KULIAH 5KULIAH 5

SISTEM PEMERINTAHAN II: RAJA SISTEM PEMERINTAHAN II: RAJA BERPERLEMBAGAANBERPERLEMBAGAAN

DATIN DR. SARVINDER KAURDATIN DR. SARVINDER KAUR

11

INSTITUSI YANG DIPERTUAN AGONG Jawatannya diwujudkan oleh Perlembagaan

Persekutuan MalaysiaKedudukannya dinyatakan dalam Perkara 32:

Ketua utama NegaraTidak boleh didakwa dimana-mana Mahkamah kecuali

Mahkamah KhasKuasa memerintah terletak pada YDPA, Per 40,

tetapi Baginda hendaklah bertindak mengikut nasihat Jemaah Menteri yang dilantik oleh YDPA

Realiti: kuasa memerintah dijalankan oleh Jemaah Menteri.

22

Perkara-Perkara yang tidak boleh dibuat Perkara-Perkara yang tidak boleh dibuat oleh YDPA:oleh YDPA: Memegang jawatan bergajiMemegang jawatan bergaji Masuk campur dalam perniagaanMasuk campur dalam perniagaan Menerima gaji dari negerinya yang dibayar Menerima gaji dari negerinya yang dibayar

sebagai raja bagi negerinyasebagai raja bagi negerinya Keluar negara selama tempoh lebih dari 15 Keluar negara selama tempoh lebih dari 15

hari kecuali dengan kebenaran Majlis Raja-hari kecuali dengan kebenaran Majlis Raja-Raja atau untuk membuat lawatan rasmi ke Raja atau untuk membuat lawatan rasmi ke negara lain.negara lain.

33

YDPA tidak boleh menjalankan tugas-tugas YDPA tidak boleh menjalankan tugas-tugas negerinya kecuali Per 34:negerinya kecuali Per 34: Sebagai ketua agama Islam dalam negerinyaSebagai ketua agama Islam dalam negerinya Perkara berkaitan dengan pindaan Perlembagaan Perkara berkaitan dengan pindaan Perlembagaan

negerinyanegerinya Melantik pemangku Raja & anggota-anggota Melantik pemangku Raja & anggota-anggota

Majlis Pemangku Raja.Majlis Pemangku Raja.

Raja Permaisuri Agong tidak boleh Raja Permaisuri Agong tidak boleh memegang apa-apa jawatan dibawah memegang apa-apa jawatan dibawah Kerajaan Persekutuan atau Kerajaan Negeri.Kerajaan Persekutuan atau Kerajaan Negeri.

44

Pemilihan YDPAPemilihan YDPA Dibuat oleh MRRDibuat oleh MRR Dibuat oleh 9 raja-raja sahaja Dibuat oleh 9 raja-raja sahaja Sekurang-kurangnya 5 mesti menyokong perlantikanSekurang-kurangnya 5 mesti menyokong perlantikan Yang DiPertua Negeri (Melaka, PP, Sabah & Sarawak) tidak terlibatYang DiPertua Negeri (Melaka, PP, Sabah & Sarawak) tidak terlibat Pemilihan adalah mengikut kekananan (seniority), mengambil giliranPemilihan adalah mengikut kekananan (seniority), mengambil giliran Menyandang jawatan selama 5 tahunMenyandang jawatan selama 5 tahun

Hanya layak dipilih kecuali tidak layak Jadual 3, Bhg. I, s1 dan s2:Hanya layak dipilih kecuali tidak layak Jadual 3, Bhg. I, s1 dan s2: Tidak cukup umurTidak cukup umur Menolak jawatan tersebutMenolak jawatan tersebut Didapati tidak alyak menjalankan tugasnya – masalah kesihatan (mental Didapati tidak alyak menjalankan tugasnya – masalah kesihatan (mental

atau fizikal)atau fizikal)

Sekiranya menolak atau tidak layak nama negerinya diletakkan Sekiranya menolak atau tidak layak nama negerinya diletakkan dihujung senarai.dihujung senarai.

Pemecatan??????Pemecatan??????

