KESEDARAN ATLIT UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA (UTM) TERHADAP

KEPENTINGAN STOKIN KETIKA MELAKUKAN AKTIVITI FIZIKAL ATAU

BERSUKAN.

LAU HWEI HSIA

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS***

JUDUL : KESEDARAN ATLIT UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA (UTM) TERHADAP

KEPENTINGAN STOKIN KETIKA MELAKUKAN AKTIVITI FIZIKAL ATAU

BERSUKAN.

SESI PENGAJIAN : 2005/2006

Saya : LAU HWEI HSIA____ ______ ___ (HURUF BESAR)

mengaku membenarkan tesis *(PSM/Sarjana/Doktor Falsafah) ini disimpan di Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut :

1. Tesis adalah hakmilik Universiti Teknologi Malaysia. 2. Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian

sahaja. 3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran di antara institusi

pengajian tinggi. 4. ** Sila tandakan ( )

(Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau SULIT kepentinganMalaysia seperti yang termaktub di dalam AKTA RAHSIA RASMI 1972)

TERHAD (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan oleh organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan).

TIDAK TERHAD

__________________________ __________________________ (TANDATANGAN PENULIS) (TANDATANGAN PENYELIA) Alamat Tetap : 2-I, JALAN LADA 18E, PUAN HALIJAH BINTI IBRAHIM

96000 SIBU, SARAWAK. Tarikh : 5 APRIL 2006 Tarikh : 5 APRIL 2006 CATATAN : * Potong yang tidak berkenaan.

** Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa/organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD.

*** Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah dan Sarjana secara penyelidikan atau disertai bagi pengajian secara kerja kursus dan penyelidikan atau laporan projek sarjana muda.

Nama Penyelia:

“Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan

saya karya ini adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk tujuan

penganugerahan ijazah Sarjana Muda Sains Serta Pendidikan (Sains Sukan)”.

Tandatangan : ....................................................

Nama Penyelia : PUAN HALIJAH BINTI IBRAHIM

Tarikh : APRIL 2006

KESEDARAN ATLIT UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA (UTM) TERHADAP KEPENTINGAN STOKIN KETIKA MELAKUKAN AKTIVITI

FIZIKAL ATAU BERSUKAN.

LAU HWEI HSIA

Tesis ini dikemukakan sebagai memenuhi syarat

penganugerahan ijazah Sarjana Muda Sains Serta Pendidikan

(Sains Sukan)

Fakulti Pendidikan

Universiti Teknologi Malaysia

APRIL, 2006

ii

“Saya akui karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan

yang tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbernya”.

Tandatangan : ....................................................

Nama Penulis : LAU HWEI HSIA

Tarikh : APRIL 2006

iii

DEDIKASI

Khas untuk ayah dan emak yang tersayang.

Terima kasih yang tidak terhingga atas segala pengorbanan, dorongan dan kasih

sayang selama ini.

Semoga Tuhan sahaja yang membalas jasa dan budi baik kalian.

iv

PENGHARGAAN

Terlebih dahulu, setinggi-tinggi kesyukuran dan terima kasih kepada Tuhan

kerana dengan berkat dan limpah kasih kurnia-Nya penulis berjaya menyiapkan projek

sarjana muda ini tepat pada masanya

Di sini, penulis ingin merakamkan setinggi-tinggi penghargaan ikhlas kepada

penyelia projek Puan Halijah Binti Ibrahim kerana beliau telah banyak memberi

bimbingan, tunjuk ajar dan nasihat sepanjang tempoh penyelidikan dijalankan.

Ribuan terima kasih diucapkan kepada ahli keluarga saya yang selama tidak

henti-henti memberikan dorongan dan sokongan yang sepenuhnya tidak kira dari segi

moral mahupun kewangan kepada saya.

Penulis juga ingin mengucapkan ribuan terima kasih kepada rakan-rakan

seperjuangan atas bantuan dan sokongan yang diberikan dalam usaha untuk menyiapkan

projek penyelidikan ini.

