0

PPGPJJ SEMESTER 1 SESI 2013/2014

KRB3053 : KAEDAH PENGAJARAN BAHASA MELAYU SEKOLAH RENDAH

TAJUK ESEI ILMIAH

KUMPULAN

UPSI 13

DISEDIAKAN OLEH

NAMA NO. ID NO. TELEFON

NORMA BT MAT SALLEH D20102042556 018-9023414

NAMA TUTOR E-LEARNING :

TARIKH SERAH :

Merujuk kepada tugasan makro pengajaran yang berkaitan pembinaan Rancangan Pengajaran Harian ( RPH) yang telah anda hasilkan,jelaskan bagaimanakah anda mengaplikasikan teori pembelajaran bahasa,pendekatan pengajaran bahasa dan kaedah pengajaran bahasa Melayu yang sesuai untuk digunakan semasa proses pengajaran dan pembelajaran topic tersebut kea rah mencapai matlamat pendidikan bahasa melayu sebagaimana yang dinyatakan dalam sukatan pelajaran?

1

ISI KANDUNGAN

Kandungan Halaman

Pengenalan 2

Definisi Pengajaran 2

Definisi Pembelajaran 3

Konsep Pengajaran

3

Penggunaan Pelbagai Bahan Media 4

Strategi Melibatkan Murid Dalam Proses P&P 6

Kaedah Pembelajaran Kolaboratif 9

Pendekatan Pengajaran- Bertema 22

Rancangan Pengajaran Harian Bahasa MalaysiaTahun Satu

24

Bahan Pembelajaran 27

Rujukan 31

2

Pengenalan

Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR) telah mula diperkenalkan dan dilaksanakan pada

Tahun 2011.Kurikulum Bersepadu Sekolah Rendah (KBSR) telah ditransformasikan kepada

KSSR.KSSR ini dilaksanakan khususnya di sekolah rendah di negara kita dengan harapan dapat

mendidik seterusnya melahirkan generasi masa hadapan yang mampu berhadapan dengan

cabaran semasa juga cabaran abad ke-21.Ini adalah sejajar dengan kehendak Teras kedua Pelan

Induk Pembangunan Pendidikan (PIPP) iaitu ‘Membangunkan modal insan yang mempunyai

pengetahuan dan kemahiran serta menghayati nilai-nilai murni’.Dari sudut pengajaran dan

pembelajaran di sekolah-sekolah rendah, KSSR menekankan pengajaran berkonsepkan didik

hibur bagi memberi peluang kepada murid melakukan aktiviti pengajaran dan pembelajaran

secara aktif dan menyeronokkan dengan sokongan pelbagai bahan media yang sesuai.

Definisi Pengajaran

Reinhartz dan Beach (1997) menyatakan bahawa pengajaran bermaksud implementasi

kurikulum iaitu apabila berlakunya interaksi antara guru dan murid di dalam sebuah bilik darjah.

Menurut Halmos (1994), pengajaran bermaksud suatu perkara daripada segi apa,

bagaimana dan mengapa.

Berdasarkan Dictionary.com (diterjemah), pengajaran adalah melibatkan aktiviti-aktiviti

yang menyampaikan ilmu atau kemahiran.

Berdasarkan Answers.com (diterjemah), pengajran adalah suatu perlakuan, proses atau

seni menyampaikan ilmu dan kemahiran.

Berdasarkan Online Medical Dictionary(diterjemah), pengajaran adalah suatu proses

pendidikan tentang mengarah.

Berdasarkan TheFreedictionary (diterjemah), pengajaran adalah suatu proses profesion

untuk mereka yang memberi arahan, terutamanya di sekolah rendah atau menengah atau

university.

Manakala di dalam Webster Dictionary (diterjemah), pengajaran adalah perlakuan dan

perihal mengarah.

3

Definisi Pembelajaran

Marton dan Booth (1997) menjelaskan bahawa pembelajaran adalah berkenaan

bagaimana kita menanggap dan memahami dunia dan tentang membuat makna. Fry dan Marshal

(2003) menjelaskan pembelajaran boleh merupakan prinsip abstrak, maklumat fakta,

pemerolehan kaedah, teknik dan pendekatan melakukan sesuatu, idea, perlakuan yang

bersesuaian bagi situasi tertentu, mengenali sesuatu dan juga penaakulan. Dengan berlakunya

perubahan pada tingkah laku pelajar selepas melalui sesuatu pengalaman pendidikan, maka

pembelajaran pun dianggap telah berlaku.

Konsep Pengajaran

Berdasarkan kenyataan Loris Malaguzzi (1994) menunjukkan bahawa pengajaran adalah

dirancang oleh guru secara sistematik dan teliti untuk melaksanakannya dengan kaedah, teknik

yang sesuai dengan disokong oleh bahan media dan seterusnya memotivasi murid supaya

mengambil inisiatif untuk untuk belajar demi memperoleh ilmu pengetahuan dan menguasai

kemahiran yang diperlukan.Pembelajaran adalah proses pembelajaran didefinisikan sebagai

perubahan tingkah laku tetap yang dihasilkan melalui pengalaman. Perubahan tingkah laku ialah

pembelajaran sebenar yang berlaku dalam satu persekitaran. Oleh itu, pembelajaran adalah satu

proses yang berterusan di mana terdapat perubahan tingkah laku yang nyata pada seseorang

individu pada akhir proses tersebut. Sebagaimana Unisec, Lockhart dan Walters (1990)

mendefinisikan pembelajaran sebagai satu perubahan yang agak kekal dan sesuatu yang berubah

akibat daripada pengalaman.

