PERSIDANGAN DEWAN MAJLIS - councils.gov.bn Images/laporan2014/updated/laporan_21_mac_201… · PAGI...

PAGI HARI JUMAAT, 19 JAMADILAWAL 1435 / 21 MAC 2014 677

DEWAN MAJLIS

Jumaat, 19 Jamadilawal 1435 / 21 Mac 2014

YANG DI-PERTUA

DAN AHLI-AHLI MAJLIS

MESYUARAT NEGARA

YANG DI-PERTUA

Yang Berhormat Pehin Orang Kaya Laila

Setia Bakti Diraja Dato Laila Utama Haji

Awang Isa bin Pehin Datu Perdana

Manteri Dato Laila Utama Haji Awang

Ibrahim, DK., SPMB., DSNB., PHBS.,

PBLI., PJK., PKL., Yang Di-Pertua, Majlis

Mesyuarat Negara, Negara Brunei

Darussalam.

AHLI-AHLI RASMI KERANA

JAWATAN (PERDANA MENTERI

DAN MENTERI-MENTERI)

Kebawah Duli Yang Maha Mulia Paduka

Seri Baginda Sultan Haji Hassanal

Bolkiah Mu’izzaddin Waddaulah

ibni Al-Marhum Sultan Haji Omar ‘Ali

Saifuddien Sa’adul Khairi Waddien,

Sultan dan Yang Di-Pertuan Negara

Brunei Darussalam, Perdana Menteri,

Menteri Pertahanan dan Menteri

Kewangan, Negara Brunei Darussalam.

Duli Yang Teramat Mulia Paduka Seri

Pengiran Muda Mahkota Pengiran Muda

Haji Al-Muhtadee Billah ibni Kebawah

Duli Yang Maha Mulia Paduka Seri

Baginda Sultan Haji Hassanal Bolkiah

Mu’izzaddin Waddaulah, DKMB., DPKT.,

King Abdul Aziz Ribbon, First Class

(Saudi Arabia), The Order of the

Renaissance (First Degree) (Jordan),

Grand Cross of Crown Order - G.K.K.

(Netherlands), (Medal of Honour (Lao),

DSO (Singapore), Order of Lakandula

With The Rank of Grand Cross

(Philippines), The Order of Prince

Yaroslav the Wise, Second Class

(Ukraine), DSO (Military) (Singapore),

PHBS., Menteri Kanan di Jabatan

Perdana Menteri, Negara Brunei

Darussalam.

Duli Yang Teramat Mulia Paduka Seri

Pengiran Perdana Wazir Sahibul

Himmah Wal-Waqar Pengiran Muda

Mohamed Bolkiah ibni Al-Marhum

Sultan Haji Omar ‘Ali Saifuddien Sa’adul

Khairi Waddien, DKMB., DK., PHBS.,

PBLI., PJK., Menteri Hal Ehwal Luar

Negeri dan Perdagangan, Negara

Brunei Darussalam.


Yang Berhormat Pehin Orang Kaya Seri

Kerna Dato Seri Setia (Dr.) Haji Awang

Abu Bakar bin Haji Apong, PSNB.,

DSLJ., SMB., PHBS., PIKB., PKL.,

Menteri Pendidikan, Negara Brunei

Darussalam.

Yang Berhormat Pehin Orang Kaya

Johan Pahlawan Dato Seri Setia Awang

Haji Adanan bin Begawan Pehin Siraja

Khatib Dato Seri Setia Awang Haji Mohd.

Yusof, PSNB., DPMB., PHBS., PJK.,

PIKB., PKL., Menteri Kesihatan, Negara

Brunei Darussalam.


Indera Pahlawan Dato Seri Setia Awang

Haji Suyoi bin Haji Osman, PSNB.,

DPMB., PJK., PIKB., PKL., Menteri

Pembangunan, Negara Brunei

Darussalam.


Hamzah Pahlawan Dato Seri Setia

Awang Haji Abdullah bin Begawan

Mudim Dato Paduka Haji Bakar, PSNB.,

DPMB., PKL., Menteri Perhubungan,

Negara Brunei Darussalam.

Yang Berhormat Pehin Orang Kaya Seri

Utama Dato Seri Setia Awang Haji

Yahya bin Begawan Mudim Dato Paduka

Haji Bakar, PSNB., SPMB., PJK., PIKB.,

PKL., Menteri Perindustrian dan

Sumber-Sumber Utama, Negara Brunei

Darussalam.


Laila Setia Dato Seri Setia Awang

Haji Abdul Rahman bin Haji Ibrahim,

PSNB., DPMB., PHBS., PIKB., PKL.,

Menteri Kewangan II (Kedua),

Di Jabatan Perdana Menteri, Negara

Brunei Darussalam.


Pekerma Dewa Dato Seri Setia Awang

Lim Jock Seng, PSNB., SPMB., PHBS.,

PJK., PKL., Menteri Hal Ehwal Luar

Negeri dan Perdagangan II (Kedua),


Yang Berhormat Pehin Datu

Singamanteri Kolonel (B) Dato Seri

Setia (Dr.) Awang Haji Mohammad

Yasmin bin Haji Umar, PSNB., SPMB.,

PHBS., PKL., Menteri Tenaga (Minister

of Energy), Di Jabatan Perdana

Menteri, Negara Brunei Darussalam.

(Tidak hadir atas urusan rasmi).

Yang Berhormat Pengiran Dato Seri

Setia Dr. Haji Mohammad bin Pengiran

Haji Abd Rahman, PSNB., DSSUB.,

PIKB., PKL., Menteri Hal Ehwal Ugama,


Yang Berhormat Pehin Udana Khatib

Dato Paduka Seri Setia Ustaz Haji

Awang Badaruddin bin Pengarah Dato

Paduka Haji Awang Othman, PSSUB.,

DPMB., PHBS., PBLI., PJK., PKL.,

Menteri Hal Ehwal Dalam Negeri,



Pekerma Laila Diraja Dato Seri Setia

Awang Haji Hazair bin Haji Abdullah,

PSNB., DPMB., PJK., PIKB., PKL.,

Menteri Kebudayaan, Belia dan Sukan,

Negara Brunei Darussalam. (Tidak

hadir atas urusan rasmi).


AHLI YANG DILANTIK ORANG

YANG BERGELAR:

Yang Amat Mulia Pengiran Setia Negara

Pengiran (Dr.) Haji Mohd. Yusof

bin Pengiran Haji Abdul Rahim, DK.,

SPMB., DSNB., POAS., PHBS., PBLI.,

PJK., PKL. (Tidak hadir).

Yang Berhormat Pehin Datu Imam Dato

Paduka Seri Setia Ustaz Haji Awang

Abdul Hamid bin Bakal, PSSUB., DSNB.,

PHBS., PBLI., PKL.


Maharaja Kerna Dato Paduka Seri

Awang Haji Yaakub bin Pehin Orang

Kaya Maharaja Diraja Dato Paduka

Awang Haji Zainal, DPKT., DSLJ.,

PBLI., PJK., PIKB., PKLP.

AHLI YANG DILANTIK ORANG-

ORANG YANG TELAH MENCAPAI

KECEMERLANGAN:

Yang Berhormat Pehin Kapitan Lela

Diraja Dato Paduka Awang Goh King

Chin, DPMB., PHBS., PJK. (Tidak

hadir).

Yang Berhormat Orang Kaya Maha

Bijaya Awang Haji Othman bin Uking,

SNB., SMB., PJK., PKL.

Yang Berhormat Datin Paduka Dayang

Hajah Salbiah binti Haji Sulaiman,

DPMB., SNB., PJK., PKL.

Yang Berhormat Dato Paduka Awang

Haji Abdullah bin Haji Mohd. Jaafar,

DPMB., SLJ., PJK., PKL.

Yang Berhormat Haji Awang Ahmad

Morshidi bin Pehin Orang Kaya

Digadong Seri Diraja Dato Laila Utama

Haji Awang Abdul Rahman, SNB., SMB.

Yang Berhormat Awang Haji Zulkipli

bin Haji Abdul Hamid, PSB., PIKB.

Yang Berhormat Datin Paduka Dayang

Hajah Zasia binti Sirin, DPMB., SSUB.,

PIKB.

AHLI YANG DILANTIK MEWAKILI

DAERAH-DAERAH:

Yang Berhormat Awang Haji A. Ahmad

bin Husain, SMB., PSB., PIKB., PKL.,

Penghulu Mukim Berakas ‘A’ Zon 1 -

Daerah Brunei Muara.

Yang Berhormat Awang Haji Gapor @

Haji Md. Daud bin Karim, PSB., PIKB.,

PKL., Ketua Kampung Belimbing,

Zon 2 - Daerah Brunei Muara.

Yang Berhormat Awang Haji Tahamit

bin Haji Nudin, PIKB., Penghulu Mukim

Gadong ‘A’, Zon 3 - Daerah Brunei

Muara.

Yang Berhormat Awang Haji Jumat

bin Akim, PJK., PIKB., PKL., Ketua

Kampung Putat, Zon 4 - Daerah Brunei

Muara.

Yang Berhormat Awang Haji Mohd.

Shafiee bin Ahmad, SMB., Ketua

Kampung Lumut 1, Zon 1 - Daerah

Belait.


Yusof bin Haji Dulamin, PIKB., PKL.,

Ketua Kampung Mumong, Zon 2 -

Daerah Belait.


Yang Berhormat Orang Kaya Jaya

Putera Dato Paduka Awang Haji

Muhammad Taha bin Abd. Rauf, DPMB.,

PSB., PJK., PIKB., Penghulu Mukim

Keriam, Zon 1 - Daerah Tutong.

Yang Berhormat Awang Haji Ramli

bin Haji Lahit, PIKB., PKL., Penghulu

Mukim Telisai, Zon 2 - Daerah Tutong.

Yang Berhormat Awang Haji Sulaiman

bin Haji Ahad, SNB., SMB., Ketua

Kampung Belingos - Semua Kawasan

Daerah Temburong.

HADIR SAMA:

Yang Dimuliakan Pehin Orang Kaya

Pekerma Jaya Dato Paduka Awang

Haji Judin Haji Asar, DPMB., SLJ.,

POAS., PHBS., PBLI., PJK., PKL.,

Jurutulis I (Pertama) kepada Majlis


Darussalam.

Yang Mulia Dato Paduka Haji Abd

Salam bin Abd Momin, DPMB., PJK.,

PIKB., Jurutulis II (Kedua) kepada

Majlis Mesyuarat Negara, Negara

Brunei Darussalam.

Yang Mulia Dayang Rose Aminah

binti Haji Ismail, PIKB., Timbalan

Jurutulis Majlis Mesyuarat Negara,


Mesyuarat mula bersidang

pada pukul 9.00 pagi

Yang Mulia Jurutulis II:

Assalamualaikum Warahmatullahi

Wabarakatuh. Bismillahir Rahmanir

Rahim. Mesyuarat Pertama Musim

Permesyuaratan Kesepuluh Majlis


Darussalam bersidang bagi hari yang

keduabelas, didahului dengan bacaan

Doa Selamat.

DOA SELAMAT

Doa Selamat dibacakan oleh Yang

Dimuliakan Pehin Khatib Awang Haji

Emran bin Haji Kunchang. (Imam

Masjid Omar ‘Ali Saifuddien)

Yang Berhormat Yang Di-Pertua:

Bismillahir Rahmanir Rahim.

