7/23/2019 PENGURUSAN BILIK DARJAH.doc

1/11

PENGURUSAN BILIK DARJAH

PENGENALAN.

Di dalam bilik darjah, selain mengajar, guru juga memainkan peranannya sebagai pengurus.

Tugas guru sebagai pengurus ialah mengurus rutin bilik darjah, mengurus murid- murid

supaya menjalankan tugas mereka mengikut jadual bertugas, mengurus keadaan fizikal bilik

darjah supaya menjadi lebih kondusif, mengurus bahan- bahan pengajaran dan sebagainya.

Kecekapan guru dalam menjalankan tugas sebagai pengurus akan mewujudkan sosioemosi

yang selesa, disiplin kelas yanag baik dan keadaan bilik darjah yang kondusif dan sesuai

bagi meningkatkan keberkesanan pengajaran dan pembelajaran.

Pelbagai kekangan dan permasalahan yang akan wujud dalam bilik darjah. leh itu

keperluan dan kesedaran tentang pentingnya pengurusan bilik darjah perlu ada dan ditanam

di dalam dada semua insan yang bergelar pendidik.

DEFINISI PENGURUSAN.

!stilah pengurusan mempunyai berbagia-bagai takrif. "eperti bidang-bidang

pengajian dan pendidikan yang melibatkan manusia, istilah pengurusan sukar untuk

ditakrifkan bagi membolehkan ia diterima secara umum.

#ary Parker $ollett, seorang pelopor pengurusan klasik mentakrifkan pengurusan

sebagai satu seni melakukan kerja melalui sumbangan orang lain.[1]

Takrif pengurusan yang diberi oleh $ollett ini banyak didapati dalam buku pengurusan

moden. %arold Koontz pula mentakrifkan pengurusan sebagai satu seni melakukan kerjamelalui dan bersama orang lain di dalam suatu kumpulan yang sengaja diadakan. [2]Takrif

pengurusan seperti ini memberitahu kepada kita bahawa pengurusan biasanya mencapai

objektif dengan cara memberikan penugasan kerja kepada orang lain supaya kerja- kerja

dapat dilaksanakan bagi mencapai objektif tersebut.

Pengurusan secara fitrahnya melibatkan perhubungan pengurus dengan pekerja

bawahannya atau subordinat. Dalam hal ini, "toner mentakrifkan pengurusan ialah satu

proses perancangan, pengelolaan, pengarahan dan kawalan terhadap usaha- usaha ahli

organisasi dan penggunaan sumber- sumber organisasi yang lain dalam usaha untuk

mendapatkan matlamat yang telah ditetapkan.[3]

#enurut perspektif !slam, pengurusan ditakrifkan sebagai satu proses melakukan

kerja dan menyempurnakan kerja melalui fungsi- fungsi pengurusan secara fitrah melalui

dan bersama orang lain dalam usaha mencapai objektif kerja secara berkesan dan

menggunakan sumber- sumber organisasi dengan cekap dalam persekitaran yang dinamik

dan sentiasa berubah- ubah bagi mencapai objektif organisasi demi mencapai al- falah di

dunia dan di akhirat.[4]

http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn1http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn2http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn3http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn3http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn4http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn2http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn3http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn4http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn1

7/23/2019 PENGURUSAN BILIK DARJAH.doc

2/11

Pengurusan juga boleh ditakrifkan sebagai satu proses mendapatkan penyertaan, kerjasama

dan campurtangan ahli untuk mencapai objektif- objektif organisasi atau kumpulan, gerak

kerjanya termasuk merancang mengelola, memimpin, mengarah dan mengawal.[5]

DEFINISI BILIK DARJAH.

&ilik darjah sebagai tempat berlakunya proses pengajaran dan pembelajaran

merupakan tempat yang terpenting yang perlu ada pada sekolah. !a juga merupakan medan

perjuangan utama kerjaya seseorang guru.[6]

"ecara amnya, bilik darjah ialah bilik- bilik disekolah dimana sekumpulan murid atau

pelajar mengikuti pelajaran atau belajar sesuatu mata pelajaran yang diajar oleh guru. 'ntuk

konsep yang lebih luas, bilik darjah tidak semata- mata merupakan ruang untuk proses

pengajaran dan pembelajaran, tetapi mencakupi pelajar- pelajar dan guru yang belajar dan

mengajar dan berinteraksi antara satu sama lain didalamnya.[7]

DEFINISI PENGURUSAN BILIK DARJAH.

