar-besarkan namanya untuk

mendapatkan sesuatu pangkat dalam profesion perguruan.

Kesimpulan yang dapat dibuat:

1. Seorang guru perlu mempunyai dedikasi selaras dengan kod etika keguruan. Guru

haruslah mengutamakan kemajuan, kebajikan dan keselamatan murid-murid


20

2. Seorang guru juga perlu menjadi contoh teladan yang baik dengan berpakaian

kemas,berbudi bahasa dan bersopan santun semasa bertugas.

3. Sebagai seorang ahli dalam sebuah sekolah, guru perlu mempunyai akauntabiliti terhadap

perkembangan dan kemajuan sekolah. Selain mengajar, guru juga hendaklah menjalankan

tugas-tugas lain seperti setiausaha peperiksaan, setiausaha PIBG, ketua panitia mata

pelajaran dan jawatan-jawatan lain yang dilantik oleh pihak pentadbiran sekolah.

4. Seorang guru juga perlu bijak mengawal emosi diri dan menghindarkan diri daripada

sebarang ketegangan jiwa.

5. Guru perlu melengkapkan diri dengan pelbagai ilmu pengetahuan dan peka terhadap

peristiwa di sekeliling melalui media massa atau elektronik.

Dengan dapat memahami kod etika perguruan, guru dapat memahami tanggungjawab yang

sebenar. Pemahaman dan pelaksanaan kod etika tersebut membolehkan seseorang guru

menjalankan tanggungjawab dan tugas-tugas dengan penuh komited dan dedikasi.

Keperibadian guru yang berteraskan kepada unsur sahsiah, akhlak, tanggungjawab, nilai dan

amalan yang baik akan melahirkan murid yang berpengetahuan. Guru perlu bekerjasama ke arah

memajukan pemikiran rakyat dan pembangunan Negara. Guru perlu berazam meninggikan mutu

perkhidmatan dan bekerja dengan penuh tanggungjawab.


21

AKTIVITI 8.10

(a) TERDAPAT PELBAGAI SURAT PEKELILING DIKELUARKAN OLEH KEMENTERIAN

PELAJARAN MALAYSIA YANG BERKAITAN MASALAH DISIPLIN PELAJAR.

SENARAIKAN SENARAI SURAT PEKELILING BERKENAAN.

BIL SURAT PEKELILING TAJUK / PERKARA

1 Surat Pekeliling Bil.6/68.

Bertarikh : 10 September 1968

Pembuangan Murid daripada

Sekolah-Sekolah kerana Kelakuan

curang.

2 Surat Pekeliling Bil. 8/68

Bertarikh : 18 September 1968.

Tatatertib di Sekolah-Sekolah.

3 Surat Pekeliling Bil.6/68 dan 8/68

Bertarikh : 12 Oktober 1968.

Tambahan kepada Surat Pekeliling

Profesional Kementerian Pelajaran

(Gantung Persekolahan),

4 Surat Pekeliling Bil.1/1972

Bertarikh : 4 Feb. 1972

Peraturan-peraturan (tatatertib

sekolah) Pelajaran 1959.

5 Surat Pekeliling Bil.6A/1975

Bertarikh : 5 Sept.1975

Murid-Murid Menghisap Rokok

6

Surat Pekeliling Bil.7/1975

Bertarikh : 19 Ogos1975

Salahguna Dadah – Garis Panduan

Untuk Guru Panduan Dan Guru

Besar.


Bertarikh : 7 Januari 1976

Potongan Rambut Murid-Murid.

9 Surat Pekeliling Bil. 11 / 1976

Bertarikh : 9 Oktober 1976

Mengharamkan Semua Jenis

Permainan Judi Di Sekolah-Sekolah


22


Bertarikh : 3 OKtober 1977

Menganjurkan Dan Menjual Loteri Di

Sekolah-Sekolah.


Bertarikh : 2 Mei 1978

Acara Suaikenal Di Sekolah-Sekolah


Bertarikh : 26 Mac 1979.

Laporan Murid-Murid Dalam Keadaan

Risiko Penyalahgunaan Dadah Yang

Memerlukan Pertolongan.


Bertarikh : 1 Oktober 1982.

Permainan „Pin-Table , Video Game,

Game Watch‟.


Bertarikh : 25 Feb. 1983

Garis Panduan Kempen Anti Merokok

Di Sekolah-Sekolah.



Pakaian Seragam Murid-Murid

Sekolah.


Bertarikh : 23 April 1983.

