Memahami Kedudukan PKN Sebagai Pendidikan Disiplin Ilmu
-
Upload
iwan-sukma-nuricht -
Category
Documents
-
view
220 -
download
3
Transcript of Memahami Kedudukan PKN Sebagai Pendidikan Disiplin Ilmu
-
8/4/2019 Memahami Kedudukan PKN Sebagai Pendidikan Disiplin Ilmu
1/10
Fcfnmnfi Jcbsbsjnk PJk wcdnlni Pckbibijnk biwipaik iafs
i|nkwsjfn
DND I
PCKBNMSASNK
N+ Anrnt Dcanjnkl Fnwnanm
Pckbibijnk fctspnjnk spnyn wrtnrcliw bnanf pcfdckrsjnk wiwrcf kiani ynkl nbn bnanf
biti wcwchtnkl! jnirnkkyn bcklnk pct|sosbnk mntjnr bnk fntrndnr wcdnlni fnkswin wcwsni bcklnk
rnrnknk jcmibspnk fnwyntnjnr ynkl fcaikljspikyn+ Bcklnk pctjnrnnk anik pckbibijnk mntsw
wcknkrinwn bi ntnmjnk pnbn spnyn pckikljnrnk jcwnbntnk bnk mntjnr wctnrn fntrndnr wcwchtnkl
dnij wcanjs ptidnbi! nkllhrn fnwyntnjnr fnspsk wcdnlni wsnrs dnklwn+ Skrsj fcfpctdniji mna
irs bipctasjnk spnyn&spnyn ynkl rctkgnkn bnk rctntnm bnanf wsnrs rctsrnfn bnanf pcfdcanontnk
PJk ynkl fnfps fckllnai wcastsm phrckwi ikbiuibs wcgntn gctbnw bnk cecjrie bcfi rctdcktsjkyn
fnwyntnjnr ynkl wconmrctn anmit bnk dnrik+
Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk fcklnanfi pctsdnmnk knfn wconj jstijsasf >93< wnfpni
wcjntnkl+ Dcdctnpn iwrianm ynkl pctknm bilsknjnk nkrntn anik fsani bnti Giuigw!
Jc|ntlnkclntnnk! Pckbibijnk Jc|ntlnnk Kclntn! Giuigw bnk Msjsf! Pckbibijnk Fhtna
Pnkgnwian! Pckbibijnk Pnkgnwian bnk Jc|ntlnkclntnnk! bnk Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk+
Fcwjipsk bcfijink Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk pnbn mnjijnrkyn fcfpskyni wsdwrnkwi ynkl
wnfn! ynjki dctjnirnk bcklnk pcklnontnk phairij! bcfhjtnwi! mnj bnk jc|noidnk |ntlnkclntn+
Pnbn fnwn wcjntnkl jcmnbitnk Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk -giuig cbsgnrihk) mntsw dcrsa&dcrsa
bifnjkni wcdnlni onank ynkl bimntnpjnk njnk fnfps fcklnkrnt dnklwn Ikbhkcwin fckgiprnjnk
bcfhjtnwi! lhhb lhuctknkgc! kclntn msjsf bnk fnwyntnjnr fnbnki ynkl biibcnajnk wcastsm
fnwyntnjnr+ -RIF IGGC! 4003)+ Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk wcgntn wsdwnrnkrie dctrsosnk
fckbibij |ntlnkclntn ynkl gctbnw bnk wnbnt njnk mnj bnk jc|noidnkkyn bnanf jhkrcjw
jcmibspnk dctfnwyntnjnr bnk dctkclntn+
Pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk fnwsj wcdnlni fnrn jsainm bnti wconj anfn ynkl dctfsan
pnbn rnmsk >90< bipcahphti hacm \+N+ Bskk ynkl biwcdsr lctnjnk Ghffskiry Giuigw+ Lctnjnk
iki wcdnlni |sosb jcikliknk acdim esklwihknakyn pcanontnk -fnrn jsainm) giuigw dnli pntn pcwctrn
bibij -wiw|n bnk fnmnwiw|n) bcklnk fcklmnbnpjnk fctcjn jcpnbn aikljsklnk nrns jcmibspnkfctcjn wcmnti&mnti bnanf msdsklnkkyn bcklnk tsnkl aikljsp ahjna! knwihkna! fnspsk
ikrctknwihkna+ Pctjcfdnklnk pcklnontnk giuigw nrns pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk wcankosrkyn
ribnj rctacpnw bnti pcklnontnk giuigw bi Nfctijn wconj rnmsk >994) pcklnontnk giuigw fsani bipctjcknajnk rnmsk >
-
8/4/2019 Memahami Kedudukan PKN Sebagai Pendidikan Disiplin Ilmu
2/10
D+ Tsfswnk Fnwnanm
Bnti pcfnpntnk bi nrnw! skrsj acdim fckehjswjnk jnoinkkyn fnjn pcksaiw fcfnpntjnk fnjnanm
iki bcklnk pctfnwnanmnk sfsf dnlnifnknjnm jcbsbsjnk Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk
wcdnlni Pckbibijnk Biwipaik Iafs8+ Bcklnk wsd&wsd pctfnwnanmnk wcdnlni dctijsr?
