Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

52
INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S BrandLaureate Best Brand Awards INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan Ubatan Dan Beraroma Orang Asli Di Semenanjung Malaysia Oleh H. Norini, M. Abd Latif, H. F. Lim, M. Nik Musaadah & Jawatankuasa Teknikal MoU FRIM/JAKOA 18 Mac, 2014

Transcript of Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

Page 1: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan Ubatan Dan Beraroma Orang Asli Di Semenanjung

Malaysia Oleh

H. Norini, M. Abd Latif, H. F. Lim, M. Nik Musaadah & Jawatankuasa Teknikal MoU FRIM/JAKOA

18 Mac, 2014

Page 2: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

ISI KANDUNGAN 1. Pengenalan

2. Isu serta cabaran terpilih dalam usaha mengdokumentasikan TK

- Isu “biopiracy”

- Isu perlindungan

- Isu pengdokumentasian and penyebaran maklumat dan

-Isu kehilangan sumber biologi

3. Penyelidikan TK di bawah RMke-9 dan RMKe-10

4. Kesimpulan

Page 3: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Definasi TK

Kepelbagaian ilmu yang diwariskan dari

generasi ke generasi dan diamalkan oleh

sesebuah komuniti di sesebuah lokasi.

Kebiasaannya, pengetahuan ini

disampaikan secara lisan melalui

penceritaan, amalan harian, undang-

undang adat, pantang-larang, budaya,

upacara dan kepercayaan.

Page 4: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Pengenalan

1. Apa yang dimaksudkan dengan biodiversiti?

Biodiversiti dalam difinasi paling mudah ialah pelbagai variasi organisama, sama ada tumbuhan, binatang atau apa juga bentuk benda hidup di sesuatu habitat.

2. Kebanyakkan, jika tidak semua organisma hidup ini berkait di antara satu sama lain. Dengan demikian, pertalian atau perhubungan komplek ini mesti sentiasa diperlihara bagi memastikan kesinambungan/kelestarian kehidupan semua organisma hidup TERMASUK MANUSIA

Page 5: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

1.Perkhidmatan

Ekosistem

•Perlindungan Air

•Pemuliharaan dan

pembentukan tanah

•Stok dan perkitaran

nutrien

•cuaca, hakisan, dll.

2. Sumber Biologi

•Makanan

•Ubatan

•Produk kayu

•Stok ternakan, dll,

3. Sosial & nilai

astatik

• Pembelajaran dan

Penyelidikan

• Rekreasi &

ekopelancongan • Warisan Budaya, dll.

Kepentingan Biodiversiti

Sumber: NRE

Page 6: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Pengenalan 3. Saintist dari Universiti Cornell telah menilai perkhidmatan

biodiversiti kepada manusia yang dikatakan hampir USD 3 trilion pada tahun 1997, berbanding dengan keluaran negara kasar (gross national product) bagi seluruh dunia sebanyak USD 18 trilion.

4. Paling baru: Faedah biodiversiti dikatakan adalah lebih daripada USD$30 trilion setahun. Iaitu lebih dari GNP seluruh planet (David Suzuki Foundation, 2010).

5. Dengan lain perkataan, apa juga angka yang ingin kita berikan bagi perkhidmatan dan lain-lain faedah yang diberikan oleh biodiversiti ianya ADALAH TIDAK TERNILAI!

Page 7: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Isu dan Cabaran Terpilih bagi TK

i) “Biopiracy”. Definasi oleh UNEP/UNTAD ialah penggunaan sumber biologi/TK secara

tidak sah atau mempaten inovasi berasaskan pengetahuan atau sumber tersebut tanpa komenpensasi terlebih dahulu (prior compensation).

• Tidaklah keterlaluan dikatakan di sini, dengan menggunakan TK,

seseorang telah melangkau jalan yang paling rumit dalam proses mentranformasi pengetahuan tersebut kepada potensi bioekonomi iaitu mengenal pasti kegunaan sumber biologi secara tradisional.

• Penggunaan sumber TK telah menjadikan jika tidak semua, kebanyakan pengeluar-pengeluar barangan farmaseutikal, nutraseutikal, kosmaseutikal, dan produk penjagaan diri sebagai jutawaan.

Page 8: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Persoalannya: Pernah tidak kita bertanya siapa agaknya yang paling untung dalam meraih kekayaan apabila TK in ditransformasikan kepada perniagaan berbentuk multi-bilion? Adakah pemunya ilmu TK tadi mendapat bahagian mereka? “Biopiracy” masih berlaku disebabkan definasi TK itu sendiri dikatakan TIDAK KOMPREHENSIF!