Teori Pembelajaran Gagne (1974, 1977)

Saya menggunakan Teori Pembelajaran Gagne dalan menyediakan RPH ini.Terdapat

beberapa teori pembelajaran yang boleh digunakan dalam proses pengajaran dan pembelajaran di

sekolah antaranya teori pembelajaran Gagne dan teori pembelajaran Ewell.Kedua-dua teori

masing-masing mempunyai konsep tersendiri.Teori pembelajaran Gagne menerangkan minda

manusia memproses maklumat seperti computer. Mengikut teori ini terdapat lapan peringkat

dalam proses mengubah maklumat kepada pengetahuan yang dipelajari iaitu peringkat pertama

4

‘motivasi’; peringkat kedua ‘memberikan perhatian’; peringkat ketiga dan keempat ‘perolehan

dan ingatan’; peringkat kelima ‘ingat kembali dan retrieval’; peringkat keenam ‘generalisasi’;

peringkat ketujuh ‘prestasi’ dan diakhiri dengan peringkat kelapan ‘maklum balas dan

peneguhan’. Antara implikasi proses pembelajaran Gagne terhadap proses pengajaran dan

pembelajaran ialah menarik perhatian murid dengan mengarah murid kepada topik pengajaran

termasuk set induksi, bahan bantu mengajar yang menarik dan dapat merangsang murid;

menyedarkan murid tentang objektif pelajaran dan matlamat pengajaran; merangsang

pengetahuan sedia ada dengan menggunakan pelbagai gaya pengajaran sebelum memulakan

pengajaran; membimbing pembelajaran supaya murid dapat mengekod maklumat dalam ingatan

jangka panjang dengan sokongan bahan yang jelas, tepat dan menarik; melaksanakan perlakuan

dengan meminta murid melatih kemahiran dan tingkah laku baru dan dengan mengesahkan

murid menguasai pengetahuan yang diajar; memberikan maklum balas melalui latihan dalam

pelajaran yang dapat mengesan kefahaman murid tentang pembelajaran; menilai perlakuan dan

prestasi melalui ujian pelbagai bentuk (formatif atau sumatif) ketika akhir pengajaran guru; dan

akhir sekali merangsang ingatan dan pemindahan pembelajaran melalui contoh tambahan dan

latihan-latihan bagi menambah baik pemahaman murid terhadap pembelajaran yang telah

dikuasai seterusnya memindahkan pengetahuan yang dipelajari ke dalam situasi baru.

Penggunaan Pelbagai Bahan Media

Bahan pengajaran dan pembelajaran yang relevan dengan topik yang diajar akan

mendorong penglibatan murid secara aktif dan menyeronokkan dalam proses P&P. Bahan media

berperanan sebagai medium untuk menyampaikan pengetahuan, kemahiran serta nilai yang

terdapat dalam topik yang dipelajari. Variasi aktiviti pengajaran dan pembelajaran akan

melibatkan pelbagai bahan media. Dengan penggunaan pelbagai bahan media tersebut maka

rasa bosan dan cepat jemu dapat dielakkan seterusnya menjadikan pengajaran dan pembelajaran

lebih menarik dan berkesan.Ini menunjukkan bahan media sebagai bahan pengajaran dan

pembelajaran penting dan perlu diberi penekanan kerana ia sebagai penggerak proses P&P.

Tanpa medium tersebut, penyampaian dalam proses pengajaran dan pembelajaran menjadi

kurang lancar serta kurang memberi kesan yang diharapkan.

Bahan media terbahagi kepada bahan media cetak dan bahan media elektronik. Antara

contoh bahan pengajaran dan pembelajaran media bercetak adalah modul,buku teks, buku

5

latihan, aktiviti, buku sumber, surat khabar, majalah, makalah, carta, graf peta, ensiklopedia,

kamus, atlas, buku panduan dan juga bahan terbitan berkala. Ia bersifat mudah didapati dalam

pelbagai bentuk dan mudah disediakan.

Dalam KSSR modul digunakan dalam pengajaran dan pembelajaran.Pembelajaran secara

bermodular menggantikan pembelajaran KBSR yang banyak bergantung kepada buku teks serta

buku latihan dan buku aktiviti. Sebagai contoh bagi Bahasa Malaysia KSSR Tahun 2 terdapat

lima modul yang diguna pakai oleh murid-murid iaitu Modul Mendengar dan Bertutur, Modul

Membaca, Modul Menulis, Modul Seni Bahasa dan Modul Tatabahasa . Modul-modul tersebut

dibina berasaskan DSK dan DSP yang disediakan untuk setiap mata pelajaran KSSR.

Contoh bagi bahan media elektronik pula ialah CD-ROM dan DVD-ROM. Lazimnya

bahan seperti ini dikenali dengan audio-video iaitu berasaskan gambar, suara atau bunyi-

bunyian.Dalam konteks KSSR, belajar melalui TMK adalah salah satu pendekatan yang boleh

diambil untuk melaksanakan EMK iaitu Elemen Merentas Kurikulum (BPK, 2010). Dalam

pendekatan ini penggunaan TMK untuk mengakses maklumat dan ilmu pengetahuan adalah

menggunakan media TMK seperti CD-ROM dan DVD-ROM.Sejajar dengan KSSR,

konseplearning is fun menjadi salah satu perkara yang diberi penegasan. Melalui penggunaan