>+ Npnjnm ynkl bifnjwsb bcklnk Pckbibijnk Biwipaik Iafs8
4+ Dnlnifnknjnk Jcbsbsjnk Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk wcdnlni pckbibijnk biwipaik
iafs8
G+ Rsosnk Pcksaiwnk
Nbnpsk rsosnk bnti pcksaiwnk fnjnanm iki wcgntn sfsf nbnanm skrsj fckbcwjtipwijnk
acdim fckbcrnia rckrnkl jhkwcp pcfnmnfnk njnk jcbsbsjnk Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk
wcdnlni Pckbibijnk Biwipaik Iafs+ Bnk wcgntn jmswsw nbnanm wcdnlni wnanm wnrs dckrsj pntriwipnwibnanf fckycacwnijnk rslnw pctjsainmnk ynkl bidctijnk hacm bhwck pcklnfps fnrn jsainm
Ankbnwnk bnk Rchti Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk+
B+ Fcrhbc Pcksaiwnk
Bnanf fckljnoi pctfnwnanmnk bi nrnw! pcksaiw fckllsknjnk fcrhbc nknaiwiw airctnrst
jcpswrnjnnk bnk bnrn&bnrn ynkl dctwsfdct bnti fcbin ikrctkcr ynkl bipnbsjnk bcklnk mnwia
nknaiwn pcksaiw+
-
8/4/2019 Memahami Kedudukan PKN Sebagai Pendidikan Disiplin Ilmu
3/10
DND II
PCFDNMNWNK
FCFNMNFI JCBSBSJNK PJK WCDNLNI PCKBIBIJNK BIWIPAIK IAFS
N+ Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk -PJk) Wcdnlni Pckbibijnk Biwipaik Iafs+
Pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk wcdnlni wsnrs dckrsj jnoink aikrnw&dibnkl jciafsnk iki pnbn
bnwntkyn rcanm fcfcksmi jtirctin bnwnt&ehtfna wsnrs biwipaik -Bsery!>9997)
ynjki fcfpskyni ghffskiry he wgmhantw! n dhby he rmikjikl! wpcnjikl! nkb |tirikl: n fcrmhb he
nppthngm rh jkh|acblc bnk fc|nbnmi rsosnk fnwyntnjnr bnk |ntiwnk wiwrcf kiani
-Whfnkrti?>997)+ In fctspnjnk wsnrs biwipaik rctnpnk ynkl dctwienr bcwjtiprie&nknairij! bnk
jcdionjnk&pcbnlhliw+ Oijn biaimnr bnti pnkbnklnk Jsmk ->999=)! pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk fctspnjnk pthltnf pckbibijnk biwipaik iafs
whwina wcdnlni pthltnf pckbibijnk lsts fnrn pcanontnk pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk bi APRJ
-IJIP( WRJIP( EJIP) Ostswnk nrns Pthltnf Wrsbi Giuigw bnk Msjsf pnbn rnmsk >950&nk! nrns
Pckbibijnk Fhtna Pnkgnwian bnk Jc|ntlnkclntnnk -PFPJk) pnbn wnnr iki+ Fnjn dian bijnoi
bcklnk gctfnr! tsfpsk fnrn jsainm pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk bnanf pthltnf pckbibijnk
lsts rctwcdsr pnbn bnwntkyn fctspnjnk pthltnf pckbibijnk biwipaik iafs pcklcrnmsnk whwina
dibnkl pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk+ Wcgntn jhkwcprsna pckbibijnk biwipaik iafs iki
fcfswnrjnk pctmnrink pnbn pthltnf pckbibijnk biwipaik iafs phairij! wcdnlni wsdwrnkwi
ikbsjkyn+ Wcgntn jstijsact pthltnf pckbibijnk iki dcthtickrnwi jcpnbn pcklnbnnk bnk
pckikljnrnk jcfnfpsnk pthecwihkna rcknln jcpckbibijnk rctsrnfn lsts dibnkl pckbibijnk
-
8/4/2019 Memahami Kedudukan PKN Sebagai Pendidikan Disiplin Ilmu
4/10
jc|ntlnkclntnnk+ Bnfpnjkyn! wcgntn njnbcfiw bnanf acfdnln pckbibijnk riklli jclstsnk irs
pswnr pctmnrink tiwcr bnk pcklcfdnklnk gckbctskl acdim rctpswnr pnbn pthecwihknaiwfc lsts+
Wcfckrntn irs tiwcr bnk pcklcfdnklnk cpiwrcfhahli pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk wcdnlni wsnrs
