PENCEMARAN AIR

DR MOHD HASNI HJ JAAFARUNIT KESIHATAN PERSEKITARAN

JKM, PPUKMMALAYSIA

KEPENTINGAN AIR 71% dari permukaan dunia.

97% air masin (laut) 3% air tawar

87% ais dan glaciers, air bawah tanah, udara. 13% air permukaan (0.4% jumlah air).

Kepentingan air Domestik. Industri. Pertanian. Rekreasi. Keselamatan.

KEPENTINGAN AIR 70% daripada berat badan manusia. 30 – 40% jisim tulang. Untuk proses penting badan:

Penyerapan oksigen di alveoli. Mengatur suhu badan. Darah. Pencernaan ginjal dan usus.

Perubahan 10% kandungan air – masalah kesihatan.

Perubahan 20% kandungan air – kematian.

PENGGUNAAN AIR

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Pera

tus

Penggunaan A

ir

Dunia AmerikaUtara &Tengah

Eropah Afrika Asia AmerikaSelatan

DomestikIndustriPertanian

PENCEMARAN AIR Bekalan air yang sempurna

Kualiti. Kuantiti.

Parameter kualiti air Fizikal.

Kekeruhan (SS), warna, rasa, bau, suhu. Kimia.

Bahan terlarut, alkalinity, keliatan, fluoride, logam berat, bahan organik, nutrient (nitrogen & phosphorus), pH, biochemical oxygen demand (BOD), chemical oxygen demand (COD).

Biologi. Bakteria, virus, protozoa, helmin.

PUNCA PENCEMARAN AIR Pembangunan tanah tidak

terkawal semenjak zaman kolonial Inggeris (akhir kurun 19). Pertanian (balak, estet, ternakan,

jalan pengangkutan). Perlombongan (bijih timah, emas,

kuprum). Perindustrian. Petempatan. Empangan (kuasa hidroelektrik).

PUNCA PENCEMARAN AIR Pencemaran sumber air bersih

akibat Hakisan kawasan tadahan air hujan. Hakisan sungai. Effluen kilang getah/kelapa sawit. Effluen lombong. Effluen industri. Effluen kawasan ternakan. Effluen domestik.

PUNCA PENCEMARAN AIR

SUMBERTAHUN

1978 1979 1985 1990

Industri Kelapa SawitIndustri GetahPerlombonganIndustriTernakan

12345

12356

45312

65312

Mohamad Ismail Yaziz 1993

PUNCA PENCEMARAN AIR Puncak Niaga, 2001

Kumbahan dari kilang dan ladang. Aktiviti pembersihan tanah dan

hutan. Aktiviti melombong. Pembuangan sampah. Sisa air limbah.

PUNCA PENCEMARAN AIR Jabatan Alam Sekitar, 1998

Kebersihan sungai 25% sungai bersih (68.2% - 1989) 65% sungai sederhana tercemar (29.3% - 1989) 10% sungai tercemar (2.5% - 1989)

Punca pencemaran 43% dicemari oleh aktiviti ternakan dan domestik. 34% dicemari akibat aktiviti pembersihan hutan

dan pembinaan. 21% dicemari akibat industri.

PUNCA PENCEMARAN AIR Jabatan Alam Sekitar, 1998

Pencemaran air laut 94.5% oleh minyak dan gris. 73.7% oleh pepejal terampai. 28.7% oleh E.coli

Pencemaran air bawah tanah 3% mengandungi raksa, kadmium dan

plumbum. 23% mengandungi phenolic. 40% mengandungi arsenik.

JENIS PENCEMARAN AIR pH. Kandungan organan (BOD). Pepejal terampai. Amonia-nitrogen. Mikrobakteria. Logam berat

Plumbum, Kuprum, Kadmium. Racun perosak.

PENCEMARAN AIR Menyebabkan pencemaran

Tanah. Udara. Rantaian makanan. Estetik.

Menyebabkan kurang bekalan air bersih Domestik Industri. Pertanian.

PENCEMARAN AIR Menyebabkan

Pembiakan vektor penyakit. Penularan agen penyakit bawaan air. Keracunan makanan. Penyakit kulit.

PENCEMARAN AIR Pertubuhan Bangsa Bersatu

80% penyakit di negara membangun adalah disebabkan oleh kontaminasi bekalan air.

4 – 5 juta kematian kanak-kanak di seluruh dunia setiap tahun akibat kontaminasi bekalan air.

Lebih 1 juta kematian tersebut disebabkan oleh cirit-birit.

KUALITI AIR Kualiti air merangkumi aspek kimia, fizikal

dan kandungan biologi. Menuruti had-had yang telah ditentukan. Ditentukan dengan pengukuran

Di lapangan (pH, warna, turbiditi, konduktiviti).

Di makmal (logam berat, nutrien, pestisid, mikrob).

Kualiti air yang baik ialah ia bebas dari organisma penyakit, bahan kimia merbahaya, bahan radioaktif, rasa dan bau yang diterima.

KAWALAN KUALITI AIR Semenjak Mac 1978. 443 stesen pensampelan oleh

Jabatan Alam Sekitar. Agensi lain

Jabatan Kesihatan. Jabatan Pengairan dan Saliran.