Pengurusan bilik darjah merupakan satu proses yang memerlukan guru mengurus

bilik darjah agar akti(iti penagjaran dan pembelajaran yang berkesan dapat

dijalankan. Tugas mengurus bilik darjah termasuk juga akti(iti mengatur reka letak fizikal dan

mewujudkan komunikasi dan interaksi dikalangan pelajar dan guru. [8]

Pengurusan bilik darjah juga boleh didefinisikan sebagai set tingkahlaku yang kompleks

yang digunakan oleh guru untuk menetapkan, dan memastikan keadaan- keadaan bilik

darjah dapat membawa ke pencapaian objektif pengajaran yang berkesan.[9]

#enurut )ee "hok #ee*+, pengurusan bilik darjah boleh ditakrifkan sebagaisemua tindakan guru mengendalikan kelas supaya mewujudkan suasana persekitaran yang

tersusun untuk menggalakkan pembelajaran.[10]

FAKTR! FAKTR PENGURUSAN BILIK DARJAH.[11]

+#anusia.

'nsur manusia merupakan perhubungan antara guru dengan murid dan perhubungan

murid dengan rakan sebayanya. /spek ini berkaitan dengan saling interaksi, tingkahlaku,

syahsiah dan kerjasama antara mereka.

0Kebendaan.

'nsur kebendaan merupakan segala alatan dan kelengkapan yang ada di dalam bilik

darjah. Pengurusan dalam aspek ini melibatkan penyusunan kerusi, meja, alatan, ruang

pembelajaran, buku dan hiasan dalam bilik darjah."usunan kemudahan fizikal yang

menarik dapat mendorong murid terhadap pembelajaran.

1perasi.

'nsur operasi pula merupakan segala akti(iti yang dijalankan oleh guru dan murid dalam

bilik darjah. Pengurusan operasi secara lancar akan menjamin akti(iti pembelajaran

dapat dilaksanakan dengan teratur dan sempurna.

ASPEK! ASPEK PENGURUSAN BILIK DARJAH.

http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn5http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn6http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn6http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn7http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn8http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn9http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn10http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn11http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn5http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn6http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn7http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn8http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn9http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn10http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn11

7/23/2019 PENGURUSAN BILIK DARJAH.doc

3/11

Di sini penulis menetapkan empat aspek utama dalam pengurusan bilik darjah.

P"#$%&%'iklim dan persekitaran bilik darjah. !anya berkaitan dengan pengurusan

fizikal seperti pembentukan iklim fizikal, sosial, emosi dan penyusunan bilik darjah.

"auasana fizikal bilik darjah merupakan rangka yang menentukan keadaan pembelajaran.

"uasana fizikal mampu menggalakkan atau menghalang pembelajaran, dan oleh sebab

inilah suasana fizikal bilik darjah harus dapat dikawal atau ditentukan oleh guru.

Perancangan dan penyusunan suasana fizikal bilik darjah melibatkan organisasi,

merancang dan menggunakan perkara- perkara yang berkaitan denagn tempat duduk murid,

bahan bantu mengajar, papan pameran dan berbagai- bagai perabot lain dengan sempurna.

[12]

Persekitaran bilik darjah yang mendorong pengajaran dan pembelajaran tidak wujud

begitu sahaja. "eseorang guru hendaklah merancang serta melaksanakan kegiatan yang

boleh mewujudkan kea arah persekitaran dan iklim yang sedemikian.

"uasana bilik darjah yang harmonis membantu peningkatan pengajaran dan pembelajaran

yang lebih bermakna. adalah menjadi tanggungjawab guru untuk membentuknya. 2uru perlu

bijak dalam menggunakan pendekatan- pendekatan bagi mengawal iklim dalam bilik darjah

berlandaskan tahap perkembangan murid. !klim dalam bilik darjah yang baik biasanya

dikaitkan dengan kepatuhan dan keseronokan murid dan guru dalam bilik darjah tersebut.