Assalamu’alaikum Warahmatullahi

Wabarakatuh dan selamat pagi.

Alhamdulillah, segala puji dan syukur ke

hardat Allah Subhanahu Wata’ala kerana

dengan rahmat serta keizinan-Nya jua,

kita pada pagi ini dapat bersama-sama

hadir untuk meneruskan lagi Mesyuarat

Pertama dari Musim Permesyuaratan

Kesepuluh Majlis Mesyuarat Negara

bersidang bagi hari yang keduabelas.

Selawat serta salam ke atas junjungan

besar kita Sayidina Nabi Muhammad

Sallallahu Alaihi Wasallam, kaum

kerabat, para sahabat serta pengikut-

pengikut Baginda yang taat lagi setia

hingga ke akhir zaman.

Ahli-Ahli Yang Berhormat, Persidangan

Majlis Mesyuarat Negara masih lagi

membincangkan Rang Undang-Undang

(2014) Perbekalan, 2014/2015

di peringkat Jawatankuasa dan kita

masih membincangkan Tajuk

Kementerian Kesihatan.

Untuk membolehkan Rang Undang-

Undang ini dapat dibincangkan satu


persatu, Persidangan Majlis Mesyuarat

Negara ini ditangguhkan dahulu dan

kita bersidang semula selaku

Jawatankuasa sepenuhnya. Terima

kasih.

(Majlis Mesyuarat ditangguhkan)

(Mesyuarat bersidang sebagai

Jawatankuasa)

Yang Berhormat Pengerusi:

Bismillahir Rahmanir Rahim, Ahli-Ahli

Yang Berhormat. Mesyuarat

Jawatankuasa bersidang untuk

meneruskan perbincangan mengenai

Tajuk SM - Kementerian Kesihatan.

Hingga ke hari ini, 10 buah Kementerian

termasuk Jabatan Perdana Menteri

telah diluluskan dan telah dijadikan

sebahagian daripada Jadual.

Pada Mesyuarat Jawatankuasa yang

telah diadakan sebelah petang

kelmarin, Yang Berhormat Menteri

Kesihatan telah menyampaikan

penjelasan yang terperinci mengenai

dengan Kementerian berkenaan.

Saya telah difahamkan bahawa ada

beberapa Yang Berhormat Menteri-

Menteri yang lain ingin menjawab

soalan-soalan yang belum dijawab. Akan

tetapi oleh kerana masa untuk

perbincangan kita pada pagi ini adalah

terhad, maka saya sarankan supaya

jawapan-jawapan itu biarlah diberikan

pada satu masa nanti atau secara

bertulis.

Saya juga ingin menarik perhatian

supaya apa jua soalan dan pertanyaan

dari Ahli-Ahli Yang Berhormat Yang

Dilantik seperti yang saya ingatkan

di persidangan atau perbincangan-

perbincangan yang telah lalu biarlah

secara ringkas dan tepat dan masanya

dihadkan.

Ahli-Ahli Yang Berhormat, sekarang

kita menyambung semula perbincangan

mengenai Tajuk Kementerian

Kesihatan. Tajuk ini dibuka untuk

dibahas. Ahli-Ahli Yang Berhormat

yang ingin mengemukakan pertanyaan.


Maharaja Kerna Dato Paduka Seri

Awang Haji Yaakub bin Pehin Orang

Kaya Maharaja Diraja Dato Paduka

Awang Haji Zainal, silakan.

Yang Berhormat Pehin Orang

Kaya Maharaja Kerna Dato Paduka

Seri Awang Haji Yaakub bin Pehin

Orang Kaya Maharaja Diraja

Dato Paduka Awang Haji Zainal:

Bismillahir Rahmanir Rahim. Yang

Berhormat Pengerusi dan Ahli-Ahli

Yang Berhormat. Kita mengucapkan

tahniah dan syabas kepada Kementerian

Kesihatan dan semua kakitangan

dan warga kementerian berkenaan

atas segala pencapaian dan kemajuan

yang telah dikecapi. Pelaksanaan Sistem

E-Kesihatan (Bru-HIMS) dan pembinaan

bangunan tambahan bagi menempatkan

Wad-Wad Khas Bagi Wanita dan Kanak-

Kanak adalah antara kejayaan yang

telah dicapai oleh kementerian

berkenaan dan merupakan sebahagian

daripada usaha yang berterusan

kementerian mencapai Wawasan

Bersama Ke Arah Warga Sihat.

Pada hemat kaola, sudah tiba juga

masanya, Kementerian Kesihatan dan


pihak-pihak berkenaan merancang

pembinaan sebuah lagi Hospital

Kerajaan baharu, di tapak yang

bersesuaian bagi menampung

perangkaan pertumbuhan penduduk

pada masa akan datang dan juga

jangkaan peningkatan peratus

penduduk yang berumur 65 tahun

ke atas, di samping mengurangkan

penumpuan ke Hospital (RIPAS) dan

kesesakan lalu lintas di kawasan

Hospital berkenaan yang ada sekarang.

Kita berpendapat, rancangan begini

perlu, memandangkan penumpuan

pesakit dan orang awam di Hospital

utama Negara, telah menambahkan

lagi kesesakan di kawasan Hospital

dan di sekitarnya. Inisiatif-inisiatif

bagi mengurangkan kesesakan seperti

kemudahan shuttle buses

didapati masih belum mampu

untuk mengurangkan kesesakan

di kawasan Hospital Raja Isteri

Pengiran Anak Saleha dan dengan

penggunaan bangunan baru Wad

Wanita dan Kanak-Kanak nanti dijangka

akan menambahkan lagi kesesakan.

Seperkara lagi yang kaola ingin

sampaikan, ialah terdapat peralatan-

peralatan dan mesin-mesin perubatan

canggih, seperti mesin Magnetic

Resonance Imaging (MRI) dan mesin

Pengimbas (CT scan) di hospital-

hospital selain Hospital Raja Isteri

Pengiran Anak Saleha. Seperti yang

kaola telah difahamkan, mesin dan

peralatan begini hanya terdapat

di Hospital RIPAS dan penggunaannya

adalah mengikut giliran. Keadaan ini

mungkin sahaja akan mengakibatkan

kemudaratan kepada pesakit yang

memerlukan untuk mendapatkan

pemeriksaan (diagnosis) secepat

mungkin.

Oleh itu kita ingin penjelasan jika

pihak Kementerian Kesihatan ada

merancang untuk mengadakan mesin-

mesin dan peralatan-peralatan tersebut

bersama pengendalinya di hospital-

hospital lain agar pesakit-pesakit yang

memerlukan perkhidmatan tersebut

tidak perlu lagi pergi ke Hospital

RIPAS atau menunggu terlalu lama.

Sekian sahaja, Yang Berhormat

Pengerusi daripada saya.

Wassalamu’alaikum Warahmatullahi

Wabarakatuh.

Yang Berhormat Pengerusi: Yang

Berhormat Datin Paduka Dayang Hajah

Salbiah binti Haji Sulaiman.

Yang Berhormat Datin Paduka

Dayang Hajah Salbiah binti Haji

Sulaiman: Terima kasih, Yang

Berhormat Pengerusi. Bismillahir

Rahmanir Rahim. Assalamu’alaikum

Warahmatullahi Ta’ala Wabarakatuh.

Kaola memohon untuk menimbulkan

2 perkara:

1. Mengenai penambahan bangunan

Hospital Raja Isteri Pengiran Anak

Saleha. Kerja-kerja pembinaan

ke atas penambahan bangunan

Hospital Raja Isteri Pengiran

Anak Saleha bagi fasa satu yang

akan menempatkan Wad Baru

Perempuan dan Kanak-kanak akan

hampir selesai. Kalau meneliti

Anggaran Perbelanjaan di bawah

Rancangan Kemajuan Negara


Ke-10, nampaknya pembinaan

bangunan ini telah melebihi jumlah

yang telah diperuntukkan iaitu

sejumlah $12,834,470.00.

Jadinya, kaola ingin bertanya,

apakah sebab peruntukan bagi

pembinaan Wad Baru Perempuan

dan Kanak-kanak telah melebihi

peruntukan sebanyak lebih daripada

$12 juta tersebut?; dan

2. Mengenai perkhidmatan pemberian

ubat-ubatan di kaunter farmasi

hospital. Keluhan yang sering

didengar berhubung masa yang

lama untuk mengambil ubat

di kaunter-kaunter farmasi

di hospital-hospital Kerajaan, kaola

ingin menghadapkan cadangan

kepada Kementerian Kesihatan

supaya memikirkan atau meneliti

bagi pemberian ubat kepada orang

ramai dijalankan melalui

outsourcing kepada sektor swasta.

Setahu kaola, kaedah ini telah pun

dilaksanakan di beberapa buah

negara, mungkin Kementerian

Kesihatan boleh mengkaji set up

atau sistem yang telah digunakan di

negara-negara berkenaan dan

menilai tentang kesesuaian untuk

dilaksanakan di Negara ini. Pada

pandangan kaola, pemberian ubat

melalui outsourcing juga boleh

mengembangkan industri ini

dan empowering rakyat tempatan

dalam penjualan ubat-ubatan

dan sekali gus meningkatkan

produktiviti dan menjadikan ubat

boleh didapatkan bila-bila masa dan

di banyak tempat setelah menjalani

pemeriksaan oleh doktor-doktor di

hospital Kerajaan.

Terima kasih, Yang Berhormat

Pengerusi.


Berhormat Awang Haji Mohd. Shafiee

bin Ahmad, silakan.

Yang Berhormat Awang Haji

Mohd. Shafiee bin Ahmad: Bismillahir


Warahmatullahi Wabarakatuh. Yang

Berhormat Pengerusi dan Ahli-Ahli Yang

Berhormat yang kaola hormati

sekalian. Terlebih dahulu, kaola

mengucapkan tahniah dan terima

kasih atas penerangan awal yang

disampaikan semalam oleh Yang

Berhormat Menteri Kesihatan sungguh

terperinci dan secara tidak langsung

ianya mengurangkan persoalan-

persoalan di Dewan yang mulia ini.

