Selamat Pagi..

KBG LEMPUNG_Siti Mastiah 1

Nama: Siti MastiahNIM : (1305025128)

KBG (KIMIA BAHAN GALIAN)

“Lempung”

KBG 2LEMPUNG_Siti Mastiah

LEMPUNG_Siti Mastiah 3KBG

1. Pengertian Batu lempung2. Asal Terjadinya Mineral Lempung3. Struktur komposisi mineral lempung4. Jenis Jenis Mineral Lempung

5. Sifat-sifat lempung

6. Cara mengelolah

7. Kegunaan

8. Penyebaran

Materi Pokok

KBG 4LEMPUNG_Siti Mastiah

Pengertian Batu Lempung

Menurut Pettijohn (1975) batu lempung adalah batuan yang bersifat plastis dan

berkomposisi hidrous alumunium silikat

(2H2OAL2O3. 2SiO2) dan mineral lempung yang

mempunyai ukuran butir halus kurang dari 0,002 atau 1/256 mikrometer.

Lempung adalah partikel mineral berkerangka dasar silikat yang berdiameter kurang dari 4 mikrometer.

KBG 5

Asal mineral lempung dapat dibagi menjadi empat macam yaitu :1. Pengaruh pelapukan.2. Pengaruh hidrotermal.3. Akibat devitrivikasi dari tufa gelas yang diendapkandi dalam air.4. Proses pengendapan kimia dalam suasana basa (alkali) dan sangat silikan.

B. Asal Terjadinya Mineral Lempung

LEMPUNG_Siti Mastiah

KBG LEMPUNG_Siti Mastiah 6

Silikat aluminium dan/atau besi dan magnesium.

Beberapa diantaranya juga mengandung alkali atau tanah alkalin.

lempung mempunyai struktur berlapis. Beberapa diantaranya mempunyai bentuk silinder memanjang atau struktur yang berserat.

Struktur komposisi mineral lempung

KBG 7

Gambar Unit dasar mineral lempung1. Sebuah unit oktahedron tunggal, dalam gibsit Al

dikelilingi oleh 6 oksigen.2. Struktur unit-unit octahedron.3. Struktur tetrahedron silica.4. Struktur tetrahedron silika

tersusun dalam sebuah jaringan heksagonal.

LEMPUNG_Siti Mastiah

KBG LEMPUNG_Siti Mastiah 8

Jenis Jenis Mineral Lempung

2. Montmorillonite

1. Kaolinite

3. Illite

4. Halloysite

1. Kaolinite

KBG LEMPUNG_Siti Mastiah 9

Kaolinite merupakan mineral dari kelompok kaolin, terdiridari susunan satu lembaran silika tetrahedra dengan lembaran aluminium oktahed-ra, dengan satuan susunan setebal 7,2 Å.Diagram skematik struktur kaoliniteKedua lembaran terikat sehingga ujung dari lembaran silika dan satu dari lepisan lembaran oktahedra membentuk sebuah lapisan tunggal. Dalam kombinasi lembaran silika dan aluminium, keduanya terikat oleh ikatan hidrogen, struktur atom kaolinite

KBG LEMPUNG_Siti Mastiah 10

Montmorillonite, disebut juga dengan smectit, adalah mineral yang dibentuk oleh dua buah lembaran silika dan satu lembaran aluminium (gibbsite) Diagram skematik struktur montmorrilonite Lembaran oktahedra terletak di antara dua

lembaran silika dengan ujung tetrahedra tercampur dengan hidroksil dari lembaran oktahedra untuk membentuk satu lapisan tunggal

Struktur atom montmorrilonite

Montmorillonite

KBG 11LEMPUNG_Siti Mastiah

Illite adalah bentuk mineral lempung yang terdiri dari mineral-mineral kelompok illite. Bentuk susunan nya darisebuah lembaran aluminium oktahedra yang terikat di antara dua lembaran silika tetrahedra. Dalam lembaran oktahedra, terdapat substitusi parsial aluminium oleh magnesium dan besi, dan dalam lembaran tetrahedra terdapat pula substitusi silikon oleh aluminium

Illite

Halloysite, hampir sama dengan kaolinite, tetapi kesatuan yang berturutan lebih acak ikatannya dan dapat dipisahkan oleh lapisan tunggal molekul air.

KBG 12LEMPUNG_Siti Mastiah

Halloysite

KBG LEMPUNG_Siti Mastiah 13

SIFAT-SIFAT LEMPUNG1. Ukuran butir halus, kurang dari

0,002 mm 2. Permeabilitas Rendah 3. Kenaikan air kapiler tinggi 4. Bersifat sangat kohesif.Klas Ukuran butir

Hubungan dengan klas tekstur

Berlempung kasar

Meliputi lempung berpasir,lempung dan lempung berdebu dengan kandungan liat < 18 % dan pasir 15 -70 %.

Berlempung halus

Meliputi lempung liat berpasir, sebahagian lempung berpasir, lempung berliat dan lempung berdebu dengan kandungan liat 18 - 35 % dan pasir > 15 %.

KBG LEMPUNG_Siti Mastiah 14

Cara Pengelolaan

2. Pengolahan lempung.

1. Pengambilan lempung.

3. Proses pembentukan

4. Penjemuran.

5. penyempurnakan

5. pembakaran

 

KBG LEMPUNG_Siti Mastiah 15

kegunaan

KBG LEMPUNG_Siti Mastiah 16

Penyebaran lokasi lempung di luar Indonesia meliputi daerah:

1. Amerika Serikat,2. Meksiko, 3. Brasil,4. Inggris, 5. Kanada,6. Amerika Serikat

Penyebaran lokasi lempung di Indonesia meliputi daerah:

1. Bangka Belitung, 6. Aceh 11. NTB2. Riau. Dan 7. Banten 12. NTT3. lampung 8. Papua barat 13. Maluku4. sumatra utara 9. Kalbar 14. sulbar5. sumatra selatan 10. Kalteng 15. Sulse

Penyebarannya

KBG 17LEMPUNG_Siti Mastiah