PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIiv P erse mb ahan Kepada Tuhan Y a ng Maha Esa y ang tak pe...
Transcript of PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIiv P erse mb ahan Kepada Tuhan Y a ng Maha Esa y ang tak pe...
LAISOS ISAUTIS NAGNIDNABREP - KITILOP
HARAJES ISREV GNAJAP NAD KAMED NAAJAREK
LAISOS ISAUTIS NAGNED - KITILOP
LEVON MALAD GNASGNANEP SV TEBERAK
AYTESUS NAWAW AYRAK :
ARTSAS IGOLOISOS SISILANA
ISPIRKS
tarayS utaS halaS ihunemeM kutnu nakujaiD eG helorepmeM anajraS ral artsaS idutS margorP aisenodnI artsaS
helO
owobarP ihdairtaS
0 :MIN 1146 4 420
IDUTS MARGORP AISENODNI ARTSAS
AISENODNI ARTSAS NASURUJ
SATLUKAF ARTSAS
AMRAHD ATANAS SATISREVINU
ATRAKAYGOY
3102
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
i
LAISOS ISAUTIS NAGNIDNABREP - KITILOP
NAAJAREK HARAJES ISREV GNAJAP NAD KAMED
LAISOS ISAUTIS NAGNED - KITILOP
LEVON MALAD GNASGNANEP SV TEBERAK
AYTESUS NAWAW AYRAK :
ARTSAS IGOLOISOS SISILANA
ISPIRKS
tarayS utaS halaS ihunemeM kutnu nakujaiD anajraS raleG helorepmeM artsaS
idutS margorP odnI artsaS aisen
helO
owobarP ihdairtaS
:MIN 0 1146 4 420
IDUTS MARGORP AISENODNI ARTSAS
AISENODNI ARTSAS NASURUJ
SATLUKAF ARTSAS
AMRAHD ATANAS SATISREVINU
ATRAKAYGOY
3102
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
ii
420411460
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
iii
420411460
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
vi
nahabmesreP
umej hanrep kat gnay asE ahaM gnaY nahuT adapeKgnudnilem nad gnibmibmem ulales uk i .
aut gnaro audeK uk anailsor nad ohorguN gnabmaB
nailak apnat ,ini ainud id ada uk taubmem halet gnay.napudihek aynsinam tihap uat naka kat uka
naktagnignem ulales gnay idA saM nad iduB saM kutnU
adasret ukirid aggnihes uk rugenem atres .nakr
P ara narabmag nakirebmem asaitnanes gnay kididnepnaped asam gnabmekreb asib imak raga
ukadapek naitahrep nad iludep gnay gnaro huruleS
alages parahreb nad nakaodnem ulales akerem aggnihes.ukkutnu kiabret gnay
anaS satisrevinU atnicret uk supmaK amrahD at
tapmet nad umli abminem uka tapmet atrakaygoY.tihap nupuam sinam kiab nagnanek hunep gnay
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
v
0TTOM
adnA ,okisir libmagnem naggne akiJ
apnat ipaT .halak hanrep naka kat
kat adnA ,okisir gnuggnanem inareb
.gnanem hanrep naka - .noxiN drahciR
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
iv
RATNAGNEP ATAK
taridahek nakpacu silunep rukuys asar nad ijuP ahaM gnaY nahuT
asauK nakhapmilem halet gnay alages nad tamhar aynainurak - aggnihes ,ayN
malad nususid ini ispirkS .kiab nagned ini ispirks nakiaseleynem tapad silunep
ihunemem akgnar anajras margorp iduts nakiaseleynem kutnu tarays utas halas
adap ,aisenodnI artsaS nasuruJ ,artsaS satlukaF ,amrahD atanaS satisrevinU
.atrakaygoY
sapelret kadit nakiaselesret tapad ini ispirks awhab iradaynem siluneP
d nagnorod nad nagnukud ,nautnab irad halet gnay kahip iagabreb ira
silunep ,uti anerak helO .narubihgnep nad ,edi ,naras ,tagnames nakirebmem
kahip adapek hisak amiret nad rukuys asar nakpacugnem - halet gnay kahip
: adapek ini ispirks naropal nakiaseleynem malad utnabmem
.1 H.M ,otnamhaR .B .srD sata hisak amiret ,I gnibmibmep nesod iagabes ,mu
.ini ispirks nakiaseleyem kutnu ayas adapek nakusam nad nagnibmib alages
.2 S.E. hisak amiret ,II gnibmibmep nesod iagabes muH.M ,S.S ,ijdA ineP
nad nakusam nkirebmem kutnu utkaw kaynab nakgnaulem halet
mibmem .ini ispirks nakiaseleynem malad ayas gnib
.3 ,aisenodnI artsaS iduts margorp alapek ukales ,muH .M .onotnA ireH .srD
ayas raga ayntagnames nagnorod nad nautnab sata hisak amiret
.ini ispirks nakiaseleynem
.4 aumeS aisenodnI artsaS nasuruj nesod utiay .rD .forP omotparP I dayraB ,
,.muH.M .muH.M ,muaT ipaY .Y .rD , ,.muH.M ,ijdA hisardnajT .rF .arD
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
iiv
.P.rD ,.S.M ,asotnaS .X.F .srD irA .muH.M ,oygabuS nagned halet gnay
artsaS id nakididnep hupmenem males silunep gnibmibmem rabas
ales alibapa faam nohom ayaS .aisenodnI ayas nakididnep hupmenem am
.ajagnesid kadit nad ajagnes araces nahalasek nakukalem
.5 .esor kbm amaturet aisenodnI artsaS idorP tairaterkeS
.6 satisrevinU nawayrak fats atreseb amrahD atanaS satisrevinU naakatsupreP
.amrahD atanaS
.7 ales gnay ayas aut gnaro audeK tapad ayas parahreb nad aodreb ul
.ini ispirks nakiaseleynem
.8 aynatreb ulales gnay otonarP ihdA nad oytesarP iduB ,ayas kakak audeK
atres ini ispirks nakiaseleynem ayas raga ayas iharamem gnadakret nad
aggnihes ,silunep asapek lautirps nad lairetam nagnukud tapad ini ispirks
.iaseles
.9 silunep raseb agrauleK ,nayI saM ,oroW etnaT )muhramla( ,oyoP mO ,
,unbI mO ,aiR kabM ,ataT kabM ,aliehs ,evad ,gnatnil nial nad - kat gnay nial
.ispirks nakajregnem naktakignem kutnu rugenem nages
.01 u laiceps gnay anaifruN anA kutnU ,utabmem halet anerak silunep kutn
kutnu nasob lanek kat aguj ignipmadnem ulales atres naktakignem
.ini ispirks nakialeseynem silunep naktakignem
.11 nameT - namet gnilas nad aynnaamasrebek kutnu aisenodnI artsaS
gnilas kutnu atres ispirks ianegnem naktagnignem narikip rakutreb
gnisam ispirks ianegnem - ,akihD ,irA ,iniD ,ipeS ,yolA ,ini amales gnisam
,ekiM ,okoJ ,notnA ardneh nial nad - nial
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
iiiv
.21 nameT - namet onilaeR kneoraW ,notnA ,gnohyeM ,yreG ,daehnoB ,legnA ,
ynO ,ojeT ,kotI ,reh gnaB ,treblA ,w iS ,tepoK ,yotU ,rajnA ,rajnA ,hilaG ,
,atteD ,nalokoT koiT ,koyT ,telaW ,akE ,kerpE ,kitI ,zoiD ,todoC ,irA omoR
,gneraG ireH saM ,oboB ,rufoG ,anrE ,anoB ,igoY ,saraL ,naihD ,notnA
.nabmaJ ,soahC ,sebmeG ,ojoJ ,licA sata hisak amireT .habmiS
metreb iapmas ,nawak aynnaamasrebek ijnap id u - nagnaujrep ijnap
.ayntujnales
.31 nameT - ,kahtaC saM ,uyneP )muhramlA( ,nayiD saM ,onilaeR knuP namet
saM ,ojeT mO ,fesoY saM ,gneyeT saM ,iO saM ,idA saM ,gnugA saM
saM ,hognolP gnaK ,sunuY saM ,monA saM ,peirA saM ,tomiC saM ,liynU
eb ulaleS .uraD arac ianegnem ayas nasawaw akubmem nad narikip rakutr
.ini ainud gnadnamem
.41 nagned nametreb patet gnay atrakaygoY ruhuL idugnaP AMS inmulA
,samiD ,nogoG ,nuriK ,helbA ,gnokgnE ,rogiT ,gnarakes iapmas silunep
ridnes atik irid iawatrenem amasreb awatreT .yreG .nial gnaro nad i
.51 turut gnay utas imed utas naktubesid tapad kadit gnay kahip aumeS
me aod nagned gnukudn - siluneP .nakiaselesret tapad ini ispirks aggnih aod
gnay nahuT halraib ,kahip aumes nakianek sata hisak amiret nakpacugnem
naumes slabmem gnay asE ahaM ainurak nad tamhaR nahapmil nagned ay -
.ayN
nasilunep malad awhab iradaynem siluneP ispirks tapadret hisam ini
nad naupmamek nasatabretek anerak naanrupmeskaditek nad nagnarukek kaynab
naras nad kitirk amirenem silunep ,uti anerak helO .silunep nauhategnep gnay
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
xi
silunep atak rihkA .ini ispirks naanrupmeynep ayniapacret imed nugnabmem
gnay ajas apais kahip igab taafnamreb tapad ini ispirks agomes parahreb
.ini ispirks padahret nagnitnepekreb
,atrakaygoY 3102 iluJ 13
,siluneP
owobarP ihdairtaS
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
x
AYRAK NAILSAEK NAATAYNREP
s awhab aynhuggnuses nagned nakataynem ayaS kadit ini silut ayas gnay ispirk
malad naktubesid halet gnay ilaucek ,nial gnaro ayrak naigab uata ayrak taumem
.hailmi ayrak aynkayal anamiagabes akatsup ratfad nad napituk
atrakaygoY , 3102 iluJ 13
,siluneP
owobarP ihdairtaS
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
ix
NAUJUTESREP NAATAYNREP RABMEL
IMEDAKA NAGNITNEPEK KUTNU HAIMLI AYRAK ISAKILBUP S
:amrahD atanaS satisrevinU awsisaham ayas ,ini hawabid nagnat adnatreb gnaY
amaN : owobarP ihdairtaS
sahaM romoN awsi : 0 1146 4 420
naakatsupreP adapek nakirebmem ayas ,nauhategnep umli nagnabmegnep imeD
atanaS satisrevinU ludujreb haimli ayrak amrahD :
LAISOS ISAUTIS NAGNIDNABREP - KITILOP HARAJES ISREV GNAJAP NAD KAMED NAAJAREK
LAISOS ISAUTIS NAGNED - KITILOP VON MALAD LE GNASGNANEP SV TEBERAK
AYTESUS NAWAW AYRAK )ARTSAS IGOLOISOS SISILANA(
satisrevinU naakatsuprep adapek nakirebmem ayas naikimed nagneD S atana ,nial aidem kutneb malad nakhilagnem ,napmiynem kutnu kah amrahD
nem ,atad nalakgnap kutneb malad aynalolegnem ,satabret araces nakisubirtsid nagnitnepek kutnu nial aidem uata tenretni id aynnakisakilbupmem nad ytlayor nakirebmem nupuam ayas irad niji atnimem ulrep apnat ,simedaka
.silunep iagabes ayas aman nakmutnacnem amales ,ayas adapek
ini naataynrep naikimeD .aynranebes nagned taub ayas
,atrakaygoY id taubiD
,laggnat adaP 3102 iluJ 13
,nakataynem gnaY
( owobarP ihdairtaS )
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
iix
KARTSBA
laisoS isautiS nagnidnabreP“ .3102 .ihdairtaS ,owobarP - kitiloP naajareKgnajaP nad kameD aisoS isautiS nagned harajeS isreV l- kitiloP
levoN malad gnasgnaneP sV teberaK : aytesuS nawaW ayrakS( atartS ispirkS “ .artsaS igoloisoS sisilanA - .atrakaygoY .)1
,aisenodnI artsaS nasuruJ ,aisenodnI artsaS idutS margorP.amrahD atanaS satisrevinU ,artsaS satlukaF
jakgnem ini naitileneP laisos isautis nagnidnabrep i - naajareK kitiloplaisos isautis nagned harajes sket isrev gnajaP naajareK nad kameD - kitilop
levon malad gnajaP naajareK nad kameD naajareK gnasgnaneP sV teberaK ayrakad sisilanagnem halada ini naitilenep naujuT .aytesuS nawaW nakispirksidnem n
nakispirksednem ,rula sisilana adap naksukofid gnay larutkurts sisilanalaisos isautis nagnidnabrep - harajes sket isrev gnajaP nad kameD naajareK kitilop
laisos isautis nagned - levon malad kitilop gnasgnaneP sV teberaK . gnem ini naitileneP nagned ilawaiD .artsas igoloisos natakednep nakanug
adap nakjtujnalid ulal ,rula sisilana adap naksukofid gnay sket rutkurts sisilanalaisos isautis nagnidnabrep sisilana - naajareK asam adap idajret gnay kitilop
arajes sket turunem gnajaP naajareK nad kameD laisos isautis nagned h - kitilop hibel araces aynnakispirksidnem tapad aggnihes levon atirec malad idajret gnay
.salej ini naitilenep kutnu nakanugid gnay edoteM m nakanuggnem edote
fitatilauk gnay padahret naitahrep nakirebmem remirp rebmus malad atad ,uh .aynaadarebek sketnok nagned aynnagnub nakukalid sisilana fitpirksid edoteM
idnem arac nagned s atkaf nakispirk - susid naidumek gnay atkaf sisilana nagned lu . levon malad rulA )1( :tukireb iagabes halada ini naitilenep irad lisaH
gnasgnaneP sV teberaK halada uata surul rula raenil awitsireP . - gnay awitsirep idajret awitsirep nakanerakid ini ,naturureb nad sigolonork araces nalajreb idajret
lawa bab bus irad tutnur araces nalajreb tihapajaM naasaukeK ilabmek tujareMkayokreT gnay atirec rihka bab bus aggnih ataM nanatlusaK id rabmeK irah
gnajaP utiay V ayajiwarB ubarP aksap tihapajaM naajareK hasik nagned ilawaiD . natuberep idajreT .IV ayajiwarB ubarP ralegreb gnay anahdrawardnairiG ubarP are tihapajaM naajareK nagned orotniB kameD nanatluseK aratna naasaukek
barP anaggnerT natluS are kameD nanatlusaK ek iapmas anahdrawardnairiG u helo nakgnanemid gnay ayajiwanaR hayD ubarP are tihapajaM naajareK nagned nagned gnajaP naajareK ek surul nalajreb rulA .orotniB kameD nanatlusaK
natluS ralegreb gnay teberaK saM aynnatluS laisos isautis )2( .ayajiwidaH - kitilop naadebrep aparebeb ikilimem gnasgnaneP sV teberaK levon malad id idajret gnay nakrabmagid gnay isautiS )a( .silunep nauca idajnem gnay harajes sket nagned
ep kinork irad gnanemep naajareK ek kahimem hibel levon malad natuberajaR paggnagnem levon malad atireC .awaJ hanaT id idajret gnay naasaukek - ajar
nad ayntakaraysam padahret anaskajib nad lida nakatakid tapad asaukreb gnay paites harajes malad nakgnades ,aynajar tafis nahamelek isis nakatirecnem kadit
s nahatniremep araP )b( .aynnahatniremep malad fitagen isis tapadret ajar utau
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
iiix
,anugardnam itkas gnay gnaro nakapurem levon nakatirecid agnaS ilaW naweD naklagelem ini levon aggnihes icus gnaro nakapurem atres anaskajib ,lida
nadnap adebreb gnay kopmolek padahret namukuh ilaW naweD nagned nag aynada ,utiay aynmalad id kitilop rusnu ada nial atakreb harajeS .agnaS kadit ini levon atireC )c( .amaga nakamansatagnem gnay kitilop nagnitnepek araces gnajaP naajareK nad kameD naajareK nahatniremep nanusus nakatirecnem
ynah ,icnir awitsirep libmagnem a - nahatniremep asam adap idajret gnay awitsirepajar uata railimaf gnay ajar - tubesret naajarek amales huragnepreb gnay ajar
awitsirep naktawelem ini levon gnadakreT .asaukreb - gnay gnitnep awitsirepP nad kameD naajareK asam adap idajret .asaukreb gnaja
nakapurem gnasgnanep sV teberaK levon tahilret ini naitilenep lisah iraDhasik irad atirec - nawaW .halebes tareb aynisi aggnihes gnanemep arap hasik
gnajaP naajareK nad kameD naajareK ianegnem atirec silunem aytesuShasik irad isaripsniret - kilfnok nakgnanemem lisahreb halet gnay asaugnep hasik
aratna atirec naadebrep idajreT awhab naklupmisid tapaD .naasaukek natuberep malad ada gnay hokot aumes utigeb ikseM .ini levon atirec nagned harajes sket
harajes malad atayn gnay hokot nakapurem levon .
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
vix
TCARTSBA
“ 3102 . ihdairtaS ,owobarP oicoS neewteb nosirapmoC ehT - lacitiloP fo noisreV eht ni modgniK gnajaP dna kameD fo noitautiS
oicoS ehT dna txeT yrotsiH - kameD ehT fO noitautiS lacitiloP ni modgniK gnajaP dnA gnasgnaneP sV teberaK levoN nettirW
msicitirC lacigoloicoS :aytesuS nawaW yb etaudargrednU ”. ,retteL naisenodnI fo tnemetrapeD :atrakaygoY .sisehT
.3102 ,ytisrevinU amrahD atanaS ,retteL fo ytlucaF
oicos neewteb nosirapmoc eht senimaxe yduts sihT - fo noitautis lacitilopkameD oicos eht dna txet yrotsih fo noisrev eht ni modgniK gnajaP dna -
gnasgnaneP sV teberaK ni modgniK gnajaP dna kameD eht fo noitautis lacitilop dna ezylana ot si yduts siht fo esoprup ehT .aytesuS nawaW yb nettirw levon
of sisylana larutcurts eht ebircsed eht ebircsed ,tolp eht fo sisylana eht no desucoicos - eht ni mordgniK gnajaP dna kameD fo nosirapmoc noitautis lacitilop
oicos eht dna txet yrotsih fo noisrev - sV teberaK levon eht ni noitautis lacitilop.gnasgnaneP
sicitirc lacigoloicos eht sesu yduts sihT .erutaretil eht fo hcaorppa eht sa m dna sisylana tolp eht no desucof erutcurts txet eht fo sisylana eht htiw snigeb tI
oicos eht fo sisylana nosirapmoc eht yb deunitnoc - hcihw noitautis lacitilopot gnidrocca modgniK gnajaP dna kameD fo are eht ni deneppah txet yrotsih
oicos eht htiw - debircsed eb nac ti taht os levon eht ni sneppah hcihw lacitilop.ylraelc
larutan sdrawot noitnetta sevig hcihw dohtem evitatilauq sesu hcraeser ehTu sso sisylana evitpircsed ehT .ecnetsixe sti fo txetnoc eht ni atad eht ,atad yb des
ylerem ton si ti tub ,sisylana yb deunitnoc saw retal hcihw stcaf eht gnibircsed.noitanalpxe dna gnidnatsrednu hguone gnivig osla tub gnibircsed
gnasgnaneP sV teberaK eht ni tolp ehT )1( :era yduts eht fo stluser ehTihw stneve ehT .raenil si levon eht yb demrof era neppah yllacigolonorhc hc
retpahcbus tsrif eht morf redro ni gniog stneve naasaukeK ilabmek tujareMkayokreT gnay tihapajaM eno tsal eht litnu nanatlusaK id rabmeK irahataM
gnajaP tirohtua eht retfa tihapajaM fo yrots eht htiw snigeb tI . ubarP fo y ubarP deltit anahdrawardnairiG ubarP fo are eht si hcihw V ayajiwarB
.IV ayajiwarB kameD fo etanatluS eht neewteb ytirohtua rof raw si erehT eht litnu anahdrawardnairiG ubarP fo are eht ni modgniK tihapajaM dna orotniB
i anaggnerT natluS fo are ni ayajiwanaR hayD ubarP dna etanatluS kameD n eht nehT .etanatluS orotniB kameD yb now yllanif si hcihw modgniK tihapajaM deltit ,natluS eht sa teberaK saM htiw modgniK gnajaP ot ylthgiarts seog tolp
oicos ehT )2( .ayajiwidaH natluS - noitautis lacitilop rw eht no netti sV teberaK gnasgnaneP levoN htiw secnereffid emos sah txet yrotsih fo noisrev eht hcihw
eht sekat levon eht ni noitautis ehT )a( .retirw eht rof ecnerefer eht emoceb eht ni deneppah ytirohtua rof raw eht fo edis s’renniw awaJ hanaT )dnaL avaJ( .
eht sdrawot esiw dna riaf era sgnik eht taht snoitnem levon eht fo yrots ehT eht fo yrotsih yreve saerehw ,sgnik eht fo edis dab eht llet ton seod ti dna yteicos
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
vx
eht sa debircsed si agnaS ilaW ,levon eht nI )b( .edis evitagen sti sah ytirohtuaf ,lacigam ohw esoht rof tnemhsinup eht sezilagel levon siht os yloh dna esiw ,ria
si ereht taht yltnereffid syas yrotsih ehT .meht htiw weiv fo tniop tnereffid evah levon ehT )c( .rettam noigiler eht fo tifeneb rof si hcihw tseretni lacitilop rehtona
t llet ton seod dna stneve emos eht sekat tsuj tI .erutcurts tnemnrevog deliated ehllew - stneve tnatropmi emos sessim levon siht ,semitemoS .sgnik nwonk
.modgniK gnajaP dna modgniK kameD fo are eht ni deneppah taht nwohs si ti ,yduts eht morF gnasgnaneP sV teberaK levoN yrots eht si
ot detaler seirots etorw aytesuS nawaW .saib ti sekam hcihw renniw eht fo eht now taht ytirohtua eht fo seirots eht yb deripsni modgniK gnajaP dna kameD yrots eht ni secnereffid emos era ereht taht dedulcnoc eb nac tI .ytirohtua rof raw
eewteb levon eht ni sretcarahc eht lla ,revewoH .levon eht dna txet yrotsih eht n .yrotsih eht ni elpoep laer era
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
ivx
ISI RATFAD
LUDUJ NAMALAH ................................ ................................ ....................... i
NAUJUTESREP NAMALAH ................................ ................................ ........ ii
NAHASEGNEP NAMALAH ................................ ................................ .......... iii
NAHABMESREP NAMALAH ................................ ................................ ....... vi
OTTOM NAMALAH ................................ ................................ ...................... v
NEP ATAK RATNAG ................................ ................................ ..................... vi
AYRAK NAILSAEK NAATAYNREP ................................ ........................... x
AYRAK ISAKILBUP NAUJUTESREP NAATAYNREP RABMEL
SIMEDAKA NAGNITNEPEK KUTNU HAIMLI ................................ .......... xi
KARTSBA ................................ ................................ ................................ ...... x ii
TCARTSBA ................................ ................................ ................................ ...... xiv
ISI RATFAD ................................ ................................ ................................ .. ivx
NAULUHADNEP I BAB ................................ ................................ ............... 1
.1 halasaM gnakaleB rataL ................................ ................................ ...... 1
.2 halasaM nasumuR naitileneP ................................ .............................. 4
.3 neP naujuT naitile ................................ ................................ ............... 4
.4 naitileneP taafnaM ................................ ................................ ............. 4
.5 akatsuP nauajniT ................................ ................................ ................. 5
.6 iroeT nasadnaL ................................ ................................ ................... 5
1.6 emsilarutkurtS iroeT ................................ ................................ .... 5
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
iivx
2.6 rulA ................................ ................................ ............................ 7
3.6 artsaS igoloisoS ................................ ................................ ........... 9
4.6 laisoS ................................ ................................ .......................... 01
5.6 kitiloP ................................ ................................ ......................... 21
.7 naitileneP edoteM ................................ ................................ ............... 31
1.7 natakedneP ................................ ................................ .................. 51
2.7 ataD nalupmugneP edoteM ................................ ......................... 61
ataD sisilanA edoteM 3.7 ................................ ................................ .. 61
ataD sisilanA lisaH naijayneP edoteM 4.7 ................................ ......... 71
5.7 ataD rebmuS ................................ ................................ ............... 81
.8 naijayneP akitametsiS ................................ ................................ ......... 18
II BAB LEVON RULA SISILANA GNASGNANEP SV TEBERAK AYRAK
AYTESUS NAWAW ................................ ................................ ..................... 91
.1 pahaT noitautiS naisautiyneP uata ................................ ...................... 19
.2 pahaT nitareneG sesnatsucriC g kilfnoK nalucnumeP pahaT uata ...... 22
.3 pahaT noitcA gnisiR kilfnoK natakgnineP pahaT uata ........................ 24
.4 pahaT xamilC skamilK uata ................................ ............................... 86
.5 pahaT tnemeuoneD naiaseleyneP pahaT uata ................................ ..... 77
.6 namukgnaR ................................ ................................ ........................ 08
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
iiivx
III BAB NAGNIDNABREP LAISOS ISAUTIS - NAAJAREK KITILOP
AD KAMED LAISOS ISAUTIS ATRES GNAJAP N - MALAD KITILOP
LEVON GNASGNANEP SV TEBERAK ................................ ........................... 28
.1 laisoS isautiS - gnajaP naajareK nad kameD naajareK kitiloP isreV
harajeS ................................ ................................ ............................... 38
.1 1 kameD naajareK kitiloP isautiS narabmaG ................................ 38
1. 2 aP naajareK kitiloP isautiS narabmaG gnaj ................................ . 39
.2 laisoS isautiS - malad gnajaP naajareK nad kameD naajareK kitiloP
levon gnasgnaneP sV teberaK ................................ ............................ 001
S 1.2 laicos isauti - kitilop kameD naajareK levon malad sV teberaK
gnasgnaneP ................................ ................................ ....................... 001
2.2 laisoS isautiS - levoN malaD gnajaP naajareK kitiloP K sV tebera
gnasgnaneP ................................ ................................ ....................... 901
.3 naajareK nagned kameD naajareK aratnA nagnubuH natiakreteK
gnajnaP ................................ ................................ .............................. 511
.4 levoN nagned harajeS skeT nagnidnabreP gnasgnaneP sV teberaK .... 911
1.4 skeT nagnidnabreP nagaB kameD naajareK harajeS levoN nagned
gnasgnaneP sV teberaK ................................ ................................ ..... 21 0
2.4 levoN nagned gnajaP naajareK skeT nagnidnabreP nagaB
gnasgnaneP sV teberaK ................................ ................................ ... 721
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
xix
BAB VI PUTUNEP
.1 nalupmiseK ................................ ................................ ........................ 231
.2 naraS ................................ ................................ ................................ . 431
AKATSUP RATFAD ................................ ................................ ..................... 531
ATADOIB ................................ ................................ ................................ ....... 731
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
1
I BAB
NAULUHADNEP
.1 halasaM gnakaleB rataL
artsas ayraK bid iagabes ayngnaragnep helo nugna namaker lisah
satilaer padahret pudih natayahgnep ,narisfanep ,nagnunerep nakrasadreb
nad pudih gnaragnep tapmet natakaraysamek nagnukgnil nad laisos
muS( gnabmekreb :4891 ,ojdra irad nugnabid artsas ayrak iagabes levoN .)51
,amet ,retkarak ,tolp itrepes iskif rusnu iagabreb weif fo tniop )gnadnap tudus(
gnudnagnem kaynab levon ,iskif ayrak iagabeS .ayniagabes nad ialin - ialin
sifsosolif ,igiler ,akite ,kitilop ,laisos napakgnugnep irad kalotreb gnay
:4891 ,ojdramuS( napudihek anemonef utaus ilabmek .)76
irad naigab nakapurem aguj artsas ayrak atpicnep iagabes gnaragneP
aynah kadit ai ,ayrak utaus nakatpicnem ai akiteK .iridnes uti napudihek
d uata napaul helo gnorodret nakpakgnugnem kutnu aynirid malad irad nakase
atic uata naasarep - nakiapmaynem kutnu nanigniekreb aguj ipatet ,aynatic
narikip - nasagag ,narikip - nasek ,tapadnep ,nasagag -k aguj nad ,nase
nanitahirpek - adapek idajret halet gnay awitsirep utaus sata nanitahirpek
:2991 ,onojdraS( gnaro kopmolek uata gnaroes .)01
silutid gnay artsaS .laisos alajeg utaus iagabes gnadnapid tapad artsaS
amron nagned natiakreb gnusgnal utnetret utkaw nuruk utaus adap - nad amron
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
2
uti namaz tadaitsi tada L( xu :6891 ,grubme )32 . as nagnubuH nad arts
kepsa aratna nagnubuh halai itiletid takaraysam - nanusus nad artsas sket kepsa
artsas ,takaraysam ugrepid nup silanagnem metsis iagabes nakan si metsis
akaraysam :6891 ,grubmexuL( t )52 .
aguj artsas ayrak ,takaraysam nagned aynnatiak malad ,uti nialeS tapad
isartsuli nakapurem harajes awitsireP .harajes awitsirep irad rebmusreb
ayajiwotnuK turuneM .artsas ayrak nakatpicnem kutnu gnaragnep gnaroes
duskamid gnay nup apa ,satilaer halada artsas ayrak kejbo ,)171 :6002(
ibapa gnaragnep helo satilaer nagned ,harajes awitsirep apureb uti satilaer al
uti awitsirep nakhamejrenem abocnem amatrep ,tapad artsas ayrak akam
awitsirep imahamem kutnu duskam nagned renijami gnay asahab malad
tapad artsas ayrak ,audeK .gnaragnep naupmamek radak turunem harajes
as idajnem aynem kutnu ayngnaragnep igab anar m ,naasarep ,narikip nakiap
ayrak aguj itrepes ,agiteK .harajes awitsirep utaus ianegnem napaggnat atres
awitsirep haubes ilabmek naatpicnep idajnem tapad artsas ayrak ,harajes
ami ayad nad nauhategnep nagned iauses harajes .gnaragnep isanij
uapmal asam atirec nakanuggnem tapad harajes levon gnaragneP
gnay harajes narabmag uata isaterpretni utaus gnukudnem uata kalonem kutnu
levon gnaragnep aytesuS nawaW .napam hadus gnasgnaneP sV teberaK
uapmal asam id atirec utaus sahabmem kirtni aynada ianegnem - kitilop kirtni
kirtni aguj - utaus gnajnunem kutnu asaugnep nakukalid gnay laisos kirtni
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
3
padahret kudnut nad hutap idajnem aynaragen id takaraysam raga naujut
atic nad nanigniek - .asaugnep atic
gnudnagnem ini levoN rula id gnay malad ayn isautis nakatirecnem
laisos - ;gnajaP naajareK nad kameD naajareK asam adap idajret gnay kitilop
gnay rulA .nial amas utas natiakretek nagnubuh ikilimem gnay naajarek aud
levon malad idajret gnasgnaneP sV teberaK .raenil uata surul nalajreb levoN
recnem ini aksap awitsirep nakati ajaM ayajiwarB ubarP are tihap ek V
atedukgnem gnay anahdrawardnairiG ubarP are tihapajaM naajareK
anahdrawardnairiG ubarP ipatet V ayajiwarB ubarP nahatniremep
em ubarP iagabes aynirid takgnagn B naktujnalem gnay IV ayajiwar
hatniremep tihapajaM na P alup nakhasikid naidumeK .V ayajiwarB ubar
hataP nedaR helo nakisaralkedid gnay orotniB kameD notareK ayniridreb
nagned gnajaP naajareK atirec iapmas ,agnaS ilaW irad nagnukud nagned
eraK saM amanreb gnay rikgniT akaJ saila ayajiwidaH aynajar kusamret ,teb
.gnapiJ itapida gnasgnaneP ayrA nagned teberaK aratna naasaukek natuberep
laisos isautiS - levon malad id kapmat tagnas nup kitilop sV teberaK
gnasgnaneP araces aynsisilanagnem ahasureb siluneP .aytesuS nawaW ayrak
sos isautis aggnihes maladnem lai - levon malad id idajret gnay kitilop teberaK
gnasgnaneP sV tapad tapadreT .salej nagned nakrapapret naasaukek natuberep
nakkulkanem kutnu isibma atres athat naktapadnem kutnu huragnep nad
ames iasaukid gnay hayaliw raga nial haread ahasU .saul nikgn arek naaj -
gnay naajarek nakukalid tubesret asaugnep naarethajesek naktakgninem kutnu
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
4
laisos ,imonoke napudihek malad kusamret ayntakaraysam - ayadub , nial nad
.ayniagabes
2.1 naitileneP halasaM nasumuR
1.2.1 levon malad rula rusnu hakanamiagaB gnasgnaneP sv teberaK ?
2.2.1 agaB hakanami laisos isautis nagnidnabrep - kitilop kameD naajareK
K nad gnajaP naajare harajes isrev laisos isautis nagned - kitilop malad
sV teberaK levon P ?gnasgnane
3.1 naitileneP naujuT
1.3.1 levon malad rula rusnu nakispirksedneM .gnasgnaneP sV teberaK
2.3.1 nad sisilanagneM nakispirkednem laisos isautis nagnidnabrep - kitilop
K naajare D kame K nad isautis nagned harajes isrev gnajaP naajare
laisos - kitilop levon malad gnasgnaneP sV teberaK .