Larangan Bermain Bahan-Bahan

Letupan.


Bertarikh : 7 November 1983.

Mengenai Hukuman Biasa Terhadap

Murid-Murid Yang Melakukan

Perbuatan Salahlaku Yang Tidak

Dinyatakan Dalam Peraturan-

Peraturan Pelajaran.


Bertarikh : 14 Jun 1984.

Perhimpunan Sekolah.


Bertarikh : 10 September 1984.

Perhimpunan Sekolah (Tambahan

kepada Surat Pekeliling Ikhtisas

Bil.4/84)


23


Bertarikh : 22 November 1985

Pakaian Seragam Murid-Murid

Sekolah (Pindaan)


Bertarikh : 1 Ogos 1986.

Langkah-Langkah Keberkesanan

Disiplin Sekolah.



Keselamatan Diri Pelajar Di Sekolah.


Bertarikh : 5 Feb.1991.

Tata Kelakuan Pelajar Ketika Di

Masjid

24 Surat Pekekiling Bil.4/1991.

Bertarikh : 6 Mei 1991.

Pelaporan Kejadian Tidak Diingini

Di Sekolah.

25 Surat PekelilingBil. 3/1992.

Bertarikh : 14 Mac 1992

Pemakaian Tudung / Mini Telekung

Bagi Pelajar-pelajar Perempuan .


Bertaikh : 15 Feb 1993

Lapor Kepada Polis Salah Laku Yang

Berbentuk Jenayah

27 Surat Pekeliling Bil 6/1993

Bertarikh : 3 Jun 1993

Pakaian Seragam Sekolah


Bertarikh : 12 Sept. 1994

Usaha Menanam Semangat

Patriotisme Di kalangan Pelajar dan

Senanam Ringkas Dalam Bilik Darjah.

29 Surat Pekeliling Bil. 6/1995.

Bertarikh : 5 Sept. 1995.

Menangani Masalah Ponteng di

Sekolah


Bertarikh : 11 Okt. 1995

Tatacara Mengenakan Tindakan dan

Hukuman Terhadap Pelajar-Pelajar

Sekolah.


24


Bertarikh : 24 Jun 1996.

Penampilan Diri Pelajar,Kekemasan

dan Kerapian Berpakaian.

32 Surat PekelilingBil. 5 /1997.

Bertarikh : 22 Mei 1997

Sekolah Sebagai Kawasan Larangan

Merokok.


Bertarikh : 6 Ogos 1998

Menangani Kegiatan Gengster

Di Sekolah

34 Surat Pekeliling .Bil.18/1998

Bertarikh : 2 Sept. 1998

Penggunaan Budi Bicara Ketika

Mengambil Tindakan

35 Surat Pekelling Bil. 7/1999.

Bertarikh :10 Jun 1999

Penubuhan Kelab Pencegahan

Jenayah Di Sekolah Menengah

36

Surat Pekeliling Bil. 8/1999


Keselamatan Diri Murid Dalam

Perjalan Pergi dan Balik Sekolah

37 Surat Pekeliling Bil. 6/2000.


Menangani Masalah Keselamatan ,

dadah dan Gengster

38 Surat Pekeliling Bil. 11/ 2000

Bertarikh :5 Julai 2000

Membenteras Jenayah Di kalangan

Murid Sekolah



Peringatan Mengenai Pengaruh

Negatif Cybercafe dan Pusat

Permainan Video Terhadap Murid

Sekolah


Bertarikh : 19 Julai 2001

Pemantapan Pengurusan Disiplin Di

Sekolah



Penglibatan Pelajar Dengan Kegiatan

Negatif


25

42 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 10/2001

Semua Guru Adalah Guru Disiplin

43 Surat Pekeliling Iktisas Bil. 4 / 2002


Pelaksanaan Sekolah Selamat

44 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 7 / 2003


Kuasa Merotan Murid



Penggunaan Buku Log Bagi Tujuan

Memantau Laku Musnah [Vandalism]

Dikalangan Murid – Murid Sekolah.