Walau bagaimanapun, kaola mempunyai

sedikit kekaburan atas beberapa

penerangan yang disampaikan, dan

kalau tidak menjadi pelanggaran

di Dewan majlis yang mulia ini, kaola

ingin mengajukan beberapa soalan

sahaja seperti berikut:

1. Isu Kejururawatan. Skim

Perkhidmatan Kejururawatan yang

telah pun diluluskan setentunya

amat mengembirakan semua

jururawat terutama yang over

qualified dan masih lagi menjawat

jawatan yang sama sejak sekian

lama. Kaola mohon kepada

Yang Berhormat Menteri Kesihatan

untuk mengongsikan mengenai


perkembangan proses peralihan ke

Skim Perkhidmatan Kejururawatan

yang baru ini;

2. Isu kesihatan di kalangan belia.

Kaola juga memohon kepada Yang

Berhormat Menteri Kesihatan

akan dapat mengongsikan isu-isu

kesihatan di kalangan belia

di Negara kita ini dan

perancangan-perancangan yang

dibuat oleh Kementerian Kesihatan

mengenainya;

3. Mengenai National Health dan

Nutritional Status Survey. Beberapa

tahun yang lalu Kementerian

Kesihatan telah melaksanakan

National Health dan Nutritional

Status Survey (Kajian Status

Kesihatan dan Permakanan

Kebangsaan). Kaola memohon Yang

Berhormat Menteri Kesihatan dapat

juga mengongsikan apakah

halangan-halangan yang dihadapi

oleh Kementerian sehingga Kajian

tersebut belum lagi selesai

dilaksanakan setakat ini. Apakah

status kajian tersebut pada masa

ini?; dan

4. Isu kesihatan Warga Emas.

Berdasarkan perangkaan Jabatan

Perancangan dan Kemajuan

Ekonomi, jumlah penduduk Negara

ini yang berumur 55 tahun hingga

80 tahun ke atas semakin

meningkat. Pada tahun 2011

keramaiannya dianggarkan 36,430

orang, kira-kira 3.9%. Pada tahun

2012 pula seramai 39,200 orang

atau 9.8%. Peningkatan ini

disebabkan oleh kualiti kesihatan,

kesejahteraan, kehidupan yang

telah dibina oleh Negara yang

menyebabkan kita boleh berusia

lebih tua daripada yang dijangka.

Pada tahun 2035 nanti, kumpulan

warga usia ini dijangka akan

mencapai seramai 92,000 orang

atau lebih kurang 16.6%.

Berdasarkan statistik Kementerian

Kesihatan pula, jangka hayat

penduduk lelaki pada tahun 2012

adalah 76.3 tahun manakala jangka

hayat wanita/perempuan adalah

79.9 tahun. Kerajaan perlu memberi

perhatian sewajarnya kepada

kelompok penduduk golongan emas

dan lanjut usia ini dari segi

kesihatan. Apakah persediaan

Negara ke arah menyediakan

kemudahan-kemudahan kepada

keperluan penduduk tua (Ageing

Population) atau isu-isu yang

berkaitan dengan penuaan ini

dalam bidang kesihatan menjelang

tahun 2035?

Sekian, Yang Berhormat Pengerusi.


Berhormat Awang Haji Tahamit bin Haji

Nudin, silakan.


Tahamit bin Haji Nudin: Terima

kasih, Yang Berhormat Pengerusi.


Assalamu’alaikum Warahmatullahi Ta’ala

Wabarakatuh. Ada 3 persoalan:

1. Perubatan untuk pesakit-pesakit

luar seperti darah tinggi, kencing

manis dan kolestrol menelan


belanja sebanyak $54 juta setahun.

Perbelanjaan ini boleh dikurangkan

dengan mengamalkan perubatan

tradisional orang-orang Melayu

ataupun Cina yang telah terbukti

sejak beribu tahun perubatan ini

boleh dipercayai. Perubatan moden

ini, bukan saja membebankan

kewangan Kerajaan, tetapi juga

membebankan pesakit seumur

hidup, kerana ubat-ubatan moden

ini terpaksa dimakan setiap hari

sehingga akhir hayat.

Fungsi ubat-ubatan moden ini

bukan untuk menyembuhkan tetapi

mengurangkan daripada sakit

sahaja. Dalam Al-Quran, ada

menyebutkan semua penyakit yang

Allah jadikan di dunia ini ada

penawarnya, sebagai contoh

Surah Qaaf ayat 16 hingga

25, Surah Qaaf ayat 21 hingga 28,

Surah Syod ayat 34 hingga 61,

selalunya penyakit yang ada

kaitan dengan tulang seperti sakit

rheumatism, arthritis, sakit sendi,

tulang patah (fracture), slip disc)

sakit jantung, sakit tulang belakang.

Surah Al-Buruuj, ayat 1 hingga 22

selalunya dibaca untuk penawar

sakit yang berkaitan dengan perut

(gastrik, ulser atau penyakit yang

berkaitan dengan usus besar atau

usus kecil). Surah Al-Israa’, ayat 40

hingga 55 untuk pesakit yang

mengalami sakit jantung, saluran

darah tersumbat (blockage) dan

jantung berlubang. Ayat-ayat dalam

Surah Al-Anfaal untuk sakit

jangkitan kuman, (virus infection),

ayat-ayat ini dari Surah Al-Anfaal

ini sama berfungsi seperti ubat-

ubatan antibiotic;

2. Dalam usaha membangun Negara

dengan generasi pelajar yang

cemerlang, faktor pemakanan juga

perlu diambil perhatian. Dalam hal

ini, apakah rujukan penelitian dan

research yang diambil oleh

Kementerian Kesihatan dalam

menyediakan buku garis panduan

makanan dan kantin sekolah.

Pernahkah dijalankan kajian

berdasarkan pelajar-pelajar di

Negara Brunei Darussalam. Garis

panduan tersebut menekankan

pilihan kuning (nasi, mi dan lain-

lain), hanya boleh setiap hari dari

pukul jam 11 pagi (yang melepasi

waktu rehat). Ramai guru dan

pelajar mengadu lapar kerana

makanan dalam pilihan hijau itu

tidak cukup untuk mengalas perut

mereka, sedangkan masyarakat

Brunei tidak terdidik dengan hanya

makan roti paun dan ubi-ubian; dan

3. Ditubuhkan satu unit yang

boleh memantau restoran-restoran

supaya memastikan restoran-

restoran menghidangkan makanan

yang enak dan baik untuk

kesihatan. Pada masa ini, kita tidak

mengetahui kandungan yang

dihidangkan dalam restoran-

restoran di Brunei ini, yang hanya

kita ketahui hidangan/menu

restoran itu, saja asal rasanya

sedap. Kalau boleh ada restoran

khas yang menghidangkan

makanan sihat seperti ulam-

ulaman, sayur kampung yang tidak

menggunakan bahan kimia.


Sekian, terima kasih, Yang Berhormat

Pengerusi.


Berhormat Awang Haji Gapor @ Haji

Md. Daud bin Karim, silakan.


Gapor @ Haji Md. Daud bin Karim:


Pengerusi Bismillahir Rahmanir Rahim.

Yang Berhormat Pengerusi, Ahli-Ahli

Yang Berhormat. Assalamu’alaikum

Warahmatullahi Wabarakatuh dan

salam sejahtera. Yang Berhormat

Pengerusi, terlebih dahulu kaola

mengucapkan tahniah kepada Yang

Berhormat Menteri Kesihatan bersama

pegawai-pegawai atas usaha-usaha dan

rancangan-rancangan yang telah

dilaksanakan dengan begitu teratur

semata-semata untuk kesejahteraan

rakyat di Negara ini.

Soalan kaola, mengenai sistem

perjanjian di pusat-pusat kesihatan.

Adakah Kementerian Kesihatan

membuat kajian mengenai

keberkesanan sistem perjanjian

terhadap masa menunggu untuk

berjumpa doktor kerana terdapat

kesukaran pesakit-pesakit untuk

mendapatkan slot perjanjian

kerana selalu penuh. Sekian, terima

kasih.


Berhormat Awang Haji Jumat bin Akim

silakan.


Jumat bin Akim: Terima kasih, Yang

Berhormat Pengerusi.

Saya merakamkan penghargaan dan

ucapan terima kasih kepada Yang

Berhormat Menteri Kesihatan dan

Kementerian Kesihatan kerana

telah berusaha bagi menyediakan

infrastruktur kesihatan di Negara ini.

Ini tidak payah diulas dengan panjang

lebar kerana kita telah menilai

dan melihat sendiri apa yang telah

berlaku dan dibuat oleh Kementerian

berkenaan.

Yang Berhormat Pengerusi. Kaola

ingin menimbulkan perkara yang

dikira remeh-temeh. Walau

bagaimanapun, perkara ini akan

mendatangkan impak yang besar

kepada kesejahteraan masyarakat dan

Negara, kiranya tidak dapat perhatian

yang serius. Yang Berhormat

Pengerusi. Mengenai pengusaha-

pengusaha makanan yang

membekalkan makanan kepada kedai-

kedai runcit, pasar-pasar raya, pasar

borong dan lain-lain lagi, adakah pihak

yang berwajib membuat pemantauan

dan mengenal pasti pengusaha

makanan tersebut?

Yang Berhormat Pengerusi. Pengusaha -

pengusaha ini kebanyakannya orang-

orang asing yang tinggal di Negara

kita ini. Mereka ini menggunakan

tempat tinggal mereka (rumah sewa)

maka di situlah mereka membuka

usaha seperti membuat tauge, tauhu,

keropok, mi kolo dan sebagainya.

1. Soalan kaola, Yang Berhormat

Pengerusi. Adakah perkara ini

diketahui pihak Kementerian

Kesihatan khususnya bahagian

permakanan dengan menilai


kebersihannya, pemeriksaan

kesihatannya dan kehalalan

makanan tersebut? Adakah

pihak yang berwajib membuat

pemantauan status agama

mereka?; dan

2. Ini memang banyak sudah

dicakapkan atau dibincangkan

mengenai kereta ambulans

(kecemasan). Walaupun dalam sesi

muzakarah yang telah diadakan

dengan Kementerian Kesihatan

dengan Ahli-Ahli Yang Berhormat,

telah diberikan taklimat yang

panjang lebar mengenai dengan

masalah tersebut, pada pandangan

kaola Yang Berhormat

Pengerusi, ada jua baiknya

Kementerian Kesihatan merancang

bagi memberikan kemudahan

kereta kecemasan ini dalam masa

tempoh 5 tahun ke hadapan

bagi menyediakan kemudahan-

kemudahan di beberapa klinik yang

belum mempunyai kereta

kecemasan ataupun ambulans

seperti Klinik Sungai Asam, Klinik

Kilanas dan lain-lain klinik.

Sekian, terima kasih Yang Berhormat

Pengerusi.


Berhormat Orang Kaya Jaya Putera Dato

Paduka Awang Haji Muhammad Taha

bin Abd. Rauf, silakan.

Yang Berhormat Orang Kaya Jaya

Putera Dato Paduka Awang Haji

Muhammad Taha bin Abd. Rauf:

Yang Berhormat Pengerusi, Ahli-Ahli

Yang Berhormat. Assalamu’alaikum


selamat sejahtera. Bismillahir Rahmanir

Rahim. Yang Berhormat Pengerusi,

mengimbas kembali laporan media

cetak dari tahun 2008, Perbelanjaan

Kerajaan dalam menangani Kesihatan

telah meningkat kepada $300 juta

yang banyak digunakan untuk

membeli ubat-ubatan, khususnya

seperti penyakit-penyakit kronik yang

tidak berjangkit, seperti penyakit

kencing manis, jantung, darah tinggi,

penyakit kanser dan seumpamanya.

Di samping itu, pada tahun 2013/2014,

Kerajaan telah memperuntukkan lebih

$366 juta, bukan sahaja menampung

membeli ubat-ubatan, bahkan juga

telah membiayai pesakit-pesakit yang

dihantar untuk dirawat ke negara-

negara luar seperti Malaysia dan

Singapura. Manakala Peruntukan

2014/2015 sebanyak $55 juta.