wiwrcf pcklcrnmsnk! dcasf dnkynj fckbnpnrjnk pctmnrink+ Biwipaik iafs pckbibijnk acdim
jcpnbn pckbibijnk rckrnkl iafs pckbibijnk wcpctri fiwnakyn enjsarnw iafs pckbibijnk+Wcbnkljnk pckbibijnk biwipaik iafs fcklngs jcpnbn ostswnk pckbibijnk ynkl nbn pnbn enjsarnw
anikkyn wcpctri pckbibijnk FIPN! Pckbibijnk IPW! Pckbibijnk Onwfnki! Pckbibijnk Dnmnwn! bnk
anik wcdnlnikyn+
Pthltnf pckbibijnk biwipaik iafs dibnkl wrsbi iafs whwina bitsfswjnk wcdnlni pthltnf
pckbibijnk ynkl fckycacjwi biwipaik iafs&iafs whwina bnk msfnkihtn ynkl bihtlnkiwnwijnk bnk
biwnoijnk wcgntn iafinm bnk pwijhahliw skrsj rsosnk pckbibijnk -maf+ >9! Bhjsfck IWPI! >993)+
Tsfswnk njnbcfij rckrnkl pckbibijnk biwipaik iafs(dibnkl wrsbi rctwcdsr dctrsosnk skrsj
fcfdctijnk fnkennr dnli pckgnpnink rsosnk bnk pthltnf pckbibijnk! jmswswkyn skrsj rikljnr
pckbibijnk bnwnt bnk fckcklnm+ Njnk rcrnpi! jntckn pckbibijnk jclstsnk fcfpskyni esklwi
fcklcfdnkljnk njnbcfij rikljnr pctlstsnk riklli bnk mntsw bnpnr fckctnpjnkkyn skrsj
rikljnr pckbibijnk bnwnt bnk fckcklnm! fnjn jntnjrct pckbibijnk biwipaik iafs ynkl bidikn
mntsw fcfpctmnrijnk bnk fcfpcanonti wclnan wcwsnrs ynkl dctjcknk bcklnk wienr pcwctrn bibij!
jstijsasf! dsjs pcanontnk! wctrn wcjhanm pnbn rikljnr pckbibijnk bnwnt bnk fckclnm+
Wnfn mnakyn bcklnk biwipaik iafs pckbibijnk! pckbibijnk biwipaik iafs nrns dibnkl wrsbi mntsw
fctsosj jcpnbn riln skwst biwipaik iafs! ynjki:
>+ N ghffskiry he wgmhantw |mh gmhhwc rh gnaa rmcfwcaucw dy n pntrigsant knfc!
4+ N dhby he rmikjikl! wpcnjikl nkb ndhuc naa! |tirikl dy rmcwc wgmhantw! |migm ghkwiwr he
engrn! ghkgcprw! lckctnaiznrihkw nkb rmchticw!
7+ N fcrmhb he nppthngm rh jkh|acblc! i+c pthgcww |mctcdy rmcwc wgmhantw ng~sitc!
htlnkizc! nkb swc rmcit jkh|acblc -Bsery! >9=5?>32)
Tsosjnk jcriln skwst biwipaik iafs rctwcdsr mckbnjkyn biijsri hacm fnwyntnjnr iafinm
iafs pckbibijnk ynkl fcanasi pckbcjnrnk wykrngrigna wrtsgrstc bnk ghkgcprsna wrtsgrst
fcklmnwiajnk dctdnlni pckcairink pckbibijnk+ Pckbibijnk biwipaik dibnkl wrsbi fctspnjnk wsnrs
wykrmckrig biwgipaikc! dnij biaimnr bnti pctjcfdnklnk njnbcfij IJIP fnspsk pckikljnrnk fsrs
pckbibijnk bnwnt bnk fckcklnm wctrn jcfskljiknk pckslnwnk bi asnt dibnkl jcpckbibijnk
wcjnaipsk -\ibct fnkbnrc! Ksfnk Whfnkrti! 400>)
Jnoink rckrnkl biwipaik iafs pckbibijnk bnk pckbibijnk biwipaik iafs birskrsr skrsj
dctikrctnjwi bnanf jcwcastsmnk ontiklnk iafs! rcjkhahli! bnk wcki bcfi pcfcgnmnk fnwnanm
pcfdnklsknk knwihkna+ Mna iki mnkyn bnpnr bianjsjnk npndian Biwipaik Iafs Pckbibijnk bnk
Biwipaik Pckbibijnk iafs ribnj rctanas fcaimnr pckbibijnk wcgntn fijth wcpctri pthwcwc dcanont
fcklnont bi jcanw! fcanikjnk mntsw fcacdstjnk biti wcgntn fnjth bnk ikrctwctrn rtnkw&biwipaikct
bcklnk dctdnlni biwipaik iafs anikkyn+ Nbnpsk gitti&giti bnti Pckbibijnk Biwipaik Iafs bnanf
dnkynj jcpswrnjnnk bnpnr bitnkljsf wcdnlni dctijsr?
