Perkara 3.3 Agenda Draf Sementara - fao.org filecgrfa-10/04/inf.5 1 indikator dan format laporan...

CGRFA-10/04/Inf.5May 2004 Ms

Perkara 3.3 Agenda Draf Sementara

SURUHANJAYA SUMBER-SUMBER GENETIKBAGI MAKANAN DAN PERTANIAN

Sesi Kesepuluh

Rome, 8 – 12 November 2004

INDIKATOR DAN FORMAT LAPORAN BAGIMEMANTAU PERLAKSANAAN

PELAN TINDAKAN GLOBAL (’GLOBAL PLAN OF ACTION’) BAGIPEMULIHARAAN DAN PENGGUNAAN LESTARI SUMBER-SUMBER

GENETIK TUMBUHAN UNTUK MAKANAN DAN PERTANIAN

KANDUNGANPerenggan

1. Pendahuluan 1– 5

Bahagian 1: Indikator dan soalan berkaitan bagi memantau perlaksanaanPelan Tin-dakan Global Pemuliharaan dan Penggunaan Lestari Sumber-sumberGenetik Tumbuhan untuk Makanan dan Pertanian(PGRFA)

Bahagian 2: Format laporan bagi memantau perlaksanaanPelan Tindakan GlobalPemuliharaan dan Penggunaan Lestari Sumber-sumber Genetik Tumbuhanuntuk Makanan dan Pertanian(PGRFA)

Bahagian 3: Semua daftar umum digunakan dalam format laporan bagi meman-tau perlaksanaanPelan Tindakan Global Pemuliharaan dan PenggunaanLestari Sumber-sumber Genetik Tumbuhan untuk Makanan dan Pertanian(PGRFA)

May 18, 2005

CGRFA-10/04/Inf.5 1

INDIKATOR DAN FORMAT LAPORAN BAGIMEMANTAU PERLAKSANAAN

PELAN TINDAKAN GLOBAL BAGI PEMULIHARAAN DAN PENGGUNAAN LESTARISUMBER-SUMBER GENETIK TUMBUHAN UNTUK

MAKANAN DAN PERTANIAN

1. PENDAHULUAN

1. Dokumen ini menyediakan maklumat lengkap indikator dan format laporan bagi memantau per-laksanaanPelan Tindakan Global Pemuliharaan dan Penggunaan Lestari Sumber-sumber GenetikTumbuhan untuk Makanan dan Pertanian(PGRFA), yang telah disebut dalam perenggan 27 doku-men CGRFA-10/04/5. Tindakan susulan kepada Saranan Suruhanjaya Sumber-sumber Genetik bagiMakanan dan Pertanian dan Kumpulan Kerja Sumber-sumber Genetik Tumbuhan bagi Makanan danPertanian.

2. Sejajar dengan saranan Kumpulan Kerja pada Sesi Pertama dan Kedua dan juga saranan Su-ruhanjaya pada Sesi Kesembilan, FAO dan IPGRI:

i. telah mengadakan rundingan pakar pada Februari 2002 untuk membangunkan senarai indika-tor utama dan pelengkap serta format laporan bagi memantau perlaksanaanPelan,

ii. telah menguji indikator-indikator dan format laporan di negara-negara terpilih pada tahun2003 dan 2004, dan

iii. telah mengadakan mesyuarat penilaian pada Mei 2004 bersama wakil-wakil daripada negarayang dipilih untuk menapis indikator dan format laporan bagi memantau perlaksanaanPelanberdasarkan pengalaman yang diperolehi semasa ujian perintis tersebut.

3. Dokumen yang diperkukuhkan daripada hasil mesyuarat penilaian mengandungi:

i. Senarai 83 indikator utama dan 68 indikator pelengkap bagi memantau perlaksanaan 20 bidangaktiviti keutamaanPelandan juga 98 soalan utama dan 20 soalan pelengkap yang berkaitandengan indikator (Bahagian 1);

ii. Format laporan yang mana bagi setiap soalan menjelaskan bagaimana maklumat dikumpuldan oleh siapa (Bahagian 2); dan

iii. Senarai sembilan daftar umum yang merujuk kepada format laporan (Bahagian 3).

4. Format laporan dan soalan-soalan kaji selidik yang terkandung di dalamnya, direkabentuk bagimemudahkan pemprosesan dan analisis data komputer serta penggunaan setiap item maklumat untukpelbagai aplikasi. Seperti yang dimaklumkan dalam dokumen CGRFA-10/04/5, perekodan datadan laporan oleh Pusat Rujukan Kebangsaan dan pihak berkepentingan boleh dilaksanakan melaluiaplikasi komputer berdasarkan kepada format laporan seperti yang ditunjukkan pada Bahagian 2.

2 CGRFA-10/04/Inf.5

Bahagian 1 – Indikator dan Soalan Berkaitan 3

Bahagian 1 – Indikator dan Soalan Berkaitan

Dalam Bahagian 1, indikator dan soalan dipaparkan dalam dua jadual berasingan bagi setiap bidangaktiviti keutamaanPelan Tindakan Global Pemuliharaan dan Penggunaan Lestari Sumber GenetikTumbuhan untuk Makanan dan Pertanian.

Jadual indikator dinyatakan seperti di bawah:

• Lajur (kolum) sebelah kiri mengandungi pengenalan (ID) unik untuk setiap indikator.

• Lajur tengah mengandungi indikator sahaja. Indikator utama ditaip gelap (’bold’) denganperkataan ’utama’ dalam kurungan selepas teks. Manakala penyataan (’state’) dan penjelasan(’response’) kepada indikator, masing-masing dinyatakan sebagai ’S’ atau ’R’ dalam kurunganselepas teks.

• Lajur sebelah kanan mengandungi pengenalan kepada soalan. Jika soalan direkodkan dibawah bidang aktiviti keutamaan selain daripada bidang semasa, pengenalan soalan akan di-ikuti pula dengan nombor bidang keutamaan di dalam kurungan.

Jadual soalan dinyatakan seperti berikut:

• Lajur sebelah kiri mengandungi pengenalan (ID) unik untuk setiap soalan.

• Lajur tengah mengandungi soalan sahaja.

• Lajur sebelah kanan mengandungi pengenalan kepada indikator yang berkaitan. Pengenalanindikator utama ditaip gelap (’bold’). Jika soalan dihubungkan dengan indikator di bawahbidang aktiviti keutamaan selain daripada bidang semasa, pengenalan indikator akan diikutipula dengan nombor bidang keutamaan di dalam kurungan.

4 CGRFA-10/04/Inf.5


Bidang 1 - Kaji Selidik dan Inventori Sumber Genetik Tumbuhan untuk Makanandan Pertanian

ID I NDIKATOR SOALAN

47 Kaji selidik/inventori sumber genetik tumbuhan bagi makanan danpertanian serta pengetahuan masyarakat setempat yang telah dilak-sanakan (utama)[S]

1, 2, 16

48 Diversiti inter- dan intra-spesifik terancam yang berkaitan denganmakanan dan pertanian yang telah dikenal pasti (utama)[S]

1

49 Penilaian terhadap keperluan latihan dan kebolehdapatan kursus bersesua-ian [S]

1, 4,282[19]

50 Tahap teknologi yang akan digunakan untuk kaji selidik dan inventori [S] 1102 Bidang keutamaan pemuliharaan in situ yang telah dikenal pasti

(utama) [R]1

103 Latihan dan pembangunan keupayaan personal dalam taksonomi, biologipopulasi, etnobotani dan kaji selidik eko-serantau atau agro-ekologikalyang dilaksanakan [R]

282[19]

104 Aktiviti kaji selidik/inventori yang disepadukan ke dalam strategi dan polisikebangsaan pemuliharaan dan penggunaan PGRFA [R]

11

105 Penerimagunaan dan institusionalisasi kaedah yang sesuai termasuklahdokumentasi pengetahuan masyarakat setempat bagi kaji selidik dan inven-tori kepelbagaian intra- dan inter-spesifik dalam sistem agro-ekologi [R]

1, 282[19]

106 ’Geographical Information Systems’ (GIS) yang digunakan untukmenyokong kaji selidik sumber genetik [R]

1

216 Bidang keutamaan kaji selidik dan inventori yang telah dikenal pasti(utama) [R]

3

ID SOALAN I NDIKATOR

1 Masukkan sebarang kaji selidik dan inventori PGRFA yang dikendalikanorganisasi anda, termasuk rujukan, kawasan dan tahap keutamaan pemuli-haraan, kaedah kaji selidik, spesies/ekotip/populasi terancam yang dikesan,sebab utama ancaman dan pencapaian utama.

47, 48, 49,50, 102,105, 106,170[12]

2 Nilaikan usaha anda terhadap kaji selidik dan inventori PGRFA dalam ne-gara.

47

3 Senaraikan kawasan kaji selidik dan inventori PGRFA, tahap keutamaannyadan nyatakan ancaman utama setiap kawasan tersebut.

216

4 Adakah keperluan latihan terhadap kaji selidik dan inventori PGRFA dalamnegara telah dinilai?

49

11 Adakah aktiviti kaji selidik dan inventori termasuk dalam Pelan TindakanAlam Sekitar Kebangsaan (NEAP) atau pelan tindakan kepelbagaian ke-bangsaan?

104

16 Nyatakan halangan utama kaji selidik dan inventori PGRFA dalam negara.47

6 CGRFA-10/04/Inf.5

Bidang 2 - Menyokong Pengurusan dan Pembaikan Sumber Genetik Tum-buhan untuk Makanan dan Pertanian Di Ladang


51 Projek yang menilai pengetahuan petani, inventori ’landraces’, peni-laian, pembiakbakaan, penggunaan dan pengurusan PGRFA di zonagro-ekologi yang berkaitan. (utama)[S]

19, 283

52 Rangkaian institusi (rasmi) kepada sistem pertanian (utama)[S] 20, 28353 Penilaian sosio-ekonomi dan alam sekitar terhadap pengurusan dan pem-

bangunan PGRFA di ladang [S]19

107 Insentif ekonomi dan instrumen polisi bagi mengalakkan penggunaankepelbagaian oleh petani (utama)[R]

20, 21

108 Tapak in situ perintis yang telah dibangunkan dalam kawasan kepel-bagaian tinggi dan berisiko (utama)[R]

19

109 Penyepaduan aspek etnobotani dan sosio-ekonomi ke dalam programpenyelidikan institusi (utama) [R]

19, 21

110 Forum kebangsaan/serantau untuk pihak berkepentingan yang terlibatdalam pemuliharaan in situ [R]

26

111 Galakan pengurusan di ladang kepada institusi berasaskan komuniti [R] 19, 21112 Pengalakan pengedaran biji benih asli, pertukaran dan pemasaran biji benih

[R]21

113 Penglibatan petani dalam program/projek/aktiviti biakbaka tumbuhan danpemilihan varieti dengan mengambil kira varieti tempatan [R]

19, 21

114 Latihan/kursus yang disediakan bagi memudah, memperbaik dan memper-cepatkan pembangunan dan pengurusan PGRFA di ladang [R]

282[19]

217 Had (limitasi) pengurusan sumber genetik di ladang [S] 38,162[14]


19 Masukkan sebarang projek/program/aktiviti berkaitan pengurusan dan pe-nambahbaikan PGRFA di ladang yang disertai oleh organisasi anda,senaraikan komuniti dan bilangan petani tempatan yang terlibat.

51, 53,77[10],108, 109,111, 113

20 Semak insentif berikut yang digunakan bagi mempromosikan pengurusanPGRFA di ladang dalam negara.

52, 107

21 Nyatakan jenis dan kekerapan aktiviti yang dikendalikan bagi mempro-mosikan pengurusan dan penambahbaikan PGRFA di ladang dalam negara.

107, 109,111, 112,113

26 Masukkan sebarang forum kebangsaan/serantau bagi pihak berkepentinganyang terlibat dalam pemuliharaan di ladang yang diiktiraf oleh ProgramKebangsaan.

110

38 Nyatakan had (limitasi) utama kepada pengurusan dan penambahbaikanPGRFA di ladang dalam negara.

217

283 Nyatakan tahap penyepaduan ke dalam program kebangsaan dan tahap keu-tamaan pengurusan PGRFA di ladang dalam program kebangsaan.

51, 52


Bidang 3 - Membantu Petani yang Ditimpa Bencana untuk Memulihkan Sis-tem Pertanian


54 Sistem bekalan biji benih tempatan yang telah didokumentasikan [S] 4455 Kompenan pertanian dalam Pelan Tindakan Bencana Kebangsaan dis-

ahkan. [S]40

115 Sistem maklumat mencukupi (termasuk pengetahuan masyarakatsetempat) untuk mengesan germplasma yang sesuai bagi pengenalansemula (utama)[R]

42, 43

116 Mekanisme dan pengurusan pembiayaan yang wujud bagi pengan-daan dan pengedaran pantas PGRFA yang diperkenalkan semula (ter-masuk petani). (utama)[R]

40, 41, 42,43, 44, 45,47, 49

117 Duplikasi ex situ PGRFA tempatan dikenal pasti (utama)[R] 42, 45118 Strategi yang ada untuk memperkukuhkan sistem biji benih tempatan

(utama) [R]40, 44, 45

119 Komuniti bank gen yang telah dibangunkan/diperkukuhkan [R] 45120 Perjanjian yang telah ada bagi perolehan pantas PGRFA daripada sumber-

sumber antarabangsa, kebangsaan dan serantau [R]40, 43, 47

121 Penilaian yang telah dijalankan terhadap pengalaman pemulihan selepasbencana [R]

48


40 Masukkan sebarang pelan kebangsaan bagi membantu petani dalammemulih dan memelihara PGRFA selepas bencana.

55, 116,118, 120

41 Jika negara telah memperkenalkan semula sebarang germplasma selepasbencana, masukkan kawasan yang terlibat, tarikh dan jenis bencana, tarikhdiperkenalkan semula, nama tanaman dan/atau kultivar yang diperkenalkandan sumber germplasma.

116

42 Masukkan sebarang sistem maklumat yang ada bagi mengenalpastigermplasma yang sesuai untuk pengenalan semula selepas bencana.

115, 116,117

43 Adakah terdapat sebarang mekanisma untuk mempercepatkan perolehan,pengandaan, penyebaran dan penanaman germplasma yang diperkenalkansemula dalam negara?

115, 116,120

44 Adakah maklumat sistem bekalan biji benih tempatan mencukupi untukmengenalpasti dan memudahkan pengenalan semula germplasma selepasbencana?

54, 116,118

45 Masukkan sebarang komuniti bank gen yang telah dibangunkan dandiperkukuhkan untuk memudahkan pengenalan semula germplasma se-lepas bencana.

116, 117,118, 119

47 Masukkan sebarang perjanjian yang digunapakai untuk perolehan pantasPGRFA selepas bencana daripada sumber-sumber kebangsaan, serantaudan antarabangsa.

116, 120

48 Masukkan sebarang penilaian yang dibuat terhadap pengalaman pemulihanselepas bencana.

121

49 Nyatakan halangan utama terhadap pemulihan germplasma yang diadaptasiselepas bencana dalam negara.

116

8 CGRFA-10/04/Inf.5

Bidang 4 - Mempromosikan Pemuliharaan In Situ Kerabat Tumbuhan Liardan Tanaman Liar untuk Pengeluaran Makanan


56 Kerabat tanaman liar dan tumbuhan liar bagi makanan dan pertanianyang telah dikenal pasti dan didokumenkan (utama)[S]

52

57 Kewujudan polisi dan peraturan berkaitan kawasan-kawasan yang dilin-dungi [S]

60, 61,284

58 Kawasan yang dilindungi yang telah dikenal pasti, dirancang, dibangunkandan ditutup [S]

52

122 Program dan aktiviti yang telah dibangunkan untuk pemuliharaankerabat tanaman liar dan tumbuhan liar bagi makanan dan pertanian(utama) [R]

51, 52

123 Program yang ada bagi menyokong pengurusan komuniti berasaskankerabat tanaman liar dan tumbuhan liar bagi makanan dan pertaniandalam kawasan yang tidak dilindungi. (utama)[R]

51, 52

124 Senarai aktiviti yang dilaksanakan bagi meningkatkan kesedaran terhadapnilai WPF dan CWR dalam jaminan makanan dan pembiakbakaan [R]

62,282[19]

125 Kakitangan terlatih dalam pengurusan kawasan yang dilindungi [R] 282[19]

126 Pelaksanaan program bagi memulihkan kemusnahan habitat kerabat tana-man liar dan tumbuhan makanan liar [R]

52


51 Huraikan status terkini pemuliharaan kerabat tanaman liar dan tumbuhanmakanan liar yang berkait dengan pengeluaran makanan dalam negara.

122, 123

52 Masukkan sebarang program/projek/aktiviti pemuliharaan in situ kerabattanaman liar dan tumbuhan makanan liar untuk pengeluaran makanan yangdisertai organisasi anda, kawasan, taksa yang dikenalpasti dan kriteria yangdigunakan untuk pengenalpastian.

56, 58,122,123, 126,170[12]

60 Bagi kebanyakan negara, penilaian impak alam sekitar (EIA) mesti di-jalankan sebelum aktiviti perubahan penggunaan tanah diluluskan. Se-hingga had mana EIA dalam negara melihat kesan penggunaan tanah keatas kerabat tanaman liar?

57

61 Adakah polisi kebangsaan menyokong pemuliharaan kerabat tanaman liar? 5762 Senaraikan program/projek/aktiviti yang dilaksanakan bagi meningkatkan

kesedaran awam ke atas nilai kerabat tanaman liar dan tumbuhan makananliar dalam jaminan makanan dan pembiakbakaan tumbuhan.

124

284 Masukkan sebarang perubahan peraturan atau polisi kebangsaan yang adaatau yang dicadangkan yang mungkin memberi impak terhadap pemuli-haraan kerabat tanaman liar dan kerabat tumbuhan makanan liar .

57


Bidang 5 - Mengekalkan Koleksi Ex Situ Sedia Ada


127 Pembangunan keupayaan personal dalam pengurusan bank gen dansistem maklumat yang telah dilaksanakan (utama)[R]

243, 269,282[19],287

128 Peruntukkan dan sumber-sumber lain yang ada bagi pemuliharaan exsitu PGRFA (utama) [R]

269, 287

129 Spesies dan bilangan aksesi yang disimpan secara ex situ: jangka masapanjang dan jangka masa sederhana panjang (utama)[R]

239

130 Memelihara duplikasi koleksi ex situ dan data asas dalam dan/atau luarnegara. [R]

68, 77

131 Pengurusan maklumat dan sistem penyebaran yang wujud danberfungsi (utama) [R]

203[17],243, 288

132 Memantau integriti genetik aksesi yang disimpan secara ex situ [R] 242133 Mengenal pasti dan mengurangkan halangan utama kepada pemuli-

haraan ex situ PGRFA (utama)[R]68, 242,248[6],280[6],289


68 Masukkan (kemaskini) bagi setiap koleksi, takson atau tanaman yang ter-dapat di organisasi anda, maklumat status sampel, asal-usul geografik, bi-langan aksesi yang disimpan dalam koleksi, bilangan aksesi jaminan yangtelah diduplikasikan di bank gen lain dan nama bank gen yang memegangduplikasi tersebut.

83[12],130, 133,142[7],147[8]

77 Masukkan sebarang rancangan kerjasama yang dibangunkan melaluirangkaian serantau atau antarabangsa bagi memulihara aksesi daripadakoleksi anda.

130

239 Masukkan (kemaskini) setiap koleksi ex situ organisasi anda, dan setiaptakson atau tanaman, bilangan aksesi yang disimpan dalam keadaan peny-impanan spesifik.

129,134[6],147[8],150[8],170[12]

242 Masukkan untuk setiap koleksi ex situ organisasi anda, kekerapan peman-tauan kedayahidupan, integriti genetik dan inventori stok.

132, 133,136[6]

243 Masukkan sebarang sistem maklumat yang digunakan organisasi anda un-tuk menyimpan, mengurus dan menganalisis data koleksi ex situ, nyatakanciri-ciri sistem dan bilangan aksesi yang kini telah dimasukkan ke dalamsistem.

127, 131

269 Masukkan (kemaskini) jenis dan keadaan kemudahan penyimpanangermplasma yang digunakan organisasi anda.

127, 128

287 Masukkan sebarang program/projek/aktiviti untuk pengekalan koleksi exsitu yang dilaksanakan dengan penglibatan organisasi anda, nyatakankaedah pemuliharaan yang digunakan dan bilangan kakitangan profesionalyang terlibat.

