1.0 PENDAHULUAN

Gerakan nasionalisme yang telah berlangsung sejak era sebelum perang telah

diteruskan pada zaman Jepun dan selepas perang. Tuntutan, desakan dan

tentangan orang Melayu dan diikuti dengan kompromi yang diberikan oleh orang

asing iaitu Cina dan India telah membolehkan British tidak mempunyai pilihan selain

daripada memberikan kemerdekaan kepada Tanah Melayu pada 31 Ogos 1957.

Sebagai sebuah negara yang latarbelakang penduduknya pelbagai ia boleh

menggugat proses perpaduan dan integrasi. Pada umunya, perpaduan negara

adalah di tahap yang baik walaupun masih terdapat isu-isu yang perlu diselesaikan.

Namun, sedar atau tidak, masyarakat kini masih lagi berpegang kepada prasangka

dan prejudis antara satu sama lain. Negara bangsa Malaysia pula seharusnya

dibentuk berasaskan kepada proses penyatuan bangsa serta diperkuatkan lagi

dengan sempadan wilayah tertentu sebagai identiti di mana penduduknya

daripada pelbagai etnik. Justeru, adalah menjadi tanggungjawab warganegara

Malaysia untuk memperbaiki kesepaduan negara demi membentuk negara bangsa

Malaysia yang sempurna sekaligus menghargai nilai kemerdekaan negara untuk

kesejahteraan bersama.

2.0 SEJARAH PERKEMBANGAN NEGARA BANGSA

Sejarah perkembangan negara bangsa telah bermula sejak dari zaman Kesultanan

Melayu Melaka hinggalah kepada saat pembentukan Malaysia dan seterusnya

mengembangkan misi dalam pembinaan negara bangsa. Berikut merupakan rentetan

sejarah perkembangan Malaysia.

2.1 Prasejarah Negara Malaysia

Kajian menunjukkan bahawa kewujudan manusia di Malaysia pada Zaman

Batu di antara 8 000 dan 2 500 S.M. Bukti-bukti menunjukkan wujudnya

Zaman Paleolitik, Zaman Mesolitik dan Zaman Neolitik di Malaysia. Antara

penempatan Zaman Paleolitik di Malaysia ialah Gua Badak dan Kota Tampak

di Negeri Perak, Gua Niah, Sarawak dn Tingkayu, Negeri Sabah.

Kemudiannya wujudnya negeri-negeri awal seperti Kedah Tua sebagai negeri

1

maritim terkenal. Penemuan beberapa tapak arkeologi Zaman Proto Sejarah

membuktikan wujud petempatan pesisir pantai seawal abad ke-2 Masihi lagi.

Ia membawa kepada kemunculan kerajaan awal sebelum abad ke-10 adalah

merupakan penemepatan pesisir pantai dan pelabuhan kecil. Ini termasuk

Langkasuka dan Lembah Bujang di Kedah, Beruas dan Gangga Negara

di Perak, dan Pan Pan di Kelantan.

2.2 Zaman Kesultanan Melayu Melaka

Pada awal abad ke-15, Kesultanan Melayu Melaka wujud. Zaman ini

dikatakan zaman kegemilangan kerana hampir keseluruhan Selat Melaka

dikuasai oleh Kesultanan Melayu Melaka. Kesultanan Melayu Melaka telah

bertahan lebih dari satu abad, bermula dari penghujung kurun ke–14 sehingga

permulaan kurun ke-16, iaitu dari tahun 1394 sehingga tahun 1511. Terdapat

8 pemerintah Melaka bermula  Parameswara (1394-1414), Sultan Megat

Iskandar Syah (1414 – 1424), Sultan Maharaja (Raja Tengah) atau Sultan

Muhammad Syah (1424 – 1445), Sultan Abu Syahid (1445 – 1446), Sultan

Muzaffar Syah (1446 – 1456), Sultan Mansur Syah (1456 – 1477), Sultan

Alauddin Riayat Syah (1477 – 1488) dan Zaman Kesulatanan Melayu Melaka

berakhir dengan pemerintahan Sultan Mahmud Syah (1488 – 1511).

Di bawah kekuasaan pemerintah Melayu, Melaka bukan hanya menjadi

sebuah kota perdagangan yang maju tetapi juga merupakan pusat

penyebaran ajaran Islam kepada seluruh kepulauan Melayu. Kestabilan politik

dan sistem perundangan yang adil berjaya menarik para pedagang dari

segenap pelusuk kepulauan Melayu ke Melaka. Para pedagang dari China,

benua kecil India, Pegu di Burma dan Tanah Arab juga telah datang ke

Melaka untuk berdagang. Kemakmuran ekonominya serta telah menarik

minat penakluk daripada Portugis pada tahun 1511.

2.3 Penjajahan Di Tanah Melayu

Negara kita telah dijajah oleh beberapa buah kuasa barat dan Timur iaitu

Portugis (1511-1641), Belanda (1641-1824), Inggeris (1841-1941) dan (1945-

2

1957) dan Jepun (1941-1945). Malaysia telah dijajah selama 446 tahun

bermula dari tahun 1511 hingga tahun 1957.

Penjajahan Portugis diketuai oleh Alfonso d'Albuquerque. Portugis

menguasai Melaka pada tahun 1511 sehingga 1641 iaitu selama 130 tahun.

Sepanjang penjajahan tersebut Portugis hanya dapat menakluk dan

menduduki bandar dan pelabuhan Melaka dan tidak berupaya menakluki dan

menduduki negeri-negeri lain kerana jumlah tenteranya yang tidak mencukupi.

Tujuan utama Portugis datang ke timur ialah untuk menakluk dan menduduki

Melaka yang merupakan pusat perdagangan. Portugis masih lagi menghadapi

serangan dan tentangan dari Sultan Mahmud. Portugis terbabit

dengan Perang Tiga Segi (Portugis,Aceh dan Johor) utk menguasai

perdagangan Kepulauan Melayu Melaka. ekonomi (rempah ratus, bijih timah

dan emas). Terdapat beberapa matlamat Portugis menakluki Melaka iaitu

mencari pelabuhan untuk menguasai perdagangan di kawasan timur (Melaka),

dan mahu mengembangkan agama Kristian.

Selepas itu Belanda pula menjajah Tanah Melayu. Pada tahun 1640,

pihak Belanda dengan pakatan bersama pihak Melayu telah mengepung kota

Melaka dan menghalang kemasukan bekalan makanan. Orang-orang dari

Johor mengawal bahagian sungai dan perkampungan di sekitar kota

manakala pihak Belanda mengawal laluan masuk dari arah laut. Pihak

Belanda juga membina benteng yang mempunyai beberapa pucuk meriam

yang dihalakan ke arah kubu pertahanan Portugis di bahagian timur, supaya

mereka boleh membedil pihak Portugis. Penjajahan Belanda atas Melaka

bertahan sehingga 17 Mac 1824.

Kejatuhan Negeri Melaka ke dalam tangan Inggeris berkaitan dengan

Pergerakan Patriotik Revolusi Belanda yang dikenali sebagai “the Velvet

Revolution”. Pada 15 Ogos 1795, angkatan Inggeris telah tiba di Melaka dan

mengambil alih kuasa dari tangan Gabenor Belanda, Abrahamus Couperus.

Walaupun berlaku tentangan terhadap penyerahan Melaka kepada Inggeris,

ianya tidak mengakibatkan sebarang pergeseran di antara mereka. Melaka

terus ditadbir oleh pegawai Belanda di bawah pengawasan seorang Residen

3

Inggeris. Berdasarkan Perjanjian Vienna pada tahun 1814, Melaka telah

dikembalikan kepada Belanda pada 21 September 1818, namun Melaka

diserahkan semula kepada pihak Inggeris pada 17 Mac 1824 berikutan

Perjanjian London. Pada tahun 1824, pihak Inggeri dan Belanda

mendatangani satu perjanjian yang iaitu Perjanjian Inggeris-Belanda yang juga

dikenali sebagai Persetiaan London. Melalui perjanjian ini British dapat

menguasai seluruh perairan Selat Melaka dan menyebakan kerajaan Johor

berpecah.