CD-ROM atau DVD-ROM konsep tersebut dapat diaplikasikan. CD-ROM buku teks telah

diperkenalkan mulai 2001 oleh Kementerian Pelajaran Malaysia.Ia menyumbang kepada

pembelajaran murid lebih seronok dan menarik kerana bersifat interaktif. Kesan audio, video

serta penggunaan warna-warna yang menarik juga menyumbang kepada peningkatan minat

murid untuk terus belajar. Selain itu, penggunaan internet dalam proses pengajaran dan

pembelajaran juga amat dianjurkan di sekolah. Pembelajaran menggunakan internet selaras

dengan konsep bringing the world to classroom.Dalam KSSR, penggunaan internet untuk

mengakses maklumat dan ilmu pengetahuan adalah satu cara yang boleh diambil untuk

melaksanakan EMK di bawah pendekatan belajar melalui TMK. Ini bermaksud murid-murid

boleh mengakses maklumat yang diperlukan dalam pembelajarannya sebagai contoh

pembelajaran penyelesaian masalah.Seterusnya bahan siaran daripada Radio dan TV seperti TV

pendidikan kelolaan Kementerian Pelajaran Malaysia.Ia bersiaran pada waktu pagi dan

6

ulangannya pada waktu petang. TV IQ di bawah kelolaan televisyen ASTRO juga boleh

dimanfaatkan oleh guru dan murid sekolah.

Strategi Melibatkan Murid Dalam Proses P&P

Penglibatan aktif adalah keadaan di mana murid berinteraksi secara aktif dengan bahan

pembelajaran serta dapat mengingat kembali maklumat dengan berkesan.Murid seharusnya dapat

menyelesaikan masalah, mengemukakan cadangan, dan juga memberi pengertian

baru.Contohnya perbincangan secara berkumpulan.

Pengajaran dan pembelajaran secara aktif dan menyeronokkan memerlukan guru

melibatkan pelajar daripada mula sehingga ke penghujung.Beberapa aspek kecil berhubung

dengan bilik darjah sehingga aspek atau isu yang lebih kompleks perlu diberi penekanan oleh

guru. Guru pula hendaklah menghibur dan berwatak kelakar di samping mempamerkan sifat

penyayang serta sentiasa menyemai rasa saling sayang menyayangi dan mengambil berat

terhadap murid.Semua tindak tanduk guru adalah cenderung kepada menginginkan murid supaya

mereka mahu belajar dengan bersungguh-sungguh.Secara tidak langsung, apabila berlakunya

pengajaran dan pembelajaran secara aktif dan menyeronokkan sudah tentu penglibatan aktif

murid juga terserlah.

Pembelajaran lebih berkesan apabila murid merasakan dirinya terlibat dalam aktiviti P&P

yang dianjurkan oleh guru dalam bilik darjah.Guru perlu mengelak daripada situasi hanya

bercakap di hadapan kelas dan murid duduk secara pasif. Pembelajaran kemungkinan hanya

berlaku dalam tempoh beberapa minit pada awal pengajaran, tetapi hanya guru yang

menjalankan aktiviti.Talian komunikasi antara guru dengan murid sangat rapuh dan dalam

sekelip mata sahaja terputus disebabkan murid kurang berminat.Dalam situasi pelajaran seperti

ini, murid yang dedikasi sekalipun boleh berasa bosan dengan cepat dan mula hilang tumpuan.

Bagi mengelak hal ini, guru boleh menggunakan teknik tunjuk cara. Tunjuk cara bagi aktiviti

yang terlibat dalam suatu mata pelajaran mendahului aktiviti yang sebenarnya. Murid belajar

cara melakukan tugas dengan memerhati tunjuk ajar yang diadakan. Setelah memperoleh

maklumat, murid pun ingin segera memulakan kerja atau tugasan.Di samping itu, guru

digalakkan menggunakan bahan media yang sesuai dan menjadikan murid-murid berasa seronok

menjalankan aktiviti P&P. Apabila murid mula aktif, guru boleh menumpukan perhatiannya

kepada tugas membimbing individu.

7

Selain itu, guru hendaklah menggunakan bahan media yang sesuai dan menarik sebanyak

mungkin pancaindera yang ada pada murid-murid supaya proses pembelajaran mereka adalah

lebih baik dan membantu. Dengan adanya bahan media juga, mudah untuk murid menguasai

pengetahuan, kemahiran dan nilai yang berguna untuk kehidupan seharian mereka kerana

tentunya bahan-bahan yang dipilih oleh guru adalah bersifat kontekstual.Maka guru dianjurkan

supaya memilih bahan yang paling relevan dengan kehidupan harian murid-murid bagi

memudahkan proses pemahaman oleh murid.

Apabila guru mengutamakan penggunaan bahan media semasa proses P&P, maka guru

mudah memupuk nilai-nilai positif dalam diri murid seperti gemar membaca, membuat

penerokaan,ingin mencuba dan menghargai sesuatu nilai estetika. Guru juga harus menyedari

bahawa dengan sokongan bahan media dapat membangkitkan minat, motivasi, rasa ingin tahu,

keyakinan diri, sifat kerjasama dan disiplin kalangan murid.

Selain itu, guru digalakkan supaya menggunakan bahan media dalam proses P&P untuk

mengurangkan suasana yang tegang kerana murid-murid boleh berkomunikasi dengan bercakap-

cakap atau berbincang antara satu sama lain. Ini bermaksud murid tidak berasa terkongkong.