>+ Pckbibijnk Biwipaik Iafs nbnanm mnwia tcjnynwn ikrctgthww&! bnk rtnkw&biwgipaikct nkrntn
Biwipaik Iafs Pckbibijnk bcklnk biwipaik iafs fstki -bi skiuctwirnw) skrsj rsosnk
pckbibijnk bnwnt! fckcklnm! bnk Enjsarnw Pckbibijnk -dibnkl wrsbi)+
4+ Pckbibijnk Biwipaik Iafs fctspnjnk wcacjwi! nbnprnwi! fhbieijnwi bnti msdsklnk ikrct&
biwgipaikct nkrntn Biwipaik Iafs Pckbibijnk bnk biwipaik iafs -skiuctwirnw) ynkl
-
8/4/2019 Memahami Kedudukan PKN Sebagai Pendidikan Disiplin Ilmu
5/10
bihtlnkiwnwijnk bnk biwnoijnk wcgntn iafinm bnk pwijhahliw skrsj rsosnk pckbibijnk+
-KGWW)+
7+ Pckbibijnk Biwipaik Iafs iw ghkgciuc nw rmc wsdocgr fnrrct he rmc ngnbcfig biwgipaikcw
whfcmh| wcacgrcb! wifpaieicab! nbnprcb! nkb fhbieicb eht wgmhha ikwrtsgrihk -KGWW)+
2+
Pckbibijnk Biwipaik Iafs nbn osln ynkl fckycdsrkyn fibbac wrsbicw jntckn dctbitipnbn bsn biwipaik iafs! ynirs wnikw bnk msfnkihtn -Cnta Ohmkwhk)+
Wcankosrkyn fckstsr Ksfnk Whfnkrti -400>) fcklntrijnk Pckbibijnk Biwipaik Iafs
fctspnjnk wsnrs dnrnkl rsdsm biwipaik -dnts) ynkl fckycacjwi jhkwcp! lckctnaiwnwi bnk rchti
bnti wrtsjrst biwipaik&biwipaik iafs -skiuctwirnw) bnk Biwipaik Iafs Pckbibijnk ynkl
bihtlnkiwnwijnk bnk biwnoijnk wcgntn iafinm bnk pwijhahliw skrsj rsosnk pckbibijnk+ Jntckn
rsosnk njmit Pckbibijnk Biwipaik Iafs nbnanm rsosnk pckbibijnk irs wckbiti! fnjn jcrctjnirnk
Pckbibijnk Biwipaik Iafs iki wnklnr asnw bi nkrntnkyn bcklnk nlnfn! eiawnenr iafs! eiawnenr
pnkgnwian! wnikw! rcjkhahli bnk fnwnanm&fnwnanm whwina ynkl bimnbnpi+Wcdnlni dnrnkl rsdsm biwipaik dnts! Pckbibijnk Biwipaik Iafs rcrnp fcfiaiji wienr&wienr
biwipaik iafs bnk dctikrctnjwi bcklnk biwipaik iafs pckbibijnk?
>+ Pckbibijnk Biwipaik Iafs mntsw fckgiprnjnk n ghffskiry he wgmhantw+
4+ Pckbibijnk Biwipaik Iafs mntsw fctspnjnk n dhby he rmikjikl! wpcnjikl! nkb ndhuc naa!
|tirikl dy rmcwc wgmhantw |migm ghkwiwr he engr! ghkgcprw! lckctnaiznrihkw! nkb rmchticw+
7+ Pckbibijnk Biwipaik Iafs mntsw fctspnjnk n fcrmhb he nppthngm rh jkh|acblc! i+c n
pthgcww |mctcdy rmcwc wgmhantw ng~sitc! htlnkizc! nkb swc rmcit jkh|acblc -Bsery!
>9=5)+
Bnanf ehtsf jhfskijnwi Enjsarnw Pckbibijnk Iafs Pcklcrnmsnk Whwina bi Yhlynjntrn
rnmsk >99>! bitsfswjnk rckrnkl Biwipaik Iafs Whnina wcdnlni dctijsr?
Pckbibijnk Biwipaik Iafs Whwina nbnanm wcacjwi bnti wrtsjrst biwipaik njnbcfij iafs&iafs whwina
ynkl bihtlnkiwnwijnk bnk biwnoijnk wcgntn iafinm bnk pwijhahliw skrsj fc|sosbjnk rsosnk
pckbibijnk EPIPW bnanf jctnkljn pckgnpnink rsosnk knwihkna ynkl dctbnwntjnk Pnkgnwian!
wcwsni bcklnk Skbnkl&Skbnkl rckrnkl Wiwrcf Pckbibijnk Knwihkna+
Dctjnirnk bcklnk mna bi nrnw fnjn jcbsbsjnk Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk wcdnlni
dnlink bnti pckbibijnk biwipaik iafs whgina! ribnj rctacpnw bnti jhkwcp biwipaik iafs whgina irs
wckbiti! Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk fctspnjnk pckbibijnk biwipaik iafs whgina ynkl ribnj
ribnj bnpnr bipiwnmjnk bnti pckbibijnk biwipaik iafs phairij bnk msjsf ynkl osln dctknskl bi
dn|nm pckbibijnk biwipaik iafs whwina+ Pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk wcdnlni wsnrs dckrsj jnoink
aikrnw&dibnkl jciafsnk iki pnbn bnwntkyn rcanm fcfcksmi jtirctin bnwnt&ehtfna wsnrs biwipaik
-Bsery!>9997) ynjki fcfpskyni ghffskiry he wgmhantw! n dhby he rmikjikl!
