Disediakan Oleh : NassrutoDisediakan Oleh : Nassruto

Bijirin, hasilBijirin, hasilBijirin & Bijirin & Ubi-ubianUbi-ubian

Buah-buahanBuah-buahan& sayuran.& sayuran.

Susu, dadih, keju,Susu, dadih, keju,Ikan, ayam, dagingIkan, ayam, dagingdan kekacang.dan kekacang.

Lemak, Lemak, minyakminyakdan gula.dan gula.

11

22

33

44

PengenalanPengenalan

Makanan merupakan sumber nutrien.Makanan merupakan sumber nutrien.Terdiri daripada sebatian organik dan bukanTerdiri daripada sebatian organik dan bukanorganik.organik.Menjaga dan membina tisu tubuh; Menjaga dan membina tisu tubuh; membekalkan tenaga; mengawal atur proses-membekalkan tenaga; mengawal atur proses-proses tubuh.proses tubuh.Amat penting bagi manusia untuk terus hidup.Amat penting bagi manusia untuk terus hidup.

Nutrien-Nutrien PerluNutrien-Nutrien Perlu

1.1.KarbohidratKarbohidrat2.2.LemakLemak3.3.ProtinProtin4.4.VitaminVitamin5.5.MineralMineral6.6.AirAir7.7.Fibre/seratFibre/serat

KARBOHIDRATKARBOHIDRAT Merupakan sumber tenaga dan haba.Merupakan sumber tenaga dan haba. Terdiri daripada gula dan kanji.Terdiri daripada gula dan kanji. Sumber dari bijirin, roti, ubi, buah-buahan Sumber dari bijirin, roti, ubi, buah-buahan

dan sayuran.dan sayuran. Merupakan sebatian organik yang mustahak.Merupakan sebatian organik yang mustahak. Terdiri drpd 3 unsur iaitu karbon, hirogen danTerdiri drpd 3 unsur iaitu karbon, hirogen dan

oksigen.oksigen. Formula umum – CFormula umum – CnnHH 2n 2nOO n n

Nisbah hidrogen dan oksigen adalah sama Nisbah hidrogen dan oksigen adalah sama dengan air.dengan air.

Pengelasan KarbohidratPengelasan Karbohidrat

1.1. MonosakaridaMonosakarida- merupakan gula yang paling ringkas.- merupakan gula yang paling ringkas.- hanya mempunyai 1 molekul.- hanya mempunyai 1 molekul.- cth; glukosa, fruktosa, galaktosa.- cth; glukosa, fruktosa, galaktosa.

2.2. DisakaridaDisakarida- merupakan gabungan 2 molekul - merupakan gabungan 2 molekul monosakarida.monosakarida.- Cth; - Cth; Maltosa (glukosa + glukosa), Maltosa (glukosa + glukosa),

Sukrosa (glukosa + fruktosa),Sukrosa (glukosa + fruktosa),Laktosa (glukosa + galaktosa)Laktosa (glukosa + galaktosa)

- sumber gula tebu(sukrosa), susu(laktosa).- sumber gula tebu(sukrosa), susu(laktosa).

Pengelasan KarbohidratPengelasan Karbohidrat

3.3. PolisakaridaPolisakarida- mempunyai gabungan molekul yang - mempunyai gabungan molekul yang komplek.komplek.- lebih stabil dan tidak larut.- lebih stabil dan tidak larut.- ada yang tidak dapat di cernakan oleh- ada yang tidak dapat di cernakan oleh sistem penghadaman.sistem penghadaman.- cth; kanji, glikogen, selulosa dan dekstrin.- cth; kanji, glikogen, selulosa dan dekstrin.