Guru perlu menyediakan bahan media yang baik supaya dapat melibatkan murid dalam

Proses P&Psecara aktif.Ciri-ciri bahan media yang baik untuk guru menggunakannya ialah

bahan media itu sesuai bagi mencapai objektif P&P; praktikal untuk digunakan (mudah dibawa

dan mudah dikeluarkan dan mudah disimpan; kosnya murah dan mudah diperbaiki jika rosak;

bersifat maujud, konkrit dan kontekstual sesuai dengan gaya pemikiran murid-murid yang

bersifat konkrit; bersifat interaktif kerana penyesuaian diri kepada alam sekitar adalah factor

yang penting untuk perkembangan kognitif individu; kepelbagaian bagi mengelak jemu atau

bosan dan selaras dengan tajuk-tajuk yang berbeza; jumlah bahan mencukupi jumlah murid

supaya disiplin murid sentiasa terkawal; selaras dengan nilai serta budaya yang ada dan

mengelak daripada pertembungan budaya yang boleh menyebabkan konflik.

Selain itu, pengajaran dan pembelajaran berpusatkan guru boleh digantikan dengan

pengajaran berpusatkan murid.Dari sudut amalan guru, guru boleh merancang pengajaran dan

tugasan pembelajaran kemudian melaksanakannya dengan penglibatan murid. Guru boleh

8

menggunakan pelbagai kaedah untuk menyampaikan isi pelajaran yang memerlukan murid

memberi respon sepenuhnya contohnya permainan, teka teki, kerja lapangan dan lain-lain lagi.

Dari sudut aktiviti pelajar pula, Bickford et al. (2002) menganjurkan ‘otonami terikat’

iaitu guru boleh meminta murid menjalankan tugasan yang diberi dalam batasan bilik darjah

dengan berpusatkan pelajar. Dengan itu, murid berasa mampu untuk membuat penyiasatan bagi

menjawab persoalan tugasan.Secara tidak langsung, wujud kolaborasi antara murid dengan

murid dan antara guru dengan murid.

Seterusnya dari sudut tugasan pengajaran, matlamat dan objektif pengajaran adalah

ditentukan oleh guru kemudian diserap ke dalam tugasan-tugasan yang akan dibuat sepenuhnya

oleh murid. Guru boleh menganjurkan tugasan atau aktiviti yang memerlukan murid

bertanggungjawab dengan pembelajaran mereka. Ini melibatkan interaksi antara murid dengan

murid dan guru dengan murid.

Secara ringkas, pengajaran yang berkesan ialah pengajaran yang beupaya mencapai

objektifnya yang terlebih dahulu ditetapkan.Beberapa garis panduan boleh difikirkan untuk

pelaksanaan pengajaran dan pembelajaran yang berkesan.Berikut adalah antara yang boleh

difikir oleh guru dan dilaksanakan.

i. Rancang aktiviti pengajaran dan pembelajaran.

(If we fail to plan, we plan to fail. Plan your work and work your plan)

ii. Fikirkan pelbagai strategi pengajaran dan pembelajaran.

iii. Rancang pengajaran berasaskan kebolehan dan pengetahuan sedia ada murid.

iv. Susun isi pelajaran mengikut tahap kesediaan pembelajaran murid.

v. Susun isi pelajaran daripada yang mudah kepada yang sukar dan daripada yang konkrit

kepada yang abstrak.

vi. Wujudkan suasana fizikal dan suasana psikologi yang kondusif.

vii. Gunakan set induksi yang mampu menarik perhatian murid dan menimbulkan rasa ingin

tahu murid.

viii. Gunakan suara yang dapat didengari murid dengan jelas.

ix. Gunakan bahan bantu belajar yang menarik perhatian murid

x. Laksanakan aktiviti yang dapat memberikan kepuasan murid.

9

xi. Variasikan aktiviti bagi mengekalkan minat murid dan tumpuan murid.

xii. Kerap memberi peneguhan dalam pelbagai bentuk termasuk pujian.

xiii. Beri peluang murid untuk mengemukakan sesuatu perkara berkaitan pembelajaran

mereka

Kaedah Pembelajaran Kolaboratif

Pengenalan: Definisi kaedah pembelajaran koperatif dan perbezaan diantara kaedah kolaboratif

dan juga kaedah koperatif. Di dalam konteks pendidikan, pengajaran dan pembelajaran secara

kolaboratif dan koperatif membawa maksud aktiviti pembelajaran sekumpulan murid, di bawah

bimbingan guru bertukar-tukar idea melaui perbincangan atau menumbang kemahiran masing-

masing dengan tujuan menyelesaikan masalah atau menjalankan sesuatu projek ditugaskan. Di

dalam perkataan yang lain, pengajaran pembelajaran kolaboratif dan koperatif merujuk kepada

suatu strategi dan kaedah mengajar di mana guru membimbing murid-murid di dalam kumpulan

pelbagai kebolehan, bekerjasama dan tolong-menolong di antara mereka untuk menyelesaikan

sesuatu kerja kursus atau projek yang disediakan.

Di sini dapat kita lihat bahawa kedua-dua kaedah iaitu kolaboratif dan juga kaedah koperatif

merupakan suatu kaedah pengajaran dan pembelajaran yang digunakan oleh guru dengan

membentuk suatu kumpulan di dalam suatu kelas dengan tugas guru hanya sebagai pembimbing.

Selain itu, matlamat di dalam kedua-dua kaedah ini adalah untuk menyelsaikan sesuatu masalah.

