Pengauditan Prestasi Kualiti Air Minum

7/26/2019 Pengauditan Prestasi Kualiti Air Minum

1/48

TERHAD

PERBADANAN BEKALAN AIR PULAU PINANG SDN. BHD.

KAJIAN TERHADAP KUALITI AIR MINUM

1. LATAR BELAKANG

1.1 Bekalan air yang bersih dan berkualiti adalah sangat penting bagi menjaga kesihatan

dan kesejahteraan umum di samping menjadi teras utama dalam pembangunan negara.

Air yang bersih dan berkualiti adalah dinilai dari ciri-ciri fizikal, kimia, biologi serta radiologi.

Sistem bekalan air yang pertama di Negeri Pulau Pinang dibina pada tahun !"#. Sistem

yang pertama ini telah membekalkan air kepada #,### penduduk dan memperoleh

sumber air dari air terjun di $aman Botani Pulau Pinang. Pada tahun %%, satu unit

khusus bagi mengendalikan bekalan air di ba&ah 'ajlis Perbandaran (eorge $o&n telah

ditubuhkan. )nit ini telah membangunkan sumber air baru bagi bahagian utara Negeri

Pulau Pinang di mana aquaduct sepanjang * km telah dibina untuk menyalurkan airdaripada sungai di Batu +erringhi ke (uillemard eserior di $anjung Bungah pada tahun

%#an. /oji ra&atan air Negeri Pulau Pinang yang pertama iaitu /oji a&atan Air 0tam

telah dibina pada tahun %%. Pada tahun %*1, Pihak Berkuasa Air iaitu sebuah badan

berkanun Negeri telah ditubuhkan bagi mengendalikan bekalan air seluruh Negeri Pulau

Pinang. /oji a&atan Air Sungai 2ua yang merupakan loji ra&atan air Negeri Pulau

Pinang yang terbesar iaitu membekalkan kira-kira !#3 keperluan airnya telah dibina pada

tahun %*1 oleh Pihak Berkuasa Air.

1.2 Pada tahun %%%, Perbadanan Bekalan Air Pulau Pinang Sdn. Bhd. 4PBAPP5 telah

dikorporatkan bagi mengambil alih pengendalian bekalan air Negeri Pulau Pinang

daripada Pihak Berkuasa Air. PBAPP merupakan sebuah syarikat milikan penuh 6erajaan

Negeri Pulau Pinang yang dipegangnya melalui PBA 7oldings Bhd. 4PBAPP5. Pada tahun

##!, PBAPP mempunyai seramai ,#1! kakitangan. PBAPP bertanggungja&ab

mentadbir, mengurus dan menyelia semua kerja air serta membangun dan menyenggara

kemudahan untuk membekal air dira&at yang mencukupi kepada pengguna. Pengurusan

loji ra&atan air merupakan aktiiti utama PBAPP dalam proses bekalan air. Pengurusan

melibatkan 1 peringkat penting iaitu pengambilan air mentah dari empangan atau sungai

melalui muka sauk 4intake), proses ra&atan di loji dan penstoran air dira&at di tangki air

bersih, tangki imbangan 4reservior) dan tangki seris sebelum diagihkan kepada

pengguna.Sejak tahun ##1, PBAPPtelah mendapat " jenis pengiktirafan antarabangsa

iaitu pensijilan 0S8 %##9### 46emajuan Berterusan5, 0S8 "##9##" 4Alam Sekitar5,

87SAS !##9%%% 46eselamatan dan 6esihatan Pekerjaan5 dan 'S 0S8:0;< *#=

(General requirements for the competence of testing and calibration laboratories) bagi

pelbagai aktiitinya. Selain itu, PBAPP juga telah mendapat anugerah daripada pelbagai

badan seperti anugerah kualiti daripada 'A'P), Pengurusan 6e&angan dan Pengurusan

$eknologi daripada >abatan Perkhidmatan A&am dan Pejabat $erbaik daripada 6erajaan

Negeri Pulau Pinang.

1

TERHAD


2/48

TERHAD

1.3 6eluasan Negeri Pulau Pinang ialah ,#1 km persegi. Sehingga akhir tahun ##*,

bilangan penduduk Negeri Pulau Pinang adalah seramai .= juta orang. Bilangan

pelanggan air berdaftar pula ialah seramai "?,1* yang terdiri daripada "#=,1=

pelanggan domestik dan =?,#% pelanggan perniagaan. Sehingga tahun ##!, ka&asan

tadahan air yang telah di&artakan ialah seluas ?.%# kilometer persegi. 6ini terdapat ?empangan air, % loji ra&atan air yang berupaya mengeluarkan ,*1 juta liter air sehari, ==

tangki imbangan air tera&at dan ! menara tangki 4towers5 air tera&at di Negeri Pulau

Pinang. >umlah panjang paip di seluruh Negeri Pulau Pinang 4berukuran ## milimeter dan

ke atas5 ialah 1,*??.#* kilometer. Purata jumlah kuantiti air tera&at yang dikeluarkan oleh

PBAPP ialah sejumlah !?= juta liter sehari manakala purata yang digunakan ialah

sejumlah *% juta liter sehari. Pada tahun ##*, Negeri Pulau Pinang merupakan Negeri

yang paling rendah kadar Air $idak $erhasil 4N@5 berbanding Negeri lain iaitu berjumlah

?.%3 sahaja. $arif yang dikenakan adalah '#. bagi pengguna domestik dan '#.=

bagi pengguna perniagaan untuk #,### liter yang pertama.

1.4 0nfrastruktur bekalan air Negeri Pulau Pinang adalah seperti di Peta 1.

Peta 1

Infrastrutur Bea!an A"r Ne#er" Pu!au P"nan#

Sumber: Rekod Perbadanan Bekalan ir Pulau Pinang Sdn! Bhd!

2

TERHAD


3/48

TERHAD

2. $BJEKTI% PENGAUDITAN

8bjektif pengauditan adalah bagi menentukan sama ada pengurusan kualiti air minum

telah diuruskan dengan teratur, cekap dan berkesan selaras dengan standard yang

ditetapkan oleh 66'.

3. SK$P PENGAUDITAN

Skop pengauditan meliputi 1 tahun dari tahun ##? hingga ##! yang tertumpu kepada

rekod dan data dalam tahun-tahun tersebut. 6ajian ini adalah melibatkan kerja-kerja

pengauditan oleh >abatan Audit Negara terhadap entiti yang terlibat dalam industri bekalan

air setiap negeri seperti PBAPP, >abatan 6esihatan Negeri 4>6NPP5, )nit 6a&al Selia

Sumber Air Negeri 4)6SSA5, >abatan Alam Sekitar Negeri 4>AS5 dan >abatan Perhutanan

dan Suruhanjaya Perkhidmatan Air Negara @ilayah )tara 4SPAN5 turut terlibat secaratidak langsung dalam pengauditan ini.

4. KAEDAH PENGAUDITAN

Pengauditan dijalankan dengan menyemak fail, rekod dan dokumen /aporan $ahunan

Program 6a&alan 'utu Air 'inum 46'A'5 serta /aporan )jian 6ualiti Air. Semakan juga

dibuat terhadap laporan ujian makmal loji PBAPP dan >abatan 6imia.Selain itu, temu bual

dengan pega&ai terlibat serta la&atan tapak ke /oji a&atan Air 4/A5 yang dipilih iaitu

/oji Air Sungai 2ua dan (uillemard eseroir.2i samping itu, borang soal selidik diedarkan

kepada pengguna di rangkaian yang terlibat bagi mengenal pasti tahap kepuasan

pengguna terhadap kualiti air yang dibekalkan.

Pihak Audit telah memilih dua /A yang dijadikan sebagai sampel seperti di Ja&ua! 1.

Ja&ua! 1Kr"ter"a Pe'"!"(an LRA

B"!.LRA )

Ka*as"t" ) Daera(

$*erat+r )Ta(un D","na )

Pun-a A"rKr"ter"a Pe'"!"(an

.Sungai 2ua : !!? jlh :Seberang Perai )tara

PBAPP:%*1:

Sg. 'uda

/oji diurus oleh Perbadanan Bekalan AirPulau Pinang Sdn. Bhd.

'embekalkan !#3 air ke seluruh PulauPinang.

Pencemaran air mentah pernah berlakuakibat tumpahan minyak di Sungai 'uda.

.(uillemard : !# jlh :2aerah $imur /aut

PBAPP:%":

Sungai Siru,Sungai 6ecil,

Sungai 6lean danSungai $engah

/oji diurus oleh Perbadanan Bekalan AirPulau Pinang Sdn. Bhd.

/oji ini berdasarkan terletak di ka&asanbukit.

'embekalkan air ke daerah $imur /aut.