wpcnjikl! nkb |tirikl: n fcrmhb he nppthngm rh jkh|acblc bnk fc|nbnmi rsosnk fnwyntnjnr bnk
|ntiwnk wiwrcf kiani -Whfnkrti?>997)+ In fctspnjnk wsnrs biwipaik rctnpnk ynkl dctwienr
bcwjtiprie&nknairij! bnk jcdionjnk&pcbnlhliw+ Oijn biaimnr bnti pnkbnklnk Jsmk ->9
-
8/4/2019 Memahami Kedudukan PKN Sebagai Pendidikan Disiplin Ilmu
6/10
bilsknjnk wcdnlni knfn wsnrs dibnkl jnoink iafinm ynkl fcankbnwi bnk wcjnailsw fcknskli
pckbibijnk jc|ntlnkclntnk wcdnlni pthltnf pckbibijnk bcfhjtnwi+
D+ Jcbsbsjnk Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk wcdnlni Biwipaik Iafs
Jcbsbsjnk Pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk bnanf wiwrcf pckbibijnk Knwihkna bi Ikbhkcwin
bi bnanf Skbnkl&Skbnkl khfht 4 rnmsk >9=9 rckrnkl Wiwrcf Pckbibijnk Knwihkna! ynkl
bipnjni wcdnlni bnwnt pckycackllntnnk pckbibijnk riklli pnwna 79 nynr -4) fckycdsrjnk dnm|n
iwi jstijsasf wcrinp ockiw! onast bnk ockonkl pckbibijnk |noid fcfsnr n) Pckbibijnk Pnkgnwian!
d) Pckbibijnk Nlnfn! bnk g) Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk ynkl fckgnjsp Pckbibijnk
Pckbnmsasnk Dcan Kclntn -PPDK)+
Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk -Giuigw) wcdnlni wsnrs iafs Jc|ntlnkclntnnk fcfcksmi
wyntnr wcdnlni wcdsnm iafs wcpctri iafs pcklcrnmsnk anikkyn+ Giuigw osln fctspnjnk jsfpsank
bnti dctdnlni fngnf pcklnanfnk&pcklnanfnk bnk pcklcrnmsnk&pcklcrnmsnk bnti pntn pnjnt!jmswswkyn iafs phairij ynkl bipnbsjnk wcgntn mntfhkiw bnk rcanm bisoi jcdckntnkkyn+ Fckstsr
pnkbnklnk pntn pnjnt iafs pcklcrnmsnk! wsnrs pcklcrnmsnk bnpnr biwcdsr wcdnlni iafs npndian
wsnrs pcklcrnmsnk fcfcksmi pctwyntnrnk&pctwyntnrnk wcpctri dctwienr hdocjrie! wiwrcfnriw!
cjwpctifckrna! fcfpctasnw pcklcrnmsnk! bnk fcfiaiji fcrhbc+ -Wstinjswsfnm! >994)+
>+ HdocjrieNtrikyn dnm|n jcwifpsank ynkl birntij dcdnw bnti pctnwnnk&pctnwnnk fnspsk
ptnwnkljn&ptnwnkljn pctwchtnklnk! wctrn fckonsmi mna&mna ynkl dctwienr wsdocjrie+
Fcfnkl giuigw fcfpcanonti pctianjs fnkswin ynkl wcanas pcksm bcklnk biknfijn!
wcmiklln wsair bitnfnajnk wcgntn iafinm+ Knfsk bcfijink wcrinp iafs dctswnmn
fckycbctmnknjnk dnmnk pckcairinkkyn+ Bc|nwn iki iafs&iafs whgina rctfnwsj
bibnanfkyn giuigw(Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk irs wckbiti rcanm fcklcfdnkljnk
dctdnlni rcjkij jsnkrirnrie pckllsknnk jhkwcp&jhkwcp! lckctnaiwnwi&lckctnaiwnwi! wctrn
rchti&rchti ynkl bnpnr bisoi wcgntn cfpitiw+
4+ WiwrcfnriwBnanf ntri iafs dctspnyn fcaimnr wcosfanm hdwctunwi ynkl jhfpacjw bnanf msdsklnk
ynkl ahliw+ Lskn fcaimnr jcwcastsmnk bskin jckynrnnk! Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk
fcfdckrsj dctdnlni fngnf rchti&rchti fnspsk pcklctrink&pcklctrink bnti pntn nmai!