Page 9: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

ii) Perlindungan Perlindungan diperlukan bagi memastikan pengetahun tersebut

tidak pupus/dihakis zaman. Persoalan asas yang biasa timbul ialah (a) Kenapa penting kita lindungi TK ini? ( b) Apa yang hendak dilindungi (c) Bagaimana cara kita hendak melindungi TK? Apa faedah yang boleh diperolehi oleh pemunya pengetahuan ini? (contoh, isu “access benefit sharing”?

iii) Pendokumentasian dan penyebaran (P&P) P&P masih isu sehingga hari ini. P&P menghalang “biopiracy”. P&P

juga adalah bukti novelti, inovasi dan faedah pengetahuan tradisi (TK).

(iv) Kehilangan sumber biologi adalah disebabkan perubahan

kegunaan tanah, fragmnentasi, perubahan habiat, spesies invasif, dll. (NRE, 2008).

Page 10: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Konvensyen Kepelbagaian Biologi

(CONVENTION ON BIOLOGICAL DIVERSITY)

CBD berkuatkuasa pada Disember 29, 1993. Ratifikasi oleh Malaysia pada Jun 24, 1994.

Objektif:

a) Conservation of biological diversity

b) Sustainable use of the components of

biological diversity and

c) Fair and equitable sharing of the

benefits arising from the utilization of

genetic resources (i.e., access benefit

sharing).

Terbaharu mengenai ABS ialah Protokol Nagoya, yang diteima

pakai pada 29 Oktober 2010 di Nagoya, Japan.

Page 11: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

CONVENTION ON BIOLOGICAL

DIVERSITY (CBD)

• Article 8(j) of CBD stipulates that;

“each contracting party shall, as far as possible and as appropriate:

Subject to its national legislation, respect, preserve and maintain knowledge, innovations and practices of indigenous and local communities embodying traditional lifestyles relevant for the conservation and sustainable use of biological diversity and promote their wider application with the approval and involvement of the holders of such knowledge, innovations and practices and encourage the equitable sharing of the benefits arising from the utilization of such knowledge, innovations and practices.”

Page 12: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Article 5 FAIR AND EQUITABLE BENEFIT-SHARING UNDER NAGOYA

PROTOCOL

1. In accordance with Article 15, paragraphs 3 and 7 of the Convention, benefits arising from the utilization of genetic resources as well as subsequent applications and commercialization shall be shared in a fair and equitable way with the Party providing such resources that is the country of origin of such resources or a Party that has acquired the genetic resources in accordance with the Convention. Such sharing shall be upon mutually agreed terms. 2. Each Party shall take legislative, administrative or policy measures, as appropriate, with the aim of ensuring that benefits arising from the utilization of genetic resources that are held by indigenous and local communities, in accordance with domestic legislation regarding the established rights of these indigenous and local communities over these genetic resources, are shared in a fair and equitable way with the communities concerned, based on mutually agreed terms.

Page 13: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Kronologi CBD, di Malaysia

Butiran Tarikh

1. Ratifikasi Jun 24, 1994

2. A Country Study on Bio-

D and Assessment of Bio-D Antara 1995 hingga 1997

3. Polisi Kebangsaan mengenai Kepelbagaian Biologi

April 1998. Memastikan pemuliharaan sumber biologi secra lestari dan memastikan pengagihan faedah secara adil

4. Undang-Undang ABS Fokus kepada sumber biologi termasuk TK.

5. Biosafety Act •Dilulus oleh parlimen pada Julai 2007 •Berkuatkuasa Disember 2009

6. Majlis Biodiversiti dan Biotechnologi Negara (MBBN)

Bermula Disember 2001. Kini dikenali sebagai Majlis Biodiversiti Negara. Status projek TK telah dilaporkan kepada Majlis pada Oktober 22, 2013.

