NYANYIAN KOIR

7/30/2019 NYANYIAN KOIR

1/11

16

NYANYIAN KOIR

PENGENALAN

Koir adalah sebuah ensembel muzik para penyanyi yang menyanyi beramai-

ramai. Ia bukan sebuah kumpulan penyanyi solo yang bersaing antara satu sama lain,

malah sebagai sekumpulan penyanyi yang membentuk nyanyian berharmoni.

Perkataan "ensembel" berasal daribahasa Perancis yang bermaksud "bersama-

sama."Kelab koir ialah sebuah kumpulan nyanyian yang terdiri daripada 45 orang atau

lebih.Koir ditubuhkan disekolah hasil daripada permintaan pelajar-pelajar. Guru-guru

akan menjemput orang luar bagi mengajar pelajar-pelajar sekiranya guru penasihat

tersebut.

Kebiasaanya koir juga diajar oleh senior daripada sekolah tersebut yang

menjadi kumpulan mahir. Apabila sesuatu kumpulan baru ditubuhkan maka kumpulan

baru ini akan membuat persembahan disekolah danakan menggantikan kumpulan

mahir atau senior mereka.Dari segi istilahnya, koir adalah sebuah kumpulan muzikal

vokal yang menyanyi beramai-ramai yang membentuk satu nyanyian yang harmoni.

Walaupun bukan penyanyi solo yang baik, namun dalam kumpulan koir, ahli-ahli

ini mampu untuk menghasilkan gabungan suara yang berharmoni, mantap dan merdu.

Koir sebagai rekreasi atau kesenggangan amat sesuai sebagai pilihan aktiviti

kokurikulumdi sekolah-sekolah terutama dalam keadaan wujudnya gejala sosial

khususnya di kalangan generasi muda. Koir dapat memberi penekanan ke arah

pembentukan kualiti diri dan sahsiah pelajar merangkumi aspek perasaan, kreativiti,

nilai sosialisasi, esteika dan etika.


2/11

17

Di samping sebagai pendorong yang berfungsi sebagai penggerak minda untuk

memikir dengan lebih ke arah peningkatan diri, penglibatan dalam aktiviti koir

memerlukan komitmen dan disiplin diri yang tinggi. Aktiviti koir ini juga dapat

mencungkil bakat pelajar yang sekali gus membina keyakinan kental dalam diri. Koir

dalam bentuk pertandingan atau pun persembahan, merupakan aktiviti yang popular

dijalankan di sekolah-sekolah berbanding dengan lain-lain aktiviti muzik. Ini adalah

kerana aktiviti koir tidak memerlukan perbelanjaan yang besar dari segi peralatan muzik

dan juga lebih mudah mendapatkan penyertaan pelajar di samping keperluan masa

latihan yang agak singkat.

STRUKTUR PERSEMBAHAN KOIR

Nyanyian kumpulan koir kebiasaannya diketuai oleh seorang pemimpin koir atau

juga lebih dikenali sebagai konduktor muzik (sama sepertiorkestra). Konduktor-

konduktor untuk koir kadang-kala dipanggil pengarah koral, pemimpin korus, atau

pemimpin koir, terutamanya kepada koir-koir yang bersekutu dengan sesebuah

orkestra. Kebanyakan kumpulan koir mengandungi empat bahagian, namun jumlah

bahagian sebenar adalah tidak terhad. Selain daripada empat bahagian, bilangan

bahagian kumpulan nyanyian di dalam satu-satu persembahan koir yang paling biasa

adalah tiga, lima, enam dan lapan.

Kumpulan-kumpulan koir boleh menyanyi dengan atau tanpa iringan alat-alat

muzik. Nyanyian tanpa iringan instrumen dipanggil nyanyian acapella. Instrumen iringan

secara praktikalnya boleh mengandungi sebarang instrumen, daripada satu hinggalah

kepada orkestra penuh. Untuk raptai iringan piano atau organ sering digunakan

walaupun pada awalnya instrument lain sepatutnya dirancang untuk digunakan, atau

untuk tujuan raptai muzikal acapella.


3/11

18

KATEGORI MENGIKUT LINGKUNGAN SUARA

Biasanya dalam koir ini terdapat empat kumpulan suara. Tapi boleh jadi lebih

dari itu. Tingkat-tingkat suara yang lazim adalah seperti soprano dan alto (wanita),

manakala tenor dan bes pula adalah untuk lelaki. Bagi kumpulan koir kanak-kanak

biasanya hanya ada dua gabungan suara iaitu alto dan soprano kerana suara kanak-

kanak lelaki lebih kurang suara kanak-kanak perempuan. suara ahli kumpulan akan di

uji terlebih dahulu bagi menentukan dimana kedudukan suara mereka sama ada

soprano, alto, tenor mahupun bes.

