Ungku Abdul Aziz Bin Ungku Abdul Hamid : Pentadbir dan Pemikir Pendidikan Tinggi

Profesor Diraja Ungku Aziz ialah seorang tokoh akademik dan ekonomi yang sangat sukar

disaingi apatah lagi ditandingi di negara ini. Beliau merupakan anak Melayu pertama yang

dilantik memegang jawatan penting di UM iaitu Ketua Jabatan Ekonomi dan apabila jabatan itu

dinaiktarafkan menjadi fakulti, beliau ialah orang pertama yang menjadi dekannya; professor

Ekonomi dan naib canselor.

Ungku Aziz yang berdarah diraja dilahirkan pada 28 Januari 1922 di London, England. Beliau

mendapat pendidikan awal di Johor Bahru kemudian meneruskan pengajian di Raffles College

(1940-1941) dan mengambil mata pelajaran Ekonomi, Sejarah dan bahasa Inggeris. Beliau

meneruskan pengajian di peringkat yang lebih tinggi  di Waseda University, Tokyo dengan

mendapat Ijazah Doktor Ekonomi pada tahun 1964.

Beliau pernah berkhidmat sebagai pensyarah ekonomi di UM Singapura, Pengarah Dewan

Bahasa dan Pustaka, pensyarah kanan dan Ketua Jabatan Ekonomi, UM Kuala Lumpur, Dekan

Fakulti Satera UM, diikuti dengan Dekan Fakulti Ekonomi dan Pentadbiran UM. Seterusnya

beliau dilantik sebagai naib canselor selama dua dekad bermula 1 Oktober 1968 hingga 22

Februari 1988,. Beliau dianugerahkan Profesor Diraja oleh Duli Yang Maha Mulia Seri Paduka

Baginda Yang Dipertuan Agong pada 17 Jun 1978.

Sumbangan beliau yang pertama ialah penubuhan Akademi Islam. Berdasarkan kertas kerja

yang dibuat Profesor Diraja Ungku Aziz, senat universiti dalam mesyuaratnya pada 29 Julai

1976 telah menubuhkan Lembaga Pengajian tentang Nilam Puri dengan Ungku Aziz sebagai

pengerusinya. Tujuannya untuk menimbang penerapan Yayasan Pengajian Tinggi Islam

Kelantan ke dalam UM. Hasil cadangan itu tertubuhnlah Akademi Islam UM. Kedua, penubuhan

Institut Pengajian Tinggi pada tahun 1979 dengan menekankan kepada projek HAWA, Projek

Pengajian Tinggi dan Pekerjaan. Dan pengajaran Kursus Sarjana Falsafah : Falsafah

Penyedlidikan. Seterusnya penubuhan Pusat Asasi Sains pada tahun 1977 atas kesedaran

beliau akan kekurangan pelajar peribumi dalam fakulti sains di UM. Keempat pula ialah

penubuhan Pusat Bahasa UM pada 3 Mac 1972 sebagai sebuah organisasi perkhidmatan

bahasa dan bertanggunjawab dalam menjalankan kursus bahasa yang sesuai dengan

kehendak fakulti dan pusat-pusat lain di UM.

Ungku Aziz telah diberikan ijazah kehormat oleh beberapa universiti, antaranya Doctor of

Humane Letters, University of Pittsburgh (1971); Doctor of Education, Chulalongkorn University,

Bangkok (1977); Doctors of Laws, Waseda University, Tokyo(1982); Ijazah Kehormat Doktor

Ekonomi, UKM (1986); Doctor of Laws, University of Buckingham (1987); professor Emeritus,

UM (1988); Ijazah Kehormat Doktor Ekonomi, UM. Beliau turut mendapat pengiktirafan oleh

kerajaan seperti Ordre des Arts et Des Lettres oleh Kerajaan Perancis (1965); Anugerah

Yayasan Tun Abdul Razak (1978); Japan Foundation Award (1981); Soka Education Award

(1987); International Academic Prize of the 4 Fukuoka Asian Cultural Prizes (1993); Anugerah

Melayu Terbilang oleh Datuk Seri Abdullah Haji Ahmad Badawi (2005) dan Anugerah Tuanku

Syed Putra (2007).

 

Sumber : 50 Tahun Pembangunan Pendidikan Tinggi di Malaysia (1957-2007) -Penerbit USM,

2007