Yang Berhormat Pengerusi, 30 tahun

kita sudah merdeka, apakah ada

rancangan untuk menghantar mereka

yang berminat untuk menghadiri kursus

ke luar negara bagi mempelajari

proses ubat-ubatan? Kalau sekiranya

ada, kaola mengalu-alukan rancangan

tersebut, kalau tidak, maka dalam

Dewan yang mulia ini, kaola sarankan

supaya mereka itu, berkursus ke luar

negara untuk mempelajari cara-cara

memproses ubat-ubatan, sebagai

contoh Darul Syifa, memproses

ubat-ubatan tradisional. Kemungkinan

bahawa menjelang tahun 2035

Negara kita sudah mempunyai kilang

memproses ubat-ubatan, tambahan

pula pada masa ini, Kementerian


Kesihatan sudah membina stor untuk

menyimpan ubat-ubatan. Terima kasih.


Berhormat Awang Haji Sulaiman bin

Haji Ahad, silakan.


Sulaiman bin Haji Ahad: Terima



Assalamualaikum Warahmatullahi

Wabarakatuh dan salam sejahtera.

Yang Berhormat Pengerusi dan Ahli-Ahli

Yang Berhormat, ada satu perkara

sahaja, sebelum itu, di Dewan yang

mulia ini izinkan kaola untuk

merakamkan setinggi-tinggi peng-

hargaan dan terima kasih kepada

Kementerian Kesihatan dalam usaha-

usaha yang berterusan untuk

meningkatkan kualiti Hospital Pengiran

Isteri Hajah Mariam di Daerah

Temburong dan memberi perkhidmatan

yang terbaik kepada pesakit-pesakit

dan orang ramai. Perkara yang kaola

timbulkan di Dewan yang mulia ini,

mengenai longgokan atau timbunan

kereta buruk dan kereta bekas

kemalangan semakin bertambah

di bengkel kenderaan yang dibenarkan.

Di samping itu, timbunan alat ganti

yang sudah diguna pakai yang diimport

dari luar negara. Orang ramai ada

yang kurang selesa dengan perkara

ini, yang selalu berkunjung ke bengkel

berkenaan untuk urusan, mendapati

longgokan atau timbunan kereta

di bengkel yang tersebut dalam

keadaan kawasan semak-samun yang

tidak teratur dan kotor, ada yang

ditakungi air yang boleh mengundang

penyakit seperti demam denggi dan

malaria.

Perkara ini, sudah setentunya menjadi

tempat pembiakan nyamuk dan menjadi

sarang-sarang tikus, ular, kalajengking,

lipan, penyengat dan lain-lain yang

membahayakan.

Kaola ingin bertanya, sejauh manakah

kawalan dan pemantauan daripada

Kementerian Kesihatan, melalui jabatan-

jabatan atau agensi-agensi yang

berkenaan bagi menanganinya seperti

penyemburan asap atau racun nyamuk

serangga dan lain-lain, maksud kaola

sekerap mana ia dibuat? Sekian, Yang

Berhormat Pengerusi. Assalamualaikum

Warahmatullahi Wabarakatuh.

Yang Berhormat Pengerusi: Silakan,


Yusof bin Haji Dulamin.


Mohd. Yusof bin Haji Dulamin:

Terima kasih Yang Berhormat

Pengerusi, kalau kita mendengar pada

awal-awal tadi kebanyakannya

rakan-rakan sejawat menimbulkan

mengenai kesihatan. Tetapi, kaola

mengambil kesempatan untuk

menimbulkan mengenai keselesaan.

Pada awal tahun 2014 yang lalu, Negara

kita telah mengalami kajadian banjir

di seluruh Negara. Kejadian tersebut,

tidak terkecuali di Pekan Kuala Belait,

termasuk di kawasan Rumah

Sakit Suri Seri Begawan, Kuala Belait.

Saya percaya, Yang Berhormat

Menteri Kesihatan telah pun melihat

sendiri tentang peristiwa tersebut.


Perkara yang sedemikian, sudah

setentunya merosakkan serba sedikit

peralatan di rumah sakit tersebut.

Kaola ingin mengetahui, apakah

langkah-langkah yang telah diambil

dan akan diambil bagi mengatasi

masalah tersebut supaya tidak berlaku

lagi pada masa-masa yang akan

datang? Sekian terima kasih, Yang

Berhormat Pengerusi.


Berhormat Awang Haji Ramli bin Haji

Lahit, silakan.


Ramli bin Haji Lahit: Terima kasih,

Yang Berhormat Pengerusi. Bismillahir



salam sejahtera. Yang Berhormat,

Pengerusi dan Ahli-Ahli Yang Berhormat.

Tahniah kepada Kementerian Kesihatan

kerana melaksanakan Sistem Bru-HIMS

yang membolehkan para doktor melihat

dan memberi rawatan yang bersesuaian

kepada pesakit. Tapi, di samping

kecanggihan ini, tidak dapat dinafikan

suatu yang baru itu berlaku masalah.

Misalnya, giliran berjumpa doktor dan

pengambilan ubat yang agak lambat,

jika dibandingkan dengan cara

sebelumnya.

Soalan kaola, adakah boleh tugas

mengakses rekod pesakit melalui

komputer diberikan khusus kepada

jururawat pembantu doktor kerana

tugasnya setakat ini hanya menulis

catatan dan sebagai penterjemah

kepada doktor?

Kebaikannya, apabila Jururawat

mengakses rekod pesakit, maka

doktor dapat menumpukan perhatian

sepenuhnya kepada pesakit daripada

menumpukan perhatian kepada monitor

komputer.


Yang Berhormat, system call and collect

adalah satu pendekatan yang baik untuk

mencepatkan pengambilan ubat bagi

pesakit-pesakit yang berulang-ulang

mengambil ubat. Tapi ini merupakan

satu hala sahaja iaitu si pesakit

membuat panggilan apabila hendak

mengambil ubat. Adalah dicadangkan

supaya System Call And Collect juga

untuk menyeimbangkan supaya

menyenangkan pihak Warga Emas

dalam membuat pengambilan ubat

seperti mana yang dijalankan pada

perjanjian dengan doktor, (pesanan

ringkas) juga dilakukan oleh Bahagian

Farmasi kepada pesakit-pesakitnya.


Yang Berhormat. Penggunaan

bahan-bahan kimia dalam kehidupan

Negara kita tidak dapat dielakkan.

Misalnya, penggunaan kimia organik,

penggunaan produk pembakaran oleh

select aromatic hydro carbon,

pencemaran sisa racun perosak dan

buangan bahan-bahan dari pusat-pusat

kesihatan dan hospital. Pembuangan

toksik yang mencemarkan air dan

udara yang menyebabkan kita terdedah

kepada bahayanya yang boleh

menimbulkan risiko kepada kesihatan

dan kesan terhadap alam sekitar.


Soalan kaola, bagaimanakah

pelaksanaan pihak berkenaan

menangani masalah ini, dan sudahkah

ada tapak khusus untuk pelupusan

bahan buangan toksik ini? Sekian saja,

Yang Berhormat Pengerusi. Terima

kasih.

Yang Berhormat Pengerusi: Ahli-Ahli

Yang Berhormat, saya sekarang

mempersilakan Yang Berhormat

Menteri Kesihatan untuk mengulas

atau menjawab apa jua yang

dapat dijawab. Saya percaya Yang

Berhormat Menteri Kesihatan akan

dapat memberikan penjelasan dengan

tepat dan ringkas. Terima kasih.

Yang Berhormat Menteri

Kesihatan: Terima kasih, Yang

Berhormat Pengerusi. Assalamualaikum

Warahmatullahi Wabarakatuh. Yang

Berhormat Pengerusi dan Ahli-

Ahli Yang Berhormat. Terlebih dahulu,

kaola ingin mengucapkan berbanyak-

banyak terima kasih di atas soalan-

soalan dan cadangan-cadangan yang

telah ditimbulkan oleh Ahli Yang

Berhormat dan juga mengucapkan

terima kasih atas penghargaan yang

diberikan kepada Kementerian

Kesihatan, termasuklah pegawai-

pegawai dan kakitangan yang telah

cuba untuk memberikan perkhidmatan

sebaik mungkin kepada rakyat dan

penduduk di Negara ini.

Berhubung persoalan daripada Yang

Berhormat Pehin Orang Kaya Maharaja

Kerna Dato Paduka Seri Awang Haji

Yaakub bin Pehin Orang Kaya Maharaja

Diraja Dato Paduka Awang Haji Zainal,

iaitu ada rancangan untuk membuat

atau membina satu hospital lagi selain

hospital utama yang ada pada masa ini

iaitu Hospital Raja Isteri Pengiran Anak

Saleha.

Sepertimana yang telah saya nyatakan

kelmarin dalam mukadimah awal,

bahawa pihak Kerajaan Kebawah


Baginda Sultan dan Yang Di-Pertuan

Negara Brunei Darussalam telahpun

melantik 2 konsultan untuk

menyediakan pelan induk bagi

penambahbaikan dan menaik taraf

Hospital Raja Isteri Pengiran

Anak Saleha dan satu pelan induk

infrastruktur dan sistem kesihatan


Berdasarkan kepada kajian-kajian

dan dapatan-dapatan ini, barulah kita

dapat merancang sama ada sesuai

cost effective untuk mewujudkan

satu hospital lagi. Kita hendaklah

berdasarkan kepada kajian-kajian

yang munasabah dan dapat diterima

pakai, bukan sahaja untuk mengambil

kira kepadatan atau bertambahnya

penduduk di Negara ini dan juga

jumlah pesakit-pesakit tetapi banyak

aspek yang patut diambil kira dari segi

tenaga manusia, tempat yang

bersesuaian dan cost effective. Perkara

ini, masih lagi kita tunggu, finding

atau outcome daripada pelan induk

kedua-dua yang saya maksudkan

tadi, insya-Allah kita haruslah bersabar

dalam perkara ini.

Berhubung dengan mesin canggih

MRI, CT Scan dan seumpamanya.


Saleha adalah salah satu hospital


yang tertiary. Mana-mana hospital

ataupun pusat-pusat kesihatan yang

menghendaki rujukan kepada pesakit-

pesakit yang memerlukan rawatan

selanjutnya akan dirujuk kepada


Saleha, sama ada menghendaki

pemeriksaan dengan menggunakan

CT Scan, MRI dan juga mungkin untuk

diadakan satu pembedahan.

Ini jika diperlukan bagi pemeriksaan

termasuk evidence daripada

pakar-pakar yang berkemahiran dalam

sesuatu perkara itu. Tidaklah perlu

sekiranya diadakan lagi satu MRI

di Hospital Pengiran Muda Mahkota

Pengiran Muda Haji Al-Muhtadee Billah

di Tutong. Tetapi, yang mustahak

di sini, ialah pakarnya dalam

menganalisis sistem tersebut. Adakah

bersesuaian atau tidak dan begitu juga

kepada pembedahan-pembedahan,

ia memerlukan satu team work

yang mempunyai kepakaran khusus

dalam bidang masing-masing. Misalnya

dalam anaesthetic, dalam pakar-pakar

urology dan seumpamanya. Di sini kita

menghendaki satu teamwork bukan

sahaja pakar dalam satu bidang tetapi

juga dikhususkan kepada jururawat

yang mempunyai kepakaran. Kita

setakat ini, menumpukannya di Hospital

Raja Isteri Pengiran Anak Saleha. Insya-

Allah, kalau sekiranya kita mempunyai

tenaga kepakaran yang mencukupi, kita

boleh membekalkan equipment yang

boleh diguna pakai.