2.4 Penubuhan Negeri-Negeri Selat, Negeri-Negeri Melayu Bersekutu, dan

Negeri-Negeri Melayu Tidak Bersekutu

Pada tahun 1826, Pulau Pinang termasuk Seberang Perai, Melaka dan

Singapura telah digabungkan untuk membentuk Negeri-negeri Selat. Pulau

Pinang, yang merupakan penempatan terawal Inggeris telah dijadikan sebagai

pusat pentadbiran. Negeri-negeri Selat berada di bawah penguasaan Gabenor

Jeneral di Kalkatta. Walau bagaimanapun, pada tahun 1867, Negeri-negeri

Selat diasingkan dari penguasaan Inggeris di India dan telah dijadikan sebuah

Koloni Diraja secara langsung di bawah penguasaan Pejabat Tanah Jajahan

di London.

Negeri-negeri Melayu bersekutu ialah sebuah ialah sebuah sistem

sebuah persekutuan untuk empat negeri Semenanjung Tanah

Melayu iaitu Pahang, Perak, Selangor dan Negeri Sembilan.Sistem ini

dilaksanakan oleh pihak British pada tahun 1895. Penubuhannya adalah

bertitik tolak daripada kelemahan yang terdapat dalam Sistem Residen.  Pihak

British bertanggunjawab dalam hal ehwal luar negeri dan keselamatan

sementara negeri-negeri bertanggungjwab dalam polisi domestik. Walau

bagaimanapun, pihak sultan pada realitinya hanya berkuasa dalam hal ehwal

agama Islam dan adat resam. Pihak negeri terpaksa mengikut nasihat yang

diberikan oleh Residen Jeneral.

4

Pihak British seterusnya mahu menjadikan keseluruhan Malaya

sebagai jajahannya dan menetapkan sempadan yang jelas di antara Siam dan

Tanah Melayu. Satu perjanjian telah ditandatangani dengan Siam pada tahun

1909 di mana Kelantan, Terengganu, Kedah dan Perlis telah dijadikan negeri

naungan British. Negeri-negeri ini dinamakan Negeri-negeri Melayu Tidak

Bersekutu dan Penasihat-penasihat British telah dihantar untuk membantu

Sultan mentadbir negeri-negeri tersebut dengan teratur. Pada Tahun 1914,

Johor telah menandatangani satu perjanjian dengan pihak British bagi

menerima khidmat Penasihat British dan menjadi sebuah Negeri Melayu Tidak

Bersekutu.

2.5 Pendudukan Jepun (1941-1945)

Perang Dunia Kedua telah mamberi kesan yang cukup dalam Sejarah

Malaysia. Perang Dunia Kedua bermula di Eropah pada 3 September 1939.

Menjelang Jun tahun 1940, Norway, Holland, Belgium, Luxembourg dan

Perancis telah dijajah oleh pihak tentera Jerman, justeru, meninggalkan pihak

British bersendirian menangkis kemaraan tentera Jerman. Jepun pula, yang

sudah sekian lama berkeinginan untuk menguasai kawasan Asia Tenggara

telah mengambil peluang untuk melibatkan diri dalam peperangan ini dengan

berpihak kepada Jerman pada 8 Disember 1941.

Pada 13 Disember 1941, tentera Jepun telah berada di Kedah dan

memulakan kemaraan mereka ke Singapura. Tentera Jepun mendarat di

Singapura pada 8 Februari dan Singapura menyerah kalah kepada Jepun

pada tanggal 15 Februari 1942. Sabah jatuh ke tangan Jepun pada 19 Januari

1942 sementara Sarawak pula pada 1 April 1942. Pihak Jepun menubuhkan

pentadbiran tenteranya di Malaya, yang bertahan selama 42 bulan.

Penjajahan Jepun telah membawa penderitaan kepada kebanyakan

penduduk. Penjajahan ini tamat apabila pihak Jepun menyerah kalah pada

bulan Ogos 1945 setelah Hiroshima dan Nagasaki dimusnakan oleh bom

atom. Zaman penjajahan Jepunlah membangkitkan semangat Nasionalisme.

5

Jepun memerintah Tanah Melayu selama tiga tahun setengah. Sistem

pemerintahan Jepun di Tanah Melayu bercorak tentera di bawah satu

pentadbiran yang berpusat di Singapura. Tanah Melayu dan Sumatera

diletakkan dalam satu pentadbiran yang diketuai oleg Leftenan Jeneral

Tomoyuki Yamashita. Pada pertengahan tahun 1945, pihak Berikat bersiap

sedia untuk menyerang Tanah Melayu, tetapi serangan itu tidak sempat

dilakukan. Ini kerana Jepun mengambil keputusan untuk menyerah kalah

setelah Amerika Syarikat menggugurkan dua buah bom atom, iaitu di

Hiroshima pada 6 Ogos 1945 dan diikuti di Nagasaki tiga hari kemudiannya.

2.6 Penubuhan Malayan Union dan Perjuangan Ke arah Kemerdekaan

Pentadbiran Malayan Union telah diisytiharkan oleh British pada 1 April 1946

di King’s House (Carcosa Seri Negara), Kuala Lumpur. Gabenor pertamanya

ialah Sir Edward Gent. Pengisytiharan Malayan Union ini secara rasminya

menggantikkan Pentadbiran Tentera British sebelum ini mentadbir Tanah

Melayu. Sebahagian besar orang Melayu menentang penubuhan Malayan

Union atas beberapa sebab. Antaranya ialah, Penghapusan Kedaulatan dan

kuasa raja-raja Melayu, Tamadun orang Melayu terhakis, Kerakyatan yang

terlalu liberal dan membantah tindakan Sir Harold MacMichael yang

mengancam raja-raja Melayu untuk mendapatkan persetujuan. Bagi

menunjukkan pembantahan orang Melayu mengadakan demontrasi secara

aman.

Pada 1 Mac 1946, sebuah Kongres Melayu Seluruh Tanah

Melayu (Pan-Malayan Malay Congress) diadakan di di Kelab Sultan

Suleiman,Kuala Lumpur. Disertai oleh kira-kira 200 orang wakil Melayu

daripada 41 buah persatuan, kongres itu membincangkan pembentukan

gerakan nasional Melayu, serta kempen terselaras untuk menentang Malayan

Union. Sebuah jawatankuasa dilantik untuk mendraf perlembagaan untuk

penubuhan Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO) Pada 1

Mei 1946, Kongres Melayu Seluruh Tanah Melayu Ke-2 diadakan di Johor

Bahru. Dalam kongres itu, pembentukan UMNO diisytiharkan dan Dato Onn

6

Jaafar, Menteri Besar Johor, dipilih sebagai Presiden pertama. Kongres itu

juga mengisytiharkan bahawa perjanjian-perjanjian MacMichael tidak sah dan

mendesak bahawa Malayan Union dimansuhkan. Akhirnya, Malayan Union

dimansuhkan pada 1 Februari 1948 menggantikkan Persekutuan Tanah

Melayu.

Persekutuan Tanah Melayu telah dibentuk bagi menggantikan

Kesatuan Malaya setelah beberapa siri perbincangan diadakan di antara Raja-

raja Melayu dan lain-lain pihak yang terlibat. Persekutuan yang baru ini terdiri

daripada kesemua sembilan Negeri-negeri Melayu di Semenanjung, bersama

Melaka dan Pulau Pinang. Persekutuan Malaya berada di bawah pentadbiran

sebuah kerajaan persekutuan di Kuala Lumpur yang diketuai oleh seorang

Pesuruhjaya Tinggi British. 

2.7 Kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu dan Penubuhan Malaysia

Pembubaran Kesatuan Malaya pada tahun 1948 telah memaksa pihak British

untuk membuka jalan bagi kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu. Akibat

daripada dua tekanan utama yang terdiri daripada peristiwa Darurat dan juga

perkembangan pergerakan nasionalis Melayu iaitu UMNO, pihak British

memperkenalkan sistem pilihanraya pada tahun 1951 di peringkat

tempatan. Masalah dalam mendapatkan kerjasama politik daripada kumpulan

etnik utama di negara ini dalam memperjuangkan kemerdekaan berjaya

diatasi dengan pembentukan pakatan di antara UMNO dan Persatuan Cina

Malaya (Malayan Chinese Association-MCA) dan kemudiannya disertai oleh

Kongres India Malaya (Malayan Indian Congress-MIC). Ketika pilihanraya

persekutuan yang pertama diadakan pada tahun 1955, pakatan UMNO-MCA-

MIC yang diketuai oleh Tunku Abdul Rahman telah memperolehi kemenangan

yang besar dengan memenangi 51 daripada 52 kerusi yang dipertandingkan.

Tunku Abdul Rahman telah dilantik sebagai Ketua Menteri pertama

Persekutuan Malaya. Pakatan tersebut telah berjaya memaksa British untuk

melepaskan kuasa pemerintahan mereka dan pada 31 Ogos tahun 1957,

Persekutuan Malaya telah mencapai kemerdekaannya.