4.1 naitileneP taafnaM
1.4.1 P ategnep habmanem kutnu taafnamreb ini naitilene uh gnatnet na
anacaw gnadib id malad artsas kitirk idajnem tapad atres ,artsas
artsas ainud ayakrepmem nagned artsas haalet malad aynsusuhk
.emsilarutkurts natakednep
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
5
2.4.1 naartsasusek isaiserpa naktakgninem kutnu taafnamreb ini naitileneP
harajes levon aynsusuhk aisenodnI eberaK .gnasgnaneP sV t
3.4.1 fer habmanem tapad ini naitileneP aynsusuhk ,harajes iduts isnere
laisos isutis nagnabmekrep - naajarek aynhutnur aksap kitilop
.tihapajaM
5.1 akatsuP nauajniT
levoN gnasgnaneP sV teberaK muleb gnay levon malad ek kusamret
iay naktibretid amal 1102 inuJ ut gnay ada muleb ini levon aggnihes
.iges iagabreb irad liated araces nasahabmep nakukalem
levon sisilanagnem gnay ada muleb silunep natamagnep huajeS
gnasgnaneP sv teberaK irad laisos isautis iges - kitilop kameD naajareK
K nagned .gnajaP naajare D naitilenep kipot naklupmisid tapa laisos isautis -
,kitilop K nagned kameD naajare K gnajaP naajare aggnihes urabret naitilenep
laisos iges irad naladnem araces aynsisilanagnem kutnu abocnem silunep -
y kitilop .ini levon malad gnudnakret gna
6.1 iroeT nasadnaL
.1 1.6 emsilarutkurtS iroeT
urts iroeT k rusnu ijakgnem gnay natakednep haubes nakapurem larut -
lasruM .artsas ayrak nugnabmep rusnu E :0991( nets awhab naktubeynem )81
isnirtni rusnu sata iridret artsas ayrak rutkurts k rusnU .kisnirtske rusnu nad
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
6
isnirtni k ak nad ,nahokonep nad hokot ,ratal ,rula ,amet itupilem artsas ayr
rusnu nakapurem igolokisp nad ,laisos ,imonoke ,kitilop rotkaF .ayag - rusnu
.artsas ayrak malad kisnirtske
kurts isilanA ijak apureb tapad larut rusnu isaler tukgnaynem gnay na -
,sketorkim rusnu sisilanA .lautsketretni isaler nad ,anacaw nahurulesek utas
erusnu - atak sisilana apureb aynlasim uti sketorkim rusnu - tamilak malad atak
nagnubuh nad isgnuf sisilana apureb aguj tapad ai numan ,utkaw rusnu aratna
sos ,tapmet lai - 3 : 4991 ,orotnaigruN( ayadub .)8 malaD emsilarutkurts sisilana
levon malad gnasgnanep sV teberaK aynnaitilenep naksukofmem silunep ,
levon malad ada gnay rula sisilana adap aynah gnasgnaneP sV teberaK laH .
ini laisos isautis nakrabmaggnem gnay halatirec rula nakanerakid - gnay kitilop
et nakumenem kutnu sket rutkurts sisilanagnem siluneP .ini levon malad idajr
laisos isautis - iakretek nagnubuh atres idajret gnay kitilop aud aratna nat
K utiay ,naajarek .gnajaP naajareK nad kameD naajare
atak irad lasareb rutkurts sigilomite araceS rutkurts a L( itrareb ,)nita
b emsilarutkurtS .nanugnab ,kutneb e ar r rusnu ianegnem mahap it - utiay ,rusnu
ned ,iridnes uti rutkurts aynnagnubuhratna emsinakem nag kahip utas id ,
nagnubuh nial kahip id ,aynnial rusnu nagned utas gnay rusnu nagnubuhratna
gned rusnu ratna . )19 :1102 ,antaR( aynsatilatot na
rusnu sisilana naitahrep irebmem emilarutkurtS - paiteS .ayrak rusnu
,adebreb gnay nupuam amas gnay sinej nagned artsas ayrak kiab ,artsas ayrak
rusnu ikilimem - rusnu naikemed nupiksem adebreb gnay rusnu - kokop rusnu
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
7
et gnay id gnudnakr ayag ,gnadnap tudus ,rula ,awitsirep ,amet aynaratna
.)39 :1102 ,antaR( nahokonep ,asahab
.1 2.6 A rul
gnaro tikides kat nakhab ,gnitnep gnay iskif rusnu nakapurem tolP
iskif rusnu iagabreb aratna id gnitnepret gnay iagabes ,aynpaggnagnem gnay
naknaketid hibel gnires nup iskif ayrak padahret larutkurts nauajniT .nial gnay
halitsi nakanugrepmem nikgnum ualaw ,tolp naaracibmep adap nial
,tolp nasalejek nagned nasalareb aguj uti laH .)011 :5002 ,orotnaigruN(
awitsirepratna natiak gnatnet nasalejek naka ,raenil araces nakhasikid gnay
tik namahamep hadumrepmem lipmatid gnay atirec padahret a ka nasalejeK .n
atirec nahadumek itrareb tolp naanahredesek ,atirec nasalejek itrareb tolp
.)011: 5002 ,orotnaigruN( itregnemid kutnu
nakapurem rula ,mumu araceS naiakgnar - malad awitsirep naiakgnar
awitsirep adap satabret aynasaib rula halitsI .atirec haubes - gnay awitsirep
gnay awitsirep nakapurem lasuak awitireP .ajas lasuak araces nagnubuhreb
kadit nad nial awitsirep iagabreb irad kapmad idajnem uata nakbabeynem
awitsireP .ayrak nahurulesek adap huragnepreb naka anerak nakiabaid tapad
lah adap satabret kadit lasuak - ,nakadnit uata naraju itrepes ajas kisif gnay lah
nasalik ,retkarak pakis nahaburep pukgnacnem aguj ipatet - nasalik
nasutupek ,ayngnadnap - ,aynnasutupek lebairav idajnem gnay alages nad
.)62 : 7002 ,notnatS( aynirid malad habugnep
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
8
941 :7002( orotnaigruN turuneM - igabid tapad rula napahat )051
pahat )1( utiay ,napahat amil idajnem noisautis pahat ,naisautiynep pahat uata
p nad nasikulep isireb amaturet gnay .atirec hokot nad ratal isautis nalanegne
nad lawa isamrofni nairebmep ,atirec naakubmep pahat nakapurem ini pahaT
nial - adap nakhasikid gnay atirec naupmut isadnalem kutnu isgnufreb ,nial
.ayntukireb pahat
pahaT )2( secnatsmucric gnitareneg mep pahat uata ,kilfnok nalucnu
awitsirep nad halasam - ialum kilfnok aynidajret tuluynem gnay awitsirep
uti nad ,kilfnok aynlucnum lawa pahat nakapurem ini pahat idaJ .naklucnumid
kilfnok idajnem nakgnabmekid uata nad gnabmekreb naka iridnes - kilfnok
.ayntukireb pahat adap
pahaT )3( noitca gnisir gnay kilfnok ,kilfnok natakgninep pahat uata
nad gnabmekreb nikames aynmulebes pahat adap naklucnumid halet
awitsirep ,aynsatisnetni radak nakgnabmekid - idajnem gnay kitamard awitsirep
nakgnagenem nad makgnecnem nikames atirec itni kilfnoK . - gnay kilfnok
nagnatnetrep ,aynaudek nupuata ,lanretske ,lanretni ,idajret - ,nagnatnetrep
narutneb - ratna narutneb ek haragnem gnay hokot nad ,halasaM .nagnitnepek
.iradnihid tapad kat nikames skamilk
pahaT )4( xamilc uata ad kilfnok ,skamilk pahat nagnatnetrep uata n -
hokot arap adapek nakapmitid uata nad iulalid gnay ,idajret gnay nagnatnetrep
atirednep nad ukalep iagabes skamilK .kacnup satisnetni kitit iapacnem atirec
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
9
ikilimem ajas nikgnum gnajnap gnay atirec haubeS .amatu kilfnok idajnem
ad hibel .skamilk utas ir
pahaT )5( tnemeuoned halet gnay kilfnok ,naiaseleynep pahat uata
kilfnok ,nakrodnekid nagnagetek ,naiaseleynep irebid skamilk iapacnem -
.irikaid atirec ,raulek nalaj irebid aguj ada akij nahabmat nahabmat kilfnok
iuhategnem haletes ,idaJ atres levon malad tapadret gnay rula napahat
,icnir araces aynsisilanagnem laisos isautis narabmag akam - naajarek kitilop
malad ilakes salej tahilret gnajaP naajareK nad kameD sV teberaK levoN
gnasgnaneP . P ini naitilene laisos isautis nakagnidnabmem naka -p gnay kitilo
laisos isautis nagned levon malad idajret - .harajes turunem kitilop
.1 3.6 artsaS igoloisoS
gnatnet haimli nad fitkejbo gnay haalet halada igoloisos takgnis araceS
.laisos sesorp nad agabmel gnatnet haalet ;takaraysam malad aisunam
reb igoloisoS ,naknikgnumid takaraysam anamiagab uhat iracnem ahasu
irajalepmem nagneD .ada patet ai anamiagab nad ,gnusgnalreb ai anamiagab
agabmel - ,naamagaek ,naimonokerep halasam alages nad laisos agabmel
nial nad ,kitilop - ynaumes gnay nial os rutkurts nakapurem uti a lais ,onomaD(
)6 : 5791
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
01
malad aisunam nagned nasurureb artsas ,igoloisos aynlah itrepeS
nad irid nakiauseynem kutnu aisunam ahasu ,takaraysam malad aisunam
aynhuggnuses ,isi lah malaD .uti takaraysam habugnem kutnu aynahasu
sam igabreb artsas nad igoloisos ,levon naikimed nagneD .amas gnay hala
ahasu iagabes paggnaid tapad ,ini irtsudni namaz malad artsas amatu erneg
nagned aisunam nagnubuh :ini laisos ainud ilabmek nakatpicnem kutnu
malaD .ayniagabes nad ,aragen ,kitilop ,aynnagnukgnil ,aynagraulek
itregnep ,laisos rutsket nagned nasurureb levon salej ,inrum retnemukod na
6 :5791 ,onomaD( igoloisos nasuru idajnem aguj gnay kitilop nad ,imonoke -
7).
awhab naitregnep nakrasadreb levon itilenem ayas ini nailenep malaD
aisunam malad aisunam nagned nasurureb artsas ahasu ,takaraysam malad
takaraysam habugnem kutnu aynahasu nad irid nakiauseynem kutnu aisunam
.uti gnay takaraysam malad id aisunam nagnubuh malad kapmat uti laH
levon malad id tapadret .gnasgnaneP sV teberaK latnek ini levon anamiD
oloisos asnaun nagned .artsas ig
.1 4.6 laisoS
malaD igoloisoS sumaK , halada laisoS naanekreb ukalirep nagned
nay uata ,lanosrep retni :5891 ,otnakeos onojraS( laisos sesorp nagned tiakret g
.)464 idajret nad nugnabid gnay utauses halada laisos sbocaJ htieK turuneM
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
11
haubes malad gnay utauses halada laisos ,ttelyA htuR igaB .satinumok sutis
.isargetniret nad nerehni patet numan naadebrep haubes iagabes imahapid
udividni araces aisunam halmuj radekes irad hibel laisos ,tsenrE luaP igaB
.amasreb nataigek malad tahilret akerem anerak arac uti laisos C.M adnE igaB
,namreH retreP igaB .nagnubuhreb gnilas udividni arac anamiagab gnatnet
nakapurem patet numan naadebrep iagabes imahapid gnay utauses utiay laisos
irad itni utauses halada laisos ,irhaF nignE igaB .nautasek utas iagabes
miagab naktabedrepid aguj hisam nupualaw nagnubuhreb udividni arap ana
.tubesret udividni arap nagnubuh alop gnatnet )02 :1102 ,idrapuS(
turuneM sumaK raseB aisenodnI asahaB os , s lai naanekreb halada
nagned naanekreb ;takaraysam nagned naanekreb ;kayalahk nagned ;mumu
epmem nad gnolonem akus ,kkd ytieM ridqaT( mumu nagnitnepek nakitahr
5801 :8002 .) s utaus halada takaraysaM i rad mets i irad ,arac atat nad naasaibek
ad ,nagnologgnep nad kopmolek iagabreb aratna amasajrek nad gnanewew n
ek atres ukal hakgnit nasawagnep nasabeb - takaraysaM .aisunam nasabebek
os nanilaj nanimaj nakapurem s ( .habureb ulales takaraysam nad ,lai ,idrapuS
:1102 .)42
iagabes imahapid laisos isautis ini naitilenep malaD laisos naadaek
isautis ,irikgnupid asib kat ipatet takaraysam id idajret gnay idajret gnay laisos
rotkaf nakapulem kat atres amases ratna nagnubuh irah kiab takaraysam id
ihuragnepemem tagnas takaraysam nipmimep iagabes asaugneP .asaugnep
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
21
utnet malsI amagareb asaugnep taas aynlasiM .aynmalad id idajret gnay laisos
am takaraysam ajas narilareb aynasaugnep taas uata malsI idajnem aynsatiroy
narila idajnem aguj huragnepret naka ayntakaraysam ajas utnet newajeK
.newajeK
.1 5.6 kitiloP
atak irad lasareb kitilop halitsI silop aynitra gnay ,)inanuY asahab(
n atak iraD .atok arage silop sahid atak nakli - ,atak aietilop tra , lah alages ayni
ianegnem lawhi n agraw aynitra setilop ;arage n arage ( .idrapuS :1102 )031 .
malaD igoloisos sumaK naktapadnem kutnu nagnaujrep halada kitilop ,
)362 :5891 ,otnakeoS onojraS( naasaukek nagned alup nalajes ini laH .
gnay apa halada kitilop ,tafasliF sumaK nalad tapadret gnay naitregnep
isaler nagned natiakreb gnay satifitkA ;hatniremep nagned nagnubuhreb - isaler
asgnab aratna - kopmolek nad asgnab - gnay aynnial laisos kopmolek
asaukek naanuggnep arakrep nagned nagnubuhreb turunem :aragen na
nakapurem kitiloP .sitkarp nauhategnep gnabac nakapurem kitilop ,seletotsirA
aisunam nagned nasurureb gnay akite irad naigab .kopmolek nataigek malad
nagnanuredneceK .)atok aragen( siloP kulkam kulkam halada aisunaM
aisunam irad haimala kopmolek malad kadnitreb ,kopmolek kutnebmem halai
:6991 ,sugaB tneroL ( kopmolek iagabes kadnitreb nad 758 )
malaD sumaK raseB aisenodnI asahaB , p imem kitilo il ik lah itra - lah
malad tasais pukacnem gnay nasuru ;aragen atat nagned naanekreb gnay
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
31
nahatniremep kitkat ,kadnitreb arac ;nial aragen padahret uata aragen ridkaT(
8002 ,kkd ytieM : 688 ) . uti gnipmasiD , naanekreb paggnaid ilakgnires kitilop
ijnaj ,aud akumreb nad nagnaretsuretek nagnohobek ,ayad upit agned - ijnaj
macna salabmem nad macnagnem ,imorpmok nad igaB .ayniagabes nad na
gnay napudihek nad nalidaek iracnem halada kitilop ,seletotsirA nad otalP
iab halada kitilop ,sebboH igaB .k k tno id akij gnay aisunam lor nakraib
kurub ,laturb ,haimala araces pudih naka ,iridnes akerem kadnehek iturunem
p rumureb nad tukignep nad matneB igaB .kedne - tilop ,ayntukignep i halada k
ikiabrepmem nad ihunemem kutnu aisunam helo nakanugid tapad gnay anaras
pek elok nupuam idabirp nagnitne amasreb fitk - pisnirp malad amas
elo nakanugid gnay tala halada kitilop ,kraM igaB .nagnanesek k utaus h e sal
gnay salek padahret aynsalek naknahatrepmem isatolpkegnem gnay
isatiolpkeid B( tlesoH F tre , 8891 )243 : .
iagabes nakismusaid kitilop ini naitilenep malaD igretarts nad tasais
arac atres ,nial naajarek nakkulkanem kutnu - isasilibomem kutnu arac
.asaugnep itukignem kutnu kaynab takaraysam aguj kusamret ini lah malaD
uam takaraysam aggnihes amaga aman sata nakukalid gnay naisanirtkodnep
.asaugnep nagnitnepek imed agar awij paneges nagned gnaujreb
7.1 naitileneP edoteM
atak irad lasareb edoteM dohtem ,so saul hibel gnay naitregnep malad
aid edotem arac iagabes paggn - etarts ,arac ,satilaer imahamem kutnu ig
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
41
hakgnal - tabika babes naiakgnar nakhacemem kutnu sitametsis hakgnal
arac nagned nakukalid ini edoteM .)43 :1102 ,antaR( ayntukireb
tkaf nakispirksidnem a- malaD .sisilana nagned lususid naidumek gnay atkaf
nasalejnep irebmem aguj naknialem ,nakiarugnem aynah kadit sisilana ini lah
:1102 ,antaR( aynpukuces namahamep nad 35 .)
m nakanuggnem silunep ini naitilenep malaD fitatilauk edote gnay
aitahrep nakirebmem aynnagnubuh malad atad ,haimala atad padahret n
araC .aynaadarebek sketnok nagned - edotem gnorodnem gnay halini arac
aynnarilig adap naitilenep babes edotem iagabes paggnaid fitatilauk
s alajeg nakub naitilenep kejbO .laisos alajeg raseb halmujes naktabilem laiso
laisos alajeg aynlubmit gnorodnem urtsuj gnay ,fitnatsbus kutneb iagabes
ialin takekah naknahatrepmem fitatilauk naitileneP .tubesret - malaD .ialin
takaraysam babes takaraysam apureb tapad aynatad rebmus artsas igoloisos
artsas ayrak naklisahgnem gnay .tubesret ( :1102 ,antaR )74
nakispirkidnem arac nagned nakukalid sisilana fitpirksid edoteM
atkaf - ispirksid sigolimite araceS .sisilana nagned lususid naidumek gnay atkaf
tareb sisilana nad i lasareb gnay sisilana ,naikimed nupikseM .nakiarugnem
ahab irad ,inanuY as nieylana ( ’ana‘ ‘ ,sata = nieyl ’ halet ,)iaru ,sapel =
atames kadit ,nahabmat itra nakirebid - aguj naknialem nakiarugnem atam
aynpukuces nasalejnep nad namahamep nakirebmem ( antaR , :1102 )35 .
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
51
.1 1.7 natakedneP
kanugid naka gnay natakedneP lad na halada ini naitilenep ma
p natakednep irad nagnabmekrep nakapurem gnay artsas igoloisos natakedne
artsas ayrak imahamem ini natakednep )9 :7891( onomaD turuneM .kitemim
.natakaraysamek laisos kepsa nad satilaer nagned aynnagnubuh malad
arsas ayrak alupigaL naigabes napudihek aggnihes ,napudihek nakijaynem
mala urinem aguj artsas ayrak nupualaw ,laisos naataynek irad iridret raseb
.aisunam sativitkejbus atres
iges nakgnabmitrepmem gnay artsas padahret natakedneP - iges
igoloisos tubesid tubesret natakaraysamek amatu isnetop arac aud adA .artsas
awhab napaggna adap nakrasadreb gnay amatreP .artsas igoloisos malad
irad karegreb ini natakedneP .akaleb laisos sesorp nimrec nakapurem artsas
rotkaf - uti artsaS .artsas gnatnet nakaracibmem kutnu artsas raul id rotkaf
es rotkaf nagned aynnagnubuh malad ayrakreb aynah iridn - raul id rotkaf
naahalenep nahab iagabes artsas sket ini natakednep malad saleJ .artsas
iuhategnem kutnu nakanugid gnay edotem utas halas iagabes artsas igoloisos
ugid naidumek ,artsas sket malad rutkurts alajeg imahamem kutnu alup nakan
2 :9791 ,onomaD( ada gnay ayadub laisos - )3 rula rusnu itilenem naka siluneP .
naadaek itilenem kutnu natabmej iagabes levon malad id gnudnakret gnay
os s lai - sos isautis aratna nagnidnabrep atres levon malad ada gnay kitilop ial-
kitilop gnajaP naajareK nad kameD naajareK isautis nagned levon malad
os s lai - .harajes malad ada gnay kitilop
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
61
2.7.1 ataD nalupmugneP edoteM
1.2.7.1 adnat nakirebmem nad tatacnem ,acabmeM .akatsuP idutS
gnatnet naidajek edotem nagned iauses gnay ukal hakgnit uata
kednep sirotsih nata levon adap tapadret gnay sV teberaK
gnasgnaneP ayrak .aytesuS nawaW
2.2.7.1 ,gnaragnep laisos sketnok nagned tiakret gnay atad hilimeM
artsas laisos isgnuf nad ,laisos satilaer nimrec iagabes artsas
ituk apureb gnay atad kutneb malad nakdujuwid gnay nap .
.1 3.7 ataD sisilanA edoteM
m nakanuggnem silunep ini naitilenep malaD fitatilauk edote gnay
aynnagnubuh malad atad ,haimala atad padahret naitahrep nakirebmem
araC .aynaadarebek sketnok nagned - edotem gnorodnem gnay halini arac
gabes paggnaid fitatilauk aynnarilig adap naitilenep babes edotem ia
laisos alajeg nakub naitilenep kejbO .laisos alajeg raseb halmujes naktabilem
laisos alajeg aynlubmit gnorodnem urtsuj gnay ,fitnatsbus kutneb iagabes
aitileneP .tubesret kah naknahatrepmem fitatilauk n i ialin tak -n malaD .iali
takaraysam babes takaraysam apureb tapad aynatad rebmus artsas igoloisos
nem gnay tubesret artsas ayrak naklisahg ( :1102 ,antaR )74 .
nakispirkidnem arac nagned nakukalid sisilana fitpirksid edoteM
atkaf - silana nagned lususid naidumek gnay atkaf ispirksid sigolimite araceS .si
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
71
areb sisilana nad rti lasareb gnay sisilana ,naikimed nupikseM .nakiarugnem
,inanuY asahab irad nieylana ( ’ana‘ ‘ ,sata = nieyl ’ halet ,)iaru ,sapel =
atames kadit ,nahabmat itra nakirebid - nakiarugnem atam , aguj naknialem
bmem aynpukuces nasalejnep nad namahamep nakire ( antaR , :1102 )35 .
levon nakiarugnem silunep ,ini naitilenep malaD sV teberaK
gnasgnaneP atad naklupmugnem nagned - ,naklupmukid hadus gnay atad
iulalem tapet araces nakiaruid naidumek naijak ilana utiay larutkurts rula sis
tis nad laisos isau - ,levon malad kitilop tapad halasam nasumur aggniheS
.ini naitilenep malad bawajret
.1 4.7 ataD sisilanA lisaH naijayneP edoteM
edotem nakanuggnem silunep ,atad sisilana lisah naijaynep malaD
da fitpirksed naitileneP .fitpirksed nakujutid gnay naitilenep kutneb utaus hala
anemonef nakisirksidnem kutnu - haimala anemonef kiab ,ada gnay anemonef
,kutneb apureb asib uti anemonef ,aisunam nataub anemonef nupuam
ratna naadebrep nad ,naamasek ,nagnubuh ,nahaburep ,kitsiretkarak ,sativitka a
onef y nemonef nagned utas gnay anem an nakapurem fitpirksed edoteM .nial g
nakisaterpretnignem nad atad nakispirksednem ahasureb gnay naitilenep
gnay tapadnep ,ada gnay nagnubuh uata isidnok naklasim ,utauses
ika ,gnusgnalreb gnades gnay sesorp ,gnabmekreb gnatnet uata ,aynidajret tab
.gnusgnalreb hagnet gnay nagnanurednecek
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
81
.1 5.7 ataD rebmuS
luduJ gnasgnaneP sV teberaK :
gnaragneP aytesuS nawaW :
tibreneP ainamI tibreneP :
tibreT nuhaT : 1102
labeT namalah 243 :
8.1 naijayneP akitametsiS
itilenep lisaH amatrep baB .bab tapme malad nakijasid naka ini na
naujut ,halasam nasumur ,gnakaleb ratal irad iridret gnay ,nauluhadnep isireb
,edotem ,iroet nasadnal ,akatsip nauajnit ,naitilenep taafnam ,naitilenep
aud baB .naijaynep akitametsis nad ,natakednep silana levoN malad rula si
gnasgnaneP sV teberaK baB . agit isireb nagnidnabrep laisos isautis - kitilop
naajarek D kame gnajaP naajarek nad laisos isautis nagned harajes isrev -
levon malad kitilop gnasgnaneP sV teberaK laisos isautis iuhategnem haletes ,
kitilop . aleS bab id tapadret naras nad nalupmisek ayntujn tapme .
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
91
II BAB
LEVON RULA SISILANA GNASGNANEP SV TEBERAK NAWAW AYRAK
AYTESUS
awitsirep adap naktarebkititid rula sisilanA - naturu malad gnitnep awitsirep
rula kutnebmem gnay utkaw gnasgnaneP sV teberaK ruN . napahat igabmem orotnaig
natakgninep pahat ,kilfnok nalucnumep pahat ,naisautiynep pahat idajnem tubesret
sisilanA .)941 :7002 ,orotnaigruN( naiaseleynep pahat nad ,skamilk pahat ,kilfnok
levon rula gnasgnaneP sV teberaK :tukireb iagabes nakiaruid naka ini
1.2 pahaT noitautiS naisautiyneP uata
malad lawa pahat halada naisautiynep pahaT gnasgnaneP sV teberaK levon .
levon malad naisautiynep pahaT gnasgnaneP sV teberaK nad nasikulep isireb
hokot nad ratal isautis nalanegnep - ajnem aguj ini pahaT .atirec hokot akubmep id
nakhasikid naka gnay atirec isadnalem gnay atirec lawa isamrofni nairebmep ,atirec
.tukireb pahat adap
)8741( awaJ nuhat uata akaS nuhat 0041 nuhat adap ilawaid ini levon atireC
ek baba narasik - halet gnay tihapajaM naajareK isautis ianegnem 51 lagnem ima
anerak aynmalad id tulemek naajareK ubarP helo nakgnabmutid halet tihapajaM
idba aud atresreb V ayajiwarB ubarP aggnihes irideK ajaR anahdrawardiriG
gnoggneG ayaN nad nolaP adbaS aynhisanik nad uwaL gnunuG kacnup ujunem i a
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
02
mulebeS .anas id askom sata tadahays tamilak nakpacnugnem uaileb tafaw uaileb
.agaJ ilaK nanuS nagnibmib
awaJ id katelret gnay tihapajaM naajareK halada ini levon ratal nalanegneP
saugnem nagned tihapajaM helorepid hanrep gnay naayajek nagned rumiT ia
aratnasuN awardniriG ubarP . IV ayajiwarB ubarP iagabes aynirid mialkgnem anahdr
: ini napituk malad tapadret gnay itrepeS .tihapajaM naajareK surenep
erhB amanreb gnay ,uwaL gnunuG id V ayajiwarB ubarP aynaskoMralegreb gnay anadraW asajaR saila araganiS ubarP usgnub artup imuhbatreK arap igab maladnem gnay akud naklaggninem aggnihes ,VI ayajiwarB ubarP
hayaW artup kar atres aynhutnur atreS .tihapajaM tay K ajare na M tihapajaaila anadrawardiriG ubarP nakukalid gnay rakam nakadnit helo nakbabesid s
ajaR ,awabarparuS hayD ubarP K meK .iride anahdrawardniriG ubarP naidu gnas nanipmimepek surenep uata itnaggnep iagabes aynirid mialkgnem ,IV ayajiwarB ubarP ralegreb nagned )V ayajiwarB ubarP( ajar adnigab
ayajiwarB ubarP aratna harad nagnubuh ada kadit lahadap ubarP nagned V anahdrawardiriG lh( m . )2 .
.
haletes IV ayajiwarB ubarP ralegreb gnay anahdrawardiriG ubarP nakatireciD
kadit ai nakanerakid ayntaykar rumkam taubmem tapad tihapajaM id ajar idajnem
: V ayajiwarB ubarP nahatniremep helo halak uam
g nad riteg asarem taykar aynmulebes nupikseM harpik uggnunem taas gnama .gnanes idajnem taykar naataynek ipatet ,awabarP aruS ubarP nakarbeg nad gnas nanipmimepek aynsugab anerak nial kat tihapajaM taykar naaigahabeK
raneb awabarP aruS ubarP gnas nanipmimepeK .ubarP - nagned iauses ranebaruS ;aynankam areb r gnay nataukek utauses halada awabarP gnades ,aweD it
nad naaatawedek ranis ranis uata nataukek ikilimem ubarP gnaS utaus aynitra amlejnem aynirid adap arua idajnem mlh( . )81 .
iside tihapajaM asam adap naamagaek napudiheK - nanipmip nagned ini 2
ubarP aynuluhadnep nagned anamiagabes narelot nagned nalajreb anadrawardniriG
udniH amaga kulemep iagrahgnem aynah kadit ubarP gnaS .V ayajiwarB ubarP -
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
12
ahduB nanitabek mahap utaus tukignep( tayahgnep muak itamrohgnem aguj ipatet ,
ilsa naayacrepek narila uata awaJ M muak nad ) .aynnamazid pudih gnay nimilsu H la
udniH amaga ilha nakapurem awabarparuS ubarP nakbabesid uti - ai itkubret ,ahduB
eb iasaugnem ahdeW artsas batik iagabr mlh( . )02 .
tapil amlaj‘ nagned kitnedi gnay anahdrawardnairiG ubarP naupmameK
tamat taparpes gnaro helo ikilimid kat gnay nahibelek ikilimem gnay gnaro inkay ’
gnaro naukagnep turunem ,nial - ayacrepid ubarP gnaS anerak ,ayntaked gnaro
ini laH .aynamkus malad ek kusam gnay raseb ajar irad nasitit nakapurem
barP gnaS awhab naktaraysignem roes halada u reb rameg gnay gna ,atarb apat
nagned isakinumokreb tapad aggnihes )biag hayaliw( nial ainud mlh( . )12 .
ubarP aynaskom nagned ilawaid ini levon malad kapmat gnay naisautiyneP
nakitnagid V ayajiwarB ubarP are tihapajaM naajareK aynhutnur nad V ayajiwarB
d aynirid mialkgnam nad anahdrawardnairiG ubarP are tihapajaM naajareK nagne
nad isautiS .IV ayajiwarB ubarP ralegreb gnay tihapajaM atkhat surenep iagabes
naadaek halini tihapajaM napahat malad amatrep kilfnok naklucnumem naka gnay
.ayntujnales rula
n malaD levo gnasgnaneP sV teberaK nad hokot nalanegnep , gnittes atirec
sV teberaK levon anerak ini laH .lawa id gnusgnal araces liatednem naksalejid kadit
bus malad igabret gnasgnaneP - gnittes nad hokot nalanegnep ,idaJ .igal luduj bus
ad idajret suret naka atirec .atirec luduj pait mal
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
22
2.2 pahaT sesnatsucriC gnitareneG kilfnoK nalucnumeP pahaT uata
halasaM .naklucnumid ialum lawa kilfnok akitek pahat nakapurem ini pahaT -
awitsirep uata halasam - ialum kilfnok aynidajret tuluynem gnay awitsirep
kilfnoK .naklucnumid ayntukireb pahat adap kilfnok idajnem gnabmekreb naka
.)941 :7002 ,orotnaigruN(
levon malad kilfnok nalucnumeP gnasgnaneP sv teberaK irad ialumid
nadujuwrep iagabes orotniB kameD nanatlusaK uata kameD notareK naisaralkednep
atrep malsI naajareK ayniridreb id am T 1841( akaS nuhat 3041 nuhat adap awaJ hana
helo utnabid natluS gnejnaK ,aynnahatniremep malad orotniB kameD nanatlusaK .)M
kitilop tahisanep iagabes agajilaK nanuS ,amatrep :inkay ,aynamatu utnabmep arap
k ,orotniB kameD nanatlusaK nahatniremep nad iagabes malaS anaW hitaP ,aude
B kameD nanatlusaK hitap tarukgnaM hitaP tubesid ,orotni ; k nanuS ,agite K sudu
kameD nanatlusaK uti nialeS .orotniB kameD nanatlusaK gnarep amilgnaP iagabes
tagnas gnay isisop adap agnaS ilaW naadarebek naktapenem aguj orotniB ,sigretarts
gnitret isamitigel gnagemem gnay agabmel utiay naamagaek nasuru malad ig mlh( .
62 - )72 .
nagned orotniB kameD nanatlusaK naisaralkednep aynnakgnadnamukiD
naktegagnem utnet ,I rabkA malA hayS natluS gnejnaK ralegreb gnay aynnatluS
B .gnaro kaynab sarem gnay anahdrawardnairiG ubarP aynah naku ipatet ,tujekret a
itapida arap nad naka hataP nedaR .gnuggnemut tapadnem kadit gnay nagnatnat
hataP nedaR aynlah amas kameD nanatlusaK naisaralkednep ,amatrep ;anerak nagnir
wardnairiG ubarP naasaukek gnatnanem hataP nedaR nainarebek ,audeK .anahdra
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
32
naka nanikgnumek ,V ayajiwarB ubarP nanipmimepek surenep iagabes mialkgnem
artup inkay atokham artup irad has sirawep helo gnatnetid - ,nuynabmeP onteR irtup
wD uyA utaR irusiamrep nagned V ayajiwarB ubarP amatrep irtup ,agiteK .itawara
urubret gnay nakadnit iagabes ialinid hataP nedaR naisaralkednep - ,tapmeeK .urub
kutnu ajaR nagned amas gnay bawaj gnuggnat ikilimem natluS iagabes hataP nedaR
aysam napudihek nakarethajesnem bawaj gnuggnatreb itapida arap ,amileK .ayntakar
nad maga kulemep nataukek isnetsiske nakaynatrepmem gnuggnemut ,malsI a
muak halmuj tagnignem M aas nimilsu satironim hisam gnologret uti t mlh( . 53 - )73 .
uam kadit uam gnameM .iriG adnaK naaracibmep nagned takapes ayaS“ed napadahreb naka utnet orotniB kameD ,aynnahalasamrep ,tihapajaM nagn
ipadahgnem upmam ini gnugaj rumues urab gnay orotniB kameD hakapa.gnanoB nanuS raju ”?tihapajaM nataukek
ini aynitsem ,kameD nataukek napaisek laos olak“ ,nakatagnem iriG nanuS”.suduK adniD bawaj gnuggnat
adniD anamiagaB .aynipaggnanem I rabkA malA hayS natluS ?suduK kameD tirujarp nataukek nalaosrep gnameM“ :aracib takgna suduK nanuS ulrep hisam ayas turunem idaj ,natluS gnejnaK ,ayas bawaj gnuggnat gnamem
”.tihapajaM ek gnareynem uata ipadahgnem pais kutnu igal utkaw aT“ awhab ”,alup ipaggnanem agajilaK nanuS“ ,suduK adnaK ,tagni ip
napaisek halasam ,uti anerak helo ,gnareynem halada kiab gnay nanahatrepahid areges tagnas utnet kameD tirujarp tihapajaM gnareynem imed nakpar ”
mlh( . 83 - )93 .
ob gnais id ritep rabmasid iagaB haletes anahdrawardnairiG ubarP gnas gnol
atres hataP nedaR helo orotniB kameD nanatlusaK naisaralkednep rabak ragnednem
nonok gnay agnaS ilaW malad gnubagret gnay amalu nasirab helo gnukudid
raneb aI .asaib raul naitkasek ikilimem - ak akgnaynem kat raneb gnaidnem artup ual
aksapelem kutnu ilayn iaynupmem uti V ayajiwarB ubarP naasaukek irad irid n
tihapajaM mlh( . )45 .
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
42
gnareynem naka hataP nedaR ualak agudnem nup awahbarparuS hayD ubarP
rideK gnileK id ajaR idajnem gnay aynartup liggnamem ai akaM .tihapajaM kutnu i
.gnilK I arattahB ajarahaM irS akudaP ralegreb aynartuP .uti halasam sahabmem
aynartup adapek awahbarparuS hayD ubarP raju ”,ayajiwanaR hayD reggN“ anasaggnis awhab haltahil ”,naluworT anatsi id naumetrep utaus malad
ipmi adnamaR gnay tihapajaM - pmi !naataynek idajnem halet ini amales naki hataP nedaR ataynret tihapajaM nipmimem uka nuhat agit ratikes haleteS“
raneb - idajnem aynnetapidak nakisaralkednem kutnu ilayn ikilimem raneb!orotniB kameD nanatlusaK
bmem ayajiwanaR hayD raju ”,amaR gnejnaK raneB“ nup ayas ”,nakrane nakisaralkednem hataP nedaR nainarebeK .uti itrepes nakarikrepmem padahret gnarep gnatnanem nagned aynlah amas orotniB kameD nanatlusaK
!tihapajaM hisam anerak nitahirp tagnas umadnamaR ini gnarakes apateb ,ukartuP“
sum gnay sagut kaynab nakarethajeynem niales ,nakukal adnamaR itaticreb umadnamaR ,tihapajaM taykar napudihek - nakutaynem kadneh atic
.kayokret gnay tihapajaM nahutuek ilabmek itah nahadnugek nakasarem tuki aguj nupabmah ,amaR gnejnaK raneB“
gnayasid tagnas gnameM .amaR gnejnaK kayokret tihapajaM akij nak - kayok .irid naksapelem gnay gnuggnemut nad itapida kaynab anerak gnarakes itrepes nakilabmegnem surah atik aggnihes ,omor gnejnaK ,nakraibid helob kadit inI ”,kuruW mayaH ubarP nanipmimepek asam adap itrepes tihapajaM naayajek
u ”.aynartup raj abiT“ - :naklusugnem nahaW uW ,tihapajaM rasebmep gnaroes halas abit
areges atik aynkiabes kadit hakapa ,ubarP itsuG ,nupma nohoM“m tnu idnas kilet arap nakmirigne u iatamem k - ”?kameD napaisrep iatam
em :ubarP gnaS atak ”!nahaW uW ,umatak raneB“ areges aynkiabes gnam ek naiatnignep nakukalem raga atik idnas kilet arap nakhatnirep uakgne
”?akerem nataukek aynraseb aparebes ,orotniB kameD ”.ubarP itsuG ,akidneS“
igal taig hibel surah tihapajaM tirujarp gnarakes kajes ,uti nialeS“ nahital nakadagnem uak surah irideK tirujarp kusamreT !ukartuP ,gnarep
utkawes aggnihes ,gnatam araces nakpaisrep - orotniB kameD tirujarp utkawgnareynem aynipadahgnem pais hadus atik , mlh( ” . 45 - )75 .
tihapajaM nagned kameD aratna ubuk aud aynumetreb ,kalep kaT
aktabikagnem gnagerem tirujarp kaynab nakbabeynem gnay gnareP .tayshad gnarep n
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
52
ubarP ignaremem ,nimilsuM muak igaB .harad narumulreb nad awayn
gnarep nagned kitnedi anahdrawardnairiG dahij ,malsI mukuh malad babeS .
kerem natamalesek macnagnem gnay rifak muak ignaremem gnarep‘ nakapurem a
nakukalem halet anahdrawardnairiG ubarP igalapa ,amaga nakranebid gnay ’icus
padahret haradreb ateduk V ayajiwarB ubarP nanipmimepek mlh( . )46 .
.ayntirujarp odnamognem suduK nanuS itapaneS ”!gnaaaaaar....eeeeeS“ tak ”!...uktirujarp iaH“ arP a ” ,gnatnal anahdrawardnairiG ub A ipadah oy
mlh( !...akerem . )56 .
amas ubuk audek ,uti nagnarepep malaD - tirujarP .raseb halmujreb amas
amas tihapajaM tirujarp nad kameD - nup nagnarepeP .asakrep nad tauk tahilret amas
lo iamar nad ures tagnas gnusgnalreb araus he - ajab gnemat nad gnadep narutneb araus
araus nakairet ragnedret uti nagnarepep malad alup gnaraj kaT .tirujarp arap
!.......hga“ nawal atajnes anekret anerak ”! mlh( . 56 - )66 .
,ayadreb kat aggnih amal tagnas fitaler utkaw nakamem gnay nagnarepeP
ret .narupmetrep naktujnalem kutnu igal tauk kat akerem tihapajaM ubuk id amatu
narupmeg imed narupmeg ipadahgnem natoperek asarem tihapajaM tirujarp aynapuR
.rudnum aynrihka nup tihapajaM tirujarp ,naD .kameD tirujarp
ubarP ”!!...rudnuM!!...rudnuM!!...rudnuM“ kairetreb anahdrawardnairiGnal rudnum iskurtni nakirebmem gnat mlh ( . )76 .
tiribret iral tihapajaM tirujarp tahileM - tirib ,narupmetrep nadem naklaggninem
p karosreb kamed tirujar - nakhab ,akerem irad naigabeS .nagnat kupetreb libmas gnair
airetreb gnay ada :gnatnal k
nanuS ,kameD itaponeS gnaS uti aratnemeS ”!!!.......uuuuuuuuuuuuuuuH“ .narupmetrep ihaduynem kutnu naktaraysignem areges nupsuduK
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
62
tapad halet orotniB kameD tirujarp atreseb suduK nanuS ,nupanamiagaBaas muleB ”.tihapajaM tirujarp rudnum lukumem orotniB kameD aynt
saugnem uduK nanuS mamug ”!tihapajaM ia s mlh( . )76 .