55

PemecatanPemecatanBaginda boleh meletak jawatanBaginda boleh meletak jawatanBaginda boleh dipecat – oleh MRRBaginda boleh dipecat – oleh MRRSekurang-kurangnya 5 ahli MRR mesti Sekurang-kurangnya 5 ahli MRR mesti

menyokong pemecatan tersebutmenyokong pemecatan tersebut

66

Peranan-Peranan YDPAPeranan-Peranan YDPAYDPA mengetuai 3 badan utama KerajaanYDPA mengetuai 3 badan utama Kerajaan

Badan PerundanganBadan PerundanganUndang-undang Persekutuan digubal oleh Parlimen Undang-undang Persekutuan digubal oleh Parlimen

(DN & DR)(DN & DR)Selepas kedua-dua dewan meluluskan sesuatu rang Selepas kedua-dua dewan meluluskan sesuatu rang

undang-undang ia mesti diperkenankan oleh YDPA undang-undang ia mesti diperkenankan oleh YDPA dalam masa 30 hari (Per 66(4))dalam masa 30 hari (Per 66(4))

Sekiranya tidak diperkenankan dalam masa 30 hari?Sekiranya tidak diperkenankan dalam masa 30 hari?Sekiranya tidak dipersetujui oleh YDPA?Sekiranya tidak dipersetujui oleh YDPA?

77

Badan EksekutifBadan Eksekutif Mempunyai kuasa membuat perlantikan PM, Kabinet, Mempunyai kuasa membuat perlantikan PM, Kabinet,

Setiausaha DN dan DR dll.Setiausaha DN dan DR dll.

Badan KehakimanBadan Kehakiman Kuasa melantik Ketua Hakim Negara, Presiden Mahkamah Kuasa melantik Ketua Hakim Negara, Presiden Mahkamah

Rayuan, hakim-hakim Mahkamah Persekutuan, hakim-hakim Rayuan, hakim-hakim Mahkamah Persekutuan, hakim-hakim Mahkamah Rayuan dan Mahkamah Tinggi dan Peguam Mahkamah Rayuan dan Mahkamah Tinggi dan Peguam Negara.Negara.

Kuasa mengampun kesalahan diturunkan oleh:Kuasa mengampun kesalahan diturunkan oleh: Mahkamah tenteraMahkamah tentera Mahkamah Jenayah: WPKL dan WP LabuanMahkamah Jenayah: WPKL dan WP Labuan Mahkamah Syariah: WPKL, WPL, Melaka, PP, Sabah & Mahkamah Syariah: WPKL, WPL, Melaka, PP, Sabah &

SarawakSarawak Perlaksanaan kuasa pengampunan tidak boleh dipersoalkan Perlaksanaan kuasa pengampunan tidak boleh dipersoalkan

atau disemak (no judicial review)atau disemak (no judicial review)

88

Peranan-peranan lainPeranan-peranan lain Mengisytiharkan Darurat (Per 50):Mengisytiharkan Darurat (Per 50):

Bila Baginda berpuas hati bahawa keselamatan/kehidupan Bila Baginda berpuas hati bahawa keselamatan/kehidupan ekonomi/ketenteraman awam dalam Persekutuan atau ekonomi/ketenteraman awam dalam Persekutuan atau mana-mana bahagain adalah terancammana-mana bahagain adalah terancam

Darurat boleh diisytiharkan walaupun sesuatu kejadian itu Darurat boleh diisytiharkan walaupun sesuatu kejadian itu belum berlaku.belum berlaku.

Mesti menerima dan melaksanakan tugas atas nasihat Mesti menerima dan melaksanakan tugas atas nasihat KabinetKabinet

Pemerintah tertinggi Angkatan Tentera PersekutuanPemerintah tertinggi Angkatan Tentera Persekutuan Ketua Agama IslamKetua Agama Islam Memelihara keistimewaan Masyarakat Melayu (Per Memelihara keistimewaan Masyarakat Melayu (Per

153)153)

99

Kuasa-Kuasa YDPA yang dijalankan Kuasa-Kuasa YDPA yang dijalankan mengikut budi-bicara Baginda:mengikut budi-bicara Baginda:Perlantikan PM (terhad kerana mengikut Perlantikan PM (terhad kerana mengikut

tradisi)tradisi)Menolak/menangguhkan pembubaran Menolak/menangguhkan pembubaran

parlimen yang diminta oleh PMparlimen yang diminta oleh PMMemanggil Raja-Raja supaya bersidang Memanggil Raja-Raja supaya bersidang

untuk membincangkan hak keutamaan, untuk membincangkan hak keutamaan, kedudukan, kemuliaan dan kebesaran raja-kedudukan, kemuliaan dan kebesaran raja-raja dan apa-apa tindakan yang akan raja dan apa-apa tindakan yang akan diambil dalam persidangan Majlis itu.diambil dalam persidangan Majlis itu.