Fungsi KarbohidratFungsi Karbohidrat

1.1. Sumber tenaga Sumber tenaga 1gm = 4 kal.1gm = 4 kal.2.2. Menjimatkan penggunaan protein.Menjimatkan penggunaan protein.3.3. Mustahak untuk metabolisma lemak normal.Mustahak untuk metabolisma lemak normal.4.4. Membentuk asid glukuronik dalam hati.Membentuk asid glukuronik dalam hati.5.5. Mustahak untuk mengawal keutuhan tisu saraf.Mustahak untuk mengawal keutuhan tisu saraf.6.6. Laktosa menggalakkan pertumbuhan bakteriaLaktosa menggalakkan pertumbuhan bakteria

yang bermanafaat dalam usus utk sintesis vit.yang bermanafaat dalam usus utk sintesis vit.B kompleks dan vit. K. serta sebagai julap.B kompleks dan vit. K. serta sebagai julap.

1.1.Kekurangan glukosa dalam darah.Kekurangan glukosa dalam darah.2.2.Penggunaan protin dan lemak utkPenggunaan protin dan lemak utk penghasilan tenaga.penghasilan tenaga.3.3.Malnutrisi.Malnutrisi.4.4.Letih-lesu.Letih-lesu.5.5.Sembelit.Sembelit.6.6.KetosisKetosis

Kekurangan Kekurangan KarbohidratKarbohidrat

1.1. Pengumpulan lemak – obesiti.Pengumpulan lemak – obesiti.2.2. Gula memainkan peranan Gula memainkan peranan

penting dalam penting dalam punca punca kerosakan gigi.kerosakan gigi.

Berlebihan Berlebihan KarbohidratKarbohidrat

Metabolisma Metabolisma KarbohidratKarbohidrat

- Proses kimia. - Proses kimia. - menukarkan nutrien kpd elemen tisu kompleks - menukarkan nutrien kpd elemen tisu kompleks - menukarkan bahan tubuh yang kompleks menukarkan bahan tubuh yang kompleks kepada bentuk yang lebih ringkas bersamakepada bentuk yang lebih ringkas bersama pengeluaran tenaga dan haba.pengeluaran tenaga dan haba.

- 2 Fasa iaitu; 2 Fasa iaitu;

a) a) AnabolismaAnabolisma

b) b) KatabolismaKatabolisma

perubahan kimia dalam perubahan kimia dalam mengabungkan bahan yang mengabungkan bahan yang ringkas kpd bahan yang lebih ringkas kpd bahan yang lebih kompleks dan hasilnya sel baru kompleks dan hasilnya sel baru dan penyimpanan tenaga.dan penyimpanan tenaga.

AnabolismaAnabolisma

proses kimia berkaitan proses kimia berkaitan penguraian bahan kompleks penguraian bahan kompleks kpd yang lebih ringkas kpd yang lebih ringkas untuk pengeluaran tenaga atau untuk pengeluaran tenaga atau perkumuhanperkumuhan..

KatabolismaKatabolisma

Metabolisma KarbohidratMetabolisma KarbohidratGlukosa digunakan dalam beberapa cara;Glukosa digunakan dalam beberapa cara;1.1. Penghasilan tenaga.Penghasilan tenaga.2.2. Berada dalam sirkulasi darah utk paras Berada dalam sirkulasi darah utk paras

glukosa normal iaitu 2.5mmol/L – 5.3mmol/L.glukosa normal iaitu 2.5mmol/L – 5.3mmol/L.3.3. Ditukarkan kepada ‘glikogen’, disimpan Ditukarkan kepada ‘glikogen’, disimpan

di dalam hati dan otot.di dalam hati dan otot.4.4. Lebihan glukosa juga ditukarkan kepada Lebihan glukosa juga ditukarkan kepada

lemak.lemak.

#Hasil akhir metabolisma ialah tenaga, haba,#Hasil akhir metabolisma ialah tenaga, haba, karbon dioksida dan air.karbon dioksida dan air.

Proses-Proses Dalam Metabolisma Proses-Proses Dalam Metabolisma KarbohidratKarbohidrat

1.1. GlikogenesisGlikogenesis- proses penghasilan glikogen daripada glukosa- proses penghasilan glikogen daripada glukosa yang berlebihan dan di simpan dalam hepar.yang berlebihan dan di simpan dalam hepar.

2.2. GlikogenolisisGlikogenolisis- proses pemecahan glikogen kepada glukosa- proses pemecahan glikogen kepada glukosa apabila badan memerlukan apabila badan memerlukan glukosa. glukosa.