K romap nakbabeynem tubesret laH takgninem orotnib kameD naajare
irad gnuggnemuT nad itapidA helo inagesid orotniB kameD nanatlusaK aggnihes
gnuggnemuT irad kaynab ayntabika ,nial haread idajnem tubesret itapidA nad
.kameD naajareK utukes idajnem atres nakkulkatid surah apnat kameD nakkulkat
malad seskA .apiwdawaJ id malsI amaga narabeynep adap alup kefereb ajas utneT
haread ek kusam kutnu hadum hibel malsI amaga narabeynep - .nial haread
ipadahgnem ayntirujarp nahalakek nakiskaynem anahdrawardnairiG ubarP
,tirujarp kaynab nakharegnem halet ai lahadaP .orotniB kameD nanatlusaK nagnares
helo gnusgnal odnamokid gnay irideK irad nakgnatadid gnay aratnet alab amaturet
.ayajiwanaR hayD aynartup nikgnames itrareb ,tihapajaM kahip id nahalakek nagneD
aticreb ai lahadap ,ubarP gnaS helo ipadahid gnay bawaj gnuggnat raseb - kadneh atic
kayokret gnay tihapajaM naasaukek hayaliw ilabmek nakutaynem - surah aI .kayok
ead saulrepmem imed igal tikgnab ukek har id raga tihapajaM naasa gnajnapes gnanek
.asam
N“ id tapmas haletes taases anahdrawardnairiG udarp atak ayajiwanaR regg kameD nanatlusaK nataukek asaib raul huggnus gnamem ataynret ”,naluworT
o atak raneB .suduK nanuS ayngnarep amilgnap nipmipid gnay orotniB gnaratar sata id asaib raul gnay nataukek utaus iaynupmem agnaS ilaW awhab - atar
”.asaib gnaro naupmamek ”,itkeb habmes nakrutnahgnem ayajiW anaR hayD ”,amaR gnejnaK raneB“ nupikseM .orotniB kameD tirujarp nataukek asaib raul huggnus gnamem
b muleb akerem akerem aynnaataynek ipatet ,gnarep malad namalagnep kayna”.tihapajaM tirujarp rudnum lukumem tapad
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
72
huggnus nikgnames surah atik ,reggn ,aynbabes haluti ,haN“ - malad huggnus gnaluret ini taas gnarep nahalakek nagnaj ,atik tirujarp arap gnelbmeggnem
.ilabmek ” “ huwahd nahiggnisaK ”.amaR gnejnaK ,
id itrepes ayaj ilabmek tihapajaM raga naknignignem umadnamaR lahadaP“ alages naklamitpognem surah atik itrareB .ulud kuruW mayaH ubarP namaj
atic ayniapacret imed atik ayapu nad ayad - ”.ukartuP ,uti raseb atic gnaraB“ nagned ialumem tapad atik ilak gnarp gabeggn netapidak ek
”.tikub idajnem aynrihka tikides imed tikides ,licek netapidak saulrepmem nanigniek ”,anahdrawardnairiG ubarP atak ”,reggn raneB“
adnutid asib kadit gnamem amaR gnejnaK igab hayaliw - lapa ,igal adnut igaem gnarep nahalakek haletes orotniB kameD nagnares ipadahgn mlh( ” . 86 - )07 .
luduj bus malaD D nagniasreP nad araginaK obeK ;araduaS au K obe
agnaneK irtup ,nuyabmeP onteR atirec nagned ilawaid ,lucnum ialum nial kilfnoK .
ayajiwarB ubarP gnaidnem amatrep gnamem ,itawarawD utaR irusiamrep nagned V
targninayaJ itapidA saila targninayadnaH ubarP ,aynimaus amasreb aigahabreb pudih
ikal artup gnaro agitek nad - obeK nedaR ,araginaK obeK nedaR utiay aynikal
irtsaluS obeK ayngnayaS .irtsaruS obeK nedaR nad agnaneK rumureb taas laggninem
nuyabmeP onteR numan ,tihapajaM nasasaukek tasup irad huaj ikseM .nuhat agit
tihapajaM id idajret gnay nagnabmekrep imed nagnabmekrep itukignem ulales
aynadnamaR naasaukek hawab id adareb hisam gniggneP licek naajarek igalapa
agabes ubarP amatrep irtup iagabes nuyabmeP onteR isisoP .tihapajaM ajaR i
ai taas utaus awhab ajas amas tihapajaM ’atokham artup‘ itrareb gnay V ayajiwarB
tihapajaM harajes malad babeS .V ayajiwarB ubarP aynadnahaya nakitnaggnem naka
nej naadebrep lanegnem kadit agitek tihapajaM ajaR awhab itkubreT .nimalek si
rep gnaroes halada iwedaggnutanaubirT utiay naupme mlh ( . 67 - )77 .
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
82
ikududnem kahreb gnay haluka kalek ”,araginaK obeK atak ”,adnida ,heH“ artup uakgne gnades ,amatrep artup halada uka babeS !gniggneP id athat hibel uak nupiksem awhab naktagnirep uka hadus lawa kajes idaJ !audek
”!ukkah halada gniggneP id nakududek laos ipatet ,ukirad iadnap aynsetorpmem agnaneK obeK“ , at itsum uak ,adnaK“ h !haltikides irid u
I adapirad ahduB amagareb gnodnoc hibel adnak haknakuB aynitra utI ?mals gnejnaK atres adnubI nad adnamaR kajej itukignem kadit adnaK awhab gnayE nad malsI amaga kulemem aynrihka gnay V ayajiwarB ubarP gnayE
!irtuP gnaruK“ “ ,araginaK obeK katreg ”!raja H athat aynnasuru apa adniD he
a nanikayek nagned gniggneP amagareb hilimem halet uak nupikseM ?amag asaugnep idajnem gnay awhab naruta ada ini gniggneP hakapa ipatet malsI
”!uti umnagnadnap raneb kiciP !?malsI amagareb surah haknakub ;gniggneP taykar tahil aboc gnarakeS !adnaK ,utigeb asib kadiT“
m irad satiroyam nakaskamem adnak apagneM ?milsuM halada akere uka ipatet ,amaga lah malad ukab naruta ada kat ikseM ?uti itrepes kadnehek gnay ’atokhaM artuP‘ halaynah ajar idajnem kahreb gnay awhab nikay
”.malsI amagareb taykar satiroyam tagnignem ,malsI amagareb am uaK“ harad kian nup araginaK obeK ”!?adniD ,leud ukgnatnanem u
agned ihalekreb tukat apaiS n inareb kadit uka aynarikid apa ”!?adnaK ,um”!?umnagnatnat inayalem
umnaihalekrep ..nakitneh ...nakitneh...ieh...ieH“ , onteR atak ”!ukartuPkairetreb libmas nuynabmeP - ret kai mlh( . 97 - )18 .
gnamem idaj helob araginaK obeK nad agnaneK obeK aratna naadebreP
kaynim nagned nakutasrepid asib kadit gnay rawat ria itrepes ,imub nad tignal itrepes
gnay aynnagnanesek gnukudnem tagnas ,maidnep araginaK obeK naidabirpeK .hanat
em akus tapmet id iridneyn - obek ,ahduB amaga tunagnep iagabes ,ipes gnay tapmet
akus gnamem araginaK reb - atarb apat .natuh ,aug ,gnunug kacnup id kiab ,
,lusaR hannuS naknalajnem gnay gnaroes halada agnaneK obeK nedaR ,aynkilabeS
s iagabes lanekid aI .hakinem inkay obeK .aynnawak kaynab gnay adumep gnaroe
naraja tiukignem ai kajnemes ipatet ,taat gnay nimilsuM gnaroes halada agnaneK
aluwaK gnilaggnunam‘ - ’itsuG , i b aI .talohs hadabi nakukalem gnaraj ialum a urugre
raneJ itiS hkiayS adapek mlh( . 48 - )58 .
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
92
K obeK naidumeK gnay raneJ itiS hiayS naurugrep malad fitka agnane
naraja nakrajagnem aluwaK gnialaggnunam‘ - ’itsuG paggnaid agnaneK obeK .
dirum gnaro agit nagned nakaraduasrepid atres roines gnilap gnay dirum iagabes
iK ,rikgniT gnegA iK utiay nial gnay raneJ itiS hkiayS gnegA iK ,hutuB gnegA
as nakub uti naurugrepes gnaro tapmeek ,naikimed nagneD .gnaregN paggnaid aj
araduas iagabes uti gnaro tapmeek akij halrajaW .nagnaujrepes nad itahes aguj ipatet ,
utnabmem gnilas nad ignujnugnem gnilas ilakes barka nagnarukek alages h( ml . 68 -
)88 .
igal nalajreb kat gniggneP id sativitka agnaneK obeK nanipmipmepek kajeS ;
.itam atok itrepes gniggneP id nanalaj apais ada kat ilakes ipeS - apais , p utni - utnip
gnades aynhamur inuhgnep ,aynapuR .pututret gnay kaynab hamur gnelbegn id
ta aynramak reb kutnu aynhadabi gnaur id ua - stunahat uata iblaq fuquw arac nagned
reb nagnat ,majepret atam ,alisreb kudud - pekahdes naukgnap sata id nakatelid uata
raulek isartnesnokreb ayares - nad nagninehek malad tagniid gnaY .safan aynkusam
h uti itrepes nakuysuhkek TWS hallA nagnugaek halayna mlh( . )88 .
eP haread takaraysam nakbabeynem ini laH .malsI amagareb satiroyam gniggn
laisos isautis aynasaib ,ini aratnasuN id naajareK asam adap iuhatek atik itrepeS -
.aynnipmimep kosos adap huragnepret naka aytakaraysam kitilop aynutas halaS
iK halada aynnipmimep ,ini gniggneP susak itrepes amagareb naayacrepek lah malad
iagabes malsI amaga sitamoto ,malsI amaga kulemem gnay agnaneK obeK gnegA
.gniggneP id malsI amaga
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
03
itiS hkiayS tukignep idajnem agnaneK obeK gnegA iK taas adaP gnay raneJ
mahap tunagnem aluwaK gnilaggnunam‘ - ’itsuG gniggneP takaraysam tahilreT .
gnay kaynab gniggneP takaraysam aggnihes aynipmimep itukignem raseb naigabes
reb kutnu aynhamur id gnelbegn - tagnignem kutnu alisreb kudud arac nagned stunahat
lA nagnugaek imonoke ayntabikA .raneJ itiS hkiayS naraja nagned iauses TWS hal
nagned nakkubisid akerem anerak itam idajnem gniggneP id sativitka nad takaraysam
nataigek - .tubesret nataigek
luduj bus malaD alelabM agnaneK obeK iK nad raneJ itiS hkiayS ialum ,
lucnum sam hala nial ahasureb agnaS ilaW arap nagned amasreb hataP nedaR .
lA ;ralip tapme naksadnalreb nagned malsI tairays mukuh nakkagenem - sidah ,na’ruQ
WAS dammahuM ibaN ,sayiQ nad ksmij’I , nad tkarp i nakukalid gnay naamagaek k
sadnalreb nagned agnaS ilaW arap helo ays :lautirips fitkepserp tapme adap nak ,ta’ir
.tafirkam nad takikah ,takerat agnaneK obeK gnegA iK irad nagnatnat tapadneM
.raneJ itiS hkiayS aynlautirips urug nagned
kameD natluS gnejnaK adapek nawos naka kadit ayas ,gnarakes ialuM“kiayS raju ”,orotniB .aynroines dirum adapek raneJ itiS h
.salejrepmem gnaregN gnegA iK aynat ”?urug utigeb apagneM“ nakududek itrareb ,ajaR uata natluS gnaroes adapek nawos gnay gnarO“ natluS gnejnak padahgnem uka akij alup utigeB .ajaR gnas hawab id akerem
aW araP nad kameD ujnunem uti lah itrareb ,agnaS il k adareb isisop awhab nak nakopedap id ,inis id ,lahadaP !idajret helob kadit utI !kadiT .akerem hawab id ukirtnas aynkaynab apateb haltahiL !lautirps ajaR ;ajaR gnaroes halada uka ini
aread urujnep iagabreb irad gnatad gnay utaus nakub akerem hakapa h.patnam raneJ itiS hkiayS saleJ !?asaib raul hgnay nataukek
abit ”,imak urug ,iahaW“ - nakapa ”,aleynem agnaneK obeK gnegA iK abit”?orotniB kameD natluS gnejnaK adapek nawos surah aguj ayas
adniD “ ;bawajnem lautirips urug gnaS“ nauT haknakub agnaneK obeK !halapa kat ,kameD natluS gnejnaK adapek nawos surah apagnem ;ajar halada
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
13
asaugnep idajnem surah agnaneK obeK adniD gnarakes kajnemes ipaT”!hataP nedaR kaitek adap kudnut nagnaJ ,gniggneP
eynem agnaneK obeK gnegA iK ”,urug ipaT“ nanatlusaK haknakub ”,igal al gnay ayntirujarp nagned tasep ujam hadus ini gnarakes orotniB kameD
”?gniggneP ignaremem kameD natluS gnejnaK ualak anamiagaB ?huggnat hibel nad kiab hibel naitamek haknakub ,agnaneK obeK adniD ,tukat nagnaJ“
ek adapirad hadni ih ud gnay ainud nap anaF gniggneP gnamem akiJ !?inihagnetes nagnaJ !halipadah akam ,orotniB kameD ipadahgnem upmam -
gnejnaK helo hunubid agnaneK obeK adniD askapret akij ipateT !hagnetes aidesret halet idaba lakek gnay naajarek awhab haltagni ,hataP natluS igab
.raneJ itiS hkiayS saleJ ”!kalek tarihka id adniD aynem tuki nup rikgniT gnegA iK“ m obeK gnakaK” :alup aynnasagag nakiap
natluS adapek nawos surah gnakak akij aynsatnapas kat gnamem ,agnaneKa agnaneK obeK gnakaK babeS ?apagneM .orotniB kameD id hataP halad
aynubI .itawarawD uyA utaR irusiamrep rulaj irad V ayajiwarB ubarP ucuc athat sirawep halada nuynabmeP onteR utiay ,agnaneK obeK gnakaK utaR nagned V ayajiwarB ubarP irtup halada ai naratnal ,has gnay tihapajaM
irid nakhadnerem huggnus itawarawD uyA patet gnakak akij gnakak halaynah hataP nedaR lahadap ,orotniB kameD id hataP natluS padahgnem
ayajiwarB ubarP artup naiK iweD riles irtsi nagned V mlh( . 901 - )211 .
gnudih gnatab tahilem kadit akitek igal gnagnecret nikam agnaS ilaW araP
raneJ itiS hkiayS iagabes iriG nanuS ,amatrep uggnim adaP .ta’muJ talohs taas adap
itiS hkiayS ilakgnarab ;isnarelotnem hisam kameD natluS nad agnaS ilaW itfum
patet raneJ itiS hkiayS ataynret nup audek uggnim adap ,aynhena ipaT .tikas raneJ
ohs adap gnatad kadit ta’muJ tal t ,aynsuretes utigeB . natluS ilaucek nial nahilip ada ka
adapek imharuthalisreb ayapus agajilaK nanuS nakhatniremem I rabkA malA hayS
.gniggneP id aynnakopedap id raneJ itiS hkiayS
dit raneJ itiS hkiayS ilak aparebeb hadus ”,hataP nedaR raju ”,ilaK adnaK“ ka ilaK adnaK nohom ,uti anerak helO ,tamuJ talahs hadabi nakianunem kadit aggnih nagnareg hakapa ada ;gniggneP id raneJ itiS hkiayS iumenem
”.gnugA dijsaM id tamuJ talahs hadabi nakianunem natluS adniD ,okidneS“ mlh( ” . )411 .
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
23
ayS nakopedaP id ayniapmaseS agajilaK nanuS ,gniggneP id raneJ itiS hki
nakalisrepid agajilaK nanuS gnejnaK .aguj irtnas arap helo kiab nagned tubmasid
.saul tagnas gnay raneJ itiS hkiayS olgoj nakopedap id umat gnaur id kusam
k id saul ragnedret hadus gnamem agajilaK nanuS naadarebeK muak nagnala
ai ,aggnihes ,agnaS ilaW atoggna halada ai naratnal ,awaJ hanaT id nimilsum
.raneJ itiS hkiayS irtnas arap helo kiab tubmasid
”?ilaK adnaK ,gnunug runajn kok ;gnatad gnay aynapur agajilaK adnaK ...O“.raneJ itiS hkiayS apas
a ,raneJ adniD ayI“ aynkapmaT ”,nagnir agajilaK nanuS raju “ ,gnatad gnay ukkes amal halet uka inis ek imharuthalisreb kat ila mlh( ” . )511 .
sibah kitirkgnem raneJ itiS hkiayS taas igal karegreb ialum rulA - nasibah
nagnitnepek adap naksukofid hibel gnay agnaS ilaW arap narep nakub ,iwainud
gnay lautirips gnabret maj ikilimem nad iggnit umlireb akerem nupiksem ,tarihka
sativitka padahret ujutes gnaruk patet raneJ itiS hkiayS ipatet ,gnajnap naynamul
ipmim hiarem gnurednec gnay akerem - helo takipret inkay ;gnosok ipmim
aynruomalg nahuT halaynah idaba nad itajes gnay halnakub lahadaP .umes ainud
malad iggnitret naasaukek isamitigel gnagemem akerem apagneM ?mala atsemes
raneb raneJ itiS hkiayS .malsI tairays nakagenep - nagned takapes gnaruk raneb
ruta awhab ,orotniB kameD nanatlusaK rawatid asib kat tairays na - helo igal rawat
.aynkulemep
ilaW akitek tahilret ialum ranej itiS hkiayS nad agnaS ilaW ratna kilfnoK
raneb raneJ itiS hkiayS ualak akgnaynem kadit agnaS - nad daken raneb nesalbabek
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
33
aja iksem ,igal naknarehgnem gnaY .uti itrepes itrepes mertske raneJ itiS hkiayS nar
.aynhalmuj asaib raul tagnas ayntukignep numan ,uti
uti itrepes kaynab nikgnames gnay raneJ itiS hkiayS tukignep halmuj ,utneT“ surah ini laH .orotniB kameD id tairays nakkagenep aynnalaj uggnagnem asib
aj ,hagec atik nad kasurem naka raneJ itiS hkiayS kitanaf asam iapmas nagn haletes hataP nedar raju ”,nakukal atik gnay hawkad ra’iys uggnagnem
.agajilaK nanuS naropal tapadnem itiS hkiayS naraja alib ”,ipaggnanem iriG nanuS atak ”,natluS adniD raneB“
ibid raneJ reb nakra tural - laya kat ,tural P ka nakayahabmem naka ita i muak hadM .malsI amaga nagnudnak padahret mawa hisam satiroyam gnay nimilsu
atik halet gnay hawkad ra’iys kasurem tapad raneJ itiS hkiayS ihdA narajAD nanatlusaK gnareP itapaneS iagabes suduK nanuS ”.nakukal orotniB kame
asarem meteg - meteg apa ,natluS adniD ”;raneJ itiS hkiayS aynagelok padahret adapek ukalreb gnay namukuh nakirebmem gnusgnal atik aynkiabes kadit
”?raneJ itiS hkiayS urubret nagnaj aykiabes atiK“ - :,anaskajib iriG nanuS raju aynkadninem urub
bes libmas nuhates amales raneJ itiS hkiayS adapek utkaw ireb atik aynkia aid nuhates utkaw malad akij haN .raneb gnay nalaj ek naradaynep nakadaid surah orotniB kameD nanatlusaK ,taub helob apa ,habureb kadit patet
”.saget nakadit libmagnem dnaK ,ujutes ayaS“ naksagunem ayas ,uti niales ”,hataP natluS bawaj ”,iriG a
nuhates amales nagnabmekrep uatnamem ayapus agajilaK adnaK adapekhadum ,raneJ itiS hkiayS adapek nakusam naras nakirebmem libmas - nahadum
”.tabotreb uam ai aK nanuS bawaj ”,natluS ihdA ,nahiggnisaK“ .sagut naknalajnem pais agajil
amaskes araces itamagnem nagned uatnamem agajilaK nanuS ,uti taas kajeS hakada ;ranej itiS hkiayS nakopedap id idajret gnay nagnabmekrep anamiagab
mlh( ?tabotreb uam hakuata nagnadnap nagned hukukisreb patet ai . 521 - )621 .
aH agnaS ilaW aweD nagned orotniB kameD nanatlusaK nakbabeynem ini l
gnilaggnunam utiay raneJ itiS hkiayS naraja naridahek kajes uggnagret asarem
aluwaK - naraja helo nagnatnetreb agnaS ilaW naweD helo paggnaid ini narajA .itsuG
ameD nanatlusaK helo tunaid gnay raneJ itiS hkiayS tukignep igal hibelret ,orotniB k
nad agnaS ilaW naweD naidumeK .aynhalmuj kaynab nikgnames irah ek irah irad
obeK gnegA iK nad raneJ itiS hkiayS adapek natagnirep irebmem hataP nedaR
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
43
m nagned raneJ itiS hkiayS nanak nagnat ukales agnaneK 1 utkaw gnaggnet irebme
kutnu agnaneK obeK gnegA iK kutnu nuhat agit nad raneJ itiS hkiayS kutnu nuhat
alibapA .orotniB kameD nanatlusaK helo tunaid gnay nanutnut itukignem ilabmek
natlusaK irad namukuh tapadnem naka audreb akerem nakam sibah utkaw gnagnet na
.orotniB kamed
nanatlusaK uggnagnem paggnaid gnay ajas raneJ itiS hkiayS naraja ajas kadiT
gnay agnaneK obeK gnegA iK nad raneJ itiS hkiayS pakis ipatet orotniB kameD
nawed nad hataP nedaR ajas utneT .orotniB kameD nanatlusaK ek nawos uam kadit
naS ilaW ritawahk ag nad takaraysam atam id nurut naka kameD nanatlusaK awabiw
nagned isatnorfnokreb hisam kameD nanatlusaK uti taas igalapa ,nial haread
irad itapmis iracnem nad nakkulkanem kutnu gniasreb nad tihapajaM naajareK
haread - .nial haread
nalreb nup rulA nakkujnutrep adapek tuj rebeb gnayaw nagned naamasreb
kitnir simireg najuh iksem ,malam nikgnames nup malaM .teberaK aynrihal - ,kitnir
aynkapmat ’rebeb gnayaw‘ gnalahd ik .aynnaralegap nakgnusgnalem kadneh patet
.nagnatadreb ialum hadus aynnotnonep igalapA raulek nup agnaneK obeK gnegA iK
nakujnutrep nakiskaynem kutnu naurugrepes araduas gnaro agit amasreb apadnep id
’rebeb gnayaw‘ gnalad gnas helo kipa araces nakniamid gnay . abiT - halgnatad abit
gniggneP gnegA iK adapek nakuhatirebmem gnay melad idba gnaroes aynirtsi awhab
areges nup gnegA iK .iyab nukud gnaroes helo utnabid gnay nakrihalem kadneh
signat araus halragnedret naidumek amal kaT .aynhamur malad ek kusam sagegreb
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
53
halet gnegA iK irtsi aynapuR .agnaneK obeK gnegA iK hamur malad irad iyab
s nakrihalem ikal iyab gnabaj i - .kole nan napmat sarapreb gnay ikal
id aynarik nohoM .rikgniT adnaK ,ukartup inI“ - ilubmit obeK gnegA iK raju ”,yares agnaneK ikal iyab nakhareynem a - aynikal mlh( . 531 - )631 .
m kana gnaroes iainurakid muleb ini taas gnay rikgniT gnegA iK gnanes asare
kapmanem ,gnorocnem aynhajaw gnay iyab gnabaj tahilem k malad irad arua na
.aynhubut
ikal iyab ,hallanahbuS“ - ataK ”,agnaneK adniD ,asaib raul huggnus ini umikal nikay uka ,kole nan napmat aynsarap nialeS ”,ijumem rikgniT gnegA iK
lek ini umkana ”.iggnit tagnas gnay tajared ikilimem naka ka p aman irebmem rikgniT adnaK aynarik nohoM“ obeK atnip ”,ini ukartu
agnaneK mlh( ” . )631 .
iyab gnabaj is narihalek awhab tagniret aI .kanejes maidret rikgniT gnegA iK
nakujnutrep nagned naamasreb idat eb gnayaw‘ ’reb najuh anerak nakitnehid ulal
sata id tapet ilakes hadni gnay ignalep tahilret tignal irad ,ader najuh haleteS .tabel
.agnaneK obeK pamur
naamasreb nakrihalid ini iyab gnabaj is anerak ”,rikgniT gnegA iK ataK ”,aY“ naralegap nagned rebeb gnayaw , a akam ikal kan - saM aman ireb uka ini ikal
”.teberaK aK ,hisak amireT“ agnaneK obeK raju ”,rikgniT adn mlh( . )731 .
itsuG aynapur ,agnaneK obeK artup teberaK saM narihalek haletes amal kaT
niT gnegA iK ayntafaW .hallutamaR ek rikgniT gnegA iK liggnamem halet hallA rikg
,lukupret asarem aynnaurugrepes araduas arap taubmem obeK gnegA iK amaturet
agnaneK mlh ( . 531 - )831
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
63
gnegA iK nad raneJ itiS hkiayS nakukalid gnay nagnakgnabmep anemoneF
weD nad orotniB kameD natluS padahret agnaneK obeK iagabes agnaS ilaW na
gnagemep k ajas nakub ,awaJ hanat id naamagaek nasuru malad iggnitret nataluade
aguj ipatet ,hataP nedaR nad agnaS ilaW arap naaracibmep nahab idajnem
tikides kaT .ratnemokreb tuki kutnu aynmumu adap kilbup naitahrep gnadnugnem
hanaT taykar nakhab ,takaraysam hokot aynmumu adap nimilsuM muak uata awaJ
macamreb naialinep nad ratnemok nakirebmem tuki gnay - ianegnem macam
.agnaneK obeK gnegA iK aynlikaw nad raneJ itiS hkiayS lautirips urug nainarebek
raneb irad sapelreT - itiS hkiayS helo nakgnabmekid gnay naraja aynkadit utiay raneJ
;mahap aratna nagnubag dujuW lutahdiW uata aluwak gnilaggnunaM‘ - ’itsug awaJ ala
tagnas gnay utaus iagabes agnaS ilaW ialinid gnay aisreP irad ha’iyS narila nagned
aynsitilop isis irad ialinem gnay aguj ada ipatet ,hayimalsI hadika nakayahabmem .
upmam nakhab ,awaJ hanat id raseb utigeb gnay raneJ itiS hkiayS huragneP
pukuc iskaer gnadnugnem aggnihes ,haread iagabreb irad irtnas arap naubir todeynem
ianegnem nalucnumreb nup isalukeps ,orotniB kameD nanatlusaK kahip irad sarek
nahalasamrep ratupes ;inkay uti
awaJ hanat id raneJ itiS hkiayS kitanaf tukignep halmuj aynraseb ,amatreP
agnaS ilaW naweD narep naawabiwek ignarugnem tapad nakritawahkid tagnas utnet
id naamagaek nasuru malad iggnitret satiroto naasaukek gnagemep iagabes
niB kameD nanatlusaK racneg gnades uti taas igalapa ,orot - naknalajnem aynracneg
.apiwdawaJ taykar adapek taredom nad rutnel araces hayimalsI hawkad ra’iys
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
73
nagned habmatid raneJ itiS hkiayS kitanaf tukignep halmuj aynraseb ,audeK
ahkid gniggneP id agnaneK obeK gnegA iK huragnep ek nakkolebid naka nakritaw
,rakam nakadnit kutnu nakkaregid naka taas utaus ualak anamiagab ,sitilop hara
gnegA iK awhab igal hibelret kameD natluS naawabiwek gnorgnorgnem uata ,ateduk
itrA .irusiamreP rulaj irad V ayajiwarB ubarP ucuc halada agnaneK obeK araces ayn
surenep nad notarek athat sirawep iagabes kahreb hibel salej naajarek naruta
.aynadnamaR nanipmimepek
adapek nagnakgnabmep nakukalem raneJ itiS hkiayS nainarebek ,agiteK
anem nad kinu awitsirep utaus nakapurem agnaS ilaW naweD nad kameD natluS kir
nanatlusaK id iggnitret agabmel halada agnaS ilaW naweD haknakuB .iridnesret
nasuru malad hunep satiroto nad isamitigel gnagemem gnay orotniB kameD
ilaw utiay agnaS ilaW putunep iagabes raneJ itiS hkiayS ipatet ;naamagaek
atnenem inareb halam hulupeseK ilaW naweD naasaukek inomegeh nakajibek gn
halada aid awhab naktaraysignem uti lah ,huragnepreb nad tauk tagnas gnay agnaS
gnegA iK nainarebek nagned aynlah naikimeD .alup huragnepreb nad tauk gnaro
trareb ,kameD natluS adapek gnakgnabmem gnay agnaneK obeK salekes gnamem ai i
raseb hataP nedaR nagned aynhuragnep mlh( . 551 - )751 .
luduj bus malaD gnaS amasreB gnuruB nakiagaB asakgnA ek gnabreT
qilahK nanatlusaK ek awabid lisahreb raneJ itiS hkiayS .ilabmek nalajreb ialum rula ,
kutnu naaskap apnat orotniB kameD .agnaS ilaW nad hataP nedaR helo gnadis id
,iamar tagnas kameD gnugA dijsaM id anasaus ,ialumid naka nagnadisrep akiteK
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
83
nedaR .raneJ itiS hkiayS nalidagnep gnusgnal araces ragnednem kadneh akerem
itiS hkayS iaynanem gnay amatrep natapmesek tapadnem hataP :ranej
uam kadit raneJ itiS hkiayS nauT apagnem ,raneJ itiS hkiayS nauT iahaW“ kameD nanatlusaK id natluS iagabes ayas amasreb naumetrep iridahgnem igal gnaroes halada hkiayS nauT lahadaP ?agnaS ilaW naweD arap nad orotniB
’agnaS ilaW putunep‘ raseb amalu nakparahid tagnas gnay hulupesek nanatlusaK id agnaS ilaW naweD arap amasreb harawaysum itukignem
”.ini orotniB kameD
naktahilrepmem kadit ilakes amas nad gnanet tahilret raneJ itiS hkiayS hajaW
rej gnay ria nakiagab aynhajaw nagnaneteK .aynitah narasugek ikak hawab id hin
abiT .gnunug - :raneJ itiS hkiayS irad naktegagnem tagnas gnay nabawaj ragnedret abit
ajaR gnaroes nikgnum anamiagaB“ - arap iumenem gnatad naka ajariDmlh( ”?abmah . )581 .
awhab nalupmisekreb areges uti nabawaj ragnednem gnay agnaS ilaW araP
ajaR ,idaj helob uata nahuT itrepes hadus aynirid - gnay ’lautiripS ajaR‘ halada ajariD
satnap kadit paggnagnem raneJ itiS hkiayS aggnihes ,iggnit salek ikilimem
.abmah arap iapmujnem aynah anerak orotniB kameD nanatlusaK ek gnadnatreb
ataK ”,naikimed akiJ“ hadus hkiayS nauT hakapa ”,kameD natluS gnaS”?nahuT halada hkiayS nauT irid awhab paggnagnem
hkiayS“ raneJ itiS bawaj ”!aynadeb ada kat nahuT nagned raneJ itiS hkiayS“”!raneJ itiS hkiayS halada nahuT gnades ,nahuT halada raneJ itiS
abit ”,idaJ“ - nuS abit raneJ itiS ihdA hakuti nasala nagned ”,aleynem iriG na”?kameD gnugA dijsaM id tamuJ talahS nakianunem kadit
.agnaS ilaW nanipmip adapek raneJ itis hkiayS bawaj ”,iriG adnaK ayI“ utkaw amil talahs hadabi naknalajnem kadit aguj aynatak raneJ itiS ihdA“
igal ”? igal ulrep kadit ayas igab“ .saget raneJ itiS hkiays bawaj ”,iriG adnaK ,raneB“
”.itajes gnay nahuT itrepes hadus ayas nakududek anerak ,talahs naknalajnem ihdA ,haimalsI hadika nakayahabmem tagnas uti umnaataynrep haknakuB“
igaL iriG nanuS atak ”?raneJ .
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
93
iaynupmem ayas ipatet ajas nakalis gnaro naialinep laos ,iriG adnaK“‘ hadus nimilsuM muak ulaK .iridnes nagnadnap ’laggnunam itsuG amasreb
talahs haknakub ”?talahs hadabi nakianunem surah aid apagnem ulaL .hallAt iapacnem kutnu ajas tala nakapurem aynah hadus ayas gnades ,nauju
”?uti naujut iapacnem ‘ mahap iagabes nakduskam raneJ itiS ihdA gnay hakutI“ gnilaggnunaM
aluwak - itsuG ”? ‘ naraja malaD ”,raneJ itiS hkiayS atak ”,iriG adnaK ,aY“ gnilaggnunaM
’itsuG nal aluwak aratna awhab aluwak nad )abmah( itsuG halada )nahut( aynanug ada kadiT !ukA halada hallA !hallA halada ukA .ajas amas
asab aynah uti babes ,tairayS naknalajnem - ada kadit gnay isab gnaY .aynitratakikah aynah ada ”
mlh( . 581 - )681 .
ap agnilet id mertske ragnedret nikam raneJ itiS hkiayS nabawaJ agnaS ilaW ar
aynah utiay uti itrepes nagnadnapreb gnaro aumes akij ,raneJ ihdA“ ”?malsI tairays naknalajnem gnay hakapais ulal ,ajas takikah nakgnitnemem tairayS ,dammahuM ibaN gnejnaK adnigaB nanutnut anamiagabes lahadaP
milsuM muak helo naknalajid surah irad gnosok kadit dijsam ayapus raga ni”.haamaj
aisek taubreb aynah ajas nakaliS“ - naksibahgnem ajas nakaliS .uti itrepes naais .ajas nutnas naposreb kutnu uata talahs hadabi nakianunem kutnu aynah utkaw
mli iaynupmem kadit akerem awhab nakkujnunem uti laH ,ilakes amas ugnaro naasaibek itrepes - tuki aynah gnay hodob gnaro - ,lahadaP .ajas natuki
luteb nimilsuM muak ualak - halet ayntakikah adap ,hallA adapek harsap luteb aratna nalaggnunamek aynada dujuwem aluwak nagned itsuG apa kutnu ,idaJ .
s haabi nakajregnem nakulrepid kat talahs anerak talah isidnok malad igaluti itrepes mlh( ” . )781 .
hataP natluS adapek utkaw atnimem naidumek iriG nanuS agnaS ilaW itfuM
aynah nakuB .agnaS ilaW atoggna ,aynagelok arap nagned harawaysumreb kutmu
s dijsaM malad id adareb gnay id adareb gnay akerem aguj ipatet ,gnaget gnay aja
raneJ itiS hkiayS nagned agnaS ilaW itfuM iagabes iriG nanuS ratna natabedreP .raul
isatnemugra gnukudnem gnilas ubuk audek nakidajnem ,uti nagnadisrep malad
et raneJ itiS hkiayS tukignep araP .aynnipmimep nakranebmem akerem itah malad utn
hibel kameD hayaliw id nimilsuM muak ipatet ,aynlautiripS uruG nagnadnap
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
04
iriG nanuS nipmipid gnay agnaS ilaW araP .iriG nanuS nagnadnap gnukudnem
gnay raneJ itiS hkiayS nabawaj ianegnem harawaysumreb kutnu taparem naidumek
rilelotnem asib kadit agnaS ilaW aumeS .malsI tamu nakayahabmem tagnas paggnaid
.malsI hadika nakayahabmem tagnas paggnaid gnay raneJ itiS hkiayS naraja sata igal
.huaj nikgnames gnay natasesek irad nimilsuM muak naktamaleynem surah akereM
ihka ,halutigeB naweD helo raneJ itiS hkiayS igab gnucnap namukuh naksutupid aynr
patet raneJ itiS hkiayS hajaW .iriG nanuS ,itfuM gnas nipmipid gnay agnaS ilaW
adap gnucnap namukuh naksutumem halet agnaS ilaW naweD iksem gnanet tahilret
s uti lautiripS uruG gnaS .aynirid sinov ragnednem nup tikides tujejret kat ilakes ama
tiab naknutnalem ai ,uti naadaek malaD .aynirid adapek - .hutneynem gnay tiab
uggnut uka gany naitamek nalaj halinI“ - ,ukigab namukuh nakub inI .uggnutl gnay nahadniek adait babes ,iridnes uk nahilip ipatet adapirad taysad hibe
pudih halada aynhuggnuses gnay pudih halutigeB .itam haduses nahadniekanerak ,itam haduses uknahuT amasreb sabeb naka uka mlh ( ” . ) 091 .
awabmem kadneh gnay tirujarp gnaro aud halgnatad naidumek amal kaT
nula ek raneJ itiS hkiayS - la ,dijsam naklaggninem igrep mulebeS .isukeskeid kutnu nu
gnay agnaS ilaW adapek tahesan irebmem naktapmeynem hisan raneJ itiS hkiayS
”:aynisawagnem gnutamem iridreb
halas naka nailak utnet aynnakukalem tapad nad uhat nailak ikseM“lak babes ,aynnakanaskalem malad maleggnet nad tuynah hisam nai
akitek aggnihes ,iwainud palremeg helo nakualisid aumes nailaK .natasesek nanakam atres naayakek atrah ,naualikreb gnay same nad atamrep tahilem gnay halini ,aynadapek takipret hisam nailak itah ,anraw akenareb gnay
em .halas idajnem nailak ukalirep nakidajnem gnay anelret nailak taubmgnadak nakhab ,irajalep nailak gnay umli kaynab hadus ,lahadaP - gnadak
li mala‘ malad ipmimreb nailak halada nailak aynrasad ipatet ,iridnes uti umlihdok irtnas usub laka lisah urubmem gnay ulak gnanes asarem naka akam ,k
a asaugnep irad asaj nalabmi naktapadnem awatrah uat n mlh( ” . 091 - )191 .