Kemudian, barulah skor lagu diedarkan berdasarkan kepada kumpulan suara

masing-masing. Suara soprano kebiasaannya mempunyai lingkungan suara dari "C

tengah" (C4) hingga ke "A atas" (A5) untuk muzik koir. Perkataan "soprano" secara

umumnya merujuk kepada penyanyi yang bersuara tertinggi dalam lingkungan suara

wanita. Dalam nyanyian 4 penyanyi koir berharmoni, penyanyi soprano adalah

penyanyi bersuara tertinggi yang kebiasaannya membentuk melodi muzik nyanyian.

Namun terdapat juga soprano yang boleh menyanyi lebih tinggi atau rendah dari

lingkungan suara kebiasaannya. Manakala alto pula kebiasaanya meliputi di antara G di

bawah C tengah hingga ke E sepuluh di bawah C tengah (G3-E5).

Ini merupakan lingkungan suara terendah bagi wanita. Dalam kumpulan

penyanyi koir , suara penyanyi alto adalah yang ke-2 tertinggi. Nota alto pada asalnya

ditulis dalam klef alto tetapi kini ditulis dalam klef trebal. Walaupun lelaki dan wanita

boleh menyanyi di dalam lingkungan suara penyanyi alto, namun istilah ini lebih kerap

ditujukan untuk penyanyi wanita. Istilah "kontralto" adalah istilah spesifik untuk merujuk

kepada penyanyi alto wanita yang berlawanan dengan penyanyi alto lelaki atau

instrumen muzik atau klef. Tetapi, dalam koir setiap tingkat suara ni mempunyai

peranan masing-masing dalam meharmonikan sesuatu persembahan nyanyian.Di

dalam nyanyian 4 penyanyi koir ,penyanyi tenor ialah yang bersuara kedua rendah, di

atas suara penyanyi bes dan di bawah suara penyanyi soprano dan penyanyi alto.


4/11

19

Lingkungan suara seorang penyanyi tenor koir biasanya tidak sehebat suara

penyanyi tenor opera. Sesetengah nyanyian koir tidak memerlukan penyanyi tenornya

menggunakan keseluruhan tenaga kuasa suara tenor, walaupun sesetengah koir tetap

memerlukan tenor untuk menyanyikan nada B3 ke atas sehingga G4. Di masa kini dan

juga sebelumnya, banyak kumpulan nyanyian koir menghadapi kesukaran mendapat

penyanyi yang memiliki suara seorang tenor. Ini adalah kerana ia amatlah sukar untuk

lelaki dewasa sebenarnya memiliki suara tinggi yang unik untuk digelar tenor.

Kebanyakan lelaki dewasa lebih gemar menyanyikan lagu untuk bahagian besatau

bariton.

Oleh sebab itu, kerap kali penyanyi lelaki yang tidak memiliki suara tenor dilantik

untuk memegang bahagian tersebut walaupun suara mereka tidak sampai ke tahap

lingkungan suara seorang tenor. Apabila perkara sebegini wujud dalam sesetengah

kumpulan koir, kebiasaanya penyanyi alto disuruh menyanyikan bahagian tenor

walaupun sesetengah alto yang dipilih juga mempunyai lingkungan suara yang tidak

cukup tinggi.Bes ialah suara lelaki yang menyanyi di dalam lingkungan suara yang

paling dalam dan rendah di dalam suara manusia. Lingkungan suara penyanyi bes

kebiasaannya adalah dari F2 hingga ke E4 tetapi boleh menjadi seluas Eb2 hingga F4.

Suara penyanyi bes berubah dari suaradada hingga ke pertengahan suara di sekitar A3

atau Ab3 di bawah pertengahan C dan berubah kepada daftar suara utama pada

sekitar D4 atau C#4 di atas pertengahan C. Suara rendah penyanyi bes adalah

kekuatan mereka manakala suara tinggi ialah kelemahan mereka. Nyanyian koir

dikategorikan menurut lingkungan suara seperti berikut:-

Koir campuran (mengandungi suara penyanyi lelaki dan wanita)

jenis ini adalah corak kumpulan koir yang paling kerap dibuat, mengandungi

penyanyi- penyanyi soprano, alto, tenor dan bes yang dikenali dengan nama

singkat sebagai SATB.