Dalam waktu yang sama, ada juga

sebahagian daripada hospital, kita

berikan CT Scan dan berbagai-bagai

equipment. Kita memikirkan jika banyak

pesakit di sana, doktor dari Hospital

Raja Isteri Pengiran Anak Saleha

(RIPAS) akan melawat sama ada dalam

seminggu sekali atau dua kali seminggu,

bagi hal-hal rujukan yang penyakitnya

tidak begitu kronik. Di sana, ada juga

disediakan doktor untuk melawat dan

memeriksa dan mengadakan minor

operation seperti Hospital Suri Seri

Begawan, Kuala Belait dan Hospital

Pengiran Muda Mahkota Pengiran Muda

Haji Al-Muhtadee Billah, Tutong.

Soalan yang diajukan dari Yang

Berhormat Datin Paduka Dayang Hajah

Salbiah binti Haji Sulaiman, berhubung

dengan peruntukan bagi Blok Women

and Children. Saya ingin betulkan,

mengikut skim value pada awalnya

diberikan peruntukan $60 juta, tetapi

memandangkan kepada keperluan-

keperluan yang mendadak, terutama

sekali untuk membeli equipment dan

juga bilik-bilik khusus seperti bilik

isolation, negative pressure, bilik-bilik

pembedahan, labour room untuk

perempuan yang bersalin, bilik-bilik ICU

seperti PICU, SICU, Medical Care Unit

dan seumpamanya, telah dikaji bahawa

keperluan-keperluan ini sangat

dikehendaki sebagai satu hospital yang

mempunyai kelengkapan dan mengikut

spesifikasi ataupun piawaian

antarabangsa. Hospital ini adalah satu

hospital yang akan memberikan rawatan

khusus kepada pesakit-pesakit

perempuan dan kanak-kanak.

Jadinya, ingin membetulkan tadi, bukan

sebenarnya $12 juta tetapi $60 juta dan

setelah direview pada masa ini,

perbelanjaan tersebut adalah kurang


lebih dalam $63 juta. Ini adalah

sebagai maklumat bersama.

Mengenai pemberian ubat, pemberian

ubat secara outsourcing, seperti yang

dicadangkan oleh Yang Berhormat

Datin Paduka Dayang Hajah Salbiah

binti Haji Sulaiman, kita mestilah

mengambil kira bahawa adakah kita

mempunyai farmasi yang berdaftar.

Kita mahu, kalau dioutsource seperti

negara- negara Europe atau United

Kingdom, mereka mempunyai banyak

orang berkelulusan dalam bidang

farmasi bukan sahaja berkelulusan

tetapi berdaftar; boleh mengamalkan

untuk memberi ubat, sedangkan kita

pada masa ini, di Negara Brunei

Darussalam mempunyai kekurangan

orang yang berkelulusan dan mereka

yang boleh mengamalkan untuk

memberikan ubat.

Insya-Allah, kalau sekiranya sudah

banyak ahli farmasi kitani, barulah kitani

dapat mengadjust sesuai untuk

dioutsource seperti mana juga

digunapakai di negara-negara luar

seperti di Europe, United Kingdom,

Germany dan seumpamanya. Yang

mustahak sekali, kita haruslah

mempastikan pemberian pesakit ubat ini

selamat. Selain itu, ianya hendaklah

mengetahui mengenai ubat-ubat yang

sesuai diberikan kepada pesakit, bukan

sahaja doktor memberikan ubat tetapi

ahli farmasi ini perlu membuat cross

check lagi, bagi memastikan adakah

sesuai ubat ini. Jadinya, yang mustahak

kita ambil kira bukan sahaja ubat tetapi

yang dipastikan ubat itu selamat dan

sesuai untuk diberikan kepada pesakit.

Soalan seterusnya yang diajukan oleh


Shafiee bin Ahmad, iaitu berhubung

dengan Skim Kejururawatan.

Memanglah kitani seperti yang saya

sarankan kelmarin, kita bersyukur

kehadrat Allah Subhanahu Wata’ala

kerana Kerajaan Kebawah Duli Yang

Maha Mulia Paduka Seri Baginda Sultan

dan Yang Di-Pertuan Negara Brunei

Darussalam telahpun memperkenankan

Skim Kejururawatan yang baru.

Memang langkah-langkah telah diambil

untuk memperkenalkan skim baru ini

untuk dinikmati oleh jururawat. Satu

jawatankuasa telahpun ditubuhkan dan

diselaraskan skim lama ini kepada skim

yang baru.

Perkara-perkara ini telah pun diteliti ada

banyak kekosongan jawatan yang boleh

diselaraskan dengan skim baru. Dari itu,

Kementerian Kesihatan dan juga atas

kebenaran Kementerian Kewangan telah

juga mentrade off beberapa jawatan

yang boleh diisikan insya-Allah

mengikut kelayakan-kelayakan. Pada

masa ini, jawatan baru yang telah

dibenarkan ialah 123 jawatan secara

trade off. Juga dengan meniadakan

162 jawatan. Ini adalah untuk

memberikan peluang kepada yang

berkelayakan dan boleh memenuhi

syarat-syarat Skim Kejururawatan yang

baru. Pada masa ini, ianya sedang

dalam proses ditemuduga dan

menunggu kebenaran ataupun dalam

proses pertimbangan oleh Suruhanjaya

Perkhidmatan Awam.

Ada juga, 7 jenis jawatan yang

mempunyai 267 kekosongan yang telah

pun dikenalpasti dan insya-Allah ianya


akan diiklankan tidak berapa lama lagi.

Ianya dalam proses pengiklanan dan

akan mengikut prosedur dan

persetujuan yang telah ditetapkan. Ada

lagi beberapa jawatan, iaitu bagi

peralihan ke skim baru ini, dengan

menubuhkan satu jawatankuasa

yang akan memprosesnya mengikut

prosedur-prosedur yang tertentu.

Dalam pada itu, kita juga mengenal

pasti bahawa terdapat jururawat-

jururawat dan bidan-bidan yang telah

berkhidmat sekian lama. Mereka ini

adalah tidak sesuai dengan skim baru

ini. Maka dalam proses tersebut, kita

akan menggunakan skim lama bagi

mereka ini yang tidak berkelayakan.

Mereka dari dulu, kurang berkelayakan

dari segi akademiknya. Maka kita

menyesuaikan dan memberi peluang

pada mereka itu untuk kenaikan

pangkat tertakluk kepada kekosongan

mengikut skim lama yang ada pada

masa ini. Sehinggalah mereka nanti

sama ada bersesuaian untuk

diselaraskan dengan skim baru ataupun

skim lama sehinggalah mereka bersara.

Satu lagi ialah berhubungkait dengan

Warga Emas. Warga Emas memanglah,

seperti saya sarankan banyak

bertambah jumlahnya dari masa ke

semasa. Saya ingin mengongsikan

bahawa peningkatan penduduk di

Negara ini yang berumur 60 tahun ke

atas pada tahun 2000 jumlahnya 13,900

iaitu 4.3%. Manakala, pada tahun 2010

meningkat kepada 22,200 iaitu 5.4%.

Seperti yang dinyatakan oleh Yang

Berhormat Awang Haji Mohd. Shafiee

bin Ahmad tadi, bahawa jangka hayat

bagi lelaki adalah meningkat kepada

76.5% pada 2012 begitu juga, wanita

lebih panjang umur daripada lelaki iaitu

78.8% pada tahun 2012 .

Walaupun begitu, kita ingin bersama-

sama mengongsikan cabaran utama

di kalangan warga emas yang kita

sifatkan sebagai vulnerable ialah

antaranya penyakit-penyakit kronik

yang tidak berjangkit termasuklah

masalah penglihatan, kurang

pendengaran dan demtentia. Ini tidak

dapat kita hindarkan, ageing process.

Walau bagaimanapun, mengikut

perangkaan di Kementerian Kesihatan,

punca kematian yang tertinggi bagi

warga emas di Negara ini ialah kanser,

penyakit jantung, diabetes dan penyakit

cardiovascular. Pada tahun 2011 sahaja,

sejumlah 712 Warga Emas yang

berumur 60 tahun ke atas yang

meninggal dunia didapati 22.1%

disebabkan penyakit kanser, 15%

disebabkan penyakit jantung dan 12.4%

disebabkan penyakit diabetes.

Menyedari akan hakikat ini, maka

penjagaan kesihatan pada Warga Emas

dengan jumlah tersebut, Kerajaan

Kebawah Duli Yang Maha Mulia Paduka

Seri Baginda Sultan dan Yang

Di-Pertuan Negara Brunei Darussalam

melalui Kementerian Kesihatan terus

berusaha untuk meningkatkan dan

memperkembangluaskan perkhidmatan

penjagaan kesihatan di Negara kita ini

untuk meliputi perkhidmatan, khususnya

bagi kepakaran dalam geriantrics

bermula di peringkat penjagaan asasi

dan sehinggalah di peringkat secondary

dan tertiary. Risiko menghidap penyakit-

penyakit tidak berjangkit yang

sebenarnya ialah behaviorial factors.


Insya-Allah, kalau kita sentiasa

mengamalkan cara hidup sihat, seperti

pengambilan makanan sihat yang

seimbang, mengambil makanan kurang

gula, kurang garam serta

membanyakkan makan buah-buahan

dan sayur-sayuran, tidak merokok dan

melakukan kegiatan fizikal yang

konsisten sekurang-kurangnya 150 minit

dalam seminggu atau mengikut

kemampuan kita. Kalau kita sudah

meningkat umur, perkara inilah satu

daripada ciri yang penting untuk

memastikan kita berkeadaan sihat

walafiat, insya-Allah.

Dalam pada itu, dalam usaha kita

untuk memberikan perkhidmatan

kepada warga emas ini, Kementerian

Kesihatan telah juga memperkenalkan

pemeriksaan kesihatan khususnya

kepada mereka yang berumur 40 tahun

ke atas yang bermula di Pusat Kesihatan

Sungai Liang yang dilancarkan pada

tahun 2013. Insya-Allah Program

Kesihatan (Health Screening) ini akan

dilaratkan di semua Pusat-Pusat

Kesihatan di Negara ini. Dalam pada itu

juga, ingin saya maklumkan di sini

Kementerian Kesihatan dengan

kerjasama Kementerian Kebudayaan,

Belia dan Sukan, insya-Allah akan

mengadakan program bagi warga emas

selama 12 minggu yang bertempat

di Pusat Kegiatan Warga Emas, Skim

Perumahan Negara Lambak Kanan,

Mukim Berakas. Pelbagai aktiviti

telahpun dirancangkan termasuklah

program senam aerobik.

Taklimat akan disampaikan oleh pakar-

pakar dalam pelbagai bidang iaitu pakar

geriatrik, pergigian, pemakanan,

farmasi, fisioterapi dan sebagainya.

Inilah usaha kita untuk memberikan

kesedaran dan penerapan betapa

pentingnya penjagaan dan pengamalan

hidup sihat kepada warga emas. Dalam

pada itu, kita juga menyediakan

kepakaran perubatan khusus bagi warga

emas itu, iaitu perubatan geriantrics.

