my thesis 2004

MISKONSEPSI BAGI TAJUK IKATAN KIMIA DI KALANGAN

PELAJAR TINGKATAN EMPAT ALIRAN SAINS

WAN ROS MAIZAN BINTI WAN JAAFAR

UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS

2007

MISKONSEPSI BAGI TAJUK IKATAN KIMIA DI KALANGAN PELAJAR

TINGKATAN EMPAT ALIRAN SAINS


LAPORAN PENULISAN ILMIAH DIKEMUKAKAN BAGI MEMENUHI

SEBAHAGIAN DARIPADA SYARAT UNTUK MEMPEROLEHI IJAZAH

SARJANA MUDA PENDIDIKAN DENGAN KEPUJIAN (SAINS)

FAKULTI SAINS DAN TEKNOLOGI


2007

ii

PENGAKUAN

Saya mengaku karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan

yang setiap satunya saya jelaskan sumbernya.

01.10.2007 WAN ROS MAIZAN WAN JAAFAR

D20041018779

iii

PENGHARGAAN

Bersyukur saya ke hadrat Ilahi kerana dengan limpah kurniaNya, saya dapat

menyiapkan projek penyelidikan akhir ini. Setinggi-tinggi penghargaan dan terima

kasih kepada Cik Noorshida Binti Mohd Ali di atas segala tunjuk ajar, bimbingan dan

nasihatnya. Pertolongan beliau amatlah dihargai kerana tanpa bantuan daripada beliau

tentulah sukar untuk saya meneruskan dan menyiapkan projek ini.

Jutaan terima kasih juga kepada Cik Asmayati Binti Yahaya dan Pn. Hasliza

Binti Bahruji selaku pensyarah bagi kursus Kaedah dan Projek Penyelidikan (TSR

3013 dan TSR 3023) di atas segala penerangan dan tunjuk ajar yang dicurahkan

semasa projek ini dijalankan. Selain itu, ucapan terima kasih kepada En. Abdul Haq

Bin Mohamed selaku pembaca kedua di atas segala komen yang diberi untuk

menghasilkan projek yang lebih baik. Di kesempatan ini, saya ingin mengucapkan

ribuan terima kasih kepada pihak Sekolah Menengah Kebangsaan Dato’ Zulkifli

Muhammad, Slim River yang telah banyak memberikan kerjasama sepenuhnya

sepanjang saya menjalankan kajian ini.

Seterusnya kepada rakan-rakan sepasukan yang banyak membantu saya dalam

menyiapkan projek ini. Tidak ketinggalan juga kepada mereka yang terlibat secara

langsung atau tidak dalam menyiapkan projek penyelidikan ini. Terima kasih di atas

segala bantuan dan sokongan selama ini.

Sekian, terima kasih.

iv

ABSTRAK

Kajian tinjauan kuantitatif ini dijalankan bertujuan untuk mengenalpasti kewujudan

miskonsepsi di kalangan pelajar tingkatan empat bagi topik ‘Ikatan Kimia’. Selain itu,

kajian ini bertujuan untuk mengetahui subtopik yang paling kerap berlakunya

miskonsepsi dalam topik ikatan kimia. Instrumen yang digunakan adalah ujian

diagnostik yang terdiri daripada 2 bahagian iaitu bahagian A dan B yang melibatkan

subtopik pembentukan sebatian, pembentukan ikatan ion, pembentukan ikatan

kovalen dan sifat sebatian ion dan sebatian kovalen. Bahagian A dianalisis

menggunakan purata Certainty of Response Index (CRI) dan bahagian B dianalisis

menggunakan peratus darjah kefahaman. Bilangan sampel adalah seramai 60 orang

yang dipilih secara rawak mudah. Hasil dapatan kajian menunjukkan wujud

miskonsepsi di kalangan pelajar tingkatan empat. Subtopik yang paling kerap

mengalami miskonsepsi adalah subtopik pembentukan sebatian (purata CRI: 3.24,

kekerapan pelajar: 27.8%). Diikuti subtopik sifat sebatian ion dan sebatian kovalen

(purata CRI: 3.10, kekerapan pelajar: 18.9%), subtopik pembentukan ikatan ion

(purata CRI: 3.05, kekerapan pelajar: 6.7%) dan subtopik pembentukan ikatan

kovalen (purata CRI: 2.83, kekerapan pelajar: 5.0%).

v

ABSTRACT

The purpose of this survey research was to identify the existence of misconception in

form 4 students on the topic ‘Chemical Bond’. Besides that, the aim of this research

was to find out which subtopic always had misconceptions in the chemical bond. The

instrument was diagnostic test which consist of 2 parts, A and B. The subtopics that

had been tested were compound formation, formation of ionic bond, formation of

covalent bond and the properties of ionic and covalent compound. Part A was

analyzed using Certainty of Response Index (CRI) average and part B was analyzed

using the percentage of degree of understanding. 60 samples from form 4 students

were chosen by simple random sampling. The results showed that the misconception

existed in form 4 students. The subtopic that had higher misconception was

compound formation (CRI average: 3.24, respondent’s frequency: 27.8%). Followed

by the properties of ionic and covalent compound (CRI average: 3.10, respondent’s

frequency: 18.4%), formation of ionic bond (CRI average: 3.05, respondent’s

frequency: 6.7%) and formation of covalent bond (CRI average: 2.83, respondent’s

frequency: 5.0%).

vi

ISI KANDUNGAN

Muka Surat

PENGAKUAN ii

PENGHARGAAN iii

ABSTRAK iv

ABSTRACT v

ISI KANDUNGAN vi

SENARAI JADUAL viii

SENARAI RAJAH ix

SENARAI SINGKATAN

x

BAB 1 PENDAHULUAN

1.1 Latar Belakang Kajian 1

1.2 Pernyataan Masalah 3

1.3 Objektif Kajian 5

1.4 Persoalan Kajian 6

1.5 Signifikan Kajian 6

1.6 Batasan Kajian 8

1.7 Definisi Operasional 9

BAB 2 KAJIAN LITERATUR

2.1 Kajian Miskonsepsi 13

2.2 Kajian Miskonsepsi Dalam Sains 15

2.3 Kajian Miskonsepsi Dalam Kimia 16

2.4 Kajian Miskonsepsi Dalam Ikatan Kimia 17

BAB 3 METODOLOGI KAJIAN

3.1 Rekabentuk Kajian 20

3.2 Sampel Kajian 21

3.3 Instrumen Kajian 22

vii

3.4 Prosedur Kajian 28

3.5 Kajian Rintis 31

3.6 Analisis Data 32

BAB 4 DAPATAN DAN PERBINCANGAN

4.1 Pengenalan 33

4.2 Analisis Data Bahagian A 34

4.2.1 Analisis bagi setiap jawapan yang betul dan

salah

34

4.2.2 Analisis Mengikut Subtopik Bagi Bahagian

A

37

4.3 Analisis Data Bahagian B 39

4.3.1 Analisis Mengikut Subtopik Bagi Bahagian

B

39

4.4 Analisis Data Setiap Subtopik 42

4.4.1 Subtopik Pembentukan Sebatian 42

4.4.2 Subtopik Sifat Sebatian Ion Dan Sebatian

Kovalen

48

4.4.3 Subtopik Pembentukan Ikatan Ion 52

4.4.4 Subtopik Pembentukan Ikatan Kovalen 56

BAB 5 KESIMPULAN DAN CADANGAN

5.1 Kesimpulan 61

5.2 Cadangan 64

RUJUKAN 66

LAMPIRAN A

LAMPIRAN B

LAMPIRAN C

LAMPIRAN D

LAMPIRAN E

LAMPIRAN F

viii

SENARAI JADUAL

Jadual Muka Surat

3.1 Soalan mengikut subtopik bagi bahagian A 23

3.2 Soalan mengikut subtopik bagi bahagian B 23

3.3 Darjah Kepastian CRI 24

3.4 Matrik keputusan CRI 27

3.5 Darjah kefahaman 27

4.1 Taburan pelajar dan CRI bagi setiap soalan yang dijawab dengan

salah

38

4.2 Taburan purata CRI bagi kategori miskonsepsi mengikut subtopik 39

4.3 Peratus taburan jawapan pelajar 40

4.4 Peratus taburan miskonsepsi mengikut subtopik 41

4.5 Peratusan darjah kefahaman dan jawapan pelajar bagi soalan 1(a) 44

4.6 Peratusan darjah kefahaman dan jawapan pelajar bagi soalan 1(b) 45

4.7 Peratusan darjah kefahaman dan jawapan pelajar bagi soalan 1(c) 47

4.8 Peratusan darjah kefahaman dan jawapan pelajar bagi soalan 4(a) 49

4.9 Peratusan darjah kefahaman dan jawapan pelajar bagi soalan 4(b) 51

4.10 Peratusan darjah kefahaman dan jawapan pelajar bagi soalan 2(a)

& 2(b)

54


4.12 Peratusan darjah kefahaman dan jawapan pelajar bagi item 3(a) &

3(b)

58


ix

SENARAI RAJAH

Rajah Muka Surat

3.1 Carta alir prosedur kajian 30

4.1 Jawapan pelajar bagi setiap soalan 36

5.1 Langkah-langkah dalam pengajaran interaktif 63

x

SENARAI SINGKATAN

Singkatan

CRI Certainty of Response Index

JPN Jabatan Pendidikan Negeri

KBSM Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah

KPM Kementerian Pelajaran Malaysia

BAB 1

PENDAHULUAN

1.1 Latar Belakang Kajian

Di era globalisasi ini, dunia telah mengalami kemajuan dalam pelbagai bidang.

Antaranya adalah perkembangan dalam bidang pendidikan. Pendidikan di Malaysia

merupakan salah satu usaha berterusan ke arah yang lebih memperkembangkan

potensi individu secara menyeluruh dan bersepadu untuk melahirkan insan yang

seimbang dan harmonis. Kebolehan untuk memperolehi, mengasimilasi dan

mengaplikasi pengetahuan secara berkesan merupakan suatu kunci kejayaan dalam

pembelajaran sains.

Justeru, ini membawa kepada pelaksanaan kurikulum sains KBSM yang mana

memberi penekanan yang utama kepada kaedah penyelesaian masalah dalam proses

pengajaran dan pembelajaran (P&P) khasnya mata pelajaran kimia. Penyelesaian

masalah ini juga merupakan kaedah terbaik untuk mendapatkan maklumat daripada

2

pelajar mengenai sesuatu konsep kimia yang telah dikuasai di samping mengajar

kemahiran berfikir pelajar. Menurut Eng Nguan Hong, Lim Eng Wah dan Lim Yean

Ching (2007), kimia merupakan suatu kajian tentang komposisi, struktur, sifat-sifat

dan interaksi yang berlaku bagi sesuatu bahan. Ia merupakan salah satu mata

pelajaran yang penting bagi pelajar-pelajar aliran sains terutamanya kepada mereka

yang berminat untuk meneroka dan mendalami ilmu sains.

Walau bagaimanapun, kita sering mendengar komen-komen bahawa kimia

adalah mata pelajaran yang agak sukar difahami dan kurang menyeronokkan. Ini

kerana kimia melibatkan kemahiran daya pemikiran dan kreativiti pada aras yang

tinggi (Abu Hassan Kasim, 2003). Ia juga memerlukan penguasaan dan kefahaman

sesuatu konsep yang tinggi dan menyeluruh. Namun, banyak kajian yang telah

dijalankan mendapati ramai pelajar tidak dapat menguasai sesuatu konsep

sepenuhnya dan ini seterusnya menjejaskan penguasaan mereka dalam mempelajari

mata pelajaran kimia.

Akibat kegagalan dalam menguasai sepenuhnya sesuatu konsep, mereka mula

membentuk konsep awal mengikut kefahaman sendiri. Pembelajaran mereka hasil

daripada interaksi dengan alam sekeliling telah menghasilkan suatu tanggapan konsep

yang berbeza daripada pandangan saintifik atau penerangan konsep yang dipegang

oleh ahli sains. Sesetengah pelajar juga didapati mempunyai pengetahuan sedia ada

dalam sesuatu konsep yang telah diajar. Namun demikian, kebanyakan idea itu tidak

selaras dengan pendapat ahli sains. Sebelum mereka menerima pendidikan formal di

sekolah, beberapa konsepsi salah itu telah diperolehi. Mereka juga sudah membentuk

idea tentang sesuatu konsep sains hasil daripada pengalaman kehidupan seharian

(Pine & Messer, 2001).

3

Walaupun mereka didedahkan dengan konsepsi atau penerangan konsep yang

betul dalam pendidikan secara formal, tetapi sebahagian besar konsep awal atau

konsep salah itu masih disimpan kekal dalam kognitif pelajar dan sukar untuk

dinyahkan. Mereka masih menggunakan konsepsi salah ini sebagai alternatif untuk

menerangkan fenomena sains. Ini menyebabkan konsep salah itu akan terus kekal jika

tidak diperbetulkan walaupun pelajar tersebut telah menamatkan pelajaran mereka di

peringkat tinggi.

Istilah miskonsepsi digunakan untuk menamakan konsepsi alternatif atau

konsep salah yang dipunyai oleh pelajar sebelum mengikuti pengajaran formal.

Menurut Committee on Undergraduate Science Education (1997) dan Sheila

Shamuganathan (2004), miskonsepsi boleh dibahagikan kepada lima kategori iaitu

idea awal (Preconceived Notions), kepercayaan tidak saintifik (Nonscientific Beliefs),

ketidakfahaman konseptual (Conceptual misunderstanding), miskonsepsi vernakular

(Vernacular misconceptions) dan miskonsepsi fakta (Factual misconceptions).

Manakala menurut Azizodlu (2004), selain daripada istilah miskonsepsi, istilah lain

juga sering digunakan seperti konsepsi alternatif, salah konsep, prakonsepsi, kerangka

alternatif dan sains kanak-kanak untuk menamakan tanggapan salah pelajar itu.

1.2 Penyataan Masalah

Dewasa ini, ramai pelajar yang lulus dalam mata pelajaran sains tidak mempunyai

tahap kefahaman yang tinggi dalam memahami sesuatu konsep. Pelajar mempunyai

masalah terhadap penggunaan konsep saintifik, prinsip, hukum dan formula dalam

menyelesaikan sesuatu masalah. Selain itu, mereka juga mempunyai masalah untuk

mengaplikasikan apa yang telah mereka belajar bagi menyelesaikan masalah itu dan

hanya tertumpu kepada penggunaan daya ingatan dengan kaedah hafalan bagi

4

mengingat sesuatu fakta (Pabuccu, 2004). Ini sedikit sebanyak turut melibatkan dan

menjejaskan pembelajaran kimia kerana seperti yang diketahui ia memerlukan

kefahaman sesuatu konsep yang mantap dan menyeluruh. Seterusnya menyebabkan

ramai pelajar menghadapi masalah dalam pembelajaran konsep kimia.

Kebanyakan kajian lepas yang dilakukan cuba menentukan punca masalah

berlakunya miskonsepsi dalam pembelajaran konsep kimia. Menurut Sheila

Shamuganathan (2004), salah satu kemungkinan punca masalah berlakunya

miskonsepsi ialah pelajar tidak dapat membentuk asas pemahaman yang kukuh dalam

konsep kimia pada peringkat awal lagi. Ini seterusnya menyebabkan pelajar gagal

untuk memahami konsep yang lebih abstrak yang memerlukan kefahaman konsep

asas.

Konsep Ikatan Kimia merupakan salah satu topik yang mana ramai pelajar

menghadapi kesukaran dalam memahaminya. Ini kerana ia mengandungi konsep yang

abstrak dan terdapat juga penggunaan perkataan yang sama tetapi berbeza maksud

apabila digunakan dalam kehidupan seharian (Boo, 1998). Pelajar sering membina

makna mengenai sesuatu konsep menggunakan pentafsiran sendiri.

Kesukaran-kesukaran yang timbul menyebabkan pelajar kurang memberi

tumpuan dan kurang berminat terhadap mata pelajaran kimia (Ching Yang Chow,

2002). Antaranya kesukaran untuk memahami konsep ikatan kimia. Ini kerana ia

melibatkan proses imaginasi yang tinggi terutamanya dalam subtopik pembentukan

ikatan kimia (Taber, 1997). Ikatan-ikatan yang dihasilkan dalam sesuatu molekul atau

sebatian tidak dapat dilihat secara mata kasar. Ini menyebabkan pelajar tidak

memahami dan sukar untuk menggambarkan keadaan sebenar bagi pembentukan

ikatan ion dalam sebatian natrium klorida (NaCl) terutamanya dalam bentuk tiga

5

dimensi. Sesetengah pelajar berpendapat bahawa apabila berlakunya proses

pemindahan elektron daripada atom natrium kepada atom klorin, maka berlaku

pembentukan ikatan. Mereka juga percaya bahawa sebatian natrium klorida (NaCl)

wujud sebagai molekul yang terikat melalui ikatan kovalen (Pabuccu, 2004).

Pelajar juga mempunyai salah tanggapan tentang sebatian ion. Semasa

menerangkan mengapa sebatian ion boleh mengkonduksikan elektrik dalam keadaan

lebur, jawapan yang diberi oleh pelajar adalah sebatian ion dalam keadaan lebur

mengandungi ion-ion. Sebenarnya, jawapan yang lebih tepat seharusnya menyatakan

bahawa sebatian ion dalam keadaan lebur mengandungi ion-ion yang boleh bergerak

bebas (Eng Nguan Hong, Lim Eng Wah & Lim Yean Ching, 2004). Oleh itu,

kenyataan yang kurang tepat boleh mendatangkan masalah miskonsepsi kepada

pelajar.

1.3 Objektif Kajian

Berikut adalah beberapa objektif kajian ini dijalankan:

i Membina soalan ujian diagnostik bagi topik Ikatan Kimia.

ii Mengenalpasti miskonsepsi yang wujud di kalangan pelajar tingkatan

empat aliran sains dalam topik Ikatan Kimia.

