PENGARUH PERBEZAAN KELAJUAN LATIHAN KONSENTRIK … · Terima kasih atas sokongan dan pertolongan...

PENGARUH PERBEZAAN KELAJUAN LATIHAN KONSENTRIK OTOT LENGAN KE ATAS KECEDERAAN OTOT

MOHD FARHAN BIN AB RAZAK

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

PSZ 19 : 16 ( Pind.1/97) UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS

JUDUL :

Saya :

mengaku membenarkaperpustakaan Univers 1. Tesis ada2. Perpustak

tujuan pen3. Perpustak

antara ins4. **Sila tan

√

TANDATANGANAlamat Tetap :

LOT 956 JALAN LO 15200 KOTA BHARU Tarikh : 30 APRIL

PENGARUH PERBEZAAN KELAJUAN LATIHANKONSENTRIK OTOT LENGAN KE ATAS

KECEDERAAN OTOT

SESI PENGAJIAN : 2007/2008

MOHD FARHAN BIN AB RAZAK (HURUF BESAR)

n tesis ( PSM/ Sarjana / Doktor Falsafah)* ini disimpan di iti Teknologi Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut:

lah hakmilik Universiti Teknologi Malaysia aan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan untuk gajian sahaja.

aan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran titusi pengajian tinggi. dakan ( √ )

SULIT

TERHAD

TIDAK TERHAD

(Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan Malaysia seperti termaktub di dalam AKTA RAHSIA RASMI 1972 ) (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan oleh organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan)

PENULIS TANDATANGAN PENYELIA

NG YUNUS, DR. ZAINAL ABIDIN BIN ZAINUDDIN

, KELANTAN

2008 Tarikh : 30 APRIL 2008

CATATAN : * Potong yang tidak berkenaan ** Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa /organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD *** Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falafah dan Sarjana secara penyelidikan, atau disertai bagi pengajian secara kerja khusus dan penyelidikan atau Laporan Projek Sarjana Muda (PSM)

“ Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya karya ini

adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk tujuan penganugerahan Ijazah Sarjana

Muda Sains Serta Pendidikan ( Sains Sukan )”.

Tandatangan : ___________________________

Nama Penyelia : Dr. Zainal Abidin Bin Zainuddin

Tarikh : 30 APRIL 2008

PENGARUH PERBEZAAN KELAJUAN LATIHAN KONSENTRIK OTOT

LENGAN KE ATAS KECEDERAAN OTOT

MOHD FARHAN BIN AB RAZAK

Laporan projek ini dikemukakan sebagai memenuhi sebahagian daripada syarat

penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Serta Pendidikan ( Sains Sukan ).

Fakulti Pendidikan

Universiti Teknologi Malaysia

APRIL, 2008

ii

“ Saya akui karya ini bertajuk ”PENGARUH PERBEZAAN KELAJUAN LATIHAN KONSENTRIK OTOT LENGAN KE ATAS KECEDERAAN OTOT” adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang tiap-tiap satunya telah saya jelaskan

sumbernya”.

Tandatangan : _____________________________

Nama Penulis : MOHD FARHAN BIN AB RAZAK

Tarikh : 30 APRIL 2008

iii

DEDIKASI

Kepada keluarga yang dikasihi

Ayah (Ab Razak Musa), Ibu (Paridah bt Ibrahim) dan juga kepada keluarga.

Kerana kasih saying, kesabaran, dan sentiasa memberi kepercayaan kepada saya.

Kepada kawan-kawan

Rahimei Mohd Iqbal, Mohd Fadli Kamaruzzaman dan lain-lain.

Terima kasih atas sokongan dan pertolongan yang diberikan kepada saya bila saya

memerlukannya.

Kepada Pensyarah Penyelia

Dr. Zainal Abidin bin Zainuddin

Terima kasih atas idea-idea, sokongan, pertolongan, nasihat dan dorongan

yang diberikan bagi menjayakan kajian ini.

iv

PENGHARGAAN

Di sini saya dengan berbesar hati ingin mengalungkan segulung ucapan kepada individu

yang telah membantu saya dalam menjayakan kajian ini.

Pertama sekali saya ingin mengucapkan jutaan terima kasih kepada pensyarah penyelia

saya, Dr. Zainal Abidin bin Zainuddin kerana berkat kesabarannya, idea-idea, sokongan,

bantuan, nasihat dan dorongan yang telah banyak diberikan kepada saya bagi

menjayakan kajian ini dari awal hingga akhir. Tidak lupa juga kepada pensyarah-

pensyarah yang lain, yang banyak berjasa mengajar saya agar menjadi seseorang yang

mempunyai ’modal insan’.

Tidak lupa juga kepada jasa rakan-rakan seperjuangan yang banyak memberi sokongan

dan motivasi kepada saya selama 4 tahun kita berjuang bersama. Terima kasih rakan-

rakan sekalian.

Juga kepada insan tersayang Cik Nina Rayneelda Mohd Kamil di atas sokongan dan

menjadi pembakar semangat buat saya bagi merealisasikan impian saya selama ini.

Akhir sekali, saya juga ingin mengucapkan terima kasih kepada sesiapa sahaja yang

terlibat secara langsung atau tidak dalam menjayakan kajian ini.

Sekian,Terima kasih.

v

ABSTRAK

Latihan konsentrik adalah aktiviti di mana otot bekerja dalam keadaan

memendek. Kajian ini dilakukan untuk melihat kesan Pengaruh Perbezaan Kelajuan

Latihan Konsentrik Otot Lengan Ke atas Kecederaan Otot. Kajian ini melibatkan 2

orang subjek lelaki berumur 25 dan 27 tahun yang tidak pernah mengalami kecederaan

pada bahagian atas lengan dan tidak mengikuti latihan bebanan. Protokol ini melibatkan

5 set latihan di mana setiap set mempunyai 10 kali ulangan lakuan ‘bicep curl’ dengan

beratan bebanan ‘dumbbell’ seberat 7.5 kg bagi mencederakan otot lengan. Subjek

diberikan rehat 1 minit di antara set. Rawak mudah digunakan untuk menentukan tangan

mana yang akan menjalani latihan konsentrik secara laju dan perlahan. Kecederaan

diukur melalui petunjuk tidak langsung kecederaan otot termasuk ukur lilit lengan, sudut

pergerakan lengan (ROM) dan ‘delayed onset muscle soreness’ (DOMS). Data diambil

dari hari pertama, kedua, ketiga, keempat dan ketujuh. Hasil kajian menunjukkan

bahawa tidak terdapat perbezaan ketara terhadap pengaruh kelajuan bagi petunjuk tidak

langsung ukur lilit lengan dan sudut pergerakan lengan (ROM). Ukuran DOMS pula

menunjukkan bahawa lakuan konsentrik secara perlahan boleh menyebabkan kesakitan

yang lebih tinggi berbanding lakuan konsentrik secara laju. Kesimpulannya, pengaruh

perbezaan kelajuan lakuan konsentrik hanya dapat dilihat pada tahap kesakitan DOMS

sahaja tetapi bukan pada petunjuk kecederaan yang lain.

vi

ABSTRACT

In concentric exercise, the contracting muscle is shortens while producing force.

Shortening the muscles occurs either in fast or slow pace. Not many research studied the

physical effects of the muscle upon concentric contraction. This research investigates the

effects of the muscle following different speed and acceleration of concentric

contraction of the arm. This study was conducted to 2 healthy male respondents with age

25 and 27 years old, with no history of upper arm injuries and has no experience in

resistance training. The muscle damage protocol consists of 5 sets of concentric actions,

where every set consist of 10 repetitions of bicep curl actions. The 7.5kg dumbbell was

used as controlled weight resistance. Subjects were given 1 minute rest between set. A

simple randomized was used to determine the arm for fast or slow concentric action. The

muscle damage was measured by indirect indicators of the muscle damage, including

upper arm circumference, range of motion (ROM) and delayed onset muscle soreness

(DOMS). The raw data was collected on pre and day 1, 2, 3, 4 and 7 post damage. It was

found that there are no differences of range of motion (ROM) and upper arm

circumference for both arms following the damage protocol exercise. DOMS on the

other hand showed that slow concentric action posed higher soreness compared to the

fast concentric upon damage. As a conclusion, the different speed and accelaration of

concentric contraction does influence muscle soreness but has no effect on other

indicator of muscle damage.