7

Langkah pertama dalam penubuhan Malaysia bermula pada tahun

1961 apabila satu cadangan untuk membentuk sebuah persekutuan yang

lebih luas merangkumi Persekutuan Tanah Melayu, Singapura, Sarawak,

Sabah dan Brunei dikemukakan oleh Tunku Abdul Rahman. Cadangan ini

secara amnya diterima oleh penduduk Tanah Melayu dan Singapura, tetapi

menimbulkan rasa curiga di kalangan penduduk Sabah dan Sarawak.

Pilihanraya diadakan buat pertama kalinya di Brunei dan di Sabah pada tahun

1962. Satu suruhanjaya kerjasama British-Persekutuan Tanah Melayu yang

diketuai oleh bekas Gabenor Bank England, Lord Cobbold, telah melawat

Sabah dan Sarawak pada tahun 1962 dan melaporkan bahawa kebanyakan

negeri menyokong penubuhan Malaysia. pada 16 September 1963, Malaysia

telah secara rasminya dibentuk dan ia terdiri daripada Persekutuan Tanah

Melayu, Sabah, Sarawak dan Singapura. Brunei pula menolak usul untuk

menyertai Malaysia. Namun, pada tahun 1965, Singapura menarik diri

daripada Malaysia dan menjadi sebuah negera yang merdeka.

3.0 KEMERDEKAAN NEGARA DARI SUDUT KEMASYARAKATAN DAN

PERPADUAN

Kemasyarakatan merujuk Kamus Dewan Edisi Ketiga bermaksud keadaan

masyarakat, yang berkaitan dengan masyarakat. Perpaduan pula boleh diertikan

sebagai satu proses yang menyatupadukan masyarakat dan negara supaya setiap

anggota masyarakat dapat membentuk satu identiti dan nilai bersama serta perasaan

cinta dan banggakan tanah air. Perpaduan boleh dicapai melalui dua cara utama,

iaitu integrasi dan asimilasi. Integrasi merupakan satu proses bagi mewujudkan satu

identity nasional di kalangan kumpulan yang terpisah dari segi kebudayaan, sosial

dan lokasi dalam sesebuah unit politik. Terdapat beberapa unsur integrasi yang

terdiri daripada integrasi wilayah, integrasi ekonomi, integrasi kebudayaan, integrasi

sosial, integrasi pendidikan, dan integrasi politik. Asimilasi pula merupakan satu

proses bagaimana kumpulan-kumpulan minoriti diasimilasikan melalui perkahwinan

campur dan sebagainya ke dalam kumpulan etnik yang lebih besar. Menurut Vender

Zanden, seorang ahli sosiologi, asimilasi adalah satu proses dalam mana kelompok-

8

kelompok yang berfikir, berperasaan dan bertindak secara berlainan, menjadi satu

dalam kesatuan sosial serta budaya yang sama.

Kemerdekaan Tanah Melayu hanya berlaku kerana adanya kerjasama antara

kaum. Sejak selepas pilihan raya umum 1955, Parti Perikatan telah beruasaha untuk

mendapatkan kemerdekaan bagi Persekutuan Tanah Melayu dalam tempoh masa

yang singkat.British telah meletakkan syarat supaya ketiga-tiga kaum terbesar

bertolak ansur dan bermuafakat dalam bidang politik, sebelum mereka bersedia

memberi kemerdekaan kepada Tanah Melayu. Justeru, kemerdekaan yang dikecapi

pada hari ini adalah sebenarnya bertunjangkan kepada perpaduan rakyat dan sikap

tolak ansur pemimpin-pemimpin terdahulu dalam menangani isu-isu yang melibatkan

kepentingan bersama.

3.1 Masyarakat Majmuk di Malaysia

Menurut J.S Furnival masyarakat majmuk merujuk kepada sebuah masyarakat

yang terdiri daripada pelbagai kaum dengan setiap kaum mempunyai budaya,

agama, bahasa, adat resam dan cara hidup yang tersendiri. Walaupun setiap

kaum ini berganding bahu di bawah sistem politik yang sama, tetapi mereka

hidup berasingan dan mempunyai fungsi-fungsi ekonomi yang tersendiri.

Pergaulan sesama mereka amat kurang dan hubungan yang wujud antara

kaum hanya terbatas kepada perkara-perkara ekonomi.

Pada umumnya, terdapat tiga kumpulan kaum yang utama di Malaysia,

iaitu orang Melayu, Cina dan India. Di samping itu, terdapat kaum-kaum

minoriti yang lain seperti kaum Serani, Punjabi, orang asli dan juga kaum

Bumiputera Sabah dan Sarawak. Orang Melayu merupakan kaum yang

terbesar dan merupakan penduduk asal di Tanah Melayu. Walaupun orang

Melayu merupakan penduduk asal di negara ini, tetapi kehadiran kaum-kaum

lain turut mempengaruhi dan mengubah sistem sosial masyarakat.

Pembentukan masya-rakat majmuk di Tanah Melayu tidak berlaku secara

sengaja, tetapi melalui proses yang panjang, akibat penghijrahan kaum lain

seperti orang Cina dan India. Seiring dengan kemasukan mereka itu ,

penduduk dari Indonesia turut berhijrah ke Tanah Melayu. Perkembangan ini

9

menyebabkan penduduk Tanah Melayu bertambah dengan pesat. Kehadiran

ketiga-tiga kaum ini membawa kepada pembentukan sebuah masyarakat

majmuk.

3.2 Perpaduan Pada Zaman Sebelum Merdeka

Pada zaman sebelum kemerdekaan dicapai, kemasyarakatan dan perpaduan

rakyat di Tanah Melayu adalah berada di tahap yang membimbang-

kan.Perlaksanaan dasar pecah dan perintah Inggeris telah menyebabkan

perpaduan masyarakat di Tanah Melayu semakin memburuk. Pengelasan

kaum mengikut pekerjaan dan sistem pelajaran yang berbeza mengelakkan

interaksi antara penduduk di Tanah Melayu yang terdiri daripada tiga bangsa

utama iaitu bangsa Melayu, Cina dan India. Melalui dasar ini orang Melayu

kebanyakannya menetap di kawasan luar bandar (kampung) dan bekerja

sebagai nelayan dan petani, orang Cina menetap di kawasan bandar dan

kawasan perlombongan serta bekerja sebagai peniaga dan pelombong bijih

timah, manakala orang India kebanyakannya tinggal di kawasan ladang-

ladang dan bekerja sebagai buruh, secara tidak langsung telah mewujudkan

perasaan curiga mencurigai antara satu sama lain.

Pengasingan dan polarisasi juga berlaku akibat daripada perbezaan

agama yang dianuti. Sebagai contoh orang Melayu menganut agama Islam 

manakala orang Cina menganut agama Buddha, Confucious, Taoisme dan

Kristian dan India pula beragama Hindu. Situasi sebegini telah menyebabkan

pergaulan dan interaksi social antara kaum terbatas. Lebih mengeruhkan

keadaan lagi, prasangka buruk akan timbul dan merumitkan lagi usaha ke

arah perpaduan kaum.

Pada masa pemerintahan British yang mengamalkan Dasar pecah dan

perintah (divide and rule) ini telah menyebabkan wujudnya empat aliran utama

pendidikan iaitu sekolah Melayu, Inggeris, Cina dan Tamil. Seperti yang

diketahui, sekolah yang mempunyai aliran yang berbeza ini sedikitpun tidak

membantu dalam pembentukan perpaduan antara kaum. Ini terjadi apabila

setiap setiap aliran menggunakan sukatan pelajaran, bahasa, dan guru yang

10

berbeza. Pada masa ini, tiada satu bahasa pengantar yang standard

digunakan. Sekolah Melayu menggunakan bahasa Melayu, sekolah Inggeris

menggunakan bahasa Inggeris, sekolah Cina dan Tamil masing-masing

menggunakan bahasa ibunda. Sekolah aliran Melayu lebih bertujuan

mengekalkan orang Melayu terus tinggal di kampung. Pihak British hanya

mahu orang Melayu sekadar mengenal huruf dan membuat kira-kira yang

asas. Sekolah aliran Inggeris yang mengambil orang Melayu hanya

melatihorang Melayu menjadi guru, kerani dan pegawai rendah tempatan yang

berpengetahuan Inggeris.