6

1.4 Persoalan Kajian

Kajian ini dijalankan untuk mendapatkan jawapan kepada soalan-soalan berikut:

i Adakah wujud miskonsepsi dalam topik Ikatan Kimia di kalangan pelajar

tingkatan empat aliran sains?

ii Apakah subtopik yang paling kerap berlakunya miskonsepsi bagi topik

Ikatan Kimia?

1.5 Signifikan Kajian

Kajian yang dilakukan ini penting kerana pengkaji dapat memberi gambaran yang

lebih jelas mengenai kewujudan miskonsepsi yang berlaku ke atas pelajar tingkatan

empat terhadap topik Ikatan Kimia. Melalui kajian ini juga, guru, bakal guru,

Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM), penulis buku akademik dan pihak-pihak

yang terlibat dalam pendidikan dapat memanfaatkannya dalam bidang masing-

masing.

i. Pihak Guru

Melalui kajian ini, diharap dapat memberikan maklum balas sama ada

wujud atau tidak miskonsepsi di kalangan pelajar tingkatan empat

mengenai konsep Ikatan Kimia yang telah mengganggu pembelajaran.

Dengan adanya maklumat ini, guru dapat mengenalpasti miskonsepsi

yang wujud dalam topik Ikatan Kimia dan memberi penekanan yang lebih

kepada cara-cara bagi mengatasi miskonsepsi yang berlaku di kalangan

pelajar seperti kegagalan untuk memahami dengan lebih jelas bagaimana

proses pembentukan ikatan ion berlaku supaya tidak timbul kesukaran

7

atau masalah pembelajaran untuk memahami konsep seterusnya.

Kewujudan miskonsepsi yang ditunjukkan di kalangan pelajar dalam

kelas, membolehkan guru membimbing pelajar melalui satu urutan

pengajaran yang lebih baik untuk membantu membentuk kefahaman

seperti yang diterima oleh ahli sains iaitu seperti apa yang hendak diajar.

Selain itu, ia dapat membantu guru dalam memilih kaedah dan aktiviti

pengajaran dan pembelajaran (P&P) yang berkesan serta berupaya

meningkatkan pencapaian pelajar seperti menyediakan modul pengajaran

yang sesuai dan lebih tersusun.

ii. Bakal Guru

Selain membantu dan membekalkan maklum balas kepada guru tentang

kewujudan miskonsepsi di kalangan pelajar, ia juga dapat memberi

kepentingan kepada bakal-bakal guru. Melalui kajian ini juga, ia dapat

membiasakan guru pelatih mengenai apa yang telah diketahui mengenai

miskonsepsi yang sering berlaku dalam topik Ikatan Kimia tersebut dan

mempersiapkan diri dalam menangani masalah ini sebelum menghadapi

keadaan yang sebenar di sekolah. Seperti yang diharapkan, penguasaan

konsep saintifik dalam topik tertentu kimia akan diberikan penekanan

semasa guru pelatih sains melalui proses latihan perguruan mereka dan ini

dapat memudahkan mereka mempelajari suatu kaedah yang sesuai untuk

mengajar topik tersebut.

iii. Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM)

Kajian ini juga diharap dapat memberi maklumat tentang miskonsepsi

yang sering berlaku dalam topik Ikatan Kimia. Dengan adanya serba

sedikit maklumat tersebut, pihak kementerian akan membantu dalam

memantau penghasilan buku teks atau buku rujukan yang baik dan lebih

8

lengkap, serta secara tidak langsung membantu pihak sekolah dalam

memilih buku rujukan yang lebih sesuai.

iv. Penulis Buku Akademik

Bagi penulis buku akademik, mereka dapat menggunakan maklumat yang

diperolehi daripada kajian ini untuk menghasilkan buku yang lebih baik.

Penerangan yang lebih teratur dan jelas bagi sesuatu topik amat penting

bagi memudahkan pembelajaran kimia terutamanya bagi topik Ikatan

Kimia. Dalam topik Ikatan Kimia, ia banyak melibatkan pemahaman

konsep contohnya dalam menerangkan bagaimana pembentukan sesuatu

molekul atau sebatian. Tanpa huraian yang lebih lengkap bagi sesuatu

konsep yang tidak dijelaskan dengan lebih terperinci dalam buku teks

menyukarkan pelajar untuk memahaminya. Ini kerana kebanyakan pelajar

tidak menggunakan buku teks sahaja semata- mata tetapi turut juga

menggunakan buku lain sebagai sumber rujukan tambahan dalam

pembelajaran mereka untuk lebih memahaminya. Dengan adanya buku

yang lebih lengkap ini dapat memudahkan pelajar dalam pembelajaran

mereka dan seterusnya dapat mengurangkan masalah miskonsepsi di

kalangan pelajar.

1.6 Batasan Kajian

Kajian ini mempunyai ruang lingkup yang telah ditentukan yang mana tidak

dilakukan ke atas semua pelajar. Disebabkan kajian ini melibatkan kaedah tinjauan,

maka jumlah sampel yang diperlukan adalah besar. Namun dalam kajian ini hanya

melibatkan sampel seramai 60 orang pelajar sahaja. Walau bagaimanapun, pemilihan

sampel dilakukan mengikut kriteria-kriteria yang telah ditetapkan. Seramai 60 orang

9

pelajar tingkatan empat aliran sains yang mengambil mata pelajaran kimia di sebuah

sekolah yang terletak di daerah Batang Padang iaitu Sekolah Menengah Kebangsaan

Dato’ Zulkifli Muhammad, Slim River telah dipilih untuk menjadi sebagai sampel

kajian.

Kajian ini hanya menumpukan skop topik yang kecil iaitu topik Ikatan Kimia

yang merangkumi semua subtopik. Subtopik yang terlibat adalah terdiri daripada

pembentukan sebatian, pembentukan ikatan ion, pembentukan ikatan kovalen dan

sifat sebatian ion dan sebatian kovalen. Topik ini dipilih kerana mereka telah

mempelajari topik ini pada awal tahun lagi. Ini dapat memudahkan proses

mengenalpasti kewujudan miskonsepsi yang berlaku dalam topik tersebut

berdasarkan apa yang telah mereka pelajari dan fahami mengenai topik tersebut.

Kajian ini juga hanya menggunakan ujian diagnostik sebagai instrumen kajian bagi

mengesan kewujudan miskonsepsi pelajar. Ujian ini melibatkan dua jenis soalan iaitu

berbentuk aneka pilihan dan berstruktur. Soalan-soalan yang akan dibina dan diuji

dalam ujian diagnostik tersebut adalah berdasarkan semua subtopik Ikatan Kimia

seperti yang terkandung dalam huraian sukatan pelajaran Kimia KBSM serta buku

teks Kimia KBSM tingkatan empat sahaja.

1.7 Definisi Operasional

Beberapa istilah penting yang sering digunakan oleh pengkaji semasa menjalankan

kajian ini adalah seperti berikut:

i. Miskonsepsi

Miskonsepsi didefinisikan sebagai suatu fakta atau konsep yang mana

mengandungi maklumat yang dipelajari semasa zaman kanak-kanak tetapi

10

tidak diperbetulkan sehingga kanak-kanak tersebut meningkat dewasa

(Pine & Messer, 2001). Menurut pandangan Blosser (1996), istilah

miskonsepsi merujuk kepada idea-idea pelajar tentang sesuatu konsep

yang tidak sepadan dengan pengetahuan saintifik yang diterima oleh ahli

sains. Manakala Calik dan Ayas (2005) menggunakan istilah miskonsepsi

apabila seseorang itu cuba menghuraikan sesuatu konsep tetapi berbeza

atau tidak konsisten dengan apa yang telah diterima oleh pandangan

saintifik. Miskonsepsi juga dikatakan berlaku apabila terdapatnya salah

faham dari segi konsep yang mana pelajar hanya diajar dengan maklumat

yang terhad. Mereka tidak didorong untuk berhadapan dengan kenyataan

yang kelihatan bercanggah tetapi mengandungi kebenaran lalu

menyebabkan berlakunya konflik hasil daripada tanggapan awal atau pra

anggapan yang tidak saintifik (Nurul Fathiyah Abdul Rahman, 2005).

Menurut Sheila Shamuganathan (2004) pula, miskonsepsi boleh

dikategorikan kepada idea awal, kepercayaan tidak saintifik,

ketidakfahaman konseptual, miskonsepsi vernakular dan miskonsepsi

fakta dalam mendefinisikannya.

ii. Kimia

Kimia adalah satu cabang ilmu sains yang mengkaji bahan yang terdapat

dalam alam semesta serta perubahan yang berlaku ke atas bahan-bahan

apabila interaksi berlaku antara bahan-bahan ini ( Eng Nguan Hong, Lim

Eng Wah & Lim Yean Ching, 2004). Menurut pandangan Chang (1998),

kimia merupakan satu kajian terhadap jirim dan perubahan-perubahan

yang dialami. Kimia juga salah satu bidang yang melibatkan komposisi,

struktur, sifat-sifat dan interaksi bagi sesuatu bahan (Eng Nguan Hong,

Lim Eng Wah & Lim Yean Ching, 2007). Manakala menurut Kamus

Dewan (1998), bidang kimia adalah suatu bidang ilmu pengetahuan yang

teratur (sistematik) yang boleh diuji atau dibuktikan kebenarannya atau

11

suatu cabang ilmu pengetahuan yang berdasarkan kebenaran atau

kenyataan semata-mata. Ia juga adalah ilmu sains yang berkaitan dengan

struktur, komposisi dan sifat tindak balas yang berlaku antara atom, ion,

unsur atau sebatian serta hukum-hukum yang menerangkan fenomena

kimia.

iii. Ikatan Kimia

Ikatan kimia terhasil melalui pemindahan elektron atau perkongsian

elektron. Terdapat dua jenis ikatan kimia iaitu ikatan ion dan ikatan

kovalen (Low Swee Neo, Lim Yean Ching, Eng Nguan Hong, Lim Eng

Wah & Umi Kalthom Ahmad, 2005). Manakala menurut Dawson (1993),

ikatan kimia didefinisikan sebagai suatu ikatan yang terbentuk melalui dua

cara iaitu pemindahan elektron daripada atom logam kepada atom bukan

logam dan perkongsian elektron antara dua atom bukan logam. Ikatan

yang terlibat adalah ikatan ion dan ikatan kovalen.Yee See Fong (2002),

turut mendefinisikan ikatan kimia sebagai konsep interaksi antara spesies

yang berlawanan supaya dapat bergabung. Dua jenis ikatan yang mungkin

terbentuk dalam proses tindak balas ini ialah ikatan ion dan ikatan

kovalen.

iv. Ikatan Ion

Ikatan ion merupakan ikatan kimia yang wujud antara ion yang

berlawanan cas akibat daya tarikan elektrostatik kuat yang terbentuk

antara ion positif dengan ion negatif (Eng Nguan Hong, Lim Eng Wah &

Lim Yean Ching, 2004). Manakala Seager dan Slabaugh (1997),

menyatakan bahawa ikatan ion berlaku semasa tindak balas kimia yang

mana hukum oktet dipatuhi apabila elektron dipindahkan dari satu atom ke

atom yang lain. Daya ikatan yang berbeza antara cas atom yang

12

berlawanan dikenali sebagai ikatan ion. Ikatan ion juga boleh didefinisikan

sebagai ikatan yang terhasil dari daya elektrostatik di antara ion yang

bercas positif dengan ion yang bercas negatif. Unsur yang terlibat adalah

bukan logam dan logam. Unsur-unsur ini membentuk ion-ion melalui

pemindahan elektron dari atom logam kepada atom bukan logam (Chang,

1998).

v. Ikatan Kovalen

Ikatan kovalen bermaksud ikatan yang wujud antara atom dalam suatu

molekul yang terbentuk daripada perkongsian elektron antara atom (Eng

Nguan Hong, Lim Eng Wah & Lim Yean Ching, 2004). Menurut Chang

(1998) pula, ikatan kovalen adalah suatu ikatan yang terbentuk melalui

perkongsian elektron di antara atom-atom bukan logam untuk membentuk

konfigurasi elektron yang mencapai oktet (Chang, 1998). Kenyataan ini

sama seperti yang diutarakan oleh Corwin (1999) iaitu menyatakan ikatan

kovalen terjadi disebabkan oleh perkongsian elektron di antara dua atom

bukan logam. Setiap atom bukan logam berkongsi elektron untuk

melengkapkan petala valens.

BAB 2

TINJAUAN LITERATUR

2.1 Kajian Miskonsepsi

Miskonsepsi didefinisikan sebagai suatu fakta atau konsep yang mana mengandungi

maklumat yang salah dipelajari semasa zaman kanak-kanak tetapi tidak diperbetulkan

sehingga kanak-kanak tersebut meningkat dewasa (Pine & Messer, 2001). Normah

Abd. Aziz (1996) pula menyatakan bahawa pelajar biasanya mempunyai miskonsepsi

daripada apa yang didorong dan diterima daripada ahli sains sebelum mereka

menerima pengajaran secara formal daripada guru. Oleh itu, pengajaran mengenai

sesuatu konsep tidak semestinya dapat memberikan kefahaman yang ada pada guru

kepada pelajar-pelajarnya kerana apa yang diperoleh oleh pelajar merupakan hasil

interaksi daripada konsep guru dengan konsep sedia ada pelajar.

Menurut Tan Ming Tang dan Chin Teoi Peng (2001), pelajar belajar melalui

aktiviti pengajaran dan pembelajaran di sekolah sahaja. Mereka juga telah

14

memperolehi pengetahuan dari ahli keluarga mereka seperti ibubapa, datuk nenek,

abang, kakak dan saudara mara sebelum mereka menerima pendidikan formal. Selain

itu, mereka turut belajar daripada kawan, buku, program televisyen, internet dan

persekitaran. Walau bagaimanapun, pengetahuan dan konsep yang diperolehi

mungkin tidak selaras dengan pendapat saintis. Ini seterusnya menjadi penghalang

kepada kefahaman konsep saintifik dan menimbulkan kesulitan untuk memahami

fakta saintifik, mengasimilasi dan menyusunnya apabila diperlukan. Hujah ini turut

dipersetujui oleh Taber (1993). Beliau turut menyatakan bahawa salah konsep berlaku

akibat daripada penggunaan analogi dalam pembelajaran, pandangan dari segi logik

dan realiti serta pembelajaran melalui percakapan harian.

Kriteria yang diperlukan untuk bahan pembelajaran mestilah bermakna dan

logik. Jika pembelajaran tidak disertai dengan pemikiran logik, pelajar kekurangan

idea yang relevan dan ini seterusnya menghasilkan pembelajaran yang kurang

bermakna. Sesetengah pelajar boleh menyelesaikan masalah algoritma, mengingat

formula (Pabuccu, 2004) tetapi sukar untuk mengintegrasikan fakta dan formula

tersebut serta gagal dalam menyelesaikan masalah yang berkaitan dengan konsep.

Mereka juga tidak dianggap sebagai tin kosong (empty vessels) yang hanya menerima

pengetahuan daripada guru semata-mata. Ini kerana sebelum pelajar memasuki kelas

dan menjalani pembelajaran formal, mereka sebenarnya penuh dengan pengetahuan

tentang fenomena-fenomena saintifik yang diperoleh melalui pengalaman masing-

masing (Azizodlu, 2004).

Menurut Taber (2000), walaupun mereka mengambil perhatian sepenuhnya

semasa pengajaran dan pembelajaran tetapi masih mempunyai tahap kefahaman yang

lemah. Jadi, bagi mencapai matlamat penyampaian pengajaran yang berkesan, cara

kuliah yang dijalankan mestilah mengikut beberapa prosedur atau amalan yang

dikenalpasti oleh pakar-pakar sebagai suatu keperluan untuk membantu pembelajaran

15

pelajar (Jamali Md. Sah, 2004). Manakala dalam kajian Crowley, Tall, Gray,

Maselan, DeMarois dan Mc Gawen (2001), pemahaman berbentuk konseptual tidak

boleh dipindahkan daripada seorang pelajar kepada pelajar yang lain dengan begitu

sahaja. Ia memerlukan seseorang itu membinanya sendiri berpandukan kepada

pengalaman pembelajarannya. Berpandukan kepada situasi ini, pemahaman

konseptual boleh dibina melalui pembelajaran konstruktivisme yang mana ia

merupakan suatu proses yang bertambah mengikut pengalaman pembelajaran masing-

masing.

2.2 Kajian Miskonsepsi Dalam Sains

Pembelajaran konsep dalam sains melibatkan proses pembinaan pengetahuan dan

penyusunan maklumat dalam bentuk yang lengkap dan struktur kognitif yang

sistematik. Konsep dan istilah adalah komponen yang penting dalam sains

terutamanya dalam mata pelajaran kimia. Gower, Daniels dan Loyd (1997),

menyatakan bahawa sebarang masalah dalam pembelajaran akan membawa kepada

kesukaran pembelajaran yang seterusnya. Menurut Chan Bee Leng (2002) pula, ramai

pelajar mempunyai miskonsepsi yang ketara dalam konsep asas suhu dan haba.

Contohnya, pelajar sering menganggap haba membawa maksud yang sama dengan

suhu, tetapi sebenarnya haba adalah suatu bentuk tenaga dan suhu pula ialah darjah

kepanasan ataupun kesejukan. Menurut beliau lagi, tahap pemahaman pelajar

terhadap konsep suhu dan haba adalah rendah.