vii

ISI KANDUNGAN

BAB TAJUK HALAMAN

TAJUK i

BORANG AKUAN ii

DEDIKASI iii

PENGHARGAAN iv

ABSTRAK v

ABSTRACT vi

ISI KANDUNGAN vii

SENARAI RAJAH ix

SENARAI LAMPIRAN x

I PENGENALAN 1

1.1 Pendahuluan 1

1.2 Latarbelakang Masalah 2

1.3 Pernyataan Masalah 3

1.4 Hipotesis Kajian 3

1.5 Tujuan Kajian 4

1.6 Batasan Kajian 4

1.7 Definisi Operasional 5

II SOROTAN KAJIAN 7

2.1 Pendahuluan 7

2.2 Kajian Berkaitan 8

viii

III METODOLOGI KAJIAN 12

3.1 Pengenalan 12

3.2 Rekabentuk Kajian 13

3.3 Lokasi 13

3.4 Subjek 13

3.5 Alatan Kajian 14

3.6 Prosedur Kajian 14

3.7 Analisis Data 19

IV ANALISIS DATA 20

4.1 Pengenalan 20

4.2 Analisis Deskriptif 21

V PERBINCANGAN, RUMUSAN DAN CADANGAN 41

5.1 Pengenalan 41

5.2 Range of Motion (ROM) 41

5.3 Delayed Onset Muscle Soreness (DOMS) 42

5.4 Ukur Lilit lengan (Arm Circumference) 44

5.5 Cadangan 44

5.6 Rumusan 45

RUJUKAN 46

LAMPIRAN 48

ix

SENARAI RAJAH

RAJAH TAJUK HALAMAN 1 Protokol mencederakan otot 16

2 Ukur lilit lengan 17

3 Ukuran Range of Motion (ROM) 18

4 Ukuran kesakitan DOMS 19

5 Graf perubahan ROM 22

6 Graf perubahan ukur lilit lengan (3cm) 24



9 Graf perubahan DOMS Palpation 1 (3cm) 30

10 Graf perubahan DOMS Palpation 2 (7cm) 32

11 Graf perubahan DOMS Palpation 3 (Brachioradialis) 34

12 Graf perubahan DOMS Extension of Arm 36

13 Graf perubahan DOMS Flexion of Arm 38

x

SENARAI LAMPIRAN LAMPIRAN TAJUK HALAMAN

A BORANG SKOR ROM DAN 48 UKUR LILIT LENGAN

(ARM CIRCUMFERENCE) B BORANG SKOR DOMS 49

BAB I

PENGENALAN

1.1 Pendahuluan

Kontraksi konsentrik merupakan kontraksi otot yang paling banyak kita gunakan

dalam kehidupan seharian. Kontraksi otot konsentrik berlaku apabila otot-otot yang

terlibat (agonist) akan memendek dan otot-otot yang menyokong (antagonist) pula akan

memanjang. Contohnya bila seorang atlit mengangkat bebanan semasa melakukan

latihan ‘bicep curl’, kontraksi konsentrik pada otot-otot bisep akan terjadi ataupun

memendek (Nerrisa Freeman, 1997).

Latihan bebanan yang maksimum, yang melibatkan otot dibawah pengaruh yang

kuat boleh menyebabkan koyakan dan juga akan menyebabkan Delayed Onset Muscle

Soreness (DOMS) (Armstrong, 1984). Kebanyakan mereka yang mempunyai

pengalaman mengalami DOMS akan merasai kesakitan pada bahagian otot diikuti

dengan ketidakselesaan otot. Sensasi ini akan meningkat pada 24 jam pertama selepas

latihan, dan waktu kemuncaknya adalah di antara 24 jam hingga 72 jam.

2

Gejala DOMS menunjukkan penghasilan kerosakan struktur pada otot yang teruk

dan juga kehilangan protein dalam otot (Evans & Cannon, 1991). Ini termasuk

penurunan dalam kekuatan dan kuasa otot (Sargeant & Dolan, 1987) dengan penurunan

50% kekuatan maksimum (Armstrong, 1984; Miles, Clarkson, Keller, & Hackney,

1994), otot bengkak (Franklin, Currier, & Franklin, 1991), kehilangan kelenturan dan

Range of Motion (ROM) (Saxton and Clarkson, 1995).

1.2 Latarbelakang Masalah

Latihan konsentrik adalah salah satu bentuk latihan yang sering di lakukan oleh

atlit-atlit bagi memperkemaskan diri agar menjadi lebih kuat dari segi fizikal. Dalam

kehidupan seharian juga kita sering melakukan pergerakan konsentrik seperti

mengangkat barang-barang, mendaki anak tangga dan sebagainya. Semasa melakukan

aktiviti tersebut kita kadang kala melakukannya secara pantas dan perlahan. Kajian juga

telah menyatakan bahawa gejala (DOMS) lebih kerap berlaku disebabkan oleh latihan

eksentrik berbanding dengan latihan konsentrik kerana lakuan eksentrik memerlukan

lebih daya tenaga berbanding dengan lakuan konsentrik (Armstrong, 1984). DOMS

berlaku disebabkan oleh pengumpulan laktik asid dan kekurangan sumber oksigen di

dalam otot selepas melakukan latihan yang maksimum, yang akan menyebabkan otot

menjadi sakit pada hari berikutnya (Newham, Mills, Quigley, & Edwards, 1983). Smith

(1992) dalam kajiannya juga menyatakan bahawa sensasi DOMS akan meningkat

selepas menjalani latihan yang maksimum. Buat masa ini tidak ada lagi kajian yang

menyatakan bahawa perbezaan pengaruh kelajuan semasa melakukan latihan konsentrik

akan membawa kepada kecederaan otot yang berbeza.

3

1.3 Penyataan Masalah

Kecederaan otot adalah masalah yang sering berlaku kepada atlit-atlit ataupun

sesiapa sahaja yang melakukan latihan bebanan. Semasa melakukan latihan bebanan,

kita akan melakukan pelbagai variasi lakuan iaitu lakuan konsentrik, eksentrik dan juga

isometrik. Kita kadangkala akan melakukan lakuan tersebut dengan secara laju dan

perlahan. Selepas melakukannya, kita akan merasa sakit-sakit dan lenguh pada otot dan

berterusan sehingga hari berikutnya. Kajian ini dilakukan adalah untuk melihat

komplikasi yang akan berlaku ke atas otot lengan melalui perbezaan kelajuan semasa

melakukan latihan konsentrik otot lengan.

1.4 Hipothesis Kajian

Ho 1 = Tiada perubahan terhadap karakteristik otot akibat

latihan konsentrik antara lakuan konsentrik secara laju

dan perlahan.

Ha 1 = Terdapat perubahan terhadap karakteristik otot

akibat latihan konsentrik antara lakuan konsentrik

secara laju dan perlahan.

4

1.5 Tujuan Kajian

Kecederaan otot adalah masalah utama dikalangan atlit. Kajian ini akan dapat:

1.5.1 Mengkaji pengaruh perbezaan kelajuan terhadap kecederaan otot lengan melalui

latihan konsentrik.

1.5.2 Melihat pengaruh perbezaan kelajuan mana yang membawa kepada kesan

kecederaan yang tinggi.

1.6 Batasan Kajian

Berikut adalah bentuk batasan yang di kenakan untuk kajian ini:

1.6.1 Kajian hanya dijalankan pada bahagian Otot Bisep kepada subjek-subjek yang

dipilih.

1.6.2 Kajian ini hanya dijalankan kepada individu yang bukan atlit dan tidak menjalani

latihan-latihan yang khusus.

5

1.6.3 Kajian hanya dijalankan kepada individu lelaki sahaja yang tidak pernah

mengalami kecederaan pada bahagian otot tangan ( bicep ).

1.7 Definisi Operasinal

Dalam kajian ini, definisi berikut digunakan untuk memberi maksud yang

tertentu.

1.7.1 Latihan konsentrik

Kontraksi konsentrik di mana otot yang dikenakan daya akan memendek

manakala otot yang menyokong pula akan memanjang. Contoh latihan-latihan yang

melibatkan kontraksi konsentrik ialah leg curl, mendaki bukit, berenang dan bicep curl.

1.7.2 Otot Bisep

Otot yang berada di antara siku dan bahu yang boleh memanjang dan mengendur

bila berlaku flexion dan extension.

6

1.7.3 Range of Motion (ROM)

Range of Motion (ROM) ialah julat maksimum pergerakan soket semasa

berputar dan juga semasa membengkok.

1.7.4 Delayed Onset Muscle Soreness (DOMS)

Delayed Onset Muscle Soreness (DOMS) ialah kesakitan akibat daripada latihan

bebanan yang maksimum, selepas otot-otot dikerah melakukan kerja yang terlampau

membebankan. DOMS kebiasaannya dikaitkan dengan keletihan ataupun kelesuan otot.

1.7.5 Ukur lilit lengan

Ukuran lilit yang dijalankan adalah untuk menentukan perbezaan lilitan ukuran

lengan sebelum dan selepas melakukan latihan konsentrik.

BAB II

SOROTAN KAJIAN

2.1 Pendahuluan

Terdapat lebih 600 jenis otot di dalam badan manusia yang merupakan 40%

daripada berat badan manusia (Bischoff , 1990). Kontraksi otot berlaku bila fiber otot

mengeluarkan tenaga untuk bertindakbalas antara actin dan myosin. Apabila berada

dalam keadaan ’bekerja’, otot tersebut mungkin akan menegang, mengendur ataupun

berada dalam keadaan asal.