Akan tetapi, sebenarnya, kedua-dua kaedah amat berbeza dan perkara ini amat penting untuk

difahami supaya perbezaan antara kedua kaedah ini dapat dimengertikan. Sekarang mari kita

lihat definisi khusus bagi kaedah kolaboratif. Kaedah Pembelajaran Kolaboratif adalah satu

proses yang menggalakkan pelajar melibatkan diri dalam aktiviti yang diadakan secara langsung

atau secara berurutan dengan beberapa orang pelajar yang lain. Pembelajaran ini juga

menekankan konsep bahawa setiap pelajar belajar dari pelajar yang lain (Wan Zah Wan Ali,

2007).

Pembelajaran koperatif pula merujuk kepada kaedah pengajaran yang memerlukan murid dari

pelbagai kebolehan bekerjasama dalam kumpulan kecil untuk mencapai satu matlamat yang

sama (Slavin, 1982). Pada tahap definisi ini, mungkin ramai menganggap bahawa kaedah

kolaboratif dan koperatif merupakan kaedah yang hampir sama. Namun, mengikut John Myers

10

(1991), pembelajaran koperatif mementingkan proses bekerjasama dalam pembelajaran

manakala pembelajaran koperatif menegaskan hasil atau produk pembelajaran. Hal ini disokong

dengan definisi oleh seorang lagi tokoh iaitu Panitz (1996), ‘Collaboration is a philosophy of

interaction and personal lifestyle whereas cooperation is a structure of interaction designed to

facilitate the accompolishment of an end product or goal”. Jelas sekali di sini bahawa Panitz dan

Myers telah mengutarakan bahawa pembelajaran kolaboratif mementingkan hubungan di antara

ahli kumpulan atau interaksi mereka manakala di dalam pembelajaran koperatif pula

mementingkan hasil akhir sesuatu tugasan itu. Selain itu, antara perbezaan dua kaedah ini ialah

kaedah pembelajaran kolaboratif mengorganisasi usahasama dan berunding sesama ahli

kumpulan tentang peranan masing-masing untuk mengkritik dan membincangkan tugasan

manakala di dalam kaedah koperatif pula peranan antara ahli adalah spesifik.

Perbezaan

Kaedah Kolaboratif-mementingkan hubungan interaksi diantara ahli kumpulan-Tiada peranan spesifik antara ahli

Kaedah Koperatif-Mementingkan hasil akhir suatu tugasan itu-setiap ahli kumpulan mempunyai peranan yang spesifik.

11

12

Matlamat di dalam kaedah pembelajaran kolaboratif.

Daripada definisi serta konsep yang difahami, terdapat beberapa perkara yang dijadikan

matlamat di dalam kaedah pembelajaran kolaboratif

Matlamat Kaedah pembelajaran kolaboratif

Kemahiran bersosial

tanggungjawab

Nilai menghargai

Menyelesaikan masalah di dalam kumpulan

13

Prinsip-prinsip kaedah pembelajaran kolaboratif.

Mempunyai semangat kesalingbergantungan yang positif, iaitumeurid-murid tetap percaya bahawa mereka adalah bersama hati ke arah mencapai prestasi yang cemerlang bukan sahaja bagi diri sendiri tetapi juga bagi semua anggota kumpulan

Kemahiran sosial yang penting serta perlu untuk komunikasi yang berkesan, berkongsi kemahiran kepimpinan, membina kepercayaan di antara satu sama lain, dan menguruskan konflik.

Kesedaran akauntabiliti individu, iaitu setiap anggota dalam kumpulan akan sedar tanggungjawabnya terhadap prestasi semua anggota. Dengan perkataan lain, setiap anggota dikehendaki menyumbangkan kemahiran dengan usaha sepenuhnya untuk menjayakan projek yang dtugaskan

Penilaian kumpulan dijalankan dari semasa ke semasa untuk memastikan kelancaran aktiviti pembelajaran serta kejayaan projek.

14

2.5 Langkah-langkah dan strategi pengajaran.

1. Bahagikan kumpulan murid dengan menentukan saiz yang sesuai dan memberikan nama untuk setiap kumpulan dengan tujuan mudah mengidentifikasikan mereka

2. Nyatakan objektif, bahan-bahan pelajaran yang digunakan serta langkah-langkah melaksanakan aktiviti

3. Mengajar prosedur melaksanakan aktiviti

4. Bahagikan kumpulan murid dengan menentukan saiz yang sesuai dan memberikan nama untuk setiap kumpulan dengan tujuan mudah mengidentifikasikan mereka

15

5. Tegaskan setiap anggota adalah berakauntabiliti dalam prestasi kumpulan.

6. Ajarkan murid-murid cara menilai kejayaan usaha bersama.

16

Prosedur pengajaran pembelajaran kolaboratif

1.Pada permulaan, guru mengajar sesuatu pengajaran.

3. Guru membimbing kumpulan dengan kaedah dan teknik mengajar yang sesuai

2. Murid-murid dibahagikan kepada beberapa kumpulan yang sesuai suapaya menjalankan aktiviti untuk mencapai objektif yang ditentukan