Bertarikh : 4 Disember 2003

Pelaksanaan Sistem Laporan Adab

Belajar [Lab] Murid – Murid Sekolah

Rendah Dan Menengah

47 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil.1/2006

Pembatalan Surat Pekeliling Ikhtisas Bil

11/2005

Bertarikh : 20 Januari 2006

Garis Panduan Penggunaan Telefon

Bimbit oleh Murid Sekolah Bertarikh

23 Disember 2005

48 Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 2/2009


Penguatkuasaan Larangan Membawa

dan Mengguna Telefon Bimbit oleh

Murid di Sekolah



Garis Panduan Mencegah dan

Menangani Buli Dalam Kalangan

Murid Di Sekolah


Bertarikh : 12 Februari 2010

Pelaksanaan Sistem Pilihanraya

Ketua Murid di Sekolah-sekolah

51 Surat Pekeliling Iktisas Bil.4/2010

Bertarikh : 08 Februari 2010

Pelaksanaan Ujian Urin Murid

Sekolah


26

52 Surat Pekeliling Ikhtisas Bilangan 3 Tahun

2011

Bertarikh : 27 April 2011

Peraturan Berkenaan Rambut Dan

Pemakaian Steel Bangle (KARA) Oleh

Murid-Murid Keturunan Sikh


2011


Pelaksanaan Standart Operating

Procedure (SOP) 1:3:7 Pelaporan

Dan Menangani Isu Disiplin Murid


2011


Pengurusan Keselamatan Murid Di

Sekolah

B) SEMAK SURAT-SURAT PEKELILNG IKHTISAS BERIKUT. NYATAKAN TAJUK

SETIAP SURAT, KANDUNGANNYA DAN NYATAKAN NAMA KETUA PENGARAH

PELAJARAN YANG MENANDATANGANINYA.

SURAT

PEKELILING

TAJUK/ PERKARA

ISI KANDUNGAN

NAMA KETUA

PENGARAH

PELAJARAN

i)

Surat

Pekeliling

Ikhtisas

Bil. 6/1995

Bertarikh :

5 Sept 1995

Menangani Masalah

Ponteng di Sekolah

1. Ponteng sekolah dan ponteng

kelas dua masalah yang perlu

diatasi dengan segera oleh

semua pegawai yang berkaitan.

2. Pihak Kementerian telah

menerbitkan dan mengedarkan

Buku Panduan bagi mengatasi

ponteng di sekolah. Saranan dan

cadangan dalam buku ini diyakini

dapat mengatasi dua

masalah di atas.

Tan Sri Datuk Dr. Wan

Mohd Zahid Bin Mohd

Noordin


27

ii)

Surat

Pekeliling

Ikhtisas

Bil. 4/1997

Bertarikh :

22 Mei 1997

Hukuman Ke atas

Murid Menghisap

Rokok .

1. Pekeliling ini dibaca bersama

Surat Pekeliling :Ikhtisas Bil.

6a/1975

2. Pengetua dan Guru Besar

diberi kuasa merotan murid yang

didapati bersalah menghisap

rokok.

3. Bilangan pukulan rotan

maksima sebanyak tiga kali.

4. Pelajar boleh dibuang sekolah

jika masih mengulangi kesalahan

merokok.

Datuk Mat Nor Daim

iii)

Surat

Pekeliling

Ikhtisas

Bil.16/1998

Bertarikh:

6 Ogos 1998

Menangani Kegiatan

Gengster

Di Sekolah

1. Sekolah mesti melaporkan

kepada pihak polis jika terdapat

kegiatan berkenaan .

2. Tindakan pemulihan perlu

dilakukan keatas pelajar yang

telah disahkan terlibat.

3. Tindakan pencegahan juga

perlu diambil.

Dato Dr. Abdul Shukor

Abdullah

Surat

Pekeliling

Ikhtisas Bil.

6/2000

Bertarikh :

Menangani Masalah

Keselamatan , dadah

dan Gengster

1. Supaya sekolah mengambil

tindakan proaktif dalam usaha

memastikan sekolah sentiasa

selamat dan bebas dari insiden

yang tidak diingini seperti murid

Dato Dr. Abdul Shukor

Abdullah


28

14 Mac 2000 diugut, diperkosa dan

penyalahgunaan dadah,

penglibatan dengan pelakuan ala

gengster

iv)

Surat

Pekeliling

Ikhtisas Bil.

8/2001

Bertarikh :

19 Julai 2001

Pemantapan

Pengurusan Disiplin

Di Sekolah

1.JPN, PPB, PPD,

Pengetua/Guru Besar mestilah

mengambil langkah-langkah yang

sesuai untuk memantapkan

disiplin di sekolah-sekolah

2. Pengurusan hal ehwal murid

hendaklah dimantapkan dan

dipertingkapkan.

3. Sistam rekod / profail

hendaklah diperkenalkan dan

bergerak mengikut pergerakan

murid.