Setiap otot mempunyai unit-unit tertentu iaitu ’belly’ (unit yang kuat) dan

penghujung kepada tisu otot yang menyambungkan kepada tulang iaitu tendon. Otot

’belly’ ialah tempat di mana kuasa kontraksi berlaku (Bischoff , 1990). Fiber otot

diwakili oleh unit-unit kecil yang dikenali sebagai sel otot (Clarkson & Tremblay,

1998). Ia digabung bersama dan akan membentuk otot ’belly’. Fiber ini akan

menentukan kelajuan dan kekuatan otot. Type 1 fiber ataupun lebih dikenali sebagai

”slow twitch fiber” menggunakan tenaga dari oksigen dalam darah yang memerlukan

pengedaran darah yang baik. Ia kecil dan bertindak secara perlahan. Type II fiber

ataupun dipanggil ”fast twitch fiber” menggunakan tenaga dari glycogen. Ia tidak

8

bergantung kepada sumber oksigen yang tinggi semasa kontraksi, dan ianya

bertindakbalas dengan pantas, 2 kali lebih pantas daripada Type I fiber.

Otot kita mempunyai gabungan fiber-fiber tersebut, tetapi kebolehan atlit-atlit

akan ditentukan oleh kuantiti ataupun ratio setiap fiber tersebut. Pelari jarak jauh dan

pelumba basikal mempunyai slow twitch fiber. Fast twitch fiber pula lebih banyak

dijumpai pada pelari pecut yang menggunakan tenaga eksplosif (Garrett & Tidball ,

1999).

Dalam bab ini, kita akan melihat dapatan daripada kajian-kajian yang dilakukan

oleh pengkaji lain yang berkait rapat dengan kajian ini iaitu mengenai latihan konsentrik,

DOMS dan juga kerosakan otot. Dapatan daripada kajian tersebut akan diguna pakai

sebagai panduan untuk membuat perbandingan ataupun untuk menyokong fakta-fakta

kajian ini.

2.2 Kajian Berkaitan

Berikut adalah kajian-kajian yang berkaitan yang boleh membantu pengkaji

untuk membuat perbandingan ataupun untuk menyokong fakta-fakta bagi menjalankan

kajian ini.

9

2.2.1 Latihan Konsentrik

Kontraksi konsentrik adalah salah satu bentuk kontraksi otot di mana otot akan

bekerja dalam keadaan memendek. Ketika kontraksi konsentrik dilakukan, otot akan

dirangsang untuk bertindakbalas merujuk kepada mekanisma teori sliding filament.

Kontraksi tersebut berlaku melalui keupayaan otot mengeluarkan tenaga untuk

melakukan kerja yang menyebabkan otot memendek dan merubah sudut sambungannya.

Contoh kontraksi adalah seperti ’bicep curl’.

Freeman ( 1997 ) menyatakan bahawa latihan konsentrik kurang terdedah kepada

kecederaan otot berbanding dengan latihan eksentrik. Beliau menyatakan bahawa daya

yang dihasilkan semasa melakukan latihan konsentrik adalah lebih rendah berbanding

dengan latihan eksentrik. Namun begitu, (Proske & Allen, 2005) menyatakan bahawa

latihan konsentrik dan isometrik yang berulang-ulang boleh menyebabkan kelesuan pada

otot.

Oleh yang demikian ramai pengkaji (Armstrong, 1984; Evans & Cannon, 1991;

Clarkson, Nosaka, & Braun, 1992) telah mengatakan bahawa kecederaan pada bahagian

otot selalunya berlaku adalah disebabkan oleh kontraksi eksentrik. Ia berikutan daripada

tekanan yang berlaku semasa kontraksi eksentrik adalah lebih kuat berbanding dengan

kontraksi konsentrik dan isometrik (Freeman, 1997).

10


Latihan yang mempunyai bebanan yang tinggi akan menyebabkan berlakunya

kecederaan pada otot dan juga akan menyebabkan berlakunya “Delayed Onset Muscle

Soreness” (DOMS) (Armstrong, 1984).

DOMS adalah salah satu simptom kecederaan akibat daripada latihan eksentrik.

DOMS biasanya akan berlaku 24 jam selepas latihan dan waktu puncaknya adalah di

antara 24 jam hingga 72 jam selepas latihan (Armstrong, 1984; Miles & Clarkson,

1994).

Akibat daripada mengalami DOMS, penglibatan atlit untuk beraksi pada

peringkat yang terbaik amatlah terhad dan terbatas. Tambahan lagi, penurunan tahap

pengeluaran tenaga otot akibat daripada mengalami DOMS akan menyebabkan

berlakunya penurunan prestasi semasa bermain pada peringkat yang berintensiti tinggi

(Clarkson, Nosaka & Braun, 1992).

Banyak perubahan-perubahan yang berlaku pada bahagian struktur, fungsi dan

juga biomekanikal otot akibat daripada mengalami DOMS. Antaranya ialah penurunan

tahap kekuatan dan kuasa otot (Sargeant & Dolan, 1987), penurunan kekuatan

maksimum sebanyak 50% (Armstrong, 1984; Miles, Clarkson, Keller & Hackney,

1984), bengkak pada otot (Franklin, Currier, & Franklin, 1991), penurunan tahap

kelenturan dan Range Of Motion (ROM) (Saxton, 1995).

11

2.2.3 Kerosakan Otot

Kecederaan otot adalah lebih kerap berlaku disebabkan oleh latihan kontraksi

eksentrik. Ia disebabkan oleh daya yang tinggi yang dihasilkan semasa kontraksi

berbanding dengan kontraksi konsentrik ataupun isometrik (Fox & Robinson, 1969).

Namun begitu, kajian bagi melihat karakteristik fisiologi melalui mekanisma

kecederaan otot tidak pernah dilakukan (Garret & Tidball, 1998). Bila otot rosak,

beberapa perkara akan berlaku sebelum pemulihan (Grounds, 1991). Pertama, otot fiber

yang mati akan digantikan oleh sel yang baru yang dipanggil ‘macrophages’. Sel ini

bergerak ke tempat yang rosak melalui salur darah, jadi jika salur darah yang

mengalirkan darah ke tempat yang cedera turut rosak, fasa penggantian tidak dapat

dilakukan sehinggalah salur darah tersebut sembuh (Carlson & Faulkner, 1983).

Banyak faktor yang menentukan kecepatan proses penggantian ataupun

penyembuhan. Tambahan lagi, semua otot tidak sama bentuk. Tahap kecederaan pada

saraf dan juga salur darah akan menentukan kadar kecepatan penyembuhan otot (Caplan,

Carlson, Faulkner, Fischman & Garrett 1988). Ia bermaksud otot yang cedera tidak akan

sekuat seperti mana sebelum kecederaan berlaku.

BAB III

METODOLOGI KAJIAN

3.1 Pendahuluan

Dalam bahagian ini, kita akan membincangkan tentang bentuk kaedah yang akan

digunakan unuk menjalankan kajian ini. Beberapa perkara penting yang akan di

bincangkan ialah:

a) Rekabentuk Kajian

b) Lokasi

c) Subjek

d) Alatan kajian

e) Prosedur kajian

f) Analisis Data

13

3.2 Rekabentuk Kajian

Kajian ini akan dijalankan secara rawak bagi mengenalpasti tangan yang akan

melakukan latihan konsentrik secara laju dan perlahan. Selepas itu lakuan konsentrik

akan dijalankan dan ukuran akan diambil. Ukuran akan diambil pada petunjuk tidak

langsung (DOMS), (ROM) dan ukur lilit lengan. Penilaian dan ukuran akan diambil

dalam masa 7 hari untuk melihat perbandingan antara kedua-dua tangan tersebut dan

juga melihat adakah kedua-dua lakuan tersebut dapat memberikan impak yang berbeza

terhadap karakteristik otot.

3.3 Lokasi

Latihan konsentrik dan juga kaedah pengukuran dijalankan di Makmal Sains

Sukan, Fakulti Pendidikan.

3.4 Subjek

Kajian ini melibatkan 2 orang subjek lelaki berumur 25 dan 27 tahun yang tidak

pernah mengalami kecederaan pada bahagian lengan dan tidak mengikuti latihan

bebanan.

14

3.5 Alatan Kajian

Alatan yang akan digunakan bagi menjalankan kajian ini dibahagikan kepada 2,

iaitu proses kecederaan dan juga proses pengukuran. Bagi proses kecederaan, alat yang

digunakan ialah dumbbells. Bagi proses pengukuran pula, perkara yang perlu di ukur

ialah Arm Circumference (ukur lilit lengan), Range of Motion, Delayed Onset Muscle

Soreness. Alatan-alatannya ialah:

3.5.1 Ukur lilit lengan - Pita pengukur

3.5.2 Range of Motion - Plastik goniometer

3.5.3 Delayed Onset Muscle Soreness - Visual Analog Scale (VAS)

3.6 Prosedur Kajian

Prosedur kajian dilakukan bagi mendapatkan data mentah untuk dianalisisn bagi

melihat perbezaan kedua-dua lakuan konsentrik otot lengan. Berikut adalah prosedur

yang dijalankan oleh pengkaji.

