Nota Tingkatan 2:Bab 1 Dunia Melalui Deria Kita

5/25/2018 Nota Tingkatan 2:Bab 1 Dunia Melalui Deria Kita

1/65

DUNIAMELALUI

DERIAKITA

BAB 1:


2/65

Revisi Sains Bab 2 Tingkatan 1

Sel = unit asaskehidupan


3/65

Organ-Organ Dalam Badan Manusia


4/65

Organ deria = organ yang membolehkanbadan bergerak balas terhadap

ransanganRansangan= perubahan sekeliling yang

boleh dikesan oleh organ-organ deria

Manusia memiliki 5 deria.

Organ deria dan fungsinya


5/65

5 DERIA

MANUSIA

PENGLIHATAN

PENDENGARAN

SENTUHAN

BAU

RASA


6/65

Organ deria dan fungsinya

Organ Deria Ransangan yangdikesan

Fungsi utama

1. Kulit Sentuhan, tekanan, sakit,

panas, sejuk

Organ untuk menyentuh

2. Hidung Bahan kimia di udara Organ untuk menghidu

3. Lidah Bahan kimia dalam makanan Organ untuk merasa

4. Telinga Gelombang bunyi Organ untuk mendengar

5. Mata Cahaya Organ untuk melihat


7/65

Sistem Saraf

Sistem saraf= sistem untuk

menghantar

maklumat atauarahan kepada/daripada otak

dalam bentukimpuls saraf


8/65

Laluan ransangan kepada gerak balas

Ransangan

Reseptordalamorganderia

Saraf

Otak

SarafEfektor

Gerakbalas

impuls

impuls


9/65

Reseptor= struktur yang sangat pekaterhadap ransangan

Efektor = bahagian badan yangmelakukan gerak balas (otot/kelenjar)

Otak= menafsir impuls saraf

Impuls saraf= maklumat / arahan yangditerima atau diberi oleh otak

Definisi


10/65

Kulit terdiri daripada3 lapisan:-

- epidermis- dermis

- lapisan lemak /

tisu adipos

Terdapat 5 reseptordi dalam kulit

1) DERIA SENTUHAN


11/65

Pressure

ReceptorAdipose

Dermis

Epidermis

Reseptor sejuk

c)

a)

b)

Struktur Kulit Manusia

Reseptor haba / panas

Reseptor

sakit

Epidermis

Dermis

Lapisan lemak

Reseptor

sentuhan

Reseptor

tekanan


12/65

Lapisan Kulit Reseptor Fungsi

Epidermis Sakit Mengesankesakitan apabilacedera

Dermis Sentuhan Mengesan sentuhan

melalui kulitHaba Mengesan

haba/panas,kenaikan suhu

Sejuk Mengesan objek

sejuk, penurunansuhu

Lapisan lemak Tekanan Mengesan tekananke atas kulit


13/65

Kepekaan kulit bergantung kepada:

Ketebalan epidermis- Contoh: tapak kaki kurang pekadengan sentuhan kerana lapisanepidermisnya tebal

Bilangan reseptor

- Hujung jari sangat peka dengansentuhan kerana terdapat banyakreseptor

Kepekaan Kulit


14/65

Anda

terbausesuatu?


15/65

Hidungialah organ deriauntuk menghidu

Terdapat sel-sel deria(reseptor bau) di bahagian

atas rongga hidung / rongganasal

2) DERIA BAU

Terdapat lapisan mukusdi dalam rongga hidung

untuk melarutkan bahan-bahan kimia di dalamudara dan meransang sel-sel deria untukmenghasilkan impuls saraf

Impuls saraf dihantar ke otak untuk menafsir bau


16/65

Saraf

Sel deria(reseptor bau)

Rongga hidungLubang hidung

Hidung

Struktur hidung


17/65

Laluan untuk mengesan bau
http://1.bp.blogspot.com/-4z_TogGcvN4/Tt5yiDB1gDI/AAAAAAAAAKc/vxz9e6PV6Fk/s1600/sense+of+smell.JPG


18/65

Laluan untuk mengesan bau

Bahan kimiadalam udara

masuk kerongga

hidungmelaluilubanghidung

Bahan kimialarut dalam

mukus &merangsang

sel deria

Sel deriamenghasilkanimpuls saraf

Saraf

hidungmenghantarimpuls saraf

ke otak

Otakmenafsir

bau


19/65

Lidah ialah organ deriauntuk merasa

Rasa dikesan oleh reseptorrasayang terdapat di tunas

rasa di permukaan lidah

3) DERIA RASA

Air liurdi dalam mulutuntuk melarutkan bahan-

bahan kimia dan meransang reseptor rasa untukmenghasilkan impuls saraf

Impuls saraf dihantar ke otak untuk menafsirrasa


20/65

Struktur & Kawasan Kepekaan Lidah


21/65

Laluan untuk merasa
http://2.bp.blogspot.com/-GevJAIJuieo/Tt-c-4rHwgI/AAAAAAAAALE/-yaKRijj-kA/s1600/sense+of+taste.jpg


