Perjuangan pemimpin tempatan menentang BritishPerjuangan pemimpin tempatan menentang British

Gerakan pemimpin tempatan wujud sejak Gerakan pemimpin tempatan wujud sejak kedatangan British kerana dasar yang telah kedatangan British kerana dasar yang telah dilaksanakan oleh pihak British telah menekan dilaksanakan oleh pihak British telah menekan penduduk tempatan.penduduk tempatan.

Gerakan ini merupakan reaksi spontan Gerakan ini merupakan reaksi spontan masyarakat tempatan untuk menjaga masyarakat tempatan untuk menjaga kepentingan mereka daripada dicerobohi dan kepentingan mereka daripada dicerobohi dan dikuasai oleh orang luar.dikuasai oleh orang luar.

Gerakan perjuangan yang dijalankan dipimpin Gerakan perjuangan yang dijalankan dipimpin oleh penduduk tempatan seperti Penghulu Dol oleh penduduk tempatan seperti Penghulu Dol Said, Dato’ Maharaja Lela, Rentap dan Mat Salleh.Said, Dato’ Maharaja Lela, Rentap dan Mat Salleh.

Dato' Maharaja Lela adalah salah seorang Dato' Maharaja Lela adalah salah seorang pembesar lapan Perak   pembesar lapan Perak  

Pejuang Tok Janggut di hukum Pejuang Tok Janggut di hukum gantunggantung   

Mat Kilau pahlawan Pahang  Mat Kilau pahlawan Pahang 

Makam seorang pahlawan Makam seorang pahlawan Naning  Naning 

Sebab-sebab penentanganSebab-sebab penentangan

Sebab-sebabpenentangan

Dasar Penaklukan

British

EksploitasiTerhadap Ekonomi

Tempatan

CampurtanganBritish dalam AdatResam Tempatan

Pembesar Tempatan Kehilangan Kuasa

dan pengaruh

Kesulitan Penduduktempatan

PelaksanaanPentadbiran Barat

Terhadap MasyarakatTempatan

1) Dasar Penaklukan British1) Dasar Penaklukan British Penentangan penduduk tempatan terhadap Penentangan penduduk tempatan terhadap

British adalah kerana dasar penaklukan British di British adalah kerana dasar penaklukan British di daerah mereka seperti di Naning, Pahang, daerah mereka seperti di Naning, Pahang, Kelantan, Terengganu, Sarawak dan Sabah.Kelantan, Terengganu, Sarawak dan Sabah.

Dasar penaklukan British terhadap NNM Dasar penaklukan British terhadap NNM bertujuan untuk mengukuhkan kuasa politik.bertujuan untuk mengukuhkan kuasa politik.

Apabila British menguasai satu wilayah, maka Apabila British menguasai satu wilayah, maka kawasan itu adalah terikat dengan perintah dan kawasan itu adalah terikat dengan perintah dan peraturannya.peraturannya.

Contohnya, selepas menguasai Melaka daripada Contohnya, selepas menguasai Melaka daripada Belanda, British telah memasukkan Naning ke Belanda, British telah memasukkan Naning ke dalam jajahan takluknya dan memaksa Nanaing dalam jajahan takluknya dan memaksa Nanaing menghantar ufti ke Melaka tetapi tidak diterima menghantar ufti ke Melaka tetapi tidak diterima oleh pemerintah Naning iaitu Penghulu Dol Said oleh pemerintah Naning iaitu Penghulu Dol Said yang menyebabkan berlakunya pemberontakan.yang menyebabkan berlakunya pemberontakan.

2) EKSPLOITASI TERHADAP EKONOMI 2) EKSPLOITASI TERHADAP EKONOMI TEMPATANTEMPATAN

British juga berhasrat untuk menguasai ekonomi British juga berhasrat untuk menguasai ekonomi tempatan bagi kepentingan meeka melalui tempatan bagi kepentingan meeka melalui perjanjian yang dimeterai dengan pemimpin perjanjian yang dimeterai dengan pemimpin tempatan.tempatan.

Menerusi perjanjian ini, saudagar NNS telah Menerusi perjanjian ini, saudagar NNS telah dibenarkan terlibat dalam perlombongan dan dibenarkan terlibat dalam perlombongan dan perdagangan bijih timah.perdagangan bijih timah.

Penguasaan British dalam ekonomi tempatan Penguasaan British dalam ekonomi tempatan menimbulkan kemarahan di kalangan penduduk menimbulkan kemarahan di kalangan penduduk tempatan.tempatan.

3) Pelaksanaan Pentadbiran Barat Terhadap 3) Pelaksanaan Pentadbiran Barat Terhadap Masyarakat TempatanMasyarakat Tempatan

Penentangan juga berlaku kerana British telah Penentangan juga berlaku kerana British telah memaksakan sistem pentadbiran Barat kepada memaksakan sistem pentadbiran Barat kepada penduduk tempatan.penduduk tempatan.

British telah memperkenalkan pelbagai peraturan British telah memperkenalkan pelbagai peraturan seperti sistem cukai, undang-undang dan seperti sistem cukai, undang-undang dan peraturan tanah untuk mendapatkan hasil yang peraturan tanah untuk mendapatkan hasil yang maksimum.maksimum.

Contohnya, di Terengganu, British bertindak Contohnya, di Terengganu, British bertindak memperkenalkan peraturan tanah yang memperkenalkan peraturan tanah yang mensyaratkan penduduk tempatan mendapatkan mensyaratkan penduduk tempatan mendapatkan kebenaran mereka untuk mengusahakan tanah kebenaran mereka untuk mengusahakan tanah dan dikenakan cukai tanah.dan dikenakan cukai tanah.

sambungansambungan

Peraturan ini bertentangan dengan amalan Peraturan ini bertentangan dengan amalan tradisi masyarakat tempatan yang tradisi masyarakat tempatan yang membolehkan mereka membuka tanah membolehkan mereka membuka tanah mengikut keperluan mereka tanpa membayar mengikut keperluan mereka tanpa membayar cukai.cukai.

4) Campur Tangan British Dalam Adat Resam 4) Campur Tangan British Dalam Adat Resam TempatanTempatan

British telah memaksa penduduk tempatan British telah memaksa penduduk tempatan menerima nilai-nilai Barat yang bertentangan menerima nilai-nilai Barat yang bertentangan dengan budaya tempatan yang menyebabkan dengan budaya tempatan yang menyebabkan berlakunya penentangan.berlakunya penentangan.

Misalnya, di Perak, J.W.W Birch telah campur Misalnya, di Perak, J.W.W Birch telah campur tangan dalam adat resam masyarakat Melayu tangan dalam adat resam masyarakat Melayu yang diamalkan selama ini iaitu amalan yang diamalkan selama ini iaitu amalan menggunakan orang suruhan.menggunakan orang suruhan.

Tindakan ini ditentang oleh pemimpin dan Tindakan ini ditentang oleh pemimpin dan masyarakat tempatan.masyarakat tempatan.