17

4. Murid-murid mengikut bimbingan guru berusaha bersama-sama dalam kumpulan untuk mencapai objektif yang ditentukan

5. Guru dan murid-murid menilai keberkesanan aktiviti berkumpulan

18

Menaksir dan menilai tugasan di dalam kaedah pembelajaran kolaboratif

Banitz (1996), telah mengutarakan pendapatnya di dalam menaksir tugasan di dalam kaedah

pembelajaran kolaboratif. Perkara pertama yang perlu ditaksirkan ialah pengetahuan asas yang

diperlukan dalam tugasan atau penyelesaian masalah. Perkara kedua ialah aplikasi daripada

pengetahuan untuk menyelesaikan masalah. Perkara ketiga pula ialah menghubungkaitkan

jawapan pelajar kepada situasi, tugasan atau permasalahan yang baru (pertanyaan pelajar akan

dijadikan permasalah mereka supaya diselesaikan bersama-sama). Perkara keempat di dalam

menilai atau menafsir tugasan di dalam kaedah pembelajaran kolaboratif ialah kebolehan pelajar-

pelajar untuk membuat persoalan berdasarkan konsep yang sedang dipelajari. Akhir sekali,

antara pertama yang perlu dikaji di dalam menaksir dan menilai tugasan di dalam kaedah

pembelajaran kolaboratif ini ialah kebolehan pelajar untuk menerangkan alasan bagi setiap idea

mereka terhadap ahli kumpulan yang lain. Jika kita lihat di dalam perkara kelima iaitu kebolehan

pelajar-pelajar menerangkan alasan bagi setiap idea mereka, ia merupakan konsep utama yang

diutarakan di dalam kaedah pembelajaran kolaboratif ini dan perkara ini perlu dilihat dengan

teliti oleh guru-guru.

19

1.Pengetahuan asas yang diperlukan dalam tugasan atau penyelesaian masalah

2.Aplikasi daripada pengetahuan untuk menyelesaikan masalah

3.Menghubungkaitkan jawapan pelajar kepada situasi, tugasan atau permasalahan yang baru (pertanyaan pelajar akan dijadikan permasalah mereka supaya diselesaikan bersama-sama)

4. Kebolehan pelajar-pelajar untuk membuat persoalan berdasarkan konsep yang sedang dipelajari

5. kebolehan pelajar untuk menerangkan alasan bagi setiap idea mereka terhadap ahli kumpulan yang lain

Menilai dan menaksir tugasan pembelajaran kolaboratif (Panitz)

20

Kelebihan Kaedah pembelajaran kolaboratif dan faedahnya kepada guru-guru dan murid-

murid.

Terdapat banyak kelebihan di dalam kaedah pembelajaran kolaboratif ini. Antara kelebihan yang

dapat dilihat ialah membina hubungan interaksi sosial yang lebih baik. Seperti mana yang

diketahui, di dalam sesebuah kelas, terdapat pelbagai jenis murid-murid seperti murid yang

banyak bercakap dan juga kurang bercakap. Melalui kaedah pembelajaran kolaboratif ini, secara

tidak langsung ia mampu untuk membina sebuah hubungan interaksi sosial yang baik. Murid-

murid yang kurang bercakap lama-kelamaan akan mula bercampur dengan murid-murid yang

lain di dalam kelas sewaktu pembelajaran. Hal ini memberikan faedah kepada murid-murid

dengan memberikan keyakinan dan berani untuk bercakap.

Selain itu, kaedah ini juga mampu untuk membina sikap sentiasa menghargai orang lain. Di

dalam sebuah perbincangan, sudah tentu pelbagai idea akan dikeluarkan oleh setiap ahli

kumpulan. Ahli setiap kumpulan akan dilatih untuk menghargai idea-idea dan sumbangan

daripada ahli-ahli kumpulan yang lain. Sikap ini secara tidak langsung akan membantu untuk

mengikis sikap negatif seperti sombong, bongkak, ego, dan sebagainya. Di sini, ia memberikan

faedah kepada murid-murid untuk memupuk sikap yang baik.

Manfaat yang ketiga pula ialah membenarkan komunikasi terbuka serta memanfaatkan

aktiviti perkongsian maklumat. Di dalam kaedah pembelajaran kolaboratif, guru hanya bertindak

sebagai fasilitator atau pembimbing sahaja. Tugasan atau soalan-soalan akan diberikan kepada

kumpulan-kumpulan dan mereka akan bersama-sama menyelesaikan masalah dan tugasan

tersebut. Harus diingat bahawa perkara yang paling penting di dalam kaedah pembelajaran

kolaboratif ialah hubungan interaksi sesama ahli kumpulan dan bukannya hasil akhir. Di dalam

perbiuncangan ini, setiap ahli kumpulan bebas untuk mengutarakan pendapat masing-masing dan

secara tidak langsung aktiviti perkongsian maklumat akan berlaku. Menariknya, di dalam aktiviti

perkongsian maklumat ini, pelajar akan dapat menambahkan ilmu pengetahuan yang sedia ada

dan secara tidak langsung pendekatan konstruktivisme iaitu pembelajaran daripada pengetahuan

sedia ada dilakukan. Di sini, guru telah mendapat faedahnya, iaitu dapat memberikan

pengetahuan yang luas kepada murid walaupun bukan secara terus. Kepada murid pula, mereka

dapat mengetahui pendapat yang berbeza-beza dan sekaligus memberi pengetahuan yang lebih

baik.

21

Seterusnya, di dalam kaedah pembelajaran kolaboratif, hubungan sosial dalam

perbincangan berbentuk ilmiah akan dijalankan. Boleh dikatakan kebanyakan kanak-kanak akan

membina sendiri hubungan persahabatan di sekolah, namun kebanyakan aktiviti sosial mereka

menjurus ke arah bukan ilmiah seperti bermain semasa rehat, berjalan bersama-sama untuk pergi

dan pulang ke sekolah, bermain pada waktu petang bersama rakan-rakan sekelas dan banyak

lagi. Akan tetapi di dalam kaedah pembelajaran kolaboratif, hubungan aktiviti sosial mereka

lebih menjurus ke arah ilmiah. Hal ini adalah penting bagi mereka supaya mereka dapat merasai

suasana berbincang di dalam keadaan separa formal. Sudah tentu sewaktu pembelajaran mereka

kurang untuk berbincang mengenai perkara-perkara lain selain daripada pelajaran. Hal ini secara

langsung memberi mereka gambaran di dalam keadaan perbincangan yang lebih formal seperti

mesyuarat apabila mereka bekerja suatu hari nanti. Hal ini seperti di perenggan yang pertama

dapat memupuk sikap yakin kepada murid-murid yang terlibat di dalam perbincangan.