Sekian, terima kasih.

v

ABSTRAK

Stokin berperanan menutup dan melindungi kaki. Tujuan kajian ini adalah untuk

mengukur tahap kesedaran atlit Universiti Teknologi Malaysia (UTM) terhadap

kepentingan stokin ketika melakukan aktiviti fizikal atau bersukan. Seramai 70 orang

atlit UTM (perempuan = 27 dan lelaki = 43) yang dipilih secara rawak menjawab soal

selidik yang diberikan. Soal selidik yang dibentuk mengandungi empat bahagian iaitu

bahagian A mengenai biodata subjek, bahagian B mengenai pengetahuan tentang serabut

stokin, bahagian C tentang peranan stokin dan bahagian D mengenai kesedaran tentang

pemerolehan maklumat berkaitan dengan stokin. Analisis data menunjukkan bahawa

91.43% atlit mempunyai pengetahuan tentang serabut stokin dan 97.14% atlit

mempunyai pemahaman tentang peranan stokin. Akan tetapi, hanya seramai 18.57%

atlit mempunyai kesedaran tentang keperluan memperoleh maklumat berkaitan dengan

stokin. Kesimpulannya, kebanyakan atlit UTM mempunyai pengetahuan mengenai

serabut stokin dan peranan stokin tetapi mempunyai kesedaran yang rendah terhadap

pemerolehan maklumat berkaitan dengan stokin. Pemakaian stokin yang sesuai dapat

mencegah kecederaan kaki semasa bersukan dan boleh meningkatkan prestasi.

vi

ABSTRACT

The role of sock is to cover and protect foot. The purpose of this research was to

measure the level of awareness on University Technology Malaysia (UTM) athlete about

the importance of sock while performing physical activity or exercise. Seventy athletes

had been randomly selected (female = 27 and male = 43) to answer the questionnaires.

A set of questionnaires were divided into 4 parts, part A was regarding on subject’s

background, part B was about knowledge on sock fiber, part C on the functions of sock

and part D was about the awareness on requirement to obtain information on sock.

Analyzed data showed that 91.43% of athletes had the knowledge on the fiber of the

sock and 97.14% of athletes knew the functions of sock. However, only 18.57% of

athletes were aware on requirement to obtain information on sock. As a conclusion,

most of the UTM athletes had knowledge on fiber and functions of sock but had little

awareness on requirement to get information on sock. By wearing the proper sock

during exercise, foot injuries can be prevented and performance can be enhanced.