Perkembangan parti politik juga mengikut ras dan etnik tertentu. Orang

Melayu di era pemjajahan British mempunyai beberapa buah parti. Antara

parti politik yang dianggotai orang Melayu ialah Pertubuhan Kebangsaan

Melayu Bersatu (UMNO) yang ditubuh pada 11 Mei 1946 dengan presiden

pertama Dato` Onn Jaafar. Di bawah era kepimpinan Tunku Abdul Rahman,

UMNO  Berjaya menerajui beberapa parti yang lain menuntut dan mendapat

kemerdekaan. Orang Melayu sebelum merdeka juga telah menubuhkan Parti

Islam Se-Tanah Melayu (PAS) pada 24 November 1951. Ia ditubuhkan bagi

memperjuangkan kemerdekaan Tanah Melayu dan memperkenalkan

demokrasi serta melaksanakan hukum-hukum yang berlandaskan Islam.

Sebuah lagi parti yang telah ditubuhkan ialah Hizbul Muslimin pada Mac 1948.

Tujuan penubuhannya adalah untuk menubuhkan sebuah Negara Islam dan

menuntut kemerdekaan. Orang Cina telah menubuhkan Malayan Chinese

Association-MCA atau Persatuan Cina Malaya. Parti ini telah ditubuhkan pada

27 Februari 1949. Tujuan utama MCA adalah untuk melindungi kepentingan

Cina di Tanah Melayu. Orang India pula telah menubuhkan Kongres India

Malaya atau Malayan Indian Congress-MIC pada 8 Ogos 1946. MIC

ditubuhkan untuk menjaga kepentingan politik, ekonomi dan social kaum India.

Sebuah lagi parti bertunjangkan orang India ialah Parti Politik Perak (PPP).

Parti ini ditubuhkan pada Januari 1953.

Selain itu parti politik di Sabah pula lebih bersifat etnik. United National

Kadzan Organization (UNKO) dianggotai oleh kaum Kadazan dan

11

memperjuangkan kaum kadazan. United Sabah National Organization ditubuh

bagi membela masyarakat peribumi Bajau, Suluk dan Melayu Islam di Sabah.

Pasok Momogun pula dianggotai oleh kaum Dusun dan Murut. Parti

Demokratik dianggotai oleh kaum Cina dan begitu juga dengan Parti Bersatu

bagi menjaga kepentingan orang Cina di Sabah. Di Sarawak pula, terdapat

beberapa buah parti telah ditubuhkan yang mengikut kumpulan kaum tertentu.

Antara parti politik yang ditubuhkan ialah Sarawak United People`s Party

(SUPP) yang ditubuhkan pada 12 Jun 1959 dan kebanyakannya dari kaum

Cina. Selain itu, Sarawak National Party (SNAP) pula ditubuhkan pada 10

April 1961 dan terdiri daripada kaum  Iban dan Bidayuh. Persatuan Cina

Sarawak (Sarawak Chinese Association) dipimpin oleh Willian Tan. Parti ini

menumpukan kepada kepentingan masyarakat Cina di Sarawak dan hak.

3.3 Usaha Awal Membentuk Kerjasama Antara Kaum

Pembentukan Persekutuan Tanah Melayu pada 1 Februari 1948 merupakan

langkah awal untuk membawa Tanah Melayu ke arah taraf berkerajaan

sendiri dan seterusnya kemerdekaan. Namun, pemberontakan bersenjata

Parti Komunis Malaya (PKM) dan pengisyiharan darurat mempercepatkan lagi

usaha untuk memberi taraf berkerajaan sendiri kepada Tanah Melayu.

Percubaan PKM untuk melumpuhkan ekonomi dengan melancarkan mogok,

memusnahkan lading getah dan lombong bijih timah serta kemudahan

infrastruktur dilihat menjejaskan kepentingan ekonomi British di Tanah Melayu.

Oleh itu, pihak British bersedia merundingkan soal pemberian taraf

berkerajaan sendiri kepada Tanah Melayu sebagai langkah awal ke arah

kemerdekaan. Syarat utamanya ialah kerjasama antara penduduk berbilang

kaum dan kewujudan sebuah parti politik yang kuat. Keganasan PKM

sepanjang tahun 1945-48, menimbulkan ketegangan dan pergaduhan kaum,

terutama antara orang Melayu dengan Cina. Bagi membendung keadaan ini,

para pemimpin politik di Tanah Melayu mula memikirkan kaedah yang lebih

sesuai untuk merapatkan hubungan kerjasama antara kaum.

12

Penubuhan Jawatankuasa Perhubungan Kaum (CLC) pada tahun 1949

dianggotai oleh Dato’ Onn Bin Jaafar yang mewakili kaum Melayu, dan Tan

Cheng Lock mewakili kaum Cina. Keanggotaan CLC bertambah dengan

kemasukan enam orang pemimpin Melayu, Cina dan seorang daripada setiap

kaum India, Serani, Ceylon dan Eropah. Penubuhan CLC ini bertujuan untuk

menggerakkan usaha ke arah mewujudkan hubungan muhibah dan kerjasama

antara kaum. Melalui jawatankuasa ini pemimpin pelbagai kaum dapat

bertemu dan berbincang tentang masalah yang dihadapi secara terbuka

supaya jalan penyelesaian dan perpaduan kaum dapat dicapai. CLC

mencadangkan kerakyatan berasaskan jus soli diterima sebagai dasar

kerakyatan Tanah Melayu dan tempoh kerakyatan melalui permohonan

dipendekkan. CLC juga memohon satu tempoh peralihan berkerajaan sendiri

secara beransur-ansur dengan memperkenalkan pilihan raya serta dasar

sama rata antara rakyat. Dato Onn pula bercadang memberi peluang kepada

kaum bukan Melayu untuk bergiat dalam kegiatan politik di Tanah Melayu.

Beliau membuat dua cadangan iaitu supaya nama UMNO ditukarkan daripada

United Malay National Organization kepada United Malaya National

Organization serta membuka keahlian UMNO kepada semua rakyat di Tanah

Melayu tanpa mengira kaum. Namun, cadangan Dato Onn itu dibantah keras

oleh sebahagian besar ahli-ahli UMNO.

3.4 Tolak Ansur Antara Kaum

UMNO telah mengambil daya usaha untuk bertolak ansur dengan MCA dan

MIC bagi mencari kata sepakat dalam perkara-perkara yang melibatkan

kepentingan bersama. Satu daripada perkara yang diselesaikan secara tolak

ansur ialah berkaitan soal kerakyatan. UMNO bersetuju supaya prinsip jus soli

dimasukkan ke dalam Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu, di samping

fasal kerakyatan secara pendaftaran. Syarat-syarat yang longgar dalam

pemberian kerakyatan merupakan satu bentuk tolak ansur yang dipersetujui

oleh UMNO. Persetujuan itu diberi sebagai tindak balas UMNO terhadap

kesediaan MCA dan MIC menerima peruntukan tentang kedudukan istimewa

13

orang Melayu dalam perlembagaan dan menjadikan bahasa Melayu sebagai

bahasa rasmi tunggal di Tanah Melayu mulai tahun 1967.

3.5 Permasalahan Dalam Perpaduan Dan Integrasi Nasional

Masalah perpaduan yang dihadapi di Negara ini adalah berpunca daripada

dasar-dasar British ketika menjajah Tanah Melayu. Kaum Melayu, Cina dan

India telah ditempatkan secara berasingan malahan terdapat jurang ekonomi

yang berbeza. Pada masa itu, British tidak merangka dasar untuk

menyatupadukan tiga kaum terbesar di Tanah Melayu. Keadaan ini telah

menyebabkan  sikap prasangka dan curiga antara satu sama lain sehingga

tercetus peristiwa berdarah iaitu rusuhan kaum pada 13 Mei 1969.

Penempatan yang berbeza antara satu kaum dengan kaum yang lain

berikutan pengenalan ekonomi yang berbeza dan wujudnya jurang perbezaan

ekonomi antara kaum. Orang asing juga cenderung untuk berkumpul dalam

kumpulan yang sama dan menanggap lebih selamat jika berada dalam

kumpulan yang sama keturunan, agama dan kebudayaan.

Pada tahun 1929-an, jurang perbezaan kelihatan lebih ketara. Orang

Melayu tinggal di desa, orang Cina pula di Bandar manakala orang India pula

di estet. Antara masalah perpaduan yang dialami sebelum kemerdekaan

adalah pemisahan tempat tinggal atau penempatan, perbezaan tumpuan

sektor ekonomi, pengasingan sistem pendidikan, fahaman dan pengaruh

politik yang berbeza, masalah ekonomi, perbezaan kepercayaan atau agama

dan penggunaan akhbar yang berbeza.