15

3.6.1 Subjek

Setiap subjek hendaklah bebas daripada sebarang kecederaan dan berada dalam

keadaan sihat ketika fasa pengujian. Subjek diminta tidak mengubah bentuk pemakanan

harian dan tidak mengambil sebarang bentuk makanan tambahan, non steroidal anti

imflammatory drugs (NSAIDs) dan juga ubat-ubatan.

3.6.2 Prosedur Mencederakan Otot

Protokol ini melibatkan 5 set latihan di mana setiap set mempunyai 10 kali

ulangan lakuan ‘bicep curl’ dengan beratan bebanan ‘dumbbell’ seberat 7.5 kg bagi

menimbulkan kecederaan pada otot lengan. Untuk menentukan tahap kelajuan, pengkaji

telah menetapkan tempo bagi setiap kelajuan. Bagi lakuan konsentrik perlahan, 3 saat

diperuntukkan bagi setiap ulangan lakuan. Bagi lakuan konsentrik laju pula, 1 saat bagi

setiap ulangan lakuan. Subjek diberikan rehat 1 minit di antara set. Rawak mudah

digunakan untuk menentukan tangan mana yang akan menjalani latihan konsentrik

secara laju dan perlahan. Kecederaan diukur melalui petunjuk tidak langsung kecederaan

otot termasuk ukur lilit lengan (arm circumference), sudut pergerakan lengan (ROM)

dan ‘delayed onset muscle soreness’ (DOMS). Data diambil dari hari pertama, kedua,

ketiga, keempat dan ketujuh.

16

Rajah 1 : Protokol mencederakan otot

Langkah keselamatan juga diambil bagi memastikan tiada kecelakaan berlaku.

Lengan subjek yang melakukan lakuan disokong oleh arm rest. Ia adalah bertujuan

untuk menghindarkan daripada berlakunya kecederaan lain pada siku.

3.6.2.1 Ukur lilit lengan

Pita pengukur digunakan untuk mengukur ukur lilit lengan. Ukuran diambil pada

5 tempat ukuran yang ditanda iaitu 3,5,7,9 dan 11cm bermula dari elbow crease. Pen

dakwat separa kekal digunakan untuk menanda tempat ukuran. Ukuran diambil apabila

17

tangan subjek berada dalam keadaan anatomical position. Ukuran diambil sebanyak 2

kali bagi setiap tempat ukuran.

Rajah 2 : Ukur lilit lengan

3.6.2.2 Range Of Motion (ROM)

Plastik goniometer digunakan untuk mengukur ROM sudut siku. ROM

ditentukan melalui perbezaan Flexed elbow joint angle (FANG) dan Stretched elbow

joint angle (SANG). FANG didefinisikan sebagai sudut yang dihasilkan apabila lengan

dibengkokkan, dan SANG pula didefinisikan sebagai sudut yang dihasilkan apabila

lengan dilenturkan seboleh yang mungkin. ROM dikira melalui perbezaan FANG

dengan SANG (FANG – SANG= ROM). Relaxed elbow joint angle (RANG) ialah sudut

yang dihasilkan di mana tangan berada di sisi dalam keaadan anatomical position. Untuk

18

mengukur FANG, SANG dan RANG, tanda dibuat pada lengan dengan menggunakan

pen dakwat separa kekal bagi menghasilkan ukuran yang kekal semasa proses

pengukuran. Ukuran diambil sebanyak 2 kali.

Rajah 3 : Ukuran Range of Motion (ROM)

3.6.2.3 Delayed Onset Muscle Soreness (DOMS)

Tahap kesakitan otot diukur dengan menggunakan Visual Analog Scale (VAS)

dengan menekan, melentur dan membengkokkan lengan subjek. VAS dinilai melalui

ukuran garisan 100mm dengan 0 mewakili tiada kesakitan, dan 100 mewakili teramat

sakit. Subjek akan menanda tahap kesakitan pada skala yang disediakan mengikut pada

tahap kesakitan yang dialaminya. Kesakitan otot diukur dengan menekan pada 4 tempat

yang ditanda pada lengan, iaitu 3, 5, 7 dan 9cm bermula dari elbow crease.

19

Rajah 4 : Ukuran kesakitan DOMS

3.7 Analisis Data

Data yang diperolehi daripada kajian ini akan analisis menggunakan Microsoft

Office Excel 2003. Kesemua data yang dianalisa akan ditunjukkan dalam graf pada bab

berikutnya.

BAB IV

ANALISIS DATA

4.1 Pengenalan

Dalam bab ini, kita akan melihat keputusan kajian selepas melakukan protokol

latihan dan ukuran terhadap 2 orang subjek. Tujuan analisis data ini adalah untuk

melihat adakah pengaruh kelajuan dapat menunjukkan perbezaan bagi komplikasi

kecederaan otot melalui latihan konsentrik.

Kesemua data yang dikumpul dari proses mencederakan otot dan juga proses

ukuran di analisis dengan menggunakan Microsoft Office Excel 2003. Data yang di

analisis ditunjukkan pada graf. Ia bertujuan untuk melihat perbandingan perbezaan

komplikasi tangan yang melakukan latihan konsentrik laju dan perlahan.

21

4.2 Analisis Diskriptif

4.2.1 Subjek

Kajian ini disertai oleh 2 orang subjek lelaki (n=2) yang tidak pernah mengalami

kecederaan pada bahagian lengan.

4.2.2 Ukuran Kriteria

Petunjuk tidak langsung bagi kajian ini ialah ukur lilit lengan, ROM dan DOMS.

Semua ukuran diambil sebelum dan sejurus selepas lakuan, hari pertama, kedua, ketiga,

keempat dan ketujuh.

22

4.2.3 Range of Motion (ROM)

Subjek 1 Subjek 2

Rajah 5: Graf perubahan ROM bagi kedua-dua belah tangan yang melakukan latihan

konsentrik secara laju dan perlahan sejurus selepas melakukan lakuan sehingga hari

ketujuh.

Bagi subjek 1, ukuran ROM bagi kedua-dua lakuan adalah sama iaitu 155° sebelum

melakukan lakuan . Selepas melakukan lakuan, bacaan bagi ukuran lakuan konsentrik

perlahan adalah 149° dan bacaan lakuan konsentrik laju pula adalah 147°. Kemudian

ukurannya sama-sama meningkat pada hari pertama dan juga pada hari kedua. Pada hari

ketiga, ukuran bagi kedua-dua lakuan turun sedikit dengan ukuran kedua-duanya berada

pada bacaan sama iaitu 153° dan meningkat semula pada hari keempat dan kembali

kepada asal pada hari ketujuh.

Bagi subjek 2, ukuran ROM bagi kedua-dua lakuan adalah sama sebelum melakukan

lakuan iaitu 155°. Selepas melakukan lakuan, berlaku penurunan bagi kedua-dua lakuan

dimana ukuran bagi lakuan konsentrik perlahan ialah 141° manakala ukuran bagi lakuan

23

konsentrik laju pula ialah 144°. Kemudian ukurannya sama-sama turun pada hari

pertama dengan ukuran yang agak sama. Ukurannya juga turun pada hari kedua tetapi

ukuran tangan yang melakukan lakuan perlahan lebih rendah berbanding dengan lakuan

laju. Graf ukuran kedua-dua tangan meningkat kembali pada hari ketiga dengan jarak

perbezaan 10° dan kembali kepada sudut yang asal pada hari keempat dan ketujuh.

Graf perubahan ROM bagi kedua-dua subjek telah menunjukkan corak perubahan yang

hampir sama bagi kedua-dua lakuan walaupun ukuran ROM lakuan konsentrik perlahan

sedikit tinggi berbanding dengan ukuran ROM lakuan konsentrik laju. Jadi ia

menjelaskan bahawa tiada perubahan yang ketara terhadap ROM bagi kedua-dua lakuan.

Sebagai kesimpulan, tiada perubahan terhadap karakteristik ROM akibat latihan

konsentrik antara lakuan konsentrik laju dan perlahan selepas melakukan lakuan.

24

4.2.4 Ukur lilit lengan (Arm Circumference)

4.2.4.1 Arm Circumference (3cm)

PERUBAHAN UKUR LILIT LENGAN (3CM)

0

0.20.40.60.8

1

1.2

pre post D1 D2 D3 D4 D7

Daycm

slow ( R )fast ( L )


00.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2


Day

cm


Subjek 1 Subjek 2

Rajah 6: Graf perubahan ukur lilit lengan bagi kedua-dua belah tangan yang melakukan

lakuan konsentrik secara laju dan perlahan pada ukuran 3cm sejurus selepas melakukan

lakuan sehingga hari ketujuh.