22/65

Laluan untuk merasa

Bahan kimiadalam

makananlarutdi

dalam air

liurdi dalammulut

Bahan kimiamerangsang

reseptor rasa

di tunas rasa

Reseptorrasa

menghasilkanimpuls saraf

Sarafmenghantarimpuls saraf

ke otak

Otak

menafsirrasamakanan


23/65

Telinga ialah organ deriauntuk mendengar gelombangbunyi

Telinga dibahagi kepada 3

bahagian:- i. Telinga luar

ii. Telinga tengah

Iii. Telinga dalam

4) DERIA PENDENGARAN

Bahagian telinga luar dan tengah mengandungiudara manakala telinga dalam mengandungi cecair


24/65

Struktur Telinga
http://2.bp.blogspot.com/-vBJgdJNyXoI/TujNc9jV5XI/AAAAAAAAAMc/CA5Vq8NaBw8/s1600/sense+of+hearing.jpg


25/65

Bahagian Struktur / Ciri-ciri Fungsi

Telinga luar:

1) Cuping telinga

(Pinna)

Berbentuk corong dan terdiri

daripada tulang rawan.

Mengumpuldan mengarahkan

gelombang bunyi ke dalam

telinga.

2) Salur telinga

(Ear canal)

Tiub sempit yang menghala ke

arah gegendang telinga.

Menghantargelombang bunyi

ke gegendang telinga.

Telinga tengah:

1) Gegendang

telinga (Eardrum)

Membran nipis yang memisahkan

bahagian telinga luar daripada

telinga tengah.

Bergetardan menghantar

gelombang bunyi ke osikel.

2) Osikel

(Ossicles)

Terdiri daripada tiga tulang kecil:

yang menyambungkan gegendang

dan tingkap bujur.

Menguatkan getaran

gelombang bunyi sebelum

menghantar ke tingkap bujur.

3)Tiub Eustachia

(Eustachian tube)

Tiub sempit yang menyambungkan

bahagian telinga tengah ke tekak.

Mengimbangi tekanan udara

di kedua-dua belah gegendangtelinga.

4)Tingkap bujur

(Oval window)

Membran nipis yang berbentuk

bujur antara telinga tengah dan

telinga dalam.

Menghantargetaran bunyi

dari bahagian telinga tengah

ke telinga dalam.


26/65

Bahagian Struktur / Ciri-ciri Fungsi

Telinga dalam:

1) Koklea

(Cochlea)

Tiub bergelung yang penuh dengan

cecair. Dinding dalamnya mempunyai

hujung saraf yang sensitif terhadap

getaran gelombang bunyi.

Mengubah getaran

bunyi kepada impuls.

2) Salur separuh

bulat

(Semicircular

canals)

Tiga saluran yang terletak pada sudut

kanan di antara satu sama lain.

Mempunyai kantung kecil yang dipenuhi

dengan cecair dan hujung saraf yang

sensitif terhadap keseimbangan fizikal

badan.

Membantu mengawal

keseimbangan badan

3) Saraf auditori

(Auditory nerves)

Sekumpulan saraf yang menyambungkan

sel-sel deria ke otak.

Menghantar impuls

dari koklea ke otak

untuk ditafsirkan

sebagai bunyi.

Struktur telinga yang tidak terlibat dalam pendengaran:-

1) Tiub Eustachio

2) Salur separuh bulat


27/65

Mekanisme Pendengaran

Gelombangbunyi

Cuping

telinga

Salur telinga /

Salur auditori

Osikel

Tingkapbujur

Gegendang

telinga

Koklea

SarafAuditori

Otak


28/65

Mata ialah organ deriauntuk mengesan ransangancahaya

Terdapat 3 lapisan pada

dinding mata:- i. Sklera(lapisan luar)

ii. Koroid(lapisan tengah)

Iii. Retina(lapisan dalam)

5) DERIA PENGLIHATAN

Mata berbentuk bebolayang teletak di dalam soket mata dandipegang oleh otot-otot mata

Kelopak mata berfungsi untuk melindungi bahagian mata

Bulu mata menghalang objek (pasir/habuk/serangga) daripadamemasuki mata


29/65
http://2.bp.blogspot.com/-pgYBrQ1KV6E/Tx_Ne3aDoYI/AAAAAAAAAa8/k5x6aZgTSPU/s1600/eye+front+view.JPGhttp://2.bp.blogspot.com/-vv2OkytY_-c/Tx_NW0z7UsI/AAAAAAAAAa0/Z_o_-gYaDMQ/s1600/eye+cross+section.JPG


30/65

Fungsi struktur mata

Bahagian Struktur/Ciri-ciri Fungsi

Sklera (sclera) Lapisan putih yang kuat. - Memegang bentukmata.