Pada masa ini, kita mempunyai seorang

pakar dalam geriantrics. Insya-Allah, 2

orang lagi akan tamat dalam kepakaran

ini, iaitu pada tahun ini seorang, insya-

Allah ada seorang lagi pada tahun 2015.

Perkhidmatan perubatan geriantrics.

merangkumi bukan sahaja rawatan

fizikal tetapi jua memerlukan kaedah

multi disciplinary dalam berbagai bidang

kepakaran termasuk juga doktor,

penjagaan kesihatan asasi, jururawat,

alat profesional dan juga seumpamanya.

Seperti yang saya jelaskan

kelmarin, bahawa Kementerian

Kesihatan insya-Allah, akan memberikan

perkhidmatan iaitu, Home Based

Nursing yang ada pada masa ini untuk

diluaskan lagi bagi memberikan

perkhidmatan kepada warga emas

secara peringkat-peringkat pada masa

akan datang dengan memberikan

rawatan di rumah-rumah tetapi

tertakluk kepada penilaian dan

sokongan doktor yang berkenaan.

Itulah antara perkara yang dalam

kesiapsiagaan untuk kitani menjaga

dan mengukuhkan perkhidmatan

kesihatan kepada warga emas dan

amalan-amalan yang terbaik. Inisiatif ini

terdapat juga di negara-negara seperti

negara Jepun, Korea dan Singapura.

Insya-Allah kita akan mengadakan

lawatan di sana untuk mengetahui


bagaimana cara yang lebih berkesan

lagi untuk memberikan perkhidmatan

kepada warga emas ini. Yang mustahak

sekali ialah juga hendaklah kita

bekerjasama bukan saja Kementerian

Kesihatan tetapi dengan semua

stakeholders, pihak swasta, masyarakat

dan ahli keluarga warga emas. Kita

sama-sama menjaga kesihatan mereka

supaya mereka akan sentiasa

berkeadaan sihat dan wal’afiat.

Perkara yang ditimbulkan seterusnya,

oleh Yang Berhormat Awang Haji

Tahamit bin Haji Nudin, iaitu berkenaan

dengan adakah ada restoran sihat dan

seumpamanya. Berhubung dengan ubat

tradisional, kata Yang Berhormat Awang

Haji Tahamit bin Haji Nudin tadi, ada

ubat tradisional boleh merawat

penyakit. Yang sebenarnya, perkara-

perkara begini, bukan kita tidak percaya

dengan ubat tradisional tetapi yang

mustahak sekali hendaklah juga

diperiksa di hospital-hospital bagi

memastikan apa penyakit yang

sebenarnya kerana kita mempunyai alat

perkakas, seperti MRI, CT Scan.

Adakah ia mempunyai penyakit-penyakit

jantung, mata dan penyakit

seumpamanya. Jadi ada jenis-jenis

rawatan yang boleh dirawat dan dibaiki

menggunakan dengan kaedah-kaedah

saintifik berdasarkan kepada evidence

based. Jangan nanti kita terpedaya. Ini

ada kes benar. Ia berubat kampung,

lama-kelamaan sudah kronik baru

datang ke Bahagian Accident and

Emergency (A & E) didapati penyakit ini

adalah kronik, jadi adalah menjadi satu

kesukaran untuk doktor memberikan

rawatan yang sebaik-baiknya kalau

sudah terlampau kronik.

Yang saya sarankan tadi ialah, kita cuba

untuk memberikan pencegahan dan

pengawalan lebih baik daripada

rawatan. Itulah konsep Kerajaan bagi

mencegah lebih awal, kerana mencegah

itu adalah lebih cost offective dan lebih

baik mengesan awal daripada ia

terlampau kronik. Kalau ia kronik adalah

sukar untuk kita memberikan rawatan-

rawatan tertentu. Dalam kesempatan

ini, adalah baiknya juga kita

menggunakan perkhidmatan di hospital

yang ada pada masa ini bagi

memastikan ianya lebih baik awal

dikesan dan dapat diperbaiki ataupun

dapat dirawat dengan sebaik-baiknya

terutama sekali kalau penyakit jantung

tidak dapat diubat terpaksa jua, sama

ada ia dioperasi atau open heart

surgery.

Apa yang saya maksudkan disini kalau

sekiranya kita percaya akan makan ubat

itu diteruskan tetapi dalam waktu yang

sama adalah perlu kita minta advise

berdasarkan penyiasatan dan rawatan-

rawatan daripada pakar yang tertentu

bagi memastikan ianya jangan sampai

kita menyesal kemudian hari. Itulah

barangkali satu perkara yang harus kita

ambil ingatan dalam perkara ini.

Satu lagi yang ditimbulkan,

ialah berhubung dengan adanya

permakanan-permakanan di sekolah-

sekolah dan seumpamanya. Dalam

hal ehwal penyediaan makanan

ini, telah pun dirundingkan dengan

kerjasama di antara pihak Kementerian

Kesihatan iaitu Bahagian Permakanan

dengan Kementerian Pendidikan

bagi memastikan kanak-kanak

ini akan disediakan barang–barang


yang berkeadaan sihat dan bukannya

sewenang-wenangnya untuk

membiasakan kanak-kanak itu

memakan makanan yang sihat dan

seimbang. Apa yang mustahak di sini

mungkin barangkali, kanak-kanak yang

kelaparan ini tidak breakfast sebelum

sekolah. Apa yang mustahak, kita akan

terus bekerjasama dengan Kementerian

Pendidikan perihal pemantauan

permakanan yang sesuai dan seimbang

bagi memastikan kanak-kanak itu sihat

dan juga mengamalkan cara hidup

sihat.

Berhubung dengan pemantauan

permakanan di restoran, kita ada satu

unit khas dalam perkara permakanan ini

iaitu Bahagian Kawalan Kualiti dan

Pengawalan Keselamatan Makanan.

Ia berperanan untuk memastikan

makanan tempatan yang diimport

ke Negara ini adalah selamat dan

berkualiti untuk pengguna. Dari masa ke

semasa, memanglah pegawai-pegawai

daripada Bahagian Kualiti Pengawalan

Keselamatan Makanan ini membuat

lawatan di restoran-restoran dan

kedai-kedai makan bagi memastikan

penyediaan makanan itu selamat

dimakan oleh orang awam.

Ini termaktub dalam undang-undang

iaitu di bawah Akta Kesihatan Awam

dan Peraturan-Peraturan Kesihatan

Awam. Sebelum restoran tersebut

dibuka, ianya akan diperiksa. Begitu

juga tukang-tukang masak dan

penyelia-penyelia yang membuat

makanan itu diperiksa kesihatan

mereka, adakah mereka ini fit atau

tidak layak menjadi tukang masak dan

seumpamanya.

Untuk makluman bersama, bahawa

daripada hasil-hasil lawatan dan aduan-

aduan orang ramai, terdapat juga

beberapa restoran telah ditutup kerana

didapati kualiti dan keselamatan

makanannya tercemar. Misalnya

pada tahun 2013 saja, pihak Bahagian

Pengawalan Makanan ini menerima

79 aduan di Negara ini dan beberapa

premis restoran telahpun ditutup kerana

didapati keadaannya tidak memuaskan

dan boleh memudaratkan kesihatan

awam. Jadinya itu salah satu daripada

tugas Bahagian Pengawalan Makanan

ini, bagi memastikan permakanan yang

disediakan adalah selamat dimakan

oleh orang awam. Memang ada satu

unit telah dibentuk dalam Kementerian

Kesihatan.


Berhormat, saya berpendapat jawapan-

jawapan Yang Berhormat itu sungguh

tepat dan terperinci. Mengenai soalan-

soalan atau cadangan-cadangan lain itu,

biarlah dijawab secara bertulis

pada kemudian hari. Ahli-Ahli Yang

Berhormat, Tajuk SM - Kementerian

Kesihatan ini diundi. Siapa bersetuju,

sila angkat tangan.

(Semua Ahli mengangkat tangan

bersetuju)

Terima kasih. Maka Tajuk SM -

Kementerian Kesihatan diluluskan.

Yang Mulia Jurutulis II: Tajuk SM -

Kementerian Kesihatan dijadikan

sebahagian daripada Jadual.


Yang Berhormat, perbincangan


mesyuarat Jawatankuasa ini

ditangguhkan selama 15 minit.

(Mesyuarat Jawatankuasa berehat sebentar)

(Mesyuarat Jawatankuasa

bersidang semula)

Yang Berhormat Pengerusi:

Bismillahir Rahmanir Rahim. Ahli-Ahli

Yang Berhormat. Alhamdulillah kita

telah dapat menyelesaikan Tajuk

Kementerian Kesihatan tadi. Sekarang,

kita akan meneruskan perbincangan

mengenai Rang Undang-Undang (2014)

Perbekalan 2014/2015 dan akan

membincangkan Tajuk seterusnya. Oleh

kerana hari ini hari Jumaat, maka

Persidangan hari ini akan berakhir pada

pukul 11.00 pagi nanti.

Yang Mulia Jurutulis II: Tajuk

seterusnya, Tajuk SN01A - Jabatan

Kementerian Perhubungan hingga Tajuk

SN08A - Jabatan Kaji Cuaca.


Yang Berhormat, Kementerian

Perhubungan dan jabatan-jabatan di

bawahnya dibuka untuk dibahas.

Sebelum itu, saya difahamkan Yang

Berhormat Menteri Perhubungan ingin

membuat penyataan ringkas berkenaan

Kementerian berkenaan. Silakan Yang

Berhormat.

Yang Berhormat Menteri

Perhubungan: Bismillahir Rahmanir

Rahim. Yang Berhormat Pengerusi,

Ahli-Ahli Yang Berhormat.

Assalamu’alaikum Warahmatullahi

Wabarakatuh. Kaola mengucapkan

terima kasih atas peluang yang

diberikan ini. Mula-mula sekali, kaola

bersyukur ke hadrat Allah Subhanahu

Wata’ala atas peruntukan yang telah

dibentangkan. Kaola dengan hormat dan

takzim menjunjung kasih Kehadapan

Majlis Kebawah Duli Yang Maha Mulia

Paduka Seri Baginda Sultan Haji

Hassanal Bolkiah Mu’izzaddin

Waddaulah ibni Al-Marhum Sultan Haji

Omar ‘Ali Saifuddien Sa’adul Khairi

Waddien, Sultan dan Yang Di-Pertuan

Negara Brunei Darussalam atas limpah

perkenan Baginda, ke atas peruntukan

ini dan berterima kasih kepada

Kementerian Kewangan kerana

menyediakan peruntukan berjumlah

$83,919,920.00 bagi Kementerian

Perhubungan, yang insya-Allah

akan membolehkan Kementerian

Perhubungan menjayakan kerja-kerja

pelaksanaan projek-projek strategik

Kementerian Perhubungan.

Seterusnya, kaola ingin mengongsikan

beberapa projek dan inisiatif

mengikut strategi atau core strategies

Kementerian Perhubungan yang

menjurus kepada pencapaian visi

iaitu “Ke Arah Masyarakat Pintar Dengan

Perhubungan Cemerlang dan Negara

Yang Berdaya Saing 2017”.