Pengurusan bilik darjah juga akan semakin baik apabila sistem penyeliaan diurus

dengan berkesan. #urid- murid diberikan tugasan dalam mewujudkan iklim yang kondusif

serta membantu dalam penyediaan bahan dan alatan, tugasan- tugasan yang diberikankepada setiap murid pada setiap awal tahun secara tidak langsung ai dapat

mengembangkan budaya bertanggungjawab, kerjasama serta hubungan baik antara mereka

dengan guru dan sesama mereka.

Dari aspek pengurusan iklim fizikal, guru hendaklah memastikan bilik darjah itu

sentiasa bersih dan kerusi mejanya teratur. 3ika kelas itu merupakan kelas K&"4, setiap

kumpulan mestilah tersusun sselepas setiap waktu pelajaran. "elain itu, sudut-sudut

pembelajaran hendaklah diwujudkan bagi merangsang akti(iti pengajaran dan pembelajaran

yang lebih dinamik.[13]

"elain itu, penyusunan tempat duduk murid juga penting dalam pengurusan fizikal

dan iklim bilik darjah. 5alaupun tempat- tempat duduk dalam bilik darjah tidak dapat diganti

atau diubah- ubah dari segi fizikal, namun beberapa perkara penting harus diawasi oleh

guru.

1.Meja guru.

Pada zaman dahulu, meja guru biasanya terletak di hadapan bilik darjah.

Keadaan ini memberi gambaran guru sebagai seorang pemerintah yang

menguasai semua muridnya. Di kedudukan ini, semua murid dapat melihat guru,

dan meja guru jelas kelihatan dari pintu darjah. [14]

http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn12http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn13http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn14http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn12http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn13http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn14

7/23/2019 PENGURUSAN BILIK DARJAH.doc

4/11

2.Kerusi dan meja murid.

Penyusunan meja murid bergantung kepada umur dan keperluan murid. !a juga

harus ditentukan oleh guru. "atu cara paling mudah ialah mengaturkan tempat

duduk mengikut giliran abjad nama murid. Dalam bilik darjah yang bercampur

lelaki dan perempuan, penyusunan seperti ini akan mengurangkan masalah

disiplin, kerana murid- murid yang sama jantina biasanya suka berinteraksi

bersama, dan keadaan ini menggalakkan tingkahlaku nakal.

Penyusunan kerusi- meja murid dalam bilik darjah yang berbeza kebolehannya

perlu dikawal, dan ditentukan oleh guru, kerana penyusunan ini ialah cara

mengawal disiplin juga dan dengan cara itu guru harus memisahkan murid- murid

yang perlu dipisahkan atau membiarkan murid yang perlu berseorangan. [15]

Dari aspek pengurusan bagi mewujudkan iklim sosial, guru hendaklah merancang

pergerakan pelajar, tingkahlaku pelajar di dalam kelas semasa guru mengajar, mewujudkan

kumpulan perbincangan, bertanyakan soalan, berbudi bahasa, mengadakan prosedur dalam

peminjaman dan pemulangan peralatan pembelajaran.[16]

Dari aspek pengurusan bagi mewujudkan iklim emosi pula, guru perlu memiliki

kemahiran komunikasi dan kelucuan penuh dengan budi bahasa untuk mewujudkan

kemesraan dan empati di samping mengendurkan perasaan takut dan suasana tegang di

kalangan pelajar. 2anjaran dan pujian merupakan salah satu cara yang dapat

memoti(asikan pelajar.[17]

K"()%, aspekkomunikasi dalam bilik darjah. !ni kerana murid adalah pelanggan bagisetiap guru dalam bilik darjah, mereka akan bersama setiap kali pengajaran dan

pembelajaran berlangsung dalam bilik darjah. %ati mereka perlu dibersihkan melalui

pendidikan yang terbaik, yang melampaui tingkahlaku manusia. Terdapat perbezaan antara

indi(idu murid atau kumpulan murid dengan yang lain yang mendesak guru menggunakan

yang optimum dalam pengurusan bilik darjah, dan adalah penting guru memahami

tingkahlaku dan budaya murid supaya sebarang tindakan dapat dilakukan mengikut kaedah

yang betul dan tepat

Pengurusan hal ehwal murid dalam bilik darjah melalui pendekatan penyayang yang

ditunjukkan oleh guru, dapat menjinakkan mereka, bercakap dengan bahasa yang lembut

dan bersopan, menegur dan membetul kesilapan dengan cara yang berhemah, di samping

menggunakan segala sifat mahmudah, akan mempercepatkan proses kecintaan dan

kesetiaan murid terhadap gurunya, dan kemujaraban pemindahan maklumat daripada guru

kepada muridnya. [18]