5) Pembesar Tempatan Kehilangan Kuasa Dan 5) Pembesar Tempatan Kehilangan Kuasa Dan PengaruhPengaruh

Penjajahan British ke atas kawasan milik Penjajahan British ke atas kawasan milik pembesar menyebabkan pembesar hilang pembesar menyebabkan pembesar hilang pengaruh ke atas kawasan dan anak buah.pengaruh ke atas kawasan dan anak buah.

Pembesar dilantik oleh Sultan atau Pembesar dilantik oleh Sultan atau masyarakat untuk mentadbir sebuah masyarakat untuk mentadbir sebuah kawasan yang memberi mereka kuasa kawasan yang memberi mereka kuasa untuk menjaga hal-ehwal daerahnya seperti untuk menjaga hal-ehwal daerahnya seperti : : - - pentadbiran/perundangan/ekonomi/sosialpentadbiran/perundangan/ekonomi/sosial

sambungansambungan Ini menimbulkan rasa tidak puas hati di kalangan Ini menimbulkan rasa tidak puas hati di kalangan

pemimpin tempatan dan mendorong mereka pemimpin tempatan dan mendorong mereka menentang British.menentang British.

Penentang daripada kalangan pemimpin Penentang daripada kalangan pemimpin tempatan ini mendapat sokongan anak buah tempatan ini mendapat sokongan anak buah mereka kerana didorong oleh perasaan taat setia mereka kerana didorong oleh perasaan taat setia dan kehidupan yang tertekan akibat pelaksanaan dan kehidupan yang tertekan akibat pelaksanaan pelbagai peraturan oleh British.pelbagai peraturan oleh British.

6) Kesulitan Penduduk Tempatan6) Kesulitan Penduduk Tempatan

Peraturan yang diperkenalkan oleh British seperti Peraturan yang diperkenalkan oleh British seperti peraturan tanah dan cukai telah menyulitkan peraturan tanah dan cukai telah menyulitkan kehidupan penduduk tempatan.kehidupan penduduk tempatan.

Penentangan yang dilakukan oleh pembesar Penentangan yang dilakukan oleh pembesar disokong oleh penduduk tempatan.disokong oleh penduduk tempatan.

PENENTANGAN PEMIMPIN PENENTANGAN PEMIMPIN TEMPATANTEMPATAN

Peristiwa Penentangan Pemimpin TempatanPeristiwa Penentangan Pemimpin Tempatan

1) NANING (1831-1833) – Penghulu Dol Said1) NANING (1831-1833) – Penghulu Dol Said Penentangan oleh Penghulu Dol Said di Naning Penentangan oleh Penghulu Dol Said di Naning

adalah yang paling awal berlaku di Tanah Melayu adalah yang paling awal berlaku di Tanah Melayu iaitu antara 1831-1833.iaitu antara 1831-1833.

Beliau menentang British kerana tidak bersetuju Beliau menentang British kerana tidak bersetuju dengan tindakan British yang meletakkan Naning dengan tindakan British yang meletakkan Naning di bawah jajahan takluknya.di bawah jajahan takluknya.

Penghulu Dol Said mengingkari arahan British Penghulu Dol Said mengingkari arahan British supaya Naning menghantar 1/10 hasilnya sebagai supaya Naning menghantar 1/10 hasilnya sebagai ufti kepada negeri Melaka.ufti kepada negeri Melaka.

sambungansambungan Ini menyebabkan British menghantar tenteranya Ini menyebabkan British menghantar tenteranya

untuk menakluk Naning pada tahun 1831.untuk menakluk Naning pada tahun 1831. Pasukan British ini ditentang oleh Penghulu Dol Pasukan British ini ditentang oleh Penghulu Dol

Said dengan bantuan ketenteraan daripada :Said dengan bantuan ketenteraan daripada :

Yam Tuan Ali (Rembau)Yam Tuan Ali (Rembau)- Syed Shaban (Penghulu Remai dan Rechat)- Syed Shaban (Penghulu Remai dan Rechat)- Dato’ Kelana Sungai Ujong- Dato’ Kelana Sungai Ujong- Penghulu Gemencheh- Penghulu Gemencheh

Pasukan ini telah berjaya mengalahkan 150 Pasukan ini telah berjaya mengalahkan 150 orang tentera British pimpinan Kapten Wyllie orang tentera British pimpinan Kapten Wyllie yang berusaha untuk menawan Taboh yang yang berusaha untuk menawan Taboh yang terletak di dalam daerah Naning.terletak di dalam daerah Naning.

sambungansambungan British dengan 1200 orang tentera sekali lagi British dengan 1200 orang tentera sekali lagi

menyerang Naning pada akhir tahun 1832.menyerang Naning pada akhir tahun 1832. Tetapi pada kali ini Penghulu Dol Said dan Tetapi pada kali ini Penghulu Dol Said dan

pengikut-pengikutnya tidak dibantu oleh sesiapa pengikut-pengikutnya tidak dibantu oleh sesiapa yang menyebabkan mereka kalah di tangan yang menyebabkan mereka kalah di tangan pasukan British.pasukan British.

Akhirnya, Penghulu Dol Said terpaksa menyerah Akhirnya, Penghulu Dol Said terpaksa menyerah diri dan dia telah dibawa ke Melaka.diri dan dia telah dibawa ke Melaka.

2) Sarawak – Linggir, Rentap dan Syarif Masahor2) Sarawak – Linggir, Rentap dan Syarif Masahor

Penentangan di Sarawak sama dengan penentangan Penentangan di Sarawak sama dengan penentangan di Naning.di Naning.

Pada tahun 1842, James Brooke yang digelar Raja Pada tahun 1842, James Brooke yang digelar Raja Putih Sarawak telah berusaha untuk menguasai Putih Sarawak telah berusaha untuk menguasai beberapa buah daerah pedalaman sehingga beberapa buah daerah pedalaman sehingga menimbulkan banyak bantahan daripada pemimpin menimbulkan banyak bantahan daripada pemimpin tempatan.tempatan.

Keengganan mereka menyerahkan daerah mereka Keengganan mereka menyerahkan daerah mereka kepada James Brooke menyebabkan James Brooke kepada James Brooke menyebabkan James Brooke menyerang daerah-daerah tersebut.menyerang daerah-daerah tersebut.

Penentangan di Sarawak diketuai oleh pemimpin-Penentangan di Sarawak diketuai oleh pemimpin-pemimpin seperti Rentap, Rentap dan Syarif pemimpin seperti Rentap, Rentap dan Syarif Masahor yang mana corak penentangannya adalah Masahor yang mana corak penentangannya adalah sama.sama.

sambungansambunganA)A) LINGGIR (1849)LINGGIR (1849) Beliau merupakan pemimpin kaum Iban di Beliau merupakan pemimpin kaum Iban di

Saribas yang menentang penaklukan James Saribas yang menentang penaklukan James Brooke pada tahun 1849 dengan menyerang Brooke pada tahun 1849 dengan menyerang kapal kapal NemesisNemesis dekat Batang Lupar.dekat Batang Lupar.

Serangan ini merupakan tindak balas Serangan ini merupakan tindak balas terhadap langkah James Brooke dan Kapten terhadap langkah James Brooke dan Kapten Farquhar yang menghalang pelayaran Farquhar yang menghalang pelayaran mereka di Sungai Saribas.mereka di Sungai Saribas.