Graf ukuran perubahan ukur lilit lengan (3cm) subjek 1 menunjukkan peningkatan

pembesaran lilitan sebanyak 1cm bagi lakuan konsentrik secara perlahan dan 0.8cm bagi

lakuan konsentrik secara laju sejurus selepas melakukan lakuan. Ukuran mulai turun

pada hari pertama bagi kedua-dua lakuan iaitu 0.4cm bagi lakuan konsentrik laju dan

0.3cm bagi lakuan konsentrik perlahan. Pada hari kedua menunjukkan ukuran lilitan

tangan yang melakukan lakuan konsentrik perlahan kembali membesar kepada 0.5cm

manakala ukuran lilitan tangan lakuan konsentrik laju mulai turun kepada 0.1cm.

Kedudukannya tidak berubah pada hari ketiga bagi kedua-dua lakuan. Pada hari keempat

menunjukkan ukuan lilitan tangan bagi lakuan konsentrik perlahan kembali surut kepada

25

keadaan asal, ukuran lilitan tangan lakuan konsentrik laju masih tidak berubah. Pada hari

ketujuh menunjukkan ukuran lilitan tangan bagi kedua-dua lakuan kembali kepada

keadaan yang asal.


pembesaran lilitan sebanyak 1.1cm bagi lakuan konsentrik secara perlahan dan 0.9cm

bagi lakuan konsentrik secara laju sejurus selepas melakukan lakuan. Ukuran mulai

turun pada hari pertama bagi kedua-dua lakuan yang mencatatkan bacaan yang sama

iaitu 0.2cm. Pada hari kedua pula menunjukkan ukuran lilitan tangan yang melakukan

lakuan konsentrik perlahan dan laju juga mencatatkan penurunan yang sama iaitu 0.1cm.

Pada hari ketiga, keempat dan ketujuh menyaksikan ukuran lilitan tangan bagi kedua-

dua lakuan kembali kepada keadaan yang asal.

Graf perubahan ukur lilit lengan bagi ukuran 3cm menyaksikan terdapat sedikit

perbezaan bagi subjek 1 manakala bagi subjek 2 pula corak perbezaannya tidak begitu

ketara. Jadi, melalui pemerhatian yang dibuat menunjukkan tiada perbezaan bagi

perubahan ukur lilit lengan antara lakuan konsentrik laju dan perlahan selepas

melakukan lakuan pada ukuran 3cm.

26



00.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2


Day

cm



0

0.2

0.40.6

0.8

1

1.2


Day

cm


Subjek 1 Subjek 2

Rajah 7: Graf perubahan ukur lilit lengan bagi kedua-dua belah tangan yang melakukan




pembesaran lilitan sebanyak 1cm bagi lakuan konsentrik secara perlahan dan 0.9cm bagi

lakuan konsentrik secara laju sejurus selepas melakukan lakuan. Ukuran mulai turun

pada hari pertama bagi kedua-dua lakuan yang mencatatkan bacaan 0.2cm bagi lakuan

konsentrik perlahan dan 0.3 bagi lakuan konsentrik laju. Pada hari kedua pula

menunjukkan ukuran lilitan tangan yang melakukan lakuan konsentrik perlahan turun

kepada 0.1cm manakala lakuan konsentrik laju mencatat 0.1cm. Pada hari ketiga

menyaksikan ukuran perubahan ukur lilit lengan lakuan konsentrik perlahan terus turun

kepada 0.1cm, manakala ukuran lakuan konsentrik laju sama seperti ukuran sebelum

melakukan lakuan. Pada hari keempat dan ketujuh menyaksikan ukuran lilitan lengan

bagi kedua-dua lakuan kembali kepada keadaan yang asal.

27




turun pada hari pertama bagi kedua-dua lakuan yang mencatatkan bacaan 0.5cm bagi

lakuan konsentrik perlahan dan 0.3cm bagi lakuan konsentrik laju. Pada hari kedua pula

menunjukkan ukuran lilitan tangan yang melakukan lakuan konsentrik perlahan turun

kepada 0.2cm manakala ukuran lakuan konsentrik laju mencatat 0.1cm. Pada hari ketiga,

keempat dan ketujuh menyaksikan ukuran lilitan tangan bagi kedua-dua lakuan kembali

kepada keadaan yang asal.

Graf perubahan ukur lilit lengan 7cm menyaksikan corak perubahan naik dan turun

lakuan konsentrik laju dan perlahan adalah tidak begitu ketara dan hampir sama bagi

kedua-dua subjek. Jadi ia menunjukkan tiada perbezaan bagi perubahan ukur lilit lengan

selepas melakukan lakuan konsentrik laju dan perlahan pada ukuran 7cm.

28


Subjek 1


0

0.2

0.4

0.6

Subjek 1 Subjek 2

Rajah 8: Graf perubahan ukur lilit lengan bagi kedua-dua belah tangan subjek yang

melakukan lakuan konsentrik secara laju dan perlahan pada ukuran 9cm

sejurus selepas melakukan lakuan dan hingga hari ketujuh.




turun pada hari pertama bagi kedua-dua lakuan yang mencatatkan bacaan yang sama

iaitu 0.1cm. Pada hari kedua pula menunjukkan ukuran lilitan tangan yang melakukan

lakuan konsentrik perlahan dan laju juga mencatatkan penurunan yang sama iaitu 0.1cm.

Pada hari ketiga, keempat dan ketujuh menyaksikan ukuran lilitan tangan bagi kedua-

dua lakuan kembali kepada keadaan yang asal.


00.10.20.30.40.50.6


Day

cm


0.

1

8

1.2


Day

cm


29


pembesaran lilitan tangan sebanyak 1cm bagi lakuan konsentrik perlahan dan 0.8cm

bagi lakuan konsentrik laju sejurus selepas melakukan lakuan. Ukuran pembesaran

mulai turun pada hari pertama yang merekodkan bacaan yang sama bagi kedua-dua

lakuan iaitu 0.5cm. Ukuran masih kekal bagi lakuan konsentrik perlahan pada hari kedua

tetapi ukuran bagi lakuan konsentrik laju turun kepada 0.4cm. pada hari ketiga, keempat

dan ketujuh menyaksikan ukuran lilitan lengan bagi kedua-dua lakuan berada pada tahap

konsisten iaitu 0.4cm.

Graf perubahan ukur lilit lengan 9cm menyaksikan corak perubahan ukuran lakuan

konsentrik laju dan perlahan adalah tidak begitu ketara dan hampir sama bagi kedua-dua

subjek. Jadi ia menunjukkan tiada perbezaan bagi perubahan ukur lilit lengan selepas

melakukan lakuan konsentrik laju dan perlahan pada ukuran 9cm.

Dapatan bagi Rajah 6, 7 dan 8 didapati bahawa tiada perubahan terhadap karakteristik

ukuran lilitan lengan akibat latihan konsentrik antara lakuan konsentrik laju dan

perlahan selepas melakukan lakuan.

30


4.2.5.1 Palpation 1 (3cm)

Subjek 1 Subjek 2

Rajah 9: Graf perubahan DOMS bagi kedua-dua belah tangan subjek yang melakukan



Ukuran graf Palpation 1 (3cm) bagi subjek 1 menunjukkan peningkatan kesakitan yang

mendadak bagi kedua-dua tangan sejurus selepas melakukan kedua-dua lakuan (lakuan

konsentrik perlahan 45mm dan lakuan konsentrik laju 40mm). Ukuran graf bagi kedua-

dua tangan menurun sedikit pada hari pertama dengan bacaan yang sama dan meningkat

sedikit pada hari kedua juga dengan bacaan yang sama. Penurunan mula berlaku pada

gari ketiga, keempat dan kembali seperti asal pada hari ketujuh bagi kedua-dua tangan.

Ukuran graf Palpation 1 (3cm) bagi subjek 2 menunjukkan ukuran kesakitan lakuan

konsentrik laju dan perlahan meningkat dari 0mm ke 50mm dan 40mm. Lakuan

31

konsentrik perlahan terus meningkat iaitu 80mm pada hari pertama, tetapi lakuan

konsentrik laju hanya meningkat sebanyak 60mm. Pada hari kedua, ukuran lakuan

konsentrik perlahan turun 10mm dan ukuran lakuan konsentrik laju pula kekal tidak

berubah. Ukuran pada hari ketiga menunjukkan penurunan di mana ukuran lakuan

konsentrik perlahan berada pada 30mm dan lakuan konsentrik laju pula 10mm. Pada hari

keempat menunjukkan penurunan yang hampir sama bagi kedua-dua lakuan dan

ukurannya kembali kepada asal pada hari ketujuh.

Perubahan DOMS bagi subjek 1 menunjukkan tidak terdapat perbezaan ketara bagi

kedua-dua belah tangan. Perubahan DOMS bagi subjek 2 pula menunjukkan terdapat

perbezaan yang ketara yang menyaksikan tahap kesakitan lakuan konsentrik perlahan

adalah lebih tinggi berbanding dengan tahap kesakitan lakuan konsentrik laju. Tiada

perubahan terhadap karakteristik ukuran DOMS pada ukuran 3cm akibat latihan

konsentrik antara lakuan konsentrik laju dan perlahan selepas melakukan lakuan.