Kemahiran yang pelbagai perlu ada dalam diri setiap guru bagi menjamin

pengurusan bilik darjah yang efektif. "alah satunya adalah kemahiran berkomunikasi dan

ianya teras kepada pembentukan budaya yang positif dalam bilik darjah. Komunikasi

merupakan aspek penting dalam pengurusan bilik darjah. leh kerana pengurusan bilik

http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn15http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn16http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn16http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn17http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn18http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn15http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn16http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn17http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn18

7/23/2019 PENGURUSAN BILIK DARJAH.doc

5/11

darjah melibatkan manusia iaitu guru dan murid, perhubungan antara mereka sentiasa wujud

dan penting. Proses sosialisasi tidak akan di bilik darjah tidak akan berlaku sekiranya tidak

wujud komunikasi.

Komunikasi merupakan proses penyampaian mesej, samaada lisan atau bertulis.

"ekiranya mesej yang dihantar oleh penyampai dapat difahami maksudnya oleh penerima

maka komunikasi berkesan telah berlaku. Ketika guru menulis di papan hitam untuk

kegunaan murid- murid maka komunikasi lisan telah berlaku.[19]

#enurut $eeney *+61 mengatakan bahawa komunikasi merupakan satu proses untuk

menyampaikan maklumat, mesej atau isyarat kepada pihak lain. Proses komunikasi dibina

daripada pengalaman dan persefahaman antara kedua- dua belah pihak. Tindak balas atau

reaksi yang lahir daripada proses komunikasi ini adalah berpunca daripada pengalaman dan

persefahaman yang wujud antara mereka.[20]

/ntara ciri yang perlu ada pada seseorang guru untuk memperbaiki kemahiran komunikasi di

bilik darjah ialah7[21]

1. Mengamalkan demokrasi dalam komunikasi.

#engamalkan prinsip demokrasi di dalam bilik darjah dapat memperbaiki komunikasi.

5ujudnya amalan demokrasi dalam bilik darjah akan melahirkan suasana yang kondusif dan

harmoni. #urid tidak akan rasa berasa takut atau tertekan untuk menyuarakan pendapat

mereka. #ereka bebas menyuarakan pandangan walaupun pandangan mereka itu kurang

disenangi oleh guru dan rakan lain.

2. Menggunakan bahasa yang berkesan.&ahasa merupakan media terpenting dalam proses komunikasi di bilik darjah. #esej atau

maklumat yang disampaikan oleh guru kepada murid perlu menggunakan bahasa yang

berkesan iaitu tepat, jelas dan ringkas. Penggunaan bahasa yang panjang dan meleret- leret

akan menyukarkan pemahaman dan mungkin akan berlakunya penyalahan tafsiran.

3. Kesediaan untuk mendengar.

Komunikasi berlaku antara dua pihak, iaitu pemberi maklumat dan penerima maklumat.

5alaupun guru merupakan orang yang terpenting sebagai pemberi maklumat di bilik darjah,

guru juga perlu menjadi penerima maklumat. Kesediaan guru untuk mendengar apa yang

diujar oleh murid dapat mewujudkan suasana yang baik untuk proses berkomunikasi. #urid

akan lebih bersedia untuk memberi pandangan mereka sekiranya mereka mengetahui

bahawa guru mereka sedia untuk mendengar.

4. Menghormati perasaan orang lain.

Proses komunikasi juga melibatkan domain efaktif, di samping kognitif dan psikomotor.

"ebagai guru, seseorang itu perlu menghormati orang lain, termasuklah menghormati

perasaan atau emosinya. #urid yang tersinggung perasaannya tidak akan berkomunikasi

dengan baik. /tau mungkin ia tidak mahu lagi berkomunikasi dengan guru. 2uru perlu sedar

http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn19http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn20http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn21http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn19http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn20http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn21

7/23/2019 PENGURUSAN BILIK DARJAH.doc

6/11

akan perasaan atau isi hati muridnya agar dapat mewujudkan iklim yang sesuai untuk

berkomunikasi di bilik darjah.