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
14
nakitkubmem raneJ itiS hkiayS helo amiretid gnay itam namukuH
raneJ itiS hkiayS huragnep padahret orotniB kameD nanatlusaK naritawahkek
raysam nagnalakid irad itkubret ,nasala apnat nakub uti naritawahkeK .saul taka
naawabiwek ignarugnem aggnihes awaJ hanat id raneJ itiS hkiayS tukignep aynraseb
id amaga nasuru malad iggnitret satiroto gnagemep iagabes agnaS ilaW naweD
seb naidumeK .orotniB kameD nanatlusaK itiS hkiayS kitanaf tukignep halmuj aynra
nakritawahki gniggneP id agnaneK obeK gnegA iK huragnep nagned habmatid raneJ
sitilop hara ek nakkolebid naka natluS naawabiwek gnorgnorem naka aggnihes
B ubarP ucuc halada agnaneK obeK gnegA iK igal hibelret kameD sirag irad ayajiwar
.irusiamreP
nad raneJ itiS hkiayS nainarebek napaggna aynada alup nakapulid tapad kadiT
agnaS ilaW naweD nad kameD natluS adap gnakgnabmem agnaneK obeK gnegA iK
ajas utneT .hataP nedaR nagned aynhuragnep salekes akerem awhab nakadnanem lah
akerem aggnihes orotniB kameD nanatlusaK helo ajas nakraibid tapad kadit ini
raneJ itiS hkiayS .itam namukuh utiay saget nagned raneJ itiS hkiayS kadninem
tapadnem naka aid ,kameD nanatlusaK helo isukeske id mulebes iridnes
nem uam alibapa nanupmagnep ipatet orotniB kameD nanatlusaK nahara itukig
raneJ itiS hkiayS .aynkalonem
akgnasid kaT - uab nakraulegnem raneJ itiS hkiayS hazanej ataynret ,akgnas
tahilem gnadnap gnilas aynah hataP natluS nad agnaS ilaW araP .ignawem murah
gnep arap numaN .ini nahenaek anerak aynagudnem hadus raneJ itiS hkiayS tuki
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
24
natluS adapek iriG nanuS fitaisini satA .hallA itsuG nagned urug gnas natakedek
nakmakamid raneJ itiS hkiayS hazanej ayapus naknarasid akam ,orotniB kameD
azanej ,nakidnamid halateS .tamrohret nad kayal araces id kadneh raneJ itiS hkiayS h
hataP natluS atres agnaS ilaW atreseb iriG nanuS ,gnugA dijsaM malad id italahs
raneJ itiS dasaj irad akubret niak akitek ,raneJ itiS hazanej tahilem naktapmeynem
gnaret gnay ignalep ayahac atres ignawem murah uab nakraulegnem gnaredneb
ek naktakgnarebid raneJ itiS hkiayS hazaneJ .dijsam malad nagnaur pata id lutnamem
itiS hazanej ,agnaS ilaW arap harawaysum nagned iauses ,gnariG nobraC haread
aked id nakmakamid kadneh raneJ gnariG nobraC id aynnertasep t mlh( . 391 - )491 .
kilfnoK orotniB kameD nanatlusaK padahret agnaneK obeK nagnakabmep
gniggneP ek gnatad suduK nanuS .nuhat agit utiay aynsatab adap iapacnem halet
kilfnok natakgninep pahat nakapurem ,agnaneK obeK gnegA iK isukeskegnem kutnu
uata noitcA gnisiR ok natakgninep pahaT . uata kilfn noitcA gnisiR lucnum naka kat
kilfnok ada kadit alibapa - rula nagnabmekrep retemorab idajnem gnay sata id kilfnok
levon malad gnasgnaneP sV teberaK .
3.2 pahaT noitcA gnisiR kilfnoK natakgnineP pahaT uata
pahaT noitca gnisir ok natakgninep uata anam id napahat nakapurem kilfn
nad gnabmekreb nikgnames aynmulebes pahat adap naklucnumid halet gnay kilfnok
awitsireP .aynsatisnetni radak nakgnabmekid - itni idajnem gnay kitamard awitsirep
941 :7002 ,orotnaigruN( nakgnagenem nad makecnem nikgnames atirec malaD .)
kilfnok ,ini napahat - rula napahat irad natakgninep imalagnem ialum ada gnay kilfnok
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
34
kilfnoK .aynmulebes gnay - aggnih satisnetni nakianep imalagnem halet kilfnok
.satisnetni kacnup napahat ujunem
malad kilfnok natakgnineP gnasgnaneP sV teberaK lret luduj bus malad tahi
atiC - anriS gnay atahkaT siraweP atic gnegA iK nakhasikid ,ini luduj bus malaD .
aid radas nagned kameD natluS gnaS natagnirep sirbuggnem kat gnay agnaneK obeK
hataP natluS utnet aynutkaw hadus ualaK .ayahab aram ipadahgnem naka mahap
ka utkaw satab sibah haleteS .nuhat agit halates gniggneP ek aynnasutu mirignem na
akam nuhat agit amales agnaneK obeK gnegA iK adapek hataP natluS nakirebid gnay
.orotniB kameD natluS nasutu iagabes gniggneP ek gnatad suduK nanuS
obeK gnegA iK nupma nohoM“ gnejnaK nasutu irad umat ada agnaneKtigeB ”.suduK nanuS ,orotniB kameD natluS utnip raul irad aynidba araus u
mlh( . )112 .
.umat gnaur id suduK nanuS aynumat iumenem ulal gniggneP gnegA iK
“ !..mukiala’umalssA meD halluyilaW itapaneS gnas ,suduK nanuS pacu ” orotniB ka
.agnaneK obeK gnegAik nalucnumek tahilem taas
”!…malas mukiala’aW“ .gniggneP gnegA ik bawaj ”gnunuG runaJ koK“ ilakgnaraB ?gniggneP ek gnatad suduK nanuS gnejnaK
nakmirignem hataP nanuS namaP aggnihes gnitnep tagnas gnay naulrepek adaaP nasutu ek orotniB kameD halluyilaW itapaneS sugilakes gnarep amilgn
.agnaneK obeK gnegA iK raju ”?gniggneP nakirebid gnay nuhat agit utkaw satab haknakub ,agnaneK gnegA iK ,raneB“ nanuS raju ”!?sibah haduS agnanek obeK iK adapek hataP natluS gnejnaK
,suires suduK hatnirep sata ini iramek ayas nagnatadek awhab haliuhatek ” agnaneK obeK gnegAiK adapek nakaynanem kameD natluS gnejnaK
”?hawab id uata sata iD ?malad id uata raulid ,hilip gnegA iK gnay hakanam ata ,ayas igab ”!amas patet ayas nabawaj suduK nanuS gnejnaK“ s- ,hawab
raul - anerak helO .ayas kilim aynaumes ajas amas malad asib kadit ayas utimlh ( aynhilimem . )412 .
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
44
P .ini atirec malad nakhasikid itrepes kapmat ialum kilfnok natakgnine
gnay raneJ itiS hkiayS irtnas arap kaynab awhab suduK nanuS nauhategnepeS
mem hena umli iaynup - anerak nupilakes hunubid tapad kadit akerem nakhab hena
raneb - obeK gnegA iK padahret igalapa ,suduK nanuS nagnayab malaD .itkas raneb
ikilimem ai utneT .raneJ itiS hkiayS itnaggnep iagabes aynatisapak malad agnaneK
asib kat gnay naitkasek .suduK nanuS helo nakhalakid
”,gniggneP gnegA ik nahamelek kerognem ahasureb suduK nanuS ”ayi ,O“ nakukalem tapad agnanek gnegA iK anamiagab iuhategnem nigni ayaS itam‘
’itam gninorjas piru ,piru gninorjas agnaneK gnegA iK hakaidesreB .ek aynnaktahilrepmem ”?ayas adap
namaP nasutu iagabes suduK nanuS gnejnaK ikadnehekid gnamem uti ualaK“ itam gnaro ada kat ,gnamem ,kalegnem asib kadit ayas utnet ,hataP natuS akaM .ini ayas nagnel ukis adap katelret ayas nahamelek gnadeS .babes apnat
hgnem nanuS gnejnaK ualak naigab kusunem nakalis ,ayas naitamek ikadne”.ini ayas nagnel ukis
”,hiril agnaneK obek gnegA ik atak ”,nanuS gnejnaK ,utigeb ikseM“ .nial gnay ayas tukignep arap naktabilem kadit nanuS gnejnak aynkadneh
”.ini awitsirep imalagnem gnay ajas ayas halraiB h( ml . 712 - )812 .
gnakaleb id nakpilesid gnay akasup libmagnem naidumek suduK nanuS
nahalrep nagneD .aynujab - gnegA iK ukis ek sirek nakkusunem suduK nanuS nahal
but aggnihes agnaneK obeK ayadreb kat idajnem gnegA iK hu mlh( . )022 .
K gnegA iK aynsawet awitsireP iagabes suduK nanuS helo agnaneK obe
gnaro padahret narabmag nakapurem ,orotniB kameD nanatlusaK nasutu - gnay gnaro
ini laH .orotniB kameD nanatlusaK naasaukek nawalem uata gnakgnabmem
agnaS ilaW naweD nad hataP nedaR naawabiwek agajnem kutnu nakukalid hes , aggni
,aynnaujut nakanaskalem malad nagnalah tapadnem kadit orotniB kameD nanatlusaK
nakrabelem kutnu kusamret ,malsI tairays iauses malsI amaga narabeynep itrepes
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
54
gniasreb akgnar malad nataukek naklupmugnem atres aynnaasaukek hayaliw
jareK nagned nataukek .tihapajaM naa
amales kutnu agnaneK obeK gnegA iK naigrepeK - agudret kat gnay aynamal
amasreb laggnit aynah ai iniK .hides aynirtsi itah taubmem ,sigart pukuc nad
atic nakdujuwem tapad nakparahid gnay teberaK saM ,aynartup - iK aynadnamaR atic
eK obeK gnegA .awaJ hanat id ajaR idajnem aguj lautirips ajar‘ idajnem inkay ;agnan
hka nup teberaK saM adnubI i aynimaus naitamek tagniret anerak tikas hutaj aynr
kameD natluS gnejnaK nasutu enebaton gnay suduK nanuS helo hunubid igalapa
.orotniB
A iK halas apa ,lahadaP“ ”?orotniB kameD natluS gnejnaK adapek gneg aynah ualak ”,aynimaus naigrepek ipatarem agnaneK obeK iretsI mamug laos ualaK !?itam mukuhid surah kasam ,ajas nawos kadit radekes
aluwak gnilaggnunam‘ naraja naknalajnem - lautirips urug gnas irad itsuGup apagnem gnaro paites aynhuggnuses haknakuB !?itam mukuh id surah al
gnisam nahilip nagned iauses amaga naraja nakrisfanem sabeb - mlh( !?gnisam . )222 .
sam adapek rututreb ai ,aynramak id ayniuggnunem aynartup akitek ,ilakeseS
;teberaK
em surah uak ,ukartup reggN“ uaK .asawed haletes kalek raseb gnaro idajn umtuyuB itrepes nad targninayadnaH ubarP umgnaye itrepes ajaR idaj surah
rah uak .V ayajiwarB ubarP ukartuP ,nalidaek nakkagenem su mlh( ” . )222 .
haloes ai ,licek hisam iksem ,teberaK saM - aigahabmem ahasureb halo aynubi nak
:tikas katelegret gnades gnay
ubI gnejnaK ..ayI” ajar idaj uka ..ajar idaj uka , mlh( . 222 - )322 .
obeK gnegA iK irtsi nahidesek nad naawecekek tahilret sata id naacab iraD
ggnihes ,lida kadit asarid gnay agnaneK obeK gnegA iK aynsawet sata agnaneK ai a
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
64
tikas idajnem - tahileM .utkaw gnajnapes hidesreb ulales nad natikas aynubi naadaek
id adareb ulales nad hides idajnem licek rikgniT akaJ naknabeynem uti itrepes gnay
amasreb adareb rikgniT akaJ taas adaP .aynnaasrep rubihgnem kutnu aynubi gnipmas
ynubi lida gnay ajar idajnem kutnu aynubi helo nagnajew irebid ulales rikgniT akaJ ,a
.ayajiwarB ubarP ayngnaye itrepes
nasabebek tapadret V ayajiwarB ubarP asam adap iuhatek atik itrepeS
k ini laH .inikayid gnay naayacrepek kulemem kutnu nasabebek nad amagareb gnaru
agnaneK obeK gnegA iK irtsI aggnihes kameD nanatlusaK asam adap asaret
parahreb aiD .V ayajiwarB ubarP asam adap itrepes nahatniremep nakudnirem
lidA gnay V ayajiwarB ubarP ayngnaye itrepes ajar idajnem rikgniT akaJ aynkana
apek nasabebek irebmem nad rikgniT akaJ nahatniremep atireC .ayntakaraysam ad
napahat adap nakatirecid naka skamilk .
malad iridnes nakinuek ikilimem rikgniT akaJ is asawed pukuc haleteS
irahes napudihek - nawak nagned adebreB .aynirah - artup ,nial gnay aynayabes nawak
ek obeK gnegA iK tapmet ek iridneynem ilakes rameg ataynret uti agnan - gnay tapmet
utneT .aynamal irah aparebeb iapmas gnunug kacnup id ,aug id ,natuh id itrepes ,ipes
tapmet id naruyulek akus gnay rikgniT akaJ naaasaibek ,ajas - taubmem uti ipes tapmet
.aynadnubi itah hides tapmet id atpic nakgninehgnem naasaibek nupanamiagaB -
tukignep arap naaasaibek itrepes naknialem ,malsI arac nakub uti itrepes tapmet
udniH - id idamesreb aynnaasaibek irad gnalup ajas urab rikgniT akaJ akiteK .ahdub
dneh rabas kat itrepes aynubi ,ipes tapmet .aynartup adapek tahisan nakirebmem ka
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
74
awhab haliuhatek ”,rikgniT gnegA iK adnaJ atak ”,ukartuP ,reggN“tapmet id apatreb umnaaasaibek - nakub uti lah ,ini amales ipes gnay tapmet
gnay gnaro kaynab itnan idaj heloB .kiab gnay milsuM gnaro arac naasaibeknem nanutut itukignem kadit anerak ,rifak gnaro halada umak awhab paggnag
”.dammahuM ibaN gnejnaK ,aynsetorpmem rikgniT akaJ aynaT ”?ubi gnejnaK ,naikimed apagneM“ nagned kusamret ,nalaj iagabreb nagned hupmetid asib uti takarit haknakub“
ay tapmet id ipeynem mlh( ”?ini nakukal ayas gnay itrepes ipes gn . )522 .
luduj bus malaD resgneL hataP natluS nad anahdrawardnairiG ubarP
hataP nedaR nobarpeK , hataP nedaR akitek ,ilabmek nalajreb ialum rula halet
surah ai awhab iradaynem ai ,nuhat 23 amales kameD hatniremem nobarpek resgnel
adnega kaynab hisam ualaw ,orotniB kameD nanatlusaK id naasaukek kupmat irad
nakpaisrepmem hadus natluS gnejnaK ayngnutnU .nakiaselesret muleb gnay
artup maneek iulalem inkay ,isareneger - uata sunuY nedaR ,saM utaR utiay ,aynirtup
unU itaP nedaR nad nawurudnaK nedaR ,anaggnerT nedaR ,nepeL adeS naregnaP ,s
.raseb nipmimep nolac idajnem nakpaisrepid halet aynaumes gnay ,sakgnemaP
hataP natluS gnejnaK akam ,noberiC naregnaP ihakinid hadus sam utaR aneraK
tniB kameD nanatlusaK athat nakhareynem utiay aud ek gnay aynartup adapek oro
.sunU itaP
aynartup natabonep iasu hataP natluS raju naikimed ”,sunU itaP reggN“ id malsI tairays naparenep halnaknahatrep ”,orotniB kameD natluS iagabes .agnaS ilaW naweD utnabid nagned orotniB kameD nanatlusaK
nabmeK hanat id malsI amaga hawkad ra’iys ahasu suret halnakg awaJreggN ,agnaS ilaW amasreb mlh( ” . )542 .
nobarpek resgnel acsap awhab halutigeB - sagut kalep kat ,hataP natluS ayn
idajnem II rabkA malA hayS natluS ralegreb gnay sunU itaP natluS nabmeid gnay
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
84
ames halada sunU itaP natluS helo naknalajid gnay amatrep nakarbeG .tareb nikgn
:naujut nagneD .awaJ urujnep hurules ek malsI hawkad ra’iys naksurenem
nikames awaJ taykar nakparahid haimalsI hawkad ahasu nagned ,amatreP.aynnanikayek nakharecret
nikames ,audeK araces ,malsI amagareb gnay awaJ taykar aynkaynab tauk nikames nup orotniB kameD nanatlusaK padahret nagnukud sitamoto
.alup akam ,awaJ hanat id nimilsuM muak kaynab nikames nagned ,agiteK
utasek nad nautasrep tauk nikames naka malsI tamu na mlh( . )642 .
T kameD nanatlusaK nipmimem aynartup ignipmadnem malad nuhat agi
abit ,orotniB - muleb .ainud laggninem aynrihka aggnih sarek tikas hataP natluS abit
atic nakdujuwem tapmes - .hallutamhaR ek liggnapid sunU itaP natluS gnaS ,aynatic
nadnamaR naigrepek lusuynem aI kat aggnihes ,gnajubmem hisam naadaek malad ay
kameD nanatlusak nanipmimepek kupmat aynsurahes .atokham artup naklaggninem
.nepeL adeS naregnap utiay ,agitek gnay hataP natluS artup helo naksuretid orotniB
warP nedaR helo hunubid sawet naregnap gnas ipateT .anaggnerT nedaR artup ,ata
gnay anaggnerT nedaR halada orotniB kameD natluS idajnem gnay uti haleteS
A hayS natluS gnejnaK saila orotniB kameD natluS gnejnaK ralegreb III rabkA mal
M 1251 nuhat adap mlh( . 742 - )842 .
peL adeS naregnaP ,aynhaya naitamek satA gnasgnaneP ayrA aynartup ne
gnay aynnial agraulek atreseb atawarP nedaR padahret tamusek madned madnemem
hart padahret gnajnap nauretesrep idajnem kalek gnay halinisiD .ayngnukudnem tuki
uS gnaidnem nanurutek athat natuber anerak hataP natl mlh( . )842 .
neL nobarpek resg - iagabes sunU itaP natluS nakitnagid nad hataP natluS ayn
atic naktujnalem tapad ini audek ajar nakparahid ,audek kameD ajaR - nanatlusaK atic
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
94
,gnajnap rumureb kadit sunU itaP natluS ayngnayaS .hataP nedaR are orotniB kameD
ap ainud laggninem ai sirawep tulemek lubmit aggnihes gnajubmem hisam taas ad
kameD nanatlusaK atkhat isirawem aynsurahes gnay nepeL adeS naregnaP .atkhat
nup anaggnerT natluS .anaggnerT natluS artup ,atawarP nedaR helo hunubid orotniB
D nanatlusaK id ajar idajnem kian aynrihka nautagnepes apnat ipatet ,orotniB kame
sata madned napmiynem nepeL adeS naregnaP artup gnasgnaneP ayrA aumes
.aynhaya naitamek gnay igal naasaukek natuberep kilfnok lucnum naka ayntabikA
pahat adap nakatirecid naka gnay gnasgnaneP ayrA helo nakukalid amilk sk .
naktujnalem patet anaggnerT natluS aynnanipmimepek malad aratnemeS
.haimalsI hawkad ra’iyS naknalajnem malad sunuY natluS aynkakak nakarbeg
haread saulrepmem utiay anaggnerT natluS nakukalid gnay ayntukireb nakarbeG
.orotniB kameD nanatlusaK naasaukek hitaP artuP ,alasanaW aynhitaP amasreB
nakkulkanem lisahreb orotniB kameD natluS akam ,tarukgnaM saila malaS anaW
asis - tapad ,hagneT apiwdawaJ namaladep id anuK targninidaH marataM notareK asis
asis nakkudnunem - tluS gnaS aynanacneR irasagniS nataukek asis ek naka aguj nup na
.rumiT naigab apiwdawaj hayaliw id nagnabmalB nad naurusaP ,nakuranaP netapidak
nikames orotniB kameD natluS gnejnaK anasaggnis isnetsiske ,naikimed nagneD
agnaS ilaW naweD ,ini onoggnerT natluS nanipmimepek malad ,ajas aynaH .hokok
ruk idajnem niales ,suduK nanuS nad agajilaK nanuS ilaucek lojnonem utigeb gna
adapek lautiripS uruG iagabes aguj ini hokot audek ,kameD nanatlusaK id hupeses
artup - onoggnerT natluS nanipmimepeK .hataP nedaR gnaidnem nanurutek hart irtup
aggnabid tagnas gnamem halihataF nagned amas ajrekeb hanrep ai naratnal ,nak
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
05
ragaduas aynkusam risugnem malad esaP irad amalu gnaroes - .sigutroP irad ragaduas
gnaro nagned narajajaP nawukaP nagnares ignaluggnanem kutnU - ,sigutroP gnaro
nalahgnem anaggnerT natluS nad halihataF akaM nagned akerem gnajret kapes ig
icnuk tuberem - haread id nial aratna ,narajajaP nawukaP naajareK nagnagadrep icnuk
nakadnit uti adap malad ,malassuraD noberiC nad malasuraD netnaB nahajaj ralegn
nuS iasaugnem lisahreb aynrihka anaggnerT natluS nakukalid gnay gnay apaleK ad
gnaro ,atrakayaJ idajnem habureb naidumek - ek gnadnak gnalup nup sigutroP gnaro
id natluS idajnem naktabonid halihataF .uti gnalimeg nagnanemek nagneD .ayniregen
m gnay atrakayaJ orotniB kameD naasaukek iukagne mlh( . 842 - )052 .
nagned gnirieS akam ,orotniB kameD nanatlusaK naasaukek haread aynsaul
hawab id tihapajaM nakkudnunem kutnu suah nikgnames onoggnerT natluS
ubarP iagabes aynirid mialkgnem gnay ayajiwanaR hayD ubarP nanipmimepek
.IIV ayajiwarB
ggnerT natluS atak ”,ilaK nanuS awU gnejnaK“ adapek mekgnus irabmes ono farays taru gnarep aynah orotniB kameD amal naikes hadus ”,agajilaK nanuS ilaK nanuS awU gnejnaK tapadnep anamiagaB .tihapajaM naajareK nagned
”?tihapajaM rupmeggnem kadneh adnana akij ,ayI“ reggN k aynarikes ualak ,natluS adnanA orotniB kameD tirujarp natauke
.sugab hibel tapec hibel gnamem ,aynipadahgnem upmam hadus gnadnapidadnutid ualak itnaN - nagnaj ,adnut - ,tauk nikames tihapajaM nataukek nagnaj
iutserem taraysi nakirebmem agajilaK nanuS atak ”,natluS adnanAjaM ek nagnareynep .tihapa
,aynutser aod nohom utigeb ualak ,ilaK nanuS awU gnejnaK ,hisak amireT“”.tihapajaM rupmeggnem kadneh akudaP artuP
,halkiaB reggN ayngnukudnem tagnas awU , mlh( ” . )152 .
orotniB kameD tirujarp gnaro naubir ,nakutnetid gnay irah adaP
naktakgnarebid nad anaggnerT natluS helo gnusgnal nipmipid gnay tihapajaM ek
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
15
nakbabeynem tihapajaM nad kameD irad tirujarp ubuk auD .alaS anaW hitaP
raseb gnarep aynsutelem nugnanibayaJ aduyatarB gnarep nad awahdnaP aratna
m naka aid akam ,aynignanemem gnay apaiS .awaruK aynkilabes ;naayajek imalagne
a aid akam ,nahalakek anerak tutul kuketreb gnay apais is nahawab idajnem nak
gnanemep mlh( . 252 - )352 .
ikseM .anaggnerT natluS gnejnaK helo nakgnanemid tubesret raseb gnareP
,ayajiwanaR hayD anahdrawardnairiG ubarP aynasakreP kadit anutrof iwed numan
be alab natabehek iukagnem surah askapid nup ai ,uti tihapajaM ajaR adap kahipr
nahilip ada kat ,uti nahalakek kajes ,anaggnerT natluS odnamok hawab id tirujarp
asaugnep iagabes orotniB kameD naasaukek iukagnem kutnu ayajiwanaR igab
V ayajiwarB ubarP nipmipid aynulud gnay tihapajaM athaT .awaj hanat id laggnut
raneb inik - halrajaW .anaggnerT natluS ;aynucuc nagnat ek ilabmek halet raneb
iukagnem apiwdawaJ id ajar atres natluS ,gnuggnemuT ,itapidA kaynab naidumek
anipmimepek isnetsiske malA hayS natluS gnejnaK ralegreb gnay anaggnerT natluS n
usaK id III rabkA orotniB kameD nanatl mlh( . 352 - )452 .
naajareK nakbabeynem tihapajaM naajareK sata orotniB kameD nagnanemeK
utas idajnem kameD - .tauk gnilap gnay apiwdawaJ id naajareK aynutas J wdawa api
igal ada apnat malsI karoceb orotniB kameD nanatlusaK naasaukek hayaliw idajnem
tagnas ini lah ajas utneT .nial amaga karocreb gnay nial naajareK nagnias
gnay gnalahgnep anerak ,awaJ id malsI amaga narabeynep malad nakgnutnugnem
areK utiay raseb gnilap .nakulkatid hadus udniH karocreb gnay tihapajaM naaj
.awaJ id satiroyam amaga idajnem malsI amaga ayntabikA
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
25
luduj bus malaD rikgniT akaJ nagnalauteP nad ilabmek karegreb ialum rula ,
ka ,gnajnap naarabmegnep iulalem haleteS .rikgniT akaJ nakatirecnem ialum aynrih
,aleS gnegA iK utiay ,naknigniid gnay lautiripS uruG kosos nakumenem rikgniT akaJ
tagnas lanekid aleS gnegA iK ,nimkum iaiK iagabes lanekid niales itkas
.anugardnam lautirips urug gnas nagned dirum gnas aratna lawa naumetrep malaD
pmat ,amatrep ilak amas gnay naasarep irtapret hadus aynka - hibeL .ayngnanes amas
dirum adapek nagnajew nakirebmem aleS gnegA iK akitek ,igal nakaribmeggnem
.rikgniT akaJ helo sibah palalid aynnagnajew aumes ripmah ataynret ,aynurab
rikgniT akaJ ,takgnis utkaw malad ,aynitrA .kiab nagned iasaugnem tapad halet
aleS gnegA iK .ajas barka nikames ayndirum nagned urug gnas aratna nagnubuH
:rikgniT akaJ adapek nakataynem
raneb gnaye ,rikgniT akaJ reggN“ - aleS ased id umnaridahek sata gnanes ranebaggna uka uakgne ,gnarakes ialuM .ini .rikgniT akaJ ,irides ukucuc iagabes p
rikgniT akaJ atak ”,gnayE ,hisak amireT“ ”,aynucuc adapek irah utaus adap aleS gnegA iK atak ”,rikgniT akaJ reggN“
”.gnaye tuki oyA nagnareg hakanameK .aynat kaynab apnat rikgniT akaJ bawaj ”,gnaye ,ayI“
A iK aynigrep mlh( ?aleS gneg . )062 .
rumit halebes id gnadal utaus id ipeynem kadneh aleS gnegA iK ataynreT
maid aleS gnegA iK ,uti ipeynem anasaus nagninehek malaD .buraT haread - maid
:hallA itsuG adapek tajanumreb
pek nanohomrep nakujagnem uka huggnus ,hallA itsuG aY“ ada - agomes uM atreseb awaJ hanat id ajaR gnaroes nakidaj uakgne kalek ini ukucuc
gnE aynhuggnuseS .aynnanurutek abmah aod ragnedneP ahaM uak - uM mlh( . )162 .
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
35
malam hujut irah hujut iapmas uti tapmet id adareb aynaudek ,asaret kaT
it nad nakam kadit ,aynamal gnegA iK asaret kat ,hujut ek malam adaP .munim kad
sakebmem tagnas gnay rikgniT akaJ aynucuc ianegnem narabmag helorepmem aleS
natuh tababmem kadneh itrepes aleS gnegA iK ,uti nakusuhkek malaD .aynitah malad
id ayntegak apateb ipatet ,kapak awabmem nagned akaJ aynucuc tahilret hadus anas
abit ,rikgniT - aynaumes natuh malad id nanohopep ajas karbeg ilakes aynah abit
.rikgniT akaJ helo nakhoborid
“ reggN ”?apa ipmimreb hanrep uakgne nakatirec aboc ”,aleS gnegA iK atak ”, a apa araces bawajnem nup rikgniT akaJ“ pututid gnay ada apnat ,aynad -
hanrep ayas ,ayaM aleT gnunuG id adareb ayas akitek gnayE ”:ipututhaloes ayaM aleT gnunug irad alup uti akitekeS .nalub nahutajek ipmimreb -
nugnabret ulal ayaS .ilakes sarek ,rageleggnem araus ragnednem ayas halo”.ipmim irad
reggN“ uakgne aynkiabes gnarakes ialum ”,igal aleS gnegA iK atak ”,ukucuc .orotniB kameD nanatlusaK id anaggnerT natluS gnejnaK adapek idbagnem .uti umipmim ankam imahamem umrahagnem naka gnay aratnarep halutI
reggN , aod nagned umgnirignem naka uka mlh( ” . )362 .
.aleS gnegA iK ayngnaye adapek timap nohom rikgniT akaJ ,aynirah nakoseeK
natluS gnejnaK adapek idbagnem naka ayas gnayE aynutser aod nohoM“”.orotniB kameD
umiatreynem ulales gnaye utser aoD“ reggN , mlh( ” . )462 .
tniB kameD ek takgnareb mulebeS ripmam naktapmeynem rikgniT akaJ ,oro
itah gnanes apateB .aynadnubI adapek utser atnimem kutnu rikgniT aseD ek ulud
aleS gnegA iK nupanamiagab babes ,aynartup narutunep ragnednem ubi gnas
d aleS gnegA iK ,anugardnam itkas nialeS .nagnarabmes gnaro halnakub alup laneki
iaiK gnaroes - naka rikgniT gnegA iK adnaj ,aynanacneR .inupmum gnay nimkum
ikal araduas adapek ,rikgniT akaJ ayntakgna artup nakpitinem - idajnem gnay aynikal
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
45
hupes hadus gnay gnaroes ada tahilret nahuajek iraD .orotniB kameD malad idba
mem nagned sahk naiakap iaka newajek matih anraweb - awabmem nagned matih
haleteS .uti gnaro itakednem areges rikgniT akaJ ,gnajnap rikipreb apnaT . takgnot
nup rikgniT akaJ ,agajilaK nanuS halada uti gnaro awhab ayntegak apateb ,taked
nakrutahgnem areges itkeb habmes aynadapek
id tupmur nakhisrebmem umnaajrekep irad halitnehreb ,rikgniT akaJ reggN“ kutnu orotniB kameD nanatlusaK ek igrep halaregeS .uti agag idap namanat gnay ajaR nolac halada uti umak babeS .anaggnerT natluS adap idbagnem
haleteS“ .awaJ hanat iasugnem abit agajilaK nanuS ,utigeb atakreb - paynel abit.atam nagnadnap helo tahilret kat
orotniB kameD nanatlusaK ek takgnareb areges rikgniT akaJ uti haleteS
iaiK iumenem gnusgnal akereM .aynadnubi utnabmep gnaro aud inametid nagned
ikal araduas ,rujnaG - bi ikal il id harul idajnem nalutebek gnay ,aynadnu nagnukgn
orotniB kameD anatsI ( .mlh 262 - )662 .
rikgniT akaJ ,orotniB kameD imaJ dijsaM id ruhuz talahs nakianunem iasU
taked id kudud libmas submehreb gnay nigna rilimes itamkinem gnabmulb huaj kat
ugA dijsaM irad kisa gnades rikgniT akaJ akiteK .gn - abit numalem aynkisa - irad abit
gnugA dijsaM raulek ajas urab gnay anaggnerT natluS gnejnaK tahilret nahuajek
kadneh natluS gnejnaK aynapuR ,aynlawagnep gnaro aparebeb helo lawakid nagned
pateB .aynnaped id nalaj itawelem anerak uti taas rikgniT akaJ naasarep ayngnugnib a
iD .ilakes amas asib kat radnihgnem kadneh naadaek helo nagnugnibek itrepes ai
aynah ayngnakaleb id gnades ,iggnit gnidnid aynnaped gnabmulb .saul pukuc gnay
udnum tacnolem surah ilaucek nial nalaj ada kaT itawelem gnakaleb ek r gnabmulb
aynnagnat audek nagned naped ek padahgnem patet aynnadab isisop nagned raseb
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
55
.rudnum nalaj nagned asakgna ek gnabret nakiagab rikgniT akaJ .habmeyn pakisreb
ay ajarp akayan arap aynkayal itrepes kokgnojreb kudud ai aynrihkA ukal gnades gn
kodohd gnejnaK itah tajnarepret ,uti naknarehgnem gnay nageda tahileM .anatsi id
raneb aI .anaggnerT natluS - nakukalem asib gnay ayntaykar ada akgnaynem kat raneb
.uti
nad uakgne hakapais ”,anaggnerT natluS gnejnaK apas ”,adumeP ,heH“apagnem ”?uti itrepes gnakaleb ek tapmolem uakgne
abmah inis iD .rikgniT akaJ halada abmah ,natluS gnejnaK ,nupma nohoM“ .aynnakanopek abmah nalutebek ,rujnaG iaiK haruL iK hamur id laggnit nakirebmem kutnu aynah uti itrepes gnakaleb ek rudnum tapmolem abmaH
gnep tapmet id adareb patet tukat abmaH .natluS gnejnaK adapek natamroh nakrutahgnem ayares rikgniT akaJ raju ”,alumes abmah kudud .itkeb habmes
natluS gnejnaK aynat ”?orotniB kameD ek gnatad uakgne apa naulrepek adA“.igal
jarp idajnem nakratfadnem naka abmaH“ ,orotniB kameD nanatlusaK tiru”.natluS gnejnaK
nup orotniB kameD natluS ,aynapuR .aynalapek nakkugkagnem anaggnerT natluS
.ased adumep gnas nanapmatek iukagnem
aboc ”,aynlawagnep adapek anaggnerT natluS atak ”,lawagnep ,heH“niT akaJ iS ukadapek nakpadah malad uti rikg ”.nanawosip
“ ,akidneS ”.natluS gnejnaK
malad nakpadahid rikgniT akaJ ,uti haleteS gnuga nakawesap kameD anatsI id
.rujnaG iaiK haruL helo alup itukiid ai ,orotniB
natamrohgnep nakirebmem libmas rujnaG iaiK raju ”,natluS gnejnaK ,raneB“apek .anaggnerT natluS ad
tagnas abmaH .rikgniT ased irad abmah nakanopek hisam ini rikgniT akaJ iS“ amirenem nanekreb natluS gnejnaK akij ilakes hisak amiretreb eloht akaJ
”.akudaP adap idbagnem rikgniT akaJ ”,anaggnerT natluS ataK ”,rujnaG haruL iK ,halkiaB“ amiret uka rikgniT
iagabes idba ”.orotniB kameD anatsI nagnukgnil id ”,natluS gnejnaK ,hisak amireT“ agnubreb rujnaG iaiK raju - agnub mlh( . 662 -
)962 .