Walau bagaimanapun, Linggir dan Walau bagaimanapun, Linggir dan pengikutnya tidak berjaya dalam pengikutnya tidak berjaya dalam pertempuran tersebut.pertempuran tersebut.

B) RENTAP (Nama sebenar LibauB) RENTAP (Nama sebenar Libau dan bergelar Raja dan bergelar Raja Darat dan Raja Ulu)Darat dan Raja Ulu)

Rentap bermaksud Rentap bermaksud penggoncang dunia penggoncang dunia merupakan pemimpin Iban yang menentang merupakan pemimpin Iban yang menentang James Brooke pada tahun 1853 kerana tindakan James Brooke pada tahun 1853 kerana tindakan James Brooke yang menghapuskan orang Iban di James Brooke yang menghapuskan orang Iban di Sungai Skrang yang dianggap lanun.Sungai Skrang yang dianggap lanun.

Beliau telah membuat serangan ke atas pasukan Beliau telah membuat serangan ke atas pasukan James Brooke di Kubu Nanga Skrang untuk James Brooke di Kubu Nanga Skrang untuk menghalang kezaliman James Brooke di daerah menghalang kezaliman James Brooke di daerah tersebut.tersebut.

Serangan ini telah berjaya mengusir James Brooke Serangan ini telah berjaya mengusir James Brooke tetapi tentera James Brooke telah bertindak balas tetapi tentera James Brooke telah bertindak balas dengan membakar kampung mereka.dengan membakar kampung mereka.

sambungansambungan

Rentap dan pengikutnya berundur ke Bukit Sadok Rentap dan pengikutnya berundur ke Bukit Sadok tetapi sekali lagi mereka diserang oleh James tetapi sekali lagi mereka diserang oleh James Brooke.Brooke.

Tentera James Brooke telah berjaya mengalahkan Tentera James Brooke telah berjaya mengalahkan Rentap dan pengikut-pengikutnya pada tahun Rentap dan pengikut-pengikutnya pada tahun 1861.1861.

Ini menyebabkan beliau terpaksa berundur ke Ulu Ini menyebabkan beliau terpaksa berundur ke Ulu Sungai Entabai dan serangannya semakin lemah.Sungai Entabai dan serangannya semakin lemah.

C) SYARIF MASAHOR (1857)C) SYARIF MASAHOR (1857)

Syarif Masahor merupakan Gabenor Sarikei yang Syarif Masahor merupakan Gabenor Sarikei yang dilantik oleh Sultan Brunei dan sangat dihormati dilantik oleh Sultan Brunei dan sangat dihormati oleh orang Iban dan Melanau.oleh orang Iban dan Melanau.

Penentangan orang Melayu di bawah pimpinan Penentangan orang Melayu di bawah pimpinan Syarif Masahor dan Datu Patinggi Abdul Gapur Syarif Masahor dan Datu Patinggi Abdul Gapur berlaku kerana mereka menolak penguasaan berlaku kerana mereka menolak penguasaan James Brooke di Sungai Rajang iaitu wilayah James Brooke di Sungai Rajang iaitu wilayah mereka pada tahun 1857.mereka pada tahun 1857.

Ini kerana penguasaan James Brooke ke atas Ini kerana penguasaan James Brooke ke atas wilayah mereka akan menyebabkan mereka wilayah mereka akan menyebabkan mereka kehilangan kuasa memungut cukai dan pengaruh kehilangan kuasa memungut cukai dan pengaruh terhadap penduduk tempatan.terhadap penduduk tempatan.

sambungansambungan James Brooke telah membina sebuah kubu di James Brooke telah membina sebuah kubu di

Kanowit pada tahun 1858 yang kemudiannya Kanowit pada tahun 1858 yang kemudiannya telah diserang oleh Syarif Masahor.telah diserang oleh Syarif Masahor.

Seterusnya, beliau dan Datu Patinggi Abdul Seterusnya, beliau dan Datu Patinggi Abdul Gapor telah menyerang James Brooke di Gapor telah menyerang James Brooke di Kuching namun tentangan mereka gagal.Kuching namun tentangan mereka gagal.

Syarif Masahor melarikan diri ke Brunei tetapi Syarif Masahor melarikan diri ke Brunei tetapi kemudian diserahkan kepada British di kemudian diserahkan kepada British di Singapura oleh Sultan Brunei.Singapura oleh Sultan Brunei.

Datu Patinggi Abdul Gapur melarikan diri ke Datu Patinggi Abdul Gapur melarikan diri ke Betawi tetapi beliau berjaya ditahan oleh Betawi tetapi beliau berjaya ditahan oleh Belanda dan diserahkan kepada James Brooke.Belanda dan diserahkan kepada James Brooke.

3) Sabah – Mat Salleh (Mohammad Salleh bin Datu3) Sabah – Mat Salleh (Mohammad Salleh bin Datu Balu, berketurunan Suku Sulu Paitan) Balu, berketurunan Suku Sulu Paitan)

Beberapa siri penentangan terhadap Syarikat Beberapa siri penentangan terhadap Syarikat Borneo Utara British (SBUB) di Sabah telah Borneo Utara British (SBUB) di Sabah telah dilakukan oleh pemimpin tempatan.dilakukan oleh pemimpin tempatan.

Penentangan yang paling besar telah dilakukan Penentangan yang paling besar telah dilakukan oleh Mat Salleh yang merupakan pemerintah oleh Mat Salleh yang merupakan pemerintah daerah Tambunan dan Sungai Sugut.daerah Tambunan dan Sungai Sugut.

Penentangan ini disebabkan pihak SBUB tidak Penentangan ini disebabkan pihak SBUB tidak menghiraukan kedudukan Mat Salleh.menghiraukan kedudukan Mat Salleh.

Ini kerana mereka bukan sahaja menduduki Ini kerana mereka bukan sahaja menduduki kawasan pengaruh Mat Salleh tetapi turut kawasan pengaruh Mat Salleh tetapi turut melaksanakan sistem cukai kepala dan surat melaksanakan sistem cukai kepala dan surat perahu.perahu.

Penentangan Mat Penentangan Mat Salleh di SabahSalleh di Sabah

1894 - 19001894 - 1900

sambungansambungan Pegawai-pegawai syarikat juga bersikap kasar Pegawai-pegawai syarikat juga bersikap kasar

terhadap penduduk tempatan.terhadap penduduk tempatan. Mat Salleh telah ke Sandakan untuk Mat Salleh telah ke Sandakan untuk

berbincang dengan SBUB tetapi tidak dilayan berbincang dengan SBUB tetapi tidak dilayan malah kampungnya telah diserang dan dibakar malah kampungnya telah diserang dan dibakar oleh Gabenor Beaufort yang menyebabkan Mat oleh Gabenor Beaufort yang menyebabkan Mat Salleh terpaksa melarikan diri.Salleh terpaksa melarikan diri.

Namun, pada tahun 1897, beliau dan Namun, pada tahun 1897, beliau dan pengikutnya telah membuat serangan pengikutnya telah membuat serangan mengejut terhadap kubu SBUB di Pulau Gaya.mengejut terhadap kubu SBUB di Pulau Gaya.