3

TERHAD


4/48

TERHAD

. PENEMUAN AUDIT

.1 PERAN/ANGAN DAN PELAKSANAAN

.1.1 Dasar Kera0aan

'atlamat dasar kebangsaan bagi industri perkhidmatan bekalan air adalah seperti berikut9

a5 me&ujudkan suatu struktur perkhidmatan bekalan air yang telus dan bersepadu

untuk menyampaikan perkhidmatan yang berkesan dan cekap kepada pengguna

b5 memastikan bekalan air yang tersedia ada dan berkekalan untuk jangka masa

panjang termasuk pemuliharaan air

c5 menyumbang kepada kekekalan alur air dan ka&asan tadahan air

d5 memudahkan kemajuan persaingan untuk menggalakkan ekonomi dan kecekapan

dalam industri perkhidmatan bekalan aire5 menubuhkan suatu persekitaran penga&alseliaan yang memudahkan kekekalan

keupayaan ke&angan antara pengendali industri perkhidmatan air bagi jangka

masa panjang

f5 menga&al selia untuk faedah pengguna bagi jangka masa panjang

g5 menga&al selia tarif dan memastikan penyediaan perkhidmatan yang berpatutan

atas asas ekuiti

h5 meningkatkan kualiti hidup dan persekitaran melalui pengurusan perkhidmatan

bekalan air yang berkesan dan cekap

i5 menubuhkan suatu sistem kebertanggungja&aban dan pengelolaan antara

pengendali industri perkhidmatan bekalan air dan

j5 menga&al selia keadaan selamat dan keselamatan sistem bekalan air.

Selari dengan dasar kerajaan, isi PBAPP pula adalah untuk memenuhi segala keperluan

pelanggan bekalan air manakala misinya adalah untuk menjadi organisasi yang terunggul

dalam pembekalan air. 8bjektif PBAPP pula adalah untuk menyediakan bekalan air tanpa

gangguan, memberikan kepuasan kepada pelanggan, menyediakan sumber tenaga yang

mahir, kompeten dan berdedikasi, me&ujudkan kerja berkumpulan yang efektif,

membangunkan sumber air mengikut ketetapan dan tepat pada masanya, menggunakan

sumber ke&angan dan sumber lain dengan produktif, membuat penambahbaikan

berterusan dalam semua bidang, mematuhi kehendak perundangan yang berkaitan dan

me&ujudkan perhubungan yang efektif dengan pelbagai agensi kerajaan dan organisasi

perindustrian.

Se'aan Au&"t 'en&a*at" *e',ea!an a"r teraat an# &",uat +!e( PBAPP e*a&a

*e!an##an &+'est" &an *ern"a#aan a&a!a( se!ar" &en#an &asar an# &"#ar"san

+!e( Kera0aan.

Pa&a *en&a*at Au&"t &asar ,era"tan ua!"t" a"r te!a( &"u0u&an &an

&"uatuasaan +!e( Kera0aan &en#an ,a".

4

TERHAD


5/48

TERHAD

.1.2 Un&an#Un&an# Gar"s Pan&uan Dan Peraturan

Semakan Audit mendapati antara undang-undang, garis panduan dan peraturan yang

di&ujudkan oleh 6erajaan Persekutuan dan Negeri berkaitan dengan air yang dibekalkan

kepada orang ramai adalah seperti berikut9a5 Akta Suruhanjaya Perkhidmatan Air Negara ##? 4Akta ?="5

b5 Akta 0ndustri Perkhidmatan Air ##? 4Akta ?==5

c5 ;nakmen Pembekalan Air Pulau Pinang %%!

d5 ;nakmen Pihak Berkuasa Air Pulau Pinang 4Syarikat Pengganti5 %%!

e5 Perintah Pembekalan Air 46a&asan $adahan5 ##"

f5 Akta 6ualiti Alam Sekitar %*" dan peraturan-peraturan serta perintah yang

dikeluarkan dari semasa ke semasa

g5 Akta >entera 2an 6ilang %?* 4Akta 1%5 dan peraturan-peraturan yang

dikeluarkan dari semasa ke semasah5 Akta 6eselamatan 2an 6esihatan Pekerjaan %%" dan peraturan-peraturan yang

dikeluarkan dari semasa ke semasa

i5 "and #onservation ct%?# dan

j5 Standard6ualiti Air 'inuman 6ebangsaan 4$he %ational Standard &or 'rinking

ater ualit*5 yang ditetapkan oleh 66'.

Selain daripada undang-undang dan peraturan tersebut, PBAPP juga telah menyediakan "

jenis prosedur yang telah mendapat pengiktirafan antarabangsa seperti berikut yang perlu

dipatuhi9

a5 0S8 %##9### 46emajuan Berterusan5

b5 0S8 "##9##" 4Alam Sekitar5

c5 87SAS !##9%%% 46eselamatan dan 6esihatan Pekerjaan5 dan

d5 'S 0S8:0;< *#= (General requirements for the competence of testing and

calibration laboratories).

Ra0a( 1menunjukkan bidang kuasa 6erajaan Negeri dan 6erajaan Persekutuan selepas

Akta Suruhanjaya Perkhidmatan Air Negara ##? 4Akta ?="5 dan Akta 0ndustri

Perkhidmatan Air ##? 4Akta ?==5 di&ujudkan serta pindaan terhadap Perlembagaan

Persekutuan.

5

TERHAD


6/48

TERHAD

Ra0a( 1

B"&an# Kuasa Kera0aan Ne#er" Dan Kera0aan Perseutuan

Sumber: Suruhan+a*a Perkhidmatan ir %egara

StandardKua!"t" A"r M"nu'an Ke,an#saan 5The National Standard For Drinking

Water Quality6

Standard ini digubal oleh 66' pada tahun ### berpandukan kepada garis panduan

orld ,ealth -rgani.ation 4@785, garis panduan negara luar, garis panduan 6ualiti Air

'inuman 6ebangsaan yang disediakan pada tahun %!1 dan juga pengalaman negara di

dalam aspek penga&alan mutu air minum. Antara kandungan standard ini ialah kriteria

kualiti air mentah, standard kualiti air tera&at dan panduan yang dicadangkan untuk

mencapai standard kualiti air minum. Parameter standard mutu air tera&at kebangsaanadalah seperti di Ja&ua! 2.

Ja&ua! 2Para'eter Stan&ar& Mutu A"r Teraat Ke,an#saan

Para'eter Ta(a*

p7 ?.= - %.#

6ekeruhan 6urang daripada = N$)

@arna 6urang daripada = $


7/48

TERHAD

Pa&a *en&a*at Au&"t un&an#un&an# #ar"s *an&uan &an *eraturan ,era"tan

&en#an ua!"t" a"r an# &"u0u&an +!e( Kera0aan &an PBAPP a&a!a( 'en-uu*"

serta te!a( &"*atu(" &en#an ,a".

.1.3 A"r Menta(

a6 Peartaan Kaasan Ta&a(an A"r

Sumber air mentah Negeri Pulau Pinang diperoleh daripada sungai 4air di permukaan5 dan

takungan air 4empangan5. Seperti yang dinyatakan oleh Akta 0ndustri Perkhidmatan Air

##? 4Akta ?==5, pengurusan sumber air mentah atau ka&asan tadahan Negeri Pulau

Pinang adalah di ba&ah bidang kuasa 6erajaan Negeri yang dika&al melalui )6SSA.

Berdasarkan temu bual dengan pega&ai )6SSA dan semakan terhadap rekod berkaitan,

didapati semua ka&asan tadahan air yang dikenal pasti oleh 6erajaan Negeri telahdi&artakan pada bulan 2isember ##". Pe&artaan ini dibuat bagi memastikan ka&asan

tadahan tersebut terpelihara dan terka&al. >umlah keluasan ka&asan tadahan air Negeri

Pulau Pinang yang telah di&artakan ialah ?,!!.% hektar atau ?.!! kilometer persegi

adalah seperti yang ditunjukkan di Ja&ua! 3.

Ja&ua! 3Kaasan Ta&a(an A"r Ne#er" Pu!au P"nan# 7an# Te!a( D"artaan

B"!. Kaasan Ta&a(an Ke!uasan

5(etar6

. Air 0tam %!."*

. Air $erjun=?.*"

1. Air $erjun $anah $inggi*1.?1

". Batu +erringhi,#*%.*#

=. (uillemard?=.#?

?. Sungai Pinang?*!.1=

*. $eluk A&ak??.%

!. $eluk Bahang,#?!.?!

%. Bukit Panchor """.!!

#. Bukit 'ertajam1=?.#!