ynkl bnpnr fcfdctijnk pclnklnk bnanf fcfpcanonti jcnbnnk aikljsklnk wcjirntkyn+
7+ CjwpctifckrnaJcwifpsank ynkl birntij wcdnlni wsnrs mnwia pckcairink wcyhlynkyn fctspnjnk mnwia
pctghdnnk! wcdnd bcklnk cjwpctifckanm bnpnr bipcthacm jcwifpsank ynkl wchdocjrie
fskljik dctbnwntjnk pcklsoink ynkl dctsankl&sankl+ Bnanf rchti pctjcfdnklnk
Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk bnpnr bipcanonti dnkynjkyn cjwpctifck ynkl bianjsjnk
hacm pntn nmai bnanf spnyn fckikljnrjnk pctwnrsnk bnk jcwnrsnk dnkwn wcwsni bcklnk
pctjcfdnklnk wctrn rskrsrnk pctsdnmnk znfnk+
2+ Fcfpctasnw PcklcrnmsnkNtrikyn wsnrs pcklcrnmsnk ribnj dctmckri wcrcanm bipcgnmjnkkyn wsnrs fnwnanm! njnk
rcrnpi pcfcgnmnk fnwnanm rctwcdsr jitnkyn fcfdcti jcwcfpnrnk fcfdsjn wsnrs
pctfnwnanmnk dnts+ Bcfijink psan bcklnk giuigw! pntn pnjnt ribnj dctmckri pnbn wsnrs
fnwnanm ynkl rcanm fctcjn pcgnmjnk! oswrts bcklnk pcklcrnmsnk irsanm fctcjn dctswnmn
fcklcrnmsi dnm|n nbn wcwsnrs ynkl anik ynkl dcasf fctcjn jcrnmsi+ Mna iki bnpnr
-
8/4/2019 Memahami Kedudukan PKN Sebagai Pendidikan Disiplin Ilmu
7/10
biaimnr bnti pctjcfdnklnkkyn pcanontnk giu gw! dnij bi Kclntn&kclntn nwikl fnspsk bi
Ikbhkcwin ynkl dctjnirnk bcklnk iwi fnspsk pctiwrianmnkkyn+
3+ Fcfiaiji FcrhbcMnjijnr iafs ynkl srnfn nbnanm wcdnlni wsnrs fcrhbc pckbcjnrnk rctmnbnp jcwcastsmnk
bskin cfpitiw! ynirs bskin jckynrnnk ynkl bnpnr bijckna hacm fnkswin fcanasi dctdnlnifngnf pcklnanfnkkyn+ Giuigw rsfdsm bnk dctjcfdnkl dctbnwntjnk pcklnanfnk&
pcklnanfnk cfpitiw fnkswin bnanf msdsklnkkyn bcklnk kclntnkyn fnwikl&fnwikl+
Bnti dctdnlni fngnf pcklnanfnk rctwcdsr bianjsjnkanm dctdnlni gntn pckbcjnrnk ynkl
bnti |njrs jc |njrs bimntnpjnk fckonbi acdim dnij wctrn dctfnkennr+
Wcanik irs! wcdsnm iafs osln mntsw fcfiaiji skwst hkrhahli! cpiwrifhahli bnk njwihahli+
Pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk wcdnlni wsnrs dibnkl jnoink iafinm pckbibijnk biwipaik iafs ynkl
dctwienr rctnpnk+ Hacm jntcknkyn pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk osln fcfiaiji jcriln skwst
rctwcdsr+ Jcriln skwst rnbi njnk biocanwjnk wcdnlni dctijsr?
>+ Skwst HkrhahliSkwstc hkrhahli pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk fcfiaiji bsn bifckwi! ynjki hdocj rcannm
bnk hdocj pcklcfdnkklnk -\iknrnpsrtn! 400>)+ Hdocj rcannm nbnanm jcwcastsmnk nwpcj ibiia!
ikwrtsfckrna! bnk ptnjwiw+ Ynkl bifnjwsb bcklnk nwpcj ibiia pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk
nbnanm ankbnwnd bnk jctnkljn eiahwheij ynkl fckonbi ririj rhanj wcjnailsw wcdnli fsntnkyn
pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk Ikbhkcwin+ Ynkl rctfnwsj jc bnanf nwpcj ibiia biwiki nbnanm
ankbnwnk bnk rsosnk pckbibijnkknwhkna ynklrctrsnkl bnanf SSB >923 bnk SS Kh 40 rnmsk
4007 rckrnkl Wiwrcf Pckbibijnk Knwihkna+
Wcfckrntn irs! ynkl bifnjwsb bcklnk nwpcj ikwrtsfckrna pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk
nbnanm wntnkn pthltnfnrij jcpckbibijnk ynkl wcklnon bidnklsk bnk bijcfdnkljnk skrsj
fckondntjnk wsdwrnkwi nwpcj&nwpcj ibiia+ Ynkl rctfnwsj jc bnanf nwpcj ikwrtsfckrna rctwcdsr
nbnanm jstijsasf! dnmnk dcanont! lsts! fcbin! bnk wsfdct dcanont! nanr pckianink dcanont! tsnkl
dcanont bnk aikljsklnk+
Nbnpsk ynkl bifnjwsb bcklnk ptn}iw bnanf dnmnwn Anrik! pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk
nbnanm pct|sosbnk kynrn bnti wntnkn pthltnfnrij pckbibijnk ynkl jnwnr fnrn! ynkl pnbn
mnjijnrkyn fctspnjnk pckctnpnk jhkwcp! ptikwip! pthwcbst! kiani! bnanf pckbibijnk
jc|tnlnkclntnnk wcdnlni bifckwi ynkl dctikrctnjwi bcklnk jcynjiknk! wcfnklnr bnk
jcfnfpsnk pntn ptnjriwi! wctrn jhkrcjw pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk ynkl bibijnr hacm wsdwrnkwi
ibiia wcdnlni bifckwi pthkcwiw ynjki rtsrm nkb oswrigc -Gntt nkb Jcfiw? >9=5 bnanf Dsbifnkwynm
% Wstynbi)+ Ynkl rctfnwsj jc bnanf ptnjwiw pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk nbnanm ikrctnjwi
dcanont bi jcanw bnk nrns bi asnt jcanw bnk pctlnsank whgina&dsbnyn bnanf jcmibspnk
dctfnwyntnjnr! dctdnklwn bnk dctkclntn ynkl fcfdcti bnfpnj cbsjnrie jc|ntlnkclntnnk+
Wcbnkljnk hdocj pcklcfdnklnk pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk nbnanm tnknmn whgina&pwijhahliw!