32

4.2.5.2 Palpation 2 (7cm)

Subjek 1 Subjek 2




Ukuran graf Palpation 2 (7cm) bagi subjek 1 menunjukkan peningkatan bagi kedua-dua

lakuan sejurus selepas melakukan lakuan iaitu lakuan konsentrik perlahan meningkat

dari 0mm ke 45mm manakala lakuan konsentrik laju pula meningkat dari 0mm kepada

40mm. Pada hari pertama menunjukkan ukuran bagi kedua-dua lakuan meningkat pada

kadar yang sama iaitu 50mm. Pada hari kedua pula menunjukkan ukuran bagi lakuan

konsentrik perlahan meningkat secara mendadak iaitu 70mm manakala ukuran lakuan

konsentrik laju turun kepada 40mm. Ukuran pada hari ketiga pula menunjukkan lakuan

konsentrik perlahan turun kepada 40mm manakala ukuran lakuan konsentrik laju pula

turun kepada 20mm. Pada hari keempat pula menunjukkan penurunan tahap kesakitan

DOMS. Ukuran lakuan konsentrik perlahan berada pada 10mm manakala ukuran bagi

lakuan konsentrik laju pula 5mm. Pada hari ketujuh, ukuran bagi kedua-dua lakuan

kembali pada keadaan asal.

33

Ukuran graf Palpation 2 (7cm) bagi subjek 2 menunjukkan peningkatan tahap kesakitan

yang sama bagi kedua-dua lakuan iaitu pada kadar 40mm selepas melakukan lakuan.

Pada hari pertama, ukuran bagi lakuan konsentrik perlahan meningkat kepada 60mm,

manakala ukuran lakuan konsentrik laju pula meningkat kepada 50mm. Ukuran lakuan

konsentrik perlahan meningkat lebih tinggi berbanding dengan ukuran lakuan konsentrik

laju pada hari kedua iaitu 70mm, manakala ukuran lakuan konsentrik laju tidak berubah.

Ukuran pada hari ketiga menunjukkan tahap kesakitan lakuan konsentrik perlahan dan

laju mula menunjukkan penurunan iaitu 40mm bagi lakuan konsentrik perlahan dan

20mm bagi lakuan konsentrik laju. Pada hari keempat pula menunjukkan penurunan

tahap kesakitan DOMS. Ukuran lakuan konsentrik perlahan berada pada 10mm

manakala ukuran bagi lakuan konsentrik laju pula 5mm. Pada hari ketujuh, ukuran bagi

kedua-dua lakuan kembali pada keadaan asal.

Terdapat perbezaan yang ketara dapat disaksikan pada graf perubahan DOMS kedua-dua

subjek. Tahap kesakitan lakuan konsentrik perlahan lebih tinggi berbanding dengan

tahap kesakitan lakuan konsentrik laju. Jadi ia menunjukkan terdapat perbezaan bagi

perubahan DOMS pada ukuran 7cm antara lakuan konsentrik laju dan perlahan selepas

melakukan lakuan.

34

4.2.5.3 Palpation 3 (Brachioradialis)

Brachioradialis

01020304050607080


Day

mm slow ( R )

fast ( L )

Brachioradialis

0102030405060708090

100


Day

mm slow ( R )

fast ( L )

Subjek 1 Subjek 2


lakuan konsentrik secara laju dan perlahan pada ukuran Brachioradialis sejurus selepas

melakukan lakuan sehingga hari ketujuh.

Ukuran graf Palpation 3 (brachioradialis) bagi subjek 1 menunjukkan peningkatan

50mm bagi lakuan konsentrik perlahan dan 30mm bagi lakuan konsentrik laju. Pada hari

pertama pula, kesakitan bertambah sedikit bagi kedua-dua lakuan iaitu 60mm bagi

lakuan konsentrik perlahan dan 40mm bagi lakuan konsentrik laju. Kesakitan bagi

lakuan konsentrik perlahan menunjukkan peningkatan yang lebih tinggi pada hari kedua

berbanding dengan lakuan konsentrik laju. Bagi lakuan konsentrik perlahan, ukurannya

berada pada tahap 70mm manakala 55mm bagi lakuan konsentrik laju. Ukuran pada hari

ketiga menunjukkan perbezaan ukuran yang sama iaitu 40mm sahaja. Kemudian, tahap

kesakitan bagi kedua-dua lakuan pada hari keempat menunjukkan penurunan yang sama

iaitu 10mm. Dan akhir sekali tahap kesakitan bagi kedua-dua lakuan pulih kembali

kepada keadaan asal pada hari ketujuh.

35

Ukuran graf Palpation 3 (brachioradialis) bagi subjek 2 menunjukkan berlakunya

peningkatan tahap kesakitan bagi kedua-dua lakuan sejurus selepas melakukan lakuan.

Bagi lakuan konsentrik perlahan, ukurannya adalah 50mm, manakala 45mm bagi lakuan

konsentrik laju. Ukuran tahap kesakitan pada hari pertama menunjukkan peningkatan

perbezaan yang ketara antara kedua-dua lakuan. Bagi lakuan konsentrik perlahan,

ukuran tahap kesakitannya adalah sebanyak 90mm, manakala bagi lakuan konsentrik

laju pula ukurannya adalah sebanyak 60mm sahaja. Pada hari kedua, ukuran bagi lakuan

konsentrik perlahan turun sebanyak 10mm, berbeza dengan lakuan konsentrik laju yang

kekal pada ukuran sama. Ukuran kesakitan pada hari ketiga mula menunjukkan

penurunan bagi kedua-dua lakuan di mana tahap kesakitan bagi lakuan konsentrik

perlahan berada pada tahap 40mm. Ukuran bagi lakuan konsentrik laju pula berada pada

tahap 30mm. Kemudian, tahap kesakitan bagi kedua-dua lakuan pada hari keempat

menunjukkan penurunan yang sama iaitu 10mm. Dan akhir sekali tahap kesakitan bagi

kedua-dua lakuan pulih kembali kepada keadaan asal pada hari ketujuh.




perubahan DOMS antara lakuan konsentrik laju dan perlahan selepas melakukan lakuan

pada ukuran Palpation 3.

36

4.2.5.4 Extension of Arm

Subjek 1 Subjek 2

Rajah 12: Perubahan DOMS bagi kedua-dua belah tangan subjek yang melakukan

lakuan konsentrik secara laju dan perlahan pada ukuran Extension sejurus selepas


Graf ukuran Extension of Arm bagi subjek 1 menunjukkan tiada kesakitan yang berlaku

pada otot bagi lakuan konsentrik laju sejurus selepas melakukan lakuan. Manakala bagi

lakuan konsentrik perlahan pula terdapat sedikit kesakitan berlaku selepas melakukan

lakuan iaitu berada pada tahap 5mm. Terdapat sedikit peningkatan ukuran tahap

kesakitan bagi kedua-dua lakuan pada hari pertama. Lekuan konsentrik perlahan

menunjukkan bacaan 10mm, manakala lakuan konsentrik laju pula berada pada tahap

5mm sahaja. Terdapat perbezaan ukuran tahap kesakitan yang ketara pada hari kedua.

Ukuran tahap kesakitan lakuan konsentrik perlahan meningkat lebih tinggi berbanding

dengan lakuan konsentrik laju. Ukuran tahap kesakitan lakuan konsentrik perlahan

adalah 50mm, manakala ukuran tahap kesakitan lakuan konsentrik laju hanya 10mm.

Pada hari ketiga menunjukkan penurunan ukuran tahap kesakitan bagi kedua-dua lakuan.

Lakuan konsentrik perlahan turun kepada 10mm manakala tiada kesakitan yang dialami

Extension

0

10

20

30

40

50

60


Day

mm slow ( R )

fast ( L )

Extension

0

5

10

15

20

25

30

35


Day

mm slow ( R )

fast ( L )

37

oleh lakuan konsentrik laju. Pada hari keempat dan ketujuh menunjukkan bacaan 0mm

yang menunjukkan tiada kesakitan yang dialami bagi kedua-dua lakuan.

Graf ukuran Extension of Arm bagi subjek 2 menunjukkan terdapat peningkatan tahap

kesakitan bagi kedua-dua lakuan selepas selepas melakukan lakuan iaitu sebanyak

10mm bagi lakuan konsentrik perlahan dan 5mm bagi lakuan konsentrik laju. Pada hari

pertama pula menunjukkan tahap kesakitan kedua-dua lakuan meningkat sedikit iaitu

15mm bagi lakuan konsentrik perlahan dan 10mm bagi lakuan konsentrik laju. Ukuran

tahap kesakitan terus meningkat bagi lakuan konsentrik perlahan pada hari kedua yang

merekodkan bacaan 30mm, manakala ukuran kesakitan bagi lakuan konsentrik laju

kekal 10mm. Pada hari ketiga menunjukkan penurunan ukuran tahap kesakitan bagi

kedua-dua lakuan. Lakuan konsentrik perlahan turun kepada 5mm manakala tiada

kesakitan yang dialami oleh lakuan konsentrik laju. Pada hari keempat dan ketujuh

menunjukkan bacaan 0mm yang menunjukkan tiada kesakitan yang dialami bagi kedua-

dua lakuan.




perubahan DOMS pada ukuran Extension antara lakuan konsentrik laju dan perlahan

selepas melakukan lakuan.

