PKP 3116: SISTEM BAHASA MELAYU

Ahli Kumpulan : Muhammad Yussof Bin Sulaiman

Mohd Fadhli Bin Baharudin

Afizul Bin Ahmad Pahmin

ISL MINGGU 3

• Soalan : Dengan menggunakan kemahiran grafik,

nyatakan dan huraikan pembinaan klausa dan ayat.

KLAUSA• Klausa merupakan unsur terbesar di dalam ayat

dan ia mempunyai subjek dan predikat.• Contoh :

“Adik dilarang bermain di kolam kerana ditakuti jatuh”.

• Terdapat dua klausa iaitu :I. Adik dilarang bermain di kolamII. kerana ditakuti jatuh

Cari subjek dan predikat dalam ayat di atas?

Klausa bebas

• Klausa yang boleh berdiri sendiri sebagai ayat yang lengkap.

• Contoh :• Dia tidak datang jika tidak mendapat

keizinan.• Pakaiannya basah kerana hujan lebat.• Mereka berehat apabila tiba masanya.

Klausa tak

bebas

• Tak dapat berdiri sendiri kerana maknanya bergantung pada klausa bebas.

• Tugasnya sebagai penerang kepada klausa bebas.

• Contoh :• Dia tidak datang jika tidak mendapat

keizinan.• Pakaiannya basah kerana hujan lebat.• Mereka berehat apabila tiba masanya.

Jenis Klausa

AYAT

• Ayat merupakan unsur penting dalam

kajian bahasa.

• Unsur yang terkandung dalam ayat ialah

klausa dan bilangan klausa dalam sesuatu

ayat akan menentukan jenis ayat tersebut,

sama ada ayat tunggal atau majmuk.

Takrif ayat :

a. Arbak Othman (1983: 133)

“ Ayat ialah unit yang terbesar dalam tatatingkat tatabahasa. Sebagai

unit tatabahasa yang terbesar dan sempurna, ia tidak mungkin

menjadi unsur daripada unit yang lebih besar dalam tatabahasa. Satu

ayat boleh terbina daripada unit-unit tatabahasa yang lebih kecil:

klausa, rangkai kata, kata dan morfem. Ayat merupakan satu bentuk

pengucapan yang didahului dak diakhiri oleh kesenyapan. Maka ayat

lebih umum dikenali sebagai bentuk pengucapan yang mengandungi

fikiran yang sempurna.”

b. Asmah Hj. Omar (1980: 359)

“ ayat ialah unit yang paling tinggi dalam skala tatatingkat

nahu. Dalam perkataan lain, dalam tatabahasa tidak ada unit

yang lebih tinggi dan mempunyai ayat sebagai unsurnya.

Ayat terdiri daripada klausa yang disertai dengan intonasi

ayat yang lengkap, iaitu yang dimulai dengan kesenyapan

dan diakhiri dengan kesenyapan dan intonasinya

menyatakan bahawa ayat itu sempurna dan selesai.”

Binaan ayat• Ayat terdiri daripada dua unsur utama, iaitu

bahagian pertama disebut subjek dan bahagian kedua disebut predikat.

AyatSubjek

Bangunan itu

Predikat

tinggi

Ayat = Subjek + Predikat

Ayat Dasar

• Ayat dasar juga disebut sebagai ayat yang

menjadi sumber bagi pembentukan ayat-

ayat yang lain seperti ayat tunggal dan

ayat majmuk.

Pola

Subjek

Frasa Nama

Frasa Nama

Frasa Nama

Frasa Nama

Predikat

Frasa Nama

Frasa Kerja

Frasa Adjektif

Frasa Sendi Nama

Ada empat pola ayat dasar dalam bahasa Melayu

Pola•(FN + FN)

Subjek (FN)•Ali•Budak itu

Predikat (FN)•doktor.•adik saya.

Contoh ayat mengikut pola ayat dasar bahasa Melayu

Pola•(FN + FK)

Subjek (FN)•Penonton•Burung itu

Predikat (FK)•bertepuk tangan.•membuat sarang.

Pola•(FN + FA)

Subjek (FN)

•Rumah itu•Bapanya

Predikat (FA)

•besar.•selalu sibuk.

Pola•(FN + FS)

Subjek (FN)

•Kertas soalan•Ibu bapanya

Predikat (FS)•di dalam almari. •di Negeri Sembilan.