3.3. LipogenesisLipogenesis- proses penghasilan asid lemak dan gliserol - proses penghasilan asid lemak dan gliserol daripada glikogen yang berlebihan. daripada glikogen yang berlebihan.

4.4. HydrolisisHydrolisisSatu proses kimia dimana sebatian dan airSatu proses kimia dimana sebatian dan airbergerakbalas bersama utk menghasilkanbergerakbalas bersama utk menghasilkansebatian lain.sebatian lain.

5.5. GlukoneogenesisGlukoneogenesisSatu proses kimiaSatu proses kimia dimana glukosa dihasilkandimana glukosa dihasilkandaripada bahan bukan karbohidrat. Berlaku daripada bahan bukan karbohidrat. Berlaku dalam keadaan kebuluran atau berpuasa.dalam keadaan kebuluran atau berpuasa.

Metabolisma Glukosa untuk Penghasilan TenagaMetabolisma Glukosa untuk Penghasilan Tenaga

Berlaku dalam 3 peringkat;Berlaku dalam 3 peringkat;

a)a) Peringkat Glikolisis (anaerobik).Peringkat Glikolisis (anaerobik).

b)b)Peringkat Kitaran Kreb (anaerobik).Peringkat Kitaran Kreb (anaerobik).

c)c) Peringkat Rangkaian Pengangkutan ElektronPeringkat Rangkaian Pengangkutan Elektron(aerobik).(aerobik).

LEMAK & MINYAKLEMAK & MINYAKDefinisi;Definisi;

Minyak – dlm bentuk cecair dlm suhu biasa.Minyak – dlm bentuk cecair dlm suhu biasa. Lemak – dlm bentuk pepejal dlm suhu biasa.Lemak – dlm bentuk pepejal dlm suhu biasa.

KomposisiKomposisi

Mengandungi unsur C, HMengandungi unsur C, H++ dan O dan O22

Kandungan HKandungan H++ dan O dan O2 2 lebih tinggi.lebih tinggi. Nisbah HNisbah H++ dan O dan O22 dlm lemak tidak sama dengan dlm lemak tidak sama dengan

air.air.

Jenis-Jenis LemakJenis-Jenis Lemak

a)a)Lemak HaiwanLemak Haiwan- asid lemak tepu- asid lemak tepu- gliserol- gliserolSumber; susu, keju, daging, mentega.Sumber; susu, keju, daging, mentega.

b)b) Lemak sayur-sayuranLemak sayur-sayuran- asid lemak tidak tepu- asid lemak tidak tepu- gliserol- gliserolSumber; minyak kelapa, kacang, soyaSumber; minyak kelapa, kacang, soya

jagung dan kelapa sawit.jagung dan kelapa sawit.

Fungsi LemakFungsi Lemak1.1. Hasilkan tenaga dan haba.Hasilkan tenaga dan haba.2.2. Sokongan organ dlm badan spt; kidney, mata.Sokongan organ dlm badan spt; kidney, mata.3.3. Pengangkutan vit. larut lemak. (A,D,E & K)Pengangkutan vit. larut lemak. (A,D,E & K)4.4. Utk pembentukan kolesterol dan hormon Utk pembentukan kolesterol dan hormon

steroid.steroid.5.5. Simpanan lemak dibawah kulit dan mesenteri.Simpanan lemak dibawah kulit dan mesenteri.6.6. Lapisan pada saraf dan dlm sekresi kelenjar Lapisan pada saraf dan dlm sekresi kelenjar

sebaceous.sebaceous.7.7. Sebagai penebat.Sebagai penebat.

Keburukan Lemak BerlebihanKeburukan Lemak Berlebihan

1.1. Gemuk/ obesiti.Gemuk/ obesiti.2.2. Melambatkan penghadaman.Melambatkan penghadaman.3.3. Berhubungkait dengan penyakit koronari Berhubungkait dengan penyakit koronari

dan darah tinggi.dan darah tinggi.4.4. Meningkatkan risiko kanser payu dara, usus.Meningkatkan risiko kanser payu dara, usus.