38

4.2.5.5 Flexion of Arm

Subjek 1 Subjek 2


lakuan konsentrik secara laju dan perlahan pada ukuran Flexion sejurus selepas


Graf ukuran Flexion of Arm bagi subjek 1 menunjukkan tiada kesakitan yang berlaku

pada otot bagi lakuan konsentrik laju sejurus selepas melakukan lakuan. Manakala bagi

lakuan konsentrik perlahan pula terdapat sedikit kesakitan berlaku selepas melakukan

lakuan iaitu berada pada tahap 5mm. Terdapat peningkatan ukuran tahap kesakitan bagi

kedua-dua lakuan pada hari pertama. Lakuan konsentrik perlahan menunjukkan bacaan

10mm, manakala lakuan konsentrik laju pula berada pada tahap 30mm. Ukuran tahap

kesakitan lakuan konsentrik perlahan meningkat lebih tinggi berbanding dengan lakuan

konsentrik laju pada hari kedua. Ukuran tahap kesakitan lakuan konsentrik perlahan

adalah 40mm, manakala ukuran tahap kesakitan lakuan konsentrik laju 35mm. Pada hari

ketiga menunjukkan penurunan ukuran tahap kesakitan bagi kedua-dua lakuan. Lakuan

konsentrik perlahan turun kepada 10mm manakala lakuan konsentrik laju turun kepada

39

15mm. Pada hari keempat dan ketujuh menunjukkan bacaan 0mm yang menunjukkan

tiada kesakitan yang dialami bagi kedua-dua lakuan.

Graf ukuran Flexion of Arm bagi subjek 2 menunjukkan terdapat peningkatan tahap

kesakitan bagi kedua-dua lakuan selepas selepas melakukan lakuan. Ukuran tahap

kesakitan lakuan konsentrik laju meningkat tinggi kepada 30mm berbanding dengan

lakuan konsentrik perlahan dengan hanya berada pada tahap 10mm. Pada hari pertama

menunjukkan catatan yang berbeza bagi kedua-dua lakuan. Ukuran tahap kesakitan

lakuan konsentrik laju menunjukkan penurunan kepada 10mm manakala ukuran tahap

kesakitan lakuan konsentrik perlahan meningkat kepada 15mm. Ukuran tahap kesakitan

lakuan konsentrik perlahan terus meningkat pada hari kedua iaitu berada pada tahap

30mm dan ukuran tahap kesakitan lakuan konsentrik laju kekal berada pada tahap

10mm. Berlaku penurunan ukuran tahap kesakitan bagi kedua-dua lakuan pada hari

ketiga. Ukuran bagi lakuan konsentrik perlahan berada pada tahap 10mm, manakala

ukuran tahap kesakitan lakuan konsentrik laju merekodkan bacaan 0mm. Tahap

kesakitan pada hari keempat terus turun di mana ukuran tahap kesakitan lakuan

konsentrik perlahan merekodkan bacaan 5mm dan tiada kesakitan bagi lakuan

konsentrik laju. Pada hari ketujuh menunjukkan bacaan 0mm yang menunjukkan tiada

kesakitan yang dialami bagi kedua-dua lakuan.

Perubahan DOMS bagi subjek 1 menunjukkan tidak terdapat perbezaan ketara bagi

corak perubahan tahap kesakitan kedua-dua belah tangan. Perubahan DOMS bagi subjek

2 pula menunjukkan terdapat perbezaan yang menyaksikan tahap kesakitan lakuan

konsentrik perlahan adalah lebih tinggi pada hari kedua manakala tahap kesakitan lakuan

konsentrik laju pula mencapai kemuncak ssejurus selepas lakuan. Melalui pemerhatian

didapati tidak terdapat perbezaan bagi tahap kesakitan DOMS antara kedua-dua lakuan

bagi kedua-dua subjek pada ukuran flexion.

40

Dapatan kajian daripada Rajah 9, 10, 11, 12 dan 13 mendapati bahawa tiga daripada

lima tempat ukuran bagi tahap kesakitan DOMS mempunyai perbezaan iaitu Palpation

2, Palpation 3 dan Extension of Arm. Manakala dua rajah lagi tidak menunjukkan

perbezaan iaitu Palpation 1 dan Flexion of Arm. Kesimpulan yang dapat dijelaskan

berdasarkan kepada pemerhatian penyelidik didapati bahawa terdapat perubahan

terhadap karakteristik DOMS akibat latihan konsentrik antara lakuan konsentrik laju dan

perlahan selepas melakukan lakuan.

BAB V

PERBINCANGAN, RUMUSAN DAN CADANGAN

5.1 Pengenalan

Dalam bab ini, kita akan fokuskan 3 perkara penting iaitu perbincangan, rumusan

dan cadangan bagi kajian ini. Perbincangan dan rumusan diambil dari maklumat yang

diperolehi daripada kajian mengenai perubahan petunjuk tidak langsung kecederaan otot

selepas melakukan lakuan konsentrik secara laju dan perlahan. Cadangan disediakan

bagi membantu para pengkaji yang berminat bagi mengkaji topik yang berkaitan dengan

kajian ini pada masa akan datang.

5.2 Range of Motion (ROM)

Latihan konsentrik yang telah dilakukan telah menyebabkan otot subjek bengkak

dan gangguan kepada fiber-fiber otot. Ia telah menyebabkan otot menjadi kebas, sakit

dan mengurangkan Range of Motion pada tempat yang sakit (Chleboun, Howell,

42

Conaster, and Giesy, 1993). Keputusan kajian ini menunjukkan bahawa tidak terdapat

perubahan ROM yang ketara bagi tangan kedua-dua subjek yang melakukan lakuan

kontraksi konsentrik secara laju dan perlahan kerana perbezaan ukuran bagi kedua-dua

lakuan adalah kecil. Ia disokong oleh (Grounds, 1991) yang menyatakan bahawa bila

otot rosak, beberapa perkara akan berlaku sebelum pemulihan. Pertama, otot fiber yang

mati akan digantikan oleh sel yang baru yang dipanggil ‘macrophages’. Sel ini bergerak

ke tempat yang rosak melalui salur darah, jadi jika salur darah yang mengalirkan darah

ke tempat yang cedera turut rosak, fasa penggantian tidak dapat dilakukan sehinggalah

salur darah tersebut sembuh (Carlson & Faulkner, 1983). Beban yang digunakan adalah

sama bagi kedua-dua lakuan, jadi kedua-dua lakuan tersebut telah menyebabkan otot

kedua-dua belah tangan mengalami kerosakan yang serupa dan tahap pengurangan ROM

juga adalah sama.

5.3 Delayed Onset Muscle Soreness (DOMS)

Latihan bebanan yang maksimum, yang melibatkan otot dibawah pengaruh yang

kuat boleh menyebabkan koyakan dan juga akan menyebabkan Delayed Onset Muscle

Soreness (DOMS) (Armstrong, 1984). Kebanyakan mereka yang mempunyai

pengalaman mengalami DOMS akan merasai kesakitan pada bahagian otot diikuti

dengan ketidakselesaan otot. Ia akan meningkat pada 24 jam pertama selepas latihan,

dan waktu kemuncaknya adalah di antara 24 jam hingga 72 jam.

Berdasarkan kepada penemuan kajian ini, perbandingan yang telah dibuat berdasarkan

level VAS bagi kedua-dua belah tangan subjek yang melakukan latihan konsentrik

secara laju dan perlahan mendapati bahawa lakuan konsentrik secara perlahan boleh

menyebabkan kesakitan yang lebih tinggi berbanding lakuan konsentrik secara laju. Ia

43

disokong melalui teori sliding filament. Mengikut kepada teori sliding filament,

kontraksi otot yang berlaku dalam otot adalah di sebabkan oleh kontraksi antara actin

dan myosin.

Actin myosin menggunakan hydrolisis ATP sebagai sumber tenaga. Semakin

lama kerja dilakukan, semakin banyak tenaga yang diperlukan oleh actin myosin untuk

berkerja. Ketidakmampuan untuk menyalurkan tenaga (ATP) semasa kontraksi otot

yang perlahan dan ditambah pula dengan beban yang berat akan menyebabkan

berlakunya kelesuan antara kontraksi actin myosin dan menjurus kepada kesakitan otot.

Oleh yang demikian, pengaruh lakuan yang perlahan semasa melakukan lakuan

konsentrik akan mempengaruhi tahap kesakitan otot yang disebabkan oleh DOMS.