Ini membuatkan SBUB menawarkan pelan Ini membuatkan SBUB menawarkan pelan damai kepada Mat Salleh iaitu menyerahkan damai kepada Mat Salleh iaitu menyerahkan Tambunan kepadanya.Tambunan kepadanya.

KAWASAN MAT SALLEHKAWASAN MAT SALLEH

sambungansambungan Walau bagaimanapun, SBUB telah mungkir janji Walau bagaimanapun, SBUB telah mungkir janji

dan ini menyebabkan Mat Salleh sekali lagi dan ini menyebabkan Mat Salleh sekali lagi menyerang kubu SBUB.menyerang kubu SBUB.

Serangan ini dibalas oleh SBUB dengan Serangan ini dibalas oleh SBUB dengan menyerang kubu Mat Salleh.menyerang kubu Mat Salleh.

Beliau akhirnya tewas dan meninggal dunia pada Beliau akhirnya tewas dan meninggal dunia pada 31 Januari 1900.31 Januari 1900.

4) Perak – Dato’ Maharaja Lela4) Perak – Dato’ Maharaja Lela

Penguasaan British di Perak yang didalangi Penguasaan British di Perak yang didalangi oleh J.W.W Birch telah mendapat tentangan oleh J.W.W Birch telah mendapat tentangan daripada orang tempatan di bawah pimpinan daripada orang tempatan di bawah pimpinan Dato’ Maharaja Lela (Pandak Limo bin Dato’ Maharaja Lela (Pandak Limo bin Machang Lela Tok Mahmud) yang merupakan Machang Lela Tok Mahmud) yang merupakan pembesar kelapan Perak dengan gelaran pembesar kelapan Perak dengan gelaran Orang Kaya-Kaya Maharaja Lela Tun Jana Orang Kaya-Kaya Maharaja Lela Tun Jana Putra. Putra.

Penentangan di Perak ini dilakukan secara Penentangan di Perak ini dilakukan secara bersatu oleh semua pembesar dan sultan.bersatu oleh semua pembesar dan sultan.

sambungansambungan Sebab penentangan penduduk tempatan Perak Sebab penentangan penduduk tempatan Perak

terhadap British ialah :terhadap British ialah : Mengambil hak mengutip cukai J.W.W. Birch memaksa Sultan Abdullah

menandatangani pengisytiharaan yang membolehkan British mengambil hak mengutip cukai.

Memperkenalkan cukai baru British bertindak sesuka hati dengan

memperkenalkan beberapa cukai baru seperti cukai padi, cukai perahu, cukai atap, cukai senjata dan bayaran permit untuk membalak.

..

Mencabar ketuanan MelayuMencabar ketuanan Melayu Sultan Abdullah didesak menandatangani Sultan Abdullah didesak menandatangani

perisytiharan penyerahan kuasa kepada perisytiharan penyerahan kuasa kepada British.Pengisytiharran itu menyebabkan British.Pengisytiharran itu menyebabkan kuasa mentadbir negeri diserah kepada kuasa mentadbir negeri diserah kepada Residen.Residen.

Mencabuli adat resamMencabuli adat resam J.W.W. Birch mencampur tangan dalam J.W.W. Birch mencampur tangan dalam

adat resam penduduk tempatan dengan adat resam penduduk tempatan dengan mengharamkan amalan perhambaan.mengharamkan amalan perhambaan.

PETA KAWASAN PENENTANGAN PETA KAWASAN PENENTANGAN DATO’ MAHARAJALELADATO’ MAHARAJALELA

Urutan penentangan Dato’ Maharaja Lela dan orang Urutan penentangan Dato’ Maharaja Lela dan orang Melayu di PerakMelayu di Perak

TarikhTarikh PeristiwaPeristiwa20 Jan 20 Jan 18741874

Perjanjian Pangkor ditandatangani Perjanjian Pangkor ditandatangani oleh Sultan Abdullah dan Sir Andrew oleh Sultan Abdullah dan Sir Andrew Clarke.Clarke.

Feb 1875Feb 1875 Bantahan terbuka oleh Sultan Bantahan terbuka oleh Sultan Abdullah, Dato’ Maharaja Lela dan Abdullah, Dato’ Maharaja Lela dan pembesar Melayu Perak yang lain pembesar Melayu Perak yang lain terhadap campur tangan British. Dato’ terhadap campur tangan British. Dato’ Maharaja Lela membuat kubu di Pasir Maharaja Lela membuat kubu di Pasir Salak.Salak.

21 Julai 21 Julai 18751875

Mesyuarat antara Dato’ Maharaja Lela Mesyuarat antara Dato’ Maharaja Lela dengan pembesar-pembesar Melayu dengan pembesar-pembesar Melayu di Durian Sebatang menentang di Durian Sebatang menentang undang-undang British.undang-undang British.

12 Sept 12 Sept 18751875

Dato’ Maharaja Lela bersetuju Dato’ Maharaja Lela bersetuju mengambil tanggungjawab membunuh mengambil tanggungjawab membunuh J.W.W Birch selepas bermesyuarat J.W.W Birch selepas bermesyuarat dengan Sultan Abdullah dan para dengan Sultan Abdullah dan para pembesar lain di Belanja. Sultan pembesar lain di Belanja. Sultan Abdullah memberitahu Sultan Ismail Abdullah memberitahu Sultan Ismail tentang rancangan tersebut.tentang rancangan tersebut.

31 Okt 31 Okt 18751875

Walaupun Dato’ Maharaja Lela Walaupun Dato’ Maharaja Lela melakukan penentangan terhadap melakukan penentangan terhadap British, namun Sultan Abdullah terpaksa British, namun Sultan Abdullah terpaksa menyerahkan Perak kepada British. Mat menyerahkan Perak kepada British. Mat Arshad, orang suruhan British dibunuh Arshad, orang suruhan British dibunuh oleh penduduk tempatan semasa oleh penduduk tempatan semasa menampal poster cukai di Pasir Salak.menampal poster cukai di Pasir Salak.

2 Nov 2 Nov 18751875

Pembunuhan J.W.W Birch oleh Seputum, Pembunuhan J.W.W Birch oleh Seputum, Pandak Lam dll atas arahan Dato’ Pandak Lam dll atas arahan Dato’ Maharaja Lela di Sungai Perak, Pasir Maharaja Lela di Sungai Perak, Pasir Salak.Salak.

13 Nov 13 Nov 18761876

Pihak British dengan 500 orang Pihak British dengan 500 orang tenteranya melancarkan serangan tenteranya melancarkan serangan terhadap Pasir Salak dak kawasan-terhadap Pasir Salak dak kawasan-kawasan yang terlibat. Dato’ Maharaja kawasan yang terlibat. Dato’ Maharaja Lela dan Dato’ Sagor melarikan diri ke Lela dan Dato’ Sagor melarikan diri ke Kota Lama.Kota Lama.