Ayat Tunggal

• Ayat tunggal ialah ayat yang mempunyai satu

klausa sahaja, iaitu yang terkandung dalam

klausa itu satu konstituen subjek dan satu

konstituen predikat.

• Contoh :

Subjek•Encik Ahmad•Bangunan itu

Predikat•pensyarah•tinggi sekali

Binaan Subjek

• Subjek ayat tunggal terdiri daripada frasa

nama yang terbentuk daripada salah satu

unsur, iaitu kata nama, kata ganti nama, kata

kerja dan kata adjektif (yang berfungsi sebagai

kata nama).

Subjek•Bayi itu•Rumah itu•Pulau Pangkor•Kami •Bersenam

Predikat•lapar.•sangat besar.•di negeri Perak.•murid Tahun Lima.•menyihatkan badan.

Binaan Predikat

• Predikat sesuatu ayat tunggal dapat dibina

daripada unsur-unsur frasa nama, frasa kerja,

frasa adjektif dan frasa sendi nama.

Subjek•Orang itu•Bangunan itu•Budaya•Dia •Burung itu •Budak itu•Pelajar itu

Predikat•guru saya.•menara Kuala Lumpur.•teras pencapaian.•masuk perlahan-lahan.•terbang tinggi di awan.•makan lauk.•mendengar nasihat rakannya.

Ayat Majmuk

• Ayat majmuk ialah ayat terdiri lebih daripada

satu ayat tunggal. Ayat-ayat berkenaan

dicantunkan berdasarkan peraturan-peraturan

tertentu sehingga menjadikan satu ayat baharu.

• Contoh :

Encik Ahmad pensyarah tetapi rakannya guru.

a. Encik Ahmad pensyarah

b. Rakannya guru

Ayat Majmuk

Ayat Majmuk Gabungan

Ayat Majmuk Pancangan

Ayat Majmuk Campuran

Jenis Ayat Majmuk

Ayat Majmuk Gabungan

• Mengandungi lebih daripada satu jenis ayat yang

terbina daripada gabungan ayat tunggal dengan ayat

majmuk atau cantuman beberapa ayat majmuk oleh

kata hubung seperti dan, atau, sambil, dan sebagainya.

• Contoh :

Dia pandai berbahasa Inggeris dan Arab

a. Dia pandai berbahasa Inggeris

b. Dia pandai berbahasa Arab.

Ayat Majmuk Pancangan

• Dibina daripada gabungan beberapa ayat yang

tidak setara. Ayat ini terbahagi kepada tiga jenis

iaitu ayat relatif, ayat komplemen dan ayat

keterangan.

I. Ayat relatif

Mempunyai penada relatif yang. Misalnya : Dia membeli kasut yang berwarna hitam itu.

a. Dia membeli kasut

b. Kasut itu berwarna hitam.

II. Ayat Komplemen

Ayat terdiri daripada satu ayat induk dan satu ayat komplemen dalam binaan ayat majmuk yang berfungsi sebagai unsur yang melengkapkan ayat tersebut dengan menggunakan penanda komplemen seperti bahawa, untuk, supaya dan sebagainya. Misalnya :

Abu mengetahui bahawa Amin telah pergi

a. Abu mengetahui ( sesuatu) (Ayat induk)

b. Amin telah pergi (Ayat komplemen)

III. Ayat Keterangan

Ayat keterangan ialah ayat majmuk yang dibina daripada satu ayat induk dengan satu lebih ayat kecil yang berfungsi memberi keterangan kepada predikat. Ayat-ayat kecil boleh terdiri daripada ayat yang mendukung keterangan musabab, akibat, syarat, waktu, pertentangan, harapan, cara, tujuan atau perbandingan. Misalnya :

a. Bayi itu menangis kerana dia lapar. (keterangan musabab)

b. Dia menjerit terlalu kuat hingga hilang suara. (keterangan akibat )

c. Jika mereka menang kita terpaksa mengakuinya. (keterangan syarat)

Ayat Majmuk Campuran

• Mengandungi lebih daripada satu jenis ayat, iaitu

campuran ayat tunggal dengan ayat majmuk atau

deretan pelbagai jenis ayat majmuk.

• Contoh :

Orang tua serta isterinya itu dibawa serta-merta ke hospital

kerana kedua-duanya tiba-tiba menghidap penyakit yang

mungkin disebabkan oleh makanan beracun.