vii

KANDUNGAN

BAB PERKARA HALAMAN

JUDUL i

PENGAKUAN ii

DEDIKASI iii

PENGHARGAAN iv

ABSTRAK vi

ABSTRACT vii

KANDUNGAN vii

SENARAI JADUAL viii

SENARAI RAJAH xi

SENARAI LAMPIRAN xii

1 PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan 1

1.2 Latar Belakang Masalah 4

1.3 Pernyataan Masalah 7

1.4 Objektif Kajian 8

1.5 Persoalan Kajian 8

1.6 Kepentingan Kajian 9

1.7 Kekangan Kajian 9

viii

1.8 Definisi Konsep 10

1.9 Penutup 10

2 SOROTAN KAJIAN

2.1 Pengenalan 11

2.2 Penutup 17

3 METODOLOGI KAJIAN

3.1 Pengenalan 18

3.2 Rekabentuk Kajian 18

3.3 Sampel 19

3.4 Tempat penyelidikan 19

3.5 Borang Soal Selidik 19

3.6 Prosedur Kajian 20

3.7 Penutup 21

4 ANALISIS DATA

4.1 Pengenalan 22

4.2 Bahagian A : Biodata Subjek 23

4.3 Analisis Bahagian B, Bahagian C 26

dan Bahagian D

4.4 Analisis Kesedaran Subjek Terhadap 32

Kepentingan Stokin Semasa Melakukan

Aktiviti Fizikal atau Bersukan

5 PERBINCANGAN, RUMUSAN DAN

ix

CADANGAN

5.1 Pengenalan 33

5.2 Ringkasan Kajian 33

5.3 Perbincangan 34

5.4 Cadangan 36

5.5 Rumusan 37

BIBLIOGRAFI 38

LAMPIRAN 40

x

SENARAI JADUAL

NO. JADUAL TAJUK HALAMAN

1.1 Pengukuran Saiz Stokin 3

4.2 Bahagian A : Biodata Subjek 23

4.3.1 Bahagian B: Mengukur Pengetahuan Subjek 26

Terhadap serabut Stokin

4.3.2 Bahagian C: Mengukur Pemahaman Subjek 29

Terhadap Peranan Stokin

4.3.3 Bahagian D : Mengukur Kesedaran Subjek 30

Terhadap Isu-isu Stokin

4.3.4 Analisis Kesedaran Subjek Terhadap 32

Kepentingan Stokin Semasa Melakukan

Aktiviti Fizikal atau Bersukan

xi

SENARAI RAJAH

NO. RAJAH TAJUK HALAMAN

4.3.1.1 Analisis Tentang Serabut Stokin 28

xii

SENARAI LAMPIRAN

LAMPIRAN TAJUK HALAMAN

A Borang Soal selidik 40

BAB 1

PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan

Perkataan stokin (sock) datang daripada perkataan bahasa latin iaitu “soccus”.

Stokin adalah berfungsi sebagai pelindung dan penutup kepada kaki iaitu bahagian atas

kaki, tapak kaki dan jari kaki. Stokin berupaya mengurangkan geseran antara kaki

dengan kasut dan mengelakkan kaki daripada melecet. Stokin juga berperanan untuk

mengelakkan kaki daripada berasa kesejukkan dan untuk menjaga keselesaan kaki.

Stokin dipakai bersama dengan kasut untuk menutup bahagian kaki. Kasut –

kasut yang dinyatakan adalah seperti kasut sukan, but, atau kasut biasa yang dipakai

untuk kesenggangan. Kadang kala stokin juga perlu dipakai walaupun seseorang itu

memakai kasut yang jenis jari kaki terdedah iaitu “open toed”, seperti sandal. Akan

tetapi ia juga bergantung kepada fesyen seseorang. Di samping itu, seseorang itu juga

boleh memakai stokin walaupun mereka berada dalam rumah atau bangunan dengan

mengikut keselesaan setiap individu.

Stokin diperbuat daripada pelbagai jenis serabut yang berlainan. Serabut-serabut

ini adalah terdiri daripada serabut asli dan serabut tiruan. Antara serabut-serabut asli

adalah seperti kapas dan bulu biri-biri manakala contoh-contoh serabut tiruan adalah

seperti “lycra” atau “spandex”, “CoolMax”, akrilik (acrylic) dan sebagainya.

2

Bulu biri-biri ialah sejenis serabut asli. Bulu biri-biri mempunyai kebolehan

mengalihkan kelembapan yang diserap dengan berkesan. Selain daripada itu, ia juga

mempunyai kelebihan dalam pengekalan bentuk jika dibanding dengan material lain.

Kini, banyak pengilang menggunakan bulu kambing biri-biri merino dalam usaha

menghasilkan stokin. Ini adalah kerana ia merupakan serabut yang bermutu tinggi yang

bersifat lembut dan tidak akan mengakibatkan kulit berasa gatal

Kapas campuran (cotton blends) adalah sejenis serabut campuran yang

mempunyai 60 peratus atau kurang daripada 60% kandungan kapas. Stokin yang

berserabut kapas campuran boleh menawarkan kelembutan dan menjaga keselesaan

kaki. Stokin jenis ini biasanya bercampur dengan serabut nilon, akrilik atau rayon yang

merupakan sejenis benang atau fabrik buatan. Kesemua material atau serabut tambahan

ini meningkatkan keupayaan stokin untuk mengalihkan kelembapan yang diserap dan

menjaga kekeringan kaki. Ini penting untuk mengelakkan kaki daripada melecet.

Serabut “CoolMax” merupakan sejenis serabut tiruan. Stokin berserabut

“CoolMax” boleh mengalihkan kelembapan yang diserap dengan berkesan dan

mempercepatkan proses pengeringan dengan menggunakan cara pembinaan serabut 4

saluran (4-channel fiber). Oleh kerana serabut “CoolMax” adalah ringan, cepat kering

dan mampu mengalihkan kelembapan yang diserap dengan berkesan maka ia merupakan

material serabut yang khas untuk stokin yang dipakai untuk aktiviti perlumbaan dan

larian di bawah cuaca yang panas.