. ;mpangan 'engkuang1".=

Ju'!a( 8299.2:

Sumber: Perintah Pembekalan ir (/awasan $adahan) 1223

7

TERHAD


8/48

TERHAD

6a&asan tadahan yang di&artakan tersebut me&akili ?.3 daripada keseluruhan keluasan

Negeri Pulau Pinang yang berjumlah #1,## hektar atau ,#1 kilometer persegi.

Semakan Audit mendapati punca utama sumber air mentah Negeri Pulau Pinang

bukanlah dari ka&asan tadahan air mentah yang di&artakan tersebut tetapi dari Sungai'uda yang membekalkan secara purata sekitar !#3 daripada keperluan air Negeri Pulau

Pinang. Pada masa ini sekitar ?*? juta liter air tera&at sehari telah dihasilkan oleh /oji

a&atan Air Sungai 2ua yang memperoleh sumber air mentah dari Sungai 'uda

berbanding purata penggunaan air tera&at bagi seluruh Negeri Pulau Pinang yang

berjumlah *% juta liter sehari.

Sungai 'uda terletak di sempadan Negeri Pulau Pinang dan Negeri 6edah. Air mentah

dari Sungai 'uda disalurkan ke /oji a&atan Air Sungai 2ua melalui $erusan Sungai 2ua

yang jaraknya " kilometer. 8leh kerana ka&asan tadahan atau hulu Sungai 'uda initerletak di dalam Negeri 6edah, ka&asan tersebut tidak dapat di&artakan sebagai

ka&asan tadahan air Negeri Pulau Pinang.

Pa&a *en&a*at Au&"t *en#urusan aasan ta&a(an a"r 'enta( +!e( Kera0aan Ne#er"

Pu!au P"nan# 'e!a!u" UKSSA a&a!a( san#at ,a" erana aasan terse,ut te!a(

&"artaan.

,6 Kaa!an Kese!a'atan D" Kaasan Ta&a(an

Bagi mengelakkan berlakunya pencemaran dan pencerobohan di ka&asan tadahan air,

6erajaan Negeri telah mengadakan ka&alan keselamatan ka&asan tadahan dengan

menghadkan aktiiti yang boleh dilakukan di ka&asan tersebut. Aktiiti yang dibenarkan

dalam ka&asan tadahan air seperti yang dinyatakan dalam Perintah Pembekalan Air

46a&asan $adahan5 ##". %+t+ 1menunjukkan ka&alan keselamtan seperti papan tandan

dipasang di ka&asan tadahan air.

%+t+ 1Pa*an Tan&a Kaasan Ta&a(an A"r

8

TERHAD


9/48

TERHAD

Sumber: 4abatan udit %egara $arikh: 5 %ovember 1226 "okasi: /awasan $adahan ir Guillemard7 'aerah $imur "aut7 Pulau Pinang

Se'aan Au&"t 'en&a*at" 0a&ua! !aatan ,a#" te'*+( 2;;8 ("n##a ,u!an Se*te',er

2;;9 &an !a*+ran *e'er"saan ,a#" te'*+( 2;;8 ("n##a ,u!an Jun 2;;9 t"&a

&"se&"aan.

)6SSA hanya mula menyediakan jadual la&atan mulai dari bulan 8ktober ##! dan

laporan pemeriksaan mulai dari bulan >ulai ##!. Bagaimanapun, mengikut keterangan

pega&ai )6SSA, pemeriksaan atau la&atan ke ka&asan tadahan ada dilakukan oleh)66SA. $anpa jadual dan laporan la&atan berkenaan, pihak Audit tidak dapat memastikan

sama ada )6SSA telah memantau keselamatan ka&asan tadahan dengan baik dan

mengikut jadual yang ditetapkan.

Analisis Audit terhadap laporan pemeriksaan yang ada disediakan bagi bulan >ulai dan

8gos ##! mendapati belum ada pemeriksaan yang dilakukan oleh )6SSA ke sumber air

bagi /oji a&atan Air Sungai 2ua iaitu Sungai 'uda dan ka&asan tadahan air bagi /oji

a&atan Air (uillemard.

Selain daripada pemantauan yang perlu dibuat oleh )6SSA, PBAPP telah menyediakan

prosedur 8S- 922:1222 ; 0anagement of #atchment reasbagi menguruskan ka&asan

tadahan. 'engikut prosedur berkenaan, antara perkara yang perlu dilakukan oleh PBAPP

ialah meninjau ka&asan tadahan sekurang-kurangnya sekali dalam tempoh masa

minggu atau sebanyak " la&atan setiap tahun. Pega&ai yang membuat tinjauan tersebut

dikehendaki untuk merekodkan penemuan mereka pada #atchment rea

8nspection


10/48

TERHAD

Pemeriksaan Audit mendapati bagi tempoh ##? hingga ##!, PBAPP telah menyediakan

jadual la&atan secara tahunan ke ka&asan tadahan air bagi /oji a&atan Air (uillemard.

PBAPP juga telah membuat la&atan mengikut bilangan yang ditetapkan iaitu sebanyak *"

kali 4bagi tempoh ##? hingga bulan 8ktober ##!5. /aporan la&atan iaitu #atchment

rea 8nspectionulat 06AN seperti di Ja&ua! 4.

Ja&ua! 4K!as"f"as" In&es Kua!"t" A"r 5IKAN6

Ke!as Ju!at IKAN K!as"f"as"

0 /ebih daripada %.*

Pemuliharaan alam sumber air yang asli dan tidak memerlukan

sebarang ra&atan.

00 *?.= C %.*

Berstatus bersih, mengikut 0nterim Pia&aian 6ualiti Air

6ebangsaan 'alaysia sesuai untuk bekalan air tetapi ra&atan

konensional diperlukan untuk tujuan tersebut .

000 =.% C *?.=

Berstatus bersih, mengikut 0nterim Pia&aian 6ualiti Air

6ebangsaan 'alaysia sesuai untuk bekalan air tetapi ra&atan

lanjut diperlukan untuk tujuan tersebut.

0D 1.# C =.% $ujuan pengairan sahaja.

D E 1.# $iada seperti di atas.

Sumber: /ementerian Sumber sli 'an lam Sekitar

Semakan Audit terhadap rekod >AS berkenaan dengan julat 0ndeks 6ualiti Air 406AN5

mendapati status Sungai 'uda yang menjadi sumber air kepada/oji a&atan Air Sungai

2ua adalah diklasifikasikan sebagai kelas 00 iaitu berstatus bersih. 'anakala bagi Sungai

Siru, Sungai 6ecil, Sungai 6lean dan Sungai $engah yang menjadi sumber air kepada /oji

a&atan Air (uillemard tidak diberi pengelasan oleh >AS. Butiran lanjut adalah seperti di

Ja&ua! .

Ja&ua! In&es Kua!"t" A"r 5IKAN6 Sun#a" 7an# Men0a&" Su',er A"r Ba#" L+0" Raatan A"r

Gu"!!e'ar& Dan Sun#a" Dua Ba#" Te'*+( 2;;8 H"n##a $#+s 2;;9In&es Ke!as Status Sun#a"

10

TERHAD


11/48

TERHAD

Kua!"t"A"r

L+0" RaatanA"r

Kaasan Ta&a(an)Su',er A"r

Sungai 2ua Sungai 'uda !1 - !! 00 Bersih

(uillemard Sungai Siru, Sungai6ecil, Sungai 6lean

dan Sungai $engah

- - $idak diberi pengelasan oleh >ASkerana ianya tidak mempunyai

stesen penga&asan dan keutamaandiberikan terhadap sungai lain yangterdedah kepada punca-puncapencemaran.

Sumber: Rekod 4abatan lam Sekitar #awangan %egeri Pulau Pinang

Analisis Audit terhadap laporan la&atan setiap minggu yang dibuat oleh PBAPP

4#atchment rea 8nspection


12/48

TERHAD

Bagi menguji kualiti air mentah sama ada ianya mencapai mutu yang dikehendaki,

pengambilan sampel air mentah akan dibuat bersama oleh PBAPP, )6SSA dan >6NPP.

)jian fizikal iaitu bagi menentukan tahap bagi parameter p7, kekeruhan dan &arna akan

dijalankan sendiri oleh PBAPP, )6SSA atau >6NPP dengan menggunakan peralatan

seperti p, 0eter7 $urbidit* 0eter dan #olour 0eter atau #omparator. 'anakala bagimenentukan tahap bagi parameter kandungan bakteria 4$otal


13/48

TERHAD

Ja&ua! abatan 6imia tersebut, PBAPP mengambil sampel dan melakukan ujian di makmal

sendiri bagi menilai kualiti air mentah dari intake setiap jam. PBAPP juga telah

memasang peralatan -n;"ine nal*sersyang akan menghantar bacaan data dari segi p7

dan kekeruhan secara berterusan kepada sistem Supervisor* #ontrol nd 'ata cquisition

S*stem 4S


15/48

TERHAD

'emantau prestasi loji ra&atan air, kualiti air dan proses pengagihan air secara

real;time

'elakukan analisis trend terhadap sukatan parameter 4datareal;timedan

historical5

'enyimpan data historical dan

'enjana laporan harian dan bulanan.