ProteinProtein

Mengandungi unsur karbon, nitrogen & oksigen.Mengandungi unsur karbon, nitrogen & oksigen. Terdiri drpd unit-unit asid amino.Terdiri drpd unit-unit asid amino. 2 jenis asid amino;2 jenis asid amino;

a)a) Asid amino perlu.Asid amino perlu. - asid amino yang tdk dpt disentesis oleh- asid amino yang tdk dpt disentesis oleh badan.badan. - sumbernya hanya dari makanan.- sumbernya hanya dari makanan. spt; lysine, leucine, isoleucine, methioninespt; lysine, leucine, isoleucine, methionineb) Asid amino tidak perlu.b) Asid amino tidak perlu. - boleh disentesis oleh badan.- boleh disentesis oleh badan. spt; alanine, cystine, glutamine , tyrosinespt; alanine, cystine, glutamine , tyrosine

a) Protein haiwan (Kelas 1)a) Protein haiwan (Kelas 1) mengandungi semua asid amino yang mengandungi semua asid amino yang

diperlukan utk mengekalkan kesihatan.diperlukan utk mengekalkan kesihatan. Sumbernya ialah; daging, ikan, telur, susu &Sumbernya ialah; daging, ikan, telur, susu &

bahan tenusu,soya.bahan tenusu,soya.

b) Protein sayuran (Kelas 2)b) Protein sayuran (Kelas 2) tidak mengandungi asid amino perlu yg cukup.tidak mengandungi asid amino perlu yg cukup. protin tidak lengkap.protin tidak lengkap. sumbernya ialah; kacang buncis/ tanah,sumbernya ialah; kacang buncis/ tanah,

roti, ubi dan biji-bijian.roti, ubi dan biji-bijian.

Klasifikasi ProteinKlasifikasi Protein

Fungsi Asid AminoFungsi Asid Amino1.1. Pertumbuhan dan pembaikan sel-sel dan tisuPertumbuhan dan pembaikan sel-sel dan tisu

badan. badan. 2.2. Sintesis hormon, enzim, protin plasma dan Sintesis hormon, enzim, protin plasma dan

antibodi.antibodi.3.3. Menjadi sumber tenaga jika ketiadaan Menjadi sumber tenaga jika ketiadaan

karbohidrat.karbohidrat.4.4. Memelihara tekanan osmosis darah yang Memelihara tekanan osmosis darah yang

normal.normal.5.5. Pengangkutan bahan lain.Pengangkutan bahan lain.6.6. Memelihara keseimbangan asid bes darah danMemelihara keseimbangan asid bes darah dan

tisu.tisu.

Akibat Kekurangan ProteinAkibat Kekurangan Protein

1.1. Letih lesu.Letih lesu.2.2. Luka lambat sembuh.Luka lambat sembuh.3.3. Lemah pertahanan badan.Lemah pertahanan badan.4.4. Terencat pertumbuhan dan kurang berat Terencat pertumbuhan dan kurang berat

badan (Marasmus).badan (Marasmus).5.5. KwashiorkorKwashiorkor6.6. Malnutrisi.Malnutrisi.7.7. Keguguran (Ibu mengandung).Keguguran (Ibu mengandung).

VITAMINVITAMIN

Zat makanan penting diperlukan oleh badanZat makanan penting diperlukan oleh badan dalam kuantiti yang sedikit utk pertumbuhandalam kuantiti yang sedikit utk pertumbuhan dan kesihatan.dan kesihatan.

Terbahagi 2 kumpulan;Terbahagi 2 kumpulan; a) Vit. Larut lemak : A, D, E & K.a) Vit. Larut lemak : A, D, E & K. b) Vit. Larut air : B Co., Folic acid & C. b) Vit. Larut air : B Co., Folic acid & C.

Berperanan sebagai ko-enzim kepada reaksiBerperanan sebagai ko-enzim kepada reaksi kimia dalam badan.kimia dalam badan.