1010

Immuniti / kekebalan YDPAImmuniti / kekebalan YDPA Dalam kapasiti rasmi sahaja.Dalam kapasiti rasmi sahaja. Kerajaan Malaysia masih boleh didakwa di Kerajaan Malaysia masih boleh didakwa di

mahkamah biasamahkamah biasa Selepas pindaan Perlembagaan dalam Selepas pindaan Perlembagaan dalam

tahun1993, raja-raja hilang immuniti dalam tahun1993, raja-raja hilang immuniti dalam kapasiti peribadikapasiti peribadi

Raja-raja boleh didakwa tetapi di Mahkamah Raja-raja boleh didakwa tetapi di Mahkamah Khas sahaja.Khas sahaja.

Tiada prosiding yang boleh dimulakan terhadap Tiada prosiding yang boleh dimulakan terhadap raja-raja tanpa izin dari Peguam Negararaja-raja tanpa izin dari Peguam Negara

1111

MAJLIS RAJA-RAJAMAJLIS RAJA-RAJA Badan rasmi yang mempunyai kedudukan tertinggi dalam Badan rasmi yang mempunyai kedudukan tertinggi dalam

susunan hierarki Kerajaan Persekutuansusunan hierarki Kerajaan Persekutuan Dianggotai oleh 9 sultan/raja dan 4 YDPN/gabenorDianggotai oleh 9 sultan/raja dan 4 YDPN/gabenor Setiausaha MRR ialah Penyimpan Mohor Besar Raja-RajaSetiausaha MRR ialah Penyimpan Mohor Besar Raja-Raja

PersidanganPersidangan Tiga hingga empat kali setahun, mesyuarat khas boleh Tiga hingga empat kali setahun, mesyuarat khas boleh

dipanggil oleh YDPA atau 3 orang raja-rajadipanggil oleh YDPA atau 3 orang raja-raja Setiap persidangan berlangsung selama 3 hariSetiap persidangan berlangsung selama 3 hari Hari kedua: YDPA diiringi oleh PM, raja-raja diiringi oleh Hari kedua: YDPA diiringi oleh PM, raja-raja diiringi oleh

menteri besar/ketua menteri masing-masing.menteri besar/ketua menteri masing-masing. Tujuan: memberi nasihat kepada MRR berkenaan polisi-polisi Tujuan: memberi nasihat kepada MRR berkenaan polisi-polisi

negara dan dasar-dasar kerajaan dan membincangkan secara negara dan dasar-dasar kerajaan dan membincangkan secara terbuka – persidangan dijalankan secara tertutupterbuka – persidangan dijalankan secara tertutup

1212

Kuasa budi bicara MRRKuasa budi bicara MRR Memilih / memecat YDPAMemilih / memecat YDPA Memberi nasihat mengenai apa-apa perlantikanMemberi nasihat mengenai apa-apa perlantikan Mempersetujui atau tidak apa-apa undang-undang yang Mempersetujui atau tidak apa-apa undang-undang yang

mengubah sempadan sesuatu negeri/ menyentuh mengubah sempadan sesuatu negeri/ menyentuh keistimewaan/kedudukan/kemuliaan/kebesaran raja-raja keistimewaan/kedudukan/kemuliaan/kebesaran raja-raja dan perkara-perkara lain yang berkaitan dalam dan perkara-perkara lain yang berkaitan dalam Perlembagaan Persekutuan Malaysia.Perlembagaan Persekutuan Malaysia.

Mempersetujui atau tidak apa-apa amalan, Mempersetujui atau tidak apa-apa amalan, perbuatan/upacara agama Islam meliputi seluruh perbuatan/upacara agama Islam meliputi seluruh semenanjung.semenanjung.

Melantik dua (daripada lima) hakim untuk mendengar Melantik dua (daripada lima) hakim untuk mendengar perbicaraan dalam Mahkamah Khas.perbicaraan dalam Mahkamah Khas.

Memberi pengampunan sekiranya ahli keluarga Di-Raja Memberi pengampunan sekiranya ahli keluarga Di-Raja didapati bersalah. didapati bersalah.

1313

TIMBALAN YANG DIPERTUAN AGONGTIMBALAN YANG DIPERTUAN AGONG Menjalan tugas YDPA apabila jawatan tersebut Menjalan tugas YDPA apabila jawatan tersebut

dikosongkan (cth. Sakit, tiada dalam Persekutuan)dikosongkan (cth. Sakit, tiada dalam Persekutuan) Perlantikan: Perlantikan:

Dipilih dalam persidangan MRRDipilih dalam persidangan MRRDilantik dari kalangan raja yang kedua dalam senarai Dilantik dari kalangan raja yang kedua dalam senarai

terkanan (jika menolak namanya masih di atas dalam terkanan (jika menolak namanya masih di atas dalam senarai)senarai)

Menyandang jawatan selama 5 tahun (mengikut Menyandang jawatan selama 5 tahun (mengikut YDPA)YDPA)

1414