2engan menggunakan S


16/48

TERHAD

Ja&ua! :Pene'uan Laatan Au&"t Ke Kaasan Ta&a(an L+0" Raatan A"r

Sun#a" Dua Dan Gu"!!e'ar&

L+0"Raatan

A"r

KaasanTa&a(an)

Su',er A"r

Pene'uan Laatan

Status Kaa!anKese!a'atan

Ta(a* Kua!"t" A"r) Pen-e'aran

Sungai2ua

Sungai 'uda

i. $erdapat papantanda yangmenunjukkanka&asantadahan air.

ii. 6a&asanintake dipagar.

i. )jian fizikal yang dijalankan menunjukkanbacaan p7 adalah ?."* manakalakekeruhan ialah ?!. N$) iaitu dalamlingkungan tahap yang ditetapkan.

ii. $idak terdapat aktiiti pembalakan dan

aktiiti selain daripada yang dibenarkandalam ka&asan tadahan air yang bolehmengakibatkan pencemaran.

(uillemard

Sungai Siru,Sungai 6ecil,Sungai 6leandan Sungai$engah

i. $erdapatpapan tandayangmenunjukkanka&asantadahan air.

ii. 6a&asanintake dipagar.

i. )jian fizikal yang dijalankan menunjukkanbacaan p7 di sungai-sungai berkenaanadalah antara !.1= hingga !.*! manakalakekeruhan pula adalah antara . N$)hingga .1* N$) iaitu dalam linkungantahap yang ditetapkan.

ii. $idak terdapat aktiiti pembalakan danaktiiti selain daripada yang dibenarkandalam ka&asan tadahan air yang bolehmengakibatkan pencemaran.

Sumber: Rekod 4abatan udit %egara

%+t+ 3menunjukkan keadaan sebahagian sungai di ka&asan tadahan bagi /oji a&atan

Air Sungai 2ua dan (uillemard.

%+t+ 3Kea&aan Se,a(a#"an Sun#a" D" Kaasan Ta&a(an Ba#" L+0" Raatan A"r Sun#a" Dua

Dan Gu"!!e'ar&

16

TERHAD


17/48

TERHAD

Sumber: 4abatan udit %egara Sumber: 4abatan udit %egara $arikh: 5 %ovember 1226 $arikh: 3 %ovember 1226 "okasi: $erusan Sungai 'ua7 "okasi: Sungai /ecil7

'aerah Seberang Perai @tara7 'aerah $imur "aut7 Pulau Pinang! Pulau Pinang!

Pa&a *en&a*at Au&"t eera*an u0"an a"r 'enta( an# &",uat ,ersa'a +!e( PBAPP

JKNPP &an UKSSA a&a!a( ,a". Sun##u(*un ter&a*at se,"!an#an sa'*e! a"r

'enta( an# t"&a 'e'atu(" r"ter"a ,a#" *H totalColiform&an Iron 5Ferum6 "ana

'eru*aan es ter*en-"!. $!e( "tu *"(a Au&"t ,er*en&a*at aa!an ua!"t" a"r

'enta( an# &"0a!ananuntu 'en#(as"!an a"r teraat a&a!a( san#at ,a".

.1.4 L+0" Raatan A"r

a6Pr+ses Pen#e!uaran A"r

$erdapat sebanyak % buah loji ra&atan air yang beroperasi di Pulau Pinang. Bagi

menentukan pengurusan terhadap pengeluaran air tera&at mencapai kualiti yang

dikehendaki sebanyak buah loji telah dipilih untuk diaudit. /oji berkenaan adalah /oji

a&atan Air Sungai 2ua di Seberang Perai dan /oji a&atan Air (uillemard di Pulau

Pinang. /oji a&atan Air Sungai 2ua berkeupayaan mengeluarkan air yang dira&at

sebanyak ?*? juta liter air sehari daripada kapasiti sebenar !!? juta liter air sehari. /oji ini

beroperasi selama " jam sehari mengikut 1 giliran. 'anakala /oji a&atan Air (uillemard

telah dibina pada tahun %#an dan telah dinaiktarafkan pada tahun %%! telah

mengeluarkan * juta liter sehari daripada kapasiti sebenar sebanyak !# juta liter air

sehari. >umlah keseluruhan kapasiti pengeluaran air yang dira&at di Negeri Pulau Pinang

ialah sebanyak ,*1 juta liter sehari dengan pengeluaran sebenar sebanyak !"# juta liter

sehari seperti yang ditunjukkan di Ja&ua! 1;.

Ja&ua! 1;Ju'!a( Pen#e!uaran A"r D" L+0" Raatan A"r Se!uru( Ne#er" Pu!au P"nan#

17

TERHAD


18/48

TERHAD

B"!. L+0"

Ju'!a( Ha&Ka*as"t"

5Juta !"ter)(ar"6

Ju'!a(Pen#e!uaran

5Juta !"ter)(ar"6

.Batu +erringhi # 1?

.(uillemard !# *

1.@aterfall ! "

".Air 0tam *1 1

=.Sungai Pinang = "

?.Sungai 2ua !!? ?*?

*.Bukit 'ertajam = =

!. Bukit $ok Alang == 1?

%.Bukit Panchor %

Ju'!a( 126NPP dan PBAPP ke /oji a&atan Air Sungai 2ua dan

(uillemard pada 1 dan " Noember ##! mendapati melalui proses ra&atan di atas telah

me&ujudkan rumpai atau flock seperti di %+t+ 4.

%+t+ 4 Kea&aan Flock7an# Tera*un# D" L+0" Raatan A"r Sun#a" Dua

Sumber: 4abatan udit %egara $arikh: 5 dan 3 %ovember 1226 "okasi: "o+i Rawatan ir Sungai 'ua7 Seberang Perai @tara7 Pulau Pinang!

18

TERHAD


19/48

TERHAD

Pa&a *en&a*at Au&"t *r+ses raatan a"r an# &"0a!anan a&a!a( se!aras &en#an

*r+se&ur +*eras" 5Water Treatment Process6. Ba#a"'ana*un (as"! !aatan

'en&a*at" *r+ses raatan a"r te!a( 'eu0u&an ru'*a" atau flockan# teru'*u!.

Au&"t ,er*en&a*at "ana *er!u &"raat ter!e,"( &a(u!u se,e!u' &"a!"ran e!uar

'e!a!u" outlet su*aa t"&a 'en0e0asan ua!"t" a!a' se"tar.

,6 Pen#urusan Ma'a!

Bagi memastikan kualiti air yang dira&at mematuhi Standard 6ualiti Air 'inum

6ebangsaan, )nit Pemantauan kualiti air telah diberi tanggungja&ab terhadap ka&alan

mutu air. )nit ini mempunyai sebuah makmal berpusat di /oji a&atan Air Sungai 2ua

yang telah mendapat pengiktirafan 0S8:0;< *#= pada >ulai ##!. Sebagai tambahan

pega&ai di makmal juga mengguna pakai 'anual 6ualiti 'akmal dan 'anual Prosedur

ujian di makmal. Selain itu, terdapat juga beberapa makmal kecil yang ditempatkan di !lagi /oji a&atan Air di seluruh Pulau Pinang. Semakan Audit mendapati selain daripada

melakukan pengambilan sampel bersama >6NPP bagi parameter tertentu untuk diuji di

>abatan 6imia tersebut, PBAPP mengambil sampel dan melakukan ujian di makmalnya

sendiri bagi menilai kualiti air tera&at setiap jam. PBAPP juga telah memasang

peralatan -n;"ine nal*sers yang akan menghantar bacaan data dari segi p7 dan

kekeruhan secara berterusan kepada sistem S


20/48

TERHAD

i5 Selepas menjalankan kalibrasi pihak PBAPP akan menampal pelekat kalibrasi

pada peralatan berkenaan. 'aklumat yang perlu adalah seperti tarikh kalibrasi

dijalankan dan tarikh luput dan

5 Sekiranya peralatan berkenaan gagal dalam proses kalibrasi ianya akan

ditandakan sebagai H$idak Boleh 2igunakanI.'anakala bagi peralatan yang telah dikenal pasti untuk kalibrasi luaran ianya akan

dihantar kepada pembekal berkenaan untuk dibuat kalibrasi mengikut kekerapan yang

telah ditetapkan. /aporan kalibrasi akan difailkan sebagai bukti baha&a kalibrasi telah

dijalankan.