Pemupukan nilai-nilai murni merupakan antara agenda yang penting di dalam kaedah

pembelajaran kolaboratif. Antara nilai-nilai murni yang terdapat di dalam kaedah pembelajaran

kolaboratif ialah sikap bertanggungjawab, hormat-menghormati, saling menyokong,

kesepakatan, bertolak ansur dan percaya kepada setiap ahli kumpulan. Selain itu, sikap berani di

dalam mengeluarkan idea juga dapat dipupuk. Di sini, guru-guru mendapat faedahnya kerana

melalui kaedah pemebelajaran ini, secara tidak langsung guru-guru dapat mengajar murid-murid

mengenai sikap atau nilai-nilai murni yang perlu ada pada murid-murid.

Selanjutnya, di dalam kaedah pembelajaran ini, para pelajar akan menjadi lebih

cenderung untuk berfikiran lebih kreatif. Hal ini kerana mereka sentiasa mendengar pandangan

yang berbeza-beza daripada setiap ahli kumpulan dan daripada sinilah otak mereka akan sentiasa

bergerak dan menjana untuk menjadi seorang insan yang lebih kreatif.

Kaedah pemebelajaran kolaboratif juga adalah sesuatu perkara yang mustahak di dalam

mewujudkan kehidupan demokrasi dan kehidupan yang lebih harmoni. Demokrasi dalam kata

yang mudahnya, setiap orang akan bebas untuk mengutarakan pendapat mereka sendiri.

Sehubungan dengan itu, di dalam sesetangah kelas terdapat murid-murid yang terdiri daripada

pelbagai kaum. Guru yang baik akan mencampurkan mereka supaya setiap ahli kumpulan terdiri

daripada ahli yang berlainan bangsa. Melalui kaedah ini, secara tidak langsung, hubungan baik

antara kaum akan dapat dieratkan dan mewujudkan suasana yang lebih harmoni.

22

Akhir sekali, di dalam kaedah pembelajaran kolaboratif, pastinya akan berlaku konflik di

antara ahli kumpulan. Tanpa sedar, setiap pelajar secara tidak langsung, pelajar akan belajar

bagaimana untuk menguruskan konflik yang berlaku melalui penyelesaian konflik itu bersama-

sama. Di sini, secara tidak langsung murid-murid belajar kemahiran penyelesaian masalah di

samping menjalankan aktiviti pembelajaran

Pendekatan Pengajaran

Pendekatan bertema Menurut Kostelnik (1989), “

theme teaching involves offering children an arrayof activities built arround a central idea

.” Machedo (1989) menyokong pendapat ini, iaitu tema adalah suatu koleksi aktiviti berkenaan

sesuatu subjek ataupunidea tertentu. Subjek ataupun idea ini menyeluruh dan merangkumi

banyak bidang kurikulum.Pendekatan tema atau bertema menekankan tema pembelajaran.

Strategipengajaran bertema ataupun unit menyediakan isi kandungan dan rangka untuk

menyusun aktiviti pembelajaran dan mengintegrasikan pelbagai bidangkurikulum. Kanak-kanak

dapat membina kemahiran dan mempelajari topik-topik tertentu dalam ruang lingkup yang lebih

luas. Kemahiran dan konsep yangakan dikuasai oleh kanak-kanak disesuaikan dengan tema

pembelajaran.Pendekatan tema menyediakan kandungan dan kerangka kerja untuk susunaktiviti

pembelajaran dan merentasi pelbagai bidang. Pengajaran kemahiran yang disampaikan adalah

secara berperingkat-peringkat mengikut tahap umur kanak-kanak. Selain itu, peluang lebih

terbuka untuk kanak-kanak menerokai pelbagai bidangpengalaman melalui penglibatan yang

aktif dalam aktiviti pengajaran danpembelajaran. Pengalaman guru dan juga pengalaman kanak-

kanak perludititikberatkan sebelum memulakan pengajaran bertema. Unit-unit perludirancang

berdasarkan minat kanak-kanak dan sesuai dengan latar belakangpengalaman dan tahap

perkembangan mereka.Pendekatan ini melibatkan bidang-bidang lain tetapi membincangkan

perkara yang sama iaitu haiwan sebagai tema. Pendekatan bertema melibatkan bidang yang luas

tetapu tidak mendalami. Kemahiran yang berbeza tetapi bukan tujuanuntuk mendalami topik.

Tema boleh dianggap sebagai rangsangan ke arahpembelajaran.Pendekatan pengajaran dan

pembelajaran bertema dapat membawa faedahkepada kedua-duanya; iaitu guru dan kanak-kanak:

23

•Kanak-kanak dapat mendalami topik yang disenaraikan. Di samping itu,kanak-kanak dapat

belajar melalui pengalaman yangdilalui sendiri.

•Kurikulum berdasarkan pengajaran bertema menarik dan pelbagai.Dengan adanya tema yang

menyatukan sesuatu kurikulum, program atauaktiviti, bahan pengajaran dan pembelajaran kanak-

kanak dapatdipelbagaikan. Oleh itu, pendekatan bertema membolehkan kanak-kanak melibatkan

diri dalam pelbagai aktiviti pengukuhan dan pengayaan, disamping mendapat pengetahuan yang

menyeluruh dan mendalam berkenaan subjek ataupun idea utama.

•Guru juga tidak akan kekeringan idea bagi mencari aktiviti yang berkaitansetiap kali merancang

jadual aktiviti.

•Selain daripada menambahkan pengetahuan kognitif kanak-kanak,pengajaran dan pembelajaran

bertema ini juga menggalakkan cirikepimpinan , berkeyakinan diri, sikap saling membantu,

bertoleransidengan pendapat yang berbeza dan bekerjasama antara kanak-kanak.

• Pendekatan bertema yang memberi kanak-kanak peluang bekerja dalamkumpulan bagi

menyiapkan projek dapat meningkatkan kesedaran social serta pemahaman berkenaan peranan

sosial dan tanggungjawab sebagaiahli kumpulan.

24

Rancangan Pengajaran Harian Bahasa Malaysia

Tahun Satu

Tema : Hidup selamat

Tajuk : Berhati-hati di jalan raya

Peringkat Kelas : Tahun 1

Masa : 9.00 pagi -9.40 pagi

Objektif Pelajaran :

Pada akhir pengajaran, murid dapat :

i. Membaca dan menyampaikan maklumat

untyuk mengenal pasti idea utama dalam

bahan yang diberi.

ii. Mencatat tiga maklumat yang betul

daripada sumber yang diberi dengan

menggunakan perkataan sendiri.

Hasil Pembelajaran :

Standard Pembelajaran :

i. Membaca dan memahami maklumat untuk

mengenal pasti idea utama dalam pelbagai

bahan dengan tepat.

ii. Mencatat maklumat yanmg betul daripada

pelbagai sumber.

Model/Nilai/Konsep/Prinsip/Teori/Hukum Model pembelajaran : Pembelajaran kolaboratif

Nilai : Berhati-hati & berdisiplin.

25

Ilmu : PKJR

KBT : BCB-mendengar dengan teliti

KB : Verbal Linguistik

TKP : Visual ruang dan verbal linguistic

EMK : Kreativiti dan inovatif

1.1 membuat pemerhatian aktif untuk

mengumpul maklumat

1.1.1 menggunakan deria penglihatan,

pendengaran, sentuhan, rasa atau bau.

Bahan Pembelajaran & Pengajaran : ICT, video, poster, kad huruf, kad perkataan dan

lembaran kerja

Prosedur atau Langkah-langkah :

a) Pembukaan

b) Aktiviti

c) Penyoalan

d) Penutup

a) Pembukaan

Bacaan doa (2 minit)

Set induksi (3 minit)

b) Aktiviti

Langkah 1 (3 minit) : Permainan bahasa

iaitu teka-teki dimana murid diminta

meneka tiga jenis bunyi kenderaan yang

diperdengarkan.

Langkah 2 (15 minit) : Murid diminta

menonton tayangan video 1, video 2 dan

video 3. Kemudian murid diminta

bersoal jawab berdasarkan video yang

ditonton.

Langkah 3 (10 minit) : Murid diminta

membaca ayat berdasarkan gambar

(Rujuk buku teks halaman 64), kemudian

murid diminta menulis tiga maklumat

yang betul daripada sumber yang diberi

26

menggunakan perisian Microsoft Word.

(Kumpulan A dan B menggunakan

perkataan sendiri manakala Kumpulan C

secara berpandu.

c) Penyoalan :

Murid-murid diminta menyatakan cara-

cara melintas jalan raya dengan selamat

berdasarkan gambar. (3 minit)

d) Penutup :

Guru merumuskan keseluruhan isi

pelajaran dan meminta murid

mengulanginya. (2 minit)

Penilaian : Menjawab Instrumen Bahasa Melayu (2 minit)

27

Bahan Pembelajaran

Jenis kenderaan di jalan raya

 

                                          lori

28

                    bas

                  kereta

29

               basikal

                   motosikal

30

                ambulans

               kereta polis

31

Rujukan

Bahagian Perkembangan Kurikulum (2010). KSSR Kurikulum Standard Sekolah Rendah, Kuala

Lumpur : Kementerian Pelajaran Malaysia.

Bahagian Perkembanagan Kurikulum (2011). Dokumen Standard Kurikulum Standard Sekolah

Rendah (KSSR) : Modul Teras Asas Bahasa Malaysia Sekolah Kebangsaan Tahun Satu,

Kuala Lumpur : Kementerian Pelajaran Malaysia.

Hasan Langgulung (1981). Berapa tinjauan dalam pendidikan Islam. Kuala Lumpur : Pustaka

Antara.

Ikhsan Othman & Norila Md. Salleh (2005).Kurikulum dan Pengajaran Sekolah Rendah :

Aspek-aspek Yang Berkatia, Tanjung Malim : Quantum Books.

Kementerian Pendidikan Malaysia (1987).Kurikulum Baru Sekolah Rendah : Buku panduan

Khas, Kuala Lumpur : Dewan Bahasa Dan Pustaka

Mok Soon Seng (1992).Pedagogi 2 : Strategi Pengajaran & Pembelajaran Mikro, Kuala

Lumpur : Kumpulan Budiman.

Rashidi Azizan dan Abdul Razak Habib (1995).Pengajaran Dalam Bilik

Darjah,Kaedah&Strategi, Kajang : Masa Enterprise.

Sharifah Alwiah Alsagoff (1986). Ilmu Pendidikan Pedagogi, Kuala lumpur : Heinemanm