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
65
natluS gnejnaK adapek idbagnem asib gnanes asarem nup rikgniT akaJ
kameD anatsi nagnukgnil id anaggnerT akaJ iS ,idba gnaroes iagabeS .orotniB
raulek nasabebek naktapadnem rikgniT - .orotniB kameD anatsI nagnukgnil id kusam
gnay rikgniT akaJ irid itaj salej araces iuhategnem kadit anaggnerT natluS ,aynapuR
gA iK artup halada ai aynranebes lahadaP .aynhuggnuses gnay agnaneK obeK gne
adnahayA ,hataP natluS hatirep sata suduK nanuS helo itam mukuh isukeskeid halet
halada teberaK saM aynilsa aman gnay rikgniT akaJ lahadaP .anaggnerT natluS ticic
uata hart yA utaR irusiamrep rulaj irad V ayajiwarB ubarP gnas gnusgnal u
abit ,nertupek namat uajninem rikgniT akaJ akiteK .itawarawD - naktegakid ai abit
gnay nertupek namat nakuB .itah nakbujkanem tagnas gnay nagnadnamep helo
irtup ,akapmeC saM utaR uyA anteR ;aynkilimep ipatet ,anosepret ayntaubmem
.kameD natluS amilek
,heH“ utigeb ”?nertupak namat ikusamem inareb iapmas uakgne hakapais.rikgniT akaJ adapek akapmeC anteR apas
rikgniT akaJ ayas ”,rikgniT akaJ atak ”,irtuP itsuG nupma ubireb nohoM“”.irtuP itsuG adnamaR adapek idbagnem amal muleb gnay
man gnay ay ini idaj ...O“ ”!?uti aynnaitkasek lanekret gnay rikgniT akaJ ayna.gnujnasret rikgniT akaJ taubmem akapmeC anteR atak
nup aynrirak ,iregen hurules ek lanekret nikames rikgniT akaJ narakednepeK
ipmip idajnem anaggnerT natluS helo takgnaid naidumek nup aI .tekorem suret nan
iagabes rikgniT akaJ ayntakgnaid ,aynapuR .orotniB kameD amatmat tirujarp
nemturker nakadagnem kadneh natluS gnas anerak amatmat tirujarp nadnamok
raseb tirujarp - .gnaro sutar tapme kaynabes utiay naraseb
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
75
aggnerT natluS atak ”,rikgniT akaJ ukartuP ,ieH“ uka ”,rikgniT akaJ adapek an .gnaro sutar tapme kaynabes amatmat tirujarp nemturker nakadagnem kadneh ayntarayS .aynanaskalep nadnamok iagabes kujnut uka gnay haluaK tapad uata gnetnab is nakhalagnem upmam gnay apas gnarab ;ajas anahredes
lapek gnelepmenem iagabes aid halamiret akam ,kumer aggnih gnetnab a”.amatmat tirujarp
naknalajnem pais rikgniT akaJ raju ”,natluS gnejnaK ,huwahd nekakotsegN“.sagut
gnodnobreb taykaR .orotniB kameD hurules ek nakgnadnamukid nup atireB -
nakratfadnem kutnu abocnem gnodnob .orotniB kameD amatmat tirujarp idajnem irid
nanipmip ukales rikgniT akaJ adap nakpadahid ratfadnem kadneh gnay gnaro paiteS
paites adapek nakalisrepmem rikgniT akaJ halurab kayal paggnaid haletes ,amatmat
araysrep ikseM .gnetnab nagned udaid kutnu atresep kat ipatet ,anahredes aynnat
gnaro tikides - aynaH .gnetnab is nataukek ipadahgnem nahalawuk gnay gnaro
omina akiteK .tubesret iskeles nagniraynep malad sulul gnay halajas gnaro ritnileges
abit nurut idajnem takaraysam - et gnay kuwagN gnudaD iK halgnatad abit lanekr
ai uti aynnaitkasek aneraK .ayngnupmak id anugardnam itkas gnay gnaroes iagabes
orotniB kameD id iapmas halet akitek nakhab ,irid nakgnobmoynem nasekret
gnudaD iK hunubmem aid aggnihes gnuggnisret asarem nup rikgniT akaJ .nupilakes
ep tabika ,kuwagN naaratnetek irad nakraulek id rikgniT akaJ uti aynnataubr
.orotniB kameD nanatlusaK
natluS helo gnayasid tagnas ai atres takgninem gnades aynreirak taas adaP
araces kuwagN gnudaD iK hunubmem ai aggnihes rubakat idajnem aI ,anaggnerT
rep irad tabikA .sigart naaratnetek irad nakraulekid rikgniT akaJ ,uti aynnataub
umetreb naka rikgniT akaJ ayntujnales hasik malad .orotniB kameD nanatlusaK
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
85
gnaro nagned - kutnu amasreb gnaujreb atres takgna araduas idajnem naka gnay gnaro
.ajar idajnem rikgniT akaJ gnukudnem
rulA rikgniT akaJ naasasutupek ianegnem nakhasikid nad igal karegreb ialum
akaJ ,asaret kaT .orotniB kameD nanatlusaK naaratnetek irad nakraulek id ai taas
iD .gniggneP id agnaneK obeK gnegA iK aynadnamaR arasup ek iapmas rikgniT
nakukalem ai anas hahdayir les akaJ akitek ,tapmeek malam adaP .irah aparebeb ama
haloes ,ruditret aggnih rikizreb gnades rikgniT - biag araus ragnednem ai halo
:aynagnilet id aynadnamaR
“ reggN gnaro ada ijA sateG ased taked iD .araggneT hara ek uakgne haligrepmanreb utis id laggnit gnay nad utisid umak haltukI .uriB uynaB tuyuB iK a
”.aynhatnirep alages nakanaskal
akaJ T ,aynpudih nalaosrep irad raulek nalaj naktapadnem asarem rikgni
sateG aseD ujunem nalajreb uti gniggneP gnegA ik artuP urab gnay tagnames nagned
apatrep iumenem kutnu ijA ,anas id ayniapmaseS .uriB uynaB tuyuB iK ,itkas
haleteS .uriB uynaB tuyuB iK iumenem rikgniT akaJ ,uriB uynaB nusuD id ayntapet
nakrutahgnem itkeb habmes adapek aynitah duskam nakaratugnem rikgniT akaJ ,
.uruG gnaS
ynaB tuyuB iK raju :,rikgniT akaJ reggN“ apab hadus umnagnatadek ,uriB uuggnut - acnaM saM aguj ipatet ,umuggnunem gnay apab aynah nakuB !uggnut
hart hisam gnay akeL akaJ iK artup ,acnaM saM halada aid naklanekreP .ini”!umnagned harad nagnubuh ada hisam aggnihes ,tihapajaM
aJ ,uti naumetrep adaP tuyuB iK helo nakaraduasrepid acnaP saM iK nad rikgniT ak
nakidajid acnaM saM nad rikgniT akaJ anerak igal nakaigahabmem hibel uriB uynaB
aynaudek ,uti kajeS .uriB uynaB tuyuB iK helo takgna kana iagabes gnelbmegid
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
95
iagabreb narajagnep nagned umlegn iK helo gnay aynnakopedap id uriB uynab tuyuB
.aynamal nalub agit iapmas gnusgnalreb urug gnas narajagnep asaret kaT .anahredes
hadus ”,irah utaus adap uriB uynaB tuyuB iK raju ”,rikgniT akaJ reggN“kameD ek mulebes ipateT .orotniB kameD ek ilabmek uakgne ayntaas ,
najuhgnep misum adap babes ,atawarP anatsI ratikes ek uakgne haligrep uakgne ragA .atawarP anatsI id adareb anaggnerT natluS aynasaib uti itrepes ulal ini hanat maggneges halawab akam ,natluS gnejnaK helo nakitahrepid
rokees tulum ek nakkusam unad obek , utnet ,ini hanat nakusamem uak haletesgnarO .atawarP haread id kumagnem naka idat uabrek - nad kameD gnaro
nakhalagnem upmam gnay ada kat atawarP unad obek halgnaub akam , is hunubmem asib naka uakgne utigeb nagneD .uabrek tulum irad aynhanat
unad obek k uti maggneges nakhareynem ayares uriB uynaB tuyuB iK ata.rikgniT akaJ adapek hanat
hatnirep nakanaskal abmah nakA“ rikgniT akaJ raju ”!uruG apaB mlh( . 872 -)082 .
iK ,acnaP saM iK ,ayntaked gnaro agit amasreb rikgniT akaJ natakgnarebeK
aP .aliW iK nad ligaruW nakkaregid ignapmut akerem gnay tikar nanalajrep taas ad
ayaub nahulup talik tapeces ,natarad id ayniapmaseS .ayaub nahulup helo - uti ayaub
nad acnaM saM iK nataras id gnidnat gnarep malaD .nupma apnat akerem gnareynem
hululem lisahreb aynnawak - up nakkatnal ulaJ hitaP helo nipmipid gnay ayaub nahul
ayauB .gnapmaM - sibah rajahid uti ayaub - nagned acnaM saM iK helo nasibah
gnatab adap naktebasid - gnay rikgniT akaJ ,aynures halak kaT .raseb uyak gnatab
elo nipmipid gnay ayaub kaynab koyorekid iagnus rasad ek nujret ;ayaub ajar gnas h
ajaR .itam gnay kaynab uti ayaub taubmem rikgniT akaJ gnajret kapeS !askeR uaB
.harsap nup askeR uaB ayaub
.halak hareynem askeR uaB atak ”,halak hareynem ayas ,nedaR nupmA“ uak aneraK !umnataubrep igal ignalugnem inareb uak ualak sawA“ halet
ek iapas uknanalajrep nakratnagnem surah uak akam uknalajrep uggnagnem.macnagnem rikgniT akaJ atak ”,atawarP haread
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
06
raga ayas haub kana adapek nakhatnirep naka ayas ,nedaR halkiaB“ naut nanalajrep ratnagnem - naut mlh( ” . )782 .
em ,irah malam haleteS ulal rikgniT akaJ .hutuB haread id iapmas aker
ayapus tikar hawab id gnorodnem gnay ayaub hulup tapme adapek taraysi irebmem
huyagnem irah aparebeb haletes nahalelek tagnas aumes akerem ,aynapuR .itnehreb
dirum adumep tapmeek ,aynhalel gnikas aneraK .tikar uynaB tuyub iK uriB
tikar sata id taharitsireb mlh( . 682 - )882 .
gnegA iK aynapuR .hamur raulek hutuB gnegA iK ,malam hagnet akiteK
gnay aynhamur namalah id nairidnes gnunemret kudud aI .rages nigna nakhutubmem
abit ,rukafatreb kisa ai amal muleB .saul - it ayahac ada tahilret aynhamur sata id ab
torolmuc awhab igal isgnas kat aI .tahilret aynhamur taked iagnus id hutajret nad
ayahac torolmuc halada idat ’notark uyhaw‘ amal kat awhab naktaraysignem uti lah ,
orotniB kameD nanatlusaK id nanipmimepek kipmat igal .itnagreb areges naka
”!rikgniT akaJ ukartup adapek hutaj idat notark uyhaw“ ualak nikay ukA“ iagnus ek hutaj tubesret uyhaW apagnem ,ipatet ”,hutuB gnegA iK mamug
?apagneM ?anas id ada rikgniT akaJ raneb apA ?ukhamur taked
greb areges nup hutuB gnegA iK .aynhamur gnakaleb id iagnus ujunem nalajreb sage
gnades aynnawak agit amasreb rikgniT akaJ .raneb aynnaagud ,anas id ayniapmaseS
tikar sata id aynrudit malad palelret
”!...halnugnaB ...rikgniT akaJ ukartuP ...reggN“ nugnabmem gnay ..aynapur gnegA iK ...O“ nak rikgniT akaJ apas ”,ayas rudit
mlh( . 982 - )092 .
.atawarP haread naadaek gnatnet nakatirecnem nad igal karegreb ialum rulA
akij aynarik halrajaw hadni gnamem atawarP nagnunugep haread id nagnadnameP
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
16
eynem ulales anaggnerT natluS gnejnaK ,najuhgnep misum kutnu irid naktapm
,rages aradu habmatid nubmir nad uajih nagnadnamep nagneD .inis id taharitsireb
nakraulegnem malad hinrej hibel rikifreb tapad anaggnerT natluS gnejnaK aynarik
haread id ayniapmases uriB uynaB tuyuB iK nasep nagned iauseS .nakajibek
warP iracnem areges rikgniT akaJ ,ata unad obek araces nanehdises hanat ulal
naidumek ,uabrek is tulum malad ek nakkusamid urug gnas nairebmep unad obek
agraw kudnanem ubesret unad obek ,uti nialeS .gnaggnal gnaggnut iral tubesret
ab aggnihes nagnunugep ratikes taykar ,malam agit irah agiT .akulret gnay kayn
raneb atawarP - is helo nakregegid raneb unad obek ayngnajret kapes kumagnem gnay
itrepes notatek gnehtnab is ,igal aynhena unad obek igap adap kumagnem aynah
.natuh malad ek kusam ai aynmalaM .ajas eros iapmas
anaggnerT natluS irad hanama tapadnem halet rikgniT akaJ nakhasikiD
isatagnem tapad aid alibapa unad obek malad ilabmek nakajrekepid naka aid akam
is nagned rikgniT akaJ nagnuratreP .orotniB kameD natlusaK unad obek raneb - raneb
m ,ures tagnas gnusgnalreb ilakreb ikse - kajniret nad nakudnat anekret ilak - ,kajni
gnog nad gnadnek nagniri arauS .igal kaget iridreb upmam patet rikgniT akaJ ipatet
haloes - ihaduynem areges kutnu rikgniT akaJ tagnames naktikgnabmem upmam halo
nataukek nagned rikgniT akaJ .nagnuratrep ,uabrek is nadab takgnagnem artske
sarek ayngnitnabid - is tapmes muleb ,sarek unad obek akaJ naidumek surujes ,tikgnab
karos akitek uabrek tulum lukumem areges rikgniT - nahubat nagniri nad iaros
aulegnem areges rikgniT akaJ ,sarek ragnedret gnog nad gnadnek maggneges nakr
is alapek lukumem areges rikgniT akaJ uti haleteS .uabrek is tulum irad hanat obek
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
26
unad gnipekreb rucnah aggnih - is gnipek unad obek gnay anerak ,akitekes sawet nup
.ayniuhatekid halet uabrek is nahamelek idajnem
lisahreb halet uakgne aneraK“ kajes akam ,kiab nagned umsagut naknalajnem igal nakilabmek uka ,amatmat tirujarp nanipmip iagabes nakududek gnarakes akaJ gnanes naasarep tubmasid anaggnerT natluS raju ”,rikgniT akaJ ,umadap
.rikgniT
s nad ignidnatret kat gnay naitkasek nagned lakebreB akaJ gnajret kape
natluS gnejnaK niales ,lartnes hokot itrepes orotniB kameD nanatlusaK id rikgniT
nanipmip iagabes sigretarts tagnas gnay aynnakududek nagneD .iridnes anaggnerT
s ai igalapA .roetem iagab tasep taselem rikgniT akaJ reirak ,amatmat tirujarp tagna
asaj anerak ,iridnes aynartup itrepes anaggnerT natluS gnejnaK helo gnayasid - asaj
nanatlusaK naawabiwek nad nanamaek agajnem malad raseb tagnas rikgniT akaJ
.gnarep itapaneS uata gnarep aduyalaggnaM idajnem naktabonid ai aynrihka ,kameD
akaJ nagnubuH ,akapmeC saM iweD gnaS nagned barka nikgnames hadus rikgniT
pudihes kadneh ijnajreb halet aynaudek nakhab - arethab ignuragnem malad itames
ikal nasni audeK .aggnat hamur napudihek - raneb uti naupmerep nad ikal - raneb
lad hisak atnic naiamesrep tujarem kadneh .naniwakrep utiay ,tauk gnay nataki ma
abit ”,adnaK ,ipateT“ - haubes naktariynem itrepes akapmeC anteR abit.aynhajaw id tahilret gnay naugarek
naridahek amirenem nanekreb amaR gnejnaK hakapa ugar idajnem ukA“utnanem aumes tagnigneM !?ukimaus idajnem adnaK halada amaR gnejnaK
”!?amaR gnejnaK atam id adnaK nakududek his apa ,lahadaP .ajaR arap
anam ek arabmegnem aynnarikiP .usel kudnutret rikgniT akaJ - raneb ,anam
ikal utnanem gnamem ,akapmeC saM onteR nagnadnap aguj - anaggnerT natluS ikal
jaR idajnem aynumes aynlasim natluS amatrep irtuP .itapidA takgnites natluS uata a
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
36
audek gnaY .gnapmaS gnegA iK artup raggnaL naregnaP helo nakhakinid halet
ilaK naregnaP ilakinid gnay tamaynilaK utaR agitek gnay ,atawarP naregnaP
gnaP helo ihakinid irtup tapmeek gnay ,tamayN anteR amilek gnay nad noberiC nare
ek artup gnadeS ?ajas aduyalaggnaM helo ihakinid naka aynah kasam ;akapmeC mane
rumiT naregnaP usgnub uata mlh( . 992 - )203 .
anaggnerT natluS irtup namargn kadneh talub nikgnames rikgniT akaJ dakeT
kapmeC anteR ,amilek gnay anaggnerT natluS gnejnaK itah nakhululem kutnu a
gnay irah adaP .aynkilucnem nagned aynah ilaucek nial nalaj ada kat aynkapmat
raneb rikgniT akaJ ,nakanacnerid - akapmeC anteR kilucnem ayniska nakukalem raneb
namat id anasaus ,orotniB kameD nertupeK namat id anerak regeg idajnem nertupak
tirujarp haletes ,ipatet rikgniT akaJ helo kilucid gnalih natluS gnejnaK amilek irtup
.aynnawalem inareb kat ilakes amas akerem rikgniT akaJ aynkilucnep tahilem agaj
nertupek namat naklaggninem igrep rikgniT akaJ uti haleteS tirujarp gnadeS .kameD
adapek akapmeC anteR iweD nakilucnep naidajek nakropalem areges nup agaj
mamugreb anaggnert natluS ,uti naropal ragnedneM .anaggnerT natluS gnejnaK
:itah malad
adA“ - nup kilucnem hasu kat lahadaP .rikgniT akaJ ,uti umnakadnit ajas ada ,”.umnagned akapmeC ukirtup nakhakinem kadneh uka
rikgniT akaJ nauT gnarakes ”,agaj tirujarp atak ”,natluS gnejnaK itsuG“”.anatsi raul id natluS gnejnaK nabawaj uggnunem gnades
aynamirenem nanekreb uka awhab rikgniT akaJ adap ajas nakatak ayI“em iagabes .gnetne natluS bawaj ”,ukutnan
raneb anaggnerT natluS - aynamilek irtup nakhakinem aynijnaj itapenem raneb
rikgniT akaJ uti taas kajeS .rikgniT akaJ nagned akapmeC saM uyA anteR
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
46
rak ubir tapme saules aynhanat gnay gnajaP haread id itapidA idajnem naktabonid ay
natluS ralegreb rikgniT akaJ ,gnajaP itapida idajnem akiteK .)eratkeh 4/3 = ayrak1(
,orotniB kameD nanatlusaK hawab id adareb gnajaP naasaukeK .ayajiwidaH
iridahgnem surah ai aggnihes nanawosip ilakes nuhates kameD ek mlh( . 303 - )503 .
ret gnay naniwakreP akapmeC uyA anteR nagned rikgniT akaJ aratna idaj
atkhat adap rikgniT akaJ naktakednem nikgnames ,anaggnerT natluS irtup
helo gnajaP itapidA iagabes naktabonid rikgniT akaJ .orotniB kameD nanatlusaK
yajiwidaH natluS ralegreb rikgniT akaJ ,anaggnerT natluS id gnajap hayaliW .a
nad ,rumkam ayntaykar ,tasep ujam idajnem rikgniT akaJ nanipmimepek hawab
utas halas nakapurem rikgniT akaJ nakbabeynem ini laH .gnabmekreb aynimonoke
.anaggnerT natluS nakitnaggnem kutnu tauk nolac
basreb uam kat rikgniT akaJ aynapuR haletes aynarikid ,ra uyhaw nabitek
notarek lahadaP .ajas irah nagnutih malad raseb ajaR uata natluS idajnem gnusgnal ai
gnajaP netapidaK awhab ridkat natarus nagned iauses aynnanipmimepek haletes
natubes nagned lanekid aggnih tasep naujamek imalagnem ameg iwanij hol hapir h
oretnaes ek lanekret nikam ayajiwidaH natluS naitkasek nad naayadgidak uti niales
aynatreb gnay kaynab anaggnerT natluS .awaJ hanat - kahreb gnay hakapais aynat
atic nakdujuwem kutnU ?awaJ hanaT id athat naksurenem - ajaR idajnem aynatic
bes natluS aynkadites ,orotniB kameD nanatlusaK id anaggnerT natluS itnaggnep iaga
:inkay ,gnitnep lah agit nakukalem ayajiwidaH
gnuggnemuT nad itapidA arap nakkulkanem ayajiwidaH natluS ,amatreP
akerem akij orotniB kameD notareK hawab id nial ajaR arap atres ,nawalem inareb
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
56
nages kat ayajiwidaH natluS - aumes ripmah aynnaataynek nad ignaremem nages
naitkasek padahret tukat asarem anerak ayajiwidaH natluS adap kudnut nakataynem
.asaib raul gnay
has gnay naukagnep uata isamitigel iracnem ayajiwidaH natluS ,audeK
s adap utser atnimem nagned orotniB kameD natluS gnaidnem itnagnep iagabe
id nakududekreb uti taas adap gnay ,agnaS ilaW itfum natnam ,iriG nanuS gnejnaK
.kiserG
ibol nakukalem aynmulebes ayajiwidaH natluS ,agiteK - adapek kitilop ibol
gnugnemuT ,itapidA arap anacner gnukudnem uam raga nial gnay ajaR uata natluS
iagabes inkay ;orotniB kameD nanatlusaK itnagagnep iagabes gnajaP nanatlusaK
nakhadnimem naidumek ayajiwidaH natluS akaM .apiwdawaJ id laggnut asaugnep
ajaP nanatlusaK ek orotniB kameD nanatlusaK anatsI natluS uti haduses gn
kameD nanatlusaK surenep iagabes ayniridreb nakisaralkednem areges ayajiwidaH
es iasaugnem gnay orotniB - nagned duskamid gnay aynhuggnuses haluti awaJ hanat
gnijnam halet gnay notarek uyhaw K tahilid hanrep gnay rikgniT akaJ irid malad i
uriB uynaB tuyuB iK naklamarid hanrep nad hutuB gnegA agajilaK nanuS nad mlh( .
503 - )703 .
kat ayajiwidaH natluS gnajaP nanatlusaK id aynnanipnimepek malaD
kutnu uriB uynaB tuyuB iK aynurug nasep nakapulem awabiw itkum saM iK amasreb
ad ligaruW iK ,acnaM .aynadapek asajreb kaynab halet ini amales gnay aliW iK n
nagned gnajaP hitaP iagabes acnaM saM iK takgnagnem naidumek nup natluS gnaS
iagabes takgnaid aliW iK nad ligaruW iK gnades ,arageN acnaM gnuggnemuT raleg
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
66
o aud ,iwajneP iK nad nahanamaP iK .itapida sinegN gnegA iK artup araduas gnar
helo utnabid gnay gnajaP nanatlusaK amatmat harul idajnem aleS gnegA iK ucuc nad
imalaid gnay natewurek uata nalaosrep isatagnem kutnu ayacrepid inatraM uruJ iK
P iK ,nahanameP iK inkay aynagitek nalutebeK .natluS gnejnaK uruJ iK ,iwajne
nagned urugreb akitek ayajiwidaH natluS naurugrepes araduas halada inatraM
kameD nanatlusaK naayajek asam adap nakgnidnabid akiJ .agajilaK nanuS gnejnaK
amas aynranebes gnay ,gnajaP id nanatlusaK nagned orotniB - hart surenep amas
iwarB ubarP kameD nanatlusaK .aynnaadebrep ilakes kapmat ,tihapajaM ajaR V ayaj
helo nakiridid gnay awaJ hanat id ilak amatrep malsI naajarek halad orotniB
naaskalep adap naksukofmem hibel gnay hataP nedaR saila nubmiJ naregnaP
ad edotem nagned malsI tairays nakagenep ilaW arap helo taredom araces hawk
asam adap ,aynkilabeS .larutluk nupuam larutkurts natakednep nagned kiab ,agnaS
nasekret kapmat ayajiwidaH natluS nanipmimepek hawab id gnajaP natluS naayajek
R utaR iyN nagned nagnubuh nilajnem naratnal igolodotim asnaun iksem ,ludiK ara
tafisreb kapmat ayajiwidaH natluS nipmipid gnay gnajaP nanatlusaK naikimed
nakparetid aggnihes tamu nagnitnepek nad nagnolog aumes padahret fitadomuka
natluS nanipmimepek asamid idajret kat uti lah akubret utnip kitilop nakajibek
niB kameD naraja ihuragnepid hibel gnajaP nanatlusaK hakapa ,halhatne ,orot
aluwak gnilagnunaM - itsuG artup enebaton gnay rikgniT akaJ helo nakparetid gnay
rips urug atres agnaneK obeK gnegA iK raneJ itiS hkiayS aynhaya lauti mlh( . 803 -
)113 .
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
76
ed rihkareb ini luduj buS iapaggnem ayajiwidaH natluS nalisahrebek nagn
nahatniremeP .anaggnerT natluS aynautrem nakitnaggnem orotniB kameD athkat
fitadomoka hibel kapmat ayajiwidaH natluS nagnolog aumes padahret nad
bret utnip kitilop nakajibek nakparetid aggnihes tamu nagnitnepek kat uti lah aku
ek asamid idajret orotniB kameD natluS nanipmimep naasaukek natuberep tulemeK .
helo nakgnanemid gnay anaggnerT natluS nakitnaggnem kameD naajareK atkhat
itapida ada hisam anerak sulum nalajreb kat ajas utnet gnajaP ajaR ayajiwidaH natluS
nay utiay orotniB kameD athkat surenep iagabes kayal hibel asarem nad gnatnenem g
.gnasgnaneP ayrA
aI .ajar iagabes anaggnerT natluS nakitnaggnem aynrihka rikgniT akaJ
.orotniB kameD nanatlusaK surenep iagabes gnajaP nanatlusaK nakisaralkednem
asam adaP remep gnajaP nanatlusaK nahatni asnaun ,rikgniT akaJ aynajar nagned
aluwaK gnilaggunam naraja huragnep nad igolodotim - ialum atres asaret hibel itsuG
fitadomoka hibel gnajaP nanatlusaK .ludiK araR utaR iyN nagned nagnubuh ada
gnitnepek nad nagnolog aumes padahret utnip kitilop nakparetid aggnihes tamu na
uti laH .orotniB kameD natluS nanipmimepek asamid idajret kat uti lah akubret
ajar idajnem aynkana naknignignem gnay rikgniT akaJ adnubi naparah nagned iauses
v ayajiwarB ubarP ayngnaye itrepes lida gnay ahgnem nad kulemem nasabebek iagr
ayntakaraysam helo tunaid gnay naayacrepek iagrahgnem nad amaga atik itrepeS .
iK rikgniT akaJ haya iuhatek id agnaneK obeK gnegA mukuh nanatlusaK helo itam
nagned naayacrepek kulemem malad naulahes kadit ai anerak aynah orotniB kameD
.orotniB kameD nanatlusaK helo tunaid gnay naayacrepek
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
86
4.2 pahaT xamilC skamilK uata
,luduj bus malad kapmat ini levon malad kilfnok skamilK rabmeK irahataM
gnajaP nanatlusaK id rikgniT akaJ naitkasek nup apa tabeheS awhab nakatireciD .
luS ralegreb gnay aynautrem adnamaR itnaggnep iagabes gnajaP ajaR ayajiwidaH nat
es iasugnem gnay orotniB kameD nanatlusaK id anaggnerT natluS - ipat ,awaJ hanat
gnay ,nalonaP gnapiJ itapidA ,gnasgnaneP ayrA .aynigab gnalahgnep ada kat nakub
em kadneh gnatnal kairetreb inareb ai ,nakhab ,ayajiwidaH natluS naitkasek ignidnan
utnanem aynah gnay rikgniT akaJ adapirad awaJ id ajaR idajnem kahreb hibel asarem
adeS naregnaP artuP halada gnasgnaneP ayrA .ajas anaggnerT natluS gnaidnem
nanipmimepek ,agitek gnay hataP natluS artup nepeL laggninepes ,orotniB kameD
sunU itaP laggninepes sunU itaP aud ek aynartup naksuretid gnamem hataP natluS
gnay ipatet nepeL adeS naregnaP halada aynitnaggnep idajnem gnay aynitsemes
uS gnaidnem tapmeek artuP anaggnerT nedaR halada natluS itnaggnep idajnem natl
ataY aruS helo hunubid nepeL adeS naregnaP arakrep idajnem gnay halinisiD .hataP
ipatet ,anaggnerT natluS audek artup ,atawarP nanuS saila atawarP nedaR nasutu
naitamek satA .nepeL adeS naregnaP nawak helo isibahid nup ataY aruS
naneP ayrA ,aynadnamaR madned salabmem kadneh gnasgnaneP ayrA .gnareb gnasg
nanuS uti taaS .atawarP nanuS helo hunubid gnay aynadnamaR aynsawet sata
orotniB kameD id itapidA idajnem gnajaP natluS helo naktabonid hadus atawarP
A nanignieK .anaggnerT natluS aynadnamaR nakitnaggnem nalonaP gnapiJ itapid
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
96
nanuS ,aynlautirips urug irad nagnukud tapadnem ai igalapa ,nigna sata id itrepes
ap gnay dirum gnamem aI .suduK suduK nanuS helo ignayasid gnil mlh( . 613 - )713 .
,aynlawagnep idba adapek nakhatniremem naidumek gnasgnaneP ayrA
,dukgnaR iynubmes arac nagned atawarP nanuS awayn isibahgnem ayapus -
.sagut naknalajnem kadneh takgnareb nup dukgnar ,aynirah malaM .iynubmes
nagned dukgnaR ,orotniB kameD id ayniapmaseS namehdises anatsi malad ek kusam
P nanuS ataynret ,atawarP nanuS ramak iracnem aynirtsi inametid tikas gnades atawar
awayn isibahgnem inkay ;aynsagut nakanaskalem areges dukgnaR nupma apnat
.akerem hubutek koteB iaiK sirek nakkusunem nagned aynirtsi nad atawarP nanuS
y koteB iaiK libmagnem tapmes atawarP nanuS ,haradreb naadaek malaD gna
ulal hutajret nup dukgnaR .dukgnaR ek nakrapmelem ulal aynirtsi hubut id pacanem
aynlaggninem rabaK .ainud laggninem nup atawarP nanuS aidumek amal kat ,sawet
aynimaus amasreb aI .tamaynilaK utaR ,aynkida naulipek taubmem atawarP nanuS
yN ilaK naregnaP urub tama - nakautid tagnas gnay suduK nanuS ignatadnem urub
.natluS artup naregnap arap helo
halet atawarP nanuS ayas kakaK .nalidaek nohom imak ,nanuS gnejnaK“ nalidaek anamiagab ulal :gnasgnaneP ayrA nahurus gnaro helo isibahid
K utaR ataK !?nanuS gnejnaK .setorp tamayN ila haliuhatek“ :nabawaj nakirebmem suduK nanuS gnetne nagneD“ kuhdneG
iaynupmem uti atawarP umkakak awhab tamaynilaK itap gnatuh ayrA adapek ,akaM .alup itap nagned rayabid surah itap gnatuh lahadaP .gnasgnaneP
bmem gnasgnaneP ayrA nakadnit haduS .halas kadit atawarP umakak hunu”.sapmi
suduK nanuS nabawaj ragnednem tamaynilaK utaR itah aynawecek apateB
apnaT .gnasgnaneP ayrA ,aynnagnayasek dirum alebmem tagnas nasekret gnay
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
07
labmek tamaynilaK naregnaP aynimaus nad tamaynilaK utaR ,natimapreb .gnalup i
gnaro helo tagecid aynaudek nanalajrep hagnet iD - .gnasgnaneP ayrA nahurus gnaro
iamareb rajahid aynimaus tahilem ,tamayN ilaK naregnaP hunubmem ulal akereM -
gnaro helo iamar - tamayN ilaK utaR itah ,sawet aggnih gnasgnaneP ayrA gnaro
I .mader kumer uanaD tikub ek iapmas aggnih naujut hara apnat igrep naidumek a
,talub gnajnalet nagned apatreb kutnu naksutumem tamayN ilaK utaR anas id ,ajaR
.iaruret gnajnap gnay ayntubmar nagned ipututid ayntarua gnades
h amales anasub iakamem uam kadit hapmusreb ukA“ ayrA akij pudi ayrA hunubmem tapad gnay apas gnaraB .ainud laggninem muleb gnasgnaneP hurules nakhareynem nad aynadapek idbagnem naka uka akam gnasgnaneP
nilaK utaR naikimeD ”.uknaayakek atrah aynidames malad hapmusreb tamay mlh( . 713 - )913 .
ek irad tabikA itaP natluS aynlaggninem haletes naasaukek natuberep tulem
iagabes gnasgnaneP ayrA irad haya nepeL odeS natluS naksawenem gnay sunU
ayrA .sunU itaP natluS haletes orotniB kameD nanatlusaK atkhat sirawep
mep adapek aynhaya naitamek salab tutnunem gnasgnaneP utiay aynhaya hunub
anerak orotniB kameD nanatlusaK atkhat libmagnem kadneh ai atres atawarP natluS
has gnay atkhat sirawep iagabes asarem ai natluS utnanem paggnaid rikgniT akaJ .
kracnalem kutnu ,gnusgnal nanurutek sirag nakapurem nakub aggnihes anaggnerT na
utaR imaus hunubmem aguj gnasgnaneP ayrA ,uti aynnaasaukek natuberep iska
.tamaynilaK
helo gnusgnal kadit araces gnukudid aguj ini gnasgnaneP ayrA nakadniT
gnipmasiD .aynnagnayasek dirum nakapurem gnasgnaneP ayrA anerak suduK nanuS
duK nanuS ,aumes uti atic irakignem halet rikgniT akaJ nahatniremep asarem su - atic
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
17
suduK nanuS paggnaid gnasgnaneP ayrA .malsI tairays nakkagenep utiay kameD
atic awabmem tapad - hanat id malsI tairays nakkagenep malad ilabmek kameD atic
.awaJ
eb hisam gnasgnaneP ayrA ,aratnemeS hunubmem halet iksem saup mul
ai ,madned salab iska nakukalem haleteS .tamayN ilaK naregnaP nad atawarP nanuS
tapad kat salej aynnanigniek ipatet ,awaJ hanaT id ajaR idajnem kadneh resegreb
aneP ayrA nainarebeK .pudih hisam ayajiwidaH natluS akij iapacret raneb gnasgn -
gnapiJ itapidA nainarebeK .gnajaP nanatlusaK id rabmek irahatam itrepes raneb
sirek naladna akasup ikilimem gnasgnaneP ayrA naratnal ayajiwidaH natluS adapek
nakatagnem gnapiJ itapida ,suduK nanuS adapeK .reboK nateS tognorB
:aynnanigniek
kiJ“ akij babes ,gnajaP rupmeggnem naka ayas ,iutserem nanuS gnejnaK a ajaR idajem naka ayas nikgnum anamiagab ,pudih hisam ayajiwidaH adniD
es - ”!?awaJ hanaT akij ”,naktagnignem suduK nanuS atak ”!gnasgnaneP ayrA ...reggN nagnaJ“
aP nanatlusaK rupmeggnem uakgne aynhutaj nakbabeynem naka utnet gnaj naknabrognem nagnaj ini nahalasamrep malad aynkadneH .kaynab nabrok kasurem naka uti gnajaP gnareynem umnanigniek gnipmas id ,kaynab taykar
”.naaragenek nanatat id ajaR idajnem asib ayas anamiagab ,nanuS gnejnaK ipateT“ akij apiwdawaJ
”!?pudih hisam ayajiwidaH natluS adniD
idajnem aynasar tareB .gnajnap safan lipmagnem tahilret suduK nanuS hupesinip
.kitilop nalaosrep isurugnem gnay
raneb gnasgnaneP saM kaN akij ,ukduskaM“ - natluS hunubmem nigni ranebl aynkadneh ,gnajaP maid araces nakuka - taykar naktabilem nagnaj ,maid
.suduK nanuS atak”,ini halasam malad kaynab ”!uti nakukal ayas ,nanuS gnejnaK ,raneB“
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
27
ayapus aynlawagnep gnaro tapme huruynem naidumek gnasgnaneP ayrA
maid araces ayajiwidaH natluS hunubmem - agnet adap maid araP .malam h
nagned ,aguj uti taas takgnareb nup aynlawagnep nanehdises soborenem akerem ,
,salup ruditret gnades natluS gnaS aynapur ,ayajiwidaH natluS ramak ek kusam
gnaro tapmeek ,igal odnamok uggnunem apnat ,ayngnipmasid rudit aynirtsi gnades
A nahurus ilakgnalureb natluS tumiles ek aynatajnes nakkusunem uti gnapiJ itapid
atajnes ,hena ipat - ,ayajiwidaH natluS hubut ek nakkusutid napmem kat uti atajnes
.nup tikides serogret kat nup tumiles niak nakhab
ek kairetreb natluS irtsi !!!...gnolot...gnolot...grA“ sar - tahilem akitel sarekilakreb atajnes nagned makitid aynimaus - tapmeek nakbabeynem aggnih ilak
.iral irucnep gnaro
,ayajiwidaH tumiles anekret rapakret nad hutajret tubesret gnaro tapmeeK
gnasgnaneP ayrA nasutu iagabes ukagnem nup akerem aynatid haletes nakoseeK .
nakaracibnem kutnu suduK nanuS nagnadnu tapadnem gnajaP natluS aynirah
nagnadnu ihunemem gnajaP natluS utnet dirum gnaroes iagabeS .umli ianegnem
natluS iwajneP iK nad nahanameP iK naras sata naikimed ualaw ,suduK nanuS
tahreb atnimid ayajiwidaH i-h naadapawek agajem patet nad ita mlh( . 913 - )223 .