Miskonsepsi dalam sains ini juga turut dikaji oleh Nurul Fathiyah Abdul

Rahman (2005) yang menyatakan bahawa dalam konteks penggunaan istilah di

sekolah iaitu semasa proses pengajaran dan pembelajaran sains, masalah penggunaan

istilah berlaku dalam perkara-perkara seperti ketidakseragaman, kecelaruan dan juga

16

kekeliruan. Menurut Alias Baba (1988) pula telah mengemukakan tiga pendekatan

harus dijalankan dalam penyelidikan bagi menilai kefahaman pelajar tentang konsep

sains iaitu menentukan konsep-konsep yang sukar difahami, mengenal pasti

miskonsepsi para pelajar dan menyiasat tahap kefahaman pelajar mengenai definisi

atau takrifan tentang sesuatu konsep.

2.3 Kajian Miskonsepsi Dalam Kimia

Kimia merupakan bidang sains yang banyak melibatkan konsep abstrak. Ini

menyebabkan ramai pelajar tidak dapat memahami dan menginterpretasi terutamanya

terhadap fenomena kimia yang sukar. Gas merupakan salah satu topik kimia yang

mempunyai konsep abstrak yang mana pelajar sukar untuk memahaminya (Azizodlu,

2004). Topik gas ini sukar terutamanya kepada kanak-kanak kerana mereka lebih

berpandukan prinsip seeing is believing. Mereka tidak dapat melihat gas secara terus

untuk memahaminya menyebabkan berlakunya miskonsepsi dalam diri mereka.

Menurut Forbes (2004), masih terdapat kewujudan miskonsepsi tentang sifat fizik dan

proses bagi ketumpatan, keterlarutan dan perubahan fasa di kalangan pelajar kolej.

Tambahnya lagi, banyak cara yang boleh digunakan bagi mengesan kewujudan

miskonsepsi dalam diri pelajar seperti ujian pengesanan yang melibatkan soalan

aneka pilihan, soal selidik, temubual dan melalui pemetaan konsep. Pernyataan

tersebut turut dipersetujui oleh Nakiboglu (2003) yang menggunakan ujian diagnostik

bagi mengesan kewujudan miskonsepsi tentang orbital atom dan penghibridan. Ujian

diagnostik yang dijalankan telah melibatkan dua jenis bentuk soalan iaitu soalan

terbuka (open-ended) dan soalan aneka pilihan (multiple choices).

Selain itu, kajian lepas Boo (1998) melaporkan gambaran tentang

makroskopik dan mikroskopik. Menurutnya, bagi konsep ciri-ciri makroskopik

17

dengan mikroskopik, pelajar beranggapan sifat satu atom adalah sama dengan sifat

suatu sebatian. Manakala dalam kajian Sheila Shamuganathan (2004), beliau telah

menggunakan kaedah bertulis untuk mengesan miskonsepsi pelajar. Antara

miskonsepsi yang dikenalpasti ialah proses pengaratan tidak melibatkan penambahan

jisim manakala proses pembakaran melibatkan pengurangan jisim. Menurutnya lagi,

sumber-sumber yang boleh menghasilkan miskonsepsi dalam pembelajaran kimia

adalah penggunaan bahasa dalam sains yang berbeza dengan penggunaan bahasa

dalam kehidupan harian. Pelajar akan membuat apa yang mereka lihat dan

menghasilkan kesimpulan yang logik tetapi dihasilkan daripada pengalaman dan

pengetahuan yang kurang.

Satu lagi kajian lepas tentang miskonsepsi dalam kimia iaitu mengenai Haba

dan Tindak Balas Kimia. Dalam kajian Mary Wong Siew Lian dan Chin Teoi Pang

(1999), kaedah POE (Predict-Observe-Explain) digunakan untuk mengumpul data

kajian. Dapatan kajian menunjukkan bahawa miskonsepsi yang wujud dalam sampel

kajian boleh dikategorikan kepada tiga kategori iaitu miskonsepsi akibat daripada

kefahaman konsep asas yang kurang betul, kekeliruan tentang istilah saintifik dan

penerangan fenomena alam berdasarkan pemerhatian.

2.4 Kajian Miskonsepsi Dalam Ikatan Kimia

Konsep ikatan kimia merupakan salah satu topik yang mana pelajar mengalami

kesukaran untuk memahaminya. Ini kerana ia melibatkan konsep abstrak dan

sesetengah perkataan yang sama digunakan dalam percakapan harian tetapi

mempunyai maksud yang berbeza. Seterusnya boleh menyebabkan pelajar

menghasilkan miskonsepsi atau tanggapan yang salah dalam memahami topik

tersebut. Kebanyakan pelajar menghasilkan idea atau konsep yang baru berdasarkan

18

pengalaman mereka masing-masing (Pabuccu, 2004). Chu Choi Hsia (2004) dalam

kajiannya menyatakan bahawa pelajar masih mempunyai miskonsepsi yang sederhana

bagi topik Ikatan Kimia. Ini menunjukkan pelajar masih tidak dapat menguasai

konsep ikatan kimia dengan baik. Manakala, Nurulain Ramli (2002) pula mendapati

miskonsepsi wujud dalam minda pelajar dan penguasaan pelajar terhadap konsep

ikatan kimia adalah lemah. Pelajar masih tidak dapat menerangkan mengapa sebatian

kovalen mempunyai takat lebur yang rendah dengan baik. Mereka masih keliru sama

ada tenaga haba yang diperlukan untuk memecahkan ikatan kovalen atau untuk

mengatasi daya tarikan yang lemah.

Masih terdapat pelajar yang tidak dapat menentukan sebatian yang

mempunyai takat lebur dan takat didih yang tinggi. Miskonsepsi yang paling jelas

dipegang oleh pelajar ialah tidak mengambil kira formula sebatian yang terbentuk

sebaliknya hanya melihat elektron yang diperlukan untuk mencapai susunan elektron

yang stabil. Pelajar keliru untuk memilih unsur yang membentuk ikatan kimia. Oleh

itu, mereka gagal untuk menentukan sebatian yang terhasil (Zurina Johari, 2005).

Menurut Nicoll (2001), beliau telah menjalankan kajian ke atas pelajar kimia tentang

pemikiran dan kefahaman mereka terhadap ikatan kimia. Hasil dapatan yang

diperolehi adalah miskonsepsi dan kesukaran pelajar yang sering berlaku dalam

konsep ikatan kimia adalah terkeliru dalam mendefinisikan maksud ikatan ion dan

ikatan kovalen serta pelajar gagal memahami maksud dan penggunaan peraturan

oktet.

Dalam kajian Galley (2004) pula, menunjukkan bahawa selepas melakukan

perbincangan bersama pelajar tentang reaksi mereka terhadap ujian yang dijalankan

didapati ramai pelajar di peringkat sekolah tinggi, kolej junior dan universiti masih

mempunyai maklumat yang salah terutamanya tentang ikatan kimia. Antara

maklumat salah atau miskonsepsi yang dikenalpasti adalah ikatan kovalen dipecahkan

19

apabila berlaku perubahan keadaan bagi sesuatu sebatian dan atom nitrogen boleh

berkongsi lima pasang elektron semasa membentuk ikatan. Melalui kajian yang telah

dilakukan oleh Taber (2003) ke atas pelajar kolej terhadap pemahaman atau

pemikiran bagi ikatan kimia dan struktur logam. Dalam kajiannya, beliau telah

menekankan bahawa pengetahuan sedia ada bagi pelajar memberi pengaruh terhadap

pemikiran dan proses pembelajaran pelajar. Pelajar tidak boleh dianggap sebagai

‘tabula rasa’ iaitu tiada pengetahuan langsung kerana mereka sebenarnya kaya dengan

pengetahuan tentang pelbagai perkara berdasarkan setiap pengalaman yang mereka

ada (Pine & Messer , 2001).

BAB 3

METODOLOGI KAJIAN

3.1 Rekabentuk Kajian

Rekabentuk kajian yang digunakan adalah tinjauan.Kajian ini melibatkan kajian

berbentuk kuantitatif yang mana melibatkan perkataan dan berbentuk statistik iaitu

nombor dan ukuran iaitu hasil dapatan yang diperoleh daripada ujian diagnostik yang

akan dijalankan ke atas pelajar. Kajian tinjauan ini dijalankan di Sekolah Menengah

Kebangsaan Dato’ Zulkifli Muhammad, Slim River.

Kaedah ini dipilih kerana bersesuaian dengan objektif yang hendak dicapai

iaitu mengenalpasti kewujudan miskonsepsi yang berlaku di kalangan pelajar

tingkatan empat bagi topik Ikatan Kimia. Pengkaji juga memilih kaedah ini kerana

untuk mendapatkan maklumat yang lebih terperinci bagi sampel yang dikaji.

Pemilihan sampel yang dibuat telah melibatkan seramai 60 orang pelajar. Dalam

kajian ini, alat atau soal selidik yang digunakan untuk mendapat maklumat yang

21

dikehendaki adalah berbentuk ujian iaitu dikenali sebagai ujian diagnostik yang mana

telah dibina sendiri oleh pengkaji. Pencapaian pelajar bagi ujian tersebut akan

dianalisa secara deskriptif. Dapatan kajian yang diperolehi penting untuk mendapat

maklumat tentang miskonsepsi yang berlaku di kalangan pelajar tingkatan empat

aliran sains bagi topik Ikatan Kimia.

3.2 Sampel Kajian

Persampelan adalah suatu proses pemilihan sebilangan daripada keseluruhan individu

bagi sesuatu kajian. Pemilihan sampel dibuat berdasarkan kriteria-kriteria yang

diperlukan iaitu menggunakan pelajar tingkatan empat aliran sains yang mengambil

mata pelajaran kimia sebagai sampel. Seramai 60 orang pelajar dari Sekolah

Menengah Kebangsaan Dato’ Zulkifli Muhammad, Slim River yang memenuhi

kriteria yang diperlukan telah terlibat dalam kajian ini. Pemilihan sampel atau

persampelan yang digunakan dalam kajian ini adalah persampelan jenis rawak mudah

(simple random sampling).

Pengkaji menggunakan kaedah persampelan jenis ini kerana ia melibatkan

pemilihan sampel yang agak mudah dilakukan. Kaedah ini membolehkan semua

pelajar yang mengambil mata pelajaran kimia berpeluang untuk dijadikan sebagai

sampel. Pemilihan sampel seramai enam puluh orang pelajar ini juga bersesuaian

dengan rekabentuk kajian yang digunakan iaitu kaedah tinjauan yang mana

melibatkan bilangan sampel yang besar. Jumlah bilangan sampel yang besar diambil

dengan bertujuan untuk mengurangkan ralat persampelan yang berlaku.

22

3.3 Instrumen Kajian

Bagi mengesan kewujudan miskonsepsi di kalangan pelajar tingkatan empat, satu

instrumen yang telah dibina sendiri oleh pengkaji iaitu ujian diagnostik digunakan.

Menurut Bhasah Abu Bakar (2003), soalan dalam ujian diagnostik mestilah mewakili

kemahiran yang sepatutnya semua pelajar telah menguasainya semasa proses

pengajaran dan pembelajaran. Soalan-soalan yang dibina ini juga turut mendapat

kesahan dari guru-guru kimia yang pakar.

Ujian ini mengandungi dua bahagian iaitu bahagian A yang terdiri daripada

soalan aneka pilihan dan bahagian B pula terdiri daripada soalan jenis berstruktur

(Lampiran D). Soalan-soalan yang dibina ini merangkumi subtopik pembentukan

sebatian, pembentukan ikatan ion, pembentukan ikatan kovalen, dan sifat sebatian ion

dan sebatian kovalen. Jumlah soalan dalam bahagian A adalah 10 soalan aneka

pilihan manakala jumlah soalan bahagian B iaitu jenis berstruktur adalah 4 soalan.

Dalam bahagian A, soalan-soalan yang dibina dipecahkan kepada 4 pecahan

soalan mengikut subtopik yang terdapat dalam topik Ikatan Kimia. Dua soalan bagi

subtopik pembentukan sebatian, tiga soalan bagi subtopik pembentukan ikatan ion,

tiga soalan bagi subtopik pembentukan ikatan kovalen dan dua soalan bagi subtopik

sifat sebatian ion dan sebatian kovalen (Jadual 3.1). Bilangan soalan bagi subtopik

pembentukan ikatan ion dan pembentukan ikatan kovalen adalah lebih berbanding

dua lagi subtopik kerana ia merupakan subtopik yang penting dalam topik Ikatan

Kimia.

23

Jadual 3.1

Soalan mengikut subtopik bagi bahagian A

Subtopik Nombor soalan ujian

Pembentukan sebatian 1,2

Pembentukan ikatan ion 3,4,5

Pembentukan ikatan kovalen 6,7,8

Sifat sebatian ion dan sebatian kovalen 9,10

Manakala bahagian B pula, soalan yang dibina dipecahkan kepada 4 soalan

dan disusun mengikut susunan subtopik dalam ikatan kimia (Jadual 3.2). Setiap

soalan mewakili setiap subtopik.

Jadual 3.2

Soalan mengikut subtopik bagi bahagian B

Subtopik Nombor soalan ujian

Pembentukan sebatian 1(a), 1(b), 1(c)

Pembentukan ikatan ion 2(a), 2(b), 2(c)

Pembentukan ikatan kovalen 3(a), 3(b), 3(c)

Sifat sebatian ion dan sebatian kovalen 4(a), 4(b)

Jumlah soalan yang agak sedikit dibina kerana untuk mengelakkan faktor

ketidakcukupan masa. Ini juga kerana setiap sekolah biasanya memperuntukkan masa

selama 30 hingga 40 minit sahaja bagi setiap satu sesi pengajaran. Ujian ini

dihasilkan dalam dua jenis bahasa (bilingual) iaitu versi Bahasa Inggeris dan versi

Bahasa Melayu kerana untuk mengelakkan faktor ketidakfahaman pelajar dari segi

bahasa. Masa yang diperuntukkan kepada pelajar untuk menjawab semua soalan bagi

ujian diagnostik ini adalah selama satu jam.

24

Setiap jawapan yang diberi oleh pelajar ditulis dalam kertas soalan. Bagi

setiap soalan di bahagian A telah disertakan dengan darjah-darjah kepastian CRI

(Certainty of Response Index) yang perlu ditanda oleh pelajar. Darjah-darjah

kepastian ini adalah merujuk kepada kepastian pelajar terhadap jawapan yang diberi

bagi setiap soalan aneka pilihan yang telah dijawab. Tahap-tahap kepastian CRI yang

perlu ditanda oleh pelajar adalah merujuk kepada skala yang telah ditetapkan (Jadual

3.3).

Jadual 3.3

Darjah Kepastian CRI

Darjah Kepastian Kriteria

0 tidak tahu langsung

1 agak-agak sahaja

2 tidak pasti

3 hampir pasti

4 pasti

5 sangat pasti

Bagi soalan aneka pilihan ini juga, jawapan yang diberi oleh pelajar akan

dianalisa dengan menggunakan kaedah CRI (Certainty of Response Index ). Cara

penganalisaan soalan aneka pilihan dengan menggunakan kaedah CRI ditunjukkan

berdasarkan contoh berikut:

Analisis soalan 1:

i Jumlah responden yang menjawab dengan betul untuk soalan 1

dikira.

= 6

25

ii Jumlah CRI bagi jawapan betul dikira (iaitu CRI bagi semua

responden yang memberikan jawapan betul dijumlahkan)

= 3 + 3 + 3 + 4 + 4 + 5

= 22

iii Purata CRI jawapan betul dikira (iaitu jumlah CRI bagi jawapan

betul dibahagikan dengan jumlah responden yang menjawab

dengan betul)

= Jumlah respoden

Jumlah CRI

= 22

6

= 3.6

iv Jumlah responden yang menjawab dengan salah untuk soalan 1

Dikira

= 4

v Jumlah CRI bagi jawapan salah dikira (iaitu CRI bagi semua

responden yang memberikan jawapan salah dijumlahkan)

= 3 + 3 + 3 + 2

= 11

26

vi Purata CRI jawapan salah dikira (iaitu jumlah CRI bagi jawapan

salah dibahagikan dengan jumlah responden yang menjawab

dengan salah)

= Jumlah respoden

Jumlah CRI

= 11

4

= 2.75

vii Nilai purata CRI yang diperolehi dibandingkan dengan nilai CRI

dalam jadual matrik keputusan CRI.

Purata CRI jawapan betul = 3.6

Kesimpulan : Jawapan betul dan purata tinggi (Konsep betul).

Purata CRI jawapan salah = 2.75

Kesimpulan : Jawapan salah dan purata tinggi (Miskonsepsi).

Dapatan daripada hasil pengiraan menggunakan kaedah CRI tersebut, darjah

kefahaman pelajar boleh ditentukan melalui jadual matrik keputusan CRI yang

ditetapkan (Jadual 3.4).

27

Jadual 3.4

Matrik keputusan CRI

Purata CRI rendah ( < 2.5 ) Purata CRI tinggi (> 2.5)

Jawapan betul Jawapan betul & Jawapan betul

purata rendah. & purata tinggi

(Kurang pengetahuan (Konsep betul)

-teka betul)

Jawapan salah Jawapan salah Jawapan salah

& purata rendah & purata tinggi

(Kurang pengetahuan) (Miskonsepsi)

Manakala pecahan tahap jawapan yang diberi oleh pelajar bagi soalan

berstruktur pula dibahagikan kepada empat kategori berdasarkan darjah kefahaman

yang telah ditetapkan (Jadual 3.5).

Jadual 3.5

Darjah kefahaman

Darjah Kefahaman Kriteria Pemarkahan

Faham Sepenuhnya

Jawapan yang mangandungi semua komponen jawapan

yang dikehendaki.

Faham Separa Jawapan yang mengandungi sekurang-kurangnya satu

komponen jawapan yang dikehendaki.

Miskonsepsi Jawapan yang mengandungi maklumat yang tidak logik

atau tidak tepat.