Pemeriksaan Audit mendapati semua peralatan yang digunakan untuk ujian telah dibuat

kalibrasi sama ada secara dalaman atau luaran oleh PBAPP selaras dengan prosedur

yang ditetapkan. Semakan juga mendapati laporan kalibrasi bagi semua peralatan yang

digunakan untuk membuat ujian ada difailkan dan pelekat kalibrasi ada ditampal padaperalatan berkenaan.

&6 Pe!an T"n&aan Ke-e'asan

Pelan tindakan kecemasan adalah penting untuk membolehkan sesebuah organisasi

bertindak balas dengan berkesan sekiranya berlaku sebarang kecemasan atau

pelanggaran parameter yang serius. 'engikut prosedur 0S8 %###9## C ater ualit*

Surveillance, PBAPP akan mengambil sampel air di stesen pensampelan bersama >6NPP

dan dihantar ke >abatan 6imia untuk di analisis kandungan biologi. 'anakala analisis

fizikal seperti tahap &arna, p7 dan kekeruhan akan dibuat di stesen pensampelan.

Sekiranya berlaku pelanggaran parameter, pihak PBAPP akan melakukan penyiasatan

serta mengenal pasti sebab berlaku dan ka&asan yang terlibat. Selepas itu, PBAPP akan

mengambil tindakan selanjutnya dengan menjalankan ujian kedua di ka&asan yang terlibat

dan merekodkannya. Sampel berkenaan akan dihantar ke >abatan 6imia atau makmal

s&asta dalam masa " jam. Sekiranya keputusan ujian didapati negatif kes berkenaan

akan ditutup dan jika sebaliknya berlaku, pihak PBAPP akan menjalankan penyiasatan

terhadap mana-mana bahagian yang terlibat di dalam proses ra&atan air atau mana-mana

ka&asan air mentah berkenaan dan cuba mengatasinya bagi mengelakkan keadaan yang

lebih buruk berlaku. Sekiranya hasil analisis terhadap sampel masih menunjukkan positif

sekali lagi, proses ujian akan diteruskan.

Pa&a *en&a*at Au&"t PBAPP te!a( 'ene&"aan Pe!an T"n&aan e-e'asan &en#an

,a" se"rana ,er!au *e!an##aran *ara'eter an# ser"us sa'a a&a &" aasan

ta&a(an atau &" !+0".

.1. K+!a' S"'*anan A"r

6olam simpanan air adalah tempat menyimpan air tera&at. 0anya terbahagi kepada dua

jenis iaitu tangki imbangan dan tangki seris.

20

TERHAD


21/48

TERHAD

a6Tan#" I',an#an

$angki imbangan adalah tempat menakung air untuk mengimbang aliran air keluar masuk

daripada loji kepada pengguna. eka bentuk dan saiz tangki imbangan direka mengikut

kapasiti penduduk dan keperluan bekalan air bagi sesuatu ka&asan berkenaan. $angki

imbangan mempunyai " fungsi utama iaitu bagi menambahkan tekanan air ke paip agihan,membekal air kepada loji ra&atan sekiranya loji ditutup untuk diselenggarakan, menyimpan

air untuk digunakan semasa kecemasan dan mengimbangkan air tera&at mengikut

permintaan pengguna.PBAPP mempunyai sejumlah == tangki imbangan di seluruh Pulau

Pinang dan dika&al selia oleh PBAPP.

"6 Stesen Pensa'*e!an D" Tan#" I',an#an

Berdasarkan kepada %ational Standard for 'rinking ater ualit* 12237 stesen

pensampelan perlu di&ujudkan bagi setiap lokasi tangki imbangan dan semua stesen

pensampelan perlu dikenal pasti oleh >6NPP bagi memastikan kualiti air tera&at adalahmengikut standard. Sebanyak atau #3 daripada keseluruhan tangki imbangan telah

dipilih oleh pihak Audit untuk dila&ati bagi memastikan semua tangki imbangan

mempunyai stesen pensampelan. /a&atan Audit mendapati sebanyak " daripada tangki

imbangan tersebut yang terletak di Sungai Nibong, (enting dan >a&i tidak mempunyai

stesen pensampelan seperti di Ja&ua! 11.

Ja&ua! 11B"!an#an Tan#" I',an#an 7an# T"&a Me'*una" Stesen Pensa'*e!an

L+0"Raatan

A"r

Tan#"I',an#an

Jen"s Tan#")Bentu

Ka*as"t"5Juta L"ter6

/atatan

Sungai

2ua

Sungai Nibong < C Bulat ".="$idak mempunyaistesen pensampelan

Sungai Nibong < C ;mpat segi ?.!$idak mempunyaistesen pensampelan

(enting < C Bulat 1.?$idak mempunyaistesen pensampelan

>a&i < C Bulat !.!$idak mempunyaistesen pensampelan

JUMLAH 43.1

Sumber: Perbadanan Bekalan ir Pulau Pinang Sdn! Bhd! Petun+uk: R# ; Reincorced #oncrete

""6 Ta(a* Kese!a'atan D" Tan#" I',an#an

$angki imbangan hendaklah bebas daripada sebarang pencerobohan, dipagar, mempunyaipapan tanda dan tiada semak samun. /a&atan Audit ke tangki imbangan mendapati

21

TERHAD


22/48

TERHAD

hanya tangki imbangan iaitu di >a&i dan di (enting $eluk 6umbar, berada dalam

keadaan tidak memuaskan seperti berikut9

Pagar rosak dan ada kesan pencerobohan

umput di sekitar ka&asan tangki imbangan tebal

2inding tangki imbangan di >a&i bocor dan

$angki imbangan di >a&i tiada papan tanda yang menunjukkan ka&asan larangan.

%+t+ menunjukkan keadaan pagar tangki imbangan di (enting $eluk 6umbar yang

rosak dan ka&asan tangki yang berumput tebal.

%+t+ Kea&aan Pa#ar R+sa Dan Ru'*ut 7an# Te,a! D" Tan#" I',an#an Gent"n# Te!u

Ku',ar

Sumber: 4abatan udit %egara $arikh: -ktober 1226 "okasi: $angki 8mbangan Genting $eluk /umbar7 'aerah Barat 'a*a7

Pulau Pinang!

22

TERHAD


23/48

TERHAD

%+t+ 8 menunjukkan sebuah tangki imbangan di >a&i yang bocor dan mengakibatkan air

meresap keluar.

%+t+ 8Kea&aan Tan#" I',an#an D" Ja" 7an# B+-+r

Sumber: 4abatan udit %egara $arikh: %ovember 1226 "okasi: $angki 8mbangan 4awi7 Seberang Perai Selatan7 Pulau Pinang!

.

Pa&a *en&a*at Au&"t stesen *ensa'*e!an an# &"ena! *ast" +!e( JKNPP *er!u&",uat *a&a se'ua tan#" "',an#an. Sun##u(*un ta(a* ese!a'atan &" tan#"

"',an#an a&a!a( 'e'uasan tan#" "',an#an &" Ja" *er!u &",a"" &en#an se#era

,a#" 'en#e!aan e#a#a!an *a&a tan#" &an ,er!auna NRW. Se!a"n "tu ea&aan

*a#ar an# r+sa &an ru'*ut te,a! 0u#a *er!u &",er" *er(at"an.

,6 Tan#" Ser>"s

$angki seris adalah tangki yang membekalkan air terus kepada pengguna. eka bentuk

dan saiz tangki seris direka mengikut kapasiti penduduk dan keperluan bekalan air bagi

sesuatu ka&asan berkenaan. PBAPP mempunyai sebanyak ! tangki seris di seluruhNegeri Pulau Pinang yang diuruskan oleh PBAPP.

"6Ta(a* Kese!a'atan

$angki seris hendaklah bebas daripada sebarang pencerobohan, dipagar, mempunyai

papan tanda dan tiada semak samun. /a&atan Audit ke # tangki seris mendapati "

tangki seris iaitu di Bukit >ambul-@orld@ide Denture, 0sland (lades- 'utiara Die&, 0sland

(lades-$angki dan 0sland (lades-$angki berada dalam keadaan tidak memuaskan

seperti berikut9

$idak berpagar dan ada beberapa peralatan dicuri dan

$iada papan tanda yang menunjukan ka&asan larangan

23

TERHAD


24/48

TERHAD

%+t+ < menunjukkan keadaan tangki seris yang tidak berpagar semasa la&atan Audit

dijalankan.