,suduK ek takgnareb lawagnep tirujarp atreseb ayajiwidaH natluS
ayrA iumetid opodnep id kudud ayajiwidaH natluS ,suduK id ayniapmases
ajiwidaH natluS .hamur malad id hisam suduK nanuS gnadeS .gnasgnaneP nad ay
.farays taru gnarep aynaudek ilakes salej napadahreb kudud gnasgnaneP ayrA
arupreb gnasgnaneP ayrA atak”,natluS adniD“ - hadus aynasar ”,barka arup”.umli ijakgnem ini suduK apadnep id umetreb kadit atik amal
uS ”,amal pukuc hadus gnamem ,adnak raneB“ .ipaggnanem ayajiwidaH natl
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
37
”?gnarakes iakap adniD gnay apa sireK“ ”.adnaK ,amal gnay sirek aY“
”?ayntahilem uka hakheloB“
id nakpilesid gnay akasup libmagnem areges nup ayajiwidaH natluS
sirek haletes ,gnasgnaneP ayrA adapek nakhareynem ulal ,ayngnuggnup hadnipreb
ayrA itah duskam ,aynakgnaraw irad sirek tubacnem gnasgnaneP ayrA ,nagnat
ayajiwidaH natluS .gnajaP natluS adapek uti sirek nakmakminem nigni gnasgnaneP
:atakreb ayares aynsirek tubacnem ulal ,nial gnay aynakasup nakraulegnem
sgnaneP ayrA gnakaK“ hisam ,uti gnagep adnaK gnay uksirek adapirad gna”.ini gnagep uka gnay nasugab
”?sugab aguj ini tahil uka gnaY“ hupma gnay kuburC iaiK amanreb ini gnagep uka gnay ,gnakaK kadiT“
amas nupiksem ,ilakes - alib ,taysad hibel ini kuburC iaiK ipatet hupma amasro ”.itam naka aid akam , ajas serogret gna
irad tabeh hibel gnay uknaladna akasup iaynupmem aguj nup ukA“ gnasgnaneP ayrA :,reboK nateS tognorB iaiK sireK aynaman ,umnaaynupek
.katreggnem
airtasek audek napakacreP udam gnisebmer amusuk gnihart sutupret uti nanuS akitek
arupreb suduK - nagned kudud gnades gnay ayndirum gnaro audek tahilem tegak arup
gnisam sirek sunuhgnem gnilas - .gnisam
suduK nanuS apas ”!?sirek sunuhgnem gnilas audreb nailak ini apa adA“as areges ”,ayajiwidaH natluS nad gnasgnaneP ayrA adapek !umsirek nakgnur
apagnem ,araduasreb nak uti nailak ,alup igaL .gnaro tahilid ualak kiab kadiT”!?nahusumreb gnilas
,tubesret sirek nakgnuraynem nakatagnem suduK nanuS duskam aynranebeS
k ayngnagepid gnay sirek nakmakinem areges gnasgnaneP ayrA raga inkay hubut e
sirek ,nahalaM .paggnat gnaruk aynnagnayasek dirum aynapuR .ayajiwidaH natluS
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
47
k nakharesid nad nakkusamid haletes ,tubesret ayajiwidaH natluS adapek ilabme
.mlh( 223 - )423 .
ayajiwidaH natluS nagned gnasgnaneP ayrA aratna nagnagetek ,halutigeB
arabi umetreb asib kaT .hanat kaynim nagned rawat ria aratna rupmacnem itrepes aynt
gnilas aynaudek naratnal idajret aumes uti ,nial amas utas nakococek ada kadit atres
gnisam naranebek mialkgnem - ,orotniB kameD nanatlusaK irad uajnitid akiJ .gnisam
asamrep malad gnay gnasgnaneP ayrA utiay raneb gnay kahip ilakgnarab ,ini nahal
ayrA alumes gnaY .hataP natluS agitek artup ,nepeL adeS naregnaP artup enebaton
nagned nepeL adeS naregnaP aynhaya naitamek sata madned salabmem gnasgnaneP
aregnaP nad atawarP nanuS hunubmem nagned naksuretid ulal tamayN ilaK n
kahreb hibel asarem gnasgnaneP ayrA .gnajaP ajaR ,ayajiwidaH natluS ihusumem
natluS utnanem aynah gnay rikgniT akaJ adaP irad awaJ hanat id ajar idajnem
tniB kameD nanatlusaK mulebes athat irad uajnitid ualaK .anaggnerT idaj helob oro
rikgniT akaJ saila teberaK saM halada apiwdawaJ id ajar idajnem tapet gnilap gnay
rulaj irad V ayajiwarB ubarP )tapmeek isareneg( ticic halada aid babeS ?apagnem
gnades ,agnaneK obeK artup halada rikgniT akaJ .itawarawD uyA utaR irusiamrep
K halada nuynabmeP anteR gnades ,nuynabmeP anteR artup halada agnaneK obe
nedaR akitek aynbabes utI .aynirusiamrep nagned V ayajiwarB ubarP amatrep irtuP
kadit agnaneK obeK gnegA iK ,orotniB kameD nanatlusaK nakisaralkednem hataP
gnas naadarebek iukagnem uam riles irad kana hataP nedaR anerak ,hataP natluS
atic ,aynaatayneK .naiK iweD utiay V ayajiwarB ubarP - obeK gnegA iK raseb atic
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
57
aynrihka ,hataP natluS nagnat irad tihapajaM athat tutnunem kadneh gnay agnaneK
s rikgniT akaJ aynkana helo iapacid augnep iagabe awaJ id laggnut as mlh( . 423 - )623 .
orotniB kameD nanatlusaK ek aynrirak ialumem rikgniT akaJ aynhenA
isukeskeid halet aynadnahaya lahadap ;anaggnerT natluS adapek idbagnem nagned
akaJ alup igaL .anaggnerT natluS adnahaya ,hataP natluS hatnirep sata itam rikgniT
iK aynsawet rotukeske halada suduK nanuS .suduK nanuS adapek urugreb aguj
nanuS aratna alup uti taas adaP .rikgniT akaJ adnahayA ,agnaneK obeK gnegA
suduK nanuS .ini taas adap aynnalaj norknis kadit kapmat suduK nanuS nad agajilaK
gnuludnem hibel akaJ nagned taked hibel agajilaK nanuS gnades ,gnasgnaneP ayrA
ayrA alebmem suduk nanuS alib rajaw ,naamagaek sketnoK malaD .rikgniT
mahap tukignep halada aid anerak gnasgnaneP ha’amaJ laW hannuS sulhA )ajawsA(
nahatniremep id amales iggnit gnujnujid gnay natluS gnades ,orotniB kameD
mahapreb hibel ayajiwidaH aluwak gnilaggnunaM‘ - ’itsuG helo nakmanatid gnay
gnaregN gnegA iK ,hutuB gnegA iK itrepes ,aynadnamaR naurugrepes araduas
apagnem satnaL .aleS gnegA iK nad ,uriB uynaB tuyuB iK narajagnep kusamret
nuS ?gnasgnaneP ayrA gnabmitek rikgniT akaJ adapek kahipreb hibel agajilaK na
dirum halada aid anerak ,rikgniT akaJ ek taked hibel kadit agajilaK nanuS anamiagaB
P ayrA gnades ,hisanik aynadap urugreb kadit gnasgnane mlh( . 723 - )823 .
na nauretesrep amard rihkA gnasgnaneP ayrA nagned ayajiwidaH natluS arat
:arabmeyas nakadagnem gnajaP natluS akitek bawajret uti asib gnay apais gnaraB“
nad itaP hanaT haidah naktapadnem naka aid akam ,gnasgnaneP ayrA hunubmem
”.koatneM uata marataM m uam nad lisahreb gnay gnaro naD arabmeyas itukigne
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
67
utiay ,gnajaP natluS ’natuyubeb husum‘ gnasgnaneP ayrA hunubmem tapad atres
.nahanameP gnegA iK artup rasaP gniroL ihebagN nedaR saila ayajiwatuS gnanaD
nakduskamid gnay ayajiwidaH natluS takgna kana aynranebes ayajiwatuS gnanaD
iagabes narajnaL ayajiwatuS gnanaD .nup nagnomom ikilimem muleb natluS anerak
ayrA ipadahgnem ratneg kat ai aggnihes ,tabeh gnay nainarebek ikilimem
gnegA ik ogaj halada ayajiwatuS gnanaD aynhuggnuses ,ini lah malaD .gnasgnaneP
kujaid gnay iwajnaP iK nad nahanameP gnanaD akiteK .ayajiwidaH natluS adapek na
natluS akam ,gnasgnaneP ayrA nagned gnidnat gnarepreb kadneh ayajiwatuS
kabmoT utiay aynnaladna akasup nagned ayntakgna artup ilakabmem ayajiwidaH
ahreb naidumek gnay terelP iaiK gnasgnaneP ayrA nakhalagnem lis h( ml . )823 .
iriG nanuS nalamar ianegnem retnas pukuc gnay rabak ragnedret uti haleteS
aid akam )marataM( koatneM hanaT id asaugnep idajnem gnay apais gnarab awhab
ajar naknurunem naka - halet ayajiwidaH natluS ,lahadaP .awaJ hanat id raseb ajar
awhab ijnajreb naka aid akam ,gnasgnaneP ayrA hunubmem tapad gnay gnaro
.marataM nad itaP hanaT haidah naktapadnem
hanaT haidah irebmem nakijajnem habageg uka apagnem ini anamiagab ...O“ halet itkas lanekret gnay iriG nanuS gnejnaK lahadaP ?maratam uata koatneM
klamarem ajar naknurunem lakab marataM id ajaR idajnem gnay awhab na - uka ay ”,laseynem asarem ayajiwidaH natluS ”!?awaJ hanaT id raseb ajar adapek marataM hanaT haidah naklatabmem kutnu laka iracnem surah
mlh( ”nahanameP gnakaK . )923 .
luduj bus malaD bmeK irahataM nanatlusaK iD ra gnajaP nakrapamem
awitsirep - awitsirep .skamilk orotniB kameD atkhat sirawep iagabes ayajiwidah natluS
gnasgnaneP ayrA irad nagnatnat naktapadnem anaggnerT natluS nakitnaggnem
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
77
kat ajas utnet ini laH .nepeL adeS naregnaP artup gnapij itapidA helo nakmaidid asib
natluS aynautrem nakitnaggnem kameD athkat sirawep ayajiwidaH natluS
amatu skamilk idajnem nad amatu kilfnok idajnem gnay halini kilfnoK .anaggnerT
rula malad gnasgnaneP sV teberaK , m kilfnok tapadret nupikse - kilfnok .aynnial
lah malaD amatu skamilk nakrabmaggnem gnay awitsirep ijakgnem aynah itilenep ini
.gnasgnaneP nagned teberaK aratna nagnatnetrep utiay ,amatu rula irad
iagabes nakirogetakid nad pakgnelep aynah idajret gnay aynnial licek skamilK
ilk nakatpicnem gnay gnitnep awitsirep awitsirep ,idaJ .rula haubes irad amatu skam -
aynah tamaynilaK utaR irad imaus nad atawarP nanuS nahunubmep awitsirep
.orotniB kameD naasaukeK tuberem kutnu gnasgnaneP ayrA arac haubes nakapurem
lk gnukudnem gnay gnitnep awitsirep nakapurem aynah ini aumes malad amatu skami
rula gnasgnaneP sV teberaK .ini
5.2 pahaT tnemeuoneD naiaseleyneP pahaT uata
kabab ikusamem halet gnay kilfnok napahat nalada naiaseleynep pahaT
kilfnok ,ini pahat malaD .nakrodnekid nagnagetek uata naiaseleynep - gnay kilfnok
k uata nial kilfno - aynatirec uata raulek nalaj irebid )ada akij( nahabmat kilfnok
)051:7002 ,orotnaigruN( irihkaid
gnades ,iwajnaP iK adapek itaP hanaT nakirebmem aynah ayajiwidaH natluS
natluS ,aynkapmaT .haidah helorepmem muleb hisam nahanameP gnegA iK
et ayajiwidaH iK adapek marataM hanaT haidah nakirebmem utkaw rulugnem nasekr
aynurug ucuc hisam halada nahanameP gnegA iK ,lahadaP .nahanameP gnegA
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
87
gnegA iK tahesanep inkay inatraM uruJ iK naras iulaleM .aleS gnegA iK iridnes
d dirum audek akam iwajneP iK nad nahanameP nanuS nautnab atnimem hurusi
naktagnignem areges ai ,gnajaP ek gnadnatreb agajilaK nanuS akiteK .agajilaK
:aynnagnayasek dirum adapek
gnegA iK ek umijnaj irakgnignem uakgne apagnem ,natluS ,heH“dapek itaP hanaT rajnaggnem hadus natluS haknakuB !?nahanameP iK a
muleb nahanameP iK adapek marataM hanaT haidah apagnem ipatet ,iwajnaP”!?nakireb uak
gnejnaK ”:hiladreb ayajiwidaH natluS ”, agajilaK nanuS aynurug adapeK“ hanaT haidah nakirebmem utkaw duskamreb kadit ayas aynranebes ,nanuS
apek marataM uata koatneM anerak ajas aynaH .nahanameP gnakaK ad ates aratnaleb natuh apureb nad sudnat hisam marataM id hanat naadaek nial gnay hanat itnaggnem duskamreb ayas akam ,tikides hisam aynkududnep
”,aynkududnep kaynab nad iamar ,ujam hadus gnay atluS adnanA ,utigeb akiJ“ ,babeS !?gnohobmep ajaR iagabes nakatakid asib n
hadus gnay ijnaj irakgnignem halet natluS rahdewak naaraduasrep halagaJ . halnakireb gnarakes ,haN .aynirah itikasret gnay ada iapmas nagnaj nailak
jilaK nanuS sadnat ”,nahanameP gnegA iK adapek marataM hanaT .aga
raneb aynitaH .maidret hisam ayajiwidaH natluS - ai anerak hadnug raneb
itregn paggnaid gnay iriG nanuS nalamar iayacrepmem selgnA haraniw egnurudas
nanuS adapek rujuj araces gnaret suretreb ayajiwidaH natluS ,aynrihkA .aynitah
,agajilaK
K nupma nohoM” nakhareynem ayas itah natarebek aynranebes ,nanuS gnejna ayas anerak nahanameP gnakaK adapek )marataM( koatneM hanaT naka kalek marataM asaugnep awhab iriG nanuS nalamar ragnednem
ajar naknurunem - ”.awaJ hanaT id raseb ajar licek muynesret agajilak nanuS
J“ atak ”,ajas gnapmag ini lah ,samec natluS itah taubmem gnay uti lah aki.agajilaK nanuS
”?nanuS gnejnaK duskaM“ umadapek aites ijnajreb ayapus nahanameP umaraduas adapek halatniM“ ”,gnajaP gnareynem naka kadit nad umadapek aites ulales naka aid awhab
anuS halijnajreb gnarakes nahanameP ,han ”,hagnenep idajnem agajilaK n”.nakiskaynem gnay uka gnades ,natluS adapek
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
97
ayas ,natluS adniD nad nanuS gnejnaK ”:ijnajreb areges nup nahanameP iK“s akiJ .gnajaP nanatlusaK nakulkanam tuberem tainreb naka kadit ijnajreb aya
”.tamales kadit ayas agomes nakukal
ihunemem ayajiwidaH natluS aymrihka itah tareb nagned aynnaatayneK
natluS gnaroes iagabes ayajiwidaH natluS isneukesnok nakapurem uti laH .aynijnaj
napakgnu ihunemem surah gnay raseb ad nasipes utar atihdnap adbaS’ anek nat id
alow - ’ilaw )marataM( koateM hanaT haidah naktapadnem aynrihka nahanameP iK .
tabmal marataM id naasaukek rasad katelep halaiD .aynhaub kana utnabid nagned
kupmat haletes amaturet ,tasep gnabmekreb nad ujam nikames marataM ,nual
ataM nanipmimepek ralegreb gnay ayajiwatuS gnanaD helo nipmipid mar
agalagN gni itapaneS nahabmenaP ujalem gnay nagnabmekrep nagned gniries naD .
nagned lanekid aynrihka marataM ,tasep hapir hameh ,ajrahar rut atrak mertnet atat‘
’iwanij hol esgnel ayajiwidaH natluS haleteS . nup naasaukek akam ,nobarpek r
sila ayajiwatuS gnanaD nanipmepek hawab id marataM ek gnajaP irad resegreb
.agalagN gnI itaponeS nahabmenaP akam ,iriG nanuS iskiderp nagned iauseS
agalagN gnI itaponeS nahabmenaP ajar naknurunem gnamem - hanat id raseb ajar
aJ melaD naynepaS ralegreb gnay gnugA natluS halada lanekret gnay utas halas ,aw
gnakgnI P natluS gnejnaK nuwuniS marataM gnI amusukarkaynaH ubar mlh( . 923 -
)233 .
natluS nagnanemek nalupmisek idajnem ini napahat malad ada gnay awitsireP
neP ayrA sata ayajiwidaH gnajaP nanatlusaK ayniridreb atres gnapiJ itapidA gnasgna
awhab salikes nakatireciD .orotniB kameD nanatlusaK atkhat sirawep iagabes
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
08
nanuS nalamar nagned iauses marataM naajareK nakitnagid naka gnajaP naajarek
ajaR nakrihalem naka marataM atres iriG - d ajar .awaJ hanat i
6.2 namukgnaR
gnasgnanep sV teberaK levon rula padahret maladnem gnay namahameP
laicos sketnok malad uti levon imahamem kutnu katlum tarays nakapurem -
.aynsirotsih irebmem rula sisilana adap naksusuhkid gnay sket rutkurts sisilanA
lupmisek levon malad rula akij na gnasgnaneP sv teberaK .raenil rula halada
awitsireP - gnay awitsirep aggnihes surul nalajreb levon malad idajret gnay awitsirep
naajarek ,atirec nalaj irad tahil atik tapad uti laH .naturureb levon maladid idajret
ubarP are tihapajaM ajaR anadrawardnairiG ubarP helO nakitnagid hutnur ayajiwarB
ubarP .V ayajiwarB ubarP are tihapajaM nakhutajnem halet gnay irideK
ralegreb gnay tihapajaM ajaR idajnem irid takgnagnem halam anahdrawardnairiG
yniridreb nagned naktujnaliD .IV ayajiwarB ubarP orotniB kameD nanatlusaK a
are tihapajaM naajareK nagned hisilesreb gnay hataP nedaR utiay aynnatlus nagned
irad kameD naasaukeK natuberep tulemek ulaL .anahdrawardnairiG ubarP
ayniridreb atres anaggnerT natluS aynlaggninem iapmas sunU itaP aynlaggninem
eK natluS ralegreb gnay teberaK saM amanreb gnay aynajar nagned gnajaP naajar
nagned marataM naajareK ayniridreb gnatnet tikides nakatirecnem nad ayajiwidaH
.itaponeS nahabmenaP aynajar
malad naisautiyneP napahat halada levon malad rula ianegnem ispirksiD
on lev gnasgnaneP sV teberaK ubarP helo V ayajiwarB ubarP aynhutaj nagned utiay
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
18
ajar idajnem aynirid naktabonem naidumek iridek ajaR anahdrawardnairiG
ayniridreb naisaralkednep nagned utiay kilfnok nalucnumep pahaT .tihapajaM
jaR nagned orotniB kameD naajareK nawed helo gnukudid gnay hataP nedaR ayna
.agnaS ilaW
saM ianegnem nakatirecid ialum ini pahat malad kilfnok natakgninep napahaT
natluS naidumek sunU itaP ek hilareb halet kameD nanipmimepek atres teberaK
et aguj tihapajaM nanipmimepek nakgnades anaggnerT ubarP irad itnagreb hal
rikgniT akaJ naidumeK .ayajiwanaR hayD ubarP aynkana ek anahdrawardnairiG
saM saila minem ialum asawed ialum teberaK atres naitkasek umli nad amaga umli ab
ajaR idajnem ai iapmas anaggnerT natluS are orotniB kameD notareK ek idbagnem
.gnajaP
tapadnem ialum gnajaP ajar idajnem aid taas utiay ini levon skamilK
nad atawarP nanuS hunubmem aynmulebes gnay gnasgnaneP ayrA irad nagnatnat
saM saila rikgniT akaJ aratna nauretesrep idajret naidumeK .tamayN ilaK naregnaP
neP ayrA nagned teberak nairebmeP .gnasgnaneP ayrA naitamek nagned gnasgna
nad maratam hanaT apureb iwajneP iK nad nahanameP edeG iK adapek haidah
p idajnem marataM ayniridreb atres itaP hanaT rula napahat malad naiaseleyne
K nasgnaneP sV tebera .
.
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
28
BAB III
NAGNIDNABREP ISAUTIS LAISOS - AJAREK KITILOP NAD KAMED NA
GNAJAP NAGNED HARAJES ISREV LAISOS ISAUTIS - MALAD KITILOP
LEVON GNASGNANEP SV TEBERAK
nasahabmeP artsas igoloisos sisilana nagned ini levon malad naktiakid naka
nagned laisos isautis - kitilop em kameD .uti asam adap kameD nakapur malsI naajareK
T id amatrep alkedid gnay awaJ hana nagned )M 1841 akaS( 3041 nuhat adap nakisar
S I rabkA malA hayS natluS gnejnaK ralegreb gnay aynnatlu hataP nedaR( kameD .)
ays naparenep nakukalrebmem gnay naajarek nakapurem aynhayaliw id malsI tair
W atres la S i malad iggnitret isamitigel ikilimem gnay naamagaek nawed iagabes ogno
.naamagaek nasuru
t ini laH S aynkusam irad tahilre nahatniremep tahisanep iagabes agajilaK nanu
tlusaK kitilop nad duK nanuS nad orotniB kameD nana narep amilgnap iagabes su g
kameD nanatlusaK P .orotniB tapad ini bab malad nasahabme narabmag nakirebmem
,levon malad ada gnay sket nagned harajes turunem gnay sket nagnidnabrep s aggnihe
uskam imahamem hibel acabmep d ilenep irad isi nad B .silunep nakukalid gnay nait ba
ksalejnem ini aynada na isautis laisos - lad idajret gnay kitilop nad kameD naajareK ma
S .gnajaP naajareK iuhatek atik itrepe takaraysam malad id idajret gnay isautis
gnajaP naajareK nad kameD naajareK nem hisam naajareK irad nahilarep imalag
gnay takaraysam nagned karocreb H udni nad K M .malsI hara ek newaje kutnu aka
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
38
laisos isautis nad naadaek iuhategnem - idajret gnay kitilop ilawaid ini naaitilenep ,
narapap nagned lakab lakic naajarek .orotniB kameD
1.3 laisoS isautiS - gnajaP naajareK nad kameD naajareK kitiloP isreV
harajeS
1.1.3 kameD naajareK kitiloP isautiS narabmaG
nakapurem kameD naajareK K .awaJ ualuP id amatrep malsI naajare
ebeS K aynmul em kameD naajare irad lazav naitapidaek nakapur K naajare
aggnih 0051 nuhat adap hataP nedaR helo nakiridid ini naajareK .tihapajaM
hat u 0551 n K nawasgnab halada hataP nedaR . halet gnay tihapajaM naajare
id patenem imser araces gnay ayajiwarB ubarP irad nahukugnep naktapadnem
kameD :anajluM( )5002 A iagabes tabajnem hataP nedaR . d netapidaK itapi
a ,aratniB haread nautnab sat - gnay nial haread uluhad hibel hadus tunagnem
I nagned malsI naajareK nakiridnem ai ,kiserG nad nabuT ,arapeJ itrepes mals
R .ayntasup iagabes kameD neda P itapida iagabes hata kameD id gnay
malsI amagareb naksutumem tihapajaM nagned nataki anerak idus kat ai
adapek idbagnem atres udniH amagareb hisam gnay rifak ajar isidnok
y tihapajaM naajareK hamel isidnok malad gnamem gna . nakatakid asiB
aggnih isasimalsI sesorp utaus nakapurem kameD naajareK aynlucnum
cnem apa :5002 ,anajluM temalS( .kitilop naasaukek kutneb i )19
K iagabeS I naajare P id amatrep mals awaJ ualu gnay naajareK nad
agnem halet ,tihapajaM naajareK nakhal yaL oojN takgnagnem hataP nedaR
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
48
nanatlusaK nahawab aragen nakapurem gnay tihapajaM asaugnep iagabes aW
miJ ,oojN asaugep padahret nahunubmep haletes naidumeK .kameD nub
hayD amanreb ,imuhbatreK ajaR utnanem urab asaugnep takgnagnem
hulup tapme amaleS .anahdrawardnairiG akesihbA aman nagned ayajiwanaR
nagnubuh nakadagnem anahdrawardnairiG aynnanipmimepek asam nuhat
natluS husum nakapurem gnay ,akalaM id sigutroP nagned malad kameD
naasaukek natuberep nad gnagad nagniasrep , audek kutnu tihapajaM akam
uti nuhat adaP .anaggnerT natluS artup oB A hoT aratnet helo ubresid aynilak
adapek kudnut nages anahdrawardnairiG artup ,tafaw anahdrawardnairiG alup
nages nad kameD natluS ,nakuranaP ek iral akereM .malsI amaga kulemem
temalS( kameD iasaukid hanrep kadit imser araces nakuranaP anerak
92 :5002 ,anajluM - )03
adap isasimalsI sesorp malad raseb narepreb tagnas kameD naajareK
ep tasup iagabes gnabmekreb kameD naajareK .uti asam nad nagnagadr
itupilem kameD naasaukek hayaliW .malsI amaga narabeynep tasup iagabes
uyadeS ,nabuT ,arapeJ , id haread aparebeb nad ibmaJ ,gnabmelaP
nahubalep ikilimem aguj kameD naajareK ,uti gnipmas iD .natnamilaK -
itrepes gnitnep nahubalep ,nabuT ,arapeJ ,uyadeS gnay kiserG nad
.)gnubuhgnep( otisnart nahubalep idajnem gnabmekreb
areges nad gnajnap rumureb kadit kameD naajareK ,ayngnayas numaN
tabarek aratna id naasaukek natuberep idajret anerak narudnumek imalagnem
at adap awhab nakitsapid asiB .naajarek .rihkareb kameD naajareK ,6451 nuh
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
58
gnajaP nanatluseK ek hilareb kameD nanatluseK naasaukek ,8651 nuhat adaP
naajareK awhab naklupmisid tapad inis iraD .rikgniT akaJ helo nakiridid gnay
amatrep ajar nagned ,kameD naajareK irad natujnal nakapurem gnajaP
akes rikgniT akaJ halada gnajaP naajareK irad iridnep sugil .
ajar halisliS - :kameD ajar
.1 0051( hataP nedaR - )8151
p halada hataP nedaR K irad amatrep natlus nad iridne naajare
remem gnay kameD 0051 nuhat hatni - ,anajluM( 8151 5002 .)73 : dabaB
iwaJ hanaT , ahdnaK tareS , nad aohgnoiT kinorK oP maS gnetnelK irad
helo nakpakgnuid halet gnay itrepes atirec naamasrep iklimem gnoK
naV nekaZ ehcsdnalnI rooV ruesivdA gnitcA gnaroes namtroP nediseR
nasurU nahisaneP tabajeP inkay ,aivataB id ruutseB hcsdnalnenniB teH
nahatniremeP .8291 nuhat adap atrakaJ id iregeN malaD hataP nedaR
lada P artup ha ajiwarB ubar P nakatireciD .rihkaret ajar ay ayajiwarB ubar
timsaS gnadnE iN nagned niwak niales irtup nagned niwak aguj ,arupa
C irtup nad aniC gnay irusiamrep gnas itawarawD utaR aneraK .apma
areb P ,urubmec asarem apmaC irad las askapret ayajiwarB ubar
itapub ramaD ayrA utiay ,ayngnulus artup adapek aniC irtup nakirebmem
aniC irtup uti haletes ,hataP nedaR nakrihalem haleteS .gnabmelaP
yrA ihakinid gnaroes nakrihalem nad ,ramaD a ikal kana - ikal irebid gnay
halada nesuK nedaR nad hataP nedaR halnaikimeD .nesuK nedaR aman
maS liuk irad aniC kinork turuneM .kapab nanialreb gnudnakes araduas
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
68
nuB niJ halada adum hisam hataP nedaR utkaw naliggnap aman ,gnoK oP
P .”tauk gnaro“ aynitra nanuY kelaid malad artu gnuK - at - ub - im saila(
erhB P aguj tubesid uata )imuhbatreK .aniC riles irad V ayajiwarB ubar
92 :5002 ,anajluM temalS( - )03
iwaJ hanaT dabaB nesuK nedaR nad hataP nedaR ,naktubeynem
nakitnaggnem kutnu aynaut gnaro kadnehek iturunem kutnu kalonem
aynhaya ujunem notarek irad solol akereM .gnabmelaP id itapida iagabes
id taradnem audreb akereM .gnagad lapak gnapmunem nagned awaJ
rtnas idajnem ulal ,ayabaruS i anajluM( lepmagN nanuS adap , 5002 04: -
14 gnupid naidumek ,atneD lepmagN id laggnit patet hataP nedaR .) tu
,naupmerep ucuc nagned nakniwakid ,lepmagN nanuS utnanem iagabes
edaR .akolaW edeG iayN gnulus kana adap idbagnem naidumek nesuK n
P itapida idajnem takgnaid nesuK nedaR .tihapajaM id ayajiwarB ubar
id ,hagneT awaJ ek hadnip hataP nedaR nakgnades ,gnureT ai utis
hagalG natuh akubmem w haubes idajnem aratniB natuh uata igna
nakrajagnem nad aratniB id amalu idajnem hataP nedaR nad nertnasep
nertnaseP amal nikaM .aynratikes kududnep adapek malsI amaga
awahk tihapajaM id ayajiwarB ubarP .ujam nikames ignawhagalG rit
uti alak gnay nesuK nedaR .katnorebmem tainreb hataP nedaR ualak
liggnamem kutnu hatnirepid gnureT itapidA idajnem takgnaid hadus
.tihapajaM ek hataP nedaR nakpadahgnem nesuK nedaR .hataP nedaR
nedaR iukagnem uam aynrihka nad nasekret asarem ayajiwarB hataP
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
78
nakgnades ,itapub iagabes takgnaid nup hataP nedaR .aynartup iagabes
amanreb atok ubi nagned ,kameD idajnem aman itnagid ignawhagalG
.aratniB
irad hadnip hataP nedaR saila nuB niJ ,aniC kinork turuneM
lkanem ai naidumeK .5741 nuhat kameD ek ayabaruS gnarameS nakku
taubmem uti laH .kameD nahawab iagabes 7741 nuhat gnuK - at - ub - im id
nakujub takreb ,numaN .haser tihapajaM ooH iwS gnoB nanuS saila(
gnuK ,)lepmA - at - ub - nad ,kana iagabes nuB niJ iukagnem aidesreb im
id itapub iagabes aynnakududek nakimserem B gni - ot - ol ( aratniB uata
,anajluM 5002 29 : .)
,hataP nedaR nanipmimepek hawab id ,takgnis gnay utkaw malaD
hibel - ak helo hibel P nagnat ek akalaM aynhutaj aner nuhat malad sigutro
nahatniremep asam malaD .aynnaayajek kacnup iapacnem kameD ,1151
D ,hataP nedaR id ,gnadib iagabreb malad lisahreb kame halada aynaratna
nanahatrep nad nasaulrep I nagnabmegnep ,naajarek nad mals
aratna amas ajrek nad harawaysum naparenep atres ,aynnalamagnep
.)asaugnep( aramu nad amalu
.2 8151( sunU itapidA - )1251
nedaR 8151 nuhat adaP nakitnagid naidumek tafaw hataP
gnarep amilgnap iagabes lanekret sunU itaP .sunU itaP utiay aynartup
nipmimem hanrep nad inareb hagag gnay sigutroP padahret nanawalrep
id naktapadnem ai haluti aynnainarebek aneraK .akalaM nakuluj
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
88
gnarbaS naregnaP L ( ro keoS aynukub malad seriP emoT .)3791 :onom
latneirO amuS lasa nakatirecnem - .sunU etaP namalagnep nad lusu
.ayaD taraB natnamilaK irad lasareb sunU etaP kenen awhab nakatakiD
iraD .uyaleM atinaw nagned niwak nad akalaM ek uatnarem aI
P haya rihal uti naniwakrep ilabmek naidumek sunU etaP haya ,sunU eta
idajnem nad awaJ ek ,anajluM( arapeJ id asaugnep 5002 311 : haleteS .)
ay hataP nedaR helo utnam libmaid uaileb asawed natluS idajnem halet gn
.kameD imser sunU itapidA ,hataP nedaR irtup nagned nahakinreP iraD
kgnaid uaileb narihalek tapmet( arapeJ hayaliw itapidA idajnem ta
lanekid ulud hibel )sunuY nedaR( uaileb adnahaya aneraK .)iridnes
es hibel hibel ridaQ ludbA nedaR akam ,takaraysam liggnapid gnir
B itapidA iagabes kaynab irah naidumeK .)sunuY artup uata( sunuY ni
.sunU itaP hadum hibel gnay nagned uaileb liggnamem gnaro
2151 nuhaT uti nagnares numan ,akalaM gnareynem sunU etaP
panegeS .lagag uharep ngnabameR nad gnarameS irad nagnabmus
gnareynem takgnareb gnay gnuj sutares iraD .uti nagnares malad hansum
ah ,akalaM sunU etaP .ilabmek gnalup gnay gnuj 8 uata 7 ayn
asalab nagnares nakparahgnem n gnaro kahip irad - numan ,sigutrop gnaro
nagnubuh uti nagnares aneraK .gnatad gnujnuk kat nasalab nagnares
reaffuoR P.G turuneM .kurubmem awaJ nad akalaM aratna gnagad
at tubeynem asaukreb sunU etaP nakakumegnem saget nagned 8151 nuh
sunU itaP ,1251 nuhat adaP .1251 nuhat iapmas kameD id hunep
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
98
urap kakgneb tikas anerak laggninem - isakifitnediid sunU itaP .urap
411 :5002 ,anajluM temalS( roL gnarbaS naregnaP nagned - .)511
.3 gnerT natluS 1251( onog - )6451
uaileb ,agitek gnay kameD natluS halada onoggnerT natluS
1251 nuhat irad kameD hatniremem - halada onoggnerT natluS .M 6451
utaR irusiamrep irad rihal gnay kameD iridnep hataP nedaR artup
kiysA ,anajluM( lepmA nanuS irtup ha 5002 901 : neM .) turu amuS
,latneirO gnudnak kida nakapurem aI .3841 nuhat ratikes nakrihalid ai
.)adnaK tareS isrev( aynmulebes kameD ajar ,roL gnarbaS naregnaP
aynaratnaiD .irtup nad artup gnaro aparebeb ikilimem onoggnerT natluS
otowarP nanuS halai lanekret gnilap gnay ajar idajnem gnay
saM utaR ,arapeJ itapub idajnem gnay tamaynilaK utaR ,aynitnaggnep
rumiT naregnaP nad ,ayajiwidaH natluS irtsi idajnem gnay akapmeC
aggnaR raleg nagned nuidaM hayaliw id itapida iagabes asaukreb gnay
.anemuJ
tafaw onoggnerT natluS atireB gnaroes natatac malad nakumetid
natluS 6451 nuhat adaP .otniP zedneM zednanreF amanreb sigutroP
iasaukid uti taas gnay odnobutiS ,nakuranaP gnareynem onoggnerT
nakmirignem nagned utnabmem itaJ gnunuG nanuS .nagnabmalB
nad ,netnaB ,noberiC tirujarp nagnubag gnaro 000.7 kaynabes atrakayaJ
taas aynnamet gnaro 04 amasreb otniP zedneM .hallihataF nipmipid gnay
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
09
gnupegnem hadus kameD nakusaP .netnaB nakusap malad atres tuki uti
.uti atok tuberem tapad aguj muleb ipat ,nalub agit amales nakuranaP
b anaggnerT natluS awaJ nad rumiT awaJ id malsI narabeynep sata asajre
haread iasaugnem ialum kameD ,anaggnerT natluS hawab iD .hagneT -
atres narajajaP irad apaleK adnuS tuberem itrepes aynnial awaJ haread
nabuT ,)7251( anas id taradnem naka gnay sigutroP aratnet ualahgnem
1( ,)7251( naurusaP nad ayabaruS ,)9251( nuidaM ,)725 ,)5451( gnalaM
K ,nagnabmalB nad naajare P rumit gnuju id rihkaret udniH awaJ ualu
7251( kameD gnarep amilgnaP .)6451 , ,hallihataF halada uti utkaw
luS utnanem idajnem aguj gnay ,)aretamuS( iasaP lasa adumep nat
haubes malad 6451 nuhat adap laggninem anaggnerT natluS .anaggnerT
helo nakitnagid naidumek nad ,naurusaP nakkulkanem narupmetrep
otowarP nanuS .)74 :5891 ,duaegiP n faarG( atireb skeT - sigutroP atireb
isidepske malad rugug anaggnerT natluS nakrabagnem id ,nakuranap ek
gnay nahubalep atok nakgnubaggnem kutnu aynahasU .awaJ rumiT gnuju
turuneM .lagag ataynret nasarekek nagned aynhayaliw ek uti ”rifak“
aynukub nusuynem kutnu nahab naklupmugnem akitek seriP naarikrep
latneirO amuS ab ulalret tubesret ajar , nagned aynirid nakkubiynem kayn
ayofreb ,hawem pudih aI .nertupek id natamkinek - nakiabagnem nad ayof
)64 :5891 ,duaegiP n faarG( naaragenek nasuru
.4 6451( atawarP nanuS – )9451
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
19
halada )nimkuM nedaR( aynrihal aman halada atawarP nanuS
nanatluseK tapmeek ajar 6451 nuhat hatniremem gnay ,kameD - aI .9451
adaP .kitilop ilha adapirad amaga ilha gnaroes iagabes gnurednec hibel
,noberiC ,netnaB itrepes kameD nahawab haread ,aynnaasaukek asam
.aynignalahid upmam apnat sabeb gnabmekreb ,kiserG nad ,ayabaruS
baB turuneM itapub nahurus gnaro helo hunubid sawet ai ,iwaJ hanaT da
haleteS .iridnes aynupupes halada nial kat gnay ,gnasgnaneP ayrA gnapiJ
,gnajaP ek nahatniremep tasup nakhadnimem ayajiwidaH ,aynnaitamek
.rihkareb nup kameD nanatluseK nad
ggnerT natluS laggninepeS nanatluseK hatniremem gnay ana
1251 nuhat kameD - .athat kian autret artup ukales nimkuM nedaR ,6451
.awaJ ualuP nakkulkanem aynhaya ahasu naktujnalem kutnu isibmareb aI
akus hibel ai nad ,kiab utigeb kadit aynkitilopreb nalipmaretek ,numaN
alu iagabes pudih nakhadnimem nimkuM nedaR .ajar iagabes adapirad am
aynisakoL .otowarP tikub ujunem orotniB atok irad nahatniremep tasup
arik ini taas - netapubaK ,olilokuS natamaceK ,otowarP ased halada arik
gned lanekret nup nimkuM nedaR ,uti anerak helO .hagneT awaJ ,itaP na
.otowarP nanuS natubes
gnaroes natatac malad tapadret aguj otowarP nanuS nahatniremeP
haggnis otniP leunaM ,8451 nuhat adaP .otniP leunaM amanreb sigutroP
etneciV rotsaP gnuga puksu kutnu tarus ratnagnem gnalupes awaJ ek
eb tapmes aI .rassakaM id sageiV ragnednem nad otowarP nanuS umetr
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
29
awaJ hurules nakmalsignem kutnu aynanacner asaukreb nigni atres ,
S itrepes ek sareb rulaj putunem tainreb aguj otowarP nanuS .ikruT natlu
lisahreb uti anacner ,ipatet nakA .rassakaM nakkulkanem nad akalaM
ub helo naklatabid .otniP leunaM nakuj
atiC - hanrep kadit aynnaataynek adap otowarP nanuS atic
naknahatrepmem adap irad amaga ilha iagabes kubis hibel aI .anaskalret
,noberiC ,netnaB itrepes ,nahawab haread utas rep utaS .aynnaasaukek
s ;sabeb gnabmekreb ,kiserG nad ,ayabaruS dit kameD nakgnade ka
rotkaF .aynignalahgnem upmam –f naajareK nahutnureK babeyneP rotka
kameD
id naasaukek natuberep idajret ,onoggnerT natluS haleteS
otowarP nanuS nad nepeL gni adeS naregnaP aratna ,kameD naajareK
S rakeS naregnaP .)anaggnerT natluS artup( aynsurahes gnay nepeL ode
nagned otowarP nanuS helo hunubid onoggnerT natluS nakitnaggnem
nepeL odeS naregnaP artuP .naajarek athat isirawem tapad ai naparah
naitamek salab tutnunem gnapiJ irad gnasgnaneP ayrA amanreb gnay
arP nanuS hunubmem nagnad aynhaya ayrA ,otowarP nanuS nialeS .otow
gnasgnaneP ( iridaH naregnaP hunubmem aguj ,tamaynilaK utaR imaus
gnalahgnep iagabes paggnaid iridaH naregnaP .)otowarP nanuS kida ayrA
S idajnem kutnu gnasgnaneP hunubmem lisahreb haleteS .kameD natlu
rebeb nad otowarP nanuS gnasgnaneP ayrA aynkiaN .ayngnukudnep apa
okoJ uata oyojiwidA naregnaP helo ignanesid kadit naajarek athat ek
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
39
naneP ayrA .onoggnerT natluS utnanem , rikgniT nakhalakid tapad gnasg
akaJ helo nimem ayntujnales gnay rikgniT ek naajarek tasup nakhad
aarG( gnajaP 98 :5891 ,duaegiP n f - .)19
aruk hataP nedaR ,uti nialeS gnaro itapmis kiranem iadnap gn -
aguj hataP nedaR .tihapajaM naajareK taykar sakeb ,namaladep gnaro
aohgnoiT takaraysam adapek aynnaataukek nakradnaynem kaynab ulalret
u sarek nanigniekreb uaileB .malsI malsI aragen kutnebmem kutn
kutnu nakharucid hibel aynnaitahrep ,naktabikagnem aggniheS .mitiraM
lapak nataubmep - atok id lapak - nakutnebmep imed nahubalep atok
b naikimed nagneD .tauk gnay adamra naasaukek halrihkare K naajare
D anajluM( .8651 nuhat adap kame , 5002 142 : ).