Strategi-strategi teras ini, adalah bagi

menjunjung titah Kebawah Duli Yang

Maha Mulia Paduka Seri Baginda Sultan

Haji Hassanal Bolkiah Mu’izzaddin

Waddaulah ibni Al-Marhum Sultan Haji

Omar ‘Ali Saifuddien Sa’adul Khairi

Waddien, Sultan dan Yang Di-Pertuan

Negara Brunei Darussalam dalam Majlis

Pembukaan Rasmi Mesyuarat Negara

kali ini dan menyokong tema

belanjawan pada tahun ini.


Teras No. 1 - Pengkoporatan dan

Penswastaan. Kementerian sedang

meneliti dan menjalankan 4 inisiatif ke

arah penswastaan dan pengkoporatan,

iaitu:

1.1 Penswastaan Perkhidmatan Jabatan

Pelabuhan-Pelabuhan;

1.2 Penubuhan Autoriti Maritim dan

Pelabuhan Negara Brunei

Darussalam (AMPBD);

1.3 Pengkoporatan Pos; dan

1.4 Mengkomersialkan pengurusan

Lapangan Terbang Antarabangsa

Brunei (LTAB)

Kementerian ini menyedari keempat-

empat inisiatif ini lebih sesuai

dilaksanakan oleh sektor swasta, supaya

ia akan dapat membukakan lebih

banyak peluang perniagaan dan

pekerjaan dalam sektor pengangkutan

di Negara Brunei Darussalam, di

samping menjana suasana yang lebih

berkembang dan vibrant.

Teras No. 2 - Memudah Cara dan

Menggalakkan Penyertaan Sektor

Swasta. Beberapa inisiatif di bawah

teras ini ialah:

2.1 Pengeluaran lesen 4th Generation

Long Term Evaluation (4G LTE)

kepada Syarikat DST

Communication Sdn. Bhd. dan

mana-mana syarikat yang difikirkan

sesuai untuk mendapatkannya;

2.2 Perkhidmatan Penerbangan

serantau berdaftar di Negara Brunei

Darussalam;

2.3 Skim Grant AITI. Skim ini telah

memberikan sebanyak $1.8 juta

dalam bentuk bantuan kewangan

kepada 14 buah syarikat tempatan

untuk mengembangmajukan

produk, meningkatkan kepakaran

serta menggalakkan perkembangan

local content. Skim ini diharap

mendorong usaha ke arah

kesejahteraan pekerja-pekerja

sektor swasta dan seterusnya

membukakan peluang pekerjaan

yang lebih luas;

2.4 Pengkomersialan atau meng-

komersialkan fungsi pemeriksaan

kenderaan. Ini merupakan peralihan

dari Kerajaan kepada sektor swasta.

Walaupun fungsi ini insya-Allah,

dijalankan oleh pihak swasta,

kehendak standard dan keperluan

adalah seperti yang ditetapkan oleh

Jabatan Pengangkutan Darat.

Teras No. 3 - Pembangunan

Infrastruktur (Infrastructure

Development). Beberapa inisiatif

di bawah teras ini ialah:

3.1 Pembangunan Infrastruktur

di Lapangan Terbang Antarabangsa

Brunei mempunyai dua rangkaian;

a. Projek “Modernisation of (LTAB)

Brunei International Airport” ini

dijalankan oleh Lembaga

Kemajuan Ekonomi Brunei

Darussalam (BEBD). Projek ini

kita lihat sekarang dan dijangka


siap pada penghujung tahun

2014 ini, insya-Allah. Apabila

siap, ia berupaya menampung

sehingga 3 juta penumpang

setahun.

b. Projek Membaik Pulih dan

Menaik Taraf Landasan

Lapangan Terbang Antarabangsa

(Airfield Pavement Rehabilitation

Works at Brunei International

Airport). Ia akan dapat

menampung dan memastikan

keselamatan pesawat-pesawat

komersial yang baru dan bersaiz

besar.

3.2 Projek Port Berth Extension. Projek

ini akan memanjangkan Dermaga

Kontena Muara daripada 800 meter

yang ada sehingga 1 kilometer.

Hasil projek pembesaran ini,

Dermaga Kontena Muara akan

dapat menampung dua buah

kontena sekali gus. Konsultan telah

dilantik dan kontrak telah

ditandatangani pada 12 Mac 2014

yang lepas.

3.3 Fibre-to-the-home (FTTH) -

Pelaksanaan fibre-to-the-home

(FTTH) menggunakan talian fibre

optic untuk memberikan

perkhidmatan internet jalur lebar

sedang giat dijalankan oleh

Telekom Brunei Berhad (TelBru) ke

beberapa kawasan di Negara Brunei

Darussalam. Sasaran bagi tahun

2014 ialah untuk mencapai 80%

premis perumahan dibekalkan

dengan infrastruktur FTTH secara

berfasa.

3.4 Pembinaan Menara Telekomunikasi-

Bagi menangani isu “mobile

spillover” limpahan liputan

pemancaran perkhidmatan dari

negara jiran dan menampung

beberapa blank areas, Kementerian

Perhubungan melalui AITI

memberikan perhatian serius

kepada pembinaan menara seperti

berikut:

i. Sebanyak 235 (DST sebanyak

151 dan B-Mobile sebanyak 84)

menara telah siap di seluruh

Negara; dan

ii. Sebanyak 29 lagi menara akan

dibina.

Kementerian ini juga sedang

melaksanakan 2 projek yang

melibatkan pelan-pelan induk

seperti berikut:

3.5 Projek Pelan Induk Pengangkutan

Darat (Land Transport Master Plan)

- Projek ini dikendalikan oleh pihak

CSPS mulai Julai 2012 dan telah

pun hampir selesai. Perkembangan

dalam sektor pengangkutan darat,

dijangka akan menjana 64 ribu

peluang pekerjaan berkaitan

dengan projek pengangkutan darat,

menjelang tahun 2035. Ini kira-kira

17% daripada jumlah keseluruhan

peluang pekerjaan yang

dianggarkan berjumlah 380,000

pada tahun 2035.

3.6 Pelaksanaan projek-projek ke arah

Pelan Induk Maritim (Maritime

Master Plan). Pelan Maritim ini

diharap akan menjana lebih kurang


2 ribu peluang pekerjaan menjelang

tahun 2020.

Teras No. 4 - Peningkatan Operasi, di

bawah ini terdapat 2 perkara penting

iaitu:

4.1 Meningkatkan Kapasiti Jabatan Kaji

Cuaca. Inisiatif ini dihasratkan

untuk membawa impak yang lebih

berkesan kepada orang ramai

terutamanya dalam sektor

pertanian, perikanan, pelaut-pelaut,

industri-industri pembangunan dan

pelancongan.

4.2 Perkhidmatan “on-line” Sistem

Pengangkutan Darat (SPD) -

Pendaftaran “on-line” bagi

permohonan/pembaharuan lesen

memandu dan lesen kenderaan,

telah bermula pada bulan Mei 2013.

Alhamdulillah, sehingga Februari

tahun ini, hampir 700 permohonan

secara “on-line” telah diterima.

Dalam kesempatan ini, kaola

mengucapkan terima kasih dan syabas

kepada semua pengguna yang telah pun

menggunakan perkhidmatan on-line ini.

Insya-Allah, beberapa perkhidmatan

value added sedang dilaksanakan

antaranya, perkhidmatan penghantaran

melalui pos, “Mobile App” SIKAP dan

perkhidmatan sistem Online Tendering.

Teras No. 5 - Pembangunan Sumber

Manusia. Beberapa projek ini ialah:

5.1 Penubuhan Akademi Maritim Brunei

(BMA). Perkara ini sudah pun

disentuh dengan panjang lebar

lebih awal dalam Majlis

Permesyuaratan ini.

5.2 Kurikulum Sekolah Memandu dan

Motosikal - Beberapa peningkatan

dan penaiktarafan sedang

diusahakan seperti:

a) Mengemaskinikan Kurikulum

Memandu melalui latihan

Defensive Driving sejak tahun

2013;

b) Menambah jumlah jam

pembelajaran memandu bagi

bakal-bakal pemandu; dan

c) Menguatkan Peraturan dan Akta

Pengeluaran Lesen Motosikal

dengan memperkenalkan 3 kelas

lesen (mengikut kuasa enjin)

mulai 1 November 2013 lepas.

5.3 Projek ICT Rural Outreach Program

(iROP) - Projek ini, dilaksanakan

sebagai projek rintis sejak tahun

2011. Projek ini, antara lain

menumpukan kepada penubuhan

sebuah Pusat Komuniti ICT yang

akan beroperasi di Pusat Komersial,

Kompleks Bangunan Bumiputera

Bangar mulai penghujung bulan

Mac 2014. Seramai 50 peserta akan

diberikan latihan asas ICT,

menjurus kepada kemahiran dan

keusahawanan entrepreneurship).

Seterusnya, projek ini adalah

sesuatu yang boleh dikembangkan

dan dimajukan lagi dengan

kerjasama pihak Kementerian Hal

Ehwal Dalam Negeri untuk lebih

memudah cara aktiviti ekonomi


masyarakat tempatan di luar

bandar.

5.4 National ICT Manpower Master Plan

for Brunei Darussalam - Pelan induk

ini akan menghasilkan rangka kerja

bagi kompetensi ICT (National ICT

Competency Framework) iaitu

roadmap perancangan kerjaya.

kemahiran dan kompetensi dalam

bidang ICT. Projek ini akan

dilaksanakan oleh AITI mulai bulan

April 2014.

Seterusnya, Kementerian

Perhubungan juga melihat keperluan

untuk menyediakan National

Competency Framework yang

menyeluruh bagi sektor

pengangkutan. Dengan National

Competency Framework ini,

pembangunan sumber manusia dan

peluang pekerjaan dalam sektor

pengangkutan akan dapat dirangka

dengan lebih terarah dan berpusat

(centralised).

Teras No. 6 - Safety Security dan

Clean Environment (HSE). Beberapa

projek dalam teras ini ialah:

6.1 Usaha dan inisiatif keselamatan

jalan raya - Pelbagai inisiatif

diteruskan, antara lain merangkumi

aktiviti-aktiviti keagamaan, kempen

kesedaran dan usaha kerjasama

dengan pihak swasta, akademia dan

NGOs bagi menangani isu

keselamatan jalan raya di Negara

ini.

6.2 Pelancaran nama baru Sistem

Demerit dan penguatkuasaan

sepenuhnya. Sistem Demerit kini

dikenali sebagai Sistem

Keselamatan Amalan Pemandu

(SiKAP) dan mulai berkuatkuasa

pada 1 Oktober 2013 lepas.

Insya-Allah, segala pembaikan

dalam segi pemanduan ini, kaola

harap adalah bukan berpunca dari

SiKAP ini semata-mata, tetapi terbit

daripada hasrat semua pengguna

untuk menjadi pemandu yang lebih

bertanggungjawab, berhemah dan

kompeten.

Mengambil kesempatan ini, Yang

Berhormat Pengerusi, kaola

mengucapkan syabas dan terima

kasih kepada semua pihak yang

terlibat, khususnya kepada

pengguna-pengguna jalan raya atas

sokongan yang telah diberikan.

6.3 Sistem Pengawasan Navigasi

Komunikasi/Pengurusan Trafik

Udara (CNS/ATM) - Dengan isu

yang berlaku di negara jiran kita,

projek ini mempunyai prominse

yang tinggi sedikit dan akan

meningkatkan keupayaan Lapangan

Terbang Antarabangsa Brunei

(LTAB) dalam pengurusan lalu

lintas udara bagi memastikan

keselamatan penerbangan awam.