127, 128,141[7],148[8],151[8],170[12]

10 CGRFA-10/04/Inf.5

288 Masukkan sebarang penerbitan berkaitan pengumpulan ex situ yang disedi-akan oleh organisasi anda, nyatakan media yang digunakan dan jenis mak-lumat yang terkandung.

131

289 Nyatakan halangan utama bagi melaksanakan aktiviti pemuliharaan ex situ.133


Bidang 6 - Pembiakan Semula Aksesi Ex Situ yang Terancam


134 Pelan pembiakan semula bagi spesies dan aksesi utama yang telahdibangunkan dan dilaksanakan (utama)[R]

239[5],245, 247

135 Latihan dan penyelidikan bagi meningkatkan keberkesanan dan ke-cekapan pembiakan semula yang telah dijalankan (utama)[R]

96, 248,282[19]

136 Menilai kedayahidupan dan bilangan sampel aksesi dalam koleksi exsitu (utama) [R]

242[5]

137 Mengenal pasti dan mengurangkan penyebab utama yang menyumbangkepada kehilangan kedayahidupan dan integriti genetik [R]

248, 280

138 Spesies dan bilangan aksesi yang dibiakkan semula mengikut piawaianyang ditetapkan [R]

245

139 Penilaian terhadap perubahan genetik antara aksesi semasa pembiakansemula [R]

248


96 Masukkan sebarang panduan pembiakan semula yang telah diterbitkan dansangat berguna dalam menjalankan aktiviti pembiakan semula di organisasianda.

135

245 Masukkan (kemaskini) bagi setiap koleksi, takson atau tanaman yang terda-pat di organisasi anda, maklumat nama-nama projek, status keutamaan, bi-langan aksesi bahan biji benih atau pembiakan tampang yang memerlukanpembiakan semula, bilangan aksesi yang telah dibiakkan semula mengikutpiawaian yang ditetapkan dan jangkaan bila (tahun) semua pembiakan sem-ula akan lengkap.

134, 138

247 Sekiranya organisasi anda berupaya melaksanakan pembiakan semulamengikut piawaian yang ditetapkan, jangkakan tahap dan trend terkini ter-hadap kebolehan pendebungaan sendiri, pendebungaan silang dan tanamanpembiakan tampang, dan kebolehan untuk melaksanakan pembiakan sem-ula untuk organisasi-organisasi lain.

134

248 Masukkan sebarang kajian atau penyelidikan yang dijalankan oleh organ-isasi anda ke atas perubahan genetik atau kehilangan integriti genetik se-masa pembiakan semula bagi setiap pengumpulan, takson atau tanamandan nyatakan faktor penyebab yang dikenalpasti.

133[5],135, 137,139

280 Apakah amalan pengurusan yang diaplikasikan oleh organisasi anda untukmengurangkan perubahan genetik atau kehilangan integriti genetik?

133[5],137


Bidang 7 - Menyokong Pengumpulan Sumber Genetik Tumbuhan yang Diran-cang dan Disasarkan untuk Makanan dan Pertanian


140 Latihan dan penyelidikan terhadap teknologi dan kaedah yang diper-lukan untuk mengenal pasti jurang pengumpulan germplasma yangdijalankan (utama) [R]

100,282[19]

141 Peruntukkan dan sumber-sumber lain yang ada bagi tujuan eksplorasi danpengumpulan PGRFA [R]

287[5]

142 Mengenal pasti jurang perbezaan koleksi ex situ yang wujud (utama)[R]

68[5], 244

143 Usaha yang telah wujud bagi mengumpul spesies terancam dan kurang dite-mui bagi pemuliharaan ex situ [R]

104

144 Spesies dan bilangan aksesi yang telah dikumpul hasil daripada misiyang dirancang dan dilaksanakan (utama)[R]

98

145 Spesies dan bilangan aksesi daripada misi pengumpulan dipulihara untukjangka masa panjang [R]

98


98 Masukkan sebarang misi pengumpulan yang dijalankan organisasi anda,nyatakan butir-butir geografik kawasan pengumpulan, takson atau tanamandan bilangan aksesi yang dikumpul, dan bilangan aksesi terkumpul untukpemuliharaan jangka masa panjang yang masih selamat.

144, 145,170[12]

100 Masukkan sebarang rujukan ke atas penyelidikan yang dijalankan oleh or-ganisasi anda berkaitan kaedah dan teknologi untuk mengenalpasti jurangdalam koleksi sedia ada.

140

104 Adakah syarat dan peraturan undang-undang untuk mengumpul spesies ter-ancam dan yang jarang ditemui bagi pemuliharaan ex situ PGRFA diguna-pakai?

143

244 Huraikan jurang perbezaan yang ditemui terhadap koleksi organisasi andadan kaedah untuk mengenalpastinya.

142


Bidang 8 - Mengembangkan Aktiviti Pemuliharaan Ex Situ


146 Latihan dalam strategi pengurusan inovatif dan/atau metadologi pemuli-haraan ex situ tumbuhan pembiakan tampang dan tumbuhan rekalsitranyang telah diadakan [R]

282[19]

147 Spesies dan bilangan aksesi yang disimpan secara ex situ menggu-nakan metadologi pemuliharaan pelengkap (contohnya pemuliharaankrio dan in vitro, taman botani, arboretum dan bank gen ladang)(utama) [R]

68[5],239[5]

148 Institusi yang telah dibangunkan dan bilangan pegawai profesionalyang terlibat dalam pemuliharaan ex situ pelengkap (contohnyapemuliharaan krio dan in vitro, taman botani, arboretum dan bankgen ladang) (utama)[R]

281,287[5]

149 Penyelidikan dan pembangunan metadologi terbaharu terhadap pemuli-haraan ex situ pelengkap yang telah dilaksanakan [R]

108

150 Penambahbaikan kemudahan sedia ada bagi meningkatkan pemuliharaanex situ pelengkap [R]

239[5]

151 Aktiviti pemuliharaan ex situ pelengkap yang dilaksanakan di univer-siti, sekolah, swasta dan pertubuhan awam (utama)[R]

287[5]


108 Masukkan sebarang penerbitan yang diterbitkan oleh organisasi anda dalamstrategi pengurusan inovatif dan/atau metadologi terbaharu pemuliharaanex situ sumber genetik tumbuhan, termasuk tumbuhan pembiakan tampang,tumbuhan rekalsitran, dan juga untuk spesies yang diabaikan semasa aktiv-iti pemuliharaan.

149

281 Nyatakan keperluan organisasi dan kemampuan penyelidikan ke atas meta-dologi terbaharu untuk pemuliharaan ex situ.

148


Bidang 9 - Mengembangkan Pencirian, Penilaian dan Bilangan Koleksi Asasuntuk Memudahkan Penggunaan


74 Spesies dan bilangan aksesi yang telah dinilai/dicirikan (utama)[S] 11275 Koleksi utama PGRFA yang telah dibangunkan [S] 114, 11576 Tahap kebolehdapatan data penilaian/pencirian kepada pengguna [S] 214[19]

152 Organisasi yang terlibat dalam penilaian/pencirian PGRFA [R] 116, 118153 Latihan penilaian dan pencirian yang dilaksanakan bagi kakitangan pro-

gram kebangsaan, dan penilaian di ladang dengan petani [R]282[19]

154 Tahap sokongan kebangsaan terhadap penilaian dan pencirian [R] 118155 Ketetapan/syarat yang telah dibuat bagi pemprosessan data, penguru-

san dan penyebaran maklumat (utama)[R]119

156 Spesies dan bilangan aksesi yang telah diagihkan daripada koleksi(utama) [R]

114


112 Jika organisasi anda mempunyai koleksi germplasma, masukkan bagi se-tiap koleksi, takson atau tanaman/kumpulan tanaman, peratus aksesi yangtelah diciri atau dinilai mengikut jenis diskriptor yang berlainan.

74

114 Masukkan koleksi-koleksi utama tanaman penting kebangsaan dan globalyang ada dalam organisasi anda, nyatakan jumlah aksesi dan jumlah aksesiyang diedarkan sekurang-kurangnya sekali.

75,156

115 Apakah halangan yang wujud dalam membangunkan koleksi utama dalamnegara?

75

116 Jika organisasi anda melaksanakan penilaian atau pencirian germplasma,masukkan bagi setiap takson atau tanaman/kumpulan tanaman, kemam-puan organisasi anda melaksanakan penilaian atau pencirian tersebutmengikut jenis diskriptor yang berlainan.

152

118 Masukkan sebarang program/projek/aktiviti penilaian dan/atau pencirianyang disertai organisasi anda, spesifikkan taksa atau tanaman/kumpulantanaman yang dinilai.

152, 154

119 Masukkan sebarang sistem maklumat yang digunakan oleh organisasi andauntuk menyimpan, mengurus atau menganalisa data pencirian dan penila-ian germplasma, dan nyatakan bilangan aksesi data penilaian dan pencirianyang disimpan di dalam sistem.

155


Bidang 10 - Meningkatkan Usaha Penambahbaikan Genetik dan Peluasan Dasar


77 Tahap penggunaan varieti yang ditambahbaik di kawasan agro-ekologiyang pelbagai/marginal oleh petani [S]

19[2]

157 Had penglibatan petani (mengikut keperluan tempatan) dalam usahapeningkatan/perluasan (utama)[R]

234, 246,277

158 Program biakbaka yang telah dibangunkan dan diperluaskan (utama)[R]

234, 246,277

159 Program penambahbaikkan genetik dan peningkatan kepelbagaianyang telah dibangunkan dan diperluaskan (utama)[R]

234


234 Masukkan sebarang projek/program/aktiviti penambahbaikan genetik (ter-masuk perluasan dasar) yang disertai organisasi anda. Sila nyatakan jenisdan rasional bagi setiap aktiviti, butiran bahan pemula dan kaedah menilaikepelbagaiannya serta nyatakan sama ada petani terlibat atau tidak dalamaktiviti tersebut.

157, 158,159

246 Jangkakan trend terkini dalam organisasi anda dari segi kemampuan melak-sanakan pembiakbakaan kumpulan tanaman tertentu.

157, 158

277 Bagi setiap program pembiakbakaan tanaman yang dijalankan di organ-isasi anda, senaraikan takson/tanaman yang digunakan, sasaran penambah-baikan dari segi sifat atau ciri-ciri, aplikasi penambahbaikan kepada zonagroekologikal dan/atau sistem penanaman, penyediaan jangkaan kepentin-gan penambahbaikan dari segi jaminan makanan, butiran sumber-sumbergermplasma, jenis aktiviti pembiakbakaan yang dilaksanakan, bilangankakitangan profesional yang terlibat, output yang dihasilkan dan tahun pen-capaian.

157, 158


Bidang 11 - Mempromosikan Pertanian Lestari melalui Mempelbagaikan Pen-geluaran Tanaman dan Memperluaskan Kepelbagaian Tanaman


78 Tanaman dan varieti bagi setiap tanaman yang ditanam (utama)[S] 150[13],279[13]

80 Kakitangan terlatih dalam kepelbagaian tanaman dan pengeluaran tanaman[S]

282[19]

81 Kewujudan rangka kerja polisi dan undang-undang yang mempromosikankepelbagaian dalam sistem agro-ekologi [S]

249

82 Tahap penglibatan komuniti dalam mempromosikan kepelbagaian [S] 132160 Pemantauan keseragaman genetik tanaman/spesies dan penilaian peruba-

han genetik [R]132

161 Program/projek/aktiviti bagi meningkatkan keheterogenen genetikspesies tanaman dan kepelbagaian dalam sistem agro-ekosistem (con-tohnya, ’composite crosses’, ’landraces’, ’multi-lines’ dan lain-lain)(utama) [R]

132

162 Bilangan ’landraces’, ’multilines’ dan populasi berkepelbagaian tinggi(contohnya, ’composite crosse’) yang sesuai untuk setiap zon agro-ekologiyang dibangunkan [R]

150[13]

163 Penerimagunaan dan pelaksanaan rangka kerja polisi/undang-undangbagi mengalakkan kepelbagaian dalam agro-ekosistem (utama)[R]

249, 250

164 Kewujudan insentif pasaran bagi produk berkepelbagaian tinggi(utama) [R]

249

165 Pembangunan keupayaan personal di peringkat tempatan/kebangsaan [R] 282[19]

166 Program/projek/aktiviti yang melibatkan penyertaan petani [R] 132, 249167 Program/projek/aktiviti pemantauan keseragaman genetik dan/atau

penilaian perubahan yang telah dibangunkan (utama)[R]132

168 Langkah yang diambil bagi meningkatkan penggunaan varieti campuranatau berbagai-bagai varieti [R]

249


132 Masukkan sebarang program/projek/aktiviti berkaitan penilaian atau pe-nambahbaikan kepelbagaian di dalam dan di antara tanaman-tanaman ataupengeluaran tanaman yang disertai organisasi anda, nyatakan tanaman dantopik yang diliputi dan sebarang penerbitan yang berkaitan.

82, 160,161, 166,167

249 Sekiranya polisi dan insentif pasaran terhadap kepelbagaian tanaman danpengeluaran tanaman wujud dalam negara, masukkan taksa atau tanaman,rujukan, jenis insentif dan jangkakan tahap insentif yang dinilai oleh pihakberkepentingan.

81, 163,164, 166,168

250 Nyatakan halangan utama negara dalam mempelbagaikan pengeluarantanaman dan memperluaskan kepelbagaian tanaman.

163


Bidang 12 - Mempromosikan Pembangunan dan Komersialisasi Tanaman danSpesies yang Kurang Digunakan


83 Status dan halangan pemuliharaan dan penggunaan spesies yang kurangdigunakan [S]

68[5], 139

84 Keutamaan spesies yang kurang digunakan yang telah dikenal pasti [S] 13986 Program/projek/aktiviti pembangunan dan pemasaran [S] 13987 Had (limitasi) politik dan perundangan [S] 28588 Maklumat dan dokumentasi [S] 139169 Spesies yang kurang digunakan dengan potensi sosio-ekonomi yang

tinggi bagi penggunaan lebih luas yang telah dikenal pasti (utama)[R]139

170 Kaji selidik, pengumpulan, pemuliharaan dan kajian kepelbagaiangenetik yang dilaksanakan (utama)[R]

1[1], 52[4],98[7],239[5],287[5]

171 Program/projek/aktiviti penambahbaikan tanaman bagi tana-man/spesies yang kurang digunakan yang paling berpotensi (utama)[R]

139, 290

172 Amalan pengurusan pengeluaran lestari yang telah dibangunkan dan dilak-sanakan [R]

139

173 Pemprosesan lepas tuai dan kaedah pemasaran yang telah diban-gunkan (utama) [R]

139

174 Latihan untuk mempromosikan pembangunan dan pengkomersialan tana-man dan spesies yang kurang digunakan dilaksanakan [R]

282[19]

175 Bahan tanaman diganda dan sedia ada untuk digunakan [R] 139176 Rangka kerja polisi/undang-undang (termasuk strategi) yang sesuai

dalam menyokong penggunaan secara lestari dan pemasaran yangtelah dibangunkan/diperbaiki (utama) [R]

285


139 Masukkan taksa atau tanaman utama yang kurang digunakan, susunmengikut keutamaan dan pencapaian yang dicapai sehingga kini ke arahpembangunan dan penggunaan lestari.

83, 84, 86,88, 169,171, 172,173, 175

285 Nyatakan sebarang rangka kerja polisi/undang-undang (termasuk strategi)yang wujud bagi menyokong penggunaan secara lestari dan pemasaran spe-sies yang kurang digunakan.

87,176

290 Masukkan sebarang program/projek/aktiviti berkaitan pembangunan ataupengkomersialan tanaman atau spesies yang kurang digunakan, varieti tem-patan dan/atau produk berkepelbagaian tinggi yang disertai organisasi anda.Nyatakan rujukan, kawasan geografi dan topik yang diliputi bagi setiaptanaman atau spesies.

94[14],171,188[14],194[14]


Bidang 13 - Menyokong Pengeluaran dan Penyebaran Biji Benih


89 Pengeluaran benih yang melibatkan penyertaan petani/komuniti(utama) [S]

156

90 Bilangan varieti yang telah didaftar, diedar dan ditanam secara besar-besaran dalam negara [S]

149, 150

92 Program/projek/aktiviti bagi menyelesaikan masalah penyimpananbiji benih (utama) [S]

156

179 Standard kualiti biji benih yang telah dibangunkan (utama) [R] 276180 Program/projek/aktiviti yang dilaksanakan bersama antara sektor for-

mal dan tidak formal (utama) [R]156

181 Rangka kerja peraturan untuk menyokong sistem biji benih tempatanyang telah dibangunkan/disesuaikan (utama)[R]

147, 151

182 Latihan/kursus teknik pengeluaran biji benih dilaksanakan [R] 282[19]

183 Pelaksanaan rangka kerja peraturan antarabangsa yang sesuai dan konven-syen serta perjanjian lain seperti IPR, UPOV dan Hak-hak Petani [R]

151

184 Polisi biji benih kebangsaan yang telah dilaksanakan untuk memban-gun dan mengembangkan pengeluaran biji benih di peringkat tem-patan dan mekanisma pengedaran ke atas tanaman dan varieti tana-man yang penting kepada pekebun-pekebun kecil (utama)[R]

151, 155

185 Insentif yang disediakan bagi pengeluaran biji benih berkualiti termasuk’landraces’/tanaman yang kurang digunakan [R]

153

186 Pengeluar biji benih disokong [R] 152


147 Masukkan tanaman/kumpulan tanaman yang mana pendaftaran varietimerupakan satu keperluan undang-undang, agensi yang bertanggungjawab,prosedur yang perlu diikuti dan rujukan berkaitan.

181

149 Masukkan sebarang penerbitan yang menyenaraikan dan mencadangkantanaman, kawasan geografik spesifik, takson atau tanaman yang difokuskandalam penerbitan tersebut.

90

150 Senaraikan varieti yang telah didaftar, diedar dan ditanam. Tentukan jenis,asal-usul, tahun pendaftaran dan tahun diedarkan (tahun diaplikasi), sasaranpersekitaran agro-ekologikal, ciri-ciri penting dan anggaran peratus jumlahkawasan tanaman.

78[11], 90,162[11]

151 Nyatakan sebarang rangka kerja polisi dan/atau peraturan yang wujuddalam negara untuk membangun dan mengembangkan sistem biji benihtempatan untuk tanaman dan varieti tanaman yang penting kepada pekebun-pekebun kecil dan senaraikan tanaman dan varieti yang mendapat manfaatdaripadanya.

181, 183,184

152 Adakah wujud sebarang mekanisma dalam negara yang menyokong danmengembangkan organisasi pertubuhan pembekal biji benih tempatan?

186

153 Adakah sebarang insentif pengeluaran biji benih berkualiti varieti tempatandan/atau tanaman kurang digunakan? Jika Ya, terangkan apakah insentiftersebut.

185

155 Nyatakan bagi setiap tanaman/kumpulan tanaman dalam negara, halanganutama penghasilan biji benih varieti baru dalam pasaran.

184


156 Masukkan sebarang program/projek/aktiviti berkaitan pengeluaran danpengedaran biji benih yang disertai organisasi anda, meliputi taksa/tanamandan rujukan berkaitan.

89, 92,180

276 Masukkan tanaman/kumpulan tanaman yang mana piawaian kualiti bijibenih dipraktikkan dalam negara.

179

279 Masukkan taksiran tanaman atau sistem penanaman utama yang ditanamdengan varieti moden atau varieti yang telah diperbaharui dalam negara.