- Melindungimata.

Kornea (cornea) Membran lut cahaya

(translucent) sklera, padabahagian depan mata.

- Membenarkan cahaya masuk

ke dalam mata.- Memfokus cahaya pada

retina.

Koroid (choroid) Lapisan gelap yang

mempunyai banyak

kapilari darah

- Membekaloksigen dan

makanan kepada mata.

- Menyerapdan mengelakkanpantulan cahaya di dalam mata.

Konjunktiva

(conjunctiva)

Lapisan epitelium pada

depan mata.

Melindungi kornea.

B h i St kt /Ci i i i F i


31/65


Iris Lapisan berbentuk cakera

(disc-shaped) pada depan

mata.

- Menentukan warna mata.

- Mengawal saiz pupil dan

jumlah cahaya yang memasuki

mata.Anak mata (pupil) Bukaan kecil pada depan

mata.

- Membenarkan cahaya

memasuki mata.

Kanta mata (lens) Kanta cembung yang lut

sinar dan elastik.

- Membias dan menfokus

cahaya pada retina.

Otot silia (ciliary

muscle)

Otot yang membentang

dari koroid.

- Mengubah ketebalan kanta

apabila jarak fokus kanta

berubah.

Ligamen gantung

(supportive

ligament)

Satu struktur yang

terbentuk daripada

gentian kolagen.

- Menyokong dan memegang

kantapada tempatnya.

Gelemaca

(vitreous humour)

Bahan seperti jeli yang

mengisi ruang di dalam biji

mata.

- Mengekalkan bentuk mata.

- Menyerakkan dan memfokus

imej pada retina.

B h i St kt /Ci i i i F i


32/65


Gelemair

(aqueous

humour)

Cecair tidak berwarna yang

mengisi ruang di bahagian

hadapan kanta mata.

Membias dan menfokus cahaya

yang memasuki mata.

Retina

(a) Bintik

kuning(yellow spot)

(b)Bintik buta

(blind spot)

Lapisan sel yang peka kepada

cahaya.

Titik bertentangan denganpupil dan kaya dengan

reseptor peka cahaya.

Titik melalui saraf optik,

yang keluar dari retina, dantidak mempunyai sel yang

peka kepada cahaya.

- Mengesan rangsangan cahaya

dan menukarkannyakepada

impuls.

- Kawasan mata yang paling pekaterhadap cahaya.

- Imej objek yang dilihat

difokus disini.

-Kawasan mata yang tidak pekaterhadap cahaya.

Imej objek yang terbentuk di

sini tidak dapat dikesan.

Saraf optik

(optic nerve)

Sekumpulan saraf yang

menghubungkan retina ke

otak.

Menghantar impuls dari retina

ke otak untuk ditafsirkan.


33/65

Sesuatu objek memantulkan cahaya dalam semua arah.

Hanya cahaya dalam kawasan pandangan tertentusahaja akan memasuki mata.

Cahaya dibiaskan pada kornea, gelemair, kanta matadan gelemaca

Suatu imej terbalik(inverted image) akan terfokuskepada retinadan seterusnya mencetuskan impulssaraf.

Impuls saraf dihantar ke otakmelalui saraf optikuntuk ditafsirkan. Imej ditafsirkan sebagai tegak.

Mekanisme Penglihatan

k P l h
http://3.bp.blogspot.com/--Dhd6ekVfZk/Tyme5V9AuAI/AAAAAAAAAbs/7wiqFzh36y4/s1600/formation+image+on+retina.JPG


34/65

Mekanisme Penglihatan

Objek

memantulkancahaya

Kornea Gelemair

Kanta mata

Gelemaca

Anak mata

Retina

Saraf optik

Otak


35/65

Cahaya = suatu bentuk tenagayang bergerak secara

lurus Cahaya tidak boleh menembusi objek legap. Maka

bayang-bayangakan terbentuk.