Jika suara-suara ini dibahagi kepada dua bahagian, nama pendek yang

digunakan ialah SSAATTBB , manakala SATBSATB jika kumpulan koir tersebut

terbahagi kepada dua separa bebas empat bahagian koir.


5/11

20

Sekiranya suara bariton digunakan, istilah pendek yang digunakan adalah

SATBarB.

Koir lelaki

menggunakan istilah pendek SATB yang serupa dengan koir campuran namun

S merujuk kepada soprano kanak-kanak lelaki manakala alto dinyanyikan oleh

lelaki dewasa dengan penggunaan falseto,kerap juga dipanggil sebagai kaunter

tenor.

Format ini adalah amat biasa digunakan di dalam koir katedral British.

Koir wanita

mengandungi suara soprano dan alto sahaja, menggunakan singkatan SSAA

atau SSA.

Koir kanak-kanak

sering dibuat dalam dua bahagian SA (soprano;alto) atau tiga bahagian SSA

atau kadang-kala mengandungi lebih banyak suara.

LATAR BELAKANG PENUBUHAN KUMPULAN KOIR

Perancangan membentuk sebuah kumpulan koir seharusnya dilakukan secara

bersistematik agar segala yang dirancang dapat dilaksanakan hingga tercapai objektif.

Ia bertujuan mengelak daripada timbulnya masalah-masalah yang boleh membantutkan

perancangan yang telah dibuat.Terdapat beberapa pekara yang perlu diberi perhatian

khusus dalam menentukan kejayaannya,antaranya ialah :

1. Saiz kumpulan

2. Jenis Kumpulan 2, 3, atau 4 suara

3. Jumlah atau bilangan penyanyi

4. Pemuzik Iringan

5. Alat Muzik Iringan

6. Keupayaan Guru.

7. Tempat Latihan


6/11

21

8. Jadual Latihan

9. Surat menyurat

10. Skor atau gubahan-gubahan lagu.

Kesemua faktor yang disebutkan diatas akan memudahkan lagi prosedur yang

seterusnya dan membolehkan segala urusan berjalan dengan lancar. Prosedur

berikutnya ialah:

1. Menentukan tarikh uji bakat

Penentuan tarikh untuk uji bakat perlu dirancang dengan teliti agar setiap pelajar

yang berminat berpeluang menjalankannya. Proses ini akan dapat membantu

mendapatkan pelajar yang terbaik dikalangan pelajar.

2. Melaksanakan uji bakat

Melaksanakan uji bakat bertujuan mendapatkan pelajar-pelajar yang berpotesi

dalam nyanyian koir.dalam hal ini guru perlu ingat jumlah penyanyi yang diperlukan

dalam setiap kumpulan. Jumlah penyanyi akan mempengaruhi bunyi yang

dihasilkan nanti. Ia akan memudahkan proses keseimbangan bunyi sesebuah

kumpulan koir.

Guru-guru juga perlu ingat bahawa uji bakat ini bertujuan mencari penyanyi secara

kumpulan bukan secara solo.Penyanyi yang telah terbina identiti dan cara nyanyian

tersendiri lebih sesuai untuk nyanyian solo, Walaubagaimanapun mereka boleh

diasuh untuk bernyanyi secara kumpulan.

Warm up perlu dijalankan sebelum uji bakat dilaksanakan agar pelajar telah betul -

betul bersedia. Menguji bakat perlu dilakukan mengikut beberapa turutan bagi

mempastikan pekara- pekara berikut:


7/11

22

Tempo

Menyanyi dengan tempo yang tepat amat penting dalam sesebuah kumpulan ensembel

.Terdapat aktiviti-aktiviti yang dapat membantu mengesan tempo pelajar antaranya

ialah, meminta pelajar menepuk tangan mengikut tempo lagu yang dimainkan atau

dinyanyikan. Tepuk tangan sama dengan guru dan sebagainya.

Renj

Menentukan renj yang tepat bertujuan membahagikan pelajar berdasarkan jenis suara

seperti suara soprano, alto ,tenor dan bes. Antara aktiviti yang dilaksanakan ialah

dengan meminta pelajar menyanyi not terendah dan tertinggi yang termampu. Tetapi ia

dapat dilakukan secara lebih sistematik menggunakan alat muzik seperti kibod, piano,

gitar misalnya mainkan satu nada sederhana dan minta pelajar tersebut turut . Proses

ini dilakukan dengan menaikkan not atau turunkan not ikut turutan bagi mendapatkan

not tertinggi dan terendah yang boleh dicapai oleh setiap individu . Proses ini

memudahkan guru menentukan jenis suara serta kumpulan yang sesuai dengan setiap

individu.