78[11]


Bidang 14 - Membangunkan Pasaran Baru untuk Varieti Tempatan dan Pro-duk Berkepelbagaian Tinggi


93 Bilangan ’landraces’ setiap tanaman yang mana produknya telah kukuhdalam pasaran [S]

159

94 Program/projek/aktiviti untuk membangun dan memasarkan produk berke-pelbagaian tinggi [S]

290[12]

95 Had (limitasi) polisi dan undang-undang [S] 162, 286187 ’Landraces’/varieti petani yang telah dikenal pasti mempunyai potensi

ekonomi yang tinggi untuk membangunkan pasaran baru (utama)[R]159

188 Pemprosesan lepas tuai dan kaedah pemasaran yang dibangunkan(utama) [R]

163,290[12]

189 Latihan dalam membangunkan pasaran baru untuk varieti tempatan danproduk berkepelbagaian tinggi dilaksanakan [R]

282[19]

190 Rangka kerja polisi/undang-undang (termasuk strategi) yang sesuaidalam menyokong pasaran khusus yang telah dibangunkan/diperbaiki(utama) [R]

286

192 Kewujudan insentif pemasaran [R] 271193 ’Landraces’ yang digunakan dalam pertanian organik [R] 271194 Aktiviti komuniti berasaskan pasaran [R] 290[12]


159 Huraikan situasi pasaran dan anggarkan bilangan varieti tempatan dalampasaran semasa yang dikenalpasti berpotensi tinggi bagi pembangunanpasaran baru untuk setiap takson/tanaman yang berkaitan.

93,187

162 Nyatakan halangan kritikal dalam meningkatkan pasaran varieti tempatandan produk berkepelbagaian tinggi dalam negara.

95, 217[2]

163 Huraikan sebarang usaha ke arah membangunkan pemprosesan produkberkepelbagaian tinggi untuk kegunaan komersial.

188

271 Nyatakan sebarang insentif yang telah diperiksa atau dilaksanakan dalammempromosikan pasaran varieti tempatan dan produk berkepelbagaiantinggi dalam negara.

192, 193

286 Masukkan sebarang rangka kerja polisi undang-undang/undang-undang(termasuk strategi) yang digunapakai untuk menyokong pembangunanpasaran baru dan produk berkepelbagaian tinggi.

95,190


Bidang 15 - Membangunkan Program Kebangsaan yang Utuh


96 Entiti kebangsaan (agensi, jawatankuasa dan lain-lain) berfungsi se-bagai struktur kerajaan yang bertanggungjawab menyelaras dan/ataumemberi kemudahan terhadap aktiviti PGRFA dalam negara (utama)[S]

171

97 Entiti (agensi, program, individu, pusat rujukan kebangsaan dan lain-lain) yang bertanggungjawab melaksanakan aktiviti PGRFA dalamnegara (utama)[S]

167, 171,177

98 Mandat rasmi dan sah dari segi perundangan atau status program-program kebangsaan (utama)[S]

181

195 Rangka kerja polisi dan undang-undang kebangsaan bagi PGRFAyang telah dibangunkan dan diterimaguna (utama)[R]

181

196 Penyertaan program kebangsaan dalam perlaksanaan perjanjian daninisiatif antarabangsa yang relevan kepada PGRFA (utama)[R]

185

197 Aktiviti pembangunan keupayaan personal untuk membangun danmemperkukuhkan program kebangsaan negara (utama)[R]

263,282[19]

198 Sumbangan negara ke arah membangunkan/memperkukuhkan pro-gram kebangsaan di negara-negara lain (utama)[R]

167

199 Keberkesanan penyelarasan dan pemudahan aktiviti-aktiviti ke-bangsaan (utama)[R]

171, 182,263


167 Masukkan butir-butir program kebangsaan bagi pemuliharaan dan penggu-naan lestari PGRFA, nyatakan bidang aktiviti GPA yang diliputi.

97, 198

171 Masukkan entiti kebangsaan (agensi, pertubuhan dan lain-lain) yangberfungsi sebagai struktur kerajaan yang bertanggungjawab menyelarasdan/atau memudahkan aktiviti PGRFA dalam negara, nyatakan tahunpenubuhan, mandat, kategori pihak berkepentingan yang diwakili dan kek-erapan mesyuarat.

96, 97,199

177 Masukkan nama, gelaran, jawatan dan alamat Pusat Rujukan Kebangsaanyang ditugaskan untuk melaporkan perlaksanaan GPA kepada FAO.

97

181 Huraikan rangka kerja undang-undang yang mengawal penubuhan strategi,pelan dan program kebangsaan terhadap pemuliharaan dan penggunaanlestari PGRFA (contohnya, isu, dokumen teks undang-undang dan statusterkini teks undang-undang).

98, 195

182 Adakah bengkel dan mesyuarat yang diadakan oleh individu dan organisasitertentu dijalankan bagi mengkaji semula aktiviti terhadap pemuliharaandan penggunaan PGRFA di peringkat kebangsaan?

199

185 Masukkan sebarang konvensyen antarabangsa atau perjanjian yang ditan-datangani dan/atau disahkan berkaitan PGRFA oleh negara anda. Nyatakanrujukannya, institut yang bertanggungjawab dalam perlaksanaan, konven-syen atau perjanjian Pusat Rujukan Kebangsaan, rujukan laporan perlak-sanaan dan bidang-bidang keutamaan GPA yang memberi manfaat kepadanegara.

196

263 Jangkakan trend terkini di dalam Program Kebangsaan dari segi: 197, 199


Bidang 16 - Mempromosikan Jaringan Sumber Genetik Tumbuhan untuk Makanandan Pertanian


99 Tahap penglibatan dalam rangkaian yang ada dan penglibatan dalamaktiviti kebangsaan (utama)[S]

191

200 Tahap penyertaan dalam jaringan (bilangan jaringan yang disertaioleh negara) (utama)[R]

187

201 Pencapaian jaringan (utama)[R] 189, 191,282[19]

202 Keberkesanan penyertaan dalam jaringan (utama)[R] 188, 192,193


187 Senaraikan nama dan akronim semua rangkaian PGRFA yang melibatkannegara sebagai ahli yang aktif, institusi yang terlibat, rangkaian Pusat Ru-jukan Kebangsaan, dan nyatakan sama ada skopnya global atau serantau.

200

188 Nyatakan jenis sokongan yang diberikan oleh Kerajaan untuk menyokongaktiviti jaringan.

202

189 Senaraikan penerbitan yang disumbangkan oleh organisasi anda dalam kon-teks aktiviti rangkaian.

201

191 Masukkan sebarang program/projek/aktiviti usaha sama yang dikendalikanoleh organisasi anda dengan mana-mana rangkaian PGRFA.

99, 201

192 Nyatakan manfaat utama negara menerusi rangkaian PGRFA. 202193 Nyatakan halangan utama penyertaan efektif negara anda terhadap rangka-

ian PGRFA serantau dan/atau antarabangsa.202


Bidang 17 - Membina Sistem Maklumat yang Komprehensif bagi Sumber GenetikTumbuhan untuk Makanan dan Pertanian


203 Jenis sistem maklumat institusi dan kebangsaan yang digunakandalam pengurusan in situ dan ex situ PGRFA (utama)[R]

198, 201,203

204 Tahap standardisasi atau hubungan antara sistem maklumat (utama)[R]

196, 201,203

205 Hubungan antara sistem maklumat PGRFA dengan sistem maklumatkebangsaan yang berkaitan (contohnya pembiakbaka tumbuhan, stokbiji benih) (utama) [R]

201, 203

206 Sistem maklumat antarabangsa yang telah dicapai (utama)[R] 202207 Komprehensif dan ketepatan data sistem maklumat dan dokumentasi

PGRFA (utama) [R]201, 203

218 Tahap pengkomputeran dan hubungan antara pihak berkepentingandalam negara (utama)[S]

197, 198


196 Adakah pengurusan data dan sistem maklumat dipiawaikan antara organ-isasi yang terlibat dalam aktiviti Program Kebangsaan dalam negara?

204

197 Beri taksiran releven terhadap pihak berkepentingan GPA yang dilengkapidengan komputer dalam negara.

218

198 Nyatakan jenis rangkaian internet organisasi anda. 203, 218201 Masukkan sebarang projek/program/aktiviti yang disertai oleh organisasi

anda dalam membangunkan sistem pengurusan data dan maklumat PGRFAdalam negara.

203, 204,205, 207

202 Masukkan sebarang sistem maklumat antarabangsa PGR (contohnya,WIEWS, SINGER, IPGRI DGC dan lain-lain) yang dirujuk dan nyatakanberapa kerap ianya dirujuk.

206

203 Senaraikan sistem maklumat yang kini digunakan dalam pengurusan dataPGRFA dan/atau Bekalan Biji Benih, ciri-ciri khusus, fungsi dan tahappenggunaan.

131[5],203, 204,205, 207


Bidang 18 - Membangunkan Sistem Pemantauan dan Amaran Awal bagi Sum-ber Genetik Tumbuhan untuk Makanan dan Pertanian yang Hilang


100 Langkah yang diambil untuk mengenal pasti dan menilai hakisangenetik, termasuk trend terhadap masa (utama)[R]

206, 207,208, 209,210, 211

101 Mengenal pasti PGRFA yang hilang yang dilaporkan oleh autoritiyang dimandatkan kerajaan kepada Sistem Global FAO bagi PGRFA(utama) [S]

262


206 Apakah amaran yang disedari terhadap hakisan genetik dan ancamangenetik dalam negara?

100

207 Adakah penilaian terhadap hakisan genetik dan ancaman genetik diper-lukan dalam negara?

100

208 Jika Ya, adakah terdapat mekanisma penilaian hakisan genetik bagi kedua-dua simpanan in situ dan ex situ dalam negara?

100

209 Nyatakan mekanisma yang digunakan bagi memantau hakisan genetikdalam negara.

100

210 Masukkan sebarang projek yang disertai oleh organisasi anda, berkaitanpenilaian terhadap magnitud dan kadar hakisan genetik.

100

211 Huraikan halangan yang dihadapi oleh negara dalam memantau hakisangenetik.

100

262 Masukkan sebarang rujukan untuk mengenalpasti kehilangan PGRFA yangdilaporkan oleh autoriti kebangsaan yang dimandatkan kepada sistemglobal FAO PGRFA

101


Bidang 19 - Mengembang dan Meningkatkan Pendidikan dan Latihan


208 Kewujudan program pendidikan dan latihan berkaitan aspek sumbergenetik tumbuhan (utama)[R]

215, 216,219, 220,275

209 Strategi kebangsaan terhadap pendidikan dan latihan untukmeningkatkan pelaksanaan bidang-bidang aktiviti keutamaanGPA (utama) [R]

214

210 Kekerapan, tahap, subjek dan bilangan individu yang dilatih dalamlatihan/kursus di peringkat kebangsaan, serantau dan antarabangsa(utama) [R]

282

211 Perancangan kursus dan program di peringkat kebangsaan, serantaudan antarabangsa (utama)[R]


214 Manakah antara penyataan di bawah jelas menerangkan pendidikan danlatihan PGRFA dalam negara?

76[9], 209

215 Senaraikan mana-mana topik latihan penting yang perlu diikuti oleh kaki-tangan organisasi anda tetapi tidak disertakan dalam mana-mana programlatihan dalam negara atau serantau.

208

216 Sekiranya kemudahan latihan dan pendidikan terhadap pemuliharaan danpenggunaan PGRFA wujud dalam negara, sila nyatakan tahap peluang ini.

208

219 Nyatakan kebolehdapatan peluang latihan topik-topik berkaitan pemuli-haraan dan penggunaan PGRFA di peringkat universiti serantau.

208

220 Nyatakan halangan utama latihan PGRFA dalam negara. 208275 Nyatakan kebolehdapatan peluang latihan/kursus jangka pendek topik-

topik penting berkaitan pemuliharaan dan penggunaan PGRFA dalamrantau ini.

208

282 Masukkan sebarang kursus/latihan merangkumi mana-mana 20 bidang ak-tiviti keutamaan GPA yang diikuti oleh kakitangan organisasi anda dan bi-langan kakitangan yang dilatih.

49[1],80[11],103[1],105[1],114[2],124[4],125[4],127[5],135[6],140[7],146[8],153[9],165[11],174[12],182[13],189[14],197[15],201[16],210


Bidang 20 - Mempromosi Kesedaran Awam berkenaan Nilai Pemuliharaandan Penggunaan Sumber Genetik Tumbuhan untuk Makanan dan Pertanian


212 Bilangan dan jenis langkah yang diambil bagi meningkatkankesedaran awam di kalangan kumpulan sasaran utama (utama)[R]

268

213 Menilai impak aktiviti kesedaran awam (utama) [R] 222, 223,232

214 Tahap penglibatan pelbagai pihak dalam aktiviti kesedaran awam(utama) [R]

226, 227,231

215 Integrasi kesedaran terhadap PGRFA ke dalam kurikulum pen-didikan pra-menengah dan menengah (utama)[R]

274


222 Adakah masyarakat benar-benar sedar tentang nilai pemuliharaan PGRFAdalam negara?

213

223 Adakah program kesedaran awam benar-benar dibangunkan dalam negara?213226 Aktiviti kesedaran awam dalam negara diselaraskan melalui: 214227 Senaraikan (jika ada), pertubuhan bukan kerajaan (NGO) atau orang perse-

orangan yang terlibat dalam aktiviti kesedaran awam dalam negara.214

231 Senaraikan organisasi serantau atau antarabangsa yang menyokong aktivitikesedaran awam terhadap PGRFA dalam negara.

214

232 Nyatakan halangan utama untuk membangun dan memanfaatkan bahankesedaran awam.

213

268 Nyatakan jenis produk yang dibangunkan, media yang digunakan, kumpu-lan sasaran dan liputan topik oleh organisasi anda untuk membentukkesedaran terhadap nilai PGRFA.

212

274 Adakah kesedaran terhadap nilai PGRFA disepadukan ke dalam kurikulumpendidikan pra-menengah dan/atau menengah?

215

Bahagian 2 – Format Laporan 27

Bahagian 2 – Format Laporan

Format Laporan dalam Bahagian 2 mengandungi soalan dan diskripsi jadual untuk mengumpul mak-lumat yang dikehendaki. Ia dikumpulkan mengikut bidang aktiviti keutamaan bagiPelan TindakanGlobal untuk Pemuliharaan dan Penggunaan Lestari Sumber Genetik Tumbuhan untuk Makanandan Pertanian.

Bagi tujuan memformat, soalan dalam Bahagian 2 adalah dinomborkan secara menaik dalam setiapbidang aktiviti keutamaan.

Bagi mengetahui sama ada soalan patut dijawab oleh Pusat Rujukan Kebangsaan (NFP) atau pi-hak berkepentingan (SH), suatu pengenalan unik bagi soalan dan indikator akan diberikan dalamkurungan pada hujung setiap soalan.

Bersebelahan dengan soalan, pada margin paling luar dalam mukasurat, pengenalan indikator yangberkait dengan soalan juga diberikan.

Soalan terakhir pada setiap bidang aktiviti keutamaan tidak dihubungkan kepada mana-mana indika-tor dan tidak menyatakan penunjuk sama ada soalan patut dijawab oleh Pusat Rujukan Kebangsaan(NFP) atau pihak berkepentingan (SH). Ini membolehkan komen umum dan cadangan daripadaPusat Rujukan Kebangsaan (NFP) atau pihak berkepentingan (SH) terhadap perlaksanaan bidangaktiviti keutamaan dapat disertakan.

Bagi sesetengah soalan, maklumat yang dikehendaki akan direkodkan dalam format tubular. Dalamkes ini, soalan tersebut akan diikuti dengan diskripsi struktur jadual (kolum).

Sesetengah lajur dalam jadual dihubungkan kepada satu daripada sembilan daftar umum yang meru-juk kepada lebih daripada satu soalan dalam Format Laporan. Untuk mengenalpasti lajur ini, perkataanhubungan dan nama daftar umum akan disertakan. Daftar umum dijelaskan dalam Bahagian 3.

Bahagian 2 – Format Laporan: 1. Kaji Selidik dan Inventori PGRFA 29

1 Kaji Selidik dan Inventori Sumber Genetik Tumbuhanuntuk Makanan dan Pertanian

Kaji selidik dan inventori PGRFA adalah dimestikan untuk memantau pelaksanaan pelbagai aktivitiyang diberi keutamaan dalam Pelan Tindakan Global. Inventori adalah diperlukan bukan sahaja un-tuk menilai status semasa, tetapi juga untuk memformulasikan strategi pemuliharaan akan datang.Oleh itu, kaji selidik dan inventori PGRFA perlulah semenyeluruh yang mungkin, dan ini terma-suklah spesies yang biasa dan jarang dijumpai, spesies yang terancam, ekotip serta populasi spesiesterancam.

1.1 Masukkan sebarang kaji selidik dan inventori PGRFA yang dikenda- 47484950102105106170

likan organisasi anda, termasuk rujukan, kawasan dan tahap keutamaanpemuliharaan, kaedah kaji selidik, spesies/ekotip/populasi terancam yangdikesan, sebab utama ancaman dan pencapaian utama.[1; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Tajuk kaji selidik/inventori link:protab

Nama kawasan yang dikaji selidik/inventori link:aretab

Rujukan link:reftab

Tahap keutamaan kawasan untuk pemuliharan in situ• Tidak diset/Tidak diketahui • Rendah • Sederhana rendah • Sederhana• Sederhana tinggi • Tinggi

Butiran kaji selidik¤ Pengetahuan masyarakat tempatan yang digunakan semasa kaji selidik¤ Pengenalpastian spesies terancam yang berkaitan dengan PGRFA¤ Penilaian ancaman terhadap kepelbagaian genetik di dalam tumbuhan yang

berkaitan dengan PGRFA¤ Data yang dimasukkan ke dalam ’Geographical Information System’ (GIS)

Diskripsi kaedah kaji selidik

Spesies/ekotip/populasi terancam

Sebab ancaman

Anggapan sebab ancaman

Huraian pencapaian utama

1.2 Senaraikan kawasan kaji selidik dan inventori PGRFA, tahap keutamaan-216

nya dan nyatakan ancaman utama setiap kawasan tersebut.[3; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Nama kawasan utama untuk kaji selidik/inventori PGRFA link:aretabsambungan di muka surat sebelah. . .

30 Pemuliharaan dan Pembangunan In Situ

. . . sambunganDISKRIPSI JADUAL

Tahap keutamaan untuk kaji selidik/inventori• Tidak diset/Tidak diketahui • Rendah • Sederhana rendah • Sederhana• Sederhana tinggi • Tinggi

Ancaman utama PGRFA terhadap kawasan tersebut

1.3 Adakah aktiviti kaji selidik dan inventori termasuk dalam Pelan Tin-104

dakan Alam Sekitar Kebangsaan (NEAP) atau pelan tindakan kepelba-gaian kebangsaan?[11; NFP]

◦ Ya ◦ Tidak

1.4 Adakah keperluan latihan terhadap kaji selidik dan inventori PGRFA49

dalam negara telah dinilai? [4; NFP]

◦ Ya ◦ Tidak

1.5 Nilaikan usaha anda terhadap kaji selidik dan inventori PGRFA dalam47

negara. [2; NFP]

◦ Bidang untuk kaji selidik dan inventori tidak diutamakan

◦ Keutamaan telah dibangunkan tetapi bidang yang dikaji selidik dan inventori belummemadai

◦ Kaji selidik dan inventori bagi semua bidang keutamaan dalam negara telah dirancangatau sedang dijalankan

◦ Kaji selidik dan inventori bagi semua bidang keutamaan dalam negara telah dijalankan

1.6 Nyatakan halangan utama kaji selidik dan inventori PGRFA dalam ne-47

gara. [16; NFP]

¤ Tidak dapat dipastikan organisasi yang bertanggungjawab dalam mengendalikan kajiselidik dan inventori

¤ Keutamaan di peringkat kebangsaan belum dibangunkan

¤ Bantuan kewangan tidak mencukupi

¤ Kakitangan tidak mencukupi

¤ Kakitangan tidak mempunyai kemahiran yang mencukupi

Bahagian 2 – Format Laporan: 1. Kaji Selidik dan Inventori PGRFA 31

1.7 Sila nyatakan sebarang komen (jika ada) terhadap kaji selidik dan inven-tori PGRFA, keutamaan, keperluan, halangan dan peluang untuk tin-dakan susulan di peringkat kebangsaan, dan keperluan sokongan dari-pada pertubuhan serantau dan antarabangsa terhadap kaji selidik daninventori PGRFA dalam negara anda.[17; ]


2 Menyokong Pengurusan dan Pembaikan Sumber GenetikTumbuhan untuk Makanan dan Pertanian Di Ladang

Kepelbagaian tanaman yang diguna dan diselenggarakan oleh penduduk tempatan serta komunitipetani sangat berbeza antara negara dan ekosistem dalam negara tersebut. Menyokong petani untukmengurus dan membaiki kepelbagaian ini serta membantu mereka mengganti kepelbagaian yanghilang merupakan tujuan pemuliharaan dan pembangunan.