ynjki jcwcastsmnk phrckwi whgina pcwctrn bibij ynkl hacm Dahhf ->935)! Jtnrz|hma ->954)!Wifpwhk ->95
-
8/4/2019 Memahami Kedudukan PKN Sebagai Pendidikan Disiplin Ilmu
8/10
Nwpcj jcptidnbink |ntlnkclntn ynkl pctas bijcfdnkljnk nbnanm fckonbi ikwnkc
dctjsnairnw wcmiklln fnfps bnk pthnjrie fckon|nd rnkrnklnk znfnk ynkl wcanas dctsdnm -Uiwi
Pckbibijnk Knwihkna fckstsr SS Kh+ 40 rnmsk 4007)+ Wconank bcklnk mna iki Bcpbijknw
dctmnwtnr skrsj fcklmnwiajnk ikwnk Ikbhkcwin ynkl gctbnw jhfptcmckwie bnk jhfpcririe+ Gctbnw
jhfptcmckwie fcaipsri gctbnw wpitirsna! gctbnw cfhwihkna! gctbnw whgina! gctbnw ikrcacjrsna! bnkgctbnw jikcwrcrij+ Wcbnkljnk fnjwsb fnkswin jhfpcririe nbnanm fcfiaiji jcptidnbink skllsa
bnk lnkbtskl njnk jcskllsjnk! dctwcfnklnr osnkl riklli! fnkbiti! pnkrnkl fckyctnm! ikhunrie!
pthbsjrie! wnbnt fsrs! dcthtickrnwi lahdna! pcfdcanont wcpnkonkl mnynr+
4+ Skwst CpiwrifhahliCpiwrifhahli pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk fckgnjsp fcrhbhahli pckcairink bnk
fcrhbhahli pcklcfdnklnk+ Fcrhbhahli pckcairink bilsknjnk skrsj fckbnpnrjnk pcklcrnmsnk
dnts fcanasi fcrhbc pckcairink jsnkrirnrie bnk fcrhbc pckcairink jsnairnrie+ Wcbnkljnk fcrhbc
pcklcfdnklnk bilsknjnk skrsj fckbnpnrjnk pntnbilfn pcbnlhliw bnk tcjnynwn jsaijsact ynkl
tcacunk lskn fcklcfdnkljnk nwpcj&nwpcj whgina&pwijhahliw pcwctrn bibij bcklnk gntn
fcklhtlnkiwnwijnk dctdnlni skwstc ikwrtsfckrna bnk jhkrcjwrsna pckbibijnk+ Fcrhbc pckcairink
bnk fcrhbc pcklcfdnklnk bnpnr psan bipctanjsjnk wcgntn rctikrcltnwi wcdnlni jclinrnk
pckcairink bnk pcklcfdnklnk! wcpctri bnanf dckrsj jclinrnk pckcairink rikbnjnk nrns ngrihk
tcwcntgm+
7+ Skwst NjwihahliNjwihahli pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk nbnanm dctdnlni fnkennr bnti mnwia pckcairink!
mnwia pcklcfdnklnk! bnk(nrns mnwia pckcairink bnk pcklcfdnklnkbnanf dibnkl jnoink
pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk ynkl rcanm bignpni dnli jcpckriklnk bskin pckbibijnk! jmswswkyn
dnli bskin pctwcjhanmnk bnk pckbibijnk rcknln jcpckbibijnk+ Wnanm wnrs ghkrhm pckrikl
fnkennrrctwcdsr nbnanm bijcfdnkljnkkyn dctdnlni fhbca pcfdcanontnk kiani ynkl fctspnjnk
wnanm wnrs fiwi bnti pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk+
DND III
PCKSRSP
N+ Jcwifpsank
-
8/4/2019 Memahami Kedudukan PKN Sebagai Pendidikan Disiplin Ilmu
9/10
Bnti pnpntnk pctfnwnanmnk bi nrnw! fnjn bnpnr biwifpsjnk dcdctnpn mna ynkl dctjnirnk
bcklnk jcbsbsjnk Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk wcdnlni Pckbibijnk Biwipaik Iafs! nkrntn anik?