20 Nov 20 Nov 18771877

Perbicaraan diadakan di Matang, Perak. Perbicaraan diadakan di Matang, Perak. Hakimnya ialah Raja Idris. Manakala Hakimnya ialah Raja Idris. Manakala penasihat perbicaraan ialah Frank penasihat perbicaraan ialah Frank Swettenham. Dato’ Maharaja Lela Swettenham. Dato’ Maharaja Lela bersama-sama Dato’ Sagor, Pandak Lam, bersama-sama Dato’ Sagor, Pandak Lam, Seputum dan Pandak Indut dijatuhi Seputum dan Pandak Indut dijatuhi hukuman gantung. Sultan Ismail dibuang hukuman gantung. Sultan Ismail dibuang negeri ke Johor. Sultan Abdullah, Menteri negeri ke Johor. Sultan Abdullah, Menteri Ngah Ibrahim, Syahbandar dan Ngah Ibrahim, Syahbandar dan Laksamana pula dibuang negeri ke Pulau Laksamana pula dibuang negeri ke Pulau Seychelles. Dengan itu, Perak dikuasai Seychelles. Dengan itu, Perak dikuasai sepenuhnya oleh British.sepenuhnya oleh British.

31 31 Oktober 1875Oktober 1875 Walaupun Dato’ Maharaja Lela melakukan Walaupun Dato’ Maharaja Lela melakukan

penentangan terhadap British, namun Sultan penentangan terhadap British, namun Sultan Abdullah terpaksa menyerahkan Perak kepada Abdullah terpaksa menyerahkan Perak kepada British. British.

Mat Arshad, orang suruhan British, dibunuh oleh Mat Arshad, orang suruhan British, dibunuh oleh penduduk tempatan semasa menampal poster cukai penduduk tempatan semasa menampal poster cukai di Pasir Salak.di Pasir Salak.

2 November 18752 November 1875 Pembunuhan Pembunuhan J.W.W. BirchJ.W.W. Birch oleh Seputum, Pandak oleh Seputum, Pandak

Lam, dan lain-lain lagi atas arahan Dato’ Maharaja Lam, dan lain-lain lagi atas arahan Dato’ Maharaja Lela di Sungai Perak, Pasir Salak.Lela di Sungai Perak, Pasir Salak.

Pengoyakkan Surat Pengisytiharan

Perangkap J.W.W. Birch

Pembunuhan J.W.W Birch 2 November 1875 di Pasir Salak

13 November 187613 November 1876 Pihak British dengan 500 orang Pihak British dengan 500 orang

tenteranya melancarkan serangan tenteranya melancarkan serangan terhadap Pasir Salak dan kawasan-terhadap Pasir Salak dan kawasan-kawasan yang terlibat.kawasan yang terlibat.

Dato’ Maharaja Lela dan Dato’ Sagor Dato’ Maharaja Lela dan Dato’ Sagor melarikan diri ke Kota Lama. melarikan diri ke Kota Lama.

Sultan Abdullah, Dato' Maharaja Sultan Abdullah, Dato' Maharaja Lela,Lela,Dato' Sagor dan pahlawan-Dato' Sagor dan pahlawan-pahlawanpahlawanlainlain

KESAN-KESANKESAN-KESAN

Kesan-kesan

Dato’ Maharaja Lela, Dato’ Sagor, Pandak Indut dan Sepuntum dljatuhi hukuman gantung sampai mati di tebing Sungai Perak

Sultan Abdullah dan Ngah Ibrahim dibuang negeri ke Pulau Seychelles.

Raja Ismail dibuang negeri ke Johor.

Menjalani hukuman gantung di Larut 1877 Sultan Abdullah dibuang ke Pulau Seychelles 1877

5) Negeri Sembilan – Yam Tuan Antah Sri Menanti dan 5) Negeri Sembilan – Yam Tuan Antah Sri Menanti dan Dato’ Syahbandar Sungai Ujong (Abdullah Tunggal) Dato’ Syahbandar Sungai Ujong (Abdullah Tunggal) Penentangan pembesar tempatan terhadap Penentangan pembesar tempatan terhadap

penguasaan British di Negeri Sembilan telah penguasaan British di Negeri Sembilan telah dilakukan oleh Yam Tuan Antah dan Dato’ dilakukan oleh Yam Tuan Antah dan Dato’ Syahbandar.Syahbandar.

Sebab-sebab penentangan Yam Tuan Antah ialah:Sebab-sebab penentangan Yam Tuan Antah ialah:- British menduduki Sungai Ujong.British menduduki Sungai Ujong.- British menyokong Dato’ Kelana menduduki British menyokong Dato’ Kelana menduduki

Terachi dan Paroi.Terachi dan Paroi.- British menawan Bukit Putus, Jempul dan Terachi.British menawan Bukit Putus, Jempul dan Terachi.- Pada tahun 1888, Yam Tuan Antah Pada tahun 1888, Yam Tuan Antah

menandatangani perjanjian damai.menandatangani perjanjian damai.

sambungansambungan Dato’ Syahbandar Sungai Ujong enggan Dato’ Syahbandar Sungai Ujong enggan

menandatangani perjanjian dengan British pada 21 menandatangani perjanjian dengan British pada 21 April 1874.April 1874.

Beliau juga menentang tindakan Dato’ Kelana Beliau juga menentang tindakan Dato’ Kelana Sungai Ujong iaitu Syed Abdul Rahman yang Sungai Ujong iaitu Syed Abdul Rahman yang mempelawa British supaya campur tangan dalam mempelawa British supaya campur tangan dalam pertikaian mereka iaitu menguasai kawasan pertikaian mereka iaitu menguasai kawasan sempadan untuk mengenakan cukai kepada sempadan untuk mengenakan cukai kepada pedagang bijih timah dari Negeri-Negeri Selat pedagang bijih timah dari Negeri-Negeri Selat (NNS).(NNS).

Dato’ Kelana Syed Abdul Rahman akhirnya berjaya Dato’ Kelana Syed Abdul Rahman akhirnya berjaya mengalahkan Dato’ Syahbandar Abdullah Tunggal mengalahkan Dato’ Syahbandar Abdullah Tunggal untuk menguasai Sungai Ujong dengan bantuan untuk menguasai Sungai Ujong dengan bantuan British.British.

sambungansambungan Dato’ Syahbandar Abdullah Tunggal Dato’ Syahbandar Abdullah Tunggal

terpaksa berundur ke Selangor.terpaksa berundur ke Selangor. Walau bagaimanapun, beliau kembali Walau bagaimanapun, beliau kembali

semula ke Sungai Ujong dan semula ke Sungai Ujong dan menandatangani perjanjian dengan British menandatangani perjanjian dengan British pada 10 November 1874.pada 10 November 1874.

Dato’ Syahbandar bersetuju meletakkan Dato’ Syahbandar bersetuju meletakkan jawatan dan berhijrah ke Singapura.jawatan dan berhijrah ke Singapura.

Dengan itu, seluruh Sungai Ujong dapat Dengan itu, seluruh Sungai Ujong dapat dikuasai sepenuhnya oleh Dato’ Kelana dikuasai sepenuhnya oleh Dato’ Kelana Syed Abdul Rahman tetapi tertakluk di Syed Abdul Rahman tetapi tertakluk di bawah penguasaan British.bawah penguasaan British.