2.1 Masukkan sebarang projek/program/aktiviti berkaitan pengurusan dan515377

108109111113

penambahbaikan PGRFA di ladang yang disertai oleh organisasi anda,senaraikan komuniti dan bilangan petani tempatan yang terlibat.[19; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Nama projek/program pemuliharaan di ladang link:protab

Komuniti petani tempatan yang terlibat link:instab

Bilangan petani yang terlibat

Aktiviti termasuk:¤ Tapak perintis yang dibangunkan di kawasan yang kaya dengan kepelbagaian¤ Tapak perintis yang dibangunkan di kawasan yang berisiko tinggi¤ Penilaian pengetahuan petani¤ Pencirian dan penilaian varieti tempatan¤ Kajian struktur dan dinamik populasi varieti tempatan¤ Pembiakbakaan di ladang¤ Penggandaan biji benih dan penyebaran varieti kacukan¤ Penilaian penggunaan dan pengurusan varieti tempatan¤ Penilaian penggunaan dan pengurusan varieti yang dibaiki¤ Penilaian sosio ekonomi bagi pembaikan dan pengurusan PGRFA di ladang¤ Penilaian alam sekitar bagi pembaikan dan pengurusan PGRFA di ladang

Aktiviti-aktiviti projek lain

2.2 Nyatakan tahap penyepaduan ke dalam program kebangsaan dan tahap5152 keutamaan pengurusan PGRFA di ladang dalam program kebangsaan.

[283; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Tahap integrasi/penyepaduan• Tiada • Rendah • Sederhana • Tinggi

Tahap keutamaan• Tiada • Rendah • Sederhana • Tinggi

Bahagian 2 – Format Laporan: 2. Menyokong Pengurusan PGRFA di Ladang 33

2.3 Semak insentif berikut yang digunakan bagi mempromosikan penguru- 52107san PGRFA di ladang dalam negara.[20; NFP]

¤ Polisi-polisi kebangsaan

¤ Insentif ekonomi kepada petani

¤ Perkhidmatan tambahan untuk menyokong petani-petani

¤ Perkhidmatan pengeluaran dan pengedaran biji benih

¤ Penyelidikan sokongan

Lain-lain (sila nyatakan)

2.4 Masukkan sebarang forum kebangsaan/serantau bagi pihak berkepentin-110

gan yang terlibat dalam pemuliharaan di ladang yang diiktiraf oleh Pro-gram Kebangsaan.[26; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Nama forum pihak berkepentingan link:instab

2.5 Nyatakan jenis dan kekerapan aktiviti yang dikendalikan bagi mempro- 107109111112113

mosikan pengurusan dan penambahbaikan PGRFA di ladang dalam ne-gara. [21; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Penyelidikan berasaskan komuniti• Tidak pernah • Kadangkala • Selalu

Pembiakbakaan tumbuhan yang dibuat bersamapetani/pemasar/pengguna• Tidak pernah • Kadangkala • Selalu

Pemilihan kultivar yang dibuat bersama petani/pemasar/pengguna• Tidak pernah • Kadangkala • Selalu

Pemprosesan dan pembungkusan• Tidak pernah • Kadangkala • Selalu

Pembangunan pasaran• Tidak pernah • Kadangkala • Selalu

Pengukuhan bekalan biji benih tempatan• Tidak pernah • Kadangkala • Selalu

Karnival kepelbagaian dan pertukaran biji benih• Tidak pernah • Kadangkala • Selalu

sambungan di muka surat sebelah. . .



Peningkatan kesedaran awam• Tidak pernah • Kadangkala • Selalu

2.6 Nyatakan had (limitasi) utama kepada pengurusan dan penambahbaikan217

PGRFA di ladang dalam negara.[38; SH]

¤ Insentif yang diberikan kepada petani tidak memadai

¤ Biji benih atau bahan tanaman tidak mencukupi


¤ Kemahiran dan latihan kepada kakitangan tidak mencukupi


¤ Pengurusan di ladang dan penambahbaikan PGRFA bukanlah keutamaan negara


2.7 Sila nyatakan sebarang komen (jika ada) bagi mempromosikan pengu-rusan dan penambaikan PGRFA di ladang, termasuk keperluan bantuandaripada pihak serantau dan antarabangsa dalam negara.[39; ]

Bahagian 2 – Format Laporan: 3. Membantu Petani dalam Bencana 35

3 Membantu Petani yang Ditimpa Bencana untuk MemulihkanSistem Pertanian

Bencana semula jadi (contohnya banjir, gempa bumi dan puting beliung) dan antropogenik (con-tohnya rusuhan dan peperangan) boleh menyebabkan gangguan yang ketara kepada sistem pertaniandalam sesebuah negara atau kawasan dengan menyebabkan kehilangan tumbuhan dan biji benihekotip, varieti dan strain tempatan. Kehilangan ini boleh memberi kesan yang buruk terhadap pro-duktiviti dan kelestarian pertanian. Bantuan yang diberikan kepada petani akibat daripada bencanatersebut dapat memulihkan semula sistem pertanian.

3.1 Adakah terdapat sebarang mekanisma untuk mempercepatkan perole-115116120

han, pengandaan, penyebaran dan penanaman germplasma yang diperke-nalkan semula dalam negara?[43; NFP]

◦ Mekanisma ada, tetapi tidak termasuk petani

◦ Mekanisma telah ada dan turut melibatkan petani

◦ Mekanisma sedang dibangunkan dengan bantuan pihak luar

◦ Mekanisma sedang dibangunkan tanpa bantuan pihak luar

◦ Mekanisma pengenalan semula/pemulihan bukan satu keutamaan

◦ Tiada mekanisma

3.2 Masukkan sebarang pelan kebangsaan bagi membantu petani dalam memulih55116118120

dan memelihara PGRFA selepas bencana.[40; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Nama pelan pemulihan link:protab

Kompenan pertanian• Tidak termasuk dalam pelan kebangsaan• Termasuk dalam pelan kebangsaan• Termasuk dalam pelan kebangsaan dan disahkan

3.3 Masukkan sebarang perjanjian yang digunapakai untuk perolehan pan- 116120tas PGRFA selepas bencana daripada sumber-sumber kebangsaan, ser-

antau dan antarabangsa.[47; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Nama perjanjian link:agrtab


3.4 Masukkan sebarang komuniti bank gen yang telah dibangunkan dan116117118119

diperkukuhkan untuk memudahkan pengenalan semula germplasma se-lepas bencana.[45; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Nama komuniti bank gen link:instab

3.5 Adakah maklumat sistem bekalan biji benih tempatan mencukupi un-54116118

tuk mengenalpasti dan memudahkan pengenalan semula germplasma se-lepas bencana?[44; NFP]

◦ Ya ◦ Tidak

3.6 Masukkan sebarang sistem maklumat yang ada bagi mengenalpasti germ-115116117

plasma yang sesuai untuk pengenalan semula selepas bencana.[42; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Nama sistem maklumat link:systab

3.7 Jika negara telah memperkenalkan semula sebarang germplasma selepas116

bencana, masukkan kawasan yang terlibat, tarikh dan jenis bencana,tarikh diperkenalkan semula, nama tanaman dan/atau kultivar yang diperke-nalkan dan sumber germplasma.[41; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Nama kawasan bencana link:aretab

Jenis bencana• Banjir • Kebakaran • Puting beliung/Taufan • Kemarau • Peperangan sivil• Peperangan antarabangsa• Lain-lain (sila nyatakan)

Jenis-jenis bencana lain

Tarikh bencana (TTTT/BB)

Nama tanaman1


1Nama tanaman tidak diperlukan sekiranya kultivar telah dinyatakan

Bahagian 2 – Format Laporan: 3. Membantu Petani dalam Bencana 37


Kultivar yang diperkenalkan semula2 link:cultab

Tarikh pengenalan semula (TTTT/BB)

Sumber germplasma• Bank gen kebangsaan• Bank gen serantau • Bank gen antarabangsa• Petani• Agensi komersial • Lain-lain (sila nyatakan)

Sumber-sumber lain germplasma

3.8 Masukkan sebarang penilaian yang dibuat terhadap pengalaman pemuli-121

han selepas bencana.[48; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Tajuk penerbitan link:reftab

3.9 Nyatakan halangan utama terhadap pemulihan germplasma yang diadap-116

tasi selepas bencana dalam negara.[49; SH]

◦ Pengumpulan dan inventori PGRFA tidak dilakukan sebelum bencana

◦ Germplasma tidak tersedia untuk pengenalan semula dan pemulihan

◦ Bahan germplasma yang tersedia untuk pengandaan dan pemulihan tidak mencukupi

◦ Kakitangan tidak mencukupi

◦ Latihan dan kemahiran kakitangan tidak mencukupi

◦ Penglibatan petani tidak mencukupi

◦ Bantuan kewangan tidak mencukupi

◦ Reaksi daripada bencana bukan keutamaan negara

◦ Tiada halangan yang dikenalpasti (bencana tidak berlaku)

2Nama kultivar tidak diperlukan sekiranya nama tumbuhan telah dikhususkan


3.10 Sila beri komen/ulasan (jika ada) terhadap pengenalan semula germ-plasma yang diadaptasi dan bantuan kepada petani untuk memulihkansistem pertanian dalam negara selepas bencana. Sila komen terhadapbantuan serantau dan antarabangsa yang diperlukan untuk memas-tikan pengenalan semula germplasma secara efisien dan pantas dalamnegara. [50; ]

Bahagian 2 – Format Laporan: 4. Mempromosikan Pemuliharaan In Situ 39

4 Mempromosikan Pemuliharaan In Situ Kerabat TumbuhanLiar dan Tanaman Liar untuk Pengeluaran Makanan

Kerabat tanaman liar (WCR) dan tumbuhan liar untuk kegunaan pengeluaran makanan (WFP) adalahsumber genetik yang bernilai. Spesies ini paling baik dipulihara secara in situ, dalam habitat sem-ula jadinya bagi membolehkan proses perubahan evolusi dan penyesuaian berlaku. Aktiviti dalambidang ini akan membantu pemuliharaan yang dinamik untuk kerabat tanaman liar dan spesies tum-buhan liar lain yang penting bagi pertanian dan pengeluaran makanan.

4.1 Huraikan status terkini pemuliharaan kerabat tanaman liar dan tum- 122123buhan makanan liar yang berkait dengan pengeluaran makanan dalam

negara. [51; NFP]

◦ Pelan telah dibangunkan dan pencapaian yang signifikan terhasil

◦ Pelan telah dibangunkan dan aktiviti sedang diteruskan seperti yang dirancang

◦ Kerja sedang dijalankan tanpa sebarang pelan

◦ Pelan telah ada tetapi aktiviti belum bermula

◦ Tiada sebarang pelan mahu pun aktiviti

4.2 Masukkan sebarang program/projek/aktiviti pemuliharaan in situ ker- 5658122123126170

abat tanaman liar dan tumbuhan makanan liar untuk pengeluaran makananyang disertai organisasi anda, kawasan, taksa yang dikenalpasti dan kri-teria yang digunakan untuk pengenalpastian.[52; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Nama program/projek/aktiviti link:protab

Nama kawasan pemuliharaan link:aretab

Jenis kawasan¤ Dilindungi¤ Penstoran semula

Nama takson link:taxtab

Kumpulan takson¤ Kerabat Tanaman Liar¤ Tanaman Makanan Liar

Kriteria identifikasi

Topik tambahan yang diliputi¤ Pelaksanaan amalan pengurusan untuk mengekalkan tahap tinggi kepelbagaian

genetik WCR/WFP¤ Penglibatan komuniti tempatan¤ Pelaksanaan pelan untuk menggalakkan penyertaan awam¤ Perancangan untuk pemuliharaan ex situ WCR/WFP yang terancam dan dalam

bahaya


4.3 Senaraikan program/projek/aktiviti yang dilaksanakan bagi meningkatkan124

kesedaran awam ke atas nilai kerabat tanaman liar dan tumbuhan makananliar dalam jaminan makanan dan pembiakbakaan tumbuhan. [62; SH]

DISKRIPSI JADUAL


Kesedaran awam terhadap nilai CWR dan WPF ditingkatkan un-tuk:

¤ Jaminan makanan¤ Pembiakbakaan tanaman

4.4 Adakah polisi kebangsaan menyokong pemuliharaan kerabat tanaman57

liar? [61; NFP]

◦ Sokongan kuat

◦ Sokong

◦ Tidak sokong

◦ Tidak ambil peduli/ambil tahu

4.5 Bagi kebanyakan negara, penilaian impak alam sekitar (EIA) mesti di-57

jalankan sebelum aktiviti perubahan penggunaan tanah diluluskan. Se-hingga had mana EIA dalam negara melihat kesan penggunaan tanah keatas kerabat tanaman liar? [60; NFP]

◦ Kerabat tanaman liar mesti dipertimbangkan di dalam semua EIA

◦ Kerabat tanaman liar dipertimbangkan di dalam sesetengah EIA

◦ Kerabat tanaman liar jarang dipertimbangkan di dalam EIA

◦ Kerabat tanaman liar tidak pernah dipertimbangkan di dalam EIA

◦ EIA tidak termasuk di dalam Polisi Alam Sekitar Kebangsaan

4.6 Masukkan sebarang perubahan peraturan atau polisi kebangsaan yang57

ada atau yang dicadangkan yang mungkin memberi impak terhadap pemuli-haraan kerabat tanaman liar dan kerabat tumbuhan makanan liar . [284; NFP]

Bahagian 2 – Format Laporan: 4. Mempromosikan Pemuliharaan In Situ 41

DISKRIPSI JADUAL

Perubahan peraturan atau polisi kebangsaan yang ada atau yang di-rancang

link:reftab

4.7 Sila beri komen/ulasan (jika ada) dalam mempromosikan pemuliharaanin situ kerabat tanaman liar dan tumbuhan makanan liar, bantuan or-ganisasi serantau dan antarabangsa yang diperlukan bagi memastikankemudahan yang mencukupi dan peluang untuk pemuliharaan in situCWR dan WPF dalam negara.[66; ]

42 Pemuliharaan Ex Situ

5 Mengekalkan Koleksi Ex Situ Sedia Ada

Sejak dua dekad lalu, bilangan koleksi ex situ dan bank gen telah meningkat dengan mendadak.Walau bagaimanapun, pemantapan koleksi tersebut terancam kerana kekurangan kemudahan peny-impanan jangka masa panjang dan penyimpanan alternatif. Tambahan pula, penyimpanan aksesi dibawah keadaan piawai yang sesuai dan yang dipersetujui mengikut kebanyakan bank gen, kewuju-dan banyak duplikasi aksesi, tiada keselarasan antara bank gen, dan tiada peruntukan yang berterusanakan mempertingkatkan ancaman ini secara signifikan.

5.1 Masukkan sebarang program/projek/aktiviti untuk pengekalan koleksi127128141148151170

ex situ yang dilaksanakan dengan penglibatan organisasi anda, nyatakankaedah pemuliharaan yang digunakan dan bilangan kakitangan profe-sional yang terlibat. [287; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Program/projek/aktiviti pemuliharaan ex situ link:protab

Jenis aktiviti¤ Bank gen biji benih (koleksi jangka panjang)¤ Bank gen biji benih (koleksi jangka sederhana)¤ Bank gen biji benih (koleksi jangka pendek)¤ Taman botani¤ Arboretum¤ Pemuliharaan in vitro¤ Bank gen di ladang¤ Pengawetankrio¤ Bank gen DNA

Jenis aktiviti lain

Bilangan pegawai profesional terlibat

5.2 Masukkan (kemaskini) bagi setiap koleksi, takson atau tanaman yang83130133142147

terdapat di organisasi anda, maklumat status sampel, asal-usul geografik,bilangan aksesi yang disimpan dalam koleksi, bilangan aksesi jaminanyang telah diduplikasikan di bank gen lain dan nama bank gen yangmemegang duplikasi tersebut.[68; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Nama koleksi ex situ link:protab

Nama takson3 link:taxtab

Nama tanaman4

sambungan di muka surat sebelah. . .3Nama takson tidak diperlukan sekiranya tanaman telah dinyatakan4Nama tanaman tidak diperlukan sekiranya takson telah dinyatakan

Bahagian 2 – Format Laporan: 5. Mengekalkan Koleksi Ex Situ Sedia Ada 43


Status aksesi• Liar • Berumpai • Kultivar tradisional/ ’landrace’ • Titisan pembiakbaka• Stok genetik/mutan • Kultivar yang diperbaik/lanjutan

Asal-usul geografik

Bilangan aksesi

Bilangan aksesi yang selamat diduplikasikan di bank gen lain

Bank gen yang menyimpan duplikasi link:instab

5.3 Masukkan (kemaskini) jenis dan keadaan kemudahan penyimpanan germ-127128plasma yang digunakan organisasi anda.[269; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Jenis kemudahan penyimpanan• Stor biji benih jangka pendek • Stor biji benih jangka sederhana • Storbiji benih jangka panjang • Unit pemuliharaan in vitro • Unit pengawetankrio• Ladang

Suhu minima

Suhu maksima

Kelembapan minima

Kelembapan maksima

Kandungan kelembapan minima

Kandungan kelembapan maksima

Jumlah kawasan (meter persegi)5

Jumlah isipadu (meter padu)6

Ruang sedia ada• Ya • Tidak

5.4 Masukkan (kemaskini) setiap koleksi ex situ organisasi anda, dan se-129134147150170

tiap takson atau tanaman, bilangan aksesi yang disimpan dalam keadaanpenyimpanan spesifik.[239; SH]

5Jumlah kawasan tidak diperlukan sekiranya jumlah isipadu telah nyatakan6Jumlah isipadu tidak diperlukan sekiranya jumlah kawasan telah dinyatakan


DISKRIPSI JADUAL



Nama tanaman8

Bilangan aksesi dalam simpanan biji benih jangka masa pendek

Bilangan aksesi dalam simpanan biji benih jangka masa sederhana

Bilangan aksesi dalam simpanan biji benih jangka masa panjang

Bilangan aksesi yang disimpan di bank gen ladang

Bilangan aksesi disimpan in vitro

Bilangan aksesi disimpan secara pengawetan krio

5.5 Masukkan untuk setiap koleksi ex situ organisasi anda, kekerapan pe-132133136

mantauan kedayahidupan, integriti genetik dan inventori stok. [242; SH]

DISKRIPSI JADUAL


Inventori stok• Tidak dilakukan • Dilakukan dengan tidak tetap • Dilakukan dengan tetap

Pemantauan kedayahidupan• Tidak dilakukan • Dilakukan dengan tidak tetap • Dilakukan dengan tetap

Pemantauan integriti genetik• Tidak dilakukan • Dilakukan dengan tidak tetap • Dilakukan dengan tetap

5.6 Masukkan sebarang penerbitan berkaitan pengumpulan ex situ yang dise-131

diakan oleh organisasi anda, nyatakan media yang digunakan dan jenismaklumat yang terkandung. [288; SH]

DISKRIPSI JADUAL



Media penerbitan¤ Salinan keras (dicetak/ difaks)¤ Layaran dalam talian (Internet)¤ Muat turun dalam talian (Internet)

sambungan di muka surat sebelah. . .7Nama takson tidak diperlukan sekiranya tanaman telah dinyatakan8Nama tanaman tidak diperlukan sekiranya takson telah dinyatakan

Bahagian 2 – Format Laporan: 5. Mengekalkan Koleksi Ex Situ Sedia Ada 45


¤ Elektronik luar talian (CDROM/DVD)

Liputan penerbitan¤ Data pasport¤ Data penilaian/pencirian¤ Data pembiakan semula¤ Data permintaan dan penyebaran

Jenis data¤ Data mentah¤ Data dianalisis

5.7 Masukkan sebarang sistem maklumat yang digunakan organisasi anda127131untuk menyimpan, mengurus dan menganalisis data koleksi ex situ, ny-

atakan ciri-ciri sistem dan bilangan aksesi yang kini telah dimasukkanke dalam sistem.[243; SH]

DISKRIPSI JADUAL



Bilangan aksesi yang diliputi

5.8 Masukkan sebarang rancangan kerjasama yang dibangunkan melalui130

rangkaian serantau atau antarabangsa bagi memulihara aksesi daripadakoleksi anda. [77; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Nama perjanjian link:agrtab


5.9 Nyatakan halangan utama bagi melaksanakan aktiviti pemuliharaan ex 133

situ. [289; SH]

¤ Kekurangan pembiayaan


¤ Kekurangan latihan

¤ Peralatan tidak mencukupi

¤ Kekurangan kemudahan

¤ Kekurangan atau ketidaktentuan bekalan elektrik

¤ Alam sekitar yang cenderung kepada bencana

¤ Kekurangan pendekatan yang diberi tumpuan

¤ Kemunculan perosak dan penyakit


5.10 Sila beri komen/ulasan ke atas keutamaan, keperluan dan halangan un-tuk mengekalkan koleksi ex situ sedia ada, peluang untuk tindakan susu-lan di peringkat kebangsaan dan sub-serantau, dan keperluan sokon-gan atau tindakan daripada organisasi serantau dan/atau antarabangsa.[83; ]

Bahagian 2 – Format Laporan: 6. Pembiakan Semula Koleksi Ex Situ yang Terancam 47

6 Pembiakan Semula Aksesi Ex Situ yang Terancam

Banyak aksesi yang kini disimpan di dalam bank gen memerlukan pembiakan semula untuk men-gelakkan kehilangan kedayahidupan gen dan genotip. Jumlah biji benih dan/atau bahan tanamanyang mencukupi perlu disimpan untuk memenuhi permintaan pengguna serta memastikan integritigenetik aksesi tersebut. Untuk tujuan itu, infrastruktur diperlukan untuk pembiakan semula aksesi dilokasi yang sesuai untuk mengekalkan integriti genetik dan menyelaras aktiviti pembiakan semulaaksesi tersebut.

6.1 Masukkan (kemaskini) bagi setiap koleksi, takson atau tanaman yang134138terdapat di organisasi anda, maklumat nama-nama projek, status keuta-

maan, bilangan aksesi bahan biji benih atau pembiakan tampang yangmemerlukan pembiakan semula, bilangan aksesi yang telah dibiakkansemula mengikut piawaian yang ditetapkan dan jangkaan bila (tahun)semua pembiakan semula akan lengkap.[245; SH]

DISKRIPSI JADUAL


Nama projek pembiakan semula link:protab


Nama tanaman/kumpulan tanaman10

Status keutamaan• Keutamaan belum diatur • Keutamaan telah diatur tetapi tiada aktiviti yang di-jalankan • Keutamaan telah diatur dan aktiviti sedang berjalan

Bilangan aksesi yang perlu pembiakan semula

Bilangan aksesi yang telah dibiak semula mengikut piawaian yangditetapkan

Jangkaan bila (tahun) pembiakan semula akan lengkap

6.2 Masukkan sebarang panduan pembiakan semula yang telah diterbitkan135

dan sangat berguna dalam menjalankan aktiviti pembiakan semula diorganisasi anda.[96; SH]

DISKRIPSI JADUAL


9Nama takson tidak diperlukan sekiranya tanaman telah dinyatakan10Nama tanaman tidak diperlukan sekiranya takson telah dinyatakan


6.3 Apakah amalan pengurusan yang diaplikasikan oleh organisasi anda un-133137 tuk mengurangkan perubahan genetik atau kehilangan integriti genetik?

[280; SH]

¤ Ketepatan masa untuk ujian kedayahidupan

¤ Persekitaran pembiakan semula yang sesuai

¤ Strategi pensampelan yang sesuai

¤ Pemencilan mencukupi

¤ Saiz populasi mencukupi

¤ Pengendalian yang betul untuk bahan yang dibiakkan semula


6.4 Masukkan sebarang kajian atau penyelidikan yang dijalankan oleh or-133135137139

ganisasi anda ke atas perubahan genetik atau kehilangan integriti genetiksemasa pembiakan semula bagi setiap pengumpulan, takson atau tana-man dan nyatakan faktor penyebab yang dikenalpasti.[248; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Nama koleksi link:protab



Rujukan link:reftab

Faktor penyebab kehilangan integriti genetik¤ Saiz asal sampel terlalu kecil¤ Kemandirian sampel asal rendah¤ Pemencilan tanaman pendebungaan silang yang tidak lengkap¤ Pengeluaran biji benih yang tidak sekata antara individu¤ Tekanan pemilihan daripada persekitaran yang tidak sesuai¤ Kontaminasi atau kehilangan mekanikal yang disebabkan oleh pengendalian

yang tidak sempurna

Faktor-faktor lain

Bahagian 2 – Format Laporan: 6. Pembiakan Semula Koleksi Ex Situ yang Terancam 49

6.5 Sekiranya organisasi anda berupaya melaksanakan pembiakan semula134

mengikut piawaian yang ditetapkan, jangkakan tahap dan trend terkiniterhadap kebolehan pendebungaan sendiri, pendebungaan silang dan tana-man pembiakan tampang, dan kebolehan untuk melaksanakan pembi-akan semula untuk organisasi-organisasi lain.[247; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Jenis tanaman• Pendebungaan silang • Pendebungaan sendiri • Pembiakan secara tampang• Semua

Tahap keupayaan pembiakan semula• Tiada tunggakan • Tunggakan diserap semula• Tunggakan sedang berlaku• Tunggakan semakin bertambah

Kebolehan pembiakan semula• Menurun • Stabil • Meningkat

Kebolehan pembiakan semula aksesi dari organisasi lain• Tiada • Rendah • Sederhana • Baik

6.6 Sila beri komen/ulasan ke atas keutamaan, keperluan dan halangan pem-biakan semula aksesi ex situ yang terancam, peluang tindakan susulan diperingkat serantau atau sub-serantau, dan tindakan atau sokongan yangdiperlukan daripada organisasi serantau dan/atau antarabangsa.[97; ]



7 Menyokong Pengumpulan Sumber Genetik Tumbuhanyang Dirancang dan Disasarkan untuk Makanan dan Per-tanian

Sepanjang 20 tahun yang lalu, tanaman utama telah dikumpul dengan baik, tetapi koleksi tana-man minor, serantau dan tanaman sara diri secara umumnya tidak lengkap sepenuhnya. Aktivitiini bertujuan untuk mengumpul spesies tersebut, ekotip, ’landraces’/varieti petani atau kultivar laindan maklumat berkenaan. Selain itu, ia juga bertujuan untuk memenuhi jurang yang wujud dalamkepelbagaian genetik koleksi sedia ada dengan pengumpulan yang disasar dan diberi keutamaan.

7.1 Masukkan sebarang misi pengumpulan yang dijalankan organisasi anda,144145170

nyatakan butir-butir geografik kawasan pengumpulan, takson atau tana-man dan bilangan aksesi yang dikumpul, dan bilangan aksesi terkumpuluntuk pemuliharaan jangka masa panjang yang masih selamat.[98; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Nama misi pengumpulan link:protab

Nama kawasan pengumpulan link:aretab

Nama takson yang dikumpul13 link:taxtab

Nama tanaman yang dikumpul14

Bilangan aksesi yang dikumpul

Bilangan aksesi terkumpul dengan selamat melalui pemuliharaanjangka masa panjang

7.2 Adakah syarat dan peraturan undang-undang untuk mengumpul spesies143

terancam dan yang jarang ditemui bagi pemuliharaan ex situ PGRFAdigunapakai? [104; SH]

◦ Ya ◦ Tidak

7.3 Masukkan sebarang rujukan ke atas penyelidikan yang dijalankan oleh140

organisasi anda berkaitan kaedah dan teknologi untuk mengenalpasti ju-rang dalam koleksi sedia ada.[100; SH]


Bahagian 2 – Format Laporan: 7. Menyokong Pengumpulan PGRFA 51

DISKRIPSI JADUAL


7.4 Huraikan jurang perbezaan yang ditemui terhadap koleksi organisasi 142

anda dan kaedah untuk mengenalpastinya.[244; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Nama koleksi link:protab


Jurang perbezaan yang dikesan¤ Liputan taksa sasaran tidak lengkap¤ Liputan geografi tidak lengkap¤ Kehilangan kultivar/’landrace’ tempatan yang terkenal¤ Kehilangan kultivar yang bersejarah

Jurang perbezaan lain yang dikesan

Kaedah yang digunakan untuk mengesan jurang perbezaan¤ Perbandingan bahan simpanan terhadap mandat organisasi¤ Perbandingan bahan simpanan terhadap rujukan sejarah¤ Perbandingan bahan simpanan terhadap rujukan geografi

Kaedah-kaedah lain

7.5 Sila beri komen/ulasan ke atas keutamaan, keperluan dan halangan un-tuk menyokong rancangan dan sasaran pengumpulan PGRFA, peluanguntuk tindakan susulan di peringkat kebangsaan dan sub-serantau, dankeperluan sokongan atau tindakan daripada organisasi serantau dan/atauantarabangsa.[101; ]


8 Mengembangkan Aktiviti Pemuliharaan Ex Situ

Banyak spesies penting yang tidak boleh dipulihara secara berkesan sebagai biji benih. Ia memer-lukan kaedah pemuliharaan yang berisiko tinggi dan mahal, atau kaedah baru yang tidak mudahdiperoleh kini. Aktiviti bidang ini bertujuan untuk membangunkan strategi pengurusan untuk pemuli-haraan ex situ tumbuhan yang dibiak secara tampang dan tumbuhan yang berbiji benih rekalsitrantermasuk spesies yang diabaikan dalam aktiviti pemuliharaan semasa.

8.1 Masukkan sebarang penerbitan yang diterbitkan oleh organisasi anda149

dalam strategi pengurusan inovatif dan/atau metadologi terbaharu pemuli-haraan ex situ sumber genetik tumbuhan, termasuk tumbuhan pembi-akan tampang, tumbuhan rekalsitran, dan juga untuk spesies yang dia-baikan semasa aktiviti pemuliharaan.[108; SH]

DISKRIPSI JADUAL


8.2 Nyatakan keperluan organisasi dan kemampuan penyelidikan ke atas148

metadologi terbaharu untuk pemuliharaan ex situ. [281; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Keperluan:• Tiada • Rendah • Sederhana • Tinggi

Kapasiti:• Tiada • Rendah • Sederhana • Tinggi

8.3 Sila beri komen/ulasan ke atas keutamaan, keperluan dan halangan un-tuk memperluaskan aktiviti pemuliharaan ex situ, peluang untuk tin-dakan susulan di peringkat kebangsaan dan sub-serantau, dan keperluansokongan atau tindakan daripada organisasi serantau dan/atau antara-bangsa.[111; ]

Bahagian 2 – Format Laporan: 9. Mengembangkan Pencirian, Penilaian 53

9 Mengembangkan Pencirian, Penilaian dan Bilangan KoleksiAsas untuk Memudahkan Penggunaan

Faktor pengehad utama untuk meningkatkan penggunaan koleksi ex situ PGRFA ialah kekuranganpencirian dan penilaian aksesi. Pencirian dan penilaian aksesi yang komprehensif menggunakankedua-dua teknologi konvensional (contohnya agrobotani) dan teknologi baru (contohnya cap jariDNA), memfokuskan kepada saiz sampel yang lebih kecil daripada koleksi besar tanaman yangpenting kepada negara dan global, akan dapat mempromosikan penggunaan germplasma yang ter-pelihara itu.

Definisi:

Koleksi utama Subset dipilih untuk mengawal kelainan yang maksimum dalam jumlah aksesi yangkecil

9.1 Jika organisasi anda mempunyai koleksi germplasma, masukkan bagi74

setiap koleksi, takson atau tanaman/kumpulan tanaman, peratus aksesiyang telah diciri atau dinilai mengikut jenis diskriptor yang berlainan.[112; SH]

DISKRIPSI JADUAL




Peratus aksesi yang telah dicirikan untuk sifat morfologi

Peratus aksesi yang telah dicirikan berdasarkan penanda molekul

Peratus aksesi yang telah dinilai untuk sifat agronomi

Peratus aksesi yang telah dinilai untuk sifat biokimia

Peratus aksesi yang telah dinilai terhadap tekanan abiotik

Peratus aksesi yang telah dinilai terhadap tekanan biotik

9.2 Jika organisasi anda melaksanakan penilaian atau pencirian germplasma,152

masukkan bagi setiap takson atau tanaman/kumpulan tanaman, kemam-puan organisasi anda melaksanakan penilaian atau pencirian tersebutmengikut jenis diskriptor yang berlainan. [116; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Nama takson17 link:taxtabsambungan di muka surat sebelah. . .

15Nama takson tidak diperlukan sekiranya tanaman telah dinyatakan16Nama tanaman tidak diperlukan sekiranya takson telah dinyatakan17Nama takson tidak diperlukan sekiranya tanaman telah dinyatakan

54 Penggunaan Sumber Genetik Tumbuhan



Kemampuan organisasi dalam penilaian/pencirian germplasma:¤ Sifat morfologi¤ Penanda molekul¤ Sifat agronomi¤ Sifat biokimia¤ Tekanan abiotik¤ Tekanan biotik


9.3 Masukkan sebarang program/projek/aktiviti penilaian dan/atau pencirian152154 yang disertai organisasi anda, spesifikkan taksa atau tanaman/kumpulan

tanaman yang dinilai. [118; SH]

DISKRIPSI JADUAL




9.4 Masukkan sebarang sistem maklumat yang digunakan oleh organisasi155

anda untuk menyimpan, mengurus atau menganalisa data pencirian danpenilaian germplasma, dan nyatakan bilangan aksesi data penilaian danpencirian yang disimpan di dalam sistem.[119; SH]

DISKRIPSI JADUAL


Bilangan aksesi dengan data penilaian dan pencirian

Bahagian 2 – Format Laporan: 9. Mengembangkan Pencirian, Penilaian 55

9.5 Masukkan koleksi-koleksi utama tanaman penting kebangsaan dan global75156 yang ada dalam organisasi anda, nyatakan jumlah aksesi dan jumlah ak-

sesi yang diedarkan sekurang-kurangnya sekali.[114; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Nama koleksi utama21 link:protab

Jumlah bilangan aksesi

Bilangan aksesi yang telah diedarkan sekurang-kurangnya sekali

9.6 Apakah halangan yang wujud dalam membangunkan koleksi utama dalam75

negara? [115; NFP]

¤ Kekurangan minat

¤ Kekurangan bantuan kewangan

¤ Kekurangan kakitangan terlatih

¤ Keperluan untuk koleksi utama tidak dititikberatkan

¤ Bilangan aksesi yang ada terhad

¤ Kekurangan kemasukan germplasma yang diperlukan untuk membangunkan koleksiutama

¤ Maklumat terhadap aksesi yang ada tidak mencukupi

¤ Metadologi terlalu rumit


9.7 Sila beri komen/ulasan (jika ada) ke atas keutamaan, keperluan dan ha-langan pengembangan penilaian, pencirian dan bilangan koleksi-koleksiutama yang mudah digunakan, peluang untuk tindakan susulan di per-ingkat kebangsaan dan sub-serantau, dan keperluan sokongan atau tin-dakan daripada organisasi serantau dan/atau antarabangsa.[122; ]

18Nama tanaman tidak diperlukan sekiranya takson telah dinyatakan19Nama takson tidak diperlukan sekiranya tanaman telah dinyatakan20Nama tanaman tidak diperlukan sekiranya takson telah dinyatakan21Koleksi utama: Subset dipilih untuk mengawal kelainan yang maksimum dalam jumlah aksesi yang kecil


10 Meningkatkan Usaha Penambahbaikan Genetik dan Pelu-asan Dasar

Memperluas asas genetik spesies tanaman mungkin menjadi kaedah yang berkesan, walaupun dalamjangka masa panjang, untuk memastikan perkembangan yang berterusan dalam pembiakbakaan tum-buhan dan menyumbang kepada kestabilan sistem ladang dan juga gerak balas tanaman terhadapkeadaan ladang. Ini boleh dicapai dengan meningkatkan keheterogenan genetik varieti yang sesuaidalam keadaan tempatan melalui introgresi daripada germplasma eksotik termasuklah kerabat tana-man liar atau pengembangan dasar secara besar-besaran. Untuk melengkapkan kaji selidik, soalanberkaitan aspek lain dalam pembiakbakaan tumbuhan adalah termasuk dalam aktiviti bidang ini.

Definisi:

Penambahbaikan genetik atau Pra-pembiakbakaanMerujuk kepada aktiviti yang menumpukankepada pemindahan gen, kombinasi gen dan/atau perubahan genetik daripada sumber yangtidak teradaptasi kepada bahan biakbaka yang lebih berguna dan dapat digunakan sebagai ba-han induk dalam program pembiakbakaan. Dua pendekatan berlainan yang telah dikenalpasti:(A) Introgresi sifat-sifat genetik yang diingini ke dalam kolam gen elit bahan-bahan yang ter-adaptasi. Ini merupakan pendekatan yang paling biasa digunakan ke atas penambahbaikangenetik, contohnya dalam pemindahan gen rintangan penyakit utama. Introgresi boleh dica-pai melalui kacukan berulang (kacukan balik) atau menggunakan teknik bioteknologi. (B)Pengabungan atau perluasan dasar iaitu pembangunan berskala besar dalam jangka masa pan-jang terhadap populasi yang teradaptasi dengan keadaan tempatan daripada stok germplasmayang tidak diperbaiki. Walaubagaimanapun, pendekatan ini kurang digunakan ke atas penam-bahbaikan genetik.

10.1 Jangkakan trend terkini dalam organisasi anda dari segi kemampuan157158 melaksanakan pembiakbakaan kumpulan tanaman tertentu.[246; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Kumpulan tanaman¤ Bijirin¤ Kekacang¤ Akar dan ubi¤ Buah-buahan¤ Sayur-sayuran¤ Foraj¤ Tumbuhan fiber¤ Pokok yang menghasilkan minyak¤ Pokok yang menghasilkan gula

Kumpulan tanaman lain

Keupayan membiakbaka• Menurun • Stabil • Meningkat

Bahagian 2 – Format Laporan: 10. Meningkatkan Penambahbaikan Genetik dan Peluasan Dasar57

10.2 Bagi setiap program pembiakbakaan tanaman yang dijalankan di or- 157158ganisasi anda, senaraikan takson/tanaman yang digunakan, sasaran pe-

nambahbaikan dari segi sifat atau ciri-ciri, aplikasi penambahbaikankepada zon agroekologikal dan/atau sistem penanaman, penyediaan jangkaankepentingan penambahbaikan dari segi jaminan makanan, butiran sumber-sumber germplasma, jenis aktiviti pembiakbakaan yang dilaksanakan,bilangan kakitangan profesional yang terlibat, output yang dihasilkandan tahun pencapaian.[277; SH]

DISKRIPSI JADUAL



Nama tanaman23

Ciri-ciri yang telah dikesan

Zon Agroekologi/Sistem penanaman (penambahbaikan diap-likasikan kepada)

Jangkaan kepentingan penambahbaikan bagi maksud jaminanmakanan bagi zon agroekologikal/sistem penanaman yang spesifik• Terhad • Sederhana • Tinggi

Sumber-sumber germplasma¤ Bank gen tempatan¤ Bank gen kebangsaan¤ Jaringan serantau/antarabangsa¤ Bank gen CGIAR¤ Organisasi awam daripada negara maju¤ Organisasi awam daripada negara membangun¤ Sektor swasta

Biakbaka melibatkan petani dalam:¤ Menetapkan keutamaan pembiakbakaan¤ Memilih daripada titisan tetap atau varieti pupus (pemilihan varieti terlibat)¤ Pemilihan daripada populasi segregat¤ Membuat penyilangan dan/atau menentukan induk

Bilangan kakitangan profesional terlibat

Output dikeluarkan

Tahun pengeluaran output


10.3 Masukkan sebarang projek/program/aktiviti penambahbaikan genetik 157158159

(termasuk perluasan dasar) yang disertai organisasi anda. Sila nyatakanjenis dan rasional bagi setiap aktiviti, butiran bahan pemula dan kaedahmenilai kepelbagaiannya serta nyatakan sama ada petani terlibat atautidak dalam aktiviti tersebut. [234; SH]

DISKRIPSI JADUAL



Jenis aktiviti¤ Penambahbaikan genetik melalui introgresi bagi sifat yang spesifik¤ Pembaikan populasi berdasarkan kesepaduan dan perkembangan dasar

Jenis aktiviti lain

Rasional aktiviti¤ Hasil yang rendah dalam program biakbaka¤ Sifat yang spesifik tidak boleh didapati dalam bahan kacukan terkini¤ Bukti asas genetik yang rendah

Rasional aktiviti lain

Penilaian kepelbagaian genetik dijalankan melalui¤ Penanda molekul¤ Kajian pedigri¤ Kaedah lain¤ Tidak penilaian dibuat

Bahan mula¤ Varieti tempatan/’landraces’¤ Varieti yang diperbaik yang digunakan di negara anda¤ Varieti eksotik¤ Kerabat liar

Penglibatan petani¤ Menetapkan keutamaan¤ Melaksanakan program

10.4 Sila beri komen/ulasan (jika ada) ke atas keutamaan, keperluan dan ha-langan perlaksanaan, peluang tindakan susulan di peringkat kebangsaanatau sub-serantau, dan tindakan serta bantuan yang diperlukan dari-pada organisasi serantau dan/atau antarabangsa.[129; ]


Bahagian 2 – Format Laporan: 11. Mempromosikan Pertanian Lestari 59

11 Mempromosikan Pertanian Lestari melalui Mempelba-gaikan Pengeluaran Tanaman dan Memperluaskan Ke-pelbagaian Tanaman

Kurang atau rendahnya variasi genetik di kalangan kultivar (ketidakseragaman genetik) kemungki-nan akan mewujudkan tahap risiko yang tinggi dalam sistem pertanian (kerentanan genetik). Olehitu, usaha bersepadu adalah diperlukan untuk mengurangkan ancaman kepada kerentanan genetik.Untuk tujuan ini, penilaian kepelbagaian genetik adalah diperlukan untuk memastikan aras kepelba-gaian genetik (keheterogenan genetik) adalah di kalangan kultivar tanaman dan bersesuaian dalamkumpulannya.

11.1 Masukkan sebarang program/projek/aktiviti berkaitan penilaian atau 82160161166167

penambahbaikan kepelbagaian di dalam dan di antara tanaman-tanamanatau pengeluaran tanaman yang disertai organisasi anda, nyatakan tana-man dan topik yang diliputi dan sebarang penerbitan yang berkaitan.[132; SH]

DISKRIPSI JADUAL



Nama tanaman25

Rangkuman topik¤ Penilaian/pemantauan kepelbagaian intra-spesifik dalam tanaman¤ Peningkatan kepelbagaian intra-spesifik dalam tanaman¤ Penilaian/ Pemantauan kepelbagaian dalam sistem pertanian¤ Meningkatkan kepelbagaian dalam sistem pertanian¤ Kaedah kepelbagaian yang terlibat digunakan

Rujukan link:reftab

11.2 Nyatakan halangan utama negara dalam mempelbagaikan pengeluaran163

tanaman dan memperluaskan kepelbagaian tanaman.[250; SH]

¤ Halangan polisi/perundangan

¤ Halangan pemasaran/pengkomersialan

¤ Halangan mengeluarkan bahan heterogenik sebagai kultivar secara rasmi



11.3 Sekiranya polisi dan insentif pasaran terhadap kepelbagaian tanaman81163164166168

dan pengeluaran tanaman wujud dalam negara, masukkan taksa atautanaman, rujukan, jenis insentif dan jangkakan tahap insentif yang dini-lai oleh pihak berkepentingan. [249; NFP]

DISKRIPSI JADUAL


Nama tanaman27

Rujukan link:reftab

Diskripsi insentif

Sasaran insentif¤ Pengeluaran tanaman¤ Pemprosesan tanaman¤ Pemasaran tanaman

Tahap nilaian insentif• Susah • Sederhana • Senang

11.4 Sila beri komen/ulasan (jika ada) ke atas keutamaan, keperluan dan ha-langan perlaksanaan, peluang tindakan susulan di peringkat kebangsaanatau sub-serantau, dan tindakan serta bantuan yang diperlukan dari-pada organisasi serantau dan/atau antarabangsa.[251; ]

24Nama takson tidak diperlukan sekiranya tanaman telah dinyatakan25Nama tanaman tidak diperlukan sekiranya takson telah dinyatakan26Nama takson tidak diperlukan sekiranya tanaman telah dinyatakan27Nama tanaman tidak diperlukan sekiranya takson telah dinyatakan

Bahagian 2 – Format Laporan: 12. Mempromosikan Pembangunan dan Komersialisasi 61

12 Mempromosikan Pembangunan dan Komersialisasi Tana-man dan Spesies yang Kurang Digunakan

Salah satu perubahan evolusi yang menakjubkan dalam pertanian ialah peningkatan kebergantun-gan manusia terhadap kurangnya spesies tanaman untuk keperluan makanan. Walaubagaimanapun,beratus-ratus spesies tumbuhan masih ditanam di kebanyakan tempat di dunia. Kebanyakan spesiesini adalah sebagai sumber makanan berguna dan boleh digunakan terus secara meluas atau diban-gunkan sebagai makanan manusia melalui pembaikan genetik dan agronomi. Usaha diperlukanjuga untuk meningkatkan kehendak pasaran, pembangunan nilai tambah dan pemuliharaan sumbermakanan tersebut.

Definisi:

Tumbuhan yang kurang digunakan Tumbuhan liar atau yang ditanam yang diabaikan tetapiberguna, yang mempunyai potensi ekonomik.

12.1 Masukkan taksa atau tanaman utama yang kurang digunakan, susun83848688169171172173175

mengikut keutamaan dan pencapaian yang dicapai sehingga kini ke arahpembangunan dan penggunaan lestari.[139; NFP]

DISKRIPSI JADUAL


Nama tanaman29

Keutamaan kepada negara• Rendah • Sederhana Rendah• Sederhana • Sederhana tinggi • Tinggi

Pemetaan taburan geografik• Tiada aktiviti yang dirancang • Aktiviti dirancang tetapi tidak dimulakan • Be-berapa aktiviti sedang berjalan• Aktiviti jauh kehadapan • Aktiviti selesai/ tamat

Pencirian/penilaian• Tiada aktiviti yang dirancang • Aktiviti dirancang tetapi tidak dimulakan • Be-berapa aktiviti sedang berjalan• Aktiviti jauh kehadapan • Aktiviti selesai/ tamat

Penambahbaikan tanaman• Tiada aktiviti yang dirancang • Aktiviti dirancang tetapi tiada inisiatif • Beber-apa aktiviti sedang berjalan • Aktiviti jauh kehadapan • Aktiviti selesai/ tamat

Pemprosesan lepas tuai• Tiada aktiviti yang dirancang • Aktiviti dirancang tetapi tidak dimulakan • Be-berapa aktiviti sedang berjalan• Aktiviti jauh kehadapan • Aktiviti selesai/ tamat

Pemasaransambungan di muka surat sebelah. . .




• Tiada aktiviti yang dirancang • Aktiviti dirancang tetapi tidak dimulakan • Be-berapa aktiviti sedang berjalan• Aktiviti jauh kehadapan • Aktiviti selesai/ tamat

Multiplikasi biji benih/bahan tanaman• Tiada aktiviti yang dirancang • Aktiviti dirancang tetapi tidak dimulakan • Be-berapa aktiviti sedang berjalan• Aktiviti jauh kehadapan • Aktiviti selesai/ tamat

Dokumentasi dalam sistem maklumat• Tiada aktiviti yang dirancang • Aktiviti dirancang tetapi tidak dimulakan • Be-berapa aktiviti sedang berjalan• Aktiviti jauh kehadapan • Aktiviti selesai/ tamat

12.2 Masukkan sebarang program/projek/aktiviti berkaitan pembangunan94171188194

atau pengkomersialan tanaman atau spesies yang kurang digunakan,varieti tempatan dan/atau produk berkepelbagaian tinggi yang disertaiorganisasi anda. Nyatakan rujukan, kawasan geografi dan topik yangdiliputi bagi setiap tanaman atau spesies.[290; SH]

DISKRIPSI JADUAL


Sasaran¤ Tanaman atau spesies yang kurang digunakan¤ Varieti tempatan¤ Produk-produk berkepelbagaian tinggi


Nama tanaman

Rujukan link:reftab

Bidang yang dipilih link:aretab

Rangkuman topik¤ Penyelidikan¤ Pembaikan tanaman¤ Penyebaran biji benih¤ Pembaikan pemprosesan¤ Pembangunan pasaran¤ Kesedaran awam¤ Perubahan polisi

Topik-topik projek lain

Bahagian 2 – Format Laporan: 12. Mempromosikan Pembangunan dan Komersialisasi 63

12.3 Nyatakan sebarang rangka kerja polisi/undang-undang (termasuk strategi)87176yang wujud bagi menyokong penggunaan secara lestari dan pemasaran

spesies yang kurang digunakan.[285; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Rangka kerja polisi/undang-undang (termasuk strategi) link:reftab

12.4 Sila beri komen/ulasan (jika ada) ke atas keutamaan, keperluan dan ha-langan terhadap perlaksanaan, peluang tindakan susulan di peringkatserantau dan sub-serantau, dan tindakan serta sokongan yang diper-lukan daripada organisasi serantau dan/atau antarabangsa.[265; ]


13 Menyokong Pengeluaran dan Penyebaran Biji Benih

Halangan kebolehdapatan biji benih dan bahan tanaman kepada petani adalah disebabkan kekuran-gan sistem pengeluaran biji benih dan pengedaran biji benih yang lemah. Aktiviti dalam bidangini memudahkan kerjasama antara kerajaan, pengeluar biji benih secara kecil-kecilan dan komersialserta agensi pengedar biji benih.

13.1 Masukkan sebarang program/projek/aktiviti berkaitan pengeluaran dan8992

180pengedaran biji benih yang disertai organisasi anda, meliputi taksa/tanamandan rujukan berkaitan. [156; SH]

DISKRIPSI JADUAL


Nama tanaman /kumpulan tanaman30


Rangkuman topik¤ Pengeluaran biji benih¤ Penyimpanan biji benih¤ Pemprosesan biji benih¤ Kawalan mutu biji benih¤ Pengedaran biji benih¤ Aktiviti berdasarkan penglibatan komuniti¤ Perhubungan antara sektor biji benih formal dan tidak formal

Rujukan link:reftab

13.2 Masukkan tanaman/kumpulan tanaman yang mana pendaftaran varieti181

merupakan satu keperluan undang-undang, agensi yang bertanggung-jawab, prosedur yang perlu diikuti dan rujukan berkaitan. [147; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Nama tanaman/kumpulan tanaman

Agensi bertanggungjawab link:instab

Prosedur yang diikuti bagi pendaftaran¤ Kejelasan, keseragaman dan kestabilan (DUS)¤ Nilai penuaian dan kegunaan (VCU)¤ Peraturan khas bagi varieti tempatan

Prosedur-prosedur lain

Rujukan link:reftab

30Nama tanaman tidak diperlukan sekiranya takson telah dinyatakan31Nama takson tidak diperlukan sekiranya tanaman telah dinyatakan

Bahagian 2 – Format Laporan: 13. Menyokong Pengeluaran dan Pengedaran Biji Benih 65

13.3 Masukkan sebarang penerbitan yang menyenaraikan dan mencadan-90

gkan tanaman, kawasan geografik spesifik, takson atau tanaman yangdifokuskan dalam penerbitan tersebut.[149; NFP]

DISKRIPSI JADUAL


Nama kawasan link:aretab

Nama tanaman32


13.4 Masukkan tanaman/kumpulan tanaman yang mana piawaian kualiti 179

biji benih dipraktikkan dalam negara. [276; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Nama tanaman/kumpulan tanaman

Piawaian kualiti biji benih (ketulenan secara fizikal, daya cambahdan lain-lain)

¤ Berdasarkan peraturan ISTA¤ Berdasarkan peraturan AOSCA¤ Berdasarkan peraturan Kualiti Biji Benih yang Diisytihar FAO¤ Berdasarkan peraturan takrif kebangsaan¤ Berdasarkan peraturan lain

Piawaian ketulenan genetik¤ Berdasarkan skim OECD¤ Berdasarkan skim takrif kebangsaan¤ Berdasarkan skim lain

13.5 Nyatakan bagi setiap tanaman/kumpulan tanaman dalam negara, ha-184

langan utama penghasilan biji benih varieti baru dalam pasaran.[155; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Nama tanaman/kumpulan tanamansambungan di muka surat sebelah. . .

32Nama tanaman tidak diperlukan sekiranya takson telah dinyatakan33Nama takson tidak diperlukan sekiranya tanaman telah dinyatakan



Halangan¤ Varieti kurang sesuai dengan keadaan tempatan¤ Ketersediaan biji benih asas tidak mencukupi¤ Ketersediaan biji benih berdaftar/diikhtiraf tidak mencukupi¤ Ketersediaan biji benih komersial tidak mencukupi¤ Ketersediaan bahan tanaman yang bebas penyakit tidak mencukupi¤ Kemudahan penyimpanan biji benih yang tidak baik¤ Percambahan biji benih yang rendah¤ Ketulenan fizikal biji benih rendah¤ Kebolehdapatan dan kos input pengeluaran yang diperlukan¤ Harga biji benih terlalu tinggi berbanding dengan harga komoditi¤ Sistem pengedaran biji benih yang tidak lengkap¤ Jarak pengeluar biji benih¤ Sistem pengeluaran biji benih yang tidak lengkap

Halangan-halangan lain

13.6 Masukkan taksiran tanaman atau sistem penanaman utama yang di-78

tanam dengan varieti moden atau varieti yang telah diperbaharui dalamnegara. [279; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Nama tanaman

Anggaran peratus kawasan ditanam dengan varieti moden

Sumber anggaran• Kaji selidik tanaman • Anggaran pakar • Lain-lain (sila nyatakan)

Sumber-sumber lain

13.7 Senaraikan varieti yang telah didaftar, diedar dan ditanam. Tentukan7890

162jenis, asal-usul, tahun pendaftaran dan tahun diedarkan (tahun diap-likasi), sasaran persekitaran agro-ekologikal, ciri-ciri penting dan anggaranperatus jumlah kawasan tanaman.[150; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Nama tanaman

Nama kultivar link:cultabsambungan di muka surat sebelah. . .

Bahagian 2 – Format Laporan: 13. Menyokong Pengeluaran dan Pengedaran Biji Benih 67


Jenis• Varieti tempatan • Varieti yang diperbaik

Asal• Kebangsaan • Diperkenalkan daripada luar negara

Tahun didaftarkan

Tahun dikeluarkan

Sasaran persekitaran agro-ekologikal

Jangkaan peratus jumlah kawasan tanaman yang menanam kultivarini

Ciri-ciri penting

13.8 Nyatakan sebarang rangka kerja polisi dan/atau peraturan yang wu- 181183184

jud dalam negara untuk membangun dan mengembangkan sistem bijibenih tempatan untuk tanaman dan varieti tanaman yang penting kepadapekebun-pekebun kecil dan senaraikan tanaman dan varieti yang men-dapat manfaat daripadanya. [151; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Diskripsi rangka kerja polisi/peraturan

Rujukan link:reftab

Nama tanaman34

Nama kultivar 35 link:cultab

13.9 Adakah sebarang insentif pengeluaran biji benih berkualiti varieti tem- 185

patan dan/atau tanaman kurang digunakan? Jika Ya, terangkan apakahinsentif tersebut. [153; SH]


13.10 Adakah wujud sebarang mekanisma dalam negara yang menyokong186

dan mengembangkan organisasi pertubuhan pembekal biji benih tem-patan? [152; SH]

◦ Ya ◦ Tidak

13.11 Sila beri komen/ulasan (jika ada) ke atas keutamaan, keperluan danhalangan terhadap perlaksanaan, peluang tindakan susulan di per-ingkat serantau dan sub-serantau, dan tindakan serta sokongan yangdiperlukan daripada organisasi serantau dan/atau antarabangsa.[266; ]

34Nama tanaman tidak diperlukan sekiranya kultivar telah dinyatakan35Nama kultivar tidak diperlukan sekiranya nama tumbuhan telah dikhususkan

Bahagian 2 – Format Laporan: 14. Membangunkan Pasaran Baru 69

14 Membangunkan Pasaran Baru untuk Varieti Tempatandan Produk Berkepelbagaian Tinggi

Agroekosistem tradisional dipenuhi dengan kepelbagaian tanaman dan varieti tanaman. Pemodenanpertanian yang meningkat dengan ketara telah menjadi penyumbang utama kepada hakisan kepel-bagaian ini. Banyak varieti tanaman tradisional yang sesuai dengan keadaan setempat telah digan-tikan dengan varieti moden yang responsif kepada pertanian intensif. Akibatnya, pertukaran secaratidak formal dan pasaran komoditi formal telah dikuasai oleh sebilangan kecil varieti terkini yangmenggantikan varieti tradisional tempatan. Hasilnya, petani hilang minat untuk mengekalkan varietidan ’landraces’ tradisional yang pelbagai genetik ini. Trend ini perlu ditukar dengan meningkatkanpermintaan terhadap varieti tradisional yang pelbagai genetik dan bahan yang kaya dengan kepel-bagaian dalam pasaran. Ini akan menggalakkan petani untuk mengekalkan kepelbagaian di ladangyang sesuai dengan keadaan tempatan sebagai ’koleksi hidup’ PGRFA.

14.1 Masukkan sebarang rangka kerja polisi undang-undang/undang-undang95190(termasuk strategi) yang digunapakai untuk menyokong pembangunan

pasaran baru dan produk berkepelbagaian tinggi.[286; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Rangka kerja polisi menurut undang-undang/undang-undang (ter-masuk strategi)

link:reftab

14.2 Huraikan situasi pasaran dan anggarkan bilangan varieti tempatan dalam93187pasaran semasa yang dikenalpasti berpotensi tinggi bagi pembangunan

pasaran baru untuk setiap takson/tanaman yang berkaitan.[159; SH]

DISKRIPSI JADUAL


Nama tanaman37

Situasi pasaran semasa¤ Pasaran telah mantap dan berkembang luas¤ Bilangan pasaran baru yang terhad telah dibangunkan¤ Pasaran sedia ada telah dikembangkan dan beberapa pasaran baru telah diban-

gunkan¤ Usaha sedang berjalan untuk membangunkan pasaran baru¤ Tiada usaha yang dilakukan buat masa ini untuk membangunkan pasaran baru

Bilangan varieti tempatan dalam pasaran

Bilangan varieti tempatan yang mempunyai potensi ekonomi untukpembangunan pasaran baru

36Nama takson tidak diperlukan sekiranya tanaman telah dinyatakan37Nama tanaman tidak diperlukan sekiranya nama takson telah dinyatakan


14.3 Huraikan sebarang usaha ke arah membangunkan pemprosesan pro-188

duk berkepelbagaian tinggi untuk kegunaan komersial.[163; SH]

14.4 Nyatakan sebarang insentif yang telah diperiksa atau dilaksanakan dalam192193 mempromosikan pasaran varieti tempatan dan produk berkepelbaga-

ian tinggi dalam negara. [271; SH]

¤ Sistem pendaftaran varieti

¤ Perladangan organik

¤ Melabelkan produk yang menggunakan varieti tanaman yang tidak standard

¤ Memperkukuhkan kerjasama pengeluar-pengeluar

¤ Inisiatif di sekolah

¤ Pameran jalanan


14.5 Nyatakan halangan kritikal dalam meningkatkan pasaran varieti tem-95217 patan dan produk berkepelbagaian tinggi dalam negara.[162; SH]

¤ Penekanan terhadap kultivar moden tanaman asas

¤ Keseragaman kualiti/standard mengurangkan produk-produk berkepelbagaian tinggi

¤ Pembangunan pasaran bagi varieti-varieti tempatan bukan keutamaan negara

¤ Kekurangan bantuan kewangan

¤ Kekurangan kakitangan terlatih

¤ Ketiadaan insentif

¤ Limitasi pemprosessan industri

¤ Ketidakcukupan biji benih atau bahan tanaman

¤ Sekatan undang-undang

¤ Kekurangan permintaan pengguna


Bahagian 2 – Format Laporan: 14. Membangunkan Pasaran Baru 71

14.6 Sila beri komen/ulasan (jika ada) ke atas keutamaan, keperluan dan ha-langan terhadap perlaksanaan, peluang tindakan susulan di peringkatserantau dan sub-serantau, dan tindakan serta sokongan yang diper-lukan daripada organisasi serantau dan/atau antarabangsa.[267; ]

72 Pembangunan Institusi dan Keupayaan Personel

15 Membangunkan Program Kebangsaan yang Utuh

Program kebangsaan adalah asas kepada usaha global ke arah pemuliharaan dan penggunaan lestarisumber genetik tumbuhan (PGR). Ia menyediakan asas bagi membangunkan strategi PGR yang ra-sional, mengimbangkan aktiviti in situ, penggunaan dan pemuliharaan ex situ, syarat capaian, perg-erakan selamat, faedah perkongsian, dan pemindahan teknologi. Program kebangsaan umumnyatermasuk wakil daripada kerajaan, swasta, komuniti dan organisasi bukan kerajaan (NGOs) yang ter-libat dalam aktiviti PGR dalam negara. Program kebangsaan yang kukuh akan memperbaiki jaringanantara institusi dan sektor serta usaha komuniti, dan membangunkan keupayaan kebangsaan dalambidang saintifik, teknikal, pengurusan dan polisi.