%+t+ < Tan#" Ser>"s 7an# T"&a Ber*a#ar

Sumber: 4abatan udit %egara $arikh: -ktober 1226 "okasi: 8sland Glades $angki


25/48

TERHAD

Pa&a *en&a*at Au&"t se-ara ese!uru(an *en#urusan tan#" ser>"s a&a!a( ,a"

-6 Kae&a( Pen-u-"an Tan#" I',an#an Dan Tan#" Ser>"s

Pencucian tangki imbangan dan tangki seris perlu dilakukan untuk mengelakkan daripada

berlakunya lambakan mendakan di dasar tangki yang boleh menyebabkan air menjadi

keruh. /angkah-langkah keselamatan perlu dipatuhi oleh pekerja semasa melakukan kerja-

kerja pencucian. 6erja-kerja pencucian pula dilakukan sama ada oleh pihak PBAPP atau

kontraktor. 6aedah pencucian yang diamalkan oleh PBAPP adalah secara konensional.

'anakala pihak kontraktor menggunakan bahan kimia iaitu J#arelaC BioK. Prosedur

pencucian kolam bagi kedua-dua kaedah adalah seperti diJa&ua! 12.

Ja&ua! 12

Kae&a( Pen-u-"an $!e( PBAPP Dan K+ntrat+r

K+n>ens"+na! 5PBAPP6 /are!a@ B"+ 5K+ntrat+r6

25

TERHAD


26/48

TERHAD

Se,e!u' Pen-u-"an

i. 6a&al injap keluar bagi paip agihan

jika perlu.

ii. $utup injap masuk air ke tangki.

iii. Buka injap b*;passuntuk

mengalirkan air tera&at terus kepada

pengguna.

i. Buka injap scourdan tutup semua

injap keluar apabila paras air pada

tangki sehingga mencapai .= meter.

Se'asa Pen-u-"an

i. Pam air berkuasa tinggi digunakan

untuk mencuci dinding dan dasar

tangki.

ii. Bersihkan semua JsludgeK ataupun

mendapan di sekitar dinding dan

dasar tangki.

iii. Apabila selesai proses pencucian,

JBleaching Po&derK akan disembur

pada dinding dan dasar tangki.

Se!e*as Pen-u-"an

i. $utup injap keluar.

ii. Buka injap masuk air tera&at.

iii. $utup injap by-pass supaya air

tera&at memasuki tangki sebelum

diagihkan kepada pengguna.

Se,e!u' Pen-u-"an

i. 6a&al injap keluar untuk paip agihan jika

perlu.

ii. $utup injap masuk air ke tangki.

iii. Buka injap b*;passuntuk mengalirkan air

tera&at terus kepada pengguna.

i. Buka injap scourdan tutup semua injap

keluar apabila paras air pada tangki

sehingga mencapai .= meter.

Se'asa Pen-u-"an

i. Pam air berkuasa tinggi digunakan untuk

mencuci dinding dan dasar tangki.

ii. Bersihkan semua JsludgeK ataupun

mendapan di sekitar dinding dan dasar

tangki.

iii. Apabila selesai proses pencucian, bahan

kimia JCarela!io dan Carela PlusK akan

disemburi pada dinding dan dasar tangki.

i. Biarkan selama # minit agar bahan kimia

bertindak balas dengan kotoran dan

membunuh bakteria.

. Selepas # minit bilas dengan air bersih.

Bahan kimia D#arela %eutrali.erK akan

disembur bagi menstabilkan kandungan p7.

Se!e*as Pen-u-"an

i. $utup injap keluar.

ii. Buka injap masuk air tera&at.

iii. $utup injap by-pass supaya air tera&at

memasuki tangki sebelum diagihkan kepada

pengguna.Sumber: Perbadanan Bekalan ir Pulau Pinang Sdn! Bhd!

7asil la&atan Audit semasa kerja pencucian yang dijalankan oleh kontraktor di tangki

imbangan (uillemard mendapati ianya telah dilakukan dengan baik seperti di f+t+ :.

/angkah keselamatan telah diambil oleh pekerja seperti penggunaan suntikan aksin4$G5

dan alat pelindung diri. 6erja pencucian dilakukan selaras dengan prosedur dan garis

panduan yang ditetapkan. Bagaimanapun, kaedah pencucian yang dilakukan oleh PBAPP

sendiri tidak dapat disahkan kerana tidak ada kerja pencucian semasa tempoh

pengauditan.

%+t+ :

Ker0aKer0a Pen-u-"an D" Tan#" I',an#an Gu"!"e'ar&

26

TERHAD


27/48

TERHAD

Sumber: 4abatan udit %egara

$arikh: 5 'isember 1226

"okasi: $angki 8mbangan Guillemard7 'aerah $imur "aut7 Pulau Pinang!

Pa&a *en&a*at Au&"t er0aer0a *en-u-"an te!a( &"!auan &en#an san#at ,a" &an

se!aras &en#an *eraturan &an #ar"s *an&uan an# &"teta*an.

&6 Keera*an Pen-u-"an Tan#" I',an#an

Berdasarkan 0S8 %##9### -


28/48

TERHAD

mengikut kekerapan yang telah ditetapkan. 7anya sebuah tangki imbangan di >a&i tidak

pernah dicuci melebihi % tahun sejak ianya dibina pada tahun %!%

Pa&a *en&a*at Au&"t *"(a PBAPP te!a( 'e!auan er0aer0a *en-u-"an tan#"

"',an#an &en#an ,a" se!aras &en#an 0a&ua! an# te!a( &"teta*an e-ua!" se,ua(tan#" "',an#an &" Ja" an# *er!u &",uat *en-u-"an &en#an a&ar se#era.

.1.8 Pensa'*e!an Dan U0"an Kua!"t" A"r

a6 Pr+se&ur Pen#a',"!an Sa'*e!

PBAPP mengguna pakai Program 6a&alan 'utu Air 'inuman 6ebangsaan dan 0S8 %##9

### - ater ualit* Surveillanceuntuk menga&al dan memantau mutu air minuman yang

dibekalkan kepada pengguna. Berdasarkan 0S8 %##9 ### - ater ualit* Surveillance,terdapat = prosedur yang perlu dipatuhi semasa menjalankan pemantauan terhadap kualiti

air iaitu menentukan lokasi stesen pensampelan dan kekerapan pengambilan sampel,

teknik pengambilan sampel air, melaporkan keputusan ujian kualiti air, menjalankan 6ajian

6ebersihan dan mengadakan mesyuarat penyelarasan antara PBAPP dan >6NPP.

7asil la&atan bersama >6NPP dan PBAPP yang dijalankan ke stesen pensampelan di

rangkaian /oji a&atan Air Sungai 2ua dan (uillemard mendapati prosedur pensampelandan teknik pensampelan bagi ujian fizikal, kimia dan bakteria telah dijalankan selaras

dengan prosedur yang ditetapkan.

,6 Kua!"t" A"r Teraat

"6 Kua!"t" A"r Teraat D" L+0" Raatan A"r

$erdapat 1 ujian yang dijalankan oleh makmal di /oji a&atan Air Sungai 2ua iaitu ujian

fizikal, bakteria dan kimia. )jian fizikal bertujuan untuk menentukan tahap p7, kekeruhan

dan &arna air. )jian ini akan dijalankan oleh makmal PBAPP dengan menggunakanperalatan sepertip, 0eter, $urbidit* 0eter, #olour 0eteratau #omparator. 'anakala bagi

ujian bakteria iaitu untuk menentukan tahap $otal #oliform dan E;coli. )jian kimia

dijalankan bertujuan untuk menentukan tahap mmonia, 8ron, &loride, 0anganese dan

luminium. Selain ujian oleh PBAPP, sampel air juga dihantar ke >abatan 6imia untuk di

analisis. Standard dan kekerapan pemantauan air tera&at di loji ra&atan air yang

dicadangkan oleh 66' adalah seperti di Ja&ua! 13.

Ja&ua! 13Stan&ar& DanKeera*an Pe'antauan D" Treatment Plant "utlet#TP"$

28

TERHAD


29/48

TERHAD

U0"an Para'eter N"!a" an# ,+!e(

&"ter"'aKeera*an Pe'antauan

+izikal danBakteria

46umpulan 05

p7 ?.= C %.# Seminggu sekali

6ekeruhan = N$) Seminggu sekali

@arna = $


30/48

TERHAD

sepatutnya. 7asil daripada ujian yang dilakukan, bilangan sampel yang tidak mematuhi

kriteria yang ditetapkan bagi tempoh ##? hingga 8gos ##! adalah seperti di Ja&ua! 1.