“Lycra” atau “spandex” merupakan serabut tiruan. Spandex membantu dalam

pemanjangan fabrik. Ini adalah kerana stokin yang berserabut spandex lebih mudah

meregang berbanding dengan serabut lain. Dengan ini, stokin itu dapat mengikut bentuk

kaki. Selain daripada itu, serabut spandex juga boleh menjaga keselesaan kaki.

Akrilik juga merupakan sejenis serabut tiruan. Serabut akrilik merupakan

serabut stokin utama yang digunakan oleh kebanyakkan pengilang jenama stokin yang

popular. Ini adalah disebabkan sifat-sifat atau ciri-ciri serabut akrilik yang ringan,

3

lembut dan cepat kering. Selain daripada itu, serabut akrilik juga tahan lama dan serba

guna.

Kecederaan melecet (blister) merupakan penyakit yang kerap dihidapi oleh

rekrut iaitu askar baru dalam angkatan tentera Amerika Syarikat. Oleh yang demikian,

mereka membuat kajian tersendiri dan dalam kajian itu menunjukkan bahawa kebolehan

stokin pelbagai sistem (kombinasi pelbagai stokin) boleh mengelakkan kaki daripada

melecet. Diharapkan kajian yang dilakukan ini boleh dijadikan satu penyelidikan sains

bertaraf tinggi yang menentukan kesan memakai kombinasi pelbagai serabut stokin

dalam pencegahan kecederaan kaki.

Memandangkan kesan memakai stokin yang tidak sesuai akan mengakibatkan

kecederaan melecet jadi atlit perlu memakai stokin yang tidak terlalu ketat dan terlalu

besar iaitu sesuai dengan saiz kaki. Untuk mencari dan membeli stokin yang sesuai dan

padan dengan saiz kaki anda, anda boleh merujuk kepada jadual di bawah.

PENGUKURAN SAIZ STOKIN

Saiz kasut perempuan (US) Saiz kasut lelaki (US) Saiz stokin (inci)

4-6 - S (7-9)

6.5-10 5-8.5 M (8.5-11)

10.5-13 9-12.5 L (10-13)

- 13-16 XL (13-15)

Semasa tahun 1980an penyelidik klinikal mengakui bahawa banyak kemajuan

penting telah berlaku. Kemajuan itu adalah berkaitan dengan teknologi dan teknik

membuat gentian stokin. Kini, stokin muncul sebagai peralatan sukan yang berteknologi

tinggi yang boleh diaplikasikan dari aspek perubatan. Banyak kajian telah dijalankan

terhadap pelbagai populasi pesakit termasuk atlit untuk menentukan peranan stokin

dalam pencegahan patologi.

4

Berikut merupakan patologi tapak kaki yang akan dialami oleh atlit akibat

memakai stokin yang berlainan.

(a) Toenails : Subungual hematoma, onychomycosis, onychogryphosis

(b) Integument: friction blisters, hyperkeratosis, heloma dura/molle

(c) Mechanical or Shear Induced Injury of Subcutaneous tissue: capsulitis,

bursitis, calcaneal fat pad atrophy

(d) Mechanical or Shear Injury Against Bone Prominence: retrocalcaneal

exostosis, sesamositis, hallux valgus, tailor’s bunion, accessory navicular, tibial

crest periostitis, medial and lateral malleolar contusion

1.2 Latar belakang masalah

Sebagai seorang atlit, latihan adalah diperlukan untuk mengekalkan dan

meningkatkan prestasi mereka. Menggunakan peralatan –peralatan yang sesuai dan

berada dalam keadaan sempurna serta memakai pakaian yang sesuai semasa berlatih

merupakan satu perkara sangat penting untuk seseorang atlit. Ini adalah bertujuan untuk

mengurangkan risiko dan mengelakkan diri daripada terlibat dalam kecederaan. Selain

itu, prestasi turut boleh ditingkatkan dengan menggunakan peralatan yang sesuai.