Vitamin Larut LemakVitamin Larut LemakVitamin A (Retinol)Vitamin A (Retinol)

Sumber; kuning telur, mentega, minyak ikan.Sumber; kuning telur, mentega, minyak ikan. Berperanan dalam mengekalkan penglihatan,Berperanan dalam mengekalkan penglihatan,

kekal kesihatan sel epitelial, pembinaankekal kesihatan sel epitelial, pembinaan tulang.tulang.

Kekurangannya menyebabkan rabun malam,Kekurangannya menyebabkan rabun malam, penyakit mata, masalah kulit dan pembinaanpenyakit mata, masalah kulit dan pembinaan tulang yang lambat.tulang yang lambat.

Vitamin DVitamin D sumber; sayuran, bijirin, hati,hasil tenusu.sumber; sayuran, bijirin, hati,hasil tenusu. Penting pembentukan gigi & tulang.Penting pembentukan gigi & tulang. Kekurangan; rickets , osteomalacia.Kekurangan; rickets , osteomalacia.

Vit. EVit. E Mempengaruhi proses biokimia dlm nukleus.Mempengaruhi proses biokimia dlm nukleus. Sumber; sayuran hijau, hasil tenusu, bijirin.Sumber; sayuran hijau, hasil tenusu, bijirin. Kekurangan; anaemia, kapilari mudah pecah.Kekurangan; anaemia, kapilari mudah pecah.

Vit. KVit. K Penting dalam pembekuan darah.Penting dalam pembekuan darah. Sumber; kobis, kentang, tomato, lobak merah.Sumber; kobis, kentang, tomato, lobak merah. Kekurangan; masalah pendarahan.Kekurangan; masalah pendarahan. Disentesis bakteria dalam usus.Disentesis bakteria dalam usus.

Vitamin Larut Vitamin Larut LemakLemak

Perlu dalam sistem enzim utk metabolisma &Perlu dalam sistem enzim utk metabolisma & penghasilan tenaga dalam sel.penghasilan tenaga dalam sel.

Jenis; BJenis; B11 (Thiamine), B (Thiamine), B22 (Riboflavin), B (Riboflavin), B66

(Piridoksine), Asid folik, B(Piridoksine), Asid folik, B1212 (Kobalamine) (Kobalamine) & niacin (asid nikotinik).& niacin (asid nikotinik).

Sumber; Kekacang, bijirin, ragi, hati, daging,Sumber; Kekacang, bijirin, ragi, hati, daging, susu.susu.

Kekurangan; BKekurangan; B1 1 Beri-beri ; B Beri-beri ; B22 Dermatitis, Dermatitis, Cheliosis, mata rabun; BCheliosis, mata rabun; B12 12 Anaemia Anaemia pernisius; Niacin pernisius; Niacin Pellagra. Pellagra.

Vit. B ComplexVit. B Complex

Utk pembentukan & mempertahankan simen Utk pembentukan & mempertahankan simen intersel & tisu perantara.intersel & tisu perantara.

Sumber; sayuran hijau, buah sitrus (oren),Sumber; sayuran hijau, buah sitrus (oren), anggur, tomato dlln.anggur, tomato dlln.

Kekurangan; skurvi.Kekurangan; skurvi.

Vit. C (asid Vit. C (asid askorbik)askorbik)

Unsur bukan organik.Unsur bukan organik. Berperanan dalam mengatur metabolismaBerperanan dalam mengatur metabolisma

beberapa enzim, menjaga imbangan asid-bes &beberapa enzim, menjaga imbangan asid-bes & tekanan osmotik, pemindahan melalui mambrantekanan osmotik, pemindahan melalui mambran sel.sel.

7 jenis mineral diperlukan oleh badan;7 jenis mineral diperlukan oleh badan; Kalsium (Ca), Fosforus (P), Magnesium (Mg)Kalsium (Ca), Fosforus (P), Magnesium (Mg) Potasium(K), Sodium(Na), Klorin (Cl), Sulfur(S)Potasium(K), Sodium(Na), Klorin (Cl), Sulfur(S)

Jenis mineral lain; Ferum, zink, kuprum, Iodin.Jenis mineral lain; Ferum, zink, kuprum, Iodin. Sumber; pelbagai jenis makanan.Sumber; pelbagai jenis makanan.

MineralMineral