15.1 Masukkan entiti kebangsaan (agensi, pertubuhan dan lain-lain) yang9697

199berfungsi sebagai struktur kerajaan yang bertanggungjawab menye-laras dan/atau memudahkan aktiviti PGRFA dalam negara, nyatakantahun penubuhan, mandat, kategori pihak berkepentingan yang diwak-ili dan kekerapan mesyuarat. [171; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Nama entiti link:instab

Tahun dibangunkan

Tahun terkini penstrukturan semula

Mandat tambahan¤ Sumber genetik hutan¤ Sumber genetik haiwan

Diskripsi objektif

Kekerapan mesyuarat• Empat bulan sekali • Dua kali setahun • Setiap tahun • Setiap dua tahun• Setiap tiga tahun • Kadangkala • Lain-lain

Tarikh mesyuarat terakhir (TTTT/BB)

Rakan kongsi yang terlibat¤ Pembiakbaka tumbuhan¤ Petani¤ Sektor swasta¤ Pertubuhan Bukan Kerajaan (NGO)¤ Universiti¤ Bank gen kebangsaan¤ Pertubuhan/persatuan berasaskan komuniti¤ Kementerian Pertanian¤ Kementerian Alam Sekitar

Rakan kongsi lain yang terlibat

Bahagian 2 – Format Laporan: 15. Membangunkan Program Kebangsaan yang Utuh 73

15.2 Masukkan butir-butir program kebangsaan bagi pemuliharaan dan peng-97198 gunaan lestari PGRFA, nyatakan bidang aktiviti GPA yang diliputi. [167; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Nama program link:protab

Rujukan link:reftab

15.3 Masukkan nama, gelaran, jawatan dan alamat Pusat Rujukan Kebangsaan97

yang ditugaskan untuk melaporkan perlaksanaan GPA kepada FAO.[177; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Nama Pusat Rujukan link:pertab

Tarikh perlantikan (TTTT/BB)

15.4 Huraikan rangka kerja undang-undang yang mengawal penubuhan strategi,98195pelan dan program kebangsaan terhadap pemuliharaan dan penggu-

naan lestari PGRFA (contohnya, isu, dokumen teks undang-undang danstatus terkini teks undang-undang).[181; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Rujukan rangka kerja undang-undang link:reftab

Diskripsi rangka kerja undang-undang

Status mandat Program Kebangsaan¤ Syarat dan peraturan formal¤ Syarat dan peraturan undang-undang¤ Syarat dan peraturan pentadbiran


15.5 Masukkan sebarang konvensyen antarabangsa atau perjanjian yang di-196

tandatangani dan/atau disahkan berkaitan PGRFA oleh negara anda.Nyatakan rujukannya, institut yang bertanggungjawab dalam perlak-sanaan, konvensyen atau perjanjian Pusat Rujukan Kebangsaan, ru-jukan laporan perlaksanaan dan bidang-bidang keutamaan GPA yangmemberi manfaat kepada negara.[185; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Nama perjanjian/konvensyen link:agrtab

Rujukan perjanjian link:reftab

Organisasi pelaksana link:instab

Perjanjian pusat rujukan kebangsaan link:pertab

Laporan pelaksanaan link:reftab

Bidang-bidang GPA yang paling bermanfaat¤ Kaji selidik dan inventori PGRFA¤ Menyokong pengurusan PGRFA di ladang¤ Membantu petani dalam situasi bencana¤ Mempromosikan pemuliharaan in situ kerabat tanaman liar¤ Mengekalkan koleksi ex situ sedia ada¤ Pembiakan semula koleksi ex situ yang terancam¤ Menyokong pengumpulan PGRFA yang dirancang dan disasarkan¤ Mengembangkan aktiviti pemuliharaan ex situ¤ Mengembangkan aktiviti pencirian, penilaian dan bilangan koleksi utama/ teras¤ Meningkatkan usaha penambahbaikan genetik dan usaha pengembangan dasar¤ Mempromosikan pertanian lestari¤ Mempromosikan pembangunan dan komersialisasi tanaman dan spesies yang

kurang digunakan¤ Menyokong pengeluaran dan pengedaran biji benih¤ Membangunkan pasaran baru untuk varieti tempatan dan produk berkepelbagaian

tinggi¤ Membangunkan program kebangsaan yang utuh¤ Mempromosikan jaringan PGRFA¤ Membina sistem maklumat PGRFA yang komprehensif¤ Membangunkan sistem pemantauan dan sistem amaran awal bagi PGRFA yang

hilang¤ Mengembang dan meningkatkan pendidikan dan latihan¤ Mempromosi kesedaran awam berkenaan nilai pemuliharaan dan penggunaan

PGRFA

15.6 Jangkakan trend terkini di dalam Program Kebangsaan dari segi:[263; NFP]197199

Bahagian 2 – Format Laporan: 15. Membangunkan Program Kebangsaan yang Utuh 75

DISKRIPSI JADUAL

Bilangan kakitangan teknikal mahir yang bekerja dalam ProgramKebangsaan• Menurun • Stabil • Meningkat

Bilangan kakitangan perundangan mahir yang bekerja dalam Pro-gram Kebangsaan• Menurun • Stabil • Meningkat

Bilangan kakitangan pentadbiran/polisi mahir yang bekerja dalamProgram Kebangsaan• Menurun • Stabil • Meningkat

15.7 Adakah bengkel dan mesyuarat yang diadakan oleh individu dan organ-199

isasi tertentu dijalankan bagi mengkaji semula aktiviti terhadap pemuli-haraan dan penggunaan PGRFA di peringkat kebangsaan?[182; NFP]

◦ Ya ◦ Tidak

15.8 Sila beri komen/ulasan tambahan (jika ada) ke atas peluang, cabaran,keperluan, halangan dan kepentingan negara dalam membangunkandan memperkukuhkan institusi serta meningkatkan keupayaan kebangsaanuntuk memulihara dan mengalakkan penggunaan lestari PGRFA.[186; ]


16 Mempromosikan Jaringan Sumber Genetik Tumbuhanuntuk Makanan dan Pertanian

Jaringan melalui persetujuan bersama adalah kaedah cekap untuk memulihara, mengguna dan mem-perkayakan germplasma tanaman. Jaringan yang berdaya maju dan berfungsi dapat mempromosikanperkongsian pengetahuan dan pengalaman seterusnya memperluas kegunaan germplasma tanamanuntuk faedah bersama, seperti merangka keutamaan serantau dan global dalam pemuliharaan germplasma,penambakbaikan dan pengkayaan genetik. Untuk tujuan itu, pewujudan jaringan baru dan pen-gukuhan jaringan sedia ada adalah satu keutamaan.

16.1 Senaraikan nama dan akronim semua rangkaian PGRFA yang meli-200

batkan negara sebagai ahli yang aktif, institusi yang terlibat, rangkaianPusat Rujukan Kebangsaan, dan nyatakan sama ada skopnya globalatau serantau.[187; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Nama jaringan link:instab

Diskripsi aktiviti jaringan link:protab

Jaringan pusat rujukan kebangsaan link:pertab

16.2 Nyatakan jenis sokongan yang diberikan oleh Kerajaan untuk menyokong202

aktiviti jaringan. [188; NFP]

¤ Bantuan kewangan secara langsung melalui yuran keahlian

¤ Kos perjalanan untuk menghadiri mesyuarat

¤ Kos penerbitan

¤ Kepakaran teknikal di dalam aktiviti bersama

¤ Menganjur dan menguruskan mesyuarat jaringan

¤ Infrastruktur institusi untuk turut serta di dalam aktiviti bersama

¤ Bantuan/sokongan pengurusan maklumat


Bahagian 2 – Format Laporan: 16. Mempromosikan Jaringan untuk PGRFA 77

16.3 Nyatakan manfaat utama negara menerusi rangkaian PGRFA.[192; NFP]202

¤ Pemindahan teknologi

¤ Duplikasi germplasma sokongan

¤ Peningkatan kemasukan produk-produk PGRFA ke dalam pasaran

¤ Pertukaran germplasma

¤ Peningkatan penglibatan/penyertaan pihak berkepentingan

¤ Kemasukan sumber-sumber kewangan melalui penyertaan

¤ Peningkatan kemudahan penyelidikan

¤ Perkongsian tanggungjawab di dalam aktiviti jaringan

¤ Pertukaran kepakaran teknikal

¤ Latihan untuk saintis/penyelidik program kebangsaan

¤ Pertukaran maklumat

¤ Kemasukan keputusan-keputusan penyelidikan terkini

¤ Pencirian dan penilaian germplasma secara bersama

¤ Peningkatan kesedaran terhadap PGRFA

¤ Mengelakkan duplikasi usaha


16.4 Nyatakan halangan utama penyertaan efektif negara anda terhadap rangka-202

ian PGRFA serantau dan/atau antarabangsa.[193; NFP]

¤ Kekurangan sumber kewangan

¤ Jaringan/rangkaian tidak efektif dan pengurusan amat lemah

¤ Jaringan/rangkaian bukan keutamaan negara

¤ Polisi kebangsaan menghadkan proses/tindakan untuk berkongsi germplasma

¤ Hubungan dua hala didapati lebih memberi manfaat berbanding hubungan berbilanghala

¤ Kelebihan penyertaan di dalam jaringan/rangkaian tidak jelas

¤ Rakan kongsi yang sesuai untuk penjaringan belum dikenalpasti

¤ Tiada perjanjian ke atas perkongsian manfaat (’benefit-sharing’) di antara rakan kongsiyang berpotensi

¤ Rakan kongsi/pihak berkepentingan yang sesuai di peringkat kebangsaan belum dike-nalpasti

¤ Tiada halangan yang wujud



16.5 Masukkan sebarang program/projek/aktiviti usaha sama yang dikenda- 99201likan oleh organisasi anda dengan mana-mana rangkaian PGRFA.[191; SH]

DISKRIPSI JADUAL


16.6 Senaraikan penerbitan yang disumbangkan oleh organisasi anda dalam201

konteks aktiviti rangkaian. [189; SH]

DISKRIPSI JADUAL


Nama jaringan link:instab

16.7 Sila beri komen (jika ada) dalam mempromosikan rangkaian PGRFAdan penglibatan aktif anda terhadapnya.[195; ]

Bahagian 2 – Format Laporan: 17. Membina Sistem Maklumat yang Komprehensif 79

17 Membina Sistem Maklumat yang Komprehensif bagiSumber Genetik Tumbuhan untuk Makanan dan Per-tanian

Pengurusan maklumat memainkan peranan utama dalam pemuliharaan dan penggunaan PGRFA. Iamelibatkan pengumpulan dan pemprosesan data, dokumentasi, peringkasan dan penyebaran mak-lumat secara mesra pengguna. Sistem maklumat yang komprehensif seharusnya mengenali mak-lumat asli tradisional dan menyepadukannya dengan maklumat saintifik moden untuk memban-gunkan kaedah yang terbaik bagi memulihara dan menggunakan kedua-dua kepelbagaian PGRFAex situ dan in situ. Kecekapan sistem maklumat PGRFA boleh ditambahbaikkan melalui pengkom-puteran data pengurusan dan penyebaran maklumat secara elektronik kepada pengguna.

17.1 Adakah pengurusan data dan sistem maklumat dipiawaikan antara or- 204

ganisasi yang terlibat dalam aktiviti Program Kebangsaan dalam ne-gara? [196; NFP]

◦ Ya ◦ Tidak

17.2 Beri taksiran releven terhadap pihak berkepentingan GPA yang dilengkapi218

dengan komputer dalam negara.[197; NFP]

◦ Tiada

◦ Sesetengah (1-33%)

◦ Banyak (34-66%)

◦ Paling Banyak (67-99%)

◦ Semua

17.3 Nyatakan jenis rangkaian internet organisasi anda.[198; SH] 203218◦ Talian Terus

◦ Dail

◦ Tiada

17.4 Masukkan sebarang projek/program/aktiviti yang disertai oleh organ- 203204205207

isasi anda dalam membangunkan sistem pengurusan data dan mak-lumat PGRFA dalam negara. [201; SH]


DISKRIPSI JADUAL


17.5 Masukkan sebarang sistem maklumat antarabangsa PGR (contohnya,206

WIEWS, SINGER, IPGRI DGC dan lain-lain) yang dirujuk dan ny-atakan berapa kerap ianya dirujuk. [202; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Nama sistem link:protab

Kekerapan rundingan• Rendah • Sederhana • Tinggi

17.6 Senaraikan sistem maklumat yang kini digunakan dalam pengurusan131203204205207

data PGRFA dan/atau Bekalan Biji Benih, ciri-ciri khusus, fungsi dantahap penggunaan.[203; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Nama sistem link:systab

Tahap penggunaan• Rendah • Sederhana Rendah• Sederhana • Sederhana Tinggi • Tinggi

Kekerapan kawalan kualiti data• Tidak pernah • Kadangkala • Kerap

17.7 Sila beri komen/ulasan tambahan (jika ada) ke atas peluang, cabaran,keperluan, halangan dan kepentingan negara dalam membangunkansistem maklumat komprehensif bagi pengurusan dan penggunaan ke-pelbagaian tanaman.[205; ]

Bahagian 2 – Format Laporan: 18. Membangunkan Sistem Pemantauan dan Amaran Awal81

18 Membangunkan Sistem Pemantauan dan Amaran Awalbagi Sumber Genetik Tumbuhan untuk Makanan danPertanian yang Hilang

Hakisan sumber genetik tumbuhan boleh berlaku dalam koleksi ex situ, di ladang petani dan jugadi hutan. Walau bagaimanapun, jarang terdapat mekanisme formal untuk memantau keadaan yangmeletakkan sumber genetik tumbuhan pada tahap yang berisiko, untuk mengumpul maklumat danuntuk mengambil tindakan yang sesuai. Aktiviti bidang ini bertujuan untuk mengenal pasti penyebabhakisan genetik, menggalakkan pemantauan pada peringkat kebangsaan, serantau dan global sertamemperkukuhkan mekanisme bagi memastikan maklumat dipindahkan kepada pihak wajar dan telahdilantik yang bertanggungjawab terhadap analisis, penyelarasan dan tindakan.

18.1 Apakah amaran yang disedari terhadap hakisan genetik dan ancaman100

genetik dalam negara?[206; NFP]

◦ Ya ◦ Tidak

18.2 Masukkan sebarang rujukan untuk mengenalpasti kehilangan PGRFA 101

yang dilaporkan oleh autoriti kebangsaan yang dimandatkan kepadasistem global FAO PGRFA[262; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Rujukan link:reftab

18.3 Adakah penilaian terhadap hakisan genetik dan ancaman genetik diper-100

lukan dalam negara? [207; NFP]

◦ Ya ◦ Tidak

18.4 Jika Ya, adakah terdapat mekanisma penilaian hakisan genetik bagi100

kedua-dua simpanan in situ dan ex situ dalam negara?[208; NFP]

◦ Ya, bagi simpanan in situ sahaja

◦ Ya, bagi simpanan ex situ sahaja

◦ Ya, bagi kedua-dua simpanan in situ dan ex situ

◦ Tiada mekanisma yang diguna pakai bagi menilai hakisan genetik


18.5 Nyatakan mekanisma yang digunakan bagi memantau hakisan genetik100

dalam negara.[209; NFP]

¤ Kajian tanah dan inventori

¤ Penilaian impak alam sekitar

¤ Pemantauan bank gen

¤ Pemantauan laporan perubahan guna tanah


18.6 Huraikan halangan yang dihadapi oleh negara dalam memantau hak-100

isan genetik.[211; NFP]

¤ Pemantauan hakisan genetik bukan prioriti utama di dalam negara

¤ Keperluan penilaian hakisan genetik tidak disedari/dititikberatkan

¤ Kekurangan personal/kakitangan terlatih

¤ Kekurangan teknologi yang sesuai

¤ Kekurangan sumber-sumber kewangan

¤ Tiada halangan serius untuk memantau hakisan genetik yang berlaku di dalam negara


18.7 Masukkan sebarang projek yang disertai oleh organisasi anda, berkai-100

tan penilaian terhadap magnitud dan kadar hakisan genetik.[210; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Nama projek link:protab

18.8 Sila beri komen/ulasan (jika ada) ke atas pembangunan dan penggu-naan sistem amaran awal, halangan dan peluang, dan had bantuan dariluar yang diperlukan untuk membangunkan dan menggunakan sistemamaran awal yang sesuai dalam memantau hakisan genetik PGRFA danancaman genetik akibat daripada kepupusan ini dalam negara.[213; ]

Bahagian 2 – Format Laporan: 19. Mengembangkan dan Membaiki Pendidikan dan Latihan83

19 Mengembang dan Meningkatkan Pendidikan dan Lati-han

Pemuliharaan dan penggunaan sumber genetik tanaman dan kerabat tanaman liar memerlukan pen-didikan pelbagai bidang dan latihan dalam subjek yang saling berkait. Lebih-lebih lagi, latihankhusus diperlukan untuk menambah dan meningkatkan keupayaan personal yang terlibat dalampemuliharaan dan penggunaan PGRFA. Aktiviti meningkatkan keupayaan personal ini boleh di-anjurkan secara kebangsaan, serantau atau antarabangsa. Dengan perubahan kecil kurikulum, uni-versiti yang mempunyai program pertanian dan biologi yang kukuh boleh menawarkan pendidikandan latihan dalam pemuliharaan kepelbagaian genetik tumbuhan secara biasa atau berkala.

19.1 Masukkan sebarang kursus/latihan merangkumi mana-mana 20 bidang4980103105114124125127135140146153165174182189197201210

aktiviti keutamaan GPA yang diikuti oleh kakitangan organisasi andadan bilangan kakitangan yang dilatih. [282; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Nama latihan/kursus link:protab

Aktiviti utama yang ditekankan oleh GPA¤ 1. Kaji selidik dan Inventori PGRFA¤ 1.1. Taksonomi¤ 1.2. Biologi populasi¤ 1.3. Etnobotani¤ 1.4. Kaji selidik agro-ekologi dan eko-serantau¤ 1.5. Pengetahuan masyarakat tempatan¤ 2. Menyokong Pengurusan dan Pembaikan PGRFA di Ladang¤ 3. Membantu Petani dalam Situasi Bencana bagi Memulihkan Sistem Pertanian¤ 4. Mempromosi Pemuliharaan In Situ bagi Kerabat Tanaman Liar dan Tumbuhan

Liar untuk Pengeluaran Makanan¤ 4.1. Pengurusan kawasan yang dilindungi¤ 5. Mengekalkan Koleksi Ex Situ Sedia Ada¤ 6. Pembiakan Semula Aksesi Ex Situ yang Terancam¤ 7. Menyokong Pengumpulan PGRFA yang Dirancang dan Disasarkan¤ 8. Mengembangkan Aktiviti Pemuliharaan Ex Situ¤ 8.1. Pemuliharaan ex situ bagi tumbuhan yang dibiak secara tampang dan tum-

buhan rekalsitran¤ 9. Mengembangkan Pencirian, Penilaian dan Bilangan Koleksi Teras¤ 9.1. Pencirian dan/atau penilaian germplasma¤ 9.2. Penilaian di ladang¤ 10. Meningkatkan Usaha Penambahbaikan Genetik dan Peluasan Dasar¤ 10.1. Pembiakbakaan tumbuhan¤ 11. Mempromosi Pertanian Lestari melalui Mempelbagaikan Pengeluaran Tana-

man dan Mengembangkan Kepelbagaian Tanaman¤ 12. Mempromosi Pembangunan dan Komersialisasi Spesies atau Tanaman yang

Kurang Digunakan¤ 13. Menyokong Pengeluaran dan Pengedaran Biji Benih¤ 14. Pembangunan Pasaran Baru untuk Varieti Tempatan dan Produk Berkepel-

bagaian Tinggisambungan di muka surat sebelah. . .