Secara teorinya, semakin lama kerja dilakukan semakin tinggi suhu akan

meningkat. Lengan yang melakukan lakuan konsentrik secara perlahan akan

menyebabkan otot akan mengalami peningkatan suhu dan menjurus kepada kecederaan

kerana suhu yang panas boleh menyebabkan kekejangan otot. Dapatan ini disokong oleh

Frieden & Lieber, (1992) yang menyatakan bahawa peningkatan suhu pada otot akan

menyebabkan kerosakan pada elemen struktur otot yang membawa kepada kehilangan

fungsi pada otot. Peningkatan suhu pada otot boleh menjurus kepada DOMS di mana

fiber otot Type III dan IV amat sensitif kepada kepanasan. Jadi kajian telah terbukti

bahawa lakuan konsentrik secara perlahan boleh membawa kepada kesakitan yang lebih

tinggi berbanding dengan lakuan konsentrik secara laju.

44

5.4 Ukur lilit lengan (Arm Circumference)

Perubahan ukur lilit lengan bermaksud peningkatan kadar perubahan ukuran lilit

yang disebabkan oleh bengkak pada otot (Chleboun et al, 1998). Dapatan kajian

menunjukkan tiada perbezaan yang ketara bagi ukuran ukur lilit lengan akibat latihan

konsentrik antara lakuan konsentrik laju dan perlahan bagi kedua-dua subjek. Ia

berikutan beban yang digunakan adalah sama bagi kedua-dua lakuan, jadi kedua-dua

lakuan tersebut telah menyebabkan otot kedua-dua belah tangan mengalami kerosakan

yang serupa dan tahap peningkatan kadar bengkak pada otot juga adalah sama. Dapatan

kajian disokong oleh pengkaji-pengkaji berikut. Selepas melakukan latihan bebanan

pada bahagian atas lengan akan menyebabkan ukurannya akan bertambah dari 1 hingga

3cm dan akan berterusan sehingga hari ketiga selepas latihan (Clarkson, 1992).

Peningkatan ukuran ini adalah disebabkan oleh bengkak pada fiber otot (Crenshaw,

Thornell, & Friden, 1994) dan juga bengkak pada tisu otot (Clarkson, 1992). Smith

(1991) menyatakan bahawa bengkak pada otot selepas latihan bebanan adalah

disebabkan oleh peningkatan struktur salur darah yang membawa protein ke tempat

cedera. Jadi ia menjelaskan bahawa perbezaan kelajuan semasa melakukan latihan

konsentrik tidak menunjukkan perbezaan pada ukur lilit lengan.

5.5 Cadangan

Berdasar kepada kajian ini, terdapat beberapa cadangan yang boleh digunapakai

oleh pengkaji-pengkaji yang ingin mengkaji pada masa akan dating. Pertama, bilangan

subjek bagi kajian ini adalah seramai 2 orang sahaja. Jadi, ianya boleh ditambah

seberapa ramai yang mungkin untuk mendapatkan lebih kesahan.

45

Kedua, kajian ini terhad kepada subjek lelaki sahaja. Untuk mendapatkan lebih

kesahan, pengkaji pada masa akan datang hendaklah juga mengambil subjek perempuan.

Jadi, ia boleh mewujudkan perbezaan antara dapatan kajian lelaki dan perempuan.

Akhir sekali, dapatan kajian ini hanya dianalisis dengan hanya menggunakan

Microsoft Excel 2003. Saya mencadangkan supaya pengkaji pada masa akan datang

menganalisis data-data yang diperolehi dengan menggunakan SPSS.

5.6 Rumusan

Sebagai rumusan, penggunaan perbandingan lengan bagi mendapatkan

perbezaan pengaruh kelajuan latihan konsentrik ke atas kecederaan otot, di dapati

bahawa tidak terdapat perbezaan ketara terhadap pengaruh kelajuan bagi petunjuk tidak

langsung ukur lilit lengan dan sudut pergerakan lengan (ROM). Ukuran DOMS pula

menunjukkan bahawa lakuan konsentrik secara perlahan boleh menyebabkan kesakitan

yang lebih tinggi berbanding lakuan konsentrik secara laju. Kesimpulannya, pengaruh

perbezaan kelajuan lakuan konsentrik hanya dapat dilihat pada tahap kesakitan DOMS

sahaja tetapi bukan pada petunjuk kecederaan yang lain.

46

RUJUKAN

Armstrong, R. B. (1984). "Mechanisms of exercise-induced delayed onset muscular

soreness: a brief review." Medicine and Science in Sports and Exercise 16(6): 529-538.

Bischoff R. (1990). Interaction Between Satellite cells and Skeletal Muscle Fibers

development. 109:943-952.

Carlson BM, Faulkner JA. The Regeneration of Skeletal Muscle Fibers Following

Injury: A Review. Med Sci Sport Exerc. 15(3):187-198, 1983.

Clarkson, P. M., K. Nosaka, et al. (1992). "Muscle function after exercise-induced

muscle damage and rapid adaptation." Medicine & Science in Sports & Exercise 24(5):

512-20.

Clarkson, P. M. & Tremblay, I. (1998). Ecercise-induced muscle damage, repair, and

adaptation in humans. Journal of Applied Physiology 65, 1 – 6.

Fox EL, Robinson S, Wiegman D. Metabolic Energy Sources During Constinuous and

Interval Running. J Appl Physiol. 27:174, 1969.

Franklin, M. E., D. P. Currier, et al. (1991). "The effect of one session of muscle

soreness-inducing weight lifting exercise on WBC count, serum creatine kinase, and

plasma volume. J." Journal of Orthopaedic and Sports Physical Theraphy 13: 316-321.

Garrett, Jr. W, Tidball J. Myotendinous Junction: Structure, Function, and Failure. In:

Injury and Repair of the Musculoskeletal Soft Tissues. Eds. Savio L-Y. Woo and JA

Buckwalter. Park ridge, IL: American Academy of Orthopaedic Surgeons, 1999).

47

Grounds MD. Towards Understanding Skeletal Muscle regeneration. Path Res Pract.

187:1-22, 1991.

Howell, J. N., Chleboun, G. & Conatser, R. (1993). Muscle stiffness, strenght loss,

swelling and soreness following exercise induce injury in humans. Journal of Physiology

464, 183-196.

Hughes, V. A., et al. (1986). Metabolic changes following eccentric exercise in trained

an untrained men. J Appl Physiol 61, 1864 – 1868.

Miles, M., P. Clarkson (1994). "Muscle Damage Following High-Force

Eccentric Exercise May Cause Perturbations In Circulating Cortisol And Interleukin-1B

Levels." Clinical Science 87(Supplement): 87-88.

Miles, M. P. and P. M. Clarkson (1994). "Exercise-induced muscle pain, soreness,and

cramps." The Journal of Sports medicine and Physical Fitness 34(3): 203-216.

Nerrisa Freeman, CMT, SPT. Muscle Injuries and Healing (1997).

Evans, W.J., Meredith, C. N., Cannon, J. G., Dinarello, C. A., Frontera, W. R., R.,

Sargeant, A. J. and P. Dolan (1987). "Human muscle function following prolonged

eccentric exercise." European Journal of Applied Physiology 56: 704-711.

Saxton, J. M., P. M. Clarkson, et al. (1995). "Neuromuscular dysfunction following

eccentric exercise." Medicine & Science in Sports and Exercise 27(8): 1185-1193.

Proske U, Allen TJ. “Damage to skeletal muscle from exercise”. Exercise Sport Sci

2005; 33:98-104.

LAMPIRAN A

BORANG SKOR ROM DAN UKUR LILIT LENGAN (ARM CIRCUMFERENCE) NAMA:__________________________________________ UMUR: _________ TANGAN DOMINAN: L R BERAT:_________ TINGGI: __________ TANGAN: RANG SANG FANG CIR3 CIR7 CIR9

Pre

Post

D1

D2

D3

D4

D7

TANGAN: RANG SANG FANG CIR3 CIR7 CIR9

Pre

Post

D1

D2

D3

D4

D7

LAMPIRAN B

BORANG SKOR DELAYED ONSET MUSCLE SORENESS (DOMS)

NAME:________________________________________ TANGAN: L R

PRE POS D1 D2 D3 D4 D7

Palpation 1 (3cm) 0__________________________________________100 Palpation 2 (7cm) 0__________________________________________100 Brachioradialis 0__________________________________________100 Extension 0__________________________________________100 Flexion 0__________________________________________100

PRE POS D1 D2 D3 D4 D7

Palpation 1 (3cm) 0__________________________________________100 Palpation 2 (7cm) 0__________________________________________100 Brachioradialis 0__________________________________________100 Extension 0__________________________________________100 Flexion 0__________________________________________100

PENGARUH PERBEZAAN KELAJUAN LATIHAN KONSENTRIK … · Terima kasih atas sokongan dan pertolongan...

Documents

Transcript of PENGARUH PERBEZAAN KELAJUAN LATIHAN KONSENTRIK … · Terima kasih atas sokongan dan pertolongan...