Tone Suara

Tone kualiti setiap individu berbeza-beza dan ia perlu disesuaikan dengan kumpulan-

kumpulan tertentu agar kesannya lebih menyerlah. Suara yang tidak terkawal bunyinya

misalnya terlalu tajam, atau gemersik perlu dielakkan kerana ia akan merosakkan

keseluruhan ensembel. Suaranya akan selalu tertonjol menyebabkan imbangan bunyi

sukar dilakukan. Pastikan penyanyi yang dipilih mempunyai suara yang dapat diadun

secara kumpulan.

Irama

Kemahiran dalam irama dapat memudahkan proses pengajaran dan pembelajaran

terutamanya dalam lagu yang mempunyai pelbagai corak irama. Sesetengah pelajar

sukar menyanyikan bahagian-bahagian irama up beat atau sinkopasi. Ini akan

membantutkan proses pengajaran dan pembelajaran .


8/11

23

Oleh itu para guru disarankan menguji kebolehan pelajar dalam irama yang pelbagai

dan pastikan ia dilakukan dengan betul serta menepatitempo yang diberi. Aktiviti yang

selalu dilakukan ialah guru menyedikan beberapa jenis pola irama yang pelbagai

termasuk yang mempunyai sinkopasi. Guru menepuk irama-irama tersebut dan

meminta pelajar mengikutnya. Pelajar yang berjaya mengikutinya dengan irama serta

tempo yang betul dianggap berjaya dan layak menyertai kumpulan tersebut.

Bagi pelajar yang mempunyai latar belakang muzik serta telah menguasai corak irama

bolehlah menjalankan aktiviti yang lebih mencabar iaitu guru memainkan satu corak

irama asas dan meminta pelajar memaikan satu corak irama lain dalam waktu yang

sama. Gabungan corak irama ini akan menghasilkan satu corak irama baru jika

dimainkan dengan betul.

Ketepatan Pic

Ketepatan pic sangat penting dalam menghasilkan sebarang bentuk ensembel yang

berkualiti. Ia juga tidak terkecuali bagi sebuah kumpulan koir. Lapisan suara hanya

dapat dilakukan jika setiap pelajar mempunyai ketepatan pic. Pic yang lemah akan

menyebabkan harmoni yang tidak tepat , lemah serta tidak bertenaga malah

menyukarkan proses nyanyian secara harmoni. Dalam konteks ini guru perlu

mempastikan setiap pelajar yang terpilih mempunyai ketepatan pic. Ketepatan pic dapat

dinilai atau diuji melalui beberapa aktiviti mudah saperti meminta pelajar menyanyikan

balik melodi yang dimainkan atau dinyanyikan .

Pelajar yang dapat mernyanyikan balik melodi yang dimainkan dikira mempunyai

ketepatan pic yan baik, Namun guru-guru perlulah memainkan melodi-melodi yang

bersesuaian dengan renj suara individu tersebut. Antara aktiviti yang dijalankan ialah

menyanyikan arppegio, skel serta melodi-melodi pendek yang dimainkan dalam

pelbagai nada yang bersesuaian dengan suara setiap individu.


9/11

24

Pembahagian Kepada Kumpulan S.A.T.B

Pembahagian kepada kumpulan dilakukan berdasarkan jumlah atau saiz kumpulan

yang telah dirancangkan. Dalam konteks ini kumpulan yang dirancangkan berjumlah 40

orang. Pemberatannya ialah 13 penyanyi bes, 10 penyanyi tenor, 10 penyanyi Alto dan

7 penyanyi sopranao. Pemberatan ini diambil setelah mengambil kira kekuatan bunyi

yang diperlukan.Penetapan kumpulan ini dibahagikan berdasarkan renj suara yang

dimiliki oleh individu dengan berdasarkan renj saperti berikut:

1. Soprano

2. Alto

3. Tenor

4. Bes

Menyanyi mengikut kumpulan S, A, T, B. dimulakan dengan kumpulan soprano dan

diikuti oleh alto, tenor dan bes. Melodi biasanya dinyanyikan oleh soprano atau alto

namun kadangkala semua menyanyi secara unison jadi adalah lebih baik rujuk pada

skor dan pastikan kumpulan yang menyanyikan bahagian melodi didahulukan. Dalam

konteks ini saya telah memilih lagu yang dimulakan dengan semua kumpulan menyanyi

secara unison pada keseluruhan rangkap pertama. Oleh itu pengajaran dimulakan

dengan turutan berikut:

1. Menyanyikan baris demi baris beserta latih tubi sehingga lengkap satu

rangkap.(tanpa iringan) Melodi dimainkan piano sebagai panduan.