6) Pahang (1888) - Dato’ Bahaman6) Pahang (1888) - Dato’ Bahaman Beberapa orang pembesar telah bersatu melawan Beberapa orang pembesar telah bersatu melawan

penguasaan British di Pahang pada tahun 1888.penguasaan British di Pahang pada tahun 1888. Apabila J.P Rodger dilantik sebagai Residen Apabila J.P Rodger dilantik sebagai Residen

Pahang yang pertama, pelaksanaan undang-Pahang yang pertama, pelaksanaan undang-undang British yang bertentangan dengan adat undang British yang bertentangan dengan adat resam dan sistem politik tempatan seperti sistem resam dan sistem politik tempatan seperti sistem kehakiman, pemungutan hasil tanah, sistem cukai kehakiman, pemungutan hasil tanah, sistem cukai dan penubuhan pasukan polis luar telah ditolak dan penubuhan pasukan polis luar telah ditolak oleh Dato’ Bahaman.oleh Dato’ Bahaman.

Ini kerana undang-undang tersebut telah Ini kerana undang-undang tersebut telah menghakis kuasa Dato’ Bahaman sebagai Orang menghakis kuasa Dato’ Bahaman sebagai Orang kaya Setia Perkasa Pahlawan Semantan.kaya Setia Perkasa Pahlawan Semantan.

Dato’ Bahaman dan rakan-rakannya seperti Tok Dato’ Bahaman dan rakan-rakannya seperti Tok Gajah dan Imam Rasul telah bersatu menentang Gajah dan Imam Rasul telah bersatu menentang British selama 5 tahun.British selama 5 tahun.

Siri penentangan Dato’ BahamanSiri penentangan Dato’ Bahaman

TahunTahun PeristiwaPeristiwa18901890 Menentang pembinaan Balai Polis Lubuk Menentang pembinaan Balai Polis Lubuk

Terua, kawasan pengaruhnya.Terua, kawasan pengaruhnya.18911891 Menyerang British kerana menagkap anak Menyerang British kerana menagkap anak

buahnya.buahnya.18921892 Menyerang dan menawan semula Lubuk Menyerang dan menawan semula Lubuk

Terua.Terua.18941894 Menyerang dan menguasai Kuala Tembeling Menyerang dan menguasai Kuala Tembeling

dan Jeram Ampai.dan Jeram Ampai.18951895 Akibat tekanan British, Dato’ Bahaman Akibat tekanan British, Dato’ Bahaman

berundur ke Kelantan.berundur ke Kelantan.

sambungansambungan Dato’ Bahaman dan rakan-rakannya diberi Dato’ Bahaman dan rakan-rakannya diberi

perlindungan daripada penduduk dan pembesar perlindungan daripada penduduk dan pembesar Terengganu dan Kelantan.Terengganu dan Kelantan.

Dato’ Bahaman menetap di Hulu kelantan Dato’ Bahaman menetap di Hulu kelantan manakala Tok Gajah dan keluarganya menetap di manakala Tok Gajah dan keluarganya menetap di Hulu Terengganu.Hulu Terengganu.

Dato’ Bahaman berpindah ke Bangkok dan Dato’ Bahaman berpindah ke Bangkok dan diberikan perlindungan politik oleh Raja diberikan perlindungan politik oleh Raja Chulalongkorn pada tahun 1896.Chulalongkorn pada tahun 1896.

Beliau menetap di Chieng Mai dan diberikan wang Beliau menetap di Chieng Mai dan diberikan wang sara hidup sebanyak 1000 bath dan meninggal di sara hidup sebanyak 1000 bath dan meninggal di sana.sana.

7) Kelantan (1910) – Tok Janggut 7) Kelantan (1910) – Tok Janggut (Haji Mat Hassan bin Munas) (Haji Mat Hassan bin Munas)

Penentangan terhadap penjajahan British di Penentangan terhadap penjajahan British di kelantan berlaku di Pasir Puteh apabila Sistem kelantan berlaku di Pasir Puteh apabila Sistem Penasihat British diperkenalkan pada tahun 1910.Penasihat British diperkenalkan pada tahun 1910.

British telah memaksa penduduk tempatan British telah memaksa penduduk tempatan menerima pakai sistem cukai yang menerima pakai sistem cukai yang diperkenalkannya. diperkenalkannya.

Tok Janggut membantah pelaksanaan sistem ini Tok Janggut membantah pelaksanaan sistem ini dan enggan membayar cukai tetapi tidak dilayan dan enggan membayar cukai tetapi tidak dilayan oleh Pegawai Daerah Pasir Puteh.oleh Pegawai Daerah Pasir Puteh.

Sebaliknya, arahan menangkap Tok Janggut telah Sebaliknya, arahan menangkap Tok Janggut telah dikeluarkan tetapi gagal.dikeluarkan tetapi gagal.

sambungansambungan Pada tahun 1915, Engku Besar Jeram, Tuan Pada tahun 1915, Engku Besar Jeram, Tuan

Ahmad, Penghulu Adam, Haji Said, Che Ishak serta Ahmad, Penghulu Adam, Haji Said, Che Ishak serta penduduk tempatan bersetuju menyerang Pasir penduduk tempatan bersetuju menyerang Pasir Puteh dan berjaya mendudukinya.Puteh dan berjaya mendudukinya.

Sebuah kerajaan telah dibentuk dengan Engku Sebuah kerajaan telah dibentuk dengan Engku Besar dilantik sebagai Raja, Tok Janggut sebagai Besar dilantik sebagai Raja, Tok Janggut sebagai Perdana Menteri manakala Che Ishak sebagai Perdana Menteri manakala Che Ishak sebagai Pegawai Daerah.Pegawai Daerah.

British telah menggunakan nama Sultan Kelantan British telah menggunakan nama Sultan Kelantan untuk membawa masuk pasukan tentera dari untuk membawa masuk pasukan tentera dari Negeri Selat dengan Kapal Perang H.M.S Cadmus Negeri Selat dengan Kapal Perang H.M.S Cadmus yang mendarat di Tumpat.yang mendarat di Tumpat.

British memulakan serangan di Saring pada bulan British memulakan serangan di Saring pada bulan Mei 1915.Mei 1915.

sambungansambungan Serangan British yang tersusun dengan Serangan British yang tersusun dengan

penggunaan senjata yang lebih moden telah penggunaan senjata yang lebih moden telah berjaya melumpuhkan perjuangan Tok Janggut berjaya melumpuhkan perjuangan Tok Janggut dan pengikutnya.dan pengikutnya.

Malah Tok Janggut juga telah terkorban dalam Malah Tok Janggut juga telah terkorban dalam serangan itu.serangan itu.

Mayatnya diarak ke seluruh pekan Kota Bharu Mayatnya diarak ke seluruh pekan Kota Bharu sebelum digantung di pasar dalam keadaan sebelum digantung di pasar dalam keadaan kepala ke bawah dan kaki ke atas sebagai kepala ke bawah dan kaki ke atas sebagai amaran kepada masyarakat tempatan yang amaran kepada masyarakat tempatan yang berani menentang British.berani menentang British.