Page 14: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Latar Belakang Projek Kementerian: Kementerian Sumber Asli & Alam Sekitar (NRE)

Agensi Pelaksana: Institut Penyelidikan Perhutanan Malaysia

(FRIM)

Kolaborator: Jabatan Kemajuan Orang Asli (JAKOA)

Tempoh: RMKe-9 (2007-2010); Dana = RM660 ribu

RMKe-10 (2011-2014); Dana = RM1.2 juta

MOSTI (E-Science)= RM115 ribu

Produk prototip = RM350 ribu

Jumlah= RM2.325 juta

Page 15: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Objektif Projek • Membina pangkalan data TK berkaitan dengan penggunaan tumbuhan

ubatan dan beraroma oleh masyarakat Orang Asli;

• Mengintegrasi kaedah saintifik dalam pemeliharaan dan penggunaan tumbuhan ubatan dan beraroma secara lestari selaras dengan TK masyarakat Orang Asli;

• Mencadangkan satu mekanisme perkongsian faedah (benefit-sharing mechanism) mengenai penggunaan pengetahuan tradisi berkaitan dengan sumber biologi serta penggunaannya secara lestari;

• Mewujudkan perhubungan antara penyelidik dan komuniti Orang Asli dalam usaha memelihara dan mendokumenkan TK (dalam format cetakan dan digital);

• Menghasilkan strategi dan pelan tindakan sebagai input awal bagi Kementerian Sumber Asli dan Alam Sekitar dalam pengurusan TK berkaitan sumber biologi oleh masyarakat Orang Asli secara lestari; dan

• Melaksanakan analisa makmal terhadap spesies terpilih.

Page 16: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

PENDEKATAN YANG DIGUNAKAN BAGI

MEMASTIKAN KEJAYAAN PROJEK

• Perbincangan awal dengan Tok Batin atau Ketua Kampung

• Rapid Rural Appraisal

• Bengkel Kesedaran dan usaha mendapatkan keizinan sub-etnik untuk melibatkan diri dalam projek (Prior Informed Consent)

• Survei sosioekonomi

• Bengkel khusus sebanyak 2 fasa bagi melatih Orang Asli mengenai kaedah kutipan sampel tumbuhan ubatan dan pendokumentasian dijalankan

• Analisis Stakeholder

• Analisis Makmal bagi spesies terpilih

Page 17: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Pembukaan rasmi ”Workshop

On Traditional Knowledge:

Issues and challenges”

Cik. Tijah Yop Chopil, dari subetnik

Semai, Perak sedang membuat

pembentangan.

.

Bengkel Nasional Pengetahuan Tradisi pada November 29

2007 di Hotel Legend, Kuala Lumpur.

Page 18: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Perbincangan dan Bengkel Kesedaran bagi Subetnik Semelai

Perbincangan awal dengan Tok Batin dan anak buah Sub-etnik Semelai pada 7 Januari 2008

Bengkel Kesedaran Sub-etnik Semleai di RPS Iskandar, Bera pada 15 April, 2008

Page 19: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Bengkel Kesedaran bagi subetnik Temiar dan Jahai di RPS Banun, Gerik, Jun 10, 2008

Page 20: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Survei Sosio-ekonomi di RPS Iskandar (Bera, Pahang) dan RPS Banun Gerik, 2008

Penemuan: 184 daripada 369 isirumah Semelai telah terlibat dengan survei di RPS

Iskandar di Bera Pahang (50%); seramai 184 daripada 369 isirumah Temiar dan

Jahai disurvei di RPS Banun, Gerik Perak (53%)

Page 21: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Subetnik Semelai dari RPS Iskandar melawat FRIM pada Julai 2, 2008.

Page 22: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Perbincangan mengenai isi kandungan draf MoU and prior informed consent (PIC) bersama subetnik

Semelai, Tasik Bera Ogos 14, 2009.

Page 23: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Seminar TK pada 10 Disember, 2009.

Page 24: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

MoU antara FRIM & JAKOA (dahulu dikenali sebagai JHEOA), semasa

Seminar pada 10 Disember, 2009.

Page 25: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Bengkel Pengdokumentasian TK Fasa I di RPS Iskandar, Bera, Pahang, 20-23 Oktober, 2009

Page 26: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Bengkel Pengdokumentasian TK Fasa II, 2-5 Feb. 2010, di Dewan RPS Iskandar, Bera, Pahang

Page 27: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Hasil dari bengkel Fasa 1 and 2

Page 28: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Bengkel Pengdokumentasian TK Fasa I di RPS Banun 3-7 Mei, 2010 dan Fasa 2 pada 13-16 Julai, 2010

Page 29: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Bengkel kesedaran bagi Che Wong di Kg Sg Enggang, Lancang

Pahang 9 Mac, 2012.

Bengkel kesedaran bagi Mendriq di Gua Musang

22 Feb. , 2013

Page 30: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Koleksi Herbarium dari RPS Iskandar, Bera

Page 31: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Midur adalah baik untuk kesihatan selepas bersalin,

mengurangkan demam, memberi tenaga dll.