3.6 Langkah-Langkah Menggalakkan Integrasi Nasional

Integrasi Nasional dapat dilaksanakan melalaui beberapa langkah dan dasar

seperti berikut:

3.6.1 Melalui pendidikan

Persoalan besar yang dihadapi para pemimpin dan pendidik selepas

Perang dunia Kedua ialah mencari formula untuk melahirkan satu

masyarakat Malaysia yang bersatupadu, yakni masyarakat majmuk

14

yang mempunyai keazaman, kesanggupan dan kesediaan untuk hidup

bersama dengan rukun dan damai serta mempunyai kesedaran,

keperibadian dan nilai-nilai sebagai rakyat Malaysia. Satu cara yang

penting untuk mewujudkan perpaduan di dalam sesebuah negara ialah

menerusi pendidikan.  Dalam konteks Malaysia, hakikat bahawa

pendidikan merupakan faktor unggul dalam membina kerakyatan yang

tunggal telah lama disedari. Berikut merupakan cara bagaimana sistem

pendidikan boleh membentuk perpaduan iaitu:

1. Sistem persekolahan yang sama bagi semua rakyat.

Pada asasnya Laporan Razak mencadangkan penubuhan

sekolah-sekolah umum yang menggunakan bahasa Melayu

sebagai bahasa pengantarnya dan sekolah-sekolah jenis umum

menggunakan bahasa pengantar Cina, Tamil dan Inggeris.

Kepentingan bahasa Melayu sebagai bahasa untuk perpaduan

jelas dinyatakan. Laporan ini telah menjadi rujukan sebagai

dasar pendidikan kerajaan sehingga kini & bahasa Melayu telah

menjadi bahasa pengantar di semua peringkat sekolah. Bahasa

Kebangsaan sebagai bahasa pengantar utama.  Cara paling

penting untuk menyatupadukan masyarakat berbilang kaum di

Malaysia ialah melalui penggunaan bahasa kebangsaan.

Penggunaan satu bahasa perhubungan dan persefahaman di

antara satu kaum dengan yang lain dapat diwujudkan tanpa

menimbulkan rasa curiga. Langkah ini mempercepatkan lagi

perpaduan dan rasa hormoni antara kaum di negara ini. 

2. Kurikulum yang sama. 

Kurikulum ialah satu rancangan pendidikan yang terkandung di

dalamnya segala ilmu pengetahuan serta kemahiran, nilai-nilai

dan norma, unsur-unsur kebudayaan dan kepercayaan yang

telah menjadi pilihan masyarakat untuk diperturunkan kepada

15

ahli-ahlinya. Peranan kurikulum dalam pendidikan adalah untuk

membina perkembangan pelajar yang lengkap dari segi jasmani,

rohani, akal dan emosi. Dalam konteks negara Malaysia,

kurikulum juga berperanan untuk melahirkan rakyat yang

mendokong cita-cita negara dalam mewujudkan perpaduan yang

berpandukan Rukun Negara di samping menghasilkan tenaga

rakyat yang terlatih untuk keperluan negara (modal insan).

3. Sukatan pelajaran yang seragam.

Sukatan pelajaran yang sama isi kandungannya yang disyorkan

oleh Penyata Razak adalah dianggap sebagai salah satu asas

sistem pelajaran kebangsaan bagi mewujudkan perpaduan

negara. Mata pelajaran Sejarah memainkan peranan penting ke

arah matlamat pembangunan. Melalui pelajaran Sejarah

diharapkan dapat membina semangat perpaduan dan perasaan

hormat menghormati terutama dalam masyarakat yang berbilang

kaum, agama dan adat resam. Sukatan pelajaran yang seragam

membolehkan pandangan dunia (world view) setiap kaum di

Malaysia hampir sama & tidak mewujudkan perselisihan dalam

persefahaman.

4. Peperiksaan yang seragam.

Rancangan kerajaan untuk menyeragamkan kurikulum di

sekolah-sekolah telah diperkukuhkan lagi dengan mewujudkan

satu sistem peperiksaan yang seragam. Dengan adanya sukatan

pelajaran dan peperiksaan yang seragam, pelajaran para pelajar

tidaklah terganggu apabila terpaksa berpindah sekolah. Langkah

ini boleh menolong proses menyatupadukan pelajar berbilang

kaum disamping mewujudkan keperibadian yang sama.  

3.6.2 Akta Bahasa Kebangsaan

16

Akta ini diluluskan pada tahun 1967. Akta ini memartabatkan bahasa

Melayu sebagai bahasa kebangsaan seperti yang termaktub dalam

perlembagaan dan menjadi jaminan kepada perpaduan rakyat

Malaysia. Pada tahun 1982, bahasa Melayu menjadi bahasa pengantar

di sekolah dan menjadi bahasa yang digunakan di mahkamah pada

1990.

Akta ini mewujudkan penggunaan satu bahasa perhubungan dan

persefahaman di antara satu kaum dengan yang lain tanpa

menimbulkan rasa curiga.

3.6.3 Dasar Kebudayaan Kebangsaan

Dasar ini menjadi panduan pembentukan dan pengekalan identiti rakyat

Malaysia. Objektif dasar ini dijalankan adalah untuk mengukuhkan

perpaduan melalui kebudayaan. Sebagai contoh, kerajaan telah

menjalankan perarakan Citrawarna Malaysia pada tahun 2001 yang

menyaksikan persembahan pelbagai budaya kaum masing-masing.

Selain itu, tujuannya juga ialah memelihara keperibadian kebangsaan

dan meningkatkan kualiti kehidupan rakyat Malaysia. Pembangunan

Kebudayaan Kebangsaan bagi negara-negara yang baru merdeka

amatlah penting untuk mewujudkan sebuah negara yang stabil dan

bersatu padu. Dengan yang demikian usaha-usaha pembentukan

Kebudayaan Kebangsaan Malaysia adalah bertujuan untuk mencapai

tiga objektif penting iaitu mengukuhkan perpaduan bangsa dan negara

melalui Kebudayaan, memupuk dan memelihara keperibadian

kebangsaan yang tumbuh daripada Kebudayaan Kebangsaan dan

memperkayakan dan mempertingkatkan kualiti kehidupan kemanusiaan

dan kerohanian yangseimbang dengan pembangunan sosioekonomi.

Strategi dan Pelaksanaan Objektif dasar ini boleh dicapai melalui

strategi-strategi seperti pemulihan, pemeliharaan dan pembangunan

kebudayaan ke arah menguatkan asas-asas Kebudayaan Kebangsaan

melalui usaha sama penyelidikan, pembangunan, pendidikan,

17

pengembangan dan perhubungan budaya, meningkat dan

mengukuhkan kepimpinan budaya melalui usaha-usaha membimbing

dan melatih peminat, mendukung dan mengerak kebudayaan seluas-

luasnya sebagai jentera pembangunan yang berkesan, mewujudkan

komunikasi yang berkesan ke arah kesedaran kebangsaan,

kenegaraan dan nasionalisme Malaysia, memenuhi keperluan

sosiobudaya dan meninggikan taraf dan mutu kesenian.

3.6.4 Sukan sebagai agen perpaduan

Dasar ini bertujuan untuk menyemarakkan semangat patriotik rakyat.

Majlis Sukan-Sukan Malaysia (MSSM) yang ditubuhkan pada peringkat

sekolah dan Temasya Sukan Malaysia (SUKMA) adalah contoh dasar

ini. Ia mengeratkan perpaduan kaum dan hubungan antara negeri.

Jika kita lihat sekarang ini, Sukan Olimpik Beijing yang berlangsung

telah menyemarakkan semangat patriotik rakyat negara kita. Pelbagai

kaum bersatu padu memberi sokongan & dorongan untuk

membolehkan Malaysia mendapat pingat.

3.6.5 Melalui Dasar Ekonomi Negara

Dasar Ekonomi Baru (DEB) merupakan satu program sosioekonomi di

Malaysia yang diperkenalkan pada tahun 1971 oleh Perdana

Menteri Tun Abdul Razak Dato' Hussein. Matlamat tersurat DEB adalah

untuk mencapai perpaduan negara dan integrasi nasional dan ia telah

digubal dalam konteks strategi serampang dua mata untuk

mengurangkan dan akhirnya membasmi kemiskinan dengan

meningkatkan pendapatan dan menambah peluang-peluang pekerjaan

untuk semua rakyat Malaysia tanpa mengira kaum dan

mempercepatkan proses penyusunan semula masyarakat Malaysia

untuk memperbetulkan ketidak seimbangan ekonomi supaya dapat

mengurang dan seterusnya menghapuskan pengenalan kaum mengikut

fungsi ekonomi. Dasar ini telah digantikan dengan Dasar Pembangunan

Nasional (DPN) pada 1991.