Tiada Kefahaman

Tidak berkaitan : Jawapan yang tidak jelas atau tidak

relevan

Langsung Pengulangan : Maklumat yang diulang semula

daripada soalan

Tiada Jawapan : Ruang jawapan dikosongkan tanpa

sebarang jawapan

28

3.4 Prosedur Kajian

Perjumpaan bersama penyelia untuk pemilihan tajuk kajian dilakukan. Setelah

melakukan perbincangan yang lebih jelas mengenai kajian yang hendak dilakukan,

tajuk kajian yang telah diterima oleh penyelia adalah kajian ‘Miskonsepsi bagi Tajuk

Ikatan Kimia di Kalangan Pelajar Tingkatan Empat Aliran Sains’. Bagi mengesan

kewujudan miskonsepsi di kalangan pelajar tingkatan empat, satu ujian diagnostik

dibina sebagai instrumen kajian.

Walau bagaimanapun, sebelum soalan-soalan untuk ujian diagnostik tersebut

dibina dan dijalankan ke atas pelajar, suatu perbincangan bersama-sama rakan-rakan

sekumpulan (pilot team) juga telah dibuat. Pengkaji cuba mengenalpasti terlebih

dahulu miskonsepsi-miskonsepsi yang biasa berlaku di kalangan pelajar melalui

pembacaan dan dapatan maklumat daripada perpustakaan, internet serta sumber-

sumber yang boleh dipercayai. Selain itu, pengkaji juga mengadakan temubual

bersama beberapa orang guru kimia untuk mendapatkan pandangan mereka terhadap

miskonsepsi yang berlaku di kalangan pelajar tingkatan empat terutamanya bagi topik

Ikatan Kimia. Dengan adanya maklumat tersebut, ini dapat membantu pengkaji dalam

membina soalan-soalan bagi ujian diagnostik yang lebih baik.

Selepas mendapat maklumat dan maklum balas yang diperlukan hasil

daripada temubual bersama guru-guru kimia, proses pembinaan soalan-soalan untuk

ujian diagnostik sebagai instrumen dimulakan. Kemudian soalan-soalan yang telah

dibina tersebut telah diperiksa oleh beberapa orang guru yang pakar dalam bidang

kimia bagi mendapat kesahan terhadap soalan-soalan tersebut. Ujian rintis juga turut

dilakukan untuk mendapatkan kebolehpercayaan bagi soalan-soalan yang telah dibina

tersebut.

29

Semasa kesahan dan ujian rintis dilakukan, kertas cadangan kajian yang telah

disemak oleh penyelia juga turut dihantar kepada pihak Kementerian Pelajaran

Malaysia (KPM) untuk mendapatkan kebenaran menjalankan kajian disekolah.

Selepas mendapatkan kelulusan daripada pihak Kementerian Pelajaran Malaysia pula

(Lampiran A), surat permohonan untuk menjalankan kajian dan menggunakan sampel

di Sekolah Menengah Kebangsaan Dato’ Zulkifli Muhammad, Slim River turut

dihantar kepada pihak Jabatan Pendidikan Negeri Perak (JPN).

Selepas mendapat surat dari pihak Jabatan Pendidikan Negeri Perak

(Lampiran B), perjumpaan dengan pihak sekolah dilakukan bagi membincangkan

untuk menetapkan tarikh, tempat dan masa kajian yang boleh dijalankan ke atas

pelajar tingkatan empat. Setelah kajian selesai dilakukan, hasil dapatan diperolehi dan

proses penganalisaan data dimulakan (Rajah 3.1).

30

Rajah 3.1

Carta alir prosedur kajian

Pemilihan tajuk bersama

penyelia

Perbincangan bersama pilot team

Pembinaan soalan - ujian

diagnostik (instrumen)

Penghantaran kertas

cadangan kepada KPM

Kelulusan KPM

(Kebenaran)

Surat kebenaran JPN

Perjumpaan dengan pihak

sekolah

Kajian sebenar dijalankan

Dapatan kajian/analisis data

Kesahan dari penyelia,

guru-guru kimia

Ujian rintis

31

3.5 Kajian Rintis

Oleh kerana soalan bagi ujian diagnostik ini dibina sendiri oleh pengkaji, maka suatu

kajian rintis telah dijalankan. Kajian rintis ini melibatkan satu ujian rintis yang telah

dijalankan ke atas 10 orang pelajar di sebuah sekolah iaitu Sekolah Menengah

Kebangsaan Kedondong, Pasir Mas, Kelantan. Pelajar-pelajar ini adalah terdiri

daripada pelajar tingkatan empat aliran sains yang mengambil mata pelajaran kimia.

Kajian ini dilakukan bagi mendapat maklum balas tentang kefahaman mereka

terhadap soalan-soalan tersebut dan menentukan kebolehpercayaan ujian serta

memurnikan soalan-soalan bagi ujian diagnostik tersebut.

Skor ujian bagi setiap bahagian A dan B dalam ujian diagnostik yang

diperolehi akan diuji ketekalan dalamannya dengan menentukan pekali

kebolehpercayaannya melalui sistem perisian Statistical Package for Social Science

(SPSS). Penentuan kebolehpercayaan dalaman instrumen kajian dilakukan melalui

ujian reliability analysis-scale untuk menentukan nilai koefisien Cronbach Alpha.

Jika nilai koefisien Cronbach Alpha yang diperolehi adalah melebihi 0.6, maka

kepercayaan ujian adalah tinggi dan boleh diterima pakai.

Suatu kajian dikatakan tekal seandainya ia mengukur apa yang sepatutnya

diukur dan tidak berubah walaupun ia diukur beberapa kali dengan menggunakan

instrumen yang sama (Bhasah Abu Bakar, 2003). Melalui ujian rintis ini, pengkaji

dapat mengetahui sama ada ujian diagnostik yang dibina itu boleh diterima atau tidak

melalui nilai kebolehpercayaan ujian yang telah diperolehi. Jika ujian tersebut tidak

dapat diterima, beberapa pengubahsuaian soalan-soalan dilakukan sehingga mencapai

suatu nilai kebolehpercayaan ujian yang boleh diterima.

32

Daripada ujian yang dilakukan, keputusannya mendapati nilai alfa yang

diperolehi bagi Bahagaian A adalah 0.786 manakala nilai alfa bagi bahagian B pula

adalah 0.706 (Lampiran E & F). Oleh itu, keputusan ini menunjukkan soalan-soalan

bagi ujian mempunyai kebolehpercayaan yang tinggi dan boleh diterima. Ini

menyebabkan pengubahsuaian soalan tidak diperlukan bagi ujian diagnostik ini dan

boleh dijalankan ke atas sampel yang sebenar.

3.6 Analisis Data

Data-data yang diperolehi daripada kajian dikumpul, dianalisis dan diproses dengan

menggunakan sistem perisian Statistical Package for the Social Science (SPSS) untuk

mendapatkan nilai min, kekerapan (frekuensi) bagi pencapaian pelajar yang

menjawab setiap soalan dalam ujian diagnostik berdasarkan darjah yang telah

ditetapkan. Nilai-nilai yang diperolehi ini dapat menunjukkan sama ada objektif

kajian tercapai atau tidak dan juga digunakan bagi menjawab persoalan kajian.

Penganalisaan data dilakukan melalui kaedah statistik deskriptif yang berbentuk

kuantitatif.

BAB 4

DAPATAN DAN PERBINCANGAN

4.1 Pengenalan

Bab ini membincangkan mengenai penganalisaan hasil dapatan kajian yang telah

dijalankan ke atas 60 orang pelajar di Sekolah Menengah Kebangsaan Dato’ Zulkifli

Muhammad, Slim River, Perak. Melalui data kajian yang diperolehi daripada ujian

diagnostik yang telah ditadbir, penganalisaan data dilakukan secara kuantitatif untuk

mendapatkan min dan peratus mudah bagi menjawab persoalan kajian yang telah

dikemukakan dalam Bab 1. Bagi bahagian A dan bahagian B dalam ujian diagnostik,

setiap jawapan pelajar yang diberi dianalisis dengan cara yang berbeza.

Bahagian A yang mempunyai 10 soalan berbentuk aneka pilihan

menggunakan kaedah CRI (Certainty of Response Index) bagi menganalisa jawapan

pelajar dan mengenalpasti darjah kefahaman pelajar. Bagi setiap soalan yang dijawab

dengan betul dan salah oleh pelajar dikira dan dianalisis. Walau bagaimanapun, hanya

34

jawapan yang dijawab dengan salah sahaja dianalisis dengan lebih terperinci.

Seterusnya darjah-darjah kepastian CRI (Jadual 3.3) yang telah ditanda oleh pelajar

bagi setiap soalan yang dijawab dengan salah itu dianalisis untuk mendapatkan nilai

min CRI. Melalui nilai CRI yang diperolehi tersebut, kewujudan miskonsepsi dapat

diketahui berdasarkan matrik keputusan CRI (Jadual 3.4).

Manakala bagi bahagian B yang terdiri daripada 4 soalan jenis berstruktur

dianalisa berdasarkan setiap jawapan yang diberi oleh pelajar. Setiap jawapan pelajar

tersebut bagi setiap soalan akan dikategorikan kepada beberapa darjah kefahaman

(Jadual 3.5). Seterusnya dapatan yang diperolehi tersebut turut dianalisa mengikut

subtopik iaitu pembentukan sebatian, pembentukan ikatan ion, pembentukan ikatan

kovalen dan sifat sebatian ion dan sebatian kovalen bagi bahagian A dan bahagian B.

4.2 Analisis Data Bahagian A

4.2.1 Analisis bagi setiap jawapan yang betul dan salah

Rajah 4.1 menunjukkan bilangan pelajar yang memberi jawapan dengan betul dan

salah bagi setiap soalan dalam bahagian A. Dalam bahagian ini, terdapat 10 soalan

beraneka pilihan yang telah dijawab oleh 60 orang pelajar. Soalan 1 dan 2 adalah

mengenai subtopik pembentukan sebatian. Soalan 1 menguji pengetahuan pelajar

terhadap prinsip asas bagi pembentukan sesuatu sebatian. Seramai 43 orang pelajar

telah menjawab dengan betul manakala seramai 17 orang pelajar telah menjawab

dengan salah. Bagi soalan 2 pula adalah menguji kefahaman pelajar dalam

menentukan susunan elektron bagi sesuatu ion. Seramai 37 orang pelajar telah

menjawab soalan ini dengan betul dan seramai 23 orang pelajar telah menjawab

dengan salah.

35

Bagi subtopik kedua iaitu pembentukan ikatan ion melibatkan soalan 3, 4 dan

5. Soalan 3 adalah menguji kefahaman pelajar dalam menentukan ion-ion yang hadir

dalam sesuatu sebatian ion. Seramai 29 orang pelajar telah memberi jawapan yang

betul dan seramai 31 orang pelajar telah memberi jawapan yang salah. Manakala bagi

soalan 4 pula adalah menguji kemahiran pelajar dalam menentukan susunan elektron

yang betul bagi natrium oksida (Na2O) dalam pembentukan sesuatu sebatian ion.

Didapati seramai 31 orang pelajar memberi jawapan yang betul manakala 29 orang

pelajar memberi jawapan yang salah. Seterusnya, seramai 32 orang pelajar telah

memberi jawapan yang betul bagi soalan 5 dan selebihnya iaitu 28 orang pelajar telah

memberi jawapan yang salah. Soalan ini adalah menguji kefahaman pelajar

menentukan berapa elektron bagi atom kalium yang diperlukan untuk bergabung

dengan atom oksigen bagi menghasilkan sebatian kalium oksida.

Soalan 6, 7 dan 8 pula mewakili soalan daripada subtopik ketiga dalam ikatan

kimia iaitu pembentukan ikatan kovalen. Bagi soalan 6 dan 7 masing-masing didapati

seramai 15 dan 59 orang pelajar telah memberi jawapan yang betul manakala seramai

45 dan 1 orang pelajar telah memberi jawapan yang salah. Soalan 6 ini menguji

pengetahuan pelajar tentang daya tarikan antara molekul oksigen (O2) manakala

soalan 7 adalah menguji kemahiran pelajar dalam menentukan susunan elektron bagi

molekul kovalen iaitu molekul karbon dioksida (CO2). Bagi soalan 8 pula, seramai 21

orang pelajar telah memberi jawapan yang betul dan 39 orang pelajar telah memberi

jawapan yang salah. Soalan ini adalah menguji kefahaman pelajar dalam menentukan

jenis ikatan yang terhasil dalam pembentukan molekul ammonia (NH3).

Manakala bagi soalan 9, seramai 30 orang pelajar telah memberi jawapan

dengan betul dan selebihnya memberi jawapan dengan salah. Bagi soalan 10 pula,

didapati seramai 35 orang pelajar telah menjawab dengan betul dan selebihnya iaitu

25 orang pelajar telah menjawab dengan salah. Kedua-dua soalan ini merupakan

36

soalan daripada subtopik terakhir dalam ikatan kimia iaitu sifat sebatian ion dan

sebatian kovalen. Soalan 9 adalah menguji pengetahuan pelajar tentang sebatian ion

dan sebatian kovalen manakala soalan 10 pula menguji kefahaman pelajar tentang

takat didih bagi sebatian kovalen.

Secara keseluruhan didapati bahawa pelajar memberi jawapan dengan betul

lebih ramai berbanding jawapan yang salah bagi setiap soalan. Hanya tiga soalan

sahaja yang mempunyai bilangan pelajar yang menjawab dengan salah lebih banyak

berbanding bilangan pelajar yang menjawab dengan betul. Soalan-soalan tersebut

adalah soalan 3, 6 dan 8. Bilangan pelajar yang menunjukkan perbezaan ketara adalah

bagi soalan 7 iaitu seramai 59 orang pelajar menjawab dengan betul dan hanya

seorang pelajar sahaja yang menjawab dengan salah. Bagi soalan 9 pula,

menunjukkan bilangan pelajar yang menjawab dengan betul dan salah masing-masing

adalah sama iaitu 30 orang pelajar.

JAWAPAN PELAJAR BAGI SETIAP SOALAN

0

10

20

30

40

50

60

70

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

SOALAN

BILANGAN PELAJAR

BETUL

SALAH

Rajah 4.1

Jawapan pelajar bagi setiap soalan

37

4.2.2 Analisis Mengikut Subtopik Bagi Bahagian A

Analisis bagi bahagian A ini diteruskan dengan hanya tertumpu kepada jawapan

pelajar yang dijawab dengan salah untuk setiap soalan bagi menjawab persoalan

kajian yang pertama iaitu mengetahui kewujudan miskonsepsi dalam topik ikatan

kimia di kalangan pelajar. Nilai Certainty of Response Index (CRI) yang diperolehi

bagi setiap soalan diperolehi dengan menggunakan kaedah CRI. Contoh pengiraan

untuk mendapatkan nilai CRI tersebut telah ditunjukkan dalam Bab 3. Melalui nilai

CRI yang diperolehi, darjah kefahaman pelajar ditentukan berdasarkan matrik

keputusan CRI (Jadual 3.4).

Walaupun bilangan pelajar yang menjawab soalan dengan betul lebih ramai

berbanding pelajar yang menjawab soalan dengan salah, namun bagi pelajar yang

menjawab soalan dengan salah tersebut didapati mempunyai dua tahap kefahaman

iaitu kurang pengetahuan dan miskonsepsi dalam topik ikatan kimia. Kefahaman ini

ditentu berdasarkan darjah-darjah kepastian yang telah ditanda oleh pelajar semasa

menjawab soalan-soalan tersebut. Darjah-darjah kepastian ini boleh dirujuk dalam

Jadual 3.3. Majoriti pelajar menjawab setiap soalan dengan menanda darjah kepastian

“4” yang mewakili pasti walaupun jawapan yang diberi adalah salah. Berdasarkan

hasil dapatan yang diperolehi (Jadual 4.1), didapati daripada 10 soalan aneka pilihan

dalam bahagian ini hanya soalan 10 sahaja yang mempunyai nilai purata CRI yang

kurang daripada 2.5. Berdasarkan jadual matrik keputusan CRI, jika nilai purata CRI

yang diperolehi adalah kurang daripada 2.5, pelajar-pelajar tersebut telah

dikategorikan sebagai kurang pengetahuan. Maka dengan itu, soalan 10 tidak

dibincangkan secara mendalam dan boleh diabaikan kerana soalan ini tidak

mempunyai miskonsepsi. Hanya pelajar yang menjawab soalan dengan salah yang

dikategorikan sebagai miskonsepsi sahaja akan dibincangkan dengan lebih lanjut.

Oleh itu, jika nilai purata CRI yang diperolehi adalah melebihi 2.5 ke atas, pelajar-

pelajar tersebut dikatakan mempunyai miskonsepsi. Ini menunjukkan bahawa hanya

38

soalan 10 tersebut sahaja yang mempunyai pelajar yang dikategorikan sebagai kurang

pengetahuan dan terdapat pelajar yang dikatakan mempunyai miskonsepsi bagi soalan

1 hingga 9.

Jadual 4.1

Taburan pelajar dan CRI bagi setiap soalan yang dijawab dengan salah

Secara keseluruhannya, pelajar-pelajar yang menjawab soalan dengan salah

dikatakan mempunyai miskonsepsi dalam topik ikatan kimia walaupun hanya

melibatkan bilangan dan tahap pelajar yang mempunyai miskonsepsi tersebut tidak

terlalu tinggi. Kenyataan ini turut disokong oleh Chui Choi Hsia (2004) dalam

kajiannya yang menyatakan bahawa pelajar masih mempunyai miskonsepsi di tahap

sederhana bagi topik ikatan kimia. Antara 10 soalan aneka pilihan tersebut, didapati

terdapat satu soalan yang mempunyai nilai CRI yang tinggi berbanding soalan-soalan

lain iaitu soalan 2 dengan nilai CRInya adalah 3.35.

Subtopik No.

Soalan

Bil.