Ramai orang sering kali mengaitkan kecederaan kaki yang dialami dengan kasut

yang dipakai. Dengan memakai kasut yang tidak sesuai dengan kaki merupakan salah

satu faktor berlakunya kecederaan. Menurut Janiss Garza (2005), selain daripada kasut,

stokin juga turut memainkan peranan penting dalam pencegahan kecederaan kaki.

Ramai orang mengabaikan peranan stokin dalam pencegahan kecederaan bahagian kaki

dan menganggap pemakaian stokin hanya merupakan satu fesyen sahaja.

5

Oleh yang demikian memilih stokin yang sesuai untuk bersukan adalah sangat

penting. Terdapat pelbagai jenis stokin dijual di pasaran, terdapat stokin yang dibuat

daripada kapas, bulu biri-biri, serabut tiruan dan sebagainya. Akan tetapi bukan semua

jenis serabut stokin sesuai dipakai untuk bersukan.

Pemakaian stokin yang sesuai dengan bidang sukan yang diceburi adalah sangat

penting untuk mengelakkan diri daripada tercedera. Berikut merupakan spesifikasi jenis

stokin dengan jenis sukan.

(i) Rekabentuk dan aktiviti sukan

(a) Over-the-calf: Besbol, bola keranjang, aktiviti luar, ski, “snowboard”,

bola sepak

(b) Mid-calf: Aktiviti meluncur

(c) Slouch: Aerobik

(d) Crew: Larian, golf, tenis, permainan raket (racquetbal), “hiking”

(ii) Struktur pembinaan

(a) Thin or Thin Double Layer Outdoor(liners): Berbasikal, larian

(perlumbaan), ski

(b) Padded or Thick Double-Layer : Joging, ski, “hiking”, tenis, bola

keranjang

6

(iii) Jenis-jenis serabut

(a) Acrylic:Golf, Tenis, “Hiking”

(b) Acrylic/Wool: Aktiviti luar - sejuk

(c) Acrylic/Thermax: Aktiviti luar – sejuk

(d) Acrylic/CoolMax: Aktiviti luar - panas

(e) CoolMax: Larian, berbasikal, penjaga garisan

(f) MicroSafe: Sarung terapeutik (Therapeutic Hosiery), contohnya diabetes

Stokin membantu untuk menyerap peluh dan membawanya ke kawasan di mana

perudaraannya lebih baik dan boleh menyejat dan mengeringkan peluh yang dikeluarkan

oleh kelenjar peluh. Stokin juga menolong dalam penyerapan peluh dan menjaga

kepanasan, kekeringan dan keleselesaian apabila berada dalam persekitaran yang sejuk.

Menurut “acrylic council” (1993), satu kajian telah dilakukan terhadap pelari

yang memakai stokin serabut tiruan dengan stokin kapas. Keputusan kajian

menunjukkan bahawa stokin kapas menjadi tegang dan bentuknya bertukar apabila

basah. Ini akan menyebabkan stokin menjadi kedut jika dibandingkan dengan stokin

serabut akrilik. Selain itu, stokin kapas akan menjadi kesat dan kasar selepas banyak kali

dicuci. Akibatnya pelari mempunyai risiko untuk mengalami kerengsaan pada

permukaan kulit atlit

Memakai stokin yang tidak bersesuaian semasa melakukan aktiviti fizikal akan

mengakibatkan kecederaan kaki. Melecet merupakan kecederaan kaki yang biasa

dialami oleh atlit. Selain daripada melecet, penyakit kulit lain juga boleh dijangkiti

akibat tidak memakai stokin yang sesuai.

7

Atlit perlu mempunyai kesedaran dalam memilih stokin yang betul dan sesuai

dengan sukan yang mereka ceburi bagi mengelakkan kecederaan kaki. Ini penting

kerana ia boleh mengurangkan kecederaan kaki dan meningkatkan prestasi.

1.3 Penyataan masalah

Atlit sering kali mengalami masalah dengan kecederaan kaki. Terutamanya bagi

atlit yang mengambil acara larian jarak jauh dan sukan yang memerlukan banyak

pergerakan kaki seperti jenis permainan yang menggunakan raket dan sebagainya.