5. Menyesuaikan diri dengan situasi.

2uru perlu bijak mengubah peranan mengikut kehendak situasi. "ekiranya berhadapan

dengan situasi yang berbeza, guru perlu menukar cara berinteraksi yang bersesuaian

dengan indi(idu atau kumpulan berkenaan. #urid di dalam sesebuah kelas adalah terdiri

daripada indi(idu- indi(idu atau kelompok- kelompok yang berbeza. 2uru yang prihatin dan

sensitif dapat menyesuaikan diri mengikut keadaan.

K"$*+%' aspek pengurusan pengajaran dan pembelajaran di dalam bilik darjah.[22]Pengajaran

dan pengurusan adalah penting dan saling berkait.!a melibatkan perancangan guru dalam

memastikan proses pengajaran dan pembelajaran yang berlaku dapat mencapai matlamat

dan objektif yang ditetapkan.Peningkatan profesionalisme guru didalam bilik darjah dilihat

dalam aspek kebolehan mencorak kualiti pengajaran, kebolehan menyusun organisasi

pembelajaran, kebolehan mencorak iklim dalam bilik darjah dan yang berkaitan dengannya.

&agi mencapai kecekapan dalam pengurusan pengajaran dan pembelajaran maka perlukan

kebijaksanaan dan penelitian dalam perancangan, pelaksanaan, penyeliaan, penilaian dan

refleksi. #erancang kurikulum, sukatan, huraian sukatan, bahan rujukan tambahan samaada

dari buku- buku yang terdapat di kedai- kedai buku atau boleh juga diakses melalui internet.

&agi mendapatkan pengajaran yang berkesan, seseorang guru perlu menyampaikan

pengajarannya mengikut prinsip- prinsip yang tertentu.

Prinsip- prinsip pengajaran yang baik7[23]

1. Murid- murid hendaklah dilibatkan dengan aktif di dalam proses pengajaran.

Didalam proses pengajaran guru hendaklah melibatkan murid- murid untuk

menjadikan mereka aktif dari segi mental dan fizikal sepanjang masa dalam tempoh

pengajaran dan pembelajaran. Dalam kebanyakkan situasi pembelajaran, murid- murid

belajar dengan lebih baik lagi kalau mereka melakukan akti(iti jasmani sambil menumpukan

kepada akti(iti- akti(iti mental. 'mpamanya murid- murid belajar dengan lebih baik lagi

tentang sesuatu pelajaran "ains kalau mereka melakukan percubaan- percubaan

berbanding hanya mendengar penerangan guru sahaja. leh yang demikian murid- murid

yang aktif melakukan akti(iti jasmani dan mental lebih baik daripada murid- murid yang

hanya pasif didalam kelas.

2. Penggunaan pelbagai kaedah didalam proses pengajaran.

Dalam proses penyampaian pelajaran tidak ada kaedah tertentu yang sesuai untuk

digunakan pada setiap masa. leh kerana itu, guru perlu kreatif memilih kaedah pengajaran

supaya murid- murid tidak bosan dan objektif pengajaran akan dapat dicapai.

Pemilihan kaedah pengajaran perlulah berdasarkan panduan berikut7[24]

+. Kaedah yang digunakan hendaklah bersesuaian dengan murid- murid yang

diajar dalam bilik darjah.

http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn22http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn22http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn23http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn24http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn22http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn23http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn24

7/23/2019 PENGURUSAN BILIK DARJAH.doc

7/11

0. 2uru hendaklah benar- benar memahami tentang kaedah yang akan

digunakan. Pastikan kaedah ini dapat memberi kejayaan atau kesan positif

dalam pembelajaran murid- murid.

1. Kaedah yang digunakan hendaklah dapat merangsang murid- murid berfikir

dan melibatkan diri dalam pembelajaran secara aktif.

8. Kaedah yang digunakan hendaklah dapat memandu murid- murid untuk

mencapai kejayaan.

Para sarjana Pendidikan !slam banyak memperkatakan tentang kaedah pengajaran dalam

kitab- kitab tulisan mereka yang sewajarnya diikuti dan dipraktikkan oleh pendidik- pendidik

!slam khususnya dan para pendidik umumnya.