Ja&ua! 1

B"!an#an Sa'*e! 7an# T"&a Me'atu(" Kr"ter"a D"teta*an D" L+0" Raatan A"rBa#" Te'*+( 2;;8 H"n##a $#+s 2;;9

Ta(unL+0" Raatan

A"r

B"!an#an Sa'*e! 7an# T"&a Me'atu(" Kr"ter"a

U0"anBater"a

U0"an K"'"a 5Ku'*u!an II6

Coliform %luminium &anganese Flouride

##?Sungai 2ua -

(uillemard - " -

##*Sungai 2ua %

(uillemard - - =

##! Sungai 2ua - - =

48gos5 (uillemard - - "

Ju'!a( 4 4"" >""" "

##?

(uillemard - - 1 1 - - - #

Bukit 2umbar45 - - - - - - !

Bukit 2umbar45 - - 1 1 - !

Bukit 0ndera'uda

- - - - #

##*

(uillemard - - - - - - - - "

Bukit 2umbar45 - - - - - - - !

Bukit 2umbar45 - - - - - - "

Bukit 0ndera'uda

- - - - - - - ?

##!48gos5

(uillemard - - - - - - - - !

Bukit 2umbar45 - - - - - - - - - =

Bukit 2umbar45 - - - - - - - - =

Bukit 0ndera'uda

- - - - - - - - "

JUMLAH 1 1 4 < 2 : 9 1 1 9;Sumber: Rekod Perbadanan Bekalan ir Pulau Pinang Sdn! Bhd!Petun+uk:

i! p, vi! 8ron

ii! /ekeruhan vii 0anganese

iii /lorin viii luminium

iv #oliform iA! mmonia

v! E;coli A! &luoride

U0"an %"="a!

2aripada = sampel yang diuji bagi ujian fizikal di stesen pensampelan tersebut

mendapati sebanyak " sampel atau #.!3 daripadanya tidak mematuhi parameter 6lorin.

Semakan lanjut mendapati ketidakpatuhan ini berlaku pada tahun ##?.

U0"an Bater"a

)jian bakteria dijalankan bagi memastikan air minuman bebas daripada bakteria. 2aripada

= sampel yang diuji di stesen pensampelan tersebut mendapati sebanyak % sampel

atau .*3 daripadanya tidak mematuhi kriteria tahap E;colidan $otal #oliform. Semakan

mendapati ketidakpatuhan berlaku secara berterusan.

U0"an K"'"a

)jian kimia dijalankan bagi memastikan bahan kimia yang terdapat dalam air tidak melebihi

standard yang ditetapkan. Adalah didapati !# sampel atau ?=.?3 daripada sampel

tidak mematuhi kriteria tahap &louride! 'anakala = sampel atau .13 daripada

sampel tidak mematuhi kriteria tahap luminium yang ditetapkan. 6etidakpatuhan bagi

parameter &lourideadalah serius kerana peratusannya yang tinggi dan berlaku secara

berterusan dalam tempoh 1 tahun berkenaan.

Pa&a *en&a*at Au&"t ,"!an#an eera*an u0"an an# &"0a!anan &" tan#" "',an#an

a&a!a( 'en-uu*" &an &",uat &en#an teratur. Ba#a"'ana*un ,a#" tan#" "',an#an

an# t"&a 'e'*una" stesen *ensa'*e!an *"(a Au&"t t"&a &a*at 'en#esa(an

sa'a a&a ua!"t" a"r teraat a&a!a( 'en#"ut stan&ar& an# &"teta*an.

33

TERHAD


34/48

TERHAD

"""6 Kua!"t" A"r Teraat D" Pa"* A#"(an

Pengambilan sampel air di paip agihan perlu dilakukan mengikut kekerapan yang

ditetapkan oleh 66'. Pengambilan sampel air dibuat bersama oleh PBAPP dan >6NPP.

)jian yang dijalankan adalah ujian fizikal 4parameter p7, kekeruhan dan &arna5, ujianbakteria 4$otal #oliformdan E;coli5 dan ujian kimia 4&loride7 mmonia7 8ron7 0anganese

danluminium5. Standard dan kekerapan ujian di paip agihan yang ditetapkan oleh 66'

adalah seperti di Ja&ua! 1:.

Ja&ua! 1: Stan&ar& DanKeera*an Pe'antauan D" Pa"* A#"(an

U0"an Para'eter N"!a" an# ,+!e(

&"ter"'aKeera*an Pe'antauan

+izikal

p7 ?.= C %.# Sebulan sekali

6ekeruhan = N$) Sebulan sekali

@arna = $


35/48

TERHAD

Perindustrian Perai 1= 1= = 1 1 = 1 1 -

Simpang Sungai2uri

1= 1= = 1 1 = 1 1 -

$eluk @ang 1? 1? = 1 1 = " " -

)S' Batu )ban 1 1 = 1 1 = - - -

Bukit >ambul 1 1 = 1 1 = 45 45 -

0sland (lades 1 1 = 1 1 = - - -

/ebuh aya>elutong

1= 1= " 1 1 = 1 1 45

Batu 'aung 1 1 = 1 1 = - - -

(uillemard

+attes Park 1 1 = 1 1 = 45 45 -

$anjung BungahDillage

11 11 = 1 1 = -

/adang 7ong Seng 1" 1" = 1 1 = -

>alan 'oulimen 1 1 = 1 1 = - - -Ju'!a( 488 488 8: 449 449


36/48

TERHAD

PerindustrianPerai

- - - - - - - - 1

Simpang Sungai2uri

- - - - - - - "

$eluk @ang - - - - - - - "

)S' Batu )ban - - - - =

Bukit >ambul - " - - - - =

0sland (lades - - - - - - "

/ebuh aya>elutong

- - - - - - - "

Batu 'aung - - ! - - - - - "

(uillemard

+attes Park - - - "

$anjung BungahDillage

- - - - - - - - "

/adang 7ong

Seng

- - - - - 1

>alan 'oulimen - - - - - - - 1 1

Ju'!a( 1 2 1< 4 1 3 1 < 8

Sumber: Rekod Perbadanan Bekalan ir Pulau Pinang Sdn! Bhd!Petun+uk:

i! p, vi! 8ron

ii! /ekeruhan vii 0anganese

iii /lorin viii luminium

iv #oliform iA! &luoride

v! E;coli

U0"an %"="a!

2aripada "?? sampel yang diuji bagi ujian fizikal di stesen pensampelan tersebut

mendapati sebanyak * sampel atau 1.?3 daripadanya tidak mematuhi parameter 6lorin.

Semakan lanjut mendapati ketidakpatuhan ini kebanyakannya berlaku pada tahun ##?

dan ##*. 6ekurangan kandungan klorin disebabkan kuantitinya hilang semasa air

tersebut dialirkan melalui paip ke tempat yang jauh. 6ekurangan klorin boleh

menyebabkan kuman membiak dalam air dan menyebabkan masalah kesihatan kepada

pengguna.

U0"an Bater"a

)jian bakteria dijalankan bagi memastikan air minuman bebas daripada bakteria. 2aripada

"?? sampel yang diuji di stesen pensampelan tersebut adalah didapati sebanyak = sampel

atau .3 daripadanya tidak mematuhi kriteria tahap E;colidan #oliform.

U0"an K"'"a

)jian kimia dijalankan bagi memastikan bahan kimia yang terdapat dalam air tidak melebihi

standard yang ditetapkan. Adalah didapati =? daripada ?% sampel atau !.3 tidak

36

TERHAD


37/48

TERHAD

mematuhi kriteria &louride! 6etidakpatuhan bagi parameter &lourideadalah serius kerana

peratusannya yang tinggi dan berlaku secara berterusan dalam tempoh 1 tahun

berkenaan. 6ekurangan dosing floride berlakusemasa proses ra&atan air di loji. 'enurut

pega&ai PBAPP parameter yang ditetapkan ini sukar dipatuhi disebabkan perbezaan julat

yang ditetapkan bagi parameter florideamat kecil iaitu antara #." hingga #.? mg per literair. Sekiranya dosing florideberlebihan ianya juga boleh menyebabkan masalah kesihatan

kepada pengguna. 'anakala * daripada ?% sampel atau #.3 tidak mematuhi kriteria

luminium yang ditetapkan. Semakan lanjut juga mendapati ketidakpatuhan ini

kebanyakannya berlaku pada tahun ##? dan ##*.luminiumyang tinggi disebabkan air

dialirkan melalui paip yang telah lama dan berkarat. /ebihan luminium boleh

menyebabkan masalah kesihatan kepada pengguna.

Pa&a *en&a*at Au&"t ,"!an#an u0"an an# &"0a!anan *a"* a#"(an a&a!a( 'en-uu*"

&an u0"an te!a( &",uat &en#an teratur. Kua!"t" a"r teraat &" *a"* a#"(an a&a!a( ,a"

ter&a*at *e!an##aran *ara'eter an# &"teta*an.