8) Terengganu – Haji Abdul Rahman Limbong8) Terengganu – Haji Abdul Rahman Limbong Haji Abdul Rahman Limbong atau Haji Abdul Haji Abdul Rahman Limbong atau Haji Abdul

Rahman bin Haji Abdul Hamid yang merupakan Rahman bin Haji Abdul Hamid yang merupakan seorang ulama telah menentang British di seorang ulama telah menentang British di Terengganu kerana tidak berpuas hati dengan Terengganu kerana tidak berpuas hati dengan sistem cukai dan undang-undang tanah British sistem cukai dan undang-undang tanah British yang diperkenalkan kepada penduduk tempatan.yang diperkenalkan kepada penduduk tempatan.

Beliau telah mengetuai penduduk kampung Beliau telah mengetuai penduduk kampung membersihkan tanah di Kuala Telemong pada membersihkan tanah di Kuala Telemong pada bulan Julai dan Ogos 1922 tanpa menghiraukan bulan Julai dan Ogos 1922 tanpa menghiraukan peraturan tanah.peraturan tanah.

Pada bulan Mei 1925 pula, kira-kira 300 orang Pada bulan Mei 1925 pula, kira-kira 300 orang penduduk kampung telah berkumpul dan penduduk kampung telah berkumpul dan membuka tanah milik Tengku Nik Maimunah ibn membuka tanah milik Tengku Nik Maimunah ibn Sutan Zainal Abidin III yang meliputi kawasan Sutan Zainal Abidin III yang meliputi kawasan Lubuk Batu hingga Kampung Pelam.Lubuk Batu hingga Kampung Pelam.

sambungansambungan Keadaan ini membimbangkan British tetapi mereka Keadaan ini membimbangkan British tetapi mereka

dapat disuraikan dengan jasa baik Tengku Nik dapat disuraikan dengan jasa baik Tengku Nik Maimunah.Maimunah.

Kemarahan penduduk tempatan terhadap dasar Kemarahan penduduk tempatan terhadap dasar British menyebabkan mereka melancarkan British menyebabkan mereka melancarkan penentangan bersenjata pada bulan Mei 1928.penentangan bersenjata pada bulan Mei 1928.

Kumpulan yang menyerang bangunan kerajaan di Kumpulan yang menyerang bangunan kerajaan di Kuala Berang telah berjaya mendudukinya Kuala Berang telah berjaya mendudukinya manakala kumpulan di Kuala Telemong pula telah manakala kumpulan di Kuala Telemong pula telah bersiap sedia menunggu arahan untuk menentang bersiap sedia menunggu arahan untuk menentang British.British.

British telah menggunakan kuasa dan nama Sultan British telah menggunakan kuasa dan nama Sultan Terengganu untuk menghantar 3 orang pembesar Terengganu untuk menghantar 3 orang pembesar bagi membawa perintah sultan untuk menawan bagi membawa perintah sultan untuk menawan semula Kuala Berang dan menangkap serta semula Kuala Berang dan menangkap serta memburu sesiapa sahaja yang menghalangnya.memburu sesiapa sahaja yang menghalangnya.

sambungansambungan Cara ini memudahkan British kerana rakyat Cara ini memudahkan British kerana rakyat

Melayu tidak akan menderhaka kepada sultan.Melayu tidak akan menderhaka kepada sultan. Sepasukan polis seramai 25 orang telah Sepasukan polis seramai 25 orang telah

menyerang Kuala Telemong dan berjaya menyerang Kuala Telemong dan berjaya menumpaskan kebangkitan penduduk tempatan menumpaskan kebangkitan penduduk tempatan dengan mengorbankan 11 orang.dengan mengorbankan 11 orang.

Haji Abdul Rahman Limbong telah diserang oleh Haji Abdul Rahman Limbong telah diserang oleh 50 orang polis yang dibawa dari Singapura.50 orang polis yang dibawa dari Singapura.

Beliau akhirnya berjaya ditahan dan dibuang Beliau akhirnya berjaya ditahan dan dibuang negeri ke Makkah.negeri ke Makkah.

KesimpulanKesimpulan

Perjuangan tokoh-tokoh lampau menentang Perjuangan tokoh-tokoh lampau menentang British telah menunjukkan semangat taat setia British telah menunjukkan semangat taat setia negara yang tinggi kerana sanggup berkorban negara yang tinggi kerana sanggup berkorban untuk bangsa.untuk bangsa.

Sifat bekerjasama dan tolong-menolong antara Sifat bekerjasama dan tolong-menolong antara pemimpin dan pengikut dalam menentang pemimpin dan pengikut dalam menentang British telah menyumbangkan kejayaan.British telah menyumbangkan kejayaan.

Sikap berdisiplin dan gigih berusaha dapat Sikap berdisiplin dan gigih berusaha dapat menghasilkan perjuangan yang berjaya.menghasilkan perjuangan yang berjaya.

Kekalahan mereka dalam perjuangan adalah Kekalahan mereka dalam perjuangan adalah kerana kekurangan ilmu dan senjata moden.kerana kekurangan ilmu dan senjata moden.

Oleh itu, kita patut mengambil iktibar dengan Oleh itu, kita patut mengambil iktibar dengan berusaha melengkapkan diri dengan segala ilmu berusaha melengkapkan diri dengan segala ilmu pengetahuan yang baik supaya tidak dijajah lagi.pengetahuan yang baik supaya tidak dijajah lagi.

Faktor-faktor pemangkin nasionalismeFaktor-faktor pemangkin nasionalisme

Pengenalan Sistem Politik BaratPengenalan Sistem Politik Barat Perkembangan Sistem PendidikanPerkembangan Sistem Pendidikan Dasar BritishDasar British Pembukaan Bandar BaruPembukaan Bandar Baru Pendudukan JepunPendudukan Jepun Penguasaan Parti Komunis Malaya(PKM)Penguasaan Parti Komunis Malaya(PKM) Mesin CetakMesin Cetak Gerakan Pan-Islamisme SeduniaGerakan Pan-Islamisme Sedunia Kesedaran Politik di Asia Tenggara(serantau)Kesedaran Politik di Asia Tenggara(serantau)

Pengenalan sistem politik BaratPengenalan sistem politik Barat

Memusnahkan sistem politik tempatanMemusnahkan sistem politik tempatan Residen mengambil alih pentadbiran Residen mengambil alih pentadbiran

negeri daripada pembesar tempatannegeri daripada pembesar tempatan Pembesar diberi pencenPembesar diberi pencen Jawatannya digantikan dengan pegawai Jawatannya digantikan dengan pegawai

BritishBritish Hal ini mencabar amalan tradisi dan Hal ini mencabar amalan tradisi dan

menjatuhkan maruah pembesar menjatuhkan maruah pembesar tempatantempatan

Perkembangan Sistem PendidikanPerkembangan Sistem Pendidikan

Sistem pendidikan Inggeris dan Sistem pendidikan Inggeris dan sekolah vernakular Melayu sekolah vernakular Melayu diperkenalkandiperkenalkan

Melahirkan intelek MelayuMelahirkan intelek Melayu Menggunakan idea baru bagi Menggunakan idea baru bagi

memajukan bangsa Melayu & memajukan bangsa Melayu & menolak sebarang bentuk menolak sebarang bentuk penjajahan Baratpenjajahan Barat