18

4.0 KEMERDEKAAN NEGARA DARI SUDUT PEMBINAAN NEGARA BANGSA

Negara merujuk kepada sebuah unit politik yang mempunyai kedaulatan dan

tanggungjawab mentadbir serta berkuasa dalam menjalankan pemerintahannya

sendiri. Menurut Kamus Dewan Edisi Ketiga pula, negara membawa pengertian

‘kawasan yang di bawah kekuasaan kerajaan tertentu, yang berkaitan dengan

negara (masyarakat dan kawasan di bawah suatu kerajaan) dan suatu masyarakat

yang menduduki kawasan tertentu dan diperintah oleh sebuah kerajaan’. Takrif lain

bagi negara ialah satu organisasi kumpulan bermasyarakat dan berbudaya politik

iaitu negara sebagai sebuah kumpulan yang mendiami satu kawasan tetap, bebas

daripada kawalan luar dan memiliki suatu kerajaan yang teratur. R.H Soltao pula

menyatakan negara adalah satu jentera atau agensi yang memiliki kuasa tertentu

bagi mengurus atau mentadbir hal ehawal rakyat itu sendiri. Ini bermakna negara

diberi kuasa untuk memerintah dan tertakluk kepada persetujuan orang yang

diperintah. Hal ini bermaksud, sebuah negara adalah merupakan kawasan yang

mempunyai sempadan yang jelas dan dihuni oleh masyarakatnya yang tinggal

menetap (disebut sebagai warganegara). Sebuah negara mempunyai kedaulatan

dan kuasa dalam menjalankan pemerintahan dan pentadbiran sendiri tanpa

terkongkong atau diancam daripada mana-mana kuasa luar. Negara berfungsi

sebagai perantaraan antara pemerintah dengan rakyatnya. Segala tindakan dan

kegiatan yang dilakukan oleh masyarakatnya hendaklah berpandukan atau

berdasarkan kepada peraturan, hukum dan undang-undang negara tersebut yang

telah digariskan dalam perlembagaan tertentu.

Bangsa pula merujuk kepada kumpulan anggota masyarakat yang

mendiamisatu ruang wilayah yang mempunyai sempadan dan satu kerajaan yang

sama serta metaati suatu undang-undang yang sama. Unsur politik memainkan

peranan yang penting kerana setidap anggota di dalam bangsa itu terikat oleh satu

sistem perundangan yang sama serta mempunyai hak dan tanggungjawab. Merujuk

kepada Kamus Dewan Edisi Ketiga pula, bangsa bermaksud ‘jenis manusia daripada

19

satu asal keturunan dan kumpulan manusia dalam satu ikatan ketatanegaraan’.

Kesimpulannya bangsa ialah beberapa kumpulan ras dan etnik yang disatukan di

bawah satu sistem pemerintahan dan perundangan serta mempunyai tanggungjawab

yang sama untuk mematuhi perlembagaan bangsa itu sendiri.

4.1 Pembentukan Negara Malaysia

Proses pembentukan Malaysia merupakan suatu proses yang memakan masa

yang agak lama. Cadangan awal untuk menggabungkan Tanah Melayu,

Singapura dan wilayah Borneo telah timbul sejak akhir abda ke-19 lagi. Pada

tahun 1930-an, Gabenor Negeri Selat-Selat, Sir Cecil Clementi

mencadangkan supaya ditubuhkan sebuah Persekutuan Borneo yang

mengandungi Brunei, Sabah dan Sarawak, tetapi tidak mendapat sambutan.

Pada tahun 1959 pula pemimpin Parti Tindakan Rakyat (PAP) di Singapura,

Lee Kuan Yew mencadangkan percantuman Singapura dengan Tanah Melayu

sebagai langkah untuk mendapatkan kemerdekaan bagi Singapura. Namun,

cadangan Lee Kuan Yew ditolak oleh Tunku Abdul Rahman kerana

percantuman itu dilihat boleh menimbulkan masalah sosial. Tidal lama

kemudian, Tunku Abdul Rahman menyatakan percantuman itu hanya wajar

dilakukan jika melibatkan Sabah, Sarawak dan Brunei. Faktor-faktor

pembentukan Malaysia ialah adanya ancaman komunis di Singapura, untuk

mewujudkan keseimbangan kaum dan mencapai kemajuan ekonomi bersama

serta untuk mempercepatkan kemerdekaan bagi Singapura, Brunei, Sabah

dan Sarawak.

Pada tahun 1961, Jawatankuasa Perundingan Perpaduan Malaysia

telah ditubuhkan di Singapura dan dipengerusikan oleh Donald Stephens

untuk menerangkan dengan lebih jelas konsep Pembentukan Malaysia,

terutamanya penduduk di Sabah, Sarawak dan Brunei. Jawatankuasa ini

dianggotai oleh wakil-wakil dari Tanah Melayu, Singapura, Sabah, Sarawak

dan Brunei. Mereka mengadakan beberapa siri rundingan, perbincangan dan

mensyuarat yang melibatkan para pemimpin Tanah Melayu, Singapura, Sabah

dan Sarawak untuk memberi penjelasan lanjut tentang gagasan Malaysia.

20

Seterusnya, pada bulan Januari 1962 Suruhanjaya Cobbold ditibuhkan

bertujuan untuk mendapatkan pandangan penduduk Sabah dan Sarawak

tentang candangan pembentukan Malaysia. Suruhanjaya telah mengadakan

pertemuan dengan lebih 4000 orang dan menerima 2200 memorandum dan

surat yang dihantar oleh pelbagai pertubuhan yang mewakili badna politik,

agama, kemasyarakatan dan kesatuan sekerja. Laporan Suruhanjaya Cobbold

diserahkan kepada kerajaan persekutuan Tanah Melayu dan kerajaan British

pada bulan Julai 1962. Laporan tersebut mengesahkan bahawa lebih 80

peratus penduduk di Sabah dan Sarawak menyokong pembentukan Malaysia.

Kemudian Jawatankuasa Antara Kerajaan (JAK) ditubuhkan pada bulan

Ogos 1962 untuk merangka Perlembagaan Persekutuan. JAK menerima

pandangan pelbagai pihak, terutamanya dari Sabah dan Sarawak tentang

kedudukan kedua-dua buah negeri itu dalam Persekutuan Malaysia. Wakil-

wakil dari Sabah menghantar satu memorandum yang mengandungi 20

Perkara untuk melindungi hak dan kepentingan penduduk di Sabah. Walaupun

pemimpin Sarawak tidak menghantar sebarang tuntutan tetapi mereka

bersetuju mengenai perkara yang terkandung dalam 20 Perkara dari Sabah

itu.

Rundingan akhir antara semua negeri yang akan menyertai Malaysia

diadakan di London pada bulan Jun 1963. Setelah mencapai persetujuan

tentang syarat-syarat percantuman, Perjanjian Malaysia ditandatangani di

London pada 8 Julai 1963 antara kerajaan Britain, Tanah Melayu, Singapura,

Sabah dan Sarawak. Perjanjian ini mengesahkan peralihan kedaulatan Britain

ke atas Sabah, Sarawak dan Singapura. Pada mulanya, tarikh pembentukan

Malaysia dicadangkan pada 31 Ogos 1963, tetapi disebabkan Suruhanjaya

Khas PBB yang dihantar ke Sabah dna Sarawak hanya dapat menyiapkan

laporan tinjauannya pada 14 September 1963, tarikh asal yang ditetapkan

terpaksa ditunda pada 16 September 1963. Perisytiharan Malaysia dibuat

pada 16 September 1963 secara serentak di seluruh negara, iaitu di Kuala

Lumpur, Singapura, Jesselton dan Kuching. Namun, pada 9 Ogos 1965,

21

Tunku Abdul Rahman membuat pengumuman rasmi di Parlimen dan

membentang rang undang-undang pemisahan Singapura. Pemisahan itu

mengakhiri pertikaian politik yang berlarutan antara kerajaan Singapura

dengan kerajaan Persekutuan. Dengan itu, terbentuklah sebuah negara

Malaysia yang dipunyai oleh seluruh penduduk Tanah Melayu, Sabah dan

Sarawak sehingga kini. Pembentukan Malaysia merupakan satu langkah awal

mewujudkan negara bangsa dalam sejarah tanah air kita. Proses membina

negara bangsa Malaysia berlaku sejak daripada negara mengecapi

kemerdekaan lagi. Pelbagai usaha yang telah dilakukan oleh kerajaan untuk

membina negara bangsa Malaysia selepas tercetusnya tragedi 13 Mei 1969.