Pelajar

n= 60

Purata

CRI

Kategori

CRI

1 17 3.12 Miskonsepsi 1. Pembentukan

sebatian 2 23 3.35 Miskonsepsi

3 31 3.06 Miskonsepsi


2. Pembentukan

ikatan ion




3. Pembentukan

ikatan kovalen


9 30 3.10 Miskonsepsi 4. Sifat sebatian

ion dan sebatian

kovalen 10 25 2.28 Kurang pengetahuan

39

Jadual 4.2 menunjukkan purata CRI yang diperolehi berdasarkan soalan-

soalan yang dikemukakan bagi setiap subtopik. Berdasarkan nilai purata yang

diperolehi bagi kategori miskonsepsi menunjukkan subtopik yang paling tinggi

mengalami miskonsepsi adalah subtopik pembentukan sebatian. Diikuti pula subtopik

sifat sebatian ion dan sebatian kovalen, subtopik pembentukan ikatan ion dan akhir

sekali adalah subtopik pembentukan ikatan kovalen.

Jadual 4.2

Taburan purata CRI bagi kategori miskonsepsi mengikut subtopik

Subtopik Purata CRI

Pembentukan sebatian 3.24

Pembentukan ikatan ion 3.05

Pembentukan ikatan kovalen 2.83

Sifat sebatian ion dan sebatian kovalen 3.10

4.3 Analisis Data Bahagian B

Taburan jawapan pelajar bagi setiap soalan berstruktur dalam bahagian B dianalisa.

Setiap soalan yang terlibat dianalisis untuk mendapatkan peratus bilangan pelajar bagi

setiap jawapan yang telah dikategorikan kepada 4 darjah kefahaman iaitu faham

sepenuhnya, faham separa, miskonsepsi dan tiada kefahaman langsung.

4.3.1 Analisis Mengikut Subtopik Bagi Bahagian B

Berdasarkan Jadual 4.3 menunjukkan peratus taburan jawapan pelajar untuk setiap

kategori darjah kefahaman bagi setiap soalan mengikut subtopik dalam ikatan kimia.

40

Secara keseluruhannya, didapati peratus bagi taburan jawapan pelajar yang faham

sepenuhnya dan faham separa adalah tinggi berbanding peratus taburan jawapan

pelajar yang mengalami miskonsepsi dan tiada kefahaman langsung terhadap soalan

yang dikemukakan. Jika dilihat secara terperinci bagi setiap soalan yang terlibat

menunjukkan bahawa peratus taburan jawapan pelajar yang dikategorikan sebagai

miskonsepsi tidak terlalu tinggi. Ini menunjukkan pelajar-pelajar ini mempunyai

tahap miskonsepsi yang sederhana bagi topik ikatan kimia. Namun, didapati peratus

taburan jawapan pelajar yang mengalami miskonsepsi yang paling tinggi adalah

melibatkan soalan 1(a) sebanyak 30%, soalan 1(b) sebanyak 25%, soalan 1(c)

sebanyak 26.7% dan soalan 4(b) sebanyak 30%. Ini merupakan suatu nilai yang agak

tinggi berbanding peratus taburan jawapan pelajar yang mengalami miskonsepsi

untuk soalan-soalan yang lain.

Jadual 4.3

Peratus taburan jawapan pelajar

Darjah Kefahaman (%) Subtopik Soalan

F FS M TF

1a 20 43.3 30 6.7

1b 36.7 35 25 3.3

1. Pembentukan

sebatian

1c 38.3 31.7 26.7 3.3

2(a) & 2(b) 65 25 6.7 3.3 2. Pembentukan

ikatan ion 2c 61.7 28.3 6.7 3.3

3(a) & 3(b) 66.7 25 5 3.3 3. Pembentukan

ikatan kovalen 3c 60 33.3 5 1.7

4a 70 18.3 6.7 5 4. Sifat sebatian

ion dan sebatian

kovalen 4b 16.7 48.3 30 5

41

FS = Faham sepenuhnya

F = Faham Separa

M = Miskonsepsi

TF = Tiada Kefahaman Langsung

Seterusnya untuk mendapat gambaran yang lebih jelas mengenai tahap

miskonsepsi bagi keseluruhan soalan yang terlibat mengikut subtopik boleh dirujuk

melalui Jadual 4.4. Jadual ini menunjukkan peratus taburan jawapan pelajar yang

mengalami miskonsepsi sahaja berdasarkan subtopik masing-masing. Hasil dapatan

menunjukkan peratus taburan jawapan pelajar yang mengalami miskonsepsi bagi

soalan 1 dalam subtopik pembentukan sebatian adalah sebanyak 27.8%. Bagi

subtopik pembentukan ikatan ion pula, peratus taburan jawapan pelajar yang

mengalami miskonsepsi adalah sebanyak 6.7%. Manakala sebanyak 5.0% taburan

jawapan pelajar yang dikategorikan sebagai miskonsepsi. Seterusnya bagi subtopik

sifat sebatian ion dan sebatian kovalen, peratus taburan jawapan pelajar yang

mempunyai miskonsepsi adalah sebanyak 18.4%.

Jadual 4.4

Peratus taburan miskonsepsi mengikut subtopik

Subtopik Soalan Miskonsepsi (%)

Pembentukan sebatian 1(a), 1(b), 1(c) 27.8

Pembentukan ikatan ion 2(a), 2(b), 2(c) 6.7

Pembentukan ikatan kovalen 3(a), 3(b), 3(c) 5.0

Sifat sebatian ion dan sebatian kovalen 4(a), 4(b) 18.4

Jika peratus taburan pelajar yang mempunyai miskonsepsi disusun mengikut

susunan menaik bagi setiap subtopik yang terlibat didapati subtopik pembentukan

ikatan kovalen menpunyai peratus miskonsepsi yang paling rendah berbanding

42

subtopik lain. Kemudian diikuti subtopik pembentukan ikatan ion, sifat sebatian ion

dan sebatian kovalen dan akhir sekali adalah subtopik yang mempunyai peratus

miskonsepsi paling tinggi iaitu suptopik pembentukan sebatian. Oleh itu, kesimpulan

yang boleh dibuat adalah subtopik yang mempunyai miskonsepsi paling kerap adalah

subtopik pembentukan sebatian.

4.4 Analisis Data Setiap Subtopik

Setiap data yang diperolehi dianalisis mengikut subtopik yang terlibat bagi kedua-dua

bahagian dalam ujian diagnostik ini iaitu bahagian A dan B. Setiap soalan dalam

bahagian A dan B dianalisis mengikut subtopik masing-masing berdasarkan setiap

jawapan yang diberi oleh pelajar. Penganalisaan ini juga dilakukan mengikut susunan

subtopik yang paling kerap berlakunya miskonsepsi iaitu subtopik pembentukan

sebatian. Diikuti subtopik sifat sebatian ion dan sebatian kovalen, pembentukan

ikatan ion dan pembentukan ikatan kovalen.

4.4.1 Subtopik Pembentukan Sebatian

Bahagian A: Soalan 1 dan 2

Soalan yang terlibat dalam subtopik pembentukan sebatian bagi bahagian ini adalah

soalan 1dan 2. Soalan 1 adalah mengenai prinsip asas bagi pembentukan sesuatu

sebatian. Seramai 17 orang pelajar yang tidak mengetahui prinsip asas bagi

pembentukan suatu sebatian adalah untuk menghasilkan sebatian yang stabil. Hasil

kajian (Jadual 4.1) mendapati nilai purata CRI yang diperolehi adalah 3.12.

Miskonsepsi bagi para pelajar ini berada yang agak tinggi. Miskonsepsi pelajar bagi

subtopik ini boleh menganggu pembelajaran yang seterusnya. Ini disokong oleh

43

kajian Gower, Daniels dan Loyd (1997) yang menyatakan bahawa sebarang masalah

dalam pembelajaran akan membawa kesukaran kepada pembelajaran yang

seterusnya.

Bagi soalan 2 pula, seramai 23 orang pelajar yang menjawab soalan ini

dengan salah. Miskonsepsi bagi para pelajar ini adalah berada di tahap yang agak

tinggi berbanding yang lain kerana mempunyai nilai purata CRI iaitu 3.35 (Jadual

4.1). Soalan ini adalah mengenai penyusunan elektron bagi ion yang mempunyai

nombor proton 7 dan nombor nukleon 14. Pelajar ini keliru tentang konsep penulisan

susunan elektron bagi suatu unsur. Mereka masih kurang jelas dalam penggunaan

sama ada nombor proton atau nombor nukleon yang terlibat dalam penulisan susunan

elektron. Miskonsepsi ini juga berlaku mungkin disebabkan mereka tidak jelas dalam

mentafsir simbol bagi sesuatu unsur yang telah dipelajari di awal pembelajaran

tentang formula kimia. Ini disokong oleh kajian Philip dan Philips (1991) yang

menyatakan punca miskonsepsi adalah disebabkan mereka tidak memahami konsep

kimia dengan jelas menyebabkan kesukaran menggunakan pengetahuan konsep untuk

menyelesaikan masalah kimia.

Bahagian B: Soalan 1(a), 1(b), dan 1(c)

Jadual 4.5 menunjukkan darjah kefahaman dan taburan jawapan pelajar bagi soalan

1(a). Dapatan yang diperolehi menunjukkan 20% pelajar faham sepenuhnya manakala

43.3% hanya faham separa mengenai maksud ikatan kimia. Sebanyak 30% pelajar

dikatakan mempunyai miskonsepsi dan selebihnya iaitu 6.7% lagi tiada kefahaman

langsung tentang ikatan kimia. Sebanyak 11.7% pelajar yang mengalami miskonsepsi

masing-masing menyatakan ikatan kimia merupakan ikatan yang menghasilkan daya

elektrostatik. Manakala 10% pelajar menyatakan ikatan kimia adalah suatu proses

tindak balas kimia. Sebanyak 8.3% pelajar menyatakan bahawa ikatan kimia adalah

44

suatu ikatan yang kuat terbentuk untuk menghasilkan sesuatu sebatian. Berdasarkan

jawapan yang dikategorikan sebagai miskonsepsi menunjukkan pelajar masih

mempunyai konsepsi yang salah dalam mendefinsikan ikatan kimia. Jawapan yang

seharusnya adalah ikatan kimia merupakan suatu ikatan yang terbentuk melalui

penerimaan atau kehilangan elektron daripada atom logam kepada atom bukan logam

dan melalui perkongsian elektron antara dua atom bukan logam untuk mencapai

susunan elektron yang stabil.

Jadual 4.5

Peratusan darjah kefahaman dan jawapan pelajar bagi soalan 1(a)

Darjah Kefahaman Bil Peratus (%)

A. Faham Sepenuhnya 12 20

1. Ikatan kimia terbentuk melalui penerimaan atau kehilangan

elektron atau melalui perkongsian elektron untuk mencapai


6

10

2. Ikatan kimia terbentuk apabila unsur-unsur lain bergabung

melalui tindak balas (kimia) untuk membentuk molekul atau

sebatian.

4

6.7

3. Apabila dua atau lebih atom berpadu untuk menghasilkan satu

sebatian yang stabil, ikatan-ikatan kimia yang terbentuk akan

menggabungkan atom-atom itu bersama.

2

3.3

B. Faham Separa 26 43.3

1. Ikatan kimia terbahagi kepada dua iaitu ikatan ion dan ikatan

kovalen.

10

16.7

2. Ikatan kimia terbentuk melalui pemindahan elektron daripada

atom logam kepada atom bukan logam.

8

13.3

3. Ikatan kimia terbentuk melalui perkongsian elektron antara dua

atom bukan logam.

8

13.3

C. Miskonsepsi 18 30

1. Ikatan yang menghasilkan daya elektrostatik. 7 11.7

2. Ikatan kimia adalah suatu proses tindak balas kimia. 6 10

3. Ikatan kimia adalah suatu ikatan yang kuat terbentuk untuk

menghasilkan sesuatu sebatian.

5

8.3

D. Tiada Kefahaman Langsung 4 6.7

Tidak berkaitan 1 1.7

Pengulangan 0 0

Tiada Jawapan 3 5

45

Jadual 4.6 menunjukkan darjah kefahaman dan taburan jawapan pelajar bagi

soalan 1(b). Melalui jadual tersebut didapati sebanyak 36.7% pelajar faham

sepenuhnya dan 35% lagi faham separa. Sementara itu, sebanyak 25% mempunysi

miskonsepsi dan 3.3% lagi tiada kefahaman langsung terhadap soalan yang telah

dikemukakan. Dapatan kajian yang diperolehi mendapati sebanyak 25% pelajar

mempunyai miskonsepsi telah memberi pelbagai jawapan yang berbeza daripada

penerangan konsep yang dipegang oleh saintis atau pandangan saintifik yang

diterima. Sebanyak 8.3% pelajar yang mendefinisikan ikatan ion sebagai ikatan yang

mengandungi atom logam dan atom bukan logam. Manakala sebanyak 6.7% pelajar

pula menyatakan bahawa ikatan ion terhasil melalui perkongsian elektron antara

logam dan atom bukan logam. Sebanyak 6.7% pelajar juga masih terkeliru dalam

menerangkan tentang ikatan ion yang terhasil sama ada melalui pemindahan elektron

atau pemindahan ion. Selebihnya hanya 3.3% pelajar yang menyatakan bahawa ikatan

ion adalah ikatan yang menderma atau menerima elektron. Jawapan yang diterima

oleh pandangan saintis bagi ikatan ion adalah sejenis ikatan kimia yang terbentuk

daripada pemindahan elektron daripada atom logam kepada atom bukan logam dan

menghasilkan sejenis daya tarikan elektrostatik yang kuat. Hal ini menunjukkan

pelajar masih tidak mempunyai kefahaman yang jelas tentang ikatan ion.

Jadual 4.6

Peratusan darjah kefahaman dan jawapan pelajar bagi soalan 1(b)


A. Faham Sepenuhnya 22 36.7

1. Sejenis ikatan kimia yang terbentuk daripada pemindahan

elektron daripada atom logam kepada atom bukan logam.

13

21.7

2. Sejenis daya tarikan elektrostatik yang kuat antara ion-ion

positif dan ion-ion negatif.

9

15

B. Faham Separa 21 35

1. Ikatan ion melibatkan atom menerima atau menderma elektron

untuk mencapai susunan elektron yang stabil.

10

16.7

2. Ikatan ion terhasil melalui pendermaan atau penerimaan

elektron.

6

10

3. Ikatan ion melibatkan atom logam melepaskan elektron

manakala atom bukan logam menerima elektron tersebut.

5

8.3

46

Jadual 4.6 (sambungan)



1. Ikatan ion adalah ikatan yang mengandungi atom logam dan

atom bukan logam

5

8.3

2. Ikatan ion terhasil melalui perkongsian elektron antara atom

logam dan atom bukan logam.

4

6.7

3. Ikatan ion adalah terhasil melalui pemindahan ion. 4 6.7

4. Ikatan ion adalah ikatan yang menderma atau menerima

elektron.

2

3.3


Tidak berkaitan 0 0

Pengulangan 0 0

Tiada Jawapan 2 3.3

Berdasarkan Jadual 4.7 didapati 38.3% pelajar mempunyai darjah kefahaman

iaitu faham sepenuhnya dan 31.7% pelajar pula faham separa terhadap soalan yang

telah dikemukakan. Seterusnya hanya 26.7% pelajar mempunyai miskonsepsi dan

selebihnya sebanyak 3.3% pelajar pula tiada kefahaman langsung. Sebanyak 16.7%

pelajar yang mempunyai miskonsepsi telah menerangkan maksud ikatan kovalen.

Jawapan yang diberikan adalah ikatan kovalen terhasil daripada pemindahan elektron

dari atom logam kepada atom logam yang lain. Selebihnya sebanyak 10% pelajar

pula menyatakan bahawa ikatan kovalen adalah ikatan yang terhasil secara ikatan

kimia antara dua atom logam yang berbeza.

Berdasarkan jawapan yang diberikan ini, didapati pelajar masih tidak dapat

membezakan ikatan ion dan ikatan kovalen. Mereka masih terkeliru dalam

menentukan sesuatu ikatan terbentuk melalui perkongsian, penerimaan atau

pendermaan elektron menyebabkan berlakunya miskonsepsi terhadap ikatan kovalen.

Ini kerana jawapan yang seharusnya bagi menerangkan maksud ikatan kovalen adalah

suatu ikatan kimia yang terbentuk melalui perkongsian elektron antara dua unsur

atom bukan logam untuk mencapai susunan elektron yang stabil.

47

Jadual 4.7

Peratusan darjah kefahaman dan jawapan pelajar bagi soalan 1(c)



1. Ikatan kovalen adalah ikatan kimia yang terbentuk melalui

perkongsian elektron antara dua unsur atom bukan logam untuk

mencapai susunan elektron yang stabil.

13

21.7

2. Ikatan kovalen melibatkan atom bukan logam masing- masing

mendermakan satu elektron kepada setiap pasangan elektron yang

berkongsi.

8

13.3

3. Ikatan kovalen adalah ikatan yang terhasil apabila setiap atom

bukan logam membekalkan 1, 2 atau 3 elektron untuk berkongsi

dengan atom-atom lain.

2

3.3


1. Ikatan kovalen melibatkan dua atau lebih atom bukan logam

untuk berkongsi elektron.

10

16.7

2. Ikatan kovalen adalah suatu perkongsian untuk menghasilkan

molekul yang dipanggil molekul kovalen

6

10

3. Ikatan kovalen terhasil melalui perkongsian elektron. 3 5

C. Miskonsepsi 16 26.7

1. Ikatan kovalen terhasil daripada pemindahan elektron dari atom

logam kepada atom logam yang lain.

10

16.7

2. Ikatan kovalen adalah ikatan yang terhasil secara kimia antara

dua atom logam yang berbeza.

6

10


Tidak berkaitan 0 0

Pengulangan 0 0

Tiada Jawapan 2 3.3

Secara keseluruhannya, bagi subtopik pembentukan sebatian melibatkan

soalan-soalan yang menguji pengetahuan terhadap maksud ikatan kimia, ikatan ion

dan ikatan kovalen. Masih terdapat pelajar yang keliru tentang definisi yang betul

bagi ikatan kimia, ikatan ion dan ikatan kovalen. Miskonsepsi yang paling ketara

yang dapat dilihat adalah bagi ikatan ion dan ikatan kovalen. Pelajar masih tidak

dapat membezakan istilah penderma atau perkongsian elektron bagi sesuatu atom

dengan baik. Dapatan ini selaras dengan kajian Nicoll (2001) yang menyatakan

pelajar keliru dengan pengertian ikatan kimia, ikatan ion dan ikatan kovalen. Pelajar

menyatakan ikatan ion adalah perkongsian elektron manakala ikatan kovalen terhasil

48

melalui pemindahan elektron. Ini jelas menunjukkan para pelajar masih keliru dalam

memberi definisi bagi istilah-istilah yang dikemukakan. Hal ini menjadikan

kefahaman pelajar terhad dan seterusnya boleh mempengaruhi pembelajaran yang

seterusnya.

4.4.2 Subtopik Sifat Sebatian Ion Dan Sebatian Kovalen

Bahagian A: Soalan 9 dan 10

Soalan 9 menguji pelajar berkaitan subtopik sifat sebatian ion dan sebatian kovalen.

Soalan ini menguji tahap pengetahuan pelajar tentang sifat-sifat sebatian ion dan

kovalen. Seramai 30 orang pelajar yang menjawab soalan ini dengan salah dan tahap

miskonsepsi adalah di tahap sederhana. Ini kerana nilai purata CRI yang diperolehi

adalah 3.10 (Jadual 4.1).Miskonsepsi bagi soalan ini berlaku mungkin disebabkan

kegagalan pelajar untuk memahami perbezaan bagi sifat sebatian ion dan sebatian

kovalen.

Manakala bagi soalan 10 pula, hasil kajian (Jadual 4.1) mendapati seramai 25

orang pelajar telah menjawabnya dengan salah. Nilai purata CRI yang diperolehi

adalah 2.28. Ini menunjukkan pelajar-pelajar ini tidak mengalami miskonsepsi tetapi

dikategorikan sebagai kurang pengetahuan. Soalan 10 ini menguji kefahaman pelajar

tentang takat didih bagi molekul tetraklorometana (CCl4). Pelajar gagal dalam

menerangkan mengapa takat didih tetraklorometana ini rendah. Kenyataan ini

disokong oleh Nurulain Ramli (2002) yang menyatakan pelajar masih tidak dapat

menerangkan mengapa sebatian kovalen mempunyai takat lebur dan takat didih yang

rendah dengan baik.

49

Bahagian B: Soalan 4(a) dan 4(b)

Jadual 4.8 menunjukkan peratusan darjah kefahaman dan jawapan pelajar bagi soalan

4(a) yang berkaitan dengan kekonduksian elektrik. Sebanyak 70% pelajar mempunyai

darjah kefahaman iaitu faham sepenuhnya terhadap soalan ini. Manakala sebanyak

18.3% pelajar mempunyai darjah kefahaman iaitu faham separa. Bagi darjah

kefahaman iaitu miskonsepsi pula melibatkan sebanyak 6.7% pelajar dan 5% pelajar

pula tiada kefahaman langsung terhadap soalan ini.

Bagi pelajar yang mempunyai miskonsepsi, terdapat tiga jawapan yang telah

diberi oleh pelajar. Antaranya adalah sebanyak 3.3% pelajar menyatakan semua

sebatian ion larut dalam air untuk menghasilkan ion-ion yang bebas bergerak.

Sebanyak 1.7% pelajar pula memberikan jawapan iaitu natrium klorida boleh larut

dalam apa-apa keadaan sekalipun. Penerangan yang betul bagi menjawab soalan ini

iaitu mengapa natrium klorida boleh mengkonduksikan elektrik dalam keadaan

akueus adalah ion natrium (Na+) dan ion (Cl

-) larut dalam air menyebabkan ion-ion

bebas bergerak untuk membawa cas-cas elektrik.

Jadual 4.8

Peratusan darjah kefahaman dan jawapan pelajar bagi soalan 4(a)



1. Ion Natrium (Na+) dan ion Klorida (Cl

-) larut dalam air

menyebabkan ion-ion bebas bergerak untuk membawa cas-cas

elektrik.

42

70


1. Sebatian ion Natrium Klorida boleh larut dalam air. 6 10

2. Sebatian Natrium Klorida merupakan sebatian ion yang terdiri

daripada ion-ion yang berlawanan cas.

3

5

3. Sebatian ion boleh mengkonduksikan elektrik dalam keadaan

leburan dan akueus.

2

3.3

50




1. Semua sebatian ion larut dalam air untuk menghasilkan ion-ion

yang bebas bergerak.

2

3.3

2. Natrium Klorida boleh larut dalam apa-apa keadaan sekalipun. 1 1.7

3. Larutan akueus tidak mempunyai ion-ion yang bebas bergerak. 1 1.7

D. Tiada Kefahaman Langsung 3 5

Tidak berkaitan 0 0

Pengulangan 1 1.7

Tiada Jawapan 2 3.3

Berdasarkan Jadual 4.9 menunjukkan peratus darjah kefahaman dan taburan

jawapan pelajar bagi soalan 4(b). Melalui jadual didapati 16.7% pelajar faham

sepenuhnya manakala 48.3% lagi faham separa. Sementara itu, 30% pelajar

mempunyai miskonsepsi dan 5% pelajar tiada kefahaman langsung mengenai soalan

yang dikemukakan. Dapatan kajian didapati sebanyak 30% pelajar yang mempunyai

miskonsepsi telah memberi beberapa jawapan yang bercanggah dengan kefahaman

saintifik. Antaranya adalah sebanyak 11.7% pelajar yang menyatakan bahawa semua

sebatian kovalen mempunyai takat didih dan takat lebur yang rendah.

Jawapan lain yang turut diberikan adalah sebatian ion mempunyai daya Van

der Waals yang kuat dan sebatian ion mempunyi takat didih dan takat lebur yang

tinggi kerana terdiri daripada kekisi raksasa dan wujud dalam bentuk pepejal.

Jawapan yang seharusnya adalah natrium klorida mempunyai takat didih dan takat

lebur yang tinggi berbanding metana kerana tenaga haba yang banyak diperlukan

untuk mengatasi daya tarikan elektrostatik yang sangat kuat antara ion-ionnya.

51

Jadual 4.9

Peratusan darjah kefahaman dan jawapan pelajar bagi soalan 4(b)



1. Natrium Klorida mempuyai takat didih dan takat lebur yang

tinggi berbanding metana kerana tenaga haba yang banyak

diperlukan untuk mengatasi daya tarikan elektrostatik yang sangat

kuat antara ion-ionnya.

6

10

2. Metana mempunyai takat lebur dan takat didih yang rendah

kerana hanya sedikit haba yang diperlukan untuk mengatasi daya

tarikan yang lemah antara molekul-molekul.

4

6.7


1. Natrium klorida mempunyai takat didih dan takat lebur yang

tinggi kerana ia merupakan sebatian ion manakala metana

merupakan sebatian kovalen.

9

15

2. Natrium klorida mempunyai daya tarikan elektrostatik yang

kuat.

8

13.3

3. Molekul metana ditarik bersama oleh daya tarikan yang lemah

(van der waals).

6

10

4. Sebatian ion mempunyai tarikan ion yang kuat antara unsurnya. 6 10


1. Semua sebatian kovalen mempunyai takat didih dan takat lebur

yang rendah.

7

11.7

2. Sebatian ion mempunyai daya Van der waals yang kuat. 5 8.3

3. Sebatian ion mempunyai takat didih dan takat lebur yang tinggi

kerana terdiri daripada kekisi raksasa dan wujud dalam bentuk

pepejal.

4

6.7

4. Sebatian ion terdiri daripada cas yang berbeza, takat didih dan

takat lebur yang rendah disebabkan oleh daya tarikan yang

kurang.

2

3.3

D. Tiada Kefahaman Langsung 3 5

Tidak berkaitan 0 0

Pengulangan 0 0

Tiada Jawapan 3 5

Secara keseluruhannya, pelajar mempunyai miskonsepsi dalam subtopik sifat

sebatian ion dan sebatian kovalen. Walau bagaimanapun, tahap miskonsepsinya

berada di tahap yang rendah dan tidak terlalu membimbangkan. Dalam subtopik ini,

soalan-soalan yang dibincangkan adalah berkaitan tentang sifat kekonduksian

elektrik, takat beku dan takat didih. Berdasarkan jawapan yang dikategorikan sebagai

52

miskonsepsi, pelajar masih tidak dapat menerangkan serta membezakan dengan lebih

jelas tentang kekonduksian, takat didih dan takat lebur bagi sesuatu sebatian ion dan

sebatian kovalen. Dapatan ini disokong oleh Nurulain Ramli (2002) dalam kajiannya

mendapati pelajar masih keliru tentang sifat sebatian kovalen. Miskonsepsi yang

ditemui dalam kajiannya tentang sifat ikatan kovalen adalah sebatian kovalen

mempunyai takat didih dan kemeruapan yang tinggi. Oleh itu, berdasarkan peratus

miskonsepsi mengikut subtopik yang ditunjukkan dalam Jadual 4.4 menunjukkan

subtopik sifat sebatian ion dan sebatian kovalen merupakan subtopik kedua paling

tinggi yang kerap mengalami miskonsepsi.

4.4.3 Subtopik Pembentukan Ikatan Ion

Bahagian A: Soalan 3, 4 dan 5

Soalan 3 menguji pelajar tentang subtopik pembentukan ikatan ion. Soalan ini

menguji kefahaman peljar tentang ion-ion yang hadir dalam sebatian ion yang

menpunyai formula molekul A2X3. Berdasarkan Jadual 4.1, didapati seramai 31 orang

pelajar yang tidak dapat menjawabnya dengan betul. Miskonsepsi pelajar bagi soalan

ini adalah di tahap sederhana yang mana mempunyai nilai purata CRI iaitu 3.06.

Pelajar ini masih keliru dalam menentukan ion-ion yang hadir dalam suatu sebatian.

Dapatan ini turut disokong oleh Chu Choi Hsia (2004) yang menyatakan bahawa

pelajar gagal untuk menentukan ion-ion yang hadir berdasarkan formula molekul

yang diberi.

Soalan 4 menguji para pelajar untuk menentukan susunan elektron yang betul

bagi natrium oksida (Na2O). Seramai 29 orang pelajar yang telah menjawab soalan ini

dengan salah. Tahap miskonsepsi keseluruhan pelajar bagi soalan ini adalah di tahap

sederhana yang mana mempunyai nilai purata CRI iaitu 3.03. Miskonsepsi ini berlaku

53

mungkin disebabkan pelajar tidak dapat menentukan pembentukan ikatan ion dalam

natrium oksida. Mereka keliru sama ada ikatan ion dalam natrium oksida terhasil

melalui pemindahan elektron atau perkongsian elektron. Ini disokong oleh Nicoll

(2001) dalam kajiannya yang menyatakan bahawa pelajar masih tidak dapat

membezakan susunan elektron bagi pembentukan suatu ikatan dalam sebatian ion dan

kovalen.

Untuk soalan 5 pula, seramai 28 orang pelajar telah menjawabnya dengan

salah. Miskonsepsi pelajar bagi soalan ini berada di tahap sederhana dan nilai purata

CRI yang diperolehi adalah 3.07. Soalan ini menguji kefahaman pelajar dalam

menentukan bagaimana pembentukan sebatian kalium oksida berlaku. Miskonsepsi

ini berlaku disebabkan pelajar keliru untuk menentukan berapa elektron bagi atom

kalium yang diperlukan untuk bergabung dengan atom oksigen bagi pembentukan

sebatian kalium oksida.

Bahagian B: Soalan 2(a) & 2(b) dan 2(c)

Jadual 4.10 menunjukkan rumusan peratus taburan jawapan pelajar mengikut darjah

kefahaman masing-masing bagi soalan 2(a) dan 2(b). Kedua-dua soalan ini di analisis

bersama kerana mempunyai perkaitan antara satu sama lain. Penulisan susunan

elektron yang betul seterusnya dapat menghasilkan suatu pembentukan sebatian yang

betul. Melalui Jadual 4.14 didapati 65% pelajar faham sepenuhnya untuk melukiskan

pembentukan sebatian litium oksida (Li2O) yang lengkap.

Manakala sebanyak 25% pelajar mempunyai darjah kefahaman iaitu faham

separa. Seterusnya sebanyak 6.7% pelajar yang mempunyai miskonsepsi semasa

melukiskan pembentukan sebatian litium oksida dan selebihnya sebanyak 3.3%

54

pelajar tiada kefahaman langsung untuk melukiskan pembentukan sebatian ini.

Pelajar yang mempunyai miskonsepsi, kebanyakannya melukiskan pembentukan

sebatian ini secara perkongsian elektron. Jawapan yang diberi bercanggah dengan

jawapan yang diterima oleh saintis iaitu bagi melukiskan pembentukan sebatian ion

adalah melalui pemindahan elektron untuk menghasilkan susunan elektron yang

stabil.

Jadual 4.10

Peratusan darjah kefahaman dan jawapan pelajar bagi soalan 2(a) & 2(b)



Li

2.1

atom litium

2.6

atom oksigen

Li

atom litium

2.1

O

+ 2- +

Li O Li

22.82

39

65


+ 2- +

Li O Li

22.82

15

25


Li LiO

22.82

4

6.7

55




Tidak berkaitan 0 0

Pengulangan 0 0

Tiada Jawapan 2 3.3

Jadual 4.11 menunjukkan peratusan darjah kefahaman dan taburan jawapan

pelajar bagi soalan 2(c). Hasil dapatan yang diperolehi daripada analisis soalan 2(c)

menunjukkan bahawa sebanyak 61.7% pelajar faham sepenuhnya terhadap

pembentukan sebatian Li2O. Sebanyak 28.3% pelajar pula faham separa manakala

6.7% pelajar mempunyai miskonsepsi. Selebihnya sebanyak 3.3% pelajar tiada

kefahaman langsung terhadap soalan tersebut. Hanya terdapat dua jawapan pelajar

yang dikategorikan sebagai miskonsepsi ketika menerangkan bagaimana

pembentukan sebatian litium oksida berlaku. Antaranya adalah sebanyak 5% yang

menyatakan bahawa 2 atom litium berkongsi dengan satu atom oksigen manakala

sebanyak 1.7% pelajar pula menyatakan bahawa litium oksida merupakan sebatian

alkali. Jawapan yang diberi oleh pelajar ini seharusnya setiap atom daripada 2 atom

litium memindahkan satu elektron dari petala terluar kepada satu atom oksigen untuk

mencapai susunan elektron yang stabil.

Jadual 4.11




1. Setiap atom daripada 2 atom litium memindahkan satu elektron

dari petala terluar kepada satu atom oksigen untuk mencapai


37

61.7


1. Li2O terhasil melalui pemindahan elektron. 11 18.3

2. Li2O merupakan suatu sebatian ion 6 10


1. 2 atom litium berkongsi dengan satu atom oksigen. 3 5

2. Sebatian Li2O merupakan sebatian alkali.

1 1.7

56




Tidak berkaitan 0 0

Pengulangan 0 0

Tiada Jawapan 2 3.3

Secara keseluruhannya, sama seperti dapatan yang diperolehi daripada

bahagian A yang menunjukkan bahawa terdapat miskonsepsi dalam subtopik

pembentukan ikatan ion. Pelajar masih tidak dapat membezakan ikatan yang terhasil

berdasarkan sebatian yang diberi dan sukar menerangkan bagaimana sebatian

terbentuk. Ini disokong oleh Nicoll (2001) yang menyatakan pelajar masih tidak dapat

memahami dengan jelas tentang pembentukan ikatan ion bagi sesuatu sebatian yang

diberi.

4.4.4 Subtopik Pembentukan Ikatan Kovalen

Bahagian A: Soalan 6, 7 dan 8

Soalan 6 menguji pelajar berkaitan dengan subtopik pembentukan ikatan kovalen.

Soalan ini adalah mengenai molekul oksigen. Seramai 45 orang pelajar gagal

menjawab soalan ini dengan betul. Walaupun bilangan pelajar ini agak ramai , namun

tahap miskonsepsi masih berada di tahap yang rendah kerana nilai purata CRI yang

diperolehi adalah 2.60. Miskonsepsi ini berlaku mungkin disebabkan pelajar masih

kurang jelas tentang daya yang wujud dalam molekul oksigen.

Untuk soalan 7 pula, hanya seorang sahaja yang telah menjawabnya dengan

salah. Ini menunjukkan pelajar yang selebihnya tidak mempunyai miskonsepsi

berkaitan dengan soalan ini. Soalan 7 ini menguji pelajar menentukan susunan

57

elektron yang betul dalam molekul karbon dioksida (CO2). Pelajar ini mungkin gagal

menentukan sama ada karbon dioksida terhasil melalui pembentukan ikatan ion atau

kovalen. Dapatan ini disokong oleh Nicoll (2001) dalam kajiannya menyatakan

bahawa pelajar masih tidak dapat menjelaskan konsep bagi ikatan ion dan kovalen

apabila diberi contoh sesuatu sebatian.

Bagi soalan 8, seramai 39 orang pelajar yang menjawab soalan ini dengan

salah. Soalan ini menguji kefahaman pelajar tentang jenis ikatan kovalen yang

terbentuk dalam molekul ammonia (NH3). Miskonsepsi pelajar bagi soalan ini berada

pada tahap yang sederhana. Nilai purata CRI yang diperolehi adalah 2.90.

Miskonsepsi wujud mungkin disebabkan pelajar masih kurang jelas dengan konsep

ikatan kovalen. Ini disokong oleh Nicoll (2001) yang menyatakan terdapat pelajar

yang tidak tahu jenis-jenis ikatan yang wujud dalam ikatan kovalen.

Bahagian B: Soalan 3(a) & 3(b) dan 3(c)

Berdasarkan Jadual 4.12, dua soalan iaitu 3(a) dan 3(b) dianalisis bersama kerana ia

mempunyai perkaitan bagi kedua-dua soalan yang dikemukakan. Sebanyak 66.7%

pelajar yang faham sepenuhnya manakala sebanyak 25% pelajar pula mempunyai

darjah kefahaman iaitu faham separa. Seterusnya sebanyak 5% dan 3.3% pelajar

masing-masing merujuk kepada peratus bilangan pelajar yang mempunyai

miskonsepsi dan tiada kefahaman langsung. Pelajar yang dikategorikan sebagai

miskonsepsi untuk melukiskan susunan elektron bagi pembentukan sebatian kovalen

adalah mereka yang memberi jawapan iaitu pemindahan elektron antara ion nitrogen

dan ion hidrogen untuk membentuk sebatian ammonia. Jawapan yang diterima oleh

saintis bagi melukis pembentukan sebatian kovalen adalah melibatkan perkongsian

elektron antara atom bukan logam dengan atom bukan logam untuk mencapai


58

Jadual 4.12

Peratusan darjah kefahaman dan jawapan pelajar bagi item 3(a) & 3(b)



12.5

N H

H

2 2.8

H H

H

H N

40

66.7


2 2.8

H

H

H N

15

25

C. Miskonsepsi 3 5

NH

- +

3

3

5


Tidak berkaitan 0 0

Pengulangan 0 0

Tiada Jawapan 2 3.3

Berdasarkan Jadual 4.13 menunjukkan peratusan darjah kefahaman dan

taburan jawapan pelajar bagi soalan 3(c) yang berkaitan dengan pembentukan

molekul ammonia, NH3. Sebanyak 60% pelajar faham sepenuhnya dan sebanyak

33.3% pelajar yang faham separa. Manakala 5% pelajar yang mempunyai

miskonsepsi ketika menerangkan bagaimana pembentukan ammonia berlaku.

59

Selebihnya sebanyak 5% pelajar tiada kefahaman langsung terhadap soalan

ini.Sebanyak 3.3% pelajar yang mengalami miskonsepsi menyatakan jenis ikatan

kovalen yang terhasil dalam molekul ammonia adalah ikatan kovalen ganda tiga.

Manakala selebihnya iaitu 1.7% pelajar menyatakan bahawa molekul ammonia

terbentuk melalui pemindahan elektron daripada 3 atom hidrogen kepada 1 atom

nitrogen. Jawapan yang lebih tepat bagi soalan ini adalah satu atom nitrogen, N

menyumbang 3 elektron valens manakala setiap atom hidrogen, H menyumbang 1

elektron valens untuk perkongsian.

Jadual 4.13




1. Satu atom Nitrogen, N, menyumbang 3 elektron valens

manakala setiap atom Hidrogen, H, menyumbang 1 elektron

valens untuk perkongsian.

19

31.7

2. Satu atom Nitrogen berkongsi elektron dengan 3 atom hidrogen

untuk mencapai susunan yang stabil.

17

28.3


1. Satu atom nitrogen berkongsi elektron dengan 3 atom hidrogen. 10 16.7

2. Atom nitrogen dan atom hidrogen berkongsi elektron untuk

memenuhi susunan elektron yang stabil.

5

8.3

3. Nitrogen iaitu atom bukan logam berkongsi elektron dengan

atom bukan logam yang lain iaitu 3 atom hidrogen untuk

membentuk ikatan kovalen.

5

8.3

C. Miskonsepsi 3 5

1. Jenis ikatan kovalen yang terhasil dalam molekul NH3 adalah

ikatan kovalen ganda tiga.

2

3.3

2. Molekul NH3 terbentuk melalui pemindahan elektron daripada

3 atom hidrogen kepada satu atom nitrogen.

1

1.7


Tidak berkaitan 0 0

Pengulangan 0 0

Tiada Jawapan 1 1.7

Berdasarkan jawapan yang dikategorikan sebagai miskonsepsi menunjukkan

subtopik pembentukan ikatan kovalen mempunyai tahap miskonsepsi yang paling

60

rendah. Ini mungkin disebabkan subtopik ini lebih mudah difahami pelajar

berbanding subtopik lain. Kemungkinan juga terdapat pelajar yang hanya berpegang

konsep ikatan kovalen terhasil melalui perkongsian elektron antara dua atau lebih

atom bukan logam dalam memahaminya. Maka, sebelum menentukan dan

menerangkan jenis ikatan yang terlibat, pelajar akan mengenalpasti terlebih dahulu

sama ada logam atau bukan logam yang yang wujud dalam sesuatu sebatian atau

molekul.

Oleh itu, secara keseluruhannya berdasarkan dapatan yang diperolehi bagi

setiap bahagian iaitu A dan B dalam ujian diagnostik yang dianalisa dengan kaedah

yang berbeza ini mencatatkan bahawa subtopik yang paling kerap berlakunya

miskonsepsi dalam ikatan kimia adalah subtopik pembentukan sebatian yang

mempunyai purata CRI iaitu 3.24 bagi bahagian A dan peratus darjah kefahaman

sebanyak 27.8% bagi bahagian B. Diikuti subtopik sifat sebatian ion dan sifat kovalen

yang mempunyai purata CRI iaitu 3.10 bagi bahagian A dan peratus darjah

kefahaman sebanyak 18.4% bagi bahagian B. Seterusnya subtopik pembentukan

ikatan ion yang mempunyai purata CRI iaitu 3.05 bagi bahagian A dan peratus darjah

kefahaman sebanyak 6.7% bagi bahagian B. Akhir sekali, subtopik yang paling

kurang berlakunya miskonsepsi adalah pembentukan ikatan kovalen yang mempunyai

purata CRI iaitu 2.83 bagi bahagian A dan peratus darjah kefahaman sebanyak 5.0%

bagi bahagian B.

BAB 5

KESIMPULAN DAN CADANGAN

5.1 Kesimpulan

Hasil daripada dapatan kajian dan perbincangan, didapati bahawa pelajar tingkatan

empat di Sekolah Menengah Kebangsaan Dato’ Zulkifli Muhammad mempunyai

miskonsepsi dalam topik ikatan kimia. Ini menunjukkan penggunaan ujian diagnostik

untuk mengesan miskonsepsi pelajar dalam ikatan kimia berjaya dan boleh diterima

pakai. Melalui ujian diagnostik yang telah ditadbir, kewujudan miskonspesi dapat

dikenalpasti dan ini menunjukkan objektif kajian telah berjaya dicapai.

Miskonsepsi wujud dalam keempat-empat subtopik dalam ikatan kimia iaitu

pembentukan sebatian, pembentukan ikatan ion, pembentukan ikatan kovalen dan

sifat sebatian ion dan kovalen. Walau bagaimanapun, miskonsepsi yang wujud berada

di tahap yang rendah dan tidak terlalu membimbangkan. Dalam hal ini, kewujudan

pelbagai miskonsepsi di kalangan pelajar adalah akibat daripada kegagalan untuk

62

menguasai konsep sains ( Freyberg & Osborne, 1981). Dapatan kajian lepas juga

mendapati bahawa pelajar telah mempunyai pemahaman tersendiri mengenai

perkataan saintifik sains sebelum mempelajarinya secara formal (Niaz Mansoor,

1996). Ini juga turut disokong oleh NeljaYuruk dan Omar Geban (2001) yang

menyatakan bahawa pelajar menggunakan pengetahuan sedia ada untuk memahami

konsep baru yang hendak dipelajari.

Miskonsepsi yang berlaku mungkin juga disebabkan oleh proses pengajaran

dan pembelajaran pelajar itu sendiri. Ini disokong oleh Abdul Rashid Johar (1999)

dalam kajian mengenai miskonsepsi beberapa konsep kimia, juga mendapati bahawa

miskonsepsi pelajar berpunca daripada proses pengajaran-pembelajaran di sekolah

menengah dan matrikulasi atau asasi yang kurang menitikberatkan penghapusan

miskonsepsi di kalangan pelajar dalam bilik darjah. Oleh itu, tindakan perlu diambil

oleh semua guru untuk mengatasi masalah miskonsepsi pelajar sekolah terutamanya

terhadap topik ikatan kimia.

Melalui hasil kajian ini, guru dapat mengenalpasti miskonsepsi-miskonsepsi

yang wujud dan ini dapat membantu guru dalam merancang strategi pengajaran dan

pembelajaran yang lebih efektif. Pengajaran dan pembelajaran yang berkesan adalah

melibatkan pengetahuan pelajar yang lepas atau pengetahuan sedia ada pelajar itu

sendiri. Ini disokong oleh Hewson dan Hewson (1983) yang menyatakan bahawa

strategi pengajaran yang berdasarkan pengetahuan sedia ada boleh menyebabkan

penguasaan konsep saintifik yang lebih baik. Hubungan analogi antara yang diketahui

dan yang tidak diketahui dapat membantu pelajar mempelajari pengetahuan baru dan

mengubahkan konsep sedia ada mereka. Namun, pengajaran dalam kelas yang

melibatkan penggunaan contoh atau analogi untuk menerangkan sesuatu konsep perlu

dititikberatkan. Ini kerana penggunaan contoh atau analogi yang kurang sesuai boleh

membawa kekeliruan kepada pelajar terhadap apa yang telah dipelajari.

63

Oleh itu, guru seharusnya melengkapkan diri dengan pengetahuan yang

secukupnya untuk mengelakkan daripada memberi penerangan konsep yang salah.

Selain itu, pembelajaran bermakna harus diterapkan dalam diri pelajar. Maklumat

yang disampaikan secara tersusun dapat memudahkan pelajar untuk memahaminya.

Pengekalan maklumat yang telah disampaikan kepada pelajar ini seterusnya dapat

membantu memudahkan pembelajaran bermakna berlaku. Ini kerana maklumat yang

baru dapat disepadukan dengan maklumat yang sedia ada. Pembelajaran bermakna ini

merupakan asas kepada kefahaman dan ini boleh mengurangkan masalah miskonsepsi

yang berlaku di kalangan pelajar. Guru juga boleh menggunakan kaedah pengajaran

secara interaktif terhadap pelajarnya. Menurut Kementerian Pendidikan Malaysia

(1995), pengajaran secara interaktif melibatkan satu siri langkah-langkah pengajaran

dan pembelajaran seperti berikut:

Rajah 5.1

Langkah-langkah dalam pengajaran interaktif

Persediaan

(Preparatory)

Pandangan Sebelum

(Before Views)

Aktiviti Pendidikan

(Exploratory Activities)

Penyoalan Murid

(Children’s Questions)

Penyelidikan

(Investigations)

Pandangan Selepas

(After Views)

Renungan

(Reflection)

64

Guru-guru sains juga perlu boleh diberikan bimbingan khusus melalui

pengajaran yang membawa manfaat, contohnya seperti mengambilkira “pemikiran

intuitif” yang ada pada pelajar. Strategi pengajaran yang dirancang khas ini akan

dapat membantu pelajar mengatasi miskonsepsi dalam kimia dalam topik seperti

ikatan kimia. Guru harus peka kepada masalah yang dihadapi oleh pelajar seperti

sampel dalam kajian ini yang mengalami miskonsepsi dalam beberapa konsep asas.

Dengan melaksanakan kaedah pengajaran dan pembelajaran yang sesuai guru kimia

dapat memastikan pelajar memperolehi pengetahuan isi kandungan sains dengan tepat

dan bebas daripada miskonsepsi dalam topik-topik tertentu dalam kimia.

5.2 Cadangan

Pada keseluruhannya, kajian ini telah berjaya mencapai objektif kajian. Namun masih

terdapat kelemahan-kelemahan walaupun tidak terlalu ketara. Oleh itu, pengkaji telah

mengemukakan beberapa cadangan yang boleh digunakan oleh pengkaji-pengkaji

seterusnya untuk kajian lanjutan berdasarkan kelemahan-kelemahan yang ditemui

seperti dalam sampel, topik dan instrumen.

i. Sampel

Dalam kajian ini, hanya melibatkan pelajar seramai 60 orang sahaja.

Jumlah ini sebenarnya kurang sesuai untuk menjalankan kajian tinjauan

seperti ini. Ini kerana kajian tinjauan melibatkan bilangan bilangan sampel

yang lebih ramai. Oleh itu, dicadangkan untuk kajian lanjutan penggunaan

bilangan sampel yang lebih besar diperlukan untuk mendapat hasil

dapatan yang lebih jitu. Kajian ini juga hanya melibatkan sebuah sekolah

sahaja. Untuk kajian lanjutan, diharap sampel yang digunakan dapat

dipelbagaikan dengan melibatkan pelajar-pelajar dari beberapa buah

sekolah di seluruh Malaysia. Ini kerana taburan sampel yang lebih luas

65

dapat mengesan kewujudan miskonsepsi secara menyeluruh. Selain itu,

kajian lanjutan boleh diteruskan bukan setakat melibatkan sampel pelajar

tingkatan empat sahaja tetapi boleh melibatkan pelajar-pelajar dari pusat-

pusat pengajian tinggi.

ii. Topik

Kajian ini hanya tertumpu kepada topik Ikatan Kimia sahaja. Oleh itu,

untuk kajian lanjutan dicadangkan skop kajian ditumpukan pula kepada

topik-topik lain seperti Struktur Atom, Persamaan dan Formula Kimia,

Jadual Berkala dan sebagainya.

iii. Instrumen

Kajian ini melibatkan ujian diagnostik sebagai instrumen. Ujian ini

mempunyai soalan yang berbentuk aneka pilihan dan berstruktur. Untuk

kajian lanjutan dicadangkan mempelbagaikan jenis-jenis bentuk soalan.

Selain itu, instrumen yang digunakan juga boleh dipelbagaikan seperti

temubual, kaedah pemerhatian dan soal selidik.

66

RUJUKAN

Abdul Rashid Johar . (1999). Tanggapan salah terhadap beberapa konsep kimia di

kalangan pelajar sains UKM. Tesis PhD yang tidak diterbitkan, Bangi:

Universiti Kebangsaan Malaysia.

Abu Hassan Kasim . (2003) . Pengajaran Pembelajaran Kimia Di Sekolah.

Skudai:Universiti Teknologi Malaysia.

Alias Baba. (1988). Satu Teknik Menilai Kefahaman Pelajar Terhadap Konsep Sains

Melalui Pendekatan Teori Pembelajaran Ausubel. Jurnal Pendidikan,

14(2),58-61. Kementerian Pendidikan Malaysia (1995). Kerangka Alternatif

Sains Murid Sekolah Rendah. Kuala Lumpur: Bahagian Pendidikan Guru.

Azizodlu, N. (2004) . Conceptual Change Orientad Instruction and Students’

Misconceptions in Gases. Diperoleh Mac 12, 2007 daripada

http://etd.lib.metu.edu.tr/upload/3/12605053/index.pdf

Bhasah Abu Bakar. (2003). Asas Pengukuran Bilik Darjah. Perak. Quantum Books.

Blosser, P. E. (1996) . Science Misconceptions Research and Some Implication

for the Teaching of Science to Elementary School Students. Diperoleh Mac

22, 2007 daripada http://www.ericdigests.org/pre-925/science.htm

Boo, H. K. (1998). Students’ Understandings of Chemical Bonds and The

Energetics of Chemical Reactions. Journal of Research in Science Teaching,

35(5), 569-581.

BouJaoude, S.B. (1992). The Relationship between Students’ Learning Strategies and

the Change in their Misunderstandings during a High School Chemistry

Course. Journal of Research in Science Teaching, 29(7), 687-699.

Calik, M. & Ayas, A.(2005). A cross - age study on the understanding of chemical

solutions and their components. International Education Journal, 6(1), 30-41.

Chan Bee Leng. (2002). Kajian Mengesan Miskonsepsi Pelajar Tingkatan 4

terhadap Konsep Suhu dan Haba di Sek. Men. Keb. Sultan Abdul Aziz dan

Sek. Men. Keb. Tun Abdul Razak di daerah Hilir, Perak. Tesis Sarjana Muda

Pendidikan (Sains), Tanjung Malim : Universiti Pendidikan Sultan Idris.

Chang, R. (1998). Chemistry (6th). United States of America: McGraw-Hill.

Ching Yang Chow. (2002) .”Science Teachers’ Understanding of Concepts in

Chemistry ”.Prosiding of National Science Council. 12(2), 73-78.

67

Chu Choi Hsia.(2004). Kerangka alternatif pelajar aliran sains tingkatan empat bagi

topik ikatan kimia. Tesis Sarjana Muda Pendidikan (Sains), Tanjung Malim :

Universiti Pendidikan Sultan Idris.

Committee on Undergraduate Science Education. (1997). Misconceptions as

Barriers to Understanding Science. National Academy Press.

Corwin H.C.(1999).Introductory Chemistry, Concepts & Connections (Second

Edition). USA;Prentice Hall.

Crowley,L. ,Tall, D. , Gray.E. , Maselan, A. , DeMarois, P. & Mc Gawen, M.(2001).

Symbols and the Bifuracation between procedural and conceptual thinking..

Diperoleh Mac 12, 2007 daripada http://www.warwick.ac.uk

Dawson, C.(1993).”Chemistry in Concept”. Education in Chemistry.73-76.