Gebeng/Tongkat ali untuk mrmberi tenaga ,

mengurangkan tekanan darah,

Sakit kepala, demam dan sakit perut

Spesimen hidup dari Tasik Bera Pahang,

Dikutip oleh Semelai

Page 32: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Spesimen dari Kuala Berang

Dikutip oleh Semoq Beri

Ber’op

Kencing manis

Page 33: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Spesimen hidup dari Gua Musang,

Dikutip oleh Bateq

Takeh

Penerjam

Page 34: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Analisis Makmal bagi10 spesies terpilih dari RPS Iskandar, Bera, Pahang

Page 35: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Pemilihan Sampel

Pengutipan Sampel

Penyaringan fitokimia

Penyediaan Sampel

Ekstraksi

Penyaringan Bioaktiviti

Fitokimia & Bioaktiviti

profil

Penyaringan fitokimia & Bioaktiviti

Page 36: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Sampel mengikut subetnik Lokasi subetnik Tarikh Spesies Extract Essential

Oil

1 RPS Iskandar, Bera, Pahang

Semelai 2-4Feb 2010

10 23 4

2 RPS Air Banum, Gerik, Perak

Jahai/Temiar 13-15 Jul 2010

10 30 10

3 Ulu Geroh, Gopeng, Perak

Semai 24-26 May 2011

6 21 13

4 Kg. Pulau Kempas, Kuala Langat, Selangor

Temuan 16-18 Ogos 2011

3 8 5

5 Kg Paya Mendoi, Kuala Krau, Pahang

Jahut 4-6 Oct 2011

3 9 5

6 Kg Bangkong, Pekan, Pahang

Jakun 1-3 Nov 2011

4 14 -

Page 37: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Penyaringan kimia:

• Saponins

• Flavonoids

• Tannin

• Triterpenes

• Sterols

Essential oil analysis

Profil fitokimia

Page 38: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Untuk menilai dan menentusahkan potensi sebagai agen “therapeutic & cosmeceutical”

• Antimicrobial

• Antiinflammatory

• Antioxidant

• Antidiabetic

• Biopesticidal

• Cytotoxicity (safety)

Profil Bioactiviti

Page 39: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Profil Bioactiviti Pos Iskandar, Bera, Pahang Spesies Ekstrak

Jumlah sampel 10 23

Bioactiviti Spesies Ekstrak

Antioxidant 10 21

Antimicrobial 7 10

Antiinflammatory 7 12

Antidiabetic 8 12

Cytotoxicity (Safety) 9 15

Page 40: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Mesyuarat pertama JK Teknikal MoU pada

30 Jun, 2010

Ahli terdiri dari En. Andak dan Penghulu

Samad dari RPS Banun, Pn. Noor Haliza (NRE) dan

En. Sargi (JHOEA)

Page 41: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Mesyuarat ke-5 JK Teknikal MoU,

pada 4 April, 2012

Mesyuarat ke 6 JK Teknikal MoU,

pada 3 April, 2013

Page 42: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Analisis Stakeholder pada 27 Oktober, 2010

Kumpulan Orang Asli

Kumpulan NGOs Penerangan mengenai status projek TK

Kumpulan Jabatan/agensi

AS bertujuan untuk mengenal pasti strategi

dan plan tindakan awal bagi TK

Page 43: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Pembentukan bilik herbarium bagi TK Lokasi : Tingkat 2 di blok D7