Datuk Abdul Rafie Bin

Mahat


29


BAHAGIKAN UNIVERSITI AWAM MENGIKUT KATEGORI UNIVERSITI APEX, UNIVERSITI

PENYELIDIKAN, UNIVERSITI FOKUS DAN UNIVERSITI KOMPREHENSIF.

NYATAKAN SLOGAN SETIAP UNIVERSITI DALAM USAHA MASING-MASING MENARIK

MINAT MASYARAKAT UNTUK MENGANGGAP UNIVERSITI BERKENAAN ADALAH

MENARIK

KATEGORI UNIVERSITI AWAM DI MALAYSIA

Dewasa ini, percambahan ilmu dan pengetahuan berlaku dengan cepat dan pantas. Maka,

kerajaan telah mengambil beberapa langkah dengan mewujudkan beberapa universiti dan

bidang pengajian yang baru bagi menyediakan sumber tenaga pakar selari dengan

perkembangan industri di negara ini. Universiti awam di Malaysia telah dikategorikan kepada

empat kumpulan iaitu:

Universiti Apex

Universiti Penyelidikan

Universiti Berfokus

Universiti Komprehensif

1. Universiti Apex (Apex University)

Universiti Sains Malaysia [USM]

Penubuhan Universiti Apex (Accelerated Programme For Excellence) telah ditubuhkan selaras

dengan hasrat murni Kementerian Pengajian Tinggi untuk mewujudkan IPT yang setanding

dengan universiti terbaik di dunia.

Selain itu, pengiktirafan antarabangsa yang diterima oleh Universiti Sains Malaysia (USM)

sebagai Unversiti Apex merupakan satu pencapaian yang terbaik diterima oleh universiti awam


30

di Malaysia. Dengan pencapaian ini, Malaysia telah mengorak langkah untuk menjadi pusat

kecemerlangan pengajian tinggi serantau menjelang tahun 2020.

2. Universiti Penyelidikan (Research University)

Universiti Malaya [UM]

Universiti Sains Malaysia [USM]

Universiti Kebangsaan Malaysia [UKM]

Universiti Putra Malaysia [UPM]

Universiti Teknologi Malaysia [UTM]

Jemaah Menteri pada 11 Oktober 2006 telah bersetuju mengiktiraf Universiti Sains Malaysia

(USM), Universiti Putra Malaysia (UPM), Universiti Kebangsaan Malaysia UKM) dan Universiti

Malaya (UM) sebagai Universiti Penyelidikan. Selaras dengan Teras Tiga (3) Pelan Strategik

Pengajian Tinggi Negara (PSPTN) untuk memperteguh penyelidikan dan inovasi, adalah

menjadi hasrat Kementerian Pengajian Tinggi supaya lebih banyak lagi institusi pengajian tinggi

(IPT) dapat diiktiraf sebagai Universiti Penyelidikan di mana sekurang-kurangnya enam (6)

Universiti Penyelidikan disasarkan menjelang 2020.

Objektif Universiti Penyelidikan

Meningkatkan aktiviti penyelidikan, pembangunan dan pengkormersilan (R&D&C);

meningkatkan bilangan pelajar pasca siswazah dan pasca doktoral;

meningkatkan bilangan pensyarah yang mempunyai PhD;

meningkatkan bilangan pelajar asing;

mengukuhkan pusat-pusat kecemerlangan; dan

meningkatkan kedudukan atau ranking IPT


31

Ciri-ciri Universiti Penyelidikan:

Bidang pengajian berfokuskan penyelidikan,

Kemasukan kompetitif,

Pensyarah berkualiti,

Nisbah siswazah dan pascasiswazah 50:50

3. Universiti Fokus (Focus University)

Universiti Teknologi Malaysia

Universiti Utara Malaysia

Universiti Pendidikan Sultan Idris

Universiti Tun Hussein Onn Malaysia

Universiti Teknikal Malaysia Melaka

Universiti Malaysia Perlis

Universiti Malaysia Terengganu

Universiti Malaysia Pahang

Universiti Sains Islam Malaysia

Universiti Darul Iman Malaysia

Universiti Malaysia Kelantan

Universiti Pertahanan Nasional Malaysia

Universiti berfokus ialah universiti awam yang memberikan lebih tumpuan kepada bidang -

bidang tertentu seperti teknikal, pendidikan, pengurusan dan pertahanan.