KAWALAN KUALITI AIRASPEK ALAM

SEKITAR

AGENSI KERAJAAN YANG MEMPUNYAI KUASA UNDANG-UNDANG

AIR

Jabatan Alam Sekitar, Jabatan Peraliran dan Saliran, Jabatan Lombong dan Galian, Pejabat Tanah,Pejabat Daerah (Pihak Berkuasa Tempatan), Jabatan Perikanan, Jabatan Kesihatan.

KAWALAN KUALITI AIR Parameter yang dipantau

Permintaan oksigen biokimia (BOD) Permintaan oksigen kimia (COD) Oksigen terlarut (DO) Konduktiviti Nitrogen ammonia (NH3-N) Pepejal terampai (SS) pH. Suhu.

KAWALAN KUALITI AIR Parameter yang

dipantau Nutrient

Fosfat , Nitrogen Nitrogen nitrate

Biologi E. coli

Minyak, gris Detergen Radioaktif Klorin bebas

Logam berat Ferrum Plumbum Kadmium Arsenium Kromium Raksa Sianid Tembaga Mangganam Nikel Timah Zing Boron

KATEGORI KUALITI AIR Menggunakan indek kebersihan.

Indeks Kualiti Air. Menggunakan kelas penggunaan.

Air sungai. Menggunakan piawai kualiti.

Effluen perindustrian.

INDEKS KEBERSIHAN AIR

Parameter

Julat Indeks (%)

Bersih Tercemar Amat tercemar

Indeks Kualiti Air

> 80 60 – 80 < 60

BOD > 90 80 – 90 < 80

Nitrogen Ammonia

> 35 20 – 35 < 20

SS > 75 70 – 75 < 70

KELAS KEGUNAAN AIRKelas Kegunaan Air

I Sumber bekalan air minum (hampir tiada perlu rawatan).Perikanan (spesis yang sangat sensitif).

IIA Sumber bekalan air minum (rawatan biasa diperlukan).Perikanan (spesis yang sensitif).

IIB Kegunaan rekreasi (ada sentuhan badan).

III Sumber bekalan air minum (rawatan rumit diperlukan).Perikanan (spesis tidak sensitif) dan minuman ternakan.

IV Saliran (pertanian)

V Kegunaan selain di atas.

PIAWAI KUALITI AIR Akta Kualiti Alam Sekeliling 1974 (Akta 127)

Peraturan-peraturan Kualiti Alam Sekeliling (Kumbahan dan Effluen-effluen Perindustrian), 1979 Had-had parameter bagi effluen Piawai A dan

Piawai B Piawai A bagi kilang/industri yang mempunyai

effluen point di atas (hulu) sungai berbanding intake point loji rawatan air.

Piawai B bagi kilang/industri yang mempunyai effluen point di bawah (hilir) sungai berbanding intake point loji rawatan air.

PIAWAI KUALITI AIR

Parameter Piawai

A B C

Suhu (0C) 40 40 45

pH 6.0 – 9.0

5.5 – 9.0

5.0 – 9.0

BOD5 pada 200C (mg/L)* 20 50 400

COD 50 100 1000

Pepejal terampai (mg/L) 50 100 400

Klorin bebas (mg/L)* 1.0 2.0

* kompoun

STANDARD KUALITI AIR MINUM EPA

Parameter* Piawai EPA

A B C MCL Health

Raksa (mg/L) 0.005

0.05 0.1 0.002 Ginjal

Kadmium (mg/L)

0.01 0.02 1.0 0.005 Ginjal

Arsenik (mg/L) 0.05 0.10 2.0 0.05 Kulit, CNS, kanser

Sianid (mg/L) 0.05 0.10 2.0 0.2 CNS, thyroid

Tembaga (mg/L)

0.20 1.0 10 1.3 GIT, ginjal, Wilson’s dz.

Plumbum (mg/L)

0.10 0.5 2.0 0.015 CNS, ginjal, HPT

Kromium (mg/L) 0.05 0.05 2.0 0.1 Dermatitis

PERANCANGAN KAWALAN Menjamin bekalan air yang bersih

dan mencukupi. Kesihatan dan kesejahteraan Aktiviti sosial Aktiviti ekonomi Aktiviti perkhidmatan

Usaha pemuliharaan sumber air. Pengawalan bencana alam. Pembangunan mampan.

PERANCANGAN KAWALAN Rancangan Struktur. Rancangan Tempatan. Penilaian Kesan-kesan Alam

Sekitar (EIA). Penilaian Kesan-Kesan Kesihatan

Alam Sekitar (EHIA).

PERUNDANGAN Sebelum merdeka, lebih tertumpu

kepada Penggunaan air (Enakmen Air, 1920). Gunatanah (Enakmen Kelodak, 1922). Perlombongan (Enakmen

Perlombongan, 1929). Pembalakan (Enakmen Hutan, 1935).

PERUNDANGAN Selepas Merdeka

Pencemaran air Akta Pemuliharaan Tanah, 1960. Akta Perlombongan Petroleum, 1972. Akta Kualiti Alam Sekeliling, 1974. Akta Jalan, Parit dan Bangunan, 1974. Akta Kerajaan Tempatan, 1976. Akta Perhutanan Negara, 1984. Akta Perikanan, 1985.