Memandangkan atlit UTM masih tidak mendapat keputusan yang cermelang

dalam pertandingan sukan yang dianjurkan oleh Majlis Sukan Universiti Malaysia

(MASUM) jika berbanding dengan universiti-universiti yang lain. Ini mungkin adalah

disebabkan sesetengah atlit UTM mengalami kecederaan semasa melakukan latihan atau

pertandingan sehingga mereka tidak dapat melakukan yang terbaik semasa pertandingan.

Jadi penyelidik menjalankan kajian ini kerana ingin mengetahui kesedaraan dan

keprihatian atlit universiti teknologi Malaysia (UTM) terhadap kepentingan stokin dalam

pencegahan kecederaan kaki. Idea untuk membuat kajian terhadap kesedaran atlit

universiti teknologi Malaysia mengenai stokin dalam pecegahan kecederaan dicetuskan

apabila memerhatikan kawan-kawan sekeliling yang merupakan atlit-atlit UTM sentiasa

mengalami cedera semasa menjalankan latihan. Akan tetapi sesetengah daripada mereka

hanya menyalahkan masalah kasut sahaja dan tidak pernah memikirkan stokin yang

dipakai.

8

1.4 Objektif

Objektif kajian ini adalah seperti berikut

1.4.1 Mengenalpasti sama ada atlit Universiti Teknologi Malayasia (UTM) Skudai,

Johor mempunyai pengetahuan terhadap stokin yang dipakai oleh mereka.

1.4.2 Mengetahui peranan stokin dalam mencegah sesetengah kecederaan kaki yang

dihadapi oleh atlit Universiti Teknologi Malaysia (UTM) Skudai, Johor

1.4.3 Mengetahui kesedaran atlit Universiti Teknologi Malaysia (UTM) Skudai, Johor

terhadap pemerolehan maklumat berkaitan dengan stokin dan kecederaan kaki.

1.5 Persoalan kajian

Kajian ini telah menimbulkan beberapa persoalan. Antaranya:

1.5.1 Adakah atlit UTM mempunyai pengetahuan tentang serabut stokin?

1.5.2 Adakah atlit UTM mengetahui peranan stokin dalam sukan?

9

1.5.3 Adakah atlit UTM sedar dengan keperluan untuk memperolehi maklumat

berkaitan dengan stokin?

1.6 Kepentingan penyelidikan

Kajian ini penting untuk dijalankan untuk mengetahui sejauh mana kesedaran

atlit Universiti Teknologi Malaysia Skudai, Johor terhadap kepentingan stokin semasa

melakukan aktiviti fizikal atau bersukan. Kajian ini penting kerana memandangkan

kurang kajian yang mengenai stokin dijalankan di Malaysia. Seperti yang diperhatikan,

kebanyakkan kajian adalah dijalankan oleh Negara barat. Contohnya kajian yang

dijalankan oleh Richie; “friction blisters and sock fiber composition study”. Oleh kerana

itu, penyelidik berharap dengan melalui kajian ini lebih ramai orang akan memahami

kepentingan stokin.

Kajian ini boleh dijadikan rujukan kepada jurulatih dan atlit. Selain itu, atlit

boleh mengelakkan diri daripada tercedera dengan memakai stokin yang sesuai. Dengan

ini, atlit akan bertanding dalam keadaan yang bebas daripada sebarang kecederaan kaki

dan menunjukkan prestasi yang terbaik di arena pertandingan.

1.7 Kekangan

1.7.1 Kecederaan kaki responden mungkin disebabkan oleh faktor-faktor lain seperti

kasut atau kesilapan kemahiran semasa bersukan.

10

1.8 Definisi konsep

1.8.1 Akrilik

Serabut tiruan yang dibuat melalui proses kimia.

1.8.2 Nilon

Bahan tiruan yang kukuh dan kenyal yang boleh dibentuk menjadi bebenang atau

gentian dan digunakan untuk membuat tali, tekstil, dan lain-lain.

1.9 Penutup

Bab 1 telah membincangkan tentang latar belakang masalah, objektif kajian,

persoalan kajian dan kepentingan kajian serta batasan kajian. Bab 2 akan

membincangkan tentang sorotan kajian.