Antara usaha tersebut ialah dengan membentuk Dasar Ekonomi Baru (DEB),

Wawasan 2020 oleh Tun Dr. Mahathir Mohamed pada tahun 1991 dan yang

terbaru ialah gagasan 1 Malaysia.

4.2 Negara Bangsa Malaysia

Pembinaan negara bangsa adalah titik pertama matlamat ke arah mengecapi

kejayaan dan dianggap sebagai kemuncak kemajuan negara, pentadbiran

serta penduduknya. Proses awal kepada pembinaan negara bangsa Malaysia

adalah tertumpu kepada pengukuhan politik. Pembinaan Negara Bangsa amat

penting bagi sebuah negara yang berbilang kaum dan agama seperti

Malaysia. Oleh itu agenda utama para pemimpin negara selepas Tanah

Melayu mengecapi kemerdekaan pada tahun 1957 dan terbentuknya gagasan

Malaysia yang berdaulat pada tahun 1963 adalah untuk mewujudkan sebuah

negara yang benar-benar kukuh dari segi pemerintahan dan pentadbirannya

serta teguh perpaduan rakyatnya.

Keupayaan membina negara bangsa bergantung kepada perkongsian

nilai serta semangat patriotisme. Setiap warganegara hendaklah sedar

bahawa bukan mudah untuk membentuk negara yang boleh dikongsi bersama

secara saksama tanpa ada perbalahan dan prasangka terhadap satu sama

lain terutamanya bagi negara yang mempunyai pelbagai kaum seperti

22

Malaysia, malah Malaysia boleh diibaratkan sebagai negara merdeka yang

masih terlalu muda. Kepentingan untuk membina negara bangsa adalah

sangat dirasai lebih-lebih lagi dalam era globalisasi yang membenarkan

pengaliran secara bebas dan pantas bukan sahaja maklumat, modal serta

manusia, tetapi juga sistem nilai, budaya dan kepercayaan dari pelbagai

negara. Perancangan ke arah pembentukan negara bangsa Malaysia pernah

disuarakan oleh beberapa pemimpin negara. Petikan di bawah merupakan

ungkapan bekas Perdana Menteri Malaysia, Tun Dr. Mahathir Mohamed dan

Tun Dato’ Seri Abdullah Ahmad Badawi.

“...membentuk sebuah negara yang bersatu padu serta menyanjung masa hadapan yang dikongsi bersama. Bangsa itu mestilah sejahtera, berintegrasi wilayah-wilayah dan kelompok-kelompoknya,menikmati kehidupan bersama yang sepenuhnya berasaskan persamaan hak dan keadilan, membentuk sebuah Bangsa Malaysia dengan rasa taat setia dan pengabdian yang tidak berbelah bagi terhadap bangsa tertentu”

(Tun Dr. Mahathir Mohamad Melangkah Ke

Hadapan, 1991)

Merujuk petikan di atas, untuk membina sebuah negara bangsa yang

sempurna haruslah bermula daripada membentuk sebuah warganegara yang

rela berkongsi hak dan kepentingan bersama dan boleh hidup sejahtera tanpa

mengira sempadan bangsa dan wilayah serta boleh menumpahkan taat setia

kepada negara bangsa yang dientuk. Dengan itu, adalah menjadi keutamaan

untuk mewujudkan modal insan yang siap sedia menyumbang kepada

kemajuan negara bangsa Malaysia.

“...kita mempunyai tanggung jawab yang besar dalam pembangunan bangsa dan negara ini. Kita juga mempunyai peranan yang penting dalam pembentukan minda dan jiwa rakyat untuk membawa kita ke arah wawasan yang ingin kita capai “

23

YAB Dato’ Seri Abdullah Ahmad Badawi

(Dewan Budaya USM,1999 )

Merujuk ungkapan Tun Abdullah Ahmad Badawi pula, rakyat Malaysia

seharusnya sedar akan tanggungjawab mereka untuk membangunkan

negara bangsa serta berperanan membentuk warganegara yang seimbang

bagi membolehkan kita mengecapi matlamat yang diigini.

Kerajaan dan kepimpinan negara Malaysia sebenarnya masih bergelut

membentuk sebuah negara bangsa yang ideal. Perpaduan sebahagian rakyat

termasuk pemimpin-pemimpin politik yang sepatutnya berperanan sebagai

contoh teladan merupakan antara penghalang terbesar dalam membentuk

negara bangsa. 1 Malaysia umpamanya, merupakan agenda terbaru

pemerintah negara di bawah kepimpinan Dato Seri Najib Tun Abdul Razak

untuk membentuk sebuah negara ynag boleh dikongsi bersama dan dianggap

sepunya bagi seluruh rakyat negara ini. Namun begitu, terdapat beberapa

persoalan dan pertikaian yang ditimbulkan oleh segelintir pemimpin yang buta

sejarah mengenai gagasan tersebut semata-mata untuk meraih populariti dan

simpati rakyat. Antara persoalan yang dibangkitkan ialah mengapakah

Malaysia yang sudah merdeka selama 53 tahun masih mencari identiti untuk

membentuk bangsa dan negara sendiri? Terdapat juga pemimpin yang

sengaja memainkan sentimen perkauman seperti membangkitkan ketuanan

Melayu dan hak istimewa peribumi. Dalam pada itu, pengelompokan

masyarakat mengikut kaum masih lagi berlaku termasuk di institusi pendidikan

tinggi. Hal ini memperlihatkan bahawa negara kita menghadapi laluan berliku

dalam mencapai hasrat membentuk negara bangsa.

Rakyat Malaysia seharusnya menyanjung semangat setia kepada

negara bangsa Malaysia dan bekerjasama dalam menjayakan hasrat

membina negara bangsa sebagaimana yang telah dikecapi oleh negara jiran

kita, Indonesia. Pembinaan negara bangsa yang semourna tidak akan dapat

dilakukan seandainya masyarakat tidak berganding bahu mengangkat usaha

ini sebagai agenda utama negara. Justeru, isu perpaduan dan kesatuan tidak

boleh dipandang enteng. Nyata sekali, hanya melalui semangat kekitaan

24

sahaja yang mampu menyatukan semua bangsa yang pelbagai di Malaysia.

Daripada perpaduanlah maka kita dapat menjalinkan perkongsian bersama

sekaligus sepakat mencapai hasrat 1 Malaysia. Tun Abdullah Ahmad Badawi

pernah menyuarakan kepentingan perkongsian sebuah negara dan

menekankan semangat kecintaan kepada negara.

“Kejayaan Malaysia telah dibina atas usaha bersama. Negara Malaysia akan terus dibangunkan secara bersama dalam semangat yang tidak membenarkan berlakunya tafsiran sempit dari segi identiti warga, tidak membenarkan berlakunya amalan ekstremisme agama, tidak mengizinkan berlaku ketidakadilan di kalangan warga dan tidka mengizinkan tercetusnya sebarang kebimbangan terhadap jaminan masa hadapan mana-mana warga. Bumi dan langit Malaysia adalah tempat bertapak, tempat berteduh setiap warga Malaysia, Bumi dan langit Malaysia menjanjikan tapak kukuh dan langit cerah untuk setiap warga dapat hidup bersatu penuh muafakat”.

(Ucapan Tun Abdullah Ahmad Badawi sempena ulang tahun

Kemerdekaan Malaysia ke 50 pada 31 Ogos 2007)

Justeru, pembinaan negara bangsa Malaysia hanya akan dapat direali-

sasikan seandainya perpaduan kaum dapat diwujudkan. Oleh itu, kerajaan

telah merangka DEB dan beberapa dasar lain seperti Dasar Pendidikan

Kebangsaan untuk menyatukan kepelbagaian bangsa di Malaysia.