Page 44: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

JADUAL BENGKEL PENGUTIPAN DAN PENDOKUMENTASIAN TK

DAN JUMLAH KUTIPAN SAMPEL

No Sub-etnik Tarikh bengkel pengutipan dan pendokumentasian Fasa (F) 1& 2

Jumlah kutipan sampel

F1: 2-4 Oktober 2009 F2: 2-4 Februari 2010

1 Semelai

163

F1: 4-6 Mei 2010 F2: 13-15 Julai 2010

2 Jahai & Temiar

98

F1: 12-14 April 2011 F2: 24-26 Mei 2011

3 Semai

87

F1: 5-7 Julai 2011 F2: 16-18 Ogos 2011

4 Temuan

124

F1: 6-8 September 2011 F2: 4-6 Oktober 2011

5 Jahut

106

Page 45: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

No Sub-etnik Tarikh bengkel pengutipan dan pendokumentasian Fasa (F) 1& 2

Jumlah kutipan sampel

6 Jakun F1: 27-29 September 2011 F2: 1-3 November 2011

138

F1: 17- 19 April 2012 F2: 15- 17 Mei 2012

7 Kanaq

50

F1: 5- 7 Jun 2012 F2: 3- 5 Julai 2012

8 Semoq beri

101

F1: 19- 21 Jun 2012 F2: 28- 30 Ogos 2012

9 Bateq

144

10 Che Wong F1: 7- 9 Ogos 2012 F2: 11- 13 September 2012

85

Jumlah keseluruhan 1,096

JADUAL BENGKEL PENGUTIPAN DAN PENDOKUMENTASIAN

TK DAN JUMLAH KUTIPAN SAMPEL

Page 46: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

BENGKEL KESEDARAN PENGETAHUAN TRADISI DI KALANGAN 13 SUB-ETNIK ORANG ASLI (2008-2013)

No Sub-etnik Lokasi Tarikh Bilangan peserta

1 Semelai RPS Iskandar, Bera, Pahang 15 April 2008 160 2 Jahai 3 Temiar

RPS Banun, Gerik, Perak 10 Jun 2008 141

4 Semai Kg Ulu Geroh, Gopeng, Perak 38 5 Temuan Kg Pulau Kempas, Banting,

Selangor 22 April 2011 29

6 Jahut Kg Paya Mendoi, Kuala Krau, Pahang

3 Mei 2011 35

7 Jakun Kg Bangkong, Paloh Hinai, Pekan, Pahang

4 Mei 2011 45

Page 47: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

No Sub-etnik Lokasi Tarikh Bilangan peserta

8 Semoq Beri Kg Sg Berua, Kuala Berang, Terengganu

2 Februari 2012 24

9 Orang Kanaq Kg Sg Selangi, Kota Tinggi, Johor 9 Februari 2012 14 10 Bateq Kg Aring 5, Gua Musang, Kelantan 16 Februari 2012 21 11 Che Wong Kg Sg Enggang, Lanchang,

Pahang 9 Mac 2012 33

12 Lanoh Kg Air Bah, Lawin, Perak 21 Februari 2013 58 13 Mendriq Kg Kuala Lah, Gua Musang,

Kelantan 22 Februari 2013 60

Jumlah 658

BENGKEL KESEDARAN PENGETAHUAN TRADISI DI KALANGAN

13 SUB-ETNIK ORANG ASLI (2008-2013)

Page 48: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Kesimpulan • Hingga ke hari ini sebanyak 1096 spesies telah

didokumen dan seramai 658 Orang Asli telah dilatih bagaimana menyediakan herbarium spesimen.

• Usaha pengdokumentasian ini perlu dilihat sebagai satu langkah penting ke arah pemuliharaan dan perlindungan TK. Selain itu, usaha ini secara tidak langsung menbantu pemuliharaan warisan budaya Orang Asli agar tidak pupus.

• Perlu di ingat usaha sebegini memerlukan komitmen jangka panjang kerana ianya tidak hanya MAHAL, PAYAH DAN MEMAKAN MASA YANG PANJANG.

Page 49: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

• Mendapatkan Prior Informed Consent (PIC) sebagaimana dituntut oleh CBD dan Protokol Nagoya serta memastikan komuniti Orang Asli terlibat dengan projek dari awal merupakan langkah-langkah yang kritikal dalam menentukan kejayaan projek.

• Projek ini adalah UNIK (satu-satunya di rantau ASIA-PASIFIK DAN

MUNGKIN JUGA DI DUNIA) kerana ianya tidak hanya melibatkan pengdokumentasian tetapi juga pembangunan modal insan bagi Orang Asli di samping cuba memastikan setiap faedah dari penggunaan TK ini dikongsi balik dengan komuniti.

• Projek ini juga menyumbang kepada pelaksanaan obligasi

negara terhadap Konvensyen Kepelbagaian Biologi yang menjurus kepada pemeliharaan dan penggunaan sumber biologi secara mampan di samping menggelakkan penyalahgunaan (misappropriation).

Page 50: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Bayangkan bertapa banyaknya maklumat yang dikutip dan besar kemungkinan TK ini akan menjadi sumber kekayaan baharu negara apabila penemuan baru dikenal pasti dan dikomersialkan!

Page 51: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Page 52: Pendokumentasian Pengetahuan Tradisi (TK) Berkaitan Tumbuhan ...

INSTITUT PENYELIDIKAN PERHUTANAN MALAYSIA

FOREST RESEARCH INSTITUTE MALAYSIA

http://www.frim.gov.my ISO 9001-2008 Certified 5S

BrandLaureate

Best Brand Awards

Terima kasih