Eng Nguan Hong , Lim Eng Wah & Lim Yean Ching .(2004). Fokus e-Masteri

SPM- Kimia, Selangor : Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

Eng Nguan Hong , Lim Eng Wah & Lim Yean Ching . (2007). Focus Super SPM

-Chemistry, Selangor : Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

Forbes, T.P.(2004). Alternative conceptions held by Community College Chemistry

Students about Physical properties and process : Density, Solubility and

Phase Change. Diperoleh 23 Mac, 2007 daripada

http://www.lib.ncsu.edu/theses/available/etd-04062005-

110740/unrestricted/etd.pdf

Freyberg, P. & Osborne, R.J. (1981). ‘Who Structure The Curriculum: Teacher or

Learner?’ SET Research Information for Teacher 2, Item 6.

Galley, W. C.(2004). Exothermic Bond Breaking : A Persistent Misconception.

Journal of Chemical Education, 81(4), 523-525.

Gower, A., Daniel, M.W.& Loyd, D. (1997). Pupils and Paradigms: Conceptual

Demand in Nuffield “O” level chemistry. Education in Chemistry, 52,182-

183.

Hewson, M.G. & Hewson, P.W. (1983). Effect of instruction using students’prior

knowledge and conceptual change strategies on science learning. Journal of

Research in Science Teaching, 20(8): 731-743.

Jamali Md. Sah.(2004). Inovasi dan kaedah pengajaran berkesan. Diperoleh Februari

25, 2007 daripada http://portal.kukum.edu.my/pls/portal30.

68

Kamus Dewan Bahasa dan Pustaka. (1998). Edisi Ketiga. Dewan Bahasa dan

Pustaka: Kuala Lumpur.

Kementerian Pendidikan Malaysia (1995). Kerangka Alternatif Sains Murid Sekolah

Rendah. Kuala Lumpur: Bahagian Pendidikan Guru.

Low Swee Neo , Lim Yean Ching , Eng Nguan Hong , Lim Eng Wah & Umi

Kalthom Ahmad.(2005). Chemistry Form 4, Selangor: Abadi Ilmu Sdn. Bhd.

Mary Wong Siew Lian & Chin Teoi Peng. (1999). Satu Kajian Mengenai Kerangka

Alternatif Pelajar-Pelajar Sains Tingkatan Empat. Diperoleh Mac 12, 2007

daripada

http://www.mpbl.edu.my/inter/penyelidikan/1999/1999_05_Mary.pdf

Nakiboglu, C. (2003). Instructional Misconceptions of Turkish Prospective

Chemistry Teachers about Atomic Orbitals and Hybridization . Chemistry

Education : Research and Practice, 3(2), 171-188.

Nelja Yuruk & Omar Geban. (2001). Conceptual Change Text: A Supplementary

Material to Facilicate Conceptual Change In Electrochemical Cell Concept.

Diperoleh Mei 22, 2007 daripada [email protected].

Niaz Mansoor.(1996). ‘Reasoning Strategies of Students in Solving Chemistry

problems as a function of development level, functional M. capacity and

disembedding ability’ .International Journal of Science Education .18(5).525-

541.

Nicoll, G. (2001). A report of undergraduates’ bonding misconception.

International Journal of Science Education. 23(7),707-730.

Normah Abd. Aziz. (1996). Penggunaan Peta Konsep bagi Mengatasi

Kewujudan Miskonsepsi dalam Kinematik di kalangan Pelajar Tingkatan

4. Tesis Ijazah Sarjana Pendidikan, Kuala Lumpur : Universiti Kebangsaan

Malaysia.

Nurulain Ramli.(2002). Mengenalpasti kerangka alternatif dan hubungan dengan

pencapaian pelajar dalam memahami konsep asas dalam tajuk ikatan kimia

tingkatan 4 sains. Tesis Sarjana Muda Pendidikan (Sains), Tanjung Malim :

Universiti Pendidikan Sultan Idris.

Nurul Fathiyah Abdul Rahman. (2005) . Kajian Miskonsepsi terhadap pemahaman

dan penggunaan Istilah Sains dalam topik Struktur dan Fungsi Sel di

kalangan Mahasiswa Sains Major Biologi UPSI. Tesis Sarjana Muda

Pendidikan (sains), Tanjung Malim :Universiti Pendidikan Sulatan Idris.

69

Pabuccu, A.(2004). Effect of Conceptual Change Texts accompanied with analogies

on understanding of Chemical Bonding concepts. Diperoleh 23 Mac, 2007

daripada http://etd.lib.metu.edu.tr/upload/3/12605121/index.pdf

Philip, S. & Philips, P.S. (1991). Concept mapping versus problem solving among

chemistry students: a comparison between the UK and the USA. School

Science Review, 79(263), 101-104.

Pine, K. & Messer, D. (2001). ‘Children’s Misconceptions in Primary Science : a

survey of teacher’s view. Research in Science & Technological Education.

Vol.19, No.1.

Seager L.S. & Slabaugh R.M. (1997). Chemistry for Today, General Organic and

Biochemistry (Third Edition).United State of America: Prentice Hall.

Sheila Shamuganathan.(2004). Kajian Miskonsepsi bagi Konsep-konsep asas kimia di

kalangan pelajar-pelajar matrikulasi. Diperoleh Mac 20, 2007 daripada

http://www.kmph.matrik.edu.my

Taber, K.S. (1993). Student Conceptions of Chemical Bonding: Using Interviews to

follow the Development of a level students’ thinking. Diperoleh Februari 12,

2007 daripada http://www.leeds.ac.uk/educol/documents/00001483.htm.

Taber, K.S. (1997) . Student understanding of ionic bonding : molecular versus

electrostatics framework?School Science Review. 78(285), 85-95.

Taber, K.S . (2000) . Challenging Chemical Misconception in the Classroom.

Diperoleh Mei 22, 2007 daripada

http://.leeds.ac.uk/documents/00001525.htm.

Taber, K.S.(2003). Mediating mental models of metals: acknowledging the priority of

the learner’s prior learning. Science Education. 87, 732-758.

Tan Ming Tang & Chin Teoi Peng. (2001). Satu Tinjauan Awal Konsepsi Kemahiran

Sains di kalangan Guru Sains PKPG 14 minggu di Maktab Perguruan Batu

Lintang. Diperoleh Mac 20, 2007 daripada

http://www.mpbl.edu.my/inter/penyelidikan/2001/2001_9_tanmt.pdf

Yee See Fong. (2002). Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah Kimia Tingkatan

4, Kuala Lumpur: Percetakan Rina Sdn. Bhd.

Zurina Johari.(2005).Kerangka Alternatif di kalangan Pelajar Tingkatan Empat Sains

bagi tajuk Ikatan Kimia. Tesis Sarjana Muda Pendidikan (Sains), Tanjung

Malim : Universiti Pendidikan Sultan Idris.

70

LAMPIRAN A

72

LAMPIRAN B

73

LAMPIRAN C

PENDIDIKAN SAINS (KIMIA)

851110-03-6190


D20041018779

KAEDAH PENYELIDIKAN (TSR 3023)

74

LAMPIRAN D

FAKULTI SAINS DAN TEKNOLOGI


35900 TANJUNG MALIM, PERAK

TEL: 05-4506433

UJIAN DIAGNOSTIK UNTUK MENGESAN KEWUJUDAN

MISKONSEPSI BAGI TOPIK IKATAN KIMIA

Ujian ini dijalankan untuk mendapatkan maklumat kewujudan miskonsepsi pelajar

tingkatan empat bagi topik Ikatan Kimia. Oleh itu, kerjasama anda amat diperlukan

bagi menjayakan ujian ini. Semua maklumat yang diperolehi adalah sulit dan hanya

untuk tujuan pentadbiran penyelidikan sahaja.

Arahan :

1. Kertas soalan ini mengandungi dua bahagian. Bahagian A mempunyai 10

soalan aneka pilihan dan bahagian B mempunyai 4 soalan struktur.

2. Kertas soalan ini dalam Bahasa Inggeris diikuti dengan Bahasa Melayu.

3. Anda dikehendaki memjawab semua soalan dalam Bahasa Ingggeris dan tidak

meninggalkan sebarang soalan tanpa jawapan.

4. Setiap soalan di bahagian A disertakan dengan tahap-tahap kepastian CRI

yang perlu ditanda oleh pelajar.

5. Tahap-tahap kepastian ini adalah bagi merujuk kepada kepastian pelajar

terhadap jawapan yang diberi. Penandaan pada ruangan tahap kepastian CRI

yang diberi adalah berdasarkan skala yang diberikan di muka surat sebelah.

6. Semua jawapan hendaklah ditulis dalam kertas soalan.

7. Anda diberikan masa 1 jam untuk menjawab semua soalan.

8. Kerjasama anda didahului dengan ucapan ribuan terima kasih.

75

Tandakan pilihan tahap kepastian CRI anda berdasarkan skala di bawah:

Tahap Kepastian Kriteria

0 tidak tahu langsung

1 agak-agak sahaja

2 tidak pasti

3 hampir pasti

4 pasti

5 sangat pasti

Sebelum anda mula, sila lengkapkan maklumat dibawah:

(Maklumat diperlukan hanya untuk tujuan pentadbiran penyelidikan sahaja).

Nama:

Jantina:

Kelas:

76

Section A

(Objective)

Question 1 to question 10 are followed by four options A, B, C and D. Choose the

best option by blackening the correct space on the question sheet.

Mark the Certainty of Response Index (CRI) for each question below.

1. Atoms of various elements can chemically bond together to form compounds.

What is the basic principle for formation of compounds?

Atom terdiri daripada pelbagai unsur dapat terikat bersama secara kimia

untuk menghasilkan suatu sebatian. Apakah prinsip asas bagi pembentukan

suatu sebatian?

A. Atoms are bonded together to fill their octet and looks like noble gases

Atom terikat bersama untuk memenuhi oktet dan kelihatan seperti

gas adi

B. Element form stable compounds

Unsur menghasilkan sebatian yang stabil

C. Compounds formed through the transfer or sharing electrons

Sebatian terhasil melalui pemindahan atau perkongsian electron

D. It is natural phenomena

Suatu fenomena semulajadi

CRI 0 1 2 3 4 5

2. An element X has proton number 7 and nucleon number 14. What is the electron

arrangement of X3-?

Unsur X mempunyai nombor proton 7 dan nombor nukleon 14. Apakah

susunan elektron dalam ion X3-?

A. 2.5

B. 2.8

C. 2.8.4

D. 2.8.8

CRI 0 1 2 3 4 5

77

3. An ionic compounds have molecular formulae A2X3. State the ion that exists in

this compound.

Suatu sebatian ion mempunyai formula molekul A2X3. Nyatakan ion yang

hadir dalam sebatian ini

A. X2+ and A

3- // X

2+ dan A

3-

B. X3+ and A

3- // X3

+ dan A

3-

C. A2+ and X

3- // A

2+ dan X

3-

D. A3+ and X

2- // A

3+ dan X

2-

CRI 0 1 2 3 4 5

4. Which figure below shows the electron arrangement of sodium oxide, Na2O?

[R.A.M: Na = 11, O = 8]

Rajah di bawah yang manakah menunjukkan susunan elektron bagi Natrium

Oksida, Na2O?

Na O Na

Na O

Na

O

O

NaNa

+ 2- +

+ -

CRI 0 1 2 3 4 5

A

B

C

D

78

5. How does a potassium atom take part in the formation of the compound,

potassium oxide? [R.A.M: K=19, O=8]

Bagaimanakah atom Kalium mengambil bahagian dalam pembentukan

sebatian Kalium Oksida?

A. By donating one electron to an oxygen atom.

Dengan menderma satu elektron kepada satu atom Oksigen

B. By donating two electrons from two potassium atoms to an oxygen atom.

Dengan menderma dua elektron dari dua atom Kalium kepada satu

atom Oksigen

C. By accepting one electron from an oxygen atom.

Dengan menerima satu elektron dari satu atom Oksigen

D. By accepting two electrons from an oxygen atom.

Dengan menerima dua elektron dari satu atom Oksigen

CRI 0 1 2 3 4 5

6. Molecules of oxygen, O2 are attract by

Molekul Oksigen, O2 ditarik oleh

A. Electrovalent forces // Daya elektrovalen

B. Covalent forces // Daya kovalen

C. Kinetic forces // Daya kinetik

D. Van der Waals’ forces // Daya Van Der Waal

CRI 0 1 2 3 4 5

79

7. Which of the following diagrams shows the correct arrangement of electrons in

the carbon dioxide, CO2 molecule?

Antara rajah berikut, yang manakah menunjukkan susunan elektron yang

betul dalam molekul Karbon dioksida, CO2?

C

C

C

C

OO

O

O

O O

O

CRI 0 1 2 3 4 5

8. Ammonia molecule, NH3 is the covalent compound. What is the type of covalent

bond formed in this molecule?

Molekul Ammonia, NH3 merupakan sebatian kovalen. Apakah jenis ikatan

kovalen yang terhasil dalam molekul ini?

A. Single covalent bond // Ikatan kovalen tunggal

B. Double covalent bond // Ikatan kovalen ganda dua

C. Triple covalent bond // Ikatan kovalen ganda tiga

D. Electrovalent bond // Ikatan elektrovalen

CRI 0 1 2 3 4 5

A

B

C

D

80

9. Which statements are true?

Pernyataan manakah yang betul?

A. All covalent compounds have low melting points and boiling points.

Semua sebatian kovalen mempunyai takat lebur dan takat didih yang

rendah

B. All ionic compounds dissolve in water.

Semua sebatian ion larut dalam air

C. Ionic bonds is strong bonds and covalent bonds are weak bonds.

Ikatan ion merupakan ikatan yang kuat dan ikatan kovalen

merupakan ikatan yang lemah

D. Covalent compounds do not conduct electricity.

Sebatian kovalen tidak boleh mengkonduksikan elektrik

CRI 0 1 2 3 4 5

10. Which of the following statements state of tetrachloromethane, CCl4 have low

boiling points?

Antara pernyataan berikut, yang manakah menunjukkan tetraklorometana,

CCl4 mempunyai takat didih yang rendah?

A. Tetrachloromethane molecule is attracting each other by weak forces.

Molekul tetraklorometana tertarik antara satu sama lain oleh daya

yang lemah

B. Tetrachloromethane consists of ion.

Tetraklorometana mempunyai ion

C. Carbon is combining with chlorine by exothermic during the formation of

CCl4

Karbon bergabung dengan Klorin secara eksotermik semasa

pembentukan CCl4

D. Size of tetrachloromethane molecule is too small.

Saiz molekul tetraklorometana terlalu kecil

CRI 0 1 2 3 4 5

81

Section B

Answer all questions in this section

1. Define

Definisikan

a) Chemical bond // ikatan kimia

b) Ionic bond // ikatan ion

c) Covalent bond // ikatan kovalen

2. Lithium oxide, Li2O is an ionic compound

Litium oksida, Li2O merupakan sebatian ion

[R.A.M // J.AR: Li=3, O= 8]

a) Write the electron arrangement of lithium and oxygen atom. Tuliskan susunan elektron bagi atom Litium dan Oksigen

Lithium :

Oxygen :

82

b) Draw the formation of Li2O compound. Lukiskan pembentukan sebatian Li2O

c) Explain the formation of Li2O compound Terangkan pembentukan sebatian Li2O

3. Ammonia molecule, NH3, is a covalent compound

Molekul Ammonia, NH3, merupakan sebatian kovalen

[R.A.M // J.A.R: N=7, H=1]

a) Write the electron arrangement of nitrogen and hydrogen atom Tuliskan susunan elektron bagi atom Nitrogen dan Hidrogen

Nitrogen:

Hydrogen:

83

b) Draw the formation of NH3 molecule Lukiskan pembentukan molekul NH3

c) Explain the formation of NH3 molecule Terangkan pembentukan molekul NH3

4. a) Ionic compounds such as sodium chloride, NaCl can conduct electricity in

aqueous solutions. Explain why.

Sebatian ion seperti Natrium Klorida, NaCl dapat mengkonduksikan

elektrik dalam larutan akueus. Terangkan mengapa.

84

b)

Table 1

Based on the table 1, why there are differences of melting point and boiling

point between sodium chloride and methane?

Berdasarkan jadual 1, mengapakah terdapat perbezaan terhadap takat

didih dan takat beku antara natrium klorida dengan metana.

Compound Melting point (oC) Boiling Point (

oC)

Sodium Chloride 801 1413

Methane -183 -155

85

LAMPIRAN E

Kebolehpercayaan (Reliability) Bahagian A Case Processing Summary

N %

Cases Valid 10 100.0

Excluded a 0 .0

Total 10 100.0

a) List wise deletion based on all variables in the procedure.

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha N of Items

.786 10

Item Statistics

Mean Std. Deviation N

soalan1 1.6000 .51640 10

soalan2 1.8000 .42164 10

soalan3 1.8000 .42164 10

soalan4 1.7000 .48305 10

soalan5 2.0000 .00000 10

soalan6 1.9000 .31623 10

soalan7 1.7000 .48305 10

soalan8 1.6000 .51640 10

soalan9 1.6000 .51640 10

soalan10 1.8000 .42164 10

86

LAMPIRAN F

Kebolehpercayaan (Reliability) Bahagian B

Case Processing Summary

N %

Valid 10 90.9

Excludeda 1 9.1

Cases

Total 11 100.0

a) List wise deletion based on all variables in the procedure.

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha N of Items

.706 11

Item Statistics

Mean Std. Deviation N

S1a 2.7000 1.15950 10

S1b 2.7000 1.05935 10

S1c 2.6000 1.07497 10

S2a 2.2000 .78881 10

S2b 2.2000 1.03280 10

S2c 2.9000 .73786 10

S3a 2.4000 .96609 10

S3b 2.3000 .94868 10

S3c 3.1000 .56765 10

S4a 3.0000 .66667 10

S4b 3.2000 .78881 10

my thesis 2004

Documents

Transcript of my thesis 2004