-6 Quality %ssurance Program5AP6

Program 6a&alan 'utu Air 'inum 46'A'5 telah dijalankan di Negeri Pulau Pinang sejak

tahun %!* dengan kerjasama PBAPP, >abatan 6imia, >AS dan Pejabat Setiausaha

6erajaan Negeri. Satu standard kebangsaan atau dikenali sebagai standard LAP telah

ditetapkan oleh 66'. LAP adalah standard tahap pelanggaran bagi parameter tertentu

yang dibenarkan. Ja&ua! 22menunjukkan peratusan pelanggaran bagi parameter /lorin,

E;#oli, kekeruhan danluminiumbagi seluruh Negeri Pulau Pinang berbanding standard

LAP bagi tahun ##? hingga ##!.

Ja&ua! 22Peratusan Pe!an##aran Ba#" Se!uru( Ne#er" Pu!au P"nan# Ber,an&"n#

AP Ba#" Te'*+( 2;;8 H"n##a 2;;9

B"!. Para'eter AP

5C6

2;;8

5C6

2;;uruteknikperlu membuka Scour =alvesepenuhnya bagi membenarkan air

mengalir keluar sehingga tahap kekeruhan air kurang daripada = N$)

39

TERHAD


40/48

TERHAD

ii5 (unakan alat 7A


41/48

TERHAD

Bagi memenuhi keperluan pelanggan, PBAPP telah menubuhkan Bahagian 6hidmat

Pelanggan. Bahagian ini bertanggungja&ab untuk menguruskan semua aduan, pertanyaan

dan permintaan terhadap perkhidmatan yang dita&arkan. Bahagian ini diketuai oleh

seorang Penolong Pengurus dan dibantu oleh seorang ;ksekutif serta ?* orangkakitangan sokongan yang ditempatkan di = zon di seluruh Negeri Pulau Pinang. PBAPP

mempunyai ! )nit 6aunter 6hidmat Pelanggan dan satu Pusat Panggilan yang

dibahagikan kepada = zon seperti yang ditunjukkan di Ja&ua! 23.

Ja&ua! 23 Pusat K("&'at Pe!an##an)Pusat Pan##"!an Men#"ut +n

Fon Pusat K("&'at Pe!an##an)Pusat Pan##"!an

Fon A Pusat 6hidmat Pelanggan 68'$A

Fon BPusat 6hidmat Pelanggan Padang $embak dan BalikPulau

Fon uruteknik

'akmal

>uruteknik

'akmal

Pembantu

'akmal

Pembantu

'akmal


,6 Kursus Dan Lat"(an

PBAPP perlu menyediakan kursus dan latihan yang bersesuaian dan mencukupi kepada

kakitangan yang terlibat dalam melaksanakan pemantauan kualiti air. )ntuk tujuan itujadual kursus dan latihan tahunan hendaklah disediakan. 'engikut prosedur PBAPP,

setiap kakitangan perlu menghadiri kursus dan latihan sekurang kurangnya " kali setahun.

45

TERHAD


46/48

TERHAD

Semakan Audit mendapati PBAPP ada menyediakan jadual kursus dan latihan tahunan.

Pada tahun ##? hingga 8gos ##!, PBAPP telah menghantar semua kakitangan di )nit

Pemantauan 6ualiti Air:'akmal menghadiri ? kursus dan latihan. Antara kursus dan

latihan yang dihadiri oleh kakitangan bagi tempoh ##? hingga 8gos ##! adalah seperti

di Ja&ua! 2ulai ##* 2alaman

?. spect;8mpact anal*sis and 8S- 322 1-" >ulai ##* 2alaman

*.@nderstanding documented laborator* 0gtS*stem and 8nternal lab audit

+ebruari ##* /uaran

!. Briefing on safet* chlorine handling * April ##! /uaran

%. sia water 1226 eAhibition s*mposium -1 April ##! /uaran

#. utoclave;Good laborator* practice ? >ulai ##! 2alaman

. Basic drinking water anal*sis ?-! 8gos ##! /uaran


Pa&a *en&a*at Au&"t PBAPP 'e'*una" a"tan#an an# 'en-uu*" &an

,ere!aaan &" Un"t Pe'antauan Kua!"t" A"r)Ma'a! untu 'en0a!anan u0"an

ter(a&a* ua!"t" a"r an# &"raat. Kursus &an !at"(an an# &"a&aan a&a!a( re!a>an

&an 'en-uu*".

8. PEMANTAUAN

Pemantauan merupakan satu elemen yang penting bagi memastikan kualiti air mentah dan

tera&at mematuhi standard yang ditetapkan. Adalah didapati pemantauan terhadap kualiti

air di Pulau Pinang dibuat oleh beberapa pihak. 2i peringkat Persekutuan, pihak yang

bertanggungja&ab ialah >6NPP dan SPAN. 2i peringkat Negeri pula, )6SSA telah

dipertanggungja&abkan untuk memantau ka&asan tadahan air. Selain itu, PBAPP juga

telah menubuhkan makmalnya sendiri di ba&ah Bahagian 8perasi bagi memantau kualiti

air mentah dan tera&at secara berterusan. Pemeriksaan Audit terhadap pemantauan yang

dibuat mendapati perkara seperti berikut9

a6 Ja,atan Kes"(atan Ne#er" Pu!au P"nan#

46

TERHAD


47/48

TERHAD

Bagi Negeri Pulau Pinang peranan 66' dilaksanakan oleh >6NPP. 66' berperanan

sebagai 0onitoring genc*iaitu agensi yang memantau kualiti air mentah dan tera&at.

66' dengan kerjasama >AS, >abatan 6imia dan operator air Negeri telah membentuk

Program 6a&alan 'utu Air 'inum 46'A'5.

Pemeriksaan Audit mendapati >6NPP telah menjalankan program 6'A' dengan baik.

Bagi tempoh ##? hingga ##!, >6NPP telah menyediakan /aporan $ahunan Program

6'A' terhadap trendkualiti air mentah dan tera&at bagi tempoh = tahun. Selain itu,

6ajian 6ebersihan (Sanitar* Surve*)ke ka&asan tadahan dan laporan mengenainya telah

dibuat.

,6 Suru(an0aa Per("&'atan A"r Ne#ara

Semakan Audit mendapati SPAN telah menjalankan fungsinya dengan baik.

-6 Un"t Kaa! Se!"a Su',er A"r

)6SSA ialah sebuah unit di ba&ah Pejabat Setiausaha 6erajaan

Semakan Audit mendapati )6SSA telah melaksanakan fungsinya dengan memuaskan.

Bagaimanapun, adalah didapati jadual la&atan bagi tempoh ##? hingga bulan September

##! dan laporan pemeriksaan bagi tempoh ##? hingga bulan >un ##! tidak disediakan.

)6SSA hanya menyediakan jadual la&atan mulai dari bulan 8ktober ##! dan laporan

pemeriksaan mulai dari bulan >ulai ##!.

Perkara ini berlaku kerana tidak ada garis

panduan yang jelas berkenaan dengan keperluan menyediakan jadual dan laporan

la&atan. Perkara ini juga tidak dinyatakan dalam senarai tugas Pega&ai berkenaan.

&6 Jaatanuasa Pe'antauan

>a&atankuasa Penyelarasan 6a&alan 'utu Air 'inum di negeri Pulau Pinang ditubuhkan

bagi menyelia dan memantau kualiti air minum. >a&atankuasa ini dipengerusikan oleh

salah seorang ;M6NPP, PBAPP, >abatan 6imia, >AS dan Pihak Berkuasa $empatan. Semakan Audit

mendapati antara perkara yang dibincangkan dalam mesyuarat adalah berkenaan dengan

laporan 6'A', prestasi pensampelan, kualiti air mentah, kualiti air tera&at dan kajian

kebersihan sistem bekalan air. >a&atankuasa ini telah bermesyuarat sebanyak " kali bagi

tempoh tahun ##? hingga ##!.

e6 Un"t Pe'antauan Kua!"t" A"r PBAPP

PBAPP hendaklah menubuhkan unit bagi memantau kualiti air secara dalaman. Adalah

didapati PBAPP telah menubuhkan makmalnya sendiri di ba&ah Bahagian Pengeluaran

bagi memantau kualiti air mentah dan tera&at secara berterusan.PBAPP juga memantaukualiti air tera&at dan mentah melalui S#'! S#' mampu digunakan untuk

memantau prestasi loji ra&atan air, kualiti air, proses pengagihan air, menganalisis trend

tahap parameter, menyimpan data historicaldan menjana laporan harian serta bulanan.

47

TERHAD


48/48

TERHAD

Semakan Audit mendapati sistem S#' mampu memantau kualiti air dengan sangat

baik.

Pengauditan Prestasi Kualiti Air Minum

Documents

Transcript of Pengauditan Prestasi Kualiti Air Minum