4.3 Dasar-Dasar Kerajaan dalam Proses Membina Negara Bangsa

Salah satu cabaran utama yang dihadapi oleh Kerajaan Malaysia ialah untuk

menyatupadukan rakyat yang berbilang kaum, agama, bahasa, adat resam

dan nilai hidup. Oleh itu, semenjak peristiwa berdarah 13 Mei 1969 kerajaan

25

telah mewujudkan beberapa dasar-dasar yang berperanan penting dalam

proses membina negara bangsa Malaysia. Negara bangsa mempunyai

beberapa faktor pemangkin iaitu lingua franca, integrasi, kewarganegaraan,

patriotisme, dan demokrasi. Bahasa Melayu ialah Bahasa Kebangsaan negara

yang dikongsi bersama oleh rakyat dalam perhubungan rasmi dan kehidupan.

Bahasa Melayu sangat penting sebagai alat perpaduan dan perantaraan

utama masyarakat Malaysia yang berbilang kaum. Integrasi pula merupakan

satu proses bagi mewujudkan satu identiti nasional antara kumpulan-

kumpulan daripada segi sosial, wilayah, ekonomi, kebudayaan, pendidikan

dan politik. membentuk identiti rakyat dalam negara. Kewarganegaraan

membentuk identiti rakyat dalam negara. Patriotisme pula merupakan

perasaan cinta dan taat setia kepada negara sehingga sedia berkorban nyawa

dan jiwa kepada raga manakala demokrasi ialah pemberian hak kepada

semua warganegara untuk memilih tampok pemerintahan negara. Justeru,

adalah penting kerajaan mewujudkan dasar-dasar tertentu bagi mewujudkan

faktor-faktor pemangkin tersebut dalam usahanya membina sebuah negara

bangsa. Antara dasar-dasar tersebut ialah Dasar Ekonomi Baru dan Dasar

Pendidikan Kebangsaan.

4.3.1 Dasar Ekonomi Baru

Dasar Ekonomi Baru (1971-1990) bertujuan membetulkan

ketidakseimbangan ekonomi yang wujud di antara kaum dan wilayah

bagi mencapai perpaduan negara. Dasar ini dilaksanakan menerusi

strategi serampang dua mata, iaitu pembasmian kemiskinan tanpa

mengira kaum dan penyusunan semula masyarakat untuk

mengurangkan dan menghapuskan pengenalan kaum mengikut fungsi-

fungsi ekonomi.

4.3.2 Dasar Pendidikan Kebangsaan

Dasar Pendidikan Kebangsaan yang termaktub dalam Akta Pelajaran

1961 adalah berasaskan kepada Laporan Razak 1956 dan Laporan

26

Rahman Talib 1960. Dasar ini mempunyai dua matlamat iaitu

melahirkan satu masyarakat Malaysia yang bersatu padu dan

memenuhi keperluan tenaga negara. Dasar Pendidikan Kebangsaan

dapat melahirkan satu masyarakat Malaysia yang bersatu padu melalui

penggunaan kurikulum, bahasa pengantar, dan sistem peperiksaan

yang sama serta kegiatan kokurikulum.

4.3.3 Dasar Kependudukan

Matlamat Dasar Kependudukan negara ialah untuk mencapai jumlah

penduduk sebanyak 70 juta orang menjelang tahun 2100. Dasar

tersebut adalah berasaskan hakikat bahawa bilangan penduduk

Malaysia secara relatif adalah kecil dan terdapat beberapa faedah

sekiranya populasi Malaysia diperbesarkan. Pertumbuhan penduduk

dalam jangka panjang boleh mendatangkan beberapa faedah seperti

bekalan tenaga buruh yang mencukupi untuk pembangunan negara,

perluasan pasaran tempatan dan peningkatan produktiviti. Selain itu,

pertambahan penduduk juga dapat menyumbang ke arah menjadikan

Malaysia sebuah negara yang kuat dari segi politik dan keselamatan.

Hal ini membolehkan wujudnya sebuah negara bangsa yang kuat dan

berdaya saing di serantau dunia.

5.0 PENUTUP

Kemerdekaan yang dicapai pada Ogos 1957 bukanlah satu proses yang mudah

untuk dicapai. Matlamat kemerdekaan itu hanya dapat dicapai setelah melalui satu

proses yang sangat panjang. Oleh itu, kita perlu menghargai negara yang kita miliki

kini seterusnya sedaya upaya menghapuskan sebarang kekangan yang mampu

mengganggu-gugat kemakmuran negara. Kepelbagaian masyarakat seharusnya

dijadikan kekuatan dalam memacu negara dan bukan dianggap sebagai batu

penghalang. Dengan itu, sebuah negara bangsa Malaysia yang mempunyai identiti

tersendiri dapat dibentuk dengan sempurna.

27

Refleksi

Tugasan Kerja Kursus Berasaskan Ilmu Perkembangan Sejarah Negara yang

diberikan oleh Encik Mahmud Khusairi, pensyarah bimbingan, memerlukan

penerangan lanjut maklumat berikut : (a) Kemerdekaan negara dari segi sejarah

perkembangan negara (b) Kemerdekaan negara dari segi kemasyarakatan dan

perpaduan (c) Kemerdekaan negara dari segi pembinaan negara bangsa. Terdapat

beberapa masalah yang timbul semasa proses mencari dan mengumpul maklumat

antaranya ialah kesukaran untuk mengenalpasti bahan rujukan yang diperlukan

yang menepati tajuk tugasan dan kesukaran menghubungkaitkan kemerdekaan

negara dengan sejarah perkembangan negara, kemasyarakatan dan perpaduan

serta pembinaan negara bangsa.

Namun, setelah membaca beberapa sumber buku ilmiah tidak kira yang

berkaitan dengan tajuk tugasan secara langsung atau tidak langsung akhirnya kami

mendapat gambaran mengenai topik tugasan yang diberikan selanjutnya

membolehkan kami memperoleh maklumat dengan lebih cepat dan tepat. Selain itu,

kami turut mencari bahan daripada sumber internet.

Kami juga membuat kolaborasi atau perbincangan antara rakan sekelas dan

rakan daripada kelas lain. Hasil daripada perbincangan tersebut dan dengan bantuan

beberapa bahan pembentangan rakan-rakan sebagai rujukan kami berjaya

mengatasi masalah pengumpulan data. Selanjutnya setiap maklumat yang diperoleh

dikumpulkan dan dianalisis satu persatu.

Draf pertama dibuat. Sebarang penambahbaikkan daripada draf dibuat dari

semasa ke semasa. Proses memperbaiki draf pertama dengan melengkapkan lagi isi

tugasan terutamanya dalam proses mengenalpasti tokoh-tokoh yang terlibat serta

garis masa bagi peristiwa kemerdekaan negara yang terdapat dalam isi jalinan

sejarah perkembangan negara dengan kemerdekaan negara.

28

Akhirnya output tugasan lengkap dan pengemaskinian hasil kerja akhir

dilaksanakan. Kami turut melampirkan beberapa sumber rujukan dalam tugasan ini.

Tugasan siap sedia untuk di hantar.

Melalui tugasan ini secara langsungnya kami bukan sahaja dapat menambah

pengetahuan mengenai proses negara kita mengecapi kemerdekaan malah dapat

menghubungkaitkan sejarah perkembangan negara, kemasyarakatan dan perpaduan

serta pembinaan negara bangsa dengan kemerdekaan negara. Pengetahuan

tersebut adalah sangat penting bagi bakal guru seperti kami untuk kepentingan

mengajar di sekolah kelak dengan menerapkan nilai-nilai patriotik dan

kewarganegaraan dalam diri murid-murid. Dengan itu, kami dapat membentuk jati diri

warganegara yang progresif serta seimbang dalam diri murid-murid tanpa melupakan

setiap perkembangan sejarah negara. Hal ini sekaligus dapat membantu ke arah

pencapaian warganegara kelas pertama.

Selain itu, tugasan ini membolehkan kami menghargai setiap pengorbanan

tokoh-tokoh yang terdahulu dan kini dalam memartabatkan negara sama ada

membantu dalam mencapai kemerdekaan atau meneruskan kepimpinan dalam

memacu negara ke arah wawasan 2020 serta meletakkan negara Malaysia

setanding dengan negara-negara maju yang lain. Lantaran adalah sangat penting

bagi setiap warganegara terutamanya guru menyanjung warisan dan peninggalan

sejarah negara kita untuk dikenang dan dijadikan sebagai pengajaran dalam

menghadapi hari mendatang.

Melalui tugasan ini juga kami sedar bahawa kemerdekaan yang dikecapi pada

hari ini bukanlah untuk dijadikan kebanggaan semata-mata tetapi seharusnya dijaga

nilainya sebaik mungkin melalui pemantapan negara bangsa serta peneguhan

kemasyarakatan dan perpaduan rakyat Malaysia.

29

LAMPIRAN

30