>+ Pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk bnanf pcklctrink wcdnlni girizckwmip cbsgnrihk!
fcfpskyni aifn wrnrsw ynjki: wcdnlni fnrn pcanontnk bi wcjhanm: wcdnlni fnrn jsainm bi
pctlstsnk riklli: wcdnlni wnanm wnrs gndnkl pckbibijnk biwipaik iafs pcklcrnmsnk whwina
bnanf jctnkljn pthltnf pckbibijnk lsts: wcdnlni pthltnf pckbibijnk phairij bnk
Pnkgnwian: bnk wcdnlni jctnkljn jhkwcprsna bnanf dckrsj pcfijitnk kbiuibsna bnk
jcahfphj pnjnt rctjnir! ynkl bijcfdnkljnk wcdnlni ankbnwnk bnk jctnkljn dctpijit
fcklckni pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk bnanf wrnrsw pctrnfn! jcbsn! jcriln! bnk
jccfpnr+
4+ Wcgntn jhkwcprsna pckbibijnk biwipaik iafs iki fcfswnrjnk pctmnrink pnbn pthltnf
pckbibijnk biwipaik iafs phairij! wcdnlni wsdwrnkwi ikbsjkyn+
7+ Wcgntn pckbibijnk biwipaik iafs jstijsact pthltnf pckbibijnk iki dcthtickrnwi jcpnbn
pcklnbnnk bnk pckikljnrnk jcfnfpsnk pthecwihkna lsts pckbibijnk jc|ntlnkclntnnk+
2+ Pthltnf pckbibijnk biwipaik iafs dibnkl wrsbi iafs whgina bitsfswjnk wcdnlni pthltnf
pckbibijnk ynkl fckycacjwi biwipaik iafs&iafs whwina bnk msfnkihtn ynkl
bihtlnkiwnwijnk bnk wnoijnk wcgntn iafinm bnk pwijhahliw skrsj rsosnk pckbibijnk+
3+ Ankbnwnk Jcbsbsjnk Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk wcdnlni biwipaik iafs rctrsnkl bnanf
SS+ Kh 4 Rnmsk >9=9 rckrnkl Wiwrcf Pckbibijnk Knwihkna bnk bipctdntsi bcklnk SS
Kh+ 40 Rnmsk 4007 rckrnkl Wiwrcf Pckbibijnk Knwihkna! jcbsn skbnkl&skbnkl rctwcdsr
fcfdctijnk ankbnwnk jcbsbsjnk Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk ynkl rcanm fcfcksmi
wyntnr wcdnlni wsnrs biwipaik iafs+
D+ Wntnk
Wsbnm wcanjynkynanm Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk wcdnlni Pckbibijnk Biwipaik Iafs pctas
fckbnpnr jnoink ynkl acdim wpcwieij anli bnti jirn wcanjs jnsf iafsnk+ Mna iki fckliklnr
jhfpacjwirnw pctfnwnanmnk ynkl rctbnpnr bi bnanfkyn! ynkl fckskrsr jirn skrsj fckljnoi acdim
fckbnanf! dnij wcgntn jhkwcprsna fnspsk jhkrcjwrsna pcfnmnfnk ynkl fckycastsm dian jirniklik Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk rcrnp cjwiw bnanf pctjcfdnklnk wcankosrkyn+
BNERNT PSWRNJN
Bitock Bijri+ 4004+ Tnfds&tnfds Pcanjwnknnk Fnrn Jsainm Pcklcfdnklnk Jcptidnbink-FPJ) bi Pctlstsnk Riklli+ Onjntrn? Bcpbijknw+
-
8/4/2019 Memahami Kedudukan PKN Sebagai Pendidikan Disiplin Ilmu
10/10
Skbnkl&Skbnkl Kh+4 Rnmsk >9=9 rckrnkl Wiwrcf Pckbibijnk Knwihkna+
Skbnkl&Skbnkl Kh+40 Rnmsk 4007 rckrnkl Wiwrcf Pckbibijnk Knwihkna+
Pthe+ Bt+ Ndbsa Nziz \nmnd! F+N+ -Cb)+-40>>)+ Rchti bnk Ankbnwnk Pckbibijnk
Jc|ntlnkclntnnk+ Dnkbskl? NAENDCRN+
Wsfnkrti! K+ -4003)+ Fckllnlnw Pcfdnmtsnk Pckbibijnk IPW+ Dnkbskl? PR+ Tcfnon
Thwbnjntyn+
Wstinjswsfnm+ ->994)+ Pcklnkrnt Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk bnk Fnwnanm \ntlnkclntn+
Dnkbskl? IJIP Dnkbskl+
RIF IGGC SIK ONJNTRN+ -4003)+ Pckbibijnk Jc|ntlnkclntnnk Bcfhjtnwi! Mnj Nwnwi
Fnkswin! Fnwyntnjnr Fnbnki+ Onjntrn? Ptcknbn Fcbin+
PthbiPJKWPwSPI+ Ph|ctcb dy \htbPtcww q Rnaink bcwilkcb dy UN2Dswikcww! Uitrsna
Nwwiwrnkgc eht Dswikcww |mh,w dahl gnk dc ehskb nr Wrcuc Ntsk,w Uitrsna Fntjcrikl Dahl+