6.4 Penubuhan Majlis Penasihat ke atas

isu-isu yang berhubung kait dengan

perisian (Content Advisory Council -

CAC) - Kementerian ini sangat

menekankan supaya orang ramai

menggunakan media social seperti

Facebook dan WhatsApp, Instagram

dan Google+ dan sebagainya


secara positif dan lebih

bertanggungjawab. Dalam hal ini,

satu Majlis Penasihat Perisian

(Content Advisory Council – CAC)

telah ditubuhkan dengan

dipengerusikan bersama oleh

Kementerian Perhubungan dan

Jabatan Perdana Menteri dan

dianggotai oleh berbagai pihak yang

berkepentingan.

Mengambil kesempatan ini, kaola

mengucapkan terima kasih atas

keprihatinan dan perhatian Ahli-Ahli

Yang Berhormat dalam

permesyuaratan lepas dalam

mendukung usaha Kementerian

Perhubungan ke arah penggunaan

ICT yang lebih berhemah.

Sebagai penutup, Yang Berhormat

Pengerusi, kaola mengambil

kesempatan ini mengucapkan

penghargaan kepada rakan-rakan Ahli

Yang Berhormat dan orang ramai

kerana menggunakan perkhidmatan-

perkhidmatan online, memandu dengan

berhemah dan penggunaan ICT yang

penuh berhemah dan bersopan, bukan

dengan maksud membangkit perasaan

benci atau menghasut.

Insya-Allah, Kementerian Perhubungan

dengan pimpinan bijaksana Kebawah


Baginda Sultan dan Yang Di-Pertuan

Negara Brunei Darussalam, dan

kerjasama dan feedback dari semua

orang ramai dan industri akan

menjalankan tugas dan tanggungjawab

dengan penuh titih dan prihatin. Sekian,

Yang Berhormat Pengerusi, terima

kasih.

Yang Berhormat Pengerusi: Terima

kasih, Yang Berhormat Menteri

Perhubungan. Sekarang, Tajuk

Kementerian Perhubungan dan jabatan-

jabatan di bawahnya, dibuka untuk

dibahas. Ahli-Ahli Yang Berhormat,

yang ingin bercakap, sila angkat tangan.

Silakan, Yang Berhormat Datin Paduka


Sulaiman.

Yang Berhormat Datin Paduka


Sulaiman: Bismillahir Rahmanir Rahim.


Pengerusi.

Terlebih dahulu, kaola mengucapkan

terima kasih atas mukadimah yang telah

disampaikan tadi oleh Yang Berhormat

Menteri Perhubungan. Kaola ada

3 perkara yang hendak ditimbulkan:

1) Berhubung dengan keupayaan dan

kapasiti Jabatan Penerbangan Awam.

Di kesempatan ini, kaola ingin

mengambil iktibar daripada tragedi

kehilangan pesawat Malaysian

Airlines MH370 dan seterusnya

meneliti keupayaan dan kapasiti yang

terdapat di Lapangan Terbang

Antarabangsa.

Berhubung dengan perkara ini, kaola

ingin menimbulkan beberapa soalan.

Berhubung dengan kapasiti Jabatan

Penerbangan Awam, khusus

keupayaan kawalan lalu lintas udara.

i. Kaola ingin bertanya, adakah jumlah

pegawai dan kakitangan di Bahagian

Perkhidmatan Lalu Lintas Udara

terutama pegawai-pegawai


menguasai lalu lintas udara (air

traffic controllers) telah mencukupi

dan adakah semua jawatan yang ada

pada masa ini telah semua diisikan

termasuk juga jawatan Pegawai

Mencari dan Menyelamat?

ii. Memandangkan Pegawai Menguasai

Lalu Lintas Udara (Air Traffic

Controllers) memegang tugas yang

penting, kaola ingin bertanya, adakah

isu-isu seperti perkembangan kerjaya

(career development) dan Skim

Perkhidmatan Pakar Khas bagi Air

Traffic Controllers telah dijalankan

penelitian seperti yang telah

dijalankan kepada skim-skim

perkhidmatan yang lain yang telah

dijelaskan oleh Yang Berhormat

Menteri Kewangan II (Kedua),

Jabatan Perdana Menteri semasa

menjawab soalan-soalan di bawah

Jabatan Perdana Menteri?

iii. Bagaimanakah Kementerian

Perhubungan sentiasa memastikan

bahawa Perkhidmatan Kawalan

Lalu Lintas Udara, infrastrukturnya,

kemahiran kakitangannya, peralatan

dan lain-lainnya, telah mengikuti

International Civil Aviation

Organization Bench Marking?

iv. Bagaimanakah keupayaan peralatan

radar yang digunakan di Lapangan

Terbang Antarabangsa Brunei pada

masa ini dan adakah kerja-kerja

maintenance oleh pakar-pakar

sentiasa dijalankan sepenuhnya ke

atas radar tersebut?

Perkara kedua, ialah mengenai Early

Warning System. Alhamdulillah,

Kementerian Perhubungan telah

mengambil tindak balas yang positif ke

atas cabaran yang dihadapi oleh Negara

dalam menangani keadaan cuaca hujan

lebat yang dialami setiap tahun dengan

menaikkan taraf Bahagian Perkhidmatan

Kaji Cuaca kepada sebuah jabatan iaitu

Jabatan Kaji Cuaca.

Di sini, kaola ingin mencadangkan

supaya Jabatan Kaji Cuaca menubuhkan

Early Warning System (Sistem Amaran

Awal) kepada orang ramai dengan

menggunakan social media yang

terdapat dalam smartphone yang

merupakan alat yang paling popular

digunakan pada ketika ini.

Perkara yang terakhir, ialah mengenai

Transport Master Plan. Semasa

sesi dialog bersama Kementerian

Perhubungan, kami telah dimaklumkan,

bahawa final report mengenai Transport

Master Plan yang dibuat oleh CSPS

bersama sebuah konsultan asing akan

dikeluarkan pada awal tahun ini.

Kaola ingin mencadangkan supaya

Kementerian Perhubungan akan

mengongsikan timeline pelaksanaan

Transport Master Plan tersebut. Terima


Yang Berhormat Pengerusi: Silakan,

Yang Berhormat Awang Haji Mohd Yusof

bin Haji Dulamin.


Mohd. Yusof bin Haji Dulamin:


Pengerusi dan Ahli-Ahli Yang Berhormat.

Kaola ingin menyentuh mengenai

penggunaan peralatan TVRO yang

sedang hangat dipercakapkan oleh


masyarakat kitani, yang sedang dimiliki

oleh penduduk Negara Brunei

Darussalam.

Baru-baru ini, Kerajaan telah mengambil

langkah untuk mengawal penggunaan

peralatan tersebut dengan mengenakan

lesen sebanyak $360 setahun, yang

telah bermula berkuat kuasa pada awal

bulan Mac 2014 dan difahamkan dalam

jangka masa 5 tahun akan datang

penggunaan peralatan tersebut akan

dihapuskan.

Dalam langkah awal juga Bahagian

AITI, Kementerian Perhubungan telah

menemui rakyat di keempat-empat

daerah bagi mendapatkan maklum balas

dan pandangan-pandangan mengenai

perkara tersebut. Kaola ingin

mengetahui apakah respons daripada

orang ramai di Negara ini terhadap

perkara tersebut dan apakah keputusan

untuk mengenakan bayaran lesen

sebanyak $360 setahun itu satu

ketetapan yang tidak dapat diubah,

sama ada untuk diturunkan harganya

kepada satu jumlah yang minimum

sebanyak $25 setahun, seperti mana

juga jumlah harga kepada lesen-lesen

peralatan komunikasi yang lain yang

ada pada masa ini. Sekiranya jumlah

tersebut tidak dapat lagi diganggu gugat

dan masih dengan harga yang

ditetapkan sebanyak $360 setahun,

kaola mencadangkan supaya jumlah

tersebut dapat dipertimbangkan untuk

dibagi 12 bulan dengan mengenakan

bayaran sebanyak $30 sebulan dan

perlu dibayar pada tiap-tiap bulan

seperti juga yang dikenakan kepada

pengguna peralatan Astro yang ada

di Brunei pada masa ini. Perkara ini

dipohonkan, adalah memandangkan

jumlah sebanyak $360 setahun itu

adalah merupakan satu bebanan yang

agat berat kepada pemilik-pemilik TVRO

yang tidak kurang pemiliknya terdiri

daripada penduduk-penduduk yang

berpendapatan rendah dan sederhana

kemampuannya.

Mengenai perhubungan telefon

di kawasan pedalaman, walaupun ianya

dilihat keramaian penggunaanya

berkurangan, namun keperluannya

adalah sangat-sangat diperlukan

sebagai alat penghubung yang cepat

kepada penduduk pedalaman. Oleh

itu, diharap pihak Kementerian

dapat mengambil inisiatif untuk

memelihara dari masa ke masa bagi

memenuhi kehendak penduduk-

penduduk pedalaman terutama sekali

dalam masa-masa kecemasan.

Menyentuh mengenai perhentian bas

yang pernah kitani bincangkan bersama

dalam muzakarah di Kementerian yang

lalu. Saya penuh berharap supaya ianya

dapat dilihat dengan begitu teliti

tentang keperluannya, kerana apa yang

dapat kita nampak pada ketika ini ianya

sangat-sangat diperlukan.

Mengenai perhentian bas di Pekan Kuala

Belait yang masih ditempatkan

di tempat yang lama dan dalam jangka

masa yang akan datang, saya percaya

ianya masih boleh dipakai untuk

memenuhi kehendak masa kini. Setelah

melihat jumlah bas yang ada pada

masa ini dan keperluannya, ianya perlu

diupgrade saja untuk menyesuaikan

keselesaan penumpang apabila waktu

hujan dan panas.


Yang Berhormat Pengerusi: Terima

kasih, Yang Berhormat, cukuptah

dulu nanti boleh disambung. Ahli-Ahli

Yang Berhormat, mesyuarat atau

perbincangan Jawatankuasa ini

ditangguhkan dulu dan kita bersidang

semula di peringkat Majlis Mesyuarat

Negara.

(Mesyuarat Jawatankuasa

ditangguhkan)

(Majlis Mesyuarat bersidang

semula)

Yang Berhormat Yang Di-Pertua:


Persidangan Majlis Mesyuarat Negara

bersidang semula. Ahli-Ahli Yang

Berhormat, Persidangan Majlis

Mesyuarat Negara ini ditangguhkan dan

insya-Allah kita akan bersidang semula

pada esok hari iaitu hari Sabtu,

20 Jamadilawal 1435 Hijrah bersamaan

22 Mac 2014 Masihi, pukul 9.30 pagi.

Terima kasih.

(Majlis Mesyuarat ditangguhkan)

PERSIDANGAN DEWAN MAJLIS - councils.gov.bn Images/laporan2014/updated/laporan_21_mac_201… · PAGI...

Documents

Transcript of PERSIDANGAN DEWAN MAJLIS - councils.gov.bn Images/laporan2014/updated/laporan_21_mac_201… · PAGI...