2. Menyanyi keseluruhan rangkap pertama dengan iringan.

3. Melatih tubi bahagian-bahagian yang bermasalah dan membina keyakinan diri.

4. Peneguhan dilakukan dengan meminta pelajar menyanyikan keseluruhan

rangkap lagu dengan iringan piano.

5. Pembetulan dilakukan secara serta-merta bukan menunggu sehingga

keseluruhan rangkap tamat. Proses ini dilakukan sahingga pelajar dapat

menyanyikannya dengan baik.


10/11

25

KESERAGAMAN KOIR

mat (attack and released)

Permulaan nyanyian pada setiap not perlu diselaraskan dengan setiap individu dan

setiap kumpulan. Begitu juga dengan cara menamatkan setiap not yang dinyanyikan.

Kesemuanya perlu diselaraskan agar wujud persembahan sebagai satu kumpulan dan

bukan bersifat individualistik.

Pemimpin koir dapat mendengar keseluruhan ensembel dengan baik kerana

kedudukannya didepan dan berhadapan dengan kumpulannya. Penentuan aras

dinamik bertujuan memberikan impak serta keseimbangan bunyi keseluruhan koir.

Pakaian kumpulan koir yang seragam akan mempamerkan identiti serta kerjasama

yang telah terbina. Namun apa yang penting ialah ia bersesuaian dengan acara serta

tatacara dan etika persembahan. Pastikan pakaian tersebut tidak menyumbang kepada

gangguan-gangguan seperti berlaku pakaian terlalu ketat sehingga mengganggu

kelancaran pernafasan. Tidak selesa dengan potongan/fesyen yang kurang

sesuai/mendedahkan aurat menyebabkan penyanyi kurang konsentrasi dan

berkemungkinan hilang keyakinan diri.

Persembahan koir tidak memerlukan gerakan yang banyak dan agresif tetapi memadai

dengan menunjukkan mimik muka yang bersesuaian dengan lirik serta interpretasi lagu

yang dinyanyikan. Pergerakkan yang keterlaluan hanya akan menghilangkan

konsentrasi penyanyi dan penonton. Gaya persembahan seharusnya tertumpu kepada

elemen-elemen muzik saperti harmoni, pic, dinamik, interpretasi, sebutan dan

sebagainya.


11/11

26

KESIMPULAN

Melalui perancangan yang telah dibuat dengan teratur dan teliti, sebuah kumpulan koir

akan dapat dihasilkan dengan berkesan dan berkualiti. Malah sistem penjadualan dan

sikap yang tegas dalam mengendalikan kumpulan perlu diambil berat agar ahli

kumpulan koir tidak mengambil kesempatan atau sambil lewa menjalani sesi latihan.

Sikap kesungguhan mengendalikan latihan akan menarik keyakinan dan semangat

kepada ahli kumpulan koir menjalani latihan dengan baik.

Cara mengendalikan latihan dengan mengadakan warm-up vokal dan tubuh turut

menarik minat serta perangsang kepada ahli koir. Aktiviti-aktiviti tersebut kelihatan tidak

begitu penting tetapi ia sebenarnya amat penting kerana ia boleh memberi persediaan

fizikal yang berkesan dalam nyanyian di samping membantu menggalakkan ahli

menyertainya kerana sesi tersebut adalah sungguh menarik seperti suatu permainan

atau hiburan. Contohnya senaman ringan dari segi fizikal, pemanasan suara yang

mempunyai pelbagai aktiviti boleh dijalankan seperti bubbling, humming, dan cara

latihan suara yang menggunakan pelbagai teknik yang menarik lagi berkesan.

Kemesraan dan cara layanan terhadap ahli koir juga perlu diberi tumpuan untuk

menarik mereka menjalani latihan dengan bersungguh-sungguh.

Latihan yang betul dan berkesan penting kepada ahli koir. Selang antara hari latihan

tidaklah terlalu lama dan ahli koir perlu mengadakan sesi latihan sepanjang masa

sehingga hari pertandingan. Perhatian yang kurang akan menyebabkan kumpulan koir

menjadi lemah dan kurang komitmen. Jurulatih dan pelajar mesti ada kesungguhan

yang kuat untuk memenangi sebarang acara atau pertandingan itu. Pujian atau motivasi

perlu diberikan oleh jurulatih sebagai perangsang dan dorongan dalam menambahkan

kekuatan semangat mereka menyanyi dengan berkesan

NYANYIAN KOIR

Documents

Transcript of NYANYIAN KOIR