Dasar BritishDasar British Menggalakkan sesiapa sahaja datang Menggalakkan sesiapa sahaja datang

melabur, berniaga, berdagang, bekerja & melabur, berniaga, berdagang, bekerja & menetap di Tanah Melayumenetap di Tanah Melayu

Kesannya kemasukan beramai-ramai imigran Kesannya kemasukan beramai-ramai imigran dan menimbulkan persaingan kepada dan menimbulkan persaingan kepada penduduk tempatanpenduduk tempatan

Mereka menguasai ekonomi Tanah seperti Mereka menguasai ekonomi Tanah seperti bijih timah, getah dan perniagaanbijih timah, getah dan perniagaan

Orang Melayu kekal dengan pertanian padi Orang Melayu kekal dengan pertanian padi yang tidak dimajukan oleh Britishyang tidak dimajukan oleh British

Mereka terus kekal dalam ekonomi tradisionalMereka terus kekal dalam ekonomi tradisional

Pembukaan bandar baruPembukaan bandar baru Sebagai pusat pentadbiran tetapi orang Sebagai pusat pentadbiran tetapi orang

Melayu tetap di kampung yang mundurMelayu tetap di kampung yang mundur Prasarana seperti elektrik, pos,telefon, Prasarana seperti elektrik, pos,telefon,

sekolah dan hospital telah meningkatkan taraf sekolah dan hospital telah meningkatkan taraf hidup di bandar hidup di bandar

Orang Melayu tetap tinggal di kampung Orang Melayu tetap tinggal di kampung dengan segala kekurangandengan segala kekurangan

Jurang taraf hidup orang tempatan dengan Jurang taraf hidup orang tempatan dengan imigran dan penduduk bandar telah imigran dan penduduk bandar telah menyedarkan golongan intelek Melayu & menyedarkan golongan intelek Melayu & mereka menjadikannya sebagai isu gerakan mereka menjadikannya sebagai isu gerakan nasionalismenasionalisme

Pendudukan JepunPendudukan Jepun Merupakan pemangkin gerakan nasionalismeMerupakan pemangkin gerakan nasionalisme Jepun dengan konsep “Kawasan Jepun dengan konsep “Kawasan

Kesemakmuran Asia” iaitu:Kesemakmuran Asia” iaitu: Kebebasan negara-negara Asia untuk Kebebasan negara-negara Asia untuk

menentukan kemajuan & meningkatkan menentukan kemajuan & meningkatkan persaudaraan di kalangan negara-negarapersaudaraan di kalangan negara-negara

Mengalakkan bekerjasama dengan JepunMengalakkan bekerjasama dengan Jepun Jepun berjanji akan memerdekakan merekaJepun berjanji akan memerdekakan mereka• Kesengsaraan hidup akibat kekurangan Kesengsaraan hidup akibat kekurangan

makanan & ubatan serta kekejaman Jepun makanan & ubatan serta kekejaman Jepun menimbulkan kebencian pendudukmenimbulkan kebencian penduduk

• Tanggapan rakyat semua penjajah zalim dan Tanggapan rakyat semua penjajah zalim dan menindas penduduk tempatanmenindas penduduk tempatan

PENINDASAN PENJAJAHPENINDASAN PENJAJAH

Penguasaan Parti Komunis Malaya Penguasaan Parti Komunis Malaya (PKM)(PKM)

Pada 1945, PKM berkuasa selama 14 hari dan Pada 1945, PKM berkuasa selama 14 hari dan mula menyebarkan ideologi komunismula menyebarkan ideologi komunis

PKM telah menguasai balai-balai polis, PKM telah menguasai balai-balai polis, memerintah dengan kejam, membunuh & memerintah dengan kejam, membunuh & menangkap sesiapa sahaja yang dianggap menangkap sesiapa sahaja yang dianggap sebagai penyokong Jepunsebagai penyokong Jepun

Ramai orang Melayu terbunuh & rumah Ramai orang Melayu terbunuh & rumah mereka dibakar mereka dibakar

Orang Melayu bertindak balas di Perak, Johor, Orang Melayu bertindak balas di Perak, Johor, Negeri Sembilan dan PahangNegeri Sembilan dan Pahang

Mewujudkan perbalahan kaumMewujudkan perbalahan kaum

Mesin CetakMesin Cetak Memberi kesan terhadap Memberi kesan terhadap

penyebaran ilmu pengetahuan dan penyebaran ilmu pengetahuan dan mendorong kepada penentangan mendorong kepada penentangan terhadap Britishterhadap British

Contohnya; buku, akhbar, majalah, Contohnya; buku, akhbar, majalah, kitab agama – idea menentang kitab agama – idea menentang penjajah dapat disebarkanpenjajah dapat disebarkan

Gerakan Pan-Islamisme SeduniaGerakan Pan-Islamisme Sedunia Merupakan gerakan intelektual Islam seluruh Merupakan gerakan intelektual Islam seluruh

dunia untuk membangkitkan kefahaman Islam dunia untuk membangkitkan kefahaman Islam untuk menentang penjajahan Barat ke atas untuk menentang penjajahan Barat ke atas negara-negara Islamnegara-negara Islam

Merangsang kesedaran semangat kebangsaanMerangsang kesedaran semangat kebangsaan Bermula di Universiti Al-Azhar, Mesir oleh Bermula di Universiti Al-Azhar, Mesir oleh

Syeikh Muhammad AbduhSyeikh Muhammad Abduh Tulisannya menekankan bahawa Islam adalah Tulisannya menekankan bahawa Islam adalah

cara hidup yang menekankan kepentingan cara hidup yang menekankan kepentingan dunia & akhirat serta mendorong ke arah dunia & akhirat serta mendorong ke arah kemajuan dunia(ideanya disebarkan melalui al-kemajuan dunia(ideanya disebarkan melalui al-ManarManar

Gerakan Wahabi di Arab Saudi juga mendesak Gerakan Wahabi di Arab Saudi juga mendesak perkara yang samaperkara yang sama

Kesedaran Politik di Asia Tenggara Kesedaran Politik di Asia Tenggara (serantau)(serantau)

Khususnya berlaku di Indonesia telah Khususnya berlaku di Indonesia telah mendorong kebangkitan semangat mendorong kebangkitan semangat nasionalisme di Tanah Melayunasionalisme di Tanah Melayu

Kesedaran politik Indonesia lebih matang dan Kesedaran politik Indonesia lebih matang dan telah melahirkan ramai intelektual & karya telah melahirkan ramai intelektual & karya mereka menjadi bahan bacaan penduduk mereka menjadi bahan bacaan penduduk Tanah MelayuTanah Melayu

Idea politik dan penentangan terhadap Idea politik dan penentangan terhadap penjajahan tersebar luas di sinipenjajahan tersebar luas di sini

Kemasukan orang Indonesia ke Tanah Melayu Kemasukan orang Indonesia ke Tanah Melayu memudahkan lagi penerimaan unsur kegiatan memudahkan lagi penerimaan unsur kegiatan nasionalisme Indonesia di Tanah Melayunasionalisme Indonesia di Tanah Melayu