Diantara kaedah- kaedah yang boleh digunakan dalam pengajaran ialah kaedah hafalan,

syarahan, dialog, soal jawab, perdebatan, latih tubi, bercerita dan sebagainya.

1. si pelajaran hendaklah dikaitkan dengan pengetahuan dan pengalaman murid

murid.

"esuatu pelajaran yang hendak disampaikan oleh guru kurang mendatangkan kesan

kepada murid- murid, sekiranya pelajaran itu jauh dari pengalaman dan pengetahuan sedia

ada mereka. Pelajaran akan lebih bermakna kalau dikaitkan dengan pengalaman yang telah

ada pada mereka. Dengan itu, guru perlu memastikan bahawa isi pelajaran haruslah

disertakan dengan contoh- contoh yang telah mereka alami. leh itu, isi pelajaran akan lebih

mudah difahami.

8. Pengajaran hendaklah mengambil berat tentang perbe!aan indi"idu.Pengajaran yang baik hendaklah mengambil kira soal perbezaan antara in(idu murid.

!ni kerana setiap murid mempunyai keupayaan dan latar belakang yang berbeza. Di dalam

bilik darjah, kumpulan murid boleh dibahagikan kepada tiga kumpulan iaitu pandai,

sederhana dan lemah. #anakala dari aspek latar belakang terdapat murid yang lahir

daripada golongan kaya, sederhana dan miskin. Dalam hal ini, guru perlu sedar bahawa

tidak boleh menggunakan corak dan kaedah pengajaran bagi semua murid. Pengetahuan

terhadap adalah penting bagi membantu guru memahami kehendak dan keperluan murid

yang berbeza ini. %asilnya, proses pengajaran dan pembelajaran dapat dilaksanakan

dengan sempurna seterusnya objektif dapat dicapai.

.Melakukan peran#angan dalam pengajaran.[25]

Perancangan yang teliti haruslah dilakukan bagi setiap guru. 4ancangan pengajaran

hendaklah dibuat sebelum penggal persekolahan bermula. Persediaan mengajar

merangkumi rancangan pengajaran harian, rancangan pengajaran tahunan, bahan bantu

mengajar, kaedah dan teknik yang hendak digunakan dan lain- lain. 2uru juga tidak lari dari

melakukan langkah pengajaran yang memerlukan kepada modul.

leh kerana pengajaran merupakan satu proses, ia melalui beberapa fasa atau peringkat

yang berurutan yang biasanya dibentuk dalam rancangan pengajaran tahunan. Proses

http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn25http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn25

7/23/2019 PENGURUSAN BILIK DARJAH.doc

8/11

pengajaran dimulakan dengan set induksi iaitu peringkat awal pengajaran. &iasanya akti(iti

ini tidak memakan masa yang lama antara dua hingga tiga minit. "eterusnya diikuti dengan

perkembangan isi yang ada pada beberapa langkah yang telah dirancang dan ianya

berkaitan dengan objektif khusus pembelajaran. Di peringkat ini, guru perlu memikirkan

akti(iti dan kaedah yang sesuai. Proses pengajaran diakhiri dengan penutup dan ianya

bertujuan untuk memperkukuhkan ingatan murid terhadap pelajaran yang telah disampaikan

oleh guru.

K""&,%$' pengurusan yang berkaitan dengan disiplin murid.[26]

Disiplin murid merupakan salah satu aspek penting yang berkaitan dengan pengurusan bilik

darjah. #engurus dan mewujudkan disiplin dalam bilik darjah adalah salah satu unsur utama

bagi mencapai kejayaan dalam proses pengajaran pembelajaran. Tiada masalah pengajaran

yang lebih mencabar guru daripada masalah disiplin. 2uru yang baru mula mengajar sering

merasa khuatir mengenai masalah- masalah didiplin. !ni kerana kejayaan dan kegagalan

disepanjang tahun adalah bergantung kepada kebolehannya mengawal persekitaran bilik

darjah.