Cahaya boleh bergerak melalui vakum

Cahaya boleh dipantulkandan dibiaskan

Cahaya Dan Penglihatan


36/65

Pantulan = pembalikan cahayadaripada sesuatu permukaan

Keadaan pantulan cahaya bergantung kepadajenispermukaan

Permukaan rata memantulkan cahaya secara teraturmanakala permukaan kasar memantulkan cahaya secaraberselerak

Aplikasi pantulan cahaya: cermin pandang belakang, periskop

Pantulan Cahaya


37/65

Periskop


38/65

Cahaya boleh bergerak melalui medium lut sinar, sperti

kaca, plastik, air, udara Kelajuan cahaya berubah apabila bergerak melalui 2 medium

yang berbeza

Pembiasan = pembengkokan cahayaapabila bergerak melaluisatu medium ke satu medium yang berlainan ketumpatan.

Pembiasan Cahaya


39/65

Pembiasan Cahaya

P l h


40/65

Cacat penglihatan = tidak dapat melihat sesuatu objek

dengan jelas Terdapat 3 jenis kecacatan penglihatan

- Rabun jauh (short-sightness)

- Rabun dekat (long-sightness)

- Astigmatisme -Rabun warna

Kecacatan Penglihatan

R b h


41/65

Rabun jauh = orang yang melihat objek dekat dengan jelas

tetapi kurang jelas apabila melihat objek jauh Ini kerana imejyang terbentuk di hadapan retina

Sebab rabun jauh:- - bola mata terlalu panjang

-kanta mata terlalu tebal Boleh diperbetulkan dengan menggunakan kanta cekung

Rabun jauh

R b d k


42/65

Rabun dekat = orang yang melihat objek jauh dengan jelas

tetapi kurang jelas apabila melihat objek dekat Ini kerana imejyang terbentuk di belakang retina

Sebab rabun jauh:- - bola mata terlalu pendek

-kanta mata terlalu nipis Boleh diperbetulkan dengan menggunakan kanta cembung

Rabun dekat


43/65

A i i


44/65

Astigmatisme= orang yang tidak dapat melihat objek jauh

atau dekat dengan jelas Ini disebabkan permukaan kornea yang tidak sekata

Boleh diperbetulkan dengan menggunakan kanta silinder

Astigmatisme

R b W


45/65

Orang yang buta warna biasanya keliru antara warna merah

dan warna hijaukerana warna-warna ini kelihatan sama. Merupakan kecacatan yang diwarisi daripada ibu dan bapa

Rabun Warna

Uji M t A d


46/65

Uji Mata Anda

P lih t St k ik


47/65

= Menggunakan kedua-dua belah mata untuk melihat

sesuatu objek Mempunyai mata di bahagian hadapan kepala

Manusia dan pemangsa (singa, harimau, kucing, anjing)mempunyai pandangan streoskopik

Kelebihan penglihatan stereoskopik:- -boleh melihat objek dalam 3 dimensi

-boleh menganggar jarak dengan tepat

Penglihatan Steresokopik

P lih t M k l


48/65

= Menggunakan sebelah mata untuk melihat sesuatu objek

Haiwan herbivor (lembu, kuda, rusa, ikan) mempunyaipandangan monokular

Mempunyai mata di bahagian sisi kepala

Kelebihan penglihatan monokular:-

-mempunyai medan penglihatan yang besar tetapi tidakboleh menganggar jarak dengan tepat

Penglihatan Monokular


49/65

Alatan Untuk Mengatasi Had Penglihatan

Kanta pembesar Mikroskop Binokular

Ultra bunyiSinar X Periskop


50/65

Ilusi Optikal

B i & P d


51/65

Bunyi dihasilkan apabila objek bergetar

Suatu medium ( gas /cecair / pepejal ) diperlukan untukmemindahkan bunyi. Oleh itu bunyi tidak boleh dipindahkanmelalui vakum.

Bunyi boleh dipantulkanoleh permukaan yang licin dan keras

Bunyi akan diserapoleh permukaan lembut dan kasar

Gema = bunyi yang dipantul. Gema digunakan untuk :-

- menganggar kedalaman laut

- mengesan kumpulan ikan

- mengesan kehadiran ikan Manusia boleh mengesan bunyi pada frekuensi 20Hzhingga 20

000Hz

Bunyi & Pendengaran

P t l & P B i


52/65

Pantulan & Penyerapan Bunyi


53/65

Kegunaan Gema

K c c t n P nd n n


54/65

Kecacatan Pendengaran Kecacatan utama pendengaran = pekak

Sebab pekak:- - dilahirkan pekak

- gegendang telinga koyak / tidak berfungsi

-tulang osikel bercantum & tidak boleh bergetar

- saraf pendengaran rosak & tidak boleh menghantar impuls

saraf ke otak -koklea rosak akibat sakit / dadah yang berlebihan

- pendedahan bunyi yang terlalu kuat secara berlebihan danberterusan

Cara untuk memulihkan kecacatan pendengaran:- - pembedahan

- alat bantu pendengaran

Had Deria Pendengaran


55/65

Manusia boleh mengesan bunyi pada frekuensi 20Hzhingga20 000Hz

Bunyi di luar julat frekuensi ini tidak dapat didengar oleh telingamanusia

Apabila usia meningkat, julat frekuensi semakin kecil keranagegendang telinga semakin kurang kenyal