¤ 15. Membangunkan Program Kebangsaan yang Utuh¤ 16. Mempromosikan Jaringan PGRFA¤ 17. Membina Sistem Maklumat PGRFA yang Komprehensif¤ 18. Membangunkan Sistem Pemantauan dan Sistem Amaran Awal bagi PGRFA

yang Hilang¤ 19. Mengembangkan dan Meningkatkan Pendidikan dan Latihan¤ 20. Mempromosi Kesedaran Awam berkenaan Nilai Kegunaan dan Pemuliharaan

PGRFA

Bilangan kakitangan terlibat

19.2 Senaraikan mana-mana topik latihan penting yang perlu diikuti oleh208

kakitangan organisasi anda tetapi tidak disertakan dalam mana-manaprogram latihan dalam negara atau serantau.[215; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Topik kursus

Tidak didapati• di peringkat kebangsaan• di peringkat serantau

19.3 Manakah antara penyataan di bawah jelas menerangkan pendidikan76209 dan latihan PGRFA dalam negara?[214; NFP]

¤ Tiada strategi kebangsaan bagi pendidikan dan latihan

¤ Tiada strategi kebangsaan, tetapi latihan yang mencukupi disediakan

¤ Strategi wujud, tetapi perlaksanaannya tidak mencukupi

¤ Strategi wujud dan sedang dilaksanakan

¤ Pendidikan di peringkat universiti ditawarkan kepada pelajar yang berminat


Bahagian 2 – Format Laporan: 19. Mengembangkan dan Membaiki Pendidikan dan Latihan85

19.4 Sekiranya kemudahan latihan dan pendidikan terhadap pemuliharaan208

dan penggunaan PGRFA wujud dalam negara, sila nyatakan tahap pelu-ang ini. [216; NFP]

◦ Peluang pendidikan dan latihan yang wujud di dalam negara mencukupi

◦ Sesetengah pendidikan dan latihan wujud di dalam negara

◦ Peluang pendidikan dan latihan di dalam negara sangat jarang dan tidak mencukupi

◦ Lain-lain (sila nyatakan)

19.5 Nyatakan kebolehdapatan peluang latihan topik-topik berkaitan pemuli- 208

haraan dan penggunaan PGRFA di peringkat universiti serantau.[219; NFP]

◦ Peluang latihan di peringkat universiti yang wujud di dalam negara mencukupi

◦ Beberapa peluang latihan di peringkat universiti wujud, tetapi tidak memenuhi keper-luan atau kehendak

◦ Tiada peluang latihan di peringkat universiti wujud di dalam negara, dan tiada kaki-tangan program kebangsaan yang menyertai mana-mana kursus sama ada di universitidalam negara atau luar negara

◦ Tiada peluang latihan di peringkat universiti wujud di dalam negara, tetapi kakitanganprogram kebangsaan telah menyertai kursus di universiti luar negara


19.6 Nyatakan kebolehdapatan peluang latihan/kursus jangka pendek topik- 208

topik penting berkaitan pemuliharaan dan penggunaan PGRFA dalamrantau ini. [275; NFP]

◦ Peluang latihan/kursus jangka masa pendek yang wujud di dalam negara mencukupi

◦ Beberapa latihan/kursus jangka masa pendek wujud di dalam negara, tetapi tidakmemenuhi keperluan atau kehendak

◦ Tiada peluang latihan/kursus jangka masa pendek di dalam negara, dan tiada kakitanganprogram kebangsaan yang menyertai mana-mana kursus sama ada di dalam atau luarnegara

◦ Tiada peluang latihan/kursus jangka masa pendek di dalam negara, tetapi kakitanganprogram kebangsaan telah menyertai latihan di luar negara



19.7 Nyatakan halangan utama latihan PGRFA dalam negara.[220; NFP] 208

¤ Kekurangan kesedaran berkaitan keperluan latihan di dalam negara

¤ Kekurangan personal/kakitangan terlatih di dalam negara untuk mengendalikan latihan

¤ Kekurangan sumber-sumber kewangan

¤ Kekurangan sumber material/bahan untuk memperbaiki program latihan sedia ada

¤ Kekurangan sumber manusia untuk mengadakan latihan yang berkualiti

¤ Kakitangan kerap bertukar ganti

¤ Tiada halangan serius bagi aktiviti latihan


19.8 Sila beri komen/ulasan (jika ada) ke atas pengukuhan, pembaikan danpeningkatan kemudahan latihan terhadap pemuliharaan dan penggu-naan lestari PGRFA, dan had bantuan dari luar bagi melaksanakanprogram latihan dan pendidikan dalam negara. [221; ]

Bahagian 2 – Format Laporan: 20. Mempromosikan Kesedaran Awam 87

20 Mempromosi Kesedaran Awam berkenaan Nilai Pemuli-haraan dan Penggunaan Sumber Genetik Tumbuhanuntuk Makanan dan Pertanian

Meningkatkan kesedaran awam adalah satu langkah pemuliharaan yang penting terutama dalam ne-gara yang mengalami kehilangan sumber genetik yang cepat dan secara besar-besaran. Orang awambiasanya tidak sedar akan kesan PGRFA terhadap ekonomi dan persekitaran, dan juga keperluanyang mendesak dan kritikal untuk pemuliharaannya. Ini boleh disampaikan melalui pembentanganaudio-visual dan juga pendidikan. Komunikasi dan perundingan merupakan dua kaedah utama un-tuk meningkatkan kesedaran awam dan seterusnya menghargai keperluan dan faedah pemuliharaanPGRFA.

20.1 Adakah masyarakat benar-benar sedar tentang nilai pemuliharaan PGRFA213

dalam negara?[222; NFP]

◦ Awam/Masyarakat secara umumnya tidak mempunyai kesedaran

◦ Kesedaran awam sangat terhad

◦ Kesedaran awam memuaskan

◦ Kesedaran awam sangat baik


20.2 Adakah program kesedaran awam benar-benar dibangunkan dalam ne-213

gara? [223; NFP]

◦ Tiada aktiviti kesedaran awam

◦ Aktiviti yang telah diselaraskan dan aktiviti pelengkap sangat terhad

◦ Beberapa aktiviti terpencil

◦ Aktiviti yang diselaraskan dan aktiviti pelengkap telah dibangunkan dengan baik


20.3 Aktiviti kesedaran awam dalam negara diselaraskan melalui:[226; NFP] 214

¤ Jawatankuasa PGRFA Kebangsaan

¤ Pusat Rujukan Kebangsaan untuk Perlaksanaan GPA

¤ Program PGRFA Kebangsaan

¤ Pusat Tumpuan Kesedaran Awam



20.4 Adakah kesedaran terhadap nilai PGRFA disepadukan ke dalam kuriku-215

lum pendidikan pra-menengah dan/atau menengah?[274; NFP]

◦ Ya ◦ Tidak

20.5 Nyatakan halangan utama untuk membangun dan memanfaatkan ba-213

han kesedaran awam.[232; SH]


¤ Prioriti/keutamaan kebangsaan tidak dibangunkan

¤ Kakitangan tidak mempunyai kemahiran dan pengetahuan yang mencukupi

¤ Tidak dapat dipastikan organisasi yang bertanggungjawab terhadap aktiviti ini



20.6 Nyatakan jenis produk yang dibangunkan, media yang digunakan, kumpu-212

lan sasaran dan liputan topik oleh organisasi anda untuk membentukkesedaran terhadap nilai PGRFA.[268; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Produk yang telah dibangunkan¤ Produk audio-visual¤ Panel dan poster pameran¤ Helaian fakta¤ Makalah¤ Laporan (masukkan rujukan di bawah)¤ Majalah (masukkan rujukan di bawah)¤ Muka laman web (masukkan rujukan di bawah)¤ Aksesori (baju t, topi, beg, dll.)/Alatan

Media yang digunakan¤ Akhbar¤ Televisyen¤ Radio¤ Internet¤ Karnival kepelbagaian¤ Persidangan¤ Acara pendidikan

Sasaran penonton¤ Pembuat polisi/ dasar¤ Ahli sains¤ Agen pengembangan


Bahagian 2 – Format Laporan: 20. Mempromosikan Kesedaran Awam 89


¤ Petani¤ Pelajar sekolah¤ Orang awam

Rangkuman topik¤ Kepentingan PGRFA sebagai sebahagian daripada kepelbagaian biologi¤ Peranan petani¤ Polisi kebangsaan¤ Pendidikan persekitaran

Rujukan link:reftab

20.7 Senaraikan (jika ada), pertubuhan bukan kerajaan (NGO) atau orang 214

perseorangan yang terlibat dalam aktiviti kesedaran awam dalam ne-gara. [227; SH]

DISKRIPSI JADUAL

Nama organisasi link:instab

Nama individu link:pertab

20.8 Senaraikan organisasi serantau atau antarabangsa yang menyokong ak-214

tiviti kesedaran awam terhadap PGRFA dalam negara.[231; NFP]

DISKRIPSI JADUAL

Nama organisasi link:instab

20.9 Sila beri komen/ulasan tentang cabaran, peluang dan halangan, dansokongan yang diterima dan yang diperlukan daripada organisasi ser-antau dan antarabangsa untuk meningkatkan kesedaran awam terhadapnilai-nilai PGRFA. [233; ]

Bahagian 3 – Format Laporan: Daftar Umum 91

Bahagian 3 – Format Laporan: Daftar Umum

Bahagian 3 mengandungi diskripsi sembilan daftar umum. Setiap daftar umum tersebut digunakanuntuk menyimpan maklumat terperinci sembilan entiti berbeza iaitu organisasi, perhubungan in-dividu, program/aktiviti/projek, taksa, kultivar, kawasan geografi, sistem maklumat, rujukan yangtelah/belum diterbitkan dan perjanjian, yang akan merujuk kepada beberapa jadual dalam formatlaporan (Bahagian 2).

Maklumat yang diperolehi FAO dan IPGRI berkaitan sembilan entiti di atas akan dimuat turun kedalam daftar umum tersebut dan dapat digunakan oleh negara-negara lain melalui aplikasi komputer(sila lihat perenggan 4 dokumen ini).


Daftar ORGANISASI (instab) mengandungi maklumat institut, organisasi,rangkaian, dan struktur jabatan serta subordinat. Ruangan organisasi indukdigunakan bagi membina hierarki senarai daftar. [256; ]

DISKRIPSI JADUAL

Nama organisasi

Akronim organisasi

Kod WIEWS

Organisasi induk link:instab

Alamat

Poskod

Bandar

Negara

No. Telefon

No. Fax

Email

Alamat laman web

Status autoriti organisasi• Kerajaan • Bukan Kerajaan • Antarabangsa • Serantau • Parastatal• Persendirian • Pertubuhan Bersekutu • CGIAR

Kategori peranan organisasi¤ Bank Gen (koleksi jangka panjang)¤ Bank Gen (koleksi jangka sederhana)¤ Bank Gen (koleksi jangka pendek)¤ Taman Botani¤ Pembiakbaka¤ Jaringan¤ Komuniti¤ Pendidikan¤ Pengeluar biji benih¤ Pengedar biji benih¤ Komuniti petani¤ Penyelidikan¤ Pakar Pengembangan¤ Penerbit¤ Makmal¤ Pentadbiran/Polisi

Daftar PEGAWAI (pertab) mengandungi maklumat pegawai, termasuk nom-bor telefon dan alamat email. Pegawai biasanya terlibat secara langsung den-gan organisasi dalam daftar organisasi.[257; ]


DISKRIPSI JADUAL

Nama

Gelaran

Nama penuh

Jawatan

Negara Mastautin

Email

No. Telefon

Organisasi link:instab

Daftar PROJEK (protab) mengandungi data program, projek , aktiviti, ran-cangan, kursus dan lain-lain. Ruangan bertanda menunjukkan konteks dandigunakan untuk analisis dan penyaringan data dari soalan yang berbeza-beza.[252; ]

DISKRIPSI JADUAL

Nama

Akronim/kod

Jenis• Program • Projek • Aktiviti • Bengkel • Seminar • Simposium• Akademik • Kursus jangka pendek • Tiada

Status• Telah dicadangkan • Telah diluluskan • Sedang dijalankan • Telah selesai

Tarikh mula (TTTT/BB)

Tarikh tamat (TTTT/BB)

Projek/Aktiviti induk 38 link:protab

Diskripsi

Penyelaras link:pertab

Organisasi penyelaras link:instab

Peserta link:pertab

Organisasi yang mengambil bahagian link:instab

Negara yang mengambil bahagian

Jaringan bersama link:instab

Amaun peruntukkan

Unit mata wang peruntukkan

Jenis peruntukkan• Tahunan • Jumlah

sambungan di muka surat sebelah. . .38Jika sesuatu aktiviti merupakan sebahagian daripada aktiviti yang lebih besar, anda boleh nyatakan aktiviti induk di sini



Kategori sumber-sumber pembiayaan¤ Organisasi yang menyelaras¤ Organisasi yang mengambil bahagian¤ Program Kebangsaan¤ Jaringan bersekutu

Sumber pembiayaan link:instab

Skop• Institusi • Tempatan • Kebangsaan • Serantau • Antarabangsa

Aktiviti utama yang ditekankan oleh GPA¤ Kaji selidik dan inventori PGRFA¤ Menyokong pengurusan PGRFA di ladang¤ Membantu petani dalam situasi bencana¤ Mempromosikan pemuliharaan in situ kerabat tumbuhan liar dan kerabat tana-

man makanan liar untuk pengeluaran makanan¤ Mengekalkan koleksi ex situ sedia ada¤ Pembiakan semula koleksi ex situ yang terancam¤ Menyokong pengumpulan PGRFA yang dirancang dan disasarkan¤ Mengembangkan aktiviti pemuliharaan ex situ¤ Mengembangkan pencirian, penilaian dan bilangan koleksi teras¤ Meningkatkan usaha penambahbaikan genetik dan peluasan dasar¤ Mempromosi pertanian lestari¤ Mempromosi pembangunan dan komersialisasi spesies atau tanaman yang ku-

rang digunakan¤ Menyokong pengeluaran dan pengedaran biji benih¤ Pembangunan pasaran baru untuk varieti tempatan dan produk berkepelbagaian

tinggi¤ Membangunkan program kebangsaan yang utuh¤ Mempromosikan jaringan PGRFA¤ Membina sistem maklumat PGRFA yang komprehensif¤ Membangunkan sistem pemantauan dan sistem amaran awal bagi PGRFA yang

hilang¤ Mengembang dan meningkatkan pendidikan dan latihan¤ Mempromosi kesedaran awam berkenaan nilai kegunaan dan pemuliharaan

PGRFA

Daftar TAKSON (taxtab) mengandungi data nama saintifik tumbuhan dan pe-megang kuasa.[259; ]

DISKRIPSI JADUAL

Nama takson

Nama pemegang kuasasambungan di muka surat sebelah. . .



Famili botani

Status taksonomi

Nama takson yang dipilih link:taxtab

Daftar KULTIVAR (cultab) mengandungi data varieti yang telah ditanam,pedigri dan asal-usul.[260; ]

DISKRIPSI JADUAL


Nama kultivar

Organisasi biakbaka link:instab

Pegawai biakbaka link:pertab

ID kultivar pembiakbaka

Asal-usul

Nota

Nama kultivar yang dipilih link:cultab

Daftar KAWASAN (aretab) digunakan bagi menyimpan data kawasan geografidalam negara. Diskripsi kawasan tidak perlu lengkap - hanya nama kawasanyang diperlukan. Sekiranya longitud dan latitud dimasukkan, ia perlu meru-juk kepada titik tengah kawasan supaya boleh memplot kawasan tersebutdalam peta. Ruangan saiz kawasan juga perlu bagi tujuan yang sama tetapibukanlah suatu kemestian. Munasabah untuk memasukkan keseluruhan kawasandalam negara atau kawasan geografi yang sangat luas ke dalam daftar kawasan,tetapi ia bukan bertujuan membina hierarki antara kawasan tersebut. [254; ]

DISKRIPSI JADUAL

Nama kawasan

Saiz kawasan

Saiz unit• Kilometer persegi • Hektar • Batu persegi • Ekar

Longitud

Latitudsambungan di muka surat sebelah. . .



Komuniti yang diliputi link:instab

Daftar SISTEM MAKLUMAT (systab) mengandungi data perisian sistem mak-lumat yang digunakan untuk menyimpan, mengurus dan menganalisis dataPGRFA. [258; ]

DISKRIPSI JADUAL

Nama sistem

Akronim

Tarikh terakhir dikeluarkan (TTTT/BB)

Versi akhir

Liputan sistem¤ In situ¤ Ex situ (tanaman tunggal)¤ Ex situ (tanaman pelbagai)

Jenis data• Maklumat terperinci • Meta-data

Keupayaan sistem¤ Pengurusan data transaksi¤ Pengurusan data pasport¤ Pengurusan data inventori¤ Pengurusan data kawalan kualiti¤ Pengurusan data pembiakan semula¤ Pengurusan data pencirian/ penilaian¤ Pengurusan data kultivar¤ Pengurusan taksonomi sinonim¤ Pengurusan data organisasi¤ Pengurusan data orang hubungan¤ Pengurusan rujukan¤ Pengurusan data rujukan-geo (GIS)¤ Pengurusan data alam sekitar¤ Pengurusan data ekologi

Kegunaan sistem• Pengguna tunggal (berdikari)• Pelbagai pengguna (berasaskan jaringan)

Kebolehan kemaskini• Baca sahaja • Baca/Tulis

Kebolehdapatan sistem• Bebas, sumber terbuka• Bebas, sumber tertutup• Tidak bebas • Tidak diny-atakan




Enjin pangkalan data• Berdasarkan SQL • Berdasarkan DB2 • Berdasarkan AceDB • BerdasarkanXbase • Capaian MS • Lain-lain

Hubung kait klien• Berdasarkan pelayar • Berdasarkan java • Kesesuaian Windows • Kesesua-ian MacIntosh • Kesesuaian Unix • Lain-lain

Hubungan dengan sistem maklumat kebangsaan yang relevan¤ Stok biji benih¤ Pembiakbaka tanaman¤ Penyebaran rujukan-geo botani¤ Sistem rujukan taksonomi¤ Lain-lain

Daftar RUJUKAN (reftab) digunakan bagi mengumpul data berkaitan denganrujukan. Struktur mengikut piawaian BibTex bagi memudahkan pempros-esan (contohnya, untuk menghasilkan senarai rujukan dalam format piawai).Rujukan boleh dalam bentuk dokumen elektronik seperti laman web internet.[253; ]

DISKRIPSI JADUAL

Tajuk

Pengarang

Jenis-jenis rujukan• Artikel • Makalah • Dalam Buku • Dalam Prosiding • Tesis Sarjana• Tesis PhD • Manual • Laporan Teknikal • Buku • Prosiding • Kata-log • Lain-lain • Tidak diterbitkan • Laman web • Draf Undang-undang• Bil • Undang-undang • Peraturan

Jurnal

Tahun penerbitan

Volume

Nombor

Muka surat/Julat muka surat

Tajuk buku/Prosiding

Editor

Edisi

Siri

Bahasa

Penerbitsambungan di muka surat sebelah. . .



Tempat

ISBN

ISSN

Alamat laman web

Abstrak

Rujukan silang link:reftab

Daftar PERJANJIAN (agrtab) mengandungi data perjanjian dua hala atauberbilang hala. [255; ]

DISKRIPSI JADUAL

Nama perjanjian

Akronim perjanjian

Perjanjian induk link:agrtab

Parti-parti lain link:instab

Jenis perjanjian• Perjanjian/Konvensyen Antarabangsa• Perjanjian/Konvensyen Serantau• Per-janjian/Konvensyen Kebangsaan• Perjanjian berbilang hala yang lain• Perjan-jian dua hala • Memorandum Persefahaman (MOU)

Tarikh ditandatangani (TTTT/BB)

Tarikh disahkan (TTTT/BB)

Disahkan sehingga (TTTT/BB)

Perkara 3.3 Agenda Draf Sementara - fao.org filecgrfa-10/04/inf.5 1 indikator dan format laporan...

Documents

Transcript of Perkara 3.3 Agenda Draf Sementara - fao.org filecgrfa-10/04/inf.5 1 indikator dan format laporan...