2.1.3 gnajaP naajareK kitiloP isautiS narabmaG
gnegA iK artup ,tèbèraK saM halada aynilsa aman rikgniT akaJ
gnades aynhaya ,nakrihalid ai akiteK .agnaneK obeK iK uata gniggneP
.rikgniT gnegA iK gnalad nagned rebeb gnayaw nakujnutrep raleggnem
,gnaladnem irad gnalupeS .raneJ itiS hkeyS dirum halada ini gnega ik audeK
.ainud laggninem nad tikas hutaj rikgniT gnegA iK ,naidumek nuhat hulupeS
hudutid anerak itam mukuhid gniggneP gnegA iK padahret katnorebmem
Ka kuh anaskalep iagabeS .kameD nanatlus haleteS .suduK nanuS halai namu
.alup laggninem nad tikas hutaj gniggneP gnegA iayN ,aynimaus naitamek
rikgniT gnegA iayN takgna kana iagabes libmaid teberaK saM ,uti kajeS
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
49
rameg gnay adumep idajnem hubmut teberaK saM .)rikgniT gnegA iK adnaj(
nad ,apatreb .agajilaK nanuS halada aynamatrep uruG .rikgniT akaJ ikulujid
ucuc agitek nagned nakaraduasrepid nad ,aleS gnegA iK adap urugreb aguj aI
iwajnaP iK nad ,nahanameP gnegA iK ,inatraM uruJ iK ,utiay gnegA iK .
)542 :5002 ,anajluM temalS(
aukek rihka asam adaP natuberep idajret orotniB kameD naas
aggnihes orotniB kameD nanatlusaK athat naktuberepmem kutnu naasaukek
hret nahunubmep nakukalem gnasgnaneP ayrA atres atawarP nanuS pada
imauS R kutnu ai ignalahgnem naka paggnaid anerak tamaynilaK uta
saK athat iasaugnem 099 :5891 ,duaegiP n faarG( orotniB kameD nanatlu - .)19
,uti utkaw adaP .kameD ek aynaratnet nakkareggnem gnasgnaneP ayrA
naualupek id karegreb hisam kameD adamrA .gnosok gnades kameD
atok hurules ,kameD atok gnareynem gnasgnaneP ayrA .rumiT aisenodnI
kameD kameD aratneT .tamales patet gnay gnugA dijsaM aynah rakabid
aratneT .gnapiJ aratnet narajek malad gnarameS iapmas rudnum kasedret
lisahreb lapak nagnalag ipatet lapak nagnalag iapmas rikgniynem kameD
kusamret gnarameS atoK .urujnep iagabreb irad gnupekid ,aynlapak nagnalag
muleb gnasgnaneP ayrA ,atawarP nanuS aynsawet nagneD .naksugnahimubid
akaJ utiay gnalahgnep ada hisam anerak kameD natluS idajnem lisahreb
442 :5002 ,anajluM temalS( .anaggnerT natluS utnanem rikgniT - )542
natluS nagned gnajaP nanatlusaK aynnatluS iagabes ayajiwidaH
gnay gnasgnaneP ayrA utiay gnapiJ itapidA irad tareb nagnatnat tapadnem
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
59
aggniheS .orotniB kameD nanatlusaK athat tapadnem satnap hibel asarem
.ayajiwidaH natluS nagned gnasgnaneP ayrA ratna nauretesrep idajret
natluS naidumeK gnay ajas apais igab arabmeyas nakadagnem ayajiwidaH
hanaT nakhaidahid naka akam gnasgnaneP ayrA nakasanibmem tapad
ipuggnaynem nahanameP gnegA iK nad iwajneP iK .itaP hanaT nad marataM
iayK kabmoT nagned ayajiwatuS gnanaD nakladnagnem nagned arabmeyas
elP raga nad adum hisam gnalibret ayajiwatuS gnanaD anerak ipatet ,aynter
akerem akam nakijnajid gnay haidah nakirebmem patet ayajiwidah natluS
.nahanameP gnegA iK nad iwajneP iK aman nakamansatagnem patet
utnu aggnihes anugardnam itkas gnamem gnasgnaneP ayrA k
aynnakhalagnem , iracnem surah iwajneP iK nad nahanameP gnegA iK
kutnu igetarts nakanuggnem atres gnasgnaneP ayrA nahamelek isamrofni
kutnu aynisome gnicnap id gnasgnaneP ayrA .aynnakasanibmem
ignarebeynem alibapa ”nonok‘ oloS nawagneB iagnus ignarebeynem nagnus
nakbabeynem uti laH .gnalih naka gnaroeses naitkasek akam olos nawagneb
helo nakasanibid tapad ai aggnihes gnasgnaneP ayrA naitkasek ayngnarukreb
.ayajiwatuS gnanaD nedaR
ajar halisliS - : gnajaP ajar
.1 )rikgniT akaJ( ayajiW idA
mem ayajiwidA namaz iD 8751 nuhat adap utiay ,gnajaP hatnire
kadnitid amatuagraW amanreb gnay ,abasariW nipmimep hokot gnaroes
nakusap helo - samuynaB dabaB irad atireB .tasup irad naajarek nakusap
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
69
nahatniremep rihka gnalejnem gnajaP ayntauk hisam nakkujnunem ini
saukeK .ayajiwidA nad nuidaM hayaliw itupilem rumiT ek gnajaP naa
gnajaP aratna natuber idajnem 4551 nuhat adap arolB awhab naktubesid
.marataM nad
agud adA I ajaR iagabes ayajiwidA awhab na malad lisahreb mals
ajar helo iukaid ai ,1851 nuhat adap aggnihes aynisamolpid - ajar licek
hanrep aynnaimserep kutnU .rumiT awaJ risiseP nasawakid gnitnep gnay
ridah ,iriG id neparP nanuS anatsi id amasreb naumetrep nakaraggnelesid
,)gnugaajaM( abasariW ,gnapiJ irad itapuB arap uti natapmesek adap
,mesaL ,uyadeS ,nuidaM ,naurusaP ,irideK T taP nad ,nabu aracibmeP .i
okot ilikawem gnay h- ,amarK ayriW ijnaP halada rumiT awaJ hokot
)taraB arudaM( ayabsorA awhab alup naktubesiD .ayabaruS itapuB
agnubuhes ayajiwidA iukagnem n amanreb aynitapub uti nagned
ajaR utnanem takgnaid ruwuD hameL nahabmenaP .gnajaP
adapek hataP nedaR itsanid irad kitilop naasaukek nahilareP
irad ,malsI amaga narila nahaburep itukiid ayajiwidaH natluS bahzdam
idajnem ifanaH ha’iyS malad nakataynid uti amaga narila nahabureP .
atireb aohgnoiT ajnimem nagned gnalaT gnetnelk irad naatakrep m
nakiridnem naidumek gnay ,kameD aratnet amilgnap sakeb ,halihataF
awecek tagnas kameD aratnet amilgnaP “ utiay noberiC nanatlusaK
nahunubmep ragnednem - nuB niJ nanurutek arap nagnalakid nahunubmep
jaP natluS adapek kudnut uam kadit aid ,kameD id id anerak ,gna
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
79
malsI amaga gnajaP nanatlusaK ha’iyS bahzdam ”huragnepreb tagnas
nedaR nahatniremep asam adap lahadaP .)742 :5002 ,anajluM temalS(
gnaro nagnalakid narasap helorepmem kadit ha’iyS narila ,hataP - gnaro
aja iagabes paggnaid ha’iyS narila ,malsI :5002 ,anajluM temalS( tases nar
)842
iebagN nedaR akam nahanameP gnegA iK naitamek haleteS
naitamek nakropalem kutnu ayajiwidaH natluS padahgnem rasaP gniroL
aggnihes ayajiwidah natluS helo amiretid halet tubesret naropal ,aynhaya
aP gniroL ihebagN nedaR idajnem aynhaya itnaggnep iagabes kujnutid ras
,gnajaP irad gnalupeS .edeG atoK id nakududekreb marataM iggnitep
gnaro nakahatniremem ihebagN - nakiridnem kutnu marataM gnaro
nagnubuH .igal gnajaP natluS padahgnem kadit ialum ai atres gnetneb
M nagned gnajaP natluS ,2851 nuhat adap ,gnaget idajnem marata
anerak lagag uti duskam ipatet marataM ubreynem duskamreb ayajiwidah
aratnet alaB .tikas hutaj ayajiwidaH natluS ,marataM ek nanalajrep malad
gnajaP natluS uti haletes amal kaT .nanabmarP id itnehret gnajaP
aM )862 :5002 ,anajluM temalS( takgn
.2 irignaP ayrA
,kameD tapmeek ajar otowarP nanuS artup halada irignaP ayrA
husaid naidumek aI .9451 nuhat gnasgnaneP ayrA hunubid sawet gnay
.arapeJ id tamaynilaK utaR utiay ,aynibib naidumek gnasgnaneP ayrA
eyas helo sawet ,uti kajeS .gnajaP itapub ayajiwidaH nakadaid gnay arabm
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
89
.aynnahawab iagabes kameD anam id taluadreb naajarek idajnem gnajaP
irtup ,nuyabmeP utaR nagned nakhakinid irignaP ayrA ,asawed haleteS
aH natluS autret B iagabes nakidajid nad ayajiwid .kameD itapu
eS hat rihka ayajiwidaH natluS laggninep idajret 2851 nu
at nahalasamrep naregnaP amanreb gnay atokham artuP .gnajaP id ath
.suduK nanuS nagnukud nagned irignaP ayrA nakrikgnisid awaneB
adapirad adum hibel awaneB naregnaP aisu halada suduK nanuS nasalA
aP irtsi y awaneB naregnaP .ajar idajnem satnap kadit aggnihes ,irign gna
at nakalerem tubmel itahreb nakgnades irignaP ayrA iasaukid gnajaP ath
aidumek iridnes ai ,anajluM temalS( nalonaP gnapiJ itapub idajnem n
.)862 :5002
lawa kajes gnajaP ajar idajnem irignaP ayrA ralegreb 3851 nuhat
kutnu ahasu adap iludep aynah nakhasikid aI .arupitnawagN natluS
.ayntaykar naarethajesek nakatpicnem adapirad marataM nakkulkanem
icnebmem kadit ayapus )ayajiwidaH( aynautrem taisaw raggnalem aiD
akusap kutnebmem nakhab aI .ayajiwatuS gnaro sata iridret gnay n - gnaro
ayrA .marataM ubreynem kutnu rassakaM nad ,siguB ,ilaB irad narayab
aI .gnajaP ilsa kududnep padahret lida kadit ukalreb aguj irignaP
gnaro nakgnatadnem - arap nakududek reseggnem kutnu kameD gnaro
ykar ,nakhaB .gnajaP tabajep nagnatadek helo hisisret aguj gnajaP ta
habureb gnay gnajaP agraw kaynab ,ayntabikA .kameD kududnep
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
99
igal naigabeS .nairahacnep atam nagnalihek anerak kopmarep idajnem
.awaneB naregnaP adap idbagnem gnapiJ ek hadnip
.3 )ayajiwubarP natluS( owoneB naregnaP
gnaP gnay gnajaP nanatluseK agitek ajar halada awaneB nare
6851 nuhat hatniremem - naregnaP .ayajiwubarP natluS ralegreb ,7851
amatrep ajar ,rikgniT akaJ saila ayajiwidaH natluS artup halada awaneB
na kana ,ayajiwatuS nagned nakaraduasrepid ai licek kajeS .gnajaP takg
.marataM nanatluseK nakiridnem gnay ,aynhaya
gnay itawonaB hayD amanreb irtup ikilimem awaneB naregnaP
ralegreb itawonaB hayD .ayajiwatuS artup gnaloJ saM nagned hakinem
rasebret ajar ,gnugA natluS nakrihalem naidumek gnay ,idA saM utaR
ialeS .marataM amanreb artup ikilimem aguj awaneB naregnaP ,uti n
nad orupidosoY naknurunem kalek gnay ,nidaR naregnaP
aggnajup ,otisrawoggnoR - naregnaP .atrakaruS nananusaK raseb aggnajup
isagutid hanrep aI .itah tubmel gnay gnaroes iagabes nakhasikid awaneB
utnu aynhaya utkaW .gnajaP padahret ayajiwatuS naaitesek ikidileynem k
gnay aynrapi kakak( dalamaP ayrA amasreb takgnareb awaneB uti
umajnem ayajiwatuS .aragenacnaM hitaP nad )nabuT itapida idajnem
amanreb gnay ayajiwatuS gnulus artuP .atsep nagned aynumat agitek
nedaR taubmem ,nabuT tirujarp gnaroes hunubmem ajagnes kadit aggnaR
.gnalup nagnobmor kajagnem dalamaP ayrA
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
001
2.3 laisoS isautiS - levon malad gnajaP naajareK nad kameD naajareK kitiloP
gnasgnaneP sV teberaK
1.2.3 kitilop nad laisos isautiS kameD naajareK malad levon sV teberaK
gnasgnaneP
N levo gnasgnaneP sV teberaK naajareK aksap nakatirecnem
ubarP helo atedukid naidumek gnay imubatreK erhB are tihapajaM
ubarP are tihapajaM aratna tulemek aynada atres anahdrawardnairiG
kameD nanatlusaK nagned anahdrawardnairiG nedaR aynajar nagned orotniB
igetarts aynada atres hataP - malad naajarek audek helo nakukalid gnay igetarts
haread iasugnem kutnu huragnep natuberep - uti gnipmasiD .aynratikes haread
irad nahilarep asam nakatirecid aguj ini levon malad atirec aumes anatlusaK n
orotniB kameD ujunem ayajiwidaH natluS aynajar nagned gnajaP nanatlusaK
.teberaK saM uata
luduj buS S nagnatnaT kameD natluS gna orotniB kameD nanatlusaK
sata nakisaralkedid gnay awaJ id amatrep malsI nanatlusaK nakapurem
K .agnaS ilaW naweD irad nagnukud nakrabeynem racneg tama ini nanatlusa
agnaS ilaW nagned awaJ id takaraysam adapek malsI amaga gnuju iagabes
,aynkabmot naktabilem orotniB kameD notareK nahatniremep rutkurts malad
nanatlusaK gnareP amilgnaP iagabes suduK nanuS .fitka araces agnaS ilaW
ameD rotniB k sanep iagabes agajilaK nanuS ,o i nahatniremep nad kitilop tah
aynkusam nagned naklupmis atik tapad aggniheS .orotniB kameD nanatlusaK
isamitigel gnagemep iagabes agnaS ilaW atres nahatniremep ek agnaS ilaW
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
101
laisos akam ,naamagaek gnadibid iggnitret -p levon malad idajret gnay kitilo
nad idajret gnay isasimalsi atres amaga rusnu irad nakhasipid tapad kadit ini
amalu halada agnaS ilaW araP .orotniB kameD nanatlusaK helo nakukalid
ra’iys naknalajnem malad raseb tagnas nagnaujrep ikilimem ialinid gnay
awkad hujut ini asam adap asisret gnay gnades ,awaJ hanaT id malsI amaga h
;inkay ,gnaro
.aynratikes nad kiserG haread id hawkadreb iriG nanuS ,amatreP
.aynratikes nad nabuT haread id hawkadreb gnanoB nanuS ,audeK
agnomaL haread id hawkadreb tajarD nanuS ,agiteK .aynratikes nad n
.aynratikes nad suduK haread id hawkadreb suduK nanuS ,tapmeeK
.aynratikes nad kame haread id hawkadreb agajilaK nanuS ,amileK
.aynratikes nad suduK haread id hawkadreb airuM nanuS ,maneeK
iC haread id hawkadreb itaj gnunug nanuS ,hujuteK .aynratikes nad nober
ilaW arap nahuggnusek sata lopmej nakgnucnagnem hataP nedaR
gnisam haread id snetni araces hawkadreb aynayapu malad agnaS - .gnisam
hayimalsI awkad ra’iys ahasu naknakhubmunem aguj akerem ,uti nialeS
mroni nakididnep nakpudihgnem nagned nertnasep id la - nertnasep
nikgnameS .aynmulebes lepmA nanuS helo naksirawid anamiagabes
haread id agnaS ilaW arap helo nakrabetid gnay hayimalsI hawkad aynracneg -
padahret taykar nagnukud nad naitahrep alup raseb nikgnames akam ,haread
tlusaK naisaralkednep nakareg nakukalem nialeS .orotniB kameD nana
aguj agnaS ilaW araP nad hataP nedaR ,hayimalsI hawkadreb inkay larutluk
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
201
amas ajrek nilajnem irabmes taykar nagnukud iracnem malad sarek ajrekeb
lsI amaga sisabreb gnay gnuggnemuT arap nupuam itapidA arap nagned .ma
aynadnamaR adapek imharuthalisreb agajilaK nanuS nakukalid gnay itrepeS
airuM nanuS nad suduK nanuS ,nabuT id atkitaliW gnuggnemuT
imharuthalisreb tajarD nanuS ,suduK asaugnep adapek imharuthalisreb
aruthalisreb iriG nanuS ,nagnomaL id asaugnep adapek asaugnep adapek imh
nad noberiC asaugnep adapek imharuthalisreb itaj gnunuG nanuS ,kiserG id
.noluK gnujU
libomem ai utiay hataP nedaR helo nakukalid gnay nial laH isasi kana
ajarp akayan sakeb adapek kitilop natakednep nakukalem ayapus aynhaub
ay tihapajaM ubarP naasaukek ayngnabmut haletes itah tikas asarem gn
ubarP nagned gnubagreb naggne gnay akereM .V ayajiwarb
kameD nanatlusaK ubuk nagned gnubagreb tihapajaM id anahdrawardnairiG
nad hataP nedaR nataboneP .hataP nedaR naasaukeK hawab id orotniB
ralkednep gnay nagnatnat ipadahgnem naka orotniB kameD nanatlusaK naisa
,V ayajiwarB ubarP athat surenep iagabes mialkgnem ai igalapa nagnir kadit
: inkay
.1 hataP nedaR aynlah amas ,orotnib kameD nanatlusaK naisaralkedneP
es anahdrawardnairiG ubarP naasaukek gnatnanem tihapajam ajaR iagab
.urab gnay
.2 nanipmimepek surenep iagabes mialkgnem hataP nedaR nainarebeK
athat sirawep helo gnatnetid naka raseb nanikgnumek V ayajiwarB ubarP
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
301
V ayajiwarB ubarP amatrep irtup ,nuynabmep onteR irtup artup irad imser
aR irusiamrep nagned helo ihakinid nuynabmeP onteR .itawarawD uyA ut
.gniggneP id targninayadnaH ajaR
.3 kaynab ialinid hataP nedar helo orotniB kameD nanatlusaK naisaralkedeP
hanebreb gnades taykar igalapa iribret nakadnit iagabes nagnalak
gnay naimonokerep napudihek ikiabrepmem gnarep tabika rucnah tapmes
.4 tapad surah tutnutid natluS iagabes aynnakududek malad hataP nedaR
nakududek ini lah malaD .ayntaykar nakarethajesnem nad nakujamem
nakarethajesnem malad raseb bawaj gnuggnat ikilimem gnay ajaR
.ayntaykar
.5 T ,itapidA arap kaynaB isnetsiske nakaynatrepmem gnay gnuggnemu
uti taas nimilsum muak halmuj tagnignem malsI amaga kulemep nataukek
.satironim hisam gnologret
nanatlusaK awhab takapes halet agnaS ilaW arap amasreb hataP nedaR
anaT id amatrep malsI naajareK iagabes orotniB kameD naksafanreb awaj h
igab )malsI mukuh( tairays naparenep nakukalrebmem nagned inkay ,malsI
agabmel nakapurem agnaS ilaW ini lah malaD .malsI amaga kulemep
id naamagaek nasuru malad iggnitret isamitigel ikilimem gnay naamagaek
neraK .orotniB kameD nanatlusaK sisabreb orotniB kameD nanatlusaK a
uata lobmis nagned latnek aynutauses alages aggnihes ,malsI amaga
nataluadek naisaralkednep uata nararkignep taas adaP .malsI nagnabmalrep
nanuS inkay kameD nanatlusaK tahisanep ,orotniB kameD nanatlusaK hunep
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
401
m agajilaK naajarek nagned ilakes amas adebreb gnay atok gnaur atat taubme -
naajarek ,awaJ hanaT id nial naajarek - amaturet ,duskamid gnay naajarek
udniH amaga sisabreb gnay naajareK nad tihapajaM - .ahduB
kameD naatlusaK ajaratoK atat utaus gnacnarem agajilaK nanuS
tniB ,narikimep isaripsniret agajilaK nanuS amatrep ,kinu tagnas gnay oro
aggnihes ,ayntaykar nagned natakedek ikilimem surah natluS gnas awhab
iagabes nakanugrepid tapad gnay tapmet utaus gnacnarem agajilaK nanuS
raD .ayntaykar nagned nipmimep aynumetreb gnaja aynrihka uti nasagag i
nula hallucnum - katelret tapme igesreb nad saul gnay gnapal hanat inkay nula
nulA .ajaratoK gnutnaj id - saul gnay gnapal hanat radekes aynah nakub nula
lobmis nagned taras ipatet ,ajas - nula ,agajilaK nanuS turuneM .lobmis - nula
aynupmem fitkepserp tapme iagabes itra ikilimem gnay urujnep tapme i
inkay ,satilautirips tafirkam ,takikah ,takerat ,tairays nanuS uti nialeS .
nula halebes id anatsi aktapmenem agajilak - natales ek padahgnem nad nula
apel kat ini kaH .nagnunugep ignakalebmem nagned malsI hafaslaf irad s
ardumas itrepes saul nan gnapal itahreb nipmimep raga ardumas padahgnem
pakisreb kadit nipmimep duskam nagned gnunug ignakalebmem atres
irahes napudihek malad gnobmos - nohop aud imanat id anatsI naped iD .irah
akgnabmalem gnay nignireb aud adap gnagepreb asaitnanes natluS awhab n
lA utiay kokop lah - .WAS dammahuM ibaN sidah nad na’ruQ
luduj bus malaD atic ,tigal iggnites - awahbarparuS hayD atic ,
arE tihapajaM naajareK nakgniluggnem ahasureb orotniB kameD nanatlusaK
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
501
.anahdrawardnairiG ubarP P adapek kameD natluS nagnareyne M tihapaja
arap nad hataP natluS .nanipmimepek huragnep natuberep nakbabesid hibel
nanipmimepek iujuteynem kadit akerem awhab takapes halet agnaS ilaW
non amaga kulemem gnay anahdrawardnairiG ubarP - akerem ,milsum
d gnarepreb nanipmimepek irad nimilsum muak naktamaleynem nasala nagne
ritawahk akerem aynranebes aumes uti gnipmas iD .anahdrawardnairiG ubarP
kameD nataluadek macnagnem naka akam tasep gnabmekreb tihapajaM alib
suM muak nakkareggnem orotniB kameD nanatlusaK .orotniB kutnu mil
gnarep nakamansatagnem nagned tihapajaM padahret nagnarepep nakukalem
gnarep iagabes tubesret dahij . ,malsI mukuh nakamansatanagnem nagneD
akerem natamalesek macnagnem gnay rifak muak ignaremem awhab
.amaga nakranebid gnay icus gnarep nakapurem audek ,uti nagnarepep malaD
amas ubuk - gnay utkaw nakamem uti nagnarepeP .raseb halmujreb amas
.ayngnanemep iagabes orotniB kameD kahip nagned amal fitaler
luduj bus malaD alelabM agnaneK obeK iK nad ranej itiS hkiayS .
p ayapu kutnu orotniB kameD nanatlusaK gnay inkay malsI tairays nakkagene
lA ;ralip tapme naksadnalreb - kamij’i ,WAS dammahuM ibaN sidah ,na’ruQ
ilaW arap help nakkalagid gnay naamagaek kitkarp uti nialeS .sayiq nad
inkay ,lautirips fitkepsrep tapme nakparenem nagned utiay agnaS
naksadnalreb ays takerat ,ta’ir , takikah nad .tafirkam aumes uti ayapU
itiS hkiayS irad nagnatnat tapadnem rem ,agnaneK obeK iK nad raneJ e ak
hkiayS anerak orotniB kameD nanatlusaK ek nawos kadit kutnu naksutumem
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
601
isisop itrareb ,nawos gnay gnaro awhab paggnagnem raneJ itiS hibel ayn
paggnagnem raneJ itiS hkiayS lahadap ayninawosid gnay gnaro irad hadner
ada aynirid l ha r .lautirips aja
naraja huragnep anerak ritawahk asarem agnaS ilaW nad hataP nedaR
gnay naraja adapirad amiretid hibel mumu takaraysam ek raneJ itiS hkiayS
epid hataP nedar helo asarid tubesret laH .kameD nanatlusaK helo huget gnag
surah atres malsI tairays nakkagenep aynnalaj uggnagnem agnaS ilaW nad
gnay hawkad ra’iys uggnagnem nad kasurem naka anerak nakitnehid
.agnaS ilaw helo nakukalid
luduj bus malaD nakareG obeK gnegA iK nad raneJ itiS hkiayS
?sitiloP nagnitnepek ignaggnutiD agnaneK d nad agnaS ilaW araP nakatireci
nagnitnepek ikilimem raneJ itiS hkiayS awhab ritawahk ialum hataP nedaR
gnusgnal ucuc nakapurem gnay dirum ikilimem ai atres sitilop ubarP
ajiwarB P rulaj irad V ay re tukigneP .agnaneK obeK gnegA ik utiay irusiam
.noluk apiwdawaJ haread ek iapmas kaynab nikgnames raneJ itiS hkiayS
raneJ itiS hkiays raga orotniB kameD nanatlusaK helo nakirebid gnay utkaW
nagnatnetreb kadit gnay aynnaraja haburem kutnu agnaS ilaW naraja nagned
hadus nuhat 1 amales orotniB kameD nanatlusaK helo huget gnagepid gnay
adnat ada kadit ipatet ,sibah ripmah - itiS hkiayS irad naraja nahaburep adnat
naraja nakrabeynem kutnu racneg nikgnames aid nahalam raneJ - .aynnaraja
mas gnay laH hkiayS dirum helo nakukalid aguj a utiay ,gniggneP id ranej itiS
K gabeS agnaneK obeK gnegA i a uam kat patet gnay aynlautirpS uruG anami
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
701
ek nawos I ,orotniB kameD anats K hanrep kadit ilakes amas gniggneP gnegA i
d raneJ itiS hkiayS .hataP nedaR padahret nawos nad nuhat 1 utkaw sata irebi
.nuhat agit iapmas utkaw satab irebid agnaneK obeK gnegA iK
iK nad raneJ itiS hkiayS nakukalid gnay nagnakgnabmep anemoneF
ilaW naweD nad orotniB kameD natluS padahret agnaneK obeK gnegA
nitret nataluadek gnagemep iagabes agnaS id naamagaek nasuru malad igg
nedaR nad agnaS ilaW arap naaracibmep idajnem aynah nakub ,awaJ hanaT
gnay aynmumu adap kilup naitahrep gnadnamugnem aguj ipatet ,hataP
macamreb ialinem - pS uruG nainarebek ianegnem acam itiS hkiayS lautiri
nasd raneJ w K aynlika raneb irad sapelreT .agnaneK obeK gnegA i - aynkadit
mahap aratna utiay raneJ itiS hkiayS helo nakgnabmekid gnay naraja
aluwak gnilaggnunaM uata dujuW lutadhiW - narila nagned awaJ ala itsug
agnas gnay utauses iagabes agnaS ilaw ialinid gnay aisreP irad ha’iyS t
.aynsitilop isis ialinem gnay aguj ada ipatet ,hayimalsI hadika nakayahabmem
upmam nakhab ,awaJ hanaT id raseb utigeb gnay raneJ itiS hkiayS huragneP
iskaer gnadnuignem aggnihes ,haread iagabreb irad irtnas naubir todeynem
saK kahip irad sarek pukuc gnay nup isalukepS .orotniB kameD nanatlu
;inkay ,uti nahalasamrep ratupes ianegnem nalucnumreb
.1 utnet awaJ hanaT id raneJ itiS hkiays kitanaf tukignep aynraseb ,amatreP agnaS ilaW naweD narep naawaiwek ignarugnem tapad nakritawahkid
t satiroto gnagemep iagabes id naamagaek nasuru malad iggnitreracneg gnades uti taas igalapa ,orotniB kamed nanatlusaK - aynracneg
adapek taredom nad rutnel araces hayimalsI hawkad ra’iys naknalajnem.apiwdawaJ taykar
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
801
.2 habmatid raneJ itiS hkiayS kitanaf tukignep halmuj aynraseb ,audeK naka nakritawahkid agnaneK obeK gnegA ik huragnep nagned nakkaregid naka taas utaus ualak anamiagab ,sitilop hanar ek nakkolebid naabiwek gnorgnorem uata ,ateduk ,rakam nakadnit nakukalem kutnu
ucuc halada agnaneK obeK gnegA ik igal hibelreT ?orotnib kameD ubarP ,notareK imser naruta araces ,aynitrA .irusiamreP rulaj irad V ayajiwarB surenep nad notareK athat sirawep iagabes kahreb hibel salej
.aynadnamaR anipmimepek .3 adapek nagnakgnabmep nakukalem ranej itiS hkiayS nainarebek ,agiteK
ad orotniB kamed natluS utaus nakapurem agnaS ilaW naqweD n halada agnaS ilaW naeD haknakuB .iridnesret kiranem nad kinu awitsirep ipatet ;naamagaek nasuru malad hunep satiroto nad iggnitret agabmel agnaS ilaW putunep iagabes enebaton gnay raneJ itiS hkiayS apagnem
uk tagnas gnay aid awhab naktaraysignem uti lah ,huragnepreb nad ta nagned aynlah naikimeD .alup huragnepreb nad tauk gnaro halada ,kameD natluS adapek alelabm gnay agnaneK obeK gnegA iK nainarebek
.hataP nedaR nagned salekes ai itrareb
gnay gnaro kaynab ,ini lah malaD aynatreb - haktabeh utigebes ;aynat
naweD nakajibek kitirkgnem nad nawalem inareb ranej itiS hkiayS iapmas
ilaW arap awhab mumu nauhategnep idajnem hadus haknakuB ?agnaS ilaW
ikilimem saul lanekid gnay hallA hisakek arap nalupmuk halada agnaS
raul naitkasek inomegah ikilimem agnaS ilaW naweD haknakuB .asaib
haknakub ,naikimed akiJ ?orotniB kameD nanatlusaK id iggnitret naasaukek
alup asaib raul gnay naitkasek ikilimem gnay gnaroes halada raneJ itiS hkiayS
nagnaj uatA ?agnaS ilaW arap anamiagabes - itajes nagnaj ini lah malad ayn
kutnu agnaS ilaW arap aynagelok utabmem ahasureb aynah raneJ itiS hkiayS
nanatlusaK id isasitarkomed halitsi nagned tubesid gnay apa nakatpicnem
iagabes paggnaid agnaS ilaW naweD kalek iapmas nagnaj ;orotniB kameD
ad rotkatid gnay agabmel gnades igalapa ,aynnanipmimepek malad retiroto n
uatA .awaj hanaT id lawa asam adap haimalsI hawkad ra’iys nakalagid
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
901
kutnu nakulrepid tagnas uti raneJ itiS hkiayS itrepes kosos halnakatak
id iggnitret naasaukek ignabmignem kutnu uata nagnabmiesek agajnem
t .orotniB kameD nanatlusaK id agnaS ilaW arap nagna
2.2.3 isautiS laisoS - gnajaP naajareK kitiloP d levoN mala sV teberaK
gnasgnaneP
idajnem akiteK A luduj bus malad ,gnajaP itapid nabiteK rikgniT akaJ
notareK uyhaW K .ayajiwidaH natluS ralegreb rikgniT akaJ gnajaP naasauke
urah ai aggnihes ,orotniB kameD nanatlusaK naasaukek hawab id adareb
iridahgnem nanawosip nitabmem rikgniT akaJ .ilakes nuhates kameD ek
uka apagnem naikimed akiJ ”?notarek uyhaw amirenem halet uka hakraneb“
D hawab id itapidA idajnem aynah asam malaD .)503 mlh( !?orotnib kame
gnajaP netapidaK awhab ridkat natarus nagned iauses ,aynnanipmimepek
natubes nagned lanekid aggnih tasep naujamek imalagnem hol hapir hameg
iwanij .
amal kat ,tikas hutaj aut hadus gnay anaggnerT natluS uti taas adaP
ek malA hayS natluS gnejnaK ralegreb gnay anaggnerT natluS .tafaw naidum
1251 nuhat edoirep adap orotniB kameD nanatlusaK nipmimem III rabkA -
atic nakdujuwem kutnU .6451 - es ajaR idajnem aynatic - iagabes awaJ hanaT
p id anaggnerT natluS itnaggne K kameD nanatlusa natluS aynkadites ,orotniB
:inkay ,gnitnep lah agit nakukalem ayajiwidaH
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
011
.1 arap atres gnuggnemuT nad itapidA arap nakkulkanem ayajiwidaH natluS
akerem akiJ .orotniB kameD nanatlusaK naasaukek hawab id nial ajaR
nages kat ayajiwidaH natluS ,nawalem inareb - es ,aynignaremem kutnu nag
natluS adapek aynnakkudnutek nakataynem aumes ripmah aggnihes
.asaib raul gnay aynnaitkasek padahret tukat asarem anerak ayajiwidaH
.2 iagabes has gnay naukagnep uata isamitigel iracnem ayajiwidaH natluS
kameD natluS gnaidnem itnaggnep nagned )anaggnerT natluS( orotniB
,agnaS ilaW itfuM natnam ,iriG nanuS gnejnaK adapek utser atnimem
natluS hupmetid gnay apA .kiserG id nakududekreb uti taas adap gnay
iracnem ai anerak ,iggnit takgnit kitilop nagned kitnedi ini ayajiwidah
aj adapek utser gnilap gnay agnaS ilaW naraj hupes nanuS alib aynitrA .