Ciri-ciri universiti berfokus ialah :

Bidang pengajian berfokus,


32



Nisbah siswazah dan pasca siswazah 70 : 30

4. Universiti Komprehensif (Comprehensive University)

Universiti Teknologi MARA

Universiti Islam Antarabangsa Malaysia

Universiti Malaysia Sabah

Universiti Malaysia Sarawak

Universiti komprehensif ialah universiti awam yang yang berperanan sebagai pusat pengajian

bagi program pra-siswazah, siswazah dan pasca siswazah dalam pelbagai bidang tanpa

menfokuskan kepada sesuatu pengkhususan sahaja.

Ciri-ciri Universiti Komprehensif ialah :

Pelbagai Bidang pengajian,



Nisbah siswazah dan pasca siswazah 70 : 30

Kategori-kategori ini mencerminkan bidang dan jurusan utama yang ditawarkan oleh universiti-

unversiti tersebut kepada para pelajarnya. Pertumbuhan universiti-universiti IPTS yang semakin

pesat membuatkan universiti awam perlu berdaya saing untuk menghasilkan modal insan yang

sentiasa berdaya saing dan berpengetahuan luas bagi membantu dalam meningkatkan lagi

ekonomi serta pembangunan negara seiring dengan Teras 4 dalam Pelan Strategik Pengajian

Tinggi Negara iaitu Memperkasa Institusi Pengajian Tinggi.


33

SLOGAN UNIVERSITI DALAM USAHA MENARIK MINAT MASYARAKAT UNTUK

MENGANGGAP SETIAP UNIVERSITI ADALAH YANG TERBAIK:

BIL LOGO NAMA UNIVERSITI SLOGAN TAHUN

PENUBUHAN

1

UNIVERSITI MALAYA

(UM)

“Ilmu Punca

Kemajuan”

1961

2

UNIVERSITI SAINS

MALAYSIA (USM)

"Transforming Higher

Education for

Sustainable

Tomorrow

1969

3

UNIVERSITI KEBANGASAAN

MALAYSIA

(UKM)

“Mengilham harapan,

mencipta masa

depan”(Slogan Baru)

“Ilmu, mutu, budi"

(Slogan Lama)

1970

4

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA

(UPM)

“Berilmu Berbakti”

1971

5

UNIVERSITI TEKNOLOGI

MALAYSIA

(UTM)

“Inspiring Creative

and Innovative Mind”

1975

6

UNIVERSITI ISLAM

ANTARABANGSA

(UIAM)

“Garden Of

Knowledge And

Virtue”

1983

7

UNIVERSITI UTARA MALAYSIA

(UUM)

“Ilmu Budi Bakti”

1984


34

8

UNIVERSITI MALAYSIA

SARAWAK

(UNIMAS)

“Kontemporari dan

Berpandangan Jauh” 1992

9

UNIVERSITI MALAYSIA SABAH

(UMS)

„Bertekad Cemerlang‟

1994

10

UNIVERSITI PENDIDIKAN

SULTAN IDRIS

(UPSI)

"Komited Membawa

Perubahan Dalam

Pendidikan".

1997

11

UNIVERSITI SAINS ISLAM

MALAYSIA

(USIM)

“Berilmu, Berdisiplin

Dan Bertakwa” 1998

12

UNIVERSITI TEKNOLOGI

MARA

(UITM)

“Usaha, Takwa,

Mulia”

1999

13

UNIVERSITI MALAYSIA

TERENGGANU

(UMT)

"Terokaan Seluas

Lautan"

("Ocean of

discoveries")

1999

14

UNIVERSITI TUN HUSSEIN

ONN MALAYSIA

(UTHM)

"Dengan Hikmah Kita

Meneroka" 2000

17

UNIVERSITI MALAYSIA PERLIS

(UniMAP)

“Ilmu – Keikhlasan –

Kecemerlangan”

2001

18

UNIVERSITI SULTAN ZAINAL

ABIDIN

(UNISZA)

“Ilmu Demi Faedah

Insan”

(Knowledge for the

Benefit of Humanity)

2005


35

19

UNIVERSITI MALAYSIA

KELANTAN

(UMK)

" Entrepreneurship is

Our Thrust "

2006

20

UNIVERSITI PERTAHANAN

NASIONAL MALAYSIA (UPNM)

“KEWAJIPAN,

MARUAH,

INTEGRITI”

(Duty, Honour,

Integrity)

2006

Indiv sek & masyrkt

Documents

Transcript of Indiv sek & masyrkt