#enurut )indgren *+9: menghuraikan bahawa disiplin membawa maksud hukuman dan

kawalan untuk mematuhi tatatertib. Disiplin juga membawa maksud latihan yang bertujuan

untuk membetul dan mengukuh pelakuan seseorang.[27]

"ecara umum, disiplin melibatkan cara seseorang berfikir dengan teratur supaya dapat

melahirkan sifat yang rasional, mewujudkan keyakinan diri dan ketabahan hati seseorang itu

untuk mengikut peraturan- peraturan yang diterima umum.Pada hakikatnya, tidak dapat dinafikan bahawa menyingkirkan punca berlakunya masalah

disiplin adalah lebih baik daripada memperbetulkan tingkahlaku yang tidak diingini. 2uru

perlu sedar dan peka, dalam proses seseorang indi(idu murid itu berkembang dan

membentuk kebolehan mengarahkan dirinya sendiri terdapat pelbagai pengaruh yang akan

menjuruskan dirinya dalam masalah disiplin. Tiga pengaruh utama ialah pengaruh

persekitaran fizikal, pengaruh melalui perhubungan diantara indi(idu dan pengaruh yang

melibatkan hubungan dengan masyarakat.

Penulis turut meletakkan punca berlakunya masalah disiplin dalam bilik darjah7

1.$uru kurang berfungsi.

2uru merupakan salah satu anggota atau kakitangan yang paling penting dalam

membangunkan sesebuah masyarakat yang dipenuhi dengan modal insan yang progresif.

Peranan dan sumbangannya amat diperlukan pada mana- mana peringkat samaada rendah

mahupun menengah. 2agal memberi tumpuan kepada bilik darjah akan menghasilkan

perubahan tingkahlaku yang negatif dalam diri murid- murid. Kesannya, akan berlaku

pengabaian yang tidak formal terhadap murid yang sedia ada di dalam bilik darjah,

seterusnya membawa kepada masalah disiplin.

0.%ujud kumpulan tertentu.

http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn26http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn27http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn26http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn27

7/23/2019 PENGURUSAN BILIK DARJAH.doc

9/11

&ilangan murid yang ramai dalam sesebuah bilik darjah mengakibatkan wujudnya kelompok

bilangan murid tertentu seperti kumpulan- kumpulan elite yang mempunyai prestasi

pelajaran yang baik berbanding sebahagian yang lain. Kumpulan murid yang kurang

pencapaiannya dalam pelajaran pula akan mengasingkan diri mereka kerana wujudnya

perasaan rendah diri. !nilah titik tolak kepada masalah disiplin yang lain.

1.Pengajaran dan pembelajaran yang kurang berkesan.

Proses pengajaran dan pembelajaran amat penting bagi memastikan bidang pendidikan

melahirkan modal insan yang berjaya didunia dan akhirat. Kegagalan guru dalam menyusun

corak pengajaran yang baik akan menyebabkan tumpuan murid- murid juga gagal dicapai.

#aka akan berlakulah sikap- sikap yang kurang menyenangkan didalam bilik darjah

seterusnya membawa kepada masalah disiplin.

4.&alangan komunikasi.

Komunikasi adalah salah satu aspek penting dalam pengurusan bilik darjah. Kebiasaannya,

murid- murid akan mengadu hal tentang ketidakfahaman mereka terhadap sesuatu topik.

Kegagalan guru bagi mewujudkan komunikasi yang positif dalam hubungannya dengan

murid akan mendatangkan kesan malu dan rendah diri murid kerana mereka menganggap

guru kurang memberi perhatian tentang pertanyaan mereka. &iasanya, golongan- golongan

inilah yang akan bermasalah didalam bilik darjah.

leh itu, penulis juga memberi panduan bagi mengatasi masalah disiplin di dalam bilik

darjah.[28]

1.$anjaran perlakuan yang baik.#urid perlu diingatkan bahawa perlakuan yang positif di bilik darjah akan diberi ganjaran.

2uru akan memberi perhatian kepada murid yang berkelakuan baik. Pujian yang sederhana

dan berpatutan merupakan satu ganjaran yang mudah dan berkesan.

0.Penggunaan bahasa isyarat.

2uru tidak perlu memberhentikan pengajaran sekiranya terdapat murid yang tidak memberi

tumpuan. 2uru boleh menggunakan bahasa isyarat, seperti merenung atau menggeleng-

geleng kepala kearah murid tersebut, atau menggunakan isyarat tangan agar murid memberi

perhatian kepada guru.

3.Mempelbagaikan kaedah pengajaran.

"alah satu sebab murid berasa resah ketika guru mengajar adalah kerana mereka bosan

dengan cara guru menyampaikan pelajaran. #urid kerap berasa jemu sekiranya guru hanya

menggunakan kaedah yang sama ketika menagjar. 2uru perlu berusaha mempelbagaikan

kaedah dan teknik pengajran agar ianya sesuai dengan keadaan dan isi pelajaran serta

mampu menarik minat murid untuk mengikuti pengajaran guru.

8.$unakan kaedah kaunseling.

http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn28http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn28http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn28

7/23/2019 PENGURUSAN BILIK DARJAH.doc

10/11

/da kalanya, masalah disiplin murid tidak dapat diselesaikan dengan mudah. 2uru perlu

merujuk masalah tersebut kepada guru kaunseling. Dengan latihan dan kepakaran yang

ada, guru kaunseling mungkin dapat mengatasi masalah tersebut.

KESAN PENGURUSAN BILIK DARJAH -ANG BERKESAN.

P"#$%&%, banyak kajian telah dilakukan yang mengaitkan keberkesanan pengurusan bilik

darjah denagn kejayaan murid. Kajian menunjukkan bahawa pencapaian murid adalah hasil

daripada pelakuan guru, seperti merancang, mengurus dan mengajar dan pelakuan murid

seperti melibatkan diri, menguasai pelajaran dan menyelesaikan tugasan.

;ole *+8, merumuskan bahawa kejayaan dan keberkesanan pengurusan bilik darjah

bergantung kepada empat faktor yang perlu ada pada seseorang guru, iaitu kemahiran

berkomunikasi, kemahiran merancang dan mengurus, kemahiran mengajar dan keupayaan

guru menggunakan moti(asi dan pengukuhan. Keempat- empat faktor ini sama pentingnya

dan guru yang dapat mengurus kelas denagn baik. Ketidakberkesanan pengurusan bilik

darjah ada kalanya tidak langsung berkaitan dengan perlakuan negatif murid.[29]

K"()%' pengurusan bilik darjah yang berkesan menggalakkan daya pemikiran kreatif yang

tinggi dikalangan murid. !a berkaitan dengan corak penyusunan tempat duduk dan

pengaturan bilik darjah. Penggalakkan murid- murid supaya aktif didalam bilik darjah adalah

bergantung kepada corak bilik darjah tersebut. Perkara ini memerluakn imaginasi guru

supaya perkongsian ilmu melalui perbincangan dapat dilakukan antara mereka dengan

suasana yang selesa. Papan kenyataan dalam bilik darjah juga menggalakkan pemikiran

yang lebih baik sekiranya diamnfaatkan secara berkesan.[30]

K"$*+%' pengajaran dapat dilaksanakan denagn berkesan. !ni kerana, kemampuan seorang

guru dalam mengurus bilik darjah secara fizikal, iklim, komunikasi dan pengawala disiplin

dapat memastikan proses pengajaran dan pembelajaran berjalan lancar seterusnya objektif

dan matlamat dapat dicapai.

KESIPULAN/

2uru yang berkualiti mempunyai wawasan yang jelas, daya kreati(iti, serta peka terhadap

segala perubahan yang dikehendaki oleh pengurusan atasan supaya tidak berlaku

pembaziran waktu disebabkan berlakunya pemantauan yang efektif.

2uru yang berwibawa sentiasa berfikir kaedah bagi mencapai pengurusan bilik darjah yang

cemerlang, diantara perkara utama yang harus dipandang berat ialah memahami amanah

yang diberikan padanya dalam kerjayanya sebagai pendidik.

http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn29http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn30http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn29http://spailmiah.blogspot.com/2009/03/renungan-pendidikpengurusan-bilik.html#_ftn30

7/23/2019 PENGURUSAN BILIK DARJAH.doc

11/11

Tugas guru bukan sahaja mendidik malahan lebih daripada itu sekiranya matlamat utama

yang ingin dicapainya adalah melahirkan modal insan yang berkualiti dan berjaya didunia

dan akhirat.

leh itu, semua guru dan bakal guru haruslah menitikberatkan apa yang berkaitan dengan

pengurusan bilik darjah dari segala aspek agar matlamat dan objektif pendidikan dapat

dicapai. insya/llah.

RUJUKAN/

1. /bd. 2hafar #d. Din*0