nanuS akam ,ayajiwidaH natluS adapek aynutser nakirebmem kat iriG
gnajaP nanatlusak iutserem naka kat nup suduk nanuS nad agajilaK
iriG nanuS aneraK ,ipaT .orotniB kameD nanatlusaK nakitnaggnem
irebmem suduK nanuS nupuam agajilaK nanuS sitamoto aynutser nak
.ajas tukignem aynah
.3 natluS aynmulebeS H ibol nakukalem ayajiwida - arap adapek kitilop ibol
ner gnukudnem uam raga nial ajaR uata natluS ,gnuggnemuT ,itapidA anac
K nanatlusa P anatlusaK nakitnaggnem gnaja inkay orotniB kameD n
nakhadimem ayajiwidaH natluS akaM .apiwdawaJ id laggnut asaugnep
ai uti haduseS .gnajaP nanatlusaK ek orotniB kameD nanatlusaK anatsi
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
111
kameD nanatlusaK surenep iagabes aynirid nakisaralkednem areges
.orotniB
luduj bus malaD K irahataM e gnajaP nanatlusaK id rabm idajret ,
amas gnay gnasgnaneP ayrA nagned teberaK saM aratna nagniasrep - amas
.orotniB kameD nanatlusaK athat sirawep iagabes kayal nad satnap asarem
adeS naregnap irad artup nakapurem gnasgnaneP ayrA irusulet atik akiJ
artup nepeL nanatluseK athat hataP natluS laggninepes ,agiteK hataP natluS
sunU nedaR utiay aynaudek artup helo naksuretid gnamem orotniB kameD
itaP ayntafaw haduseS .roL gnarbaS naregnaP ralegreb gnay sunU itaP saila
naP halada itnaggnep idajnem gnay aynitsemes sunU ipatet nepeL adeS nareg
natluS gnaidnem tapmeek artup ,anaggnerT natluS halada athat kian gnay
haya uata nepeL adeS naregnaP anerak arakrep idajnem gnay halinis iD .hataP
artup atawarP nedaR nasutu gnaro ,ataY aruS helo hunubid gnasgnaneP ayrA
natluS audek alib rikgniT akaJ saila teberaK saM nakgnades ,anaggnerT
teberaK saM anam id orotniB kameD nanatlusaK mulebes athat irad uajnitid
ayajiwarB ubarP )tapmeek isareneg( ticic nakapurem ayajiwidaH natluS saila
J ,itawarawD iweD uyA utaR irusiamreP rulaj irad V artuP halada rikgniT aka
amatrep irtup halada nuyabmeP onteR gnades ,agnaneK obeK gnegA iK
athat tapadnem kutnu kahreb hibel teberaK saM akam ,V ayajiwarB ubarP
ubarP irad gnusgnal nanurutek sirag nakapurem teberaK sam anerak
ajaM rihkaret ajaR V ayajiwarB .tihap
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
211
ayajiwidaH natluS nagned gnasgnaneP ayrA aratna tulemeK
hibel suduK nanuS .suduK nanuS lidna tapadret aumes uti gnakalebid
ayrA naamagaek sketnok malad nakanerakid gnasgnaneP ayrA kahimem
mahap tukignep halada gnasgnaneP ha’amaJ laW hannuS sulhA sa( )ajaw
natluS nakgnades ,orotniB kameD nahatniremep amales iggnit gnujnujid gnay
naraja mahapreb hibel ayajiwidaH aluwaK gnilaggnunaM - itsuG gnay
hutuB gnegA iK itrepes ,aynadnamaR naurugrepes araduas helo nakmanatid
narajagnep kusamret ,gnaregN gnegA iK nad iK nad uriB uynaB tuyuB iK
ialum gnajaP nanatlusaK nahatniremep kajes nakatirecid atres oleS gnegA
lahadaP .nataleS tual asaugnep ludiK oroR iyN nagned nagnubuh tapadret
.iridnes suduK nanuS irad dirum nakapurem aynaudek
tna nauretesrep amard irad rihkA ayrA nagned ayajiwidaH natluS ara
)ayajiwidaH natluS( gnajaP natluS akitek bawajret uti gnasgnaneP
ayrA hunubmem asib gnay apais gnarab“ arabmeyas nakadagnem
hanaT nad itaP hanaT haidah naktapadem naka aid akam ,gnasgnaneP
gnarO .koatneM hanaT uata marataM ayrA hunubmem tapad gnay
artup ayajiwatuS gnanaD utiay ,gnajaP natluS natuyubeb husum gnasgnaneP
gniroL ihebagN nedaR saila ayajiwatuS gnanaD utiay nahanameP gnegA iK
numan adum hisam ikseM .ayajiwidaH natluS takgna artup nakapurem ,rasaP
yajiwatuS gnanaD ratneg kat ai aggnihes ,tabeh gnay nainarebek ikilimem a
gnanaD aynhuggnuses ini lah malaD .gnasgnaneP ayrA ipadahgnem
nakujaid gnay iwajneP iK nad nahanameP gnegA iK ogaj halada ayajiwatuS
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
311
narepreb kadneh ayajiwatuS gnanaD akiteK .ayajiwidaH natluS adapek g
artup ilakebmem ayajiwidaH natluS akam ,gnasgnaneP ayrA nagned gnidnat
gnay terelP iaiK kabmot utiay aynnaladna akasup nagned ayntakgna
.gnasgnaneP ayrA nakhalagnem lisahreb naidumek
nalamar ianegnem retnas pukuc gnay rabak ragnedret uti haleteS
iG nanuS koatneM hanat id asaugnep idajnem gnay apais gnarab awhab ir
naka aid akam ,)marataM( ajar naknurunem - id raseb ajar T .awaJ hana
hunubmem tapad gnay gnaro awhab ijnajreb halet ayajiwidaH natluS ,lahadaP
hanat haidah naktapadnem naka aid akam gnasgnaneP ayrA koatneM nad itaP
ajar naknurunem kadneh naasarep utaus helo gnorodiD .)marataM( - raseb ajar
iK adapek itaP hanaT nakirebmem aynah ayajiwidaH natluS ,awaJ hanat id
aynkapmat ,haidah helorepmem moleb nahanamaP gnegA iK gnades ,iwajnaP
ugnem ayajiwidaH natluS marataM hanat haidah nakirebmem utkaw rul
ucuc halada nahanameP gnegA iK lahadaP .nahanameP gnegA iK adapek
.aleS gnegA iK iridnes aynurug
.nahanameP gnegA ik tahisanep utiay inatraM uruJ iK naras iulaleM
S nautnab atnimem iwajnaP iK nad nahanameP gnegA iK .agajilaK nanu
dirum naktagnignem kutnu gnajaP ek gnatad naidumek agajilak nanuS
aynnagnayasek
iK adapek umijnaj irakgnignem uakgne apagnem ,natluS heH“ adapek itaP hanaT rajnaggnem hadus natluS haknakuB !?nanahameP
hanaT haidah apagnem ipatet ,iwajnep iK iK adapek marataM ?nakireb uak muleb nahanameP
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
411
:hiladreb ayajiwidaH natluS ,agajilaK nanuS aynurug adapeK
utkaw rulugnem duskamren kadit ayas aynranebes ,nanuS gnejnaK“ .nahanameP gnakaK adapek marataM hanat haidah nakirebmem
id hanat naadaek ajas aynaH natuh apureb nad sudnat hisam marataM duskamreb ayas akam ,tikides hisam aynkududnep atres aratnaleb kaynab nad iamar ,ujam hadus gnay nial hanat itnaggnem
”.aynkududnep ?gnohobmep ajaR iagabes nakatakid asib natluS adnana ,utigeb akiJ“
halet natluS ,babeS halagaJ .nakpacuid hadus gnay ijnaj irakgnignem ,haN .aynitah itikasret gnay ada iapmas nagnaj nailaK naaraduasrep ”,nahanameP gnegA iK adapek marataM hanat halnakireb gnarakes
.agajilaK nanuS sadnat raneb aynitah ,maidret hisam ayajiwidaH natluS - ug raneb aai anerak hadn
suretreb ayajiwidaH natluS aynrihkA .iriG nanuS nalamar iayacrepmem
agajilaK nanuS adapek rujuj araces gnaret
ayas itah natarebek aynranebes ,nanuS gnejnaK nupma nohoM“ nanuS nalamar ragnednem ayas anerak marataM hanaT nakhareynem
whab iriG ajar naknurunem naka kalek marataM asaugnep a - raseb ajar.awaJ hanat id
”,ajas gnapmag uti lah ,samec natluS itah taubmem gnay uti lah akiJ“.agajilaK nanuS atak
’?nanuS gnejnaK duskaM“ aites ijnajreb ayapus nahanameP umaraduas adapek halatniM“
ab umadapek naka kadit nad umadapek aites ulales naka aid awh ,han“ ,hagnenep idajnem agajilaK nanuS ”,gnajaP gnareynem gnay uka gnades ,natluS adapek halijnajreb gnarakes ,nahanameP
”.aynnakiskaynem
:ijnajreb areges nup nahanamaP iK
natluS adniD nad nanuS gnejnaK“ tainreb naka kadit ijnajreb ayas kadit ayas agomes ,nakukal ayas akij ,gnajaP nanatlusak nakkulkanem
”.tamales
laH .aynijnaj ihunemem ayajiwidaH natluS aynrihka itah tareb nagneD
raseb natluS gnaroes iagabes ayajiwidaH natluS isneukesnok nakapurem uti
nay ‘ napakgnu ihunemem surah g nat idaD nasipeS utaR atihdnap adbaS
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
511
aloW aneK - ’ilaW . hanat natuh akubmem naidumek nahanameP gnega iK
naasaukek rasad katelep halada aiD .aynhaub kana utnabid nagned marataM
b nad ujam nikgnames maratam amal nikgnames ,maratam id gnabmekre
helo nipmipid marataM nanipmimepek kupmat haletes amaturet ,tasep
ralegreb gnay ayajiwatuS gnanaD .agalagN gnI itaponeS nahabmenap halateS
ayajiwidah natluS ,nobarpek resgnel irad resegreb nup naasaukek akam
anipmimepek hawab id marataM ek gnajaP iauses ayajiwatuS gnanaD n
.iriG nanuS iskiderp nagned
3.3 naajareK nagned kameD naajareK aratnA nagnubuH natiakreteK
gnajaP
awaJ ualuP id amatrep malsI naajareK nakapurem kameD naajareK
nakapurem gnay hataP nedaR helo ,M 0051 nuhat adap nakiridid gnay
ek ,awaJ id amatrep malsI naajareK iagabeS .imuhbatreK ajaR irad nanurut
ti asam adap isasimalsI sesorp malad huragnepreb tagnas kameD naajareK ,u
arap nautnab nagned igalapa W ila S malad raseb narepreb tuki aguj gnay agna
naayajek asam nagned gnajaP nanatlusaK orotniB kameD nanatlusaK
ajaR ,V ayajiwarB ubarP hart surenep nakapurem gnay naajarek nakapurem
nedaR kameD asam adaP .aynnaadebrep ilakes kapmat ipatet ,tihapajaM
hawkad edotem nagned malsI tairays nakkagenep nakamatugnem hibel hataP
helo taredom araces larutkurtS natakednep nagned kiab ,agnaS ilaW arap
.larutluK nupuam
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
611
amales nanipmimepek naitnagrep sesorp imalagnem kameD naajareK
0051( hataP nedaR inkay ,ilak 4 – 8151( sunU itapidA ,)8151 – natluS ,)1251
1251( anaggnerT – ( atawarP nedaR ,)6451 6451 – 51 ,ayngnayas numaN .)94
K eS .gnajnap rumureb kadit kameD naajare ,iridreb nuhat 05 ripmah halet
K aparebeb helo naktabikaid gnay nahutnurek imalagnem kameD naajare
.rotkaf
aynada halada kameD naajareK aynhutnur rotkaf babeynep utas halaS
na naasaukek natuberep aneP ayrA arat n gnay uata ayajiwidA nagned gnasg
lanekid hibel rikgniT akaJ .rikgniT akaJ natubes nagned gnaroes halada
nerT natluS utnanem ( gnajaP id asaukreb gnay onogg iD .)ilaloyoB haread
narupmetrep malad - upmam aynrihka rikgnit akaJ uti narupmetrep
gnem meD naajareK tasup nakhadnimem nad gnasgnaneP ayrA nakhala ek ka
( .8651 nuhat adap gnajaP .)5002 :anajluM
gnajaP naajareK awhab naklupmiynem asib atik ,sata id naiaru iraD
elo nakiridid gnay kameD naajareK irad natujnal nakapurem h akaJ T rikgni
ek hisam gnay natluS irad utnanem halada nial kat gnay ,kameD irad nanurut
naajareK awhab naksalej id anajluM aynukub malad nupualaW .onoggnerT
raneb halet kameD - rikgniT akaJ akitek ipat ,6451 nuhat adap hutnur raneb
ai ,gnasgnaneP ayrA nakhalagnem lisahreb halet m ulal K nakhadnime notare
nagned tubesid gnay urab naajareK nakiridnem nad ,gnajaP ek kameD
.gnajaP naajareK
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
711
utnanem ,rikgniT akaJ natluS tasup nakhadnimem ,anaggnerT
,gnajaP ek kameD irad nahatniremep nakiridnem naidumek nad K naajare
trep ajar idajnem nad gnajaP akaJ .ayajiwidaH raleg nagned gnajaP id ama
naajarek padahret nakulkanep nakukalem rikgniT - awaJ id licek naajarek
ai ,lisahreb haleteS .rumiT halet gnay gnaro aud adapek haidah nakirebmem
gnay nahanamaP gnegA iK halada akerem ,nakulkanep amales asajreb
tid .iwajnaP id naktapmetid gnay iwajnaP gnegA iK nad marataM id naktapme
K nakapurem gnajaP naajareK id katelret gnay amatrep malsI naajare
naajarek itrepes kadiT .namaladep - id adareb aynasaib gnay aynnial naajarek
rek idajnem amlejnem mulebeS .risisep ratikes nakapurem gnajaP ,naaja
reb gnay haread a haread id katelret aynisakoL .kameD naasaukek malad ad
itapida idajnem gnay uti utkaw adaP .)oloS( atrakaruS taked ,arusatraK
es( akaJ halada gnajaP id )itapub macam .rikgniT
akaJ M uata saM ijnaP aguj tubesid rikgniT nakapurem aI .teberaK sa
ini gniggneP .targninoyodnaH amanreb gnay gniggneP ajaR nanurutek
haletes haleteS .hagneT awaJ ,ipareM gnunuG araggnet gnerel id katelret
isahreb akaJ ,gnasgnaneP oirA isibahgnem l natlus idajnem athat kian rikgniT
b ,gnajaP amatrep .ayajiwidaH nedaR ralegre
taked ,arolB haread tuberem ayajiwidaH natluS ,4551 nuhat adaP
tapadret gnay tihapajaM narasebek takgnarep aumes ,8651 nuhat adaP .gnapiJ
payas nakrabelem anug ,ayntujnaleS .gnajaP anatsI ek nakhadnip ai kameD
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
811
ynem ai aynnaasaukek ,uti haletes nuhat agiT .7751 nuhat adap irideK gnare
ajar - .gnajaP nataluadek iukagnem rumiT awaJ id ajar
aI .hutuB aseD id nakmakamid ,7851 nuhat adap tafaw ayajiwidaH
aretup halada iridnes irignaP ayrA .irignaP ayrA ,aynutnanem helo nakitnagid
warP nanuS awaneB naregnaP takgnagnem ulal irignaP ayrA .kameD irad oto
.gnapiJ id itapida idajnem ,ayajiwidaH kana ,)owoneB(
awaneB naregnaP ,gnajaP athat sata kahreb hibel asarem aneraK
tabajep halmujes helo utnabid aI .irignaP padahret nakatnorebmep nakukalem
ameD D nialeS .k A helo utnabid aguj awaneB ,kame ,marataM itapid
hibel gnay nataukek gnukudid aneraK .)ayajiwatuS( itaponeS nahabmenaP
hisam nial kat gnay ,irignaP nakhalagnem lisahreb awaneB naregnaP ,raseb
gnajaP natlus idajnem awaneB .iridnes aynrapi araduas .8851 nuhat adap
hilimem hibel awaneB naregnaP ,ayntujnales nagnabmekrep adaP
asaukreb gnay ,uti aneraK .gnajaP isurugnem adapirad malsI raiynep idajnem
awaneB naregnaP 9851 nuhat adaP .marataM halada ayntujnales awaJ sata
sata gnineB kagaG helo nakitnagid ,1951 nuhat adaP .ayajiwatuS nakajibek
uti akitek gnay ,awaneB kana helo nakitnagid nad laggninem gnineB kagaG
.marataM nahawab idajnem halet
natluS padahret katnorebmem awaneB aretup ,8161 nuhat adaP
gnugA natluS ,gnabmies kat aneraK .marataM ajaR ,gnugA hadum nagned
idbA .ini gnajaP asaugnep nanawalrep nakhupmulem - gnay gnajaP idba
luteb nakatnorebmep haleteS .ayabaruS nad iriG ek irid nakiralem tamales -
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
911
kutnu marataM ek gnajaP kududnep nakmirignem gnugA natluS ,mader luteb
agneD .askap ajrek hurub idajnem gnay gnajaP tayawir haltamat ,naikimed n
ek nakhadnipid gnajaP ulal naajarek akasup huruleS .nuhat 54 aynah asaukreb
marataM .
4.3 levoN nagned harajeS skeT nagnidnabreP gnasgnaneP sV teberaK
tsirep ,harajes awitsirep irad rebmusreb tapad aguj artsas ayraK awi
ayrak nakatpicnem kutnu gnaragnep gnaroes isartsuli nakapurem harajes
.artsas ,satilaer halada artsas ayrak kejbo ,)171 :6002( ayajiwotnuK turuneM
uti satilaer alibapa gnaragnep helo satilaer nagned duskamid gnay nup apa
akam ,harajes awitsirep apureb abocnem amatrep ,tapad artsas ayrak
duskam nagned renijami gnay asahab malad uti awitsirep nakhamejrenem
.gnaragnep naupmamek radak turunem harajes awitsirep imahamem kutnu
kutnu ayngnaragnep igab anaras idajnem tapad artsas ayrak ,audeK
aynem m rikip nakiap awitsirep utaus ianegnem napaggnat atres ,naasarep ,na
idajnem tapad artsas ayrak ,harajes ayrak aguj itrepes ,agiteK .harajes
nad nauhategnep nagned iauses harajes awitsirep haubes ilabmek naatpicnep
.gnaragnep isanijami ayad
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
021
1.4.3 lebaT T nagnidnabreP levoN nagned kameD naajareK harajeS ske
gnasgnaneP sV teberaK
oN nagnareteK harajeS
temalS ,duegiP n faarG(
)anajluM
levoN
( sV teberaK
gnasgnaneP )
1 nanatlusaK halisliS
orotniB kameD
kameD naajareK halisliS
salej nagned rabmagret
nanuS adap iapmas
awarP asam adaP .at
nanuS nahatniremep
kameD atawarP
narudnumek imalagnem
nalipmartek nakanerakid
nanuS kitilopreb
utigeb kadit atawarP
pudih akus hibel ai ,kiab
nanuS .amalu iagabes
kubis hibel atawarP
amaga ilha iagabes
adapirad
nanuS levon malaD
ulalret kadit atawarP
levon isI .gnuggnisid
ek haragnem hibel
itaP ,hataP nedaR
natluS nad sunU
.anaggnerT nuS na
aynah atawarP
tikides gnuggnisid
levon malad id ilakes
.ini
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
121
naknahatrepmem
aS .aynnaasaukek rep ut
aynnahawab haread utas
,noberiC ,netnaB itrepes
,kiserG ,ayabaruS
nad sabeb gnabmekreb
upmam kadit kameD
.aynignalahgnem
2 naasaukek natubereP ,anaggnerT natluS aksaP
natuberep idajret
aratna naasaukek
gnI adeS naregnaP
nanuS nad nepeL
odeS naregnaP .atawarP
aynsurahes nepeL
natluS nakitnaggnem
unubid anaggnerT helo h
.atawarP nanuS
halasam kinorK
naasaukek natuberep
adeS naregnaP aratna
nanuS nad nepeL gnI
kadit atawarP
icnir araces sahabid
hibel naknialem
adapek haragnem
madned nasalabmep
gnasgnaneP ayrA
nanuS adapek
halet anerak atawarP
aynhaya hunubmem
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
221
utiay adeS naregnaP
.nepeL
3 naajareK isisoP
tihapajaM
kinork natatac turuneM
aohgnoiT gnetnelK irad
naajareK .gnoK oP maS
tuberid halet tihapajaM
helo aynnaasaukek
kameD nanatlusaK
naajareK .orotniB
idajnem halet tihapajaM
nakulkat naajareK
edaR aggnihes kameD n
oojN takgnagnem hataP
iggnitep iagabes aW yaL
hawab id tihapajaM
haleteS .orotniB kameD
aW yaL oojN naitamek
hataP nedar naidumek
igal takgnagnem
anahdrawardnairiG
iggnitep iagabes
ubarP nakhasikiD
anahdrawardniriG
ajaR nakapurem
gnay irideK naajareK
atedukgnem
ubarP nahatniremep
nad V ayajiwarB
naasaukek tuberem
.tihapajaM
ubarP naidumeK
anahdrawardnairiG
aynirid takgnagnem
iagabes ubarP
iagabes IV ayajiwarB
athkat sirawep
tihaphajaM naajareK
ayajiwarB ubarP irad
.V
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
321
nupualaw tihapajaM
aynrihka
anahdrawardnairiG
gnaresid aynrihka
o ilabmek kameD hel
nagnubuhreb aneraK
.sigutroP nagned taked
4
adap gnisa gnaro isidnoK
kameD naajareK asam
. amuS natatac malaD
nagnarak latneiro
.sigutroP gnalautep
naksikulem seriP emoT
asam adap awaJ naadaek
y kameD naajarek ,utia
gnaro - gnay gnisa gnaro
irad ,malsI amagareb
macamreb - macam
tapmetreb ,asgnab
,gnupmak id laggnit
radnab - taubmem ,radnab
idajnem akerem hamur
.nanahatrep ubuk
arap nakatireciD
racneg agnaS ilaW
nakukalem
amaga narabeynep
nagned malsI
ek ra’iys nakukalem
haread - atres haread
nagnukud tapadnem
nedaR irad hunep
kameD natluS hataP
orotniB
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
421
nakadagnem akereM
nagnares - nagnares
nagnupmakrep padahret
“ ”rifak akerem aynrihka
es tuberem hurul
radnab nahatniremep
kutnu sugilakes
amaga nakrabeynem
.malsI
5 p natabaJ non asaugne -
milsum
asaugnep nanuruteK
amagareb nakub gnay
kutnu askapid malsI
nakhareynem
adapek aynnaasaukek
amagareb gnay gnaro
ini ajas utneT .malsI
tapadnem aumes
irad nagnukud
kameD nanatlusaK
habmanem kutnu
naasaukek huragnep
asaugnep nanuruteK
muleb gnay
malsI amagareb
nakirebid aynah
kutnu naharecnep
amaga itukignem
uti aumeS .malsI
nagned nakukalid
aynada apnat iamad
naaskap nad gnarep
gnay tamu padahret
a nanialreb .amag
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
521
enebaton gnay kameD
usaK kameD nanatl
naajareK nakapurem
id amatrep gnay malsI
.awaJ
6 sunU itapidA hasiK nakhasikid sunU itapidA
aynnagnareynep gnatnet
sigutroP risugnem kutnu
.lagag ipatet akalaM irad
itaP naidumek amal kaT
tabika laggninem sunU
urap kakgneb tikas - .urap
nakukalem sunU itaP
I dahij isidepske
gnareynem kutnu
igutrop akalaM id s
itaP .lagag ipatet
ulal sunu
nupmihgnem
kutnu nataukek
nakukalem
audek nagnareynep
gnay adamra nagned
nagned raseb hibel
dahij isidepske aman
id rugug ai ulal ,II
.anas
7 anaggnerT natluS hasiK atireb skeT - atireb natluS nakatireciD
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
621
nakrabagnem sigutroP
rT natluS rugug anaggne
ek isidepske malad
gnuju id ,nakuranaP
aynahasU .awaJ rumiT
nakgnubaggnem kutnu
gnay nahubalep atok
ek uti ”rifak“
nagned aynhayaliw
ataynret nasarekek
turuneM .lagag
akitek seriP naarikrep
nahab naklupmugnem
nusuynem kutnu
aynukub eirO amuS latn ,
ulalret tubesret ajar
nakkubiynem kaynab
nagned aynirid
.nertupek id natamkinek
,hawem pudih aI
ayofreb - nad ayof
adap anaggnerT
asam
ai ,aynahatniremep
lisahreb halet
nad nakhalagnem
nakkudnunem
jareK tihapajaM naa
ayajiwarB ubarP are
ubarP ,utiay IIV
.ayajiwanaR hayD
kaynab naidumeK
natluS ,itapidA arap
id ajaR atres
iukagnem apiwdawaJ
isnetsiske
nanipmimepek
.anaggnerT natluS
natluS nakhasikiD
gnay anaggnerT
tikas hutaj aut hadus
amal kat nad
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
721
nasuru nakiabagnem
.naaragenek
naidumek .tafaw
2.4.3 lebaT levoN nagned gnajaP naajareK skeT nagnidnabreP teberaK
gnasgnaneP sV
oN nagnareteK harajeS
temalS n duegiP ,faarG(
)anajlum
levoN
sV teberaK(
)gnasgnaneP
1 naasaukek natubereP
teberaK saM aratna
ayrA nagned
.gnasgnaneP
sket malaD harajes
ayrA awhab nakatirecid
tutnunem gnasgnaneP
aynhaya naitamek salab
nepeL adeS naregnaP
.atawarP nanuS adap
ayrA naidumeK
hunubmem gnasgnaneP
imaus( iridaH naregnaP
anerak )tamaynilaK utaR
paggnaid iridah naregnaP
gnalahgnep iagabes ayrA
teberaK levoN V s
gnasgnaneP ayrA
akatirecnem malad n
naasaukek natuberep
aratna idajret gnay
gnasgnaneP ayrA
rikgniT akaJ nagned
naadebrep tahilret
utiay lubmit gnay
halet teberaK sam
iasaugnem lisahreb
kameD atkhat
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
821
gnasgnaneP kutnu idajnem
kameD natluS haleteS .
nanuS hunubmem
gnukudnep nad atawarP -
akam ayngnukudnep
tapad gnasgnanep ayrA
augnem hat ias .kameD at
atreseb gnasgnaneP ayrA
halet aynnakusap
kameD gnareynem
rakabmem nad orotniB
.orotniB kameD atok
ayrA aynkiaN
nasgnaneP athat ek g
tapadnem naajarek
naregnaP helo nagnalah
utnanem ayajiwidaH
ayrA .anaggnerT natluS
aynrihka gnasgnaneP
helo nakhalakid tapad
aggnihes rikgniT akaJ
kitilop kitkat nagned
nakukalid gnay
ayrA ipatet
asarem gnasgnaneP
nad gnanes kadit
atnanem akaJ gn
rikgniT .
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
921
gnay halrikgniT takaJ
.gnajaP id natluS idajnem
2 nedaR nagnakgnabmeP
gnanaD( ihebagN saM
)ayajiwatuS padahret
natluS(ayajiwidaH natluS
)gnajaP
harajes sket malaD
halet awhab nakatirecid
aratna nagnagetek idajret
nagned gnajaP naajareK
nedaR are marataM
.rasaP gnI roL ihebagN
m marataM nakukale
padahret nagnakabmep
gnajaP nanatlusaK
natluS aggnihes
nakukalem ayajiwidaH
padahret nagnareynep
lagag ipatet marataM
nakukalem idaj kadit uata
id anerak nagnares
natluS nanalajrep hagnet
.tikas hutaj ayajiwidaH
uti haletes amal kaT
jiwidaH natluS aya
idajnem marataM
ujam gnay haread
napakgnu itrepes
hol hapir hameg
iwanij hawab id
nanipmimepek
ihebagN nedaR
nedaR .rasaP gniroL
satnilret ihebagN
kutnu nanigniek
nakukalem
nagnakabmep
nanatlusak padahret
ipatet gnajaP
iK helo nakhugatid
deG nahanameP e
nedaR aggnihes
hisam ihebagN
nawos ek
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
031
.laggninem .gnajaP nanatlusaK
3 irignaP ayrA hasiK nanuS irad tasais satA
natluS haletes iriG
idaH akam tafaw ayajiw
hat kian gnay halada at
itapidA irignaP ayrA
natluS utnanem kameD
irignaP ayrA .gnajaP
nakrikgniynem naregnaP
natluS artup owoneB
aguj ayajiwidaH
takgna kida nakapurem
asaugnep ihebagN nedaR
.marataM
kadit levon malaD
tirecid naka
ayrA ianegnem
races irignaP .liated a
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
131
4 owoneB naregnaP hasiK owoneB naregnaP
,ajar idajnem aynrihka
ihebagN nedaR anerak
agnem ayrA nakhal
naregnaP .irignaP
nagnubuhreb owoneB
nagned kiab araces
aggnihes ihebagN nedaR
namaz kajes
naregnaP nanipmimepek
idajret owoneB
nagned naiamadrep
marataM .marataM
gnabmekreb nikgnames
nakmaleggnenem nad
.gnajaP aman
nakatirecid kadiT
P ianegnem naregna
atireC .owoneB
naksukof id hibel
saM nanalajrep adap
natluS saila teberaK
.ayajiwidaH
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
231
VI BAB
PUTUNEP
nalupmiseK 1.4
nalupmisek kiranem silunep ,nakukalid halet gnay sisilana nakrasadreB
levon awhab gnasgnaneP sV teberaK aytesuS nawaW ayrak narabmaggnep ikilimem
laisos isautis ianegnem - laisos isautiS .gnajaP naajareK nad kameD naajareK kitilop -
rotkaf atres ayntakaraysam malad id kapmat gnay laisos rotkaf irad kutnebret kitilop
gnisam helo ikilimid gnay gnay kitilop - ukreb gnay naajarek gnisam kutnU .asa
ini sisilanA .artsas igoloisos naijak nakanuggnem silunep ini naitilenep nakukalem
kisirtni rusnu uata larutkurts sisilana nagned ilawaid rula utiay malad naksalejid gnay
sisilana naidumek II baB nagnidnabrep laisos isautis - kitilop ameD naajareK nad k
laisos isautis nagned harajes isrev gnajaP naajareK - levon malad tapadret gnay kitilop
gnay aytesuS nawaW ayrak gnasgnaneP sV teberaK .III baB malad naksalejid
larutkurts naijak nakanuggnem ini naitileneP utiay II bab malad akam ,rula
alem itilenep levon malad rula sisilana nakuk teberaK gnasgnaneP sV rusnu atres
irtni laisos isautis sisilanagnem mulebes kis - naajareK nad kameD naajareK kitilop
.gnitnep gnay iskif rusnu nakapurem rula anerak itilenep nakukalid ini laH .gnajaP
padahret larutkurts naijaK naaracibmep adap naknaketid hibel gnires nup iskif ayrak
laisos isautis nakrabmaggnem laisnetop tagnas gnay halatirec rula akam ,rula - kitilop
sV teberak levon malad tapadret gnay gnajaP naajareK nad kameD naajareK
awitsireP .surul rula halada gnasgnaneP -p nalajreb idajret gnay nalajreb awitsire
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
331
awitsirep nakanerakid inI .fisergorp uata sigolonork araces - id idajret gnay awitsirep
levon malad gnasgnaneP sv teberaK naajareK kajes ,naturureb nad surul nalajreb
pajaM naajareK ek V ayajiwarB ubarP acsap tihapajaM ek isrev tiha - aynajar nagned 2
naajareK ek naidumek kameD naajareK naktujnalid anahdrawardnairiG ubarP
lawa luduj bus irad kapmat tubesret naturU .gnajaP naasaukeK ilabmeK tujareM
tihapajaM kayokreT gnay rihkaret luduj bus iapmas tlusaK id rabmeK irahataM nana
.gnajaP
nakispirksednem silunep ,III baB malaD nagnidnabrep isautis laisos - kitilop
gnajaP naajareK nad kameD naajareK laisos isautis nagned harajes isrev - kitilop gnay
levon malad tapadret gnasgnaneP sV teberaK idajreT .aytesuS nawaW ayrak
ep aparebeb levon malad tapadret gnay isi nagned harajes sket aratna naadebr teberaK
gnasgnaneP sV . levon isI gnasgnaneP sV teberaK malsI amaga hawkad isireb anerak
gnay ipatet nawalhap iagabes nakhasikid malsI amagareb gnay atirec hokot aumes
nakhasikid nagnatnetreb gnay hokot uata katnorebmep iagabes .rifak
levon malad tapadret gnay atirec tahilreT gnasgnaneP sV teberaK kadit
idajret gnay malsI amaga narabeynep ianegnem icnir araces naksalejnem , ipatet
ynada naktubeynem harajes skeT .hawkad iulalem nakatirecid aynah rusnu a
napakgnu aynada atres aynnarabeynep sesorp malad idajret gnay nasarekek rifak igab
gnaro - nad udniH amaga utiay ini lah malad malsI niales amaga kulemem gnay gnaro
gnay nawasgnab nawalem kutnu dahij gnarep halitsi aynada nagned tahilreT .ahduB
limem kitilop nagnitnepek tapadret uti aynranebes ualaw malsI niales nanikayek iki
.aynmalad id gnudnakret
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
431
gnaro ,anugardnam itkas gnay gnaro iagabes paggnaid agnaS ilaW naweD
ini levoN .raneb ilaW naweD paggnaid gnay lah alages naklagelem aggnihes icus
libret gnay gnaro iagabes paggnaid akerem aggnihes agnaS ilaW hara ek kahipreb gna
atak nad ,anaskajib nakatakid - apnat raneb paggnaid ulales nakpacu akerem gnay atak
.agnaS ilaW arap nakadnit paitesid sitilop rusnu ada hakapa tahilem
ad levon nakapurem ini levoN nakatirecnem gnay malsI amaga hawk araces
hasik icnir - .asaukreb tubesret naajareK asam adap lanekret gnay ajar hasik hokoT -
haloes anaskajib ,kiab ulales gnay gnaro nakhasikid malsI amagareb gnay hokot - halo
.alec apnat awitsireP - sirep d gnay awit i t nakatirec aggnihes icnirepret gnaruk gnalibre
laisos isautis narabmag tahilem asib aynah acabmep - asam adap idajret gnay kitilop
ajar ipatet ajas lanekret gnay ajar nahatniremep - salikes araces sahabid aynah nial ajar
.ajas
naraS 2.4
levoN K gnasgnaneP sV tebera amrep malad sahabid tapad gnay nahalas
lalem igal itiletid tapad ini levoN .naitilenep u ini natakedneP .sirotsiH naijak i
awitsirep silanagnem - s aynnamaj adap idajret gnay harajes awitsirep gnay atre
ratalreb levon silunep nolac arap aggnihes levon malad tapadret naknarasid ,harajes
raga aynlevon naksilunem mulebes uluhad hibelret harajes naijak nakukalem raga
pakgnatid halas gnay harajes nakkolebmep uata napakgnanep halas idajnem kadit
.tubesret levon acabmep helo
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
531
AKATSUP RATFAD
liF sumaK .6991 .tneroL ,sugaB .atrakaJ .amatU akatsuP aidemarG TP .tafas
.8791 .okojD idrapaS ,onomaD artsaS igoloisoS nad naanibmeP tasuP : atrakaJ .asahaB nagnabmegneP
.0991 .lasruM ,netsE naartsasuseK : harajeS nad iroeT ratnagneP tibreneP :gnudnaB ..asakgnA
.4991 .kuraF oS ratnagneP tsoP iapmas kiteneG emsilarutkurtS irad artsaS igoloisisasinredoM ayaJ akatsuP :atrakaJ .
.5891 .duaegiP nad faarG naajareK - malsI naajareK sserP itifarG .atrakaJ .awaJ id
.8891 .treB F ,tlesoH umlI rasaD naudnaP - laisoS umlI ilawajaR VC .atrakaJ .
yojiwotnuK 6002 ,o takaraysaM nad ayaduB . .anacaW araiT : atrakaygoY .
kciD helo nakaisenodnIid .artsaS umlI ratnagneP .6891 .kkd naV naJ ,grubmexuL aidemarG :atrakaJ .onotraH
.9791.temalS ,anayluM udniH naajareK aynhutnuR - arageN aynlubmiT nad awaJ -uN id malsI arageN aratnas sikL :atrakaygoY .
.2002 nahruB ,orotnaigruN iskiF naijakgneP iroeT adaM hajaG :atrakaygoY ..sserP ytisrevinU
6991 ideR ,ujunaP naayadubeK nad rasaD ayadub umlI . UPG .TP :atrakaJ .
.9991 .asahaB nagnabmegneP nad naanibmeP tasuP nI asahaB raseB sumaK .aisenod:atrakaJ akatsuP ialaB
.4002 ahtuK namoyN ,antaR .artsaS naitileneP kinkeT nad ,edoteM ,iroeT ayaJ akatsuP :atrakaygoY
apeD nad asahaB tasuP 8002 .lanoisaN nakididneP nemetr . sumaK raseB asahaBaisenodnI . atrakaJ : amatU akatsuP aidemarG TP
onojdraS :awaJ mahaP .2991 .A .airaM , awaJ aisunaM pudiH hafaslaF kaugneM.aisenodnI rihkatuM iskiF ayraK taweL naparaH raniS :atrakaJ
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
631
.5891 .onojraS ,otnakeoS igoloisoS sumaK .ilawajaR VC .atrakaJ .
.3002 .)de( ydneD ,onoguS nredoM aisenodnI artsaS aidepolkisnE . tasuP :atrakaJ.asahaB
.9791 .bocoY ,ojdramuS .aisenodnI artsaS nad takaraysaM ruN .VC :atrakaygoY.ayahaC
.1102 .idrapuS rasaD - laisoS umlI rasaD kabmO :atrakaJ .
.1102 .nawaW ,aytesuS gnasgnaneP SV teberaK .ainamI :atrakaJ .
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI
731
SILUNEP ATADOIB
nakapurem ,ini 7891 teraM 62 atrakaJ narihalek airP
aumes nalutebek gnay araduasreb agit irad usgnub
ikal aynaraduas - aman irebid silunep aggnihes ikal
AMS inmulA nakapurem siluneP .owobarP ihdairtaS
,5002 nuhat natamat atrakaygoY ruhuL idugnaP
bek ikilimem gnay onilaeR nagnapal halebes nakam gnuraw id gnorkgnon naasai
tubesid asaib onilaeR skneoraW isnatnukA nakididneP iduts naktujnalem naidumek .
padahret silunep nagnanesek nad nakiratretek aneraK .amrahD atanaS satisrevinU
iduts ek refsnart ai akam ,artsas id gnarakes aggnih 6002 nuhat adap aisenodnI artsaS
.atrakaygoY amrahD atanaS satisrevinU ,artsaS satlukaF ,aisenodnI artsaS nasuruJ
PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJIPLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI