PENDIDIKAN

REPRODUKTIF

DAN

SOSIAL (PEERS)

PENGENALAN

● KPM telah melaksanakan Pendidikan Kesihatan Reproduktif

dan Sosial sejak:

● 1989 – di sekolah menengah

● 1994 – di sekolah rendah

melalui mata pelajaran Pendidikan Kesihatan dan secara

merentas kurikulum mata pelajaran lain seperti Bahasa,

Sains, Biologi, Pendidikan Islam dan Pendidikan Moral.

● Istilah “Pendidikan Kesihatan Reproduktif dan Sosial”

digunakan susulan daripada kelulusan Kabinet pada 20

Disember 2006 untuk menggantikan nama “Pendidikan

Kesihatan Keluarga” (1989-2002) dan “Pendidikan Seksualiti”

(2003-2005)

● Mulai 2011, PEERS dilaksanakan melalui mata pelajaran

Pendidikan Kesihatan.

● Pendidikan Kesihatan diajar secara berasingan sebagai satu

mata pelajaran dan tidak bercantum dengan mana-mana

mata pelajaran lain.

● Pendidikan Kesihatan diberi peruntukan 1 waktu (30 minit)

setiap minggu bermula dengan tahun 1 pada tahun 2011.

TUJUAN??

?

● PEERS adalah satu proses sepanjang hayat untuk

memperoleh pengetahuan dan membentuk sikap, nilai serta

kepercayaan terhadap identiti, perhubungan dan keintiman

sesama insan.

● PEERS mencakupi pengetahuan dari aspek biologikal,

sosiobudaya, psikologikal dan keharmonian ke arah amalan

tingkah laku yang sihat dalam kehidupan dan tidak hanya

berfokus kepada isu seksual.

● PEERS merangkumi topik perbezaan aspek fizikal lelaki dan

perempuan, tanggungjawab menjaga kebersihan diri,

kemahiran berkata TIDAK kepada sentuhan tidak selamat,

kepentingan memelihara kehormatan diri serta pengurusan

perasaan.

HALA TUJU PENDIDIKAN KESIHATAN

REPRODUKTIF DAN SOSIAL

OBJEKTIF PENDIDIKAN KESIHATAN

REPRODUKTIF DAN SOSIAL

Memberi kesedaran dan membantu muridmembentuk pandangan positif tentang KesihatanReproduktif dan Sosial.

Menyediakan maklumat yang perlu diketahuioleh murid supaya mengambil berat tentangKesihatan Seksual.

Membantu murid memperoleh kemahiranmembuat keputusan yang bertanggungjawabpada masa kini dan masa depan.

ELEMEN DALAM PENDIDIKAN KESIHATAN REPRODUKTIF

DAN SOSIAL

● KESIHATAN DIRI DAN REPRODUKTIF

● Aspek perkembangan dan perubahan fizikal, fisiologikal,

psikologikal semasa akil baligh dan penjagaan kesihatan

reproduktif

● PENYALAHGUNAAN BAHAN

● Kesan buruk pengambilan bahan berbahaya iaitu rokok,

dadah, inhalan dan alkohol serta kemahiran berkata tidak.

● KEMAHIRAN PENGURUSAN MENTAL DAN EMOSI

● Kemahiran pengurusan konflik dan stress dalam diri,

keluarga, rakan sebaya dan masyarakat.

ELEMEN DALAM PENDIDIKAN KESIHATAN REPRODUKTIF

DAN SOSIAL

● KEKELUARGAAN

● Kepentingan institusi perkahwinan, kekeluargaan, peranan

dan tanggungjawab ahli dalam keluarga.

● PERHUBUNGAN

● Kepentingan etiket perhubungan dan kemahiran

interpersonal yang positif dalam persaudaraan dan

persahabatan.

● PENCEGAHAN PENYAKIT

● Pengetahuan dan kemahiran mengurus kesihatan

daripada penyakit berjangkit, tidak berjangkit, genetik,

keturunan dan mental.

ELEMEN DALAM PENDIDIKAN KESIHATAN REPRODUKTIF

DAN SOSIAL

● KESELAMATAN

● Langkah-langkah keselamatan diri di rumah, sekolah,

taman permainan dan tempat awam.

● Akta perlindungan bagi kanak-kanak, gadis dan wanita.

● Mengelak diri daripada ancaman orang yang tidak dikenali

dan orang yang perlu dihubungi jika berlaku gangguan,

ancaman serta kecemasan.

INHALAN

● Perkembangan & perubahan fizikal,fisiologikal serta psikologikalsemasa akil baligh.

● Penjagaan kesihatan reproduktif.

Kesihatan Diri & Reproduktif

● Kesan buruk pengambilan bahanrokok, dadah, inhalan & alkohol.

● Kemahiran katakan TIDAK.

Penyalahgunaan Bahan

● Kemahiran pengurusan konflik danstress dalam diri, keluarga, rakansebaya & masyarakat.

Pengurusan

Mental & Emosi

● Kepentingan institusi perkahwinan & kekeluargaan.

● Peranan & tanggungjawab ahli keluarga.

Kekeluargaan

● Perkembangan & perubahan fizikal,fisiologikal serta psikologikalsemasa akil baligh.

● Penjagaan kesihatan reproduktif.

Kesihatan Diri & Reproduktif

● Kesan buruk pengambilan bahanrokok, dadah, inhalan & alkohol.

● Kemahiran katakan TIDAK.

Penyalahgunaan Bahan

● Kemahiran pengurusan konflik danstress dalam diri, keluarga, rakansebaya & masyarakat.

Pengurusan

Mental & Emosi

● Kepentingan institusi perkahwinan& kekeluargaan.

● Peranan & tanggungjawab ahlikeluarga.

Kekeluargaan

● Sistem Reproduktif merupakan ‘sistem pembiakan’

lelaki dan wanita.

● Pembiakan membawa maksud satu mekanisme bagi

manusia untuk mengembangkan zuriat.

● Melalui pembiakan, genetik diturunkan daripada satu

generasi kepada satu generasi dan dalam masa yang

sama generasi keturunan dapat memberi

kesinambungan seterusnya.

SISTEM REPRODUKTIF

SISTEM PEMBIAKAN LELAKI

● Zakar – organ lelaki untuk hubungan kelamin dan perkumuhan.

● Skrotum – kantung yang mengandungi testis, melindungi testis

dan mengawal suhu yang penting untuk pengeluaran dan

kehidupan.

● Testis – tempat penghasilan dan penyimpanan sperma bermula

sejak akil baligh. Ia menghasilkan hormon testosron.

● Vasikal seminal – merembes cecair pekat putih dipanggil cecair

seminal yang membentuk sebahagian daripada semen.

● Vasikal prostat - merembes cecair pekat putih dipanggil cecair

seminal yang membentuk sebahagian daripada semen. Semen

merupakan cecair putih yang keluar melalui zakar semasa

ejakulasi. Semen mengandungi sperma, rembesan kelenjar

prostat dan vasikal seminal.

● Ereksi – proses zakar menjadi tegang sebagai respons kepada

pemikiran, fantasi, suhu atau sentuhan atau stimulasi.

● Ejakulasi – pembebasan semen daripada zakar kesan

kegairahan seksual. Keadaan ini berlaku dalam situasi selain

persetubuhan. Hal ini mungkin berlaku pada tengah malam dan

dikenali sebagai ihtilam.

SISTEM PEMBIAKAN WANITA

● Labia Majora – dua set lipatan pada setiap belah faraj dan labia

minor yang memberi perlindungan kepada klitoris serta

pembukaan uretra dan faraj.

● Klitoris – struktur kecil yang terletak di titik pertemuan labia ; titik

stimulasi seksual perempuan.

● Faraj – berukuran 7.5cm hingga 10cm panjang ialah organ

perempuan bagi persetubuhan. Ia menerima zakar semasa

persetubuhan. Selain organ persetubuhan, ia merupakan saluran

bayi keluar semasa kelahiran dan saluran keluar haid. Mampu

mengembang semasa persetubuhan, kelahiran dan

merembeskan cecair semasa keghairahan seksual.

● Pelvis – memberi sokongan dan perlindungan kepada organ

reproduktif dalaman dan organ lain.

● Himen – lipatan membran mukos yang diregang merentas dan

menutup sebahagian faraj. Boleh koyak semasa aktiviti fizikal

atau semasa persetubuhan.

● Serviks – pembukaan ke dalam uterus, menonjol ke dalam

bahagian atas faraj.

● Uterus - Uterus juga dikenali sebagai rahim iaitu sebuah organ

berotot yang berbentuk “pear”. Ovum yang telah

dipersenyawakan tumbuh menjadi fetus dalam uterus.Biasanya

uterus berukuran 7.5cm panjang dan 5cm lebar. Semasa proses

kehamilan, uterus meregang dan kembang bersama fetus. Bagi

perempuan hamil, selaput uterus yang terbentuk dipanggil

endometrium. Bagi perempuan yang tidak hamil, selaput

endometrium gugur sekali setiap bulan jika ovum tidak

dipersenyawakan. Guguran ini dipanggil haid.

● Tiub falopio - Tiub falopio adalah saluran bagi perjalanan ovum dariovari ke uterus. Terdapat sepasang tiub falopio di kiri dan kanan uterus.Tiub falopio perempuan dewasa berukuran 10cm hingga 15cm. Kedua-dua tiub falopio menghubungi ovari dengan uterus

● Ovari - menghasilkan sel ovum. Ovari juga menghasilkan beberapahormon seksual perempuan yang boleh mengawal kitaran haid danperkembangan ciri seksual sekunder perempuan. Ketika seorangperempuan dilahirkan, ovari mengandungi lebih kurang 400,000 ovum.Namun demikian ia mungkin hanya menggunakan lebih kurang 400 selovum sahaja sepanjang hayatnya. Ovari juga menghasilkan hormonseksual perempuan yang dinamakan estrogen. Estrogen berfungsisebagai pengawal kitaran haid.

● Ovum atau telur - Ovum (sebesar saiz noktah yang dibuat oleh pensil)merupakan sel terbesar dalam tubuh badan manusia. Apabila ovumdibebaskan daripada ovari, ia bergerak ke uterus melalui salah satu tiubfalopio. Perjalanan ini mengambil masa antara 3 hari hingga 5 hari.Ovum mati jika ia tidak dipersenyawakan dalam tempoh 12 jam hingga24 jam. Persenyawaan biasanya berlaku di bahagian atas 1/3 tiubfalopio. Jika persenyawaan tidak berlaku, ovum akan melarut dandiserap oleh tubuh badan.

FUNGSI SISTEM REPRODUKTIF

● Fungsi utama – menghasilkan zuriat bagi manusia.

● Organ pembiakan lelaki

● Testis > menghasilkan sperma dan hormon seks

bagi lelaki.

● Duktus dan kelenjar > membantu menyalurkan

sperma ke trek reproduktif wanita.

● Organ pembiakan wanita

● Ovari > menghasilkan telur dan hormon seks wanita.

● Uterus > lokasi persenyawaan antara sperma dan

ovum dalam perkembangan janin semasa proses

kehamilan berlaku.

Satu peringkat dalam hidup seseorang yang

berubah dari seorang kanak-kanak ke seorang

dewasa. Perubahan ini termasuklah ciri-ciri seks

Primer dan Sekunder yang disebabkan bahan kimia

yang dipanggil hormon.

Apa itu Akil Baligh ?

Akil baligh akan dialami apabila seseorang itu

meningkat dewasa. Kebiasaannya di antara umur

10 hingga 16 tahun, di mana lelaki dan

perempuan mengalami banyak perubahan fizikal

dan emosi. Akil baligh merupakan tanda

keupayaan seseorang untuk mempunyai anak.

Ianya juga dikenali sebagai kematangan seksual.

Bila dan apa tandanya?

PERUBAHAN FIZIKAL DAN EMOSI SEMASA AKIL

BALIGH

TERUNA

● Ciri primer - Perubahan pada zakar (penis) dan buah zakar (testis)

● Ciri sekunder :

● Suara menjadi garau, bulu ketiak dan bulu pada kemaluan serta misai dan

janggut mula tumbuh.

● Bahu dan dada menjadi bidang, jerawat mula tumbuh.

● Mengalami mimpi yang menghairahkan sehingga mengeluarkan air mani.

Pengalaman inilah menunjukkan anda telah akhil baligh.

GADIS

● Ciri primer - Perubahan pada faraj (vagina) dan ovari

● Ciri sekunder :

● Perubahan pada payudara dan punggung membesar/melebar

menunjukkan ciri-ciri kewanitaan.

● Bulu tumbuh di celah ketiak dan bahagian ari-ari.

● Jerawat mula tumbuh.

● Mula didatangi haid.

● Suara mungkin berubah dari suara keanak-anakan kepada suara yang

lebih matang.

HAID

Monopous: 45 – 55

tahun

Julatkitaran : 28 hari

Tempohhaid

normal : 2 – 7 hari

Kebersihan- Kerap

tukar tualawanita

Persediaan fizikal ke

alamkeibuan

Bermula : umur 9 –16 tahun

● Perkembangan & perubahan fizikal,fisiologikal serta psikologikalsemasa akil baligh.

● Penjagaan kesihatan reproduktif.

Kesihatan Diri & Reproduktif

● Kesan buruk pengambilan bahanrokok, dadah, inhalan & alkohol.

● Kemahiran katakan TIDAK.

Penyalahgunaan Bahan

● Kemahiran pengurusan konflik danstress dalam diri, keluarga, rakansebaya & masyarakat.

Pengurusan

Mental & Emosi

● Kepentingan institusi perkahwinan& kekeluargaan.

● Peranan & tanggungjawab ahlikeluarga.

Kekeluargaan

PENYALAHGUNAAN BAHAN UNTUK MENGUBAHSUAI ATAU MENGAWAL EMOSI

ATAU KEADAAN MINDA SECARA TIDAK SAH DAN MEMBAHAYAKAN DIRI SENDIRI

DAN ORANG LAIN.

CONTOH BAHAN

DADAH

ROKOK

ALKOHOLGAM, CAT

MINYAK PETROL, THINNER

DEFINISI BAHAN

Da

dah

●D

ad

ah

w

uju

d

dala

m

be

ntu

k

pil,

da

n

ba

ha

n

me

nta

h.

Je

nis

-je

nis

dadah

se

pe

rti ca

nd

u,

he

roin

d

an

pil

kh

aya

l. P

en

ya

la

hg

un

aan

bo

leh

m

en

gu

ba

h

ca

ra

be

rfikir

, pe

rasa

an d

an

perla

ku

an

se

se

or

an

g.

Ro

kok

●M

en

ga

nd

un

gi

pe

lba

ga

i b

ah

an

to

ksik

se

pe

rti n

iko

tin, ka

rbo

n

mo

no

ksid

a

da

n

tar.

Ke

sa

nn

ya

, p

ero

ko

k

me

nd

ap

at

pe

nya

kit

jan

tun

g,

ba

rah

p

aru

-paru

d

an

p

en

ya

kit

sa

lura

n

pe

rna

fa

sa

n

yang

teru

k.

Alk

ohol

●Ju

ga

d

ike

na

li se

ba

ga

i m

inu

ma

n

ke

ras.

Conto

hn

ya

b

ir, w

ain

d

an

sa

msu

. Ia

bo

leh

m

em

abukka

n d

an

m

en

ye

ba

bka

n

pe

min

um

tid

ak

be

rfikir

an

wa

ras

da

n

tida

k

me

ng

aw

al

pe

rlak

ua

n

mere

ka

.

ROKOK

● Ia adalah silinder daripada kertas berukuran panjang

antara 70-120mm yang berisi daun-daun tembakau

yang telah dicacah.

● Terdapat dua jenis rokok iaitu rokok bertapis dan

tidak bertapis

● Mengandungi pelbagai bahan toksid seperti nikotin,

karbon monoksida dan tar.

● Ia menyebabkan perokok mendapat penyakit jantung,

barah paru-paru dan penyakit saluran pernafasan

yang teruk.

KESAN TERHADAP DIRI , KELUARGA,

MASYARAKAT DAN NEGARA

● Menjejaskan kesihatan –Pelbagai penyakit seperti barah otak,

barah paru-paru dan sesak nafas.

● Menjejas ekonomi keluarga – Memerlukan perbelanjaan yang

besar akibat kenaikan harga.

● Mencemarkan alam sekitar – mencemarkan udara sekeliling

● Menjejaskan ketrampilan diri – menyebabkan gigi kuning,

nafas berbau

● Meningkatkan kadar kematian –

mengandungi pelbagai bahan kimia

yang mengancam kesihatan

● Meningkatkan perbelanjaan negara

– mengadakan kempen pencegahan.

DASAR DAN UNDANG-UNDANG DI MALAYSIA

AKTA MAKANAN 1983, TIADA SEORANG PUN BOLEH MEROKOK:

1. Di mana-mana hospital atau klinik

2. Di mana-mana lif awam

3. Di mana-mana tempat berhawa dingin.

PERATURAN 13 MEMPERUNTUKKAN:

Mana-mana orang yang melanggar atau tidak mematuhimana-mana peruntukan ini adalah melakukan kesalahan:

Mana-mana orang yang melakukan suatu kesalahan oleh aktaboleh, apabila disabitkan kesalahan dibawah peraturan inibaginya tiada penalti diperuntukan

a) DIKENAKAN DENDA TIDAK MELEBIHI LIMA RIBU

ATAU

b) PENJARA TIDAK MELEBIHI DUA TAHUN

DADAH

Wujud dalam bentuk pil, serbuk dan

bahan mentah

Jenis-jenis dadah seperti: HEROIN,

KOKAIN, CANDU, GANJA dan PIL KHAYAL

Tanda-tanda penagih dadah: Berpeluh,

menggigil, keresahan, sentiasa ponteng kerja, penurunan prestasi kerja dll

KESAN TERHADAP DIRI, KELUARGA,

MASYARAKAT DAN NEGARA

Menjejaskan kesihatan

Menjejaskan maruah dan

ekonomi

Menjejaskan keamanan masyarakat

Menjejaskan ekonomi dan

pembangunan negara

Ancaman keselamatan

negara

UNDANG-UNDANG

DAN AKTA

Akta

berbahaya 1952

Akta penagih dadah

(Rawatan dan

Pemulihan) 1983

Akta dadah berbahaya (Langkah-langkah

Pencegahan Khas) 1985

Akta dadah berbahaya (Perlucutan harta) 1988

Akta racun 1952

ALKOHOL

Minuman keras atau arak

Boleh memabukkan

Memberi kesan yang buruk

Bir, wain dan samsu

Men

jeja

ska

n

ke

sih

ata

n

Menjejaskan maruah dan

ekonomi keluarga

Menjejaskan ketenteraman masyarakat

Me

nje

jaska

n

eko

no

mi

dan

pem

bangun

an

Ne

gara

Kesan

DASAR DAN UNDANG-UNDANG

DI MALAYSIA

● 18 Enakmen Jenayah Syariah (NegeriSelangor) 1995

–Termaktub dalam Seksyen:

● Denda tidak melebihi RM3,000 atau dipenjarakan selama tempoh melebihi

dua tahun atau kedua-duanya.

● Menyimpan atau membeli apa-apa minuman memabukkan

adalah melakukan kesalahan dan apabila disabitkan boleh

didenda tidak melebihi RM5,000 atau dipenjarakan selama

tempoh tidak melebihi tiga tahun atau kedua-duanya sekali.

PENGURUSAN STRESS

● Stres ialah suatu reaksi yang tidak spesifik oleh tubuh badan

seseorang ke atas tekanan yang diterima.

● Stres berlaku disebabkan oleh kesan tindak balas seseorang

terhadap ‘stressor’.

● Stres terbahagi kepada dua iaitu:

Eustres – Stres yang baik atau positif seperti Berjaya

mendapat anugerah pelajar terbaik peringkat negeri.

Distres – Stres yang tidak baik atau negatif seperti gagal

dalam peperiksaan pertengahan tahun.

● Walau bagaimanapun, penerimaan seseorang terhadap stres

adalah berbeza-beza. Perkara yang menimbulkan stres pada

seseorang dianggap perkara biasa oleh seseorang yang lain.

Oleh itu, setiap orang perlu bijak mengendalikan sesuatu

perkara agar tidak mendapat stres.

TANDA-TANDA STRESS

FAKTOR-FAKTOR PENYEBAB STRESS

STRATEGI MENANGANI STRESS

PENGURUSAN KONFLIK

● Konflik ialah percanggahan pendapat dalam membuat

sesuatu keputusan.

● Konflik boleh berlaku di dalam diri sendiri (interpersonal) atau

dengan orang lain (intrapersonal).

● Contoh konflik diri sendiri ialah kesukaran memilih sesuatu

perkara apabila diberi dua pilihan berbeza ketika membuat

keputusan.

● Contoh konflik dengan orang lain pula adalah apabila memiliki

pandangan atau pendapat yang berbeza dengan orang lain.

● Konflik boleh berlaku pada semua peringkat umur.

FAKTOR PENYEBAB KONFLIK

STRATEGI MENANGANI KONFLIK

● Berikut adalah langkah-langkah untuk menangani konflik:

● Keluarga ialah sekolompok manusia yang

mempunyai hubungan perkahwinan, hubungan

darah atau hubungan angkat , tinggal serumah,

berinteraksi serta berhubungan antara satu sama

lain berdasarkan peranan sosial masing-masing

sebagai suami dan isteri, ibu dan bapa, anak lelaki

dan anak perempuan , abang, kakak dan adik dan

mewujudkan serta mengekalkan budaya yang

sama

DEFINISI KELUARGA

SEJARAH KELUARGA

PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB KELUARGA

TERBAHAGI KEPADA KATEGORI IAITU:

PERANAN SUAMI DAN ISTERI

PERANAN IBU DAN BAPA

PERANAN ANAK-ANAK - MENYAYANGI

DAN MENGHORMATI KEDUA-DUA IBUBAPA.

- MENGHINDARKAN DARIPADA MENGELUARKAN KATA-KATA

KESAT.

- SENTIASA MENGAMALKAN SIKAP MERENDAHKAN DIRI DAN

BERSOPAN –SANTUN.

- MEMAINKAN PERANAN SEBAGAI IBU BAPA

- MENJAGA NAMA BAIK IBUBAPA.

SEKIAN TERIMA KASIH