Kita boleh mengatasi had deria pendengaran dengan menggunakan:-

- stetoskopmendengar degupan jantung

- pembesar suarakuatkan bunyi yang perlahan

- fon telinga memfokuskan bunyi supaya lebih jelas

Had Deria Pendengaran

Pendengaran Stereofonik


56/65

Pendengaran Stereofonik

Pendengaran stereofonik = pendengaran menggunakan kedua-duabelah telinga

Kelebihan pendengaran streofonik:-

- membolehkan kita mengesan arah bunyi

Apabila kita mendengar sesuatu bunyi menggunakan kedua-duatelinga, telinga yang lebih dekat dengan sumber bunyi akanmendengar bunyi tersebut lebih cepat dan lebih kuat berbandingtelinga lain. Ini membolehkan kita mengetahui arah bunyi


57/65

Adakah tumbuh-tumbuhan

boleh bergerak???

Plant video

Gerak Balas Dalam Tumbuhan
http://localhost/var/www/apps/conversion/tmp/scratch_8/NOTA%20SAINS%20F2%202014%20MMZ/FROM%20SEED%20TO%20PLANT.avihttp://localhost/var/www/apps/conversion/tmp/scratch_8/NOTA%20SAINS%20F2%202014%20MMZ/FROM%20SEED%20TO%20PLANT.avi


58/65


Seperti manusia dan haiwan, tumbuhan juga bergerak balas

terhadap ransangan. Tumbuhan bergerak balas terhadap ransangan seperti cahaya,

air, graviti dan sentuhan

Tropisme = gerak balas terhadap ransangan yang datang darisatu arah

Tropisme positif= gerak balas ke arah ransangan Tropisme negatif = gerak balas menjauhiransangan

G k B l D l T b h


59/65


Tropisme Gerakan nasti

Fototropisme Geotropisme Hidrotropisme Thigmotropisme

Ransangan Cahaya Graviti Air Sentuhan

Pucuk Positif Negatif Negatif -

Akar Negatif Positif Positif -

Fototropisme


60/65

Fototropisme

Fototropisme= gerak balas tumbuhan kepada cahaya

Pucuktumbuh ke arah cahaya = fototropisme positif Akartumbuh menjauhi cahaya = fototropisme negatif

Fototropisme membantu pucuk dan daun mendapatkan cahayamatahari untuk membuat makanan melalui fotosintesis

Geotropisme


61/65

Geotropisme Geotropisme= gerak balas tumbuhan kepada graviti

Akar tumbuh ke arah graviti = geotropisme positif Pucuk tumbuh menjauhi graviti = geotropisme negatif

Geotropisme membantu tumbuhan mendapatkan air, garammineral dan sokonganuntuk tumbuh tegak dengan akar yangmencengkam tanah.

Hidrotropisme


62/65

Hidrotropisme Hidrotropisme= gerak balas tumbuhan kepada air

Akar tumbuh ke arah air = hidrotropisme positif Pucuk tumbuh menjauhi air = hidrotropisme negatif

Hidrotropisme membantu tumbuhan mendapatkan air untukkelansungan hidup

Akar lebih dipengaruhi air daripada graviti

Tigmotropisme


63/65

Tigmotropisme Tigmotropisme= gerak balas tumbuhan kepada sentuhan

Bahagian tumbuhan seperti batangdan sulur paut membelitmengelilingi objek atau tumbuhan lain untuk menyokong beratpokokdan mendapatkan cahaya matahari secukupnya.

Contoh: pokok seri pagi, pokok timun, pokok kacang panjang

Gerakan Nasti


64/65

Gerakan Nasti Hidrotropisme= gerak balas tumbuhan apabila disentuh

Tindak balas ini tidak bergantung pada arah ransangansentuhan Gerak balas ini bertindak untuk pertahanan pokok atau

memerangkap mangsa


65/65

Tamat Bab 1:

Dunia Melalui Deria KitaApa yang telah anda belajar dari bab ini??

Nota Tingkatan 2:Bab 1 Dunia Melalui Deria Kita

Documents

Transcript of Nota Tingkatan 2:Bab 1 Dunia Melalui Deria Kita