BAB 1 n 2 : PENSUISAN & PENGISYARATAN1.0. Pengenalan

Tele brasal dripd prkataan Greek iaitu jarak jauh. Foni brerti bunyi @ prtuturan . Perhubungan telefoni brmaksud p’hantarn

prtuturan pd jarak yg jauh, dimana di bhagian pemncar gelombang suara ditukrkn kpd bntuk isyarat elektrik.

Lebar jalur frekuensi yang digunakan bagi perkhidmatan telefoni ialah 300-3400Hz.

stesen yg m’hubungkn di antra 1 p’guna dgn p’guna yg lain di kenali sbgai ibusawat (exchange ).

1.1. Ibusawat

Ibusawat mrupakn 1 pusat di mana smua talian telefon dpt dismbungkn bgi mmbolehkn prhubungn prtuturan trcapai.

Kini, kebanyakn ibusawat adlh jenis GSC (Group Switching Centre ).

PPU - Pusat Pensuisan UtamaPPZ - Pusat Pensuisan ZonPPK – Pusat Pensuisan KawasanPPT – Pusat Pensuisan TempatanP – Pelanggan – Kabel dua dawai

3 jenis ibusawat iaitu : ibusawat tempatan – terdapat dalam satu

kawasan yang sama ibusawat tandem – menghubungkan dua atau

lebih ibusawat tempatan dan ciri utamanya tidak disambungkan kepada pelanggan.

ibusawat antarabangsa – ibusawat yang menghubungkan ibusawat tandem keseluruh negara.

Antara fungsi utama ibusawat adalah :-

Mencatit meter pelanggan yang membuat penggilan.

Mengawasi proses penyuisan antra pelanggan dan ibusawat.

Mencatit permintaan pelanggan. Menyediakn isyarat penyeliaan. Mengawal kualiti prbualan srta merekodkn

mutu prkhidmatan ibusawat.

1.2. Rangkaian Pensuisan

(a) Concentrator (Penumpuan)

Pnyambungn litar-pnsuisan scara tetap dilakukan dalam rangkaian PSTN. Unit penumpu ini dikawal oleh ibusawat pensuisan tempatan secara langsung. Maka, semua pengguna telefon dapat dihubungkan pd masa yg sama srta pd salurn yg brbeza.

Distributor (Pengagih)

P’agih (distributor) mrupakn peranti di antra penumpu (concentrator) n expander.

Peranti ini m’ghubungkan ribuan p’guna dlm rngkaian PSTN scra brperingkat. Di mana, lebihkurang 1000 talian tmpatn akn memasuki penumpu dan hnya mngeluarkn 100 talian keluarn shj. Sterusnya, ksemua 100 talian akn memasuki pengagih Ini bermkna, setiap pengagih mmpu mngendalikn 100 talian dripd penumpu. Kemudian, talian dripd p’agih ini, akn memasuki expander.

Expander mngembalikn bilngn talian asal yg memasuki

penumpu. Dripd p’agih, kesemua 100 talian akn memasuki expander dan mngeluarkan semula sbnyk 1000 talian p’guna di destinasi bersingan.

Multipleks (Multiplexer) mrupakn suatu altn yg mmpu mengurngkn bilangn

talian kabel yg hndak digunakn dlm suatu proses penghantaran dan penerima isyarat maklumat.

Proses ini dilakukn dgn m’gabungkan bbrpa isyarat mklumat masukan dan seterusnya, menghasilkan 1 keluaran shja, Teknik pengabungan ini dikenali sebagai pemultipleksan (multiplexing). Antara kaedah2 pemultipleksan yg lazim digunakn ialah Time Division Multiplexing (TDM) dan Frequency Division Multiplexing (FDM).

Maklumat yg tlah digabungkan, perlu dipisahkn semula kpd keadaan asal maka, teknik penyahmultipleksn (Demultiplexing ) akn digunakn.

1.3 Pensuisan (Switching) Sistem pnsuisan dan p’isyaratan, merupakan

keperluan kepada operasi rangkaian telekomunikasi.

Fungsi yg dihasilkn oleh sistem pensuisan atau sub-sistemnya, bertujuan utk menyediakn prkhidmatn kpd pelanggan yg dikenali sbgai fasiliti.

Ia bertujaan utk menyediakn kemudahn tambahn yg membolehkn rangkaian komunikasi menyediakn lebih prkhidmatn kpd pengguna srta mengawasi operasi dan penyenggaraan.

Jenis pensuisan yg digunakn di Malaysia ialah Stored Program Control (SPC).

Pensuisan SPC

Fungsi setiap blok;

Ingatan (Memory)- mnyimpankn status aktiviti p’guna dalam bntuk perisian.

Pengarah kawalan (Control Director)- aturcara yg mngawal dan mngarah kseluruhan sistem

Fail (File)- menyimpan mklumat byarn- menyediakan jadual2 khas utk prkhidmatn istimewa atau prkhidmatan2 lain.

DTMF/decodic- menyahkod isyarat yang dihasilkan semasa proses mendail.

Pengimbas (scanner)- mengesan status ganggang telefon dan pengisyaratan dari talian selular.

Pemacu (driver)- menyambung/memutuskan suis.- mmberi laluan kpd isyarat nada dan isyarat dail.

CPU (unit pemprosesan pusat)- mengawal dan mlaksanakn aturcara yg tlah diprogramkn.

Penjana nada/pendering- m’hasilkn isyarat pemberitahuan @ tanda panggiln.

Proses kendalian ibusawat SPC;

Apbila pmanggil A mngangkat gangang, talian pmanggil A akn mnjadi aktif dan dgn automatik dpt dikesan oleh pngimbas.

Pngimbas akn mngenalpasti kdudukn dan keadaan A pd CPU.

Apbila laporan diterima, CPU akn mnyemak laporan tntng A dan disimpan dlm ingatan.

Slps itu, CPU akn mnyambungkn laluan antra A dgn pralatn pnsuisn melalui pemacu.

Nada dail dripd pnjana nada dail akn dihantar ke A Apabila A mula mndail, nada dail akn dihentikn oleh

DTMF (Dual Tone Multi Frequency ) Digit2 nombor yg didial akn dihantr dan disimpan di

dlm ingatan. CPU akn mngenal pasti jenis panggilan dan

mnentukn destinasi. Slps nombor dial dihntar, pemacu akn memacu

pralatn pensuisn utk mnyediakn laluan antra A dan B.

CPU akn mmberi arahan kpd pndering utk m’hasilkn nada dering dan dihntar kpd penerima B. Pd masa yg sama, nada dering juga dihntar ke A.

Apbila B mngangkat ganggang, pngimbas akn mngesan isyarat mnjawap dan dihntar kpd CPU.

CPU akn mengarahkn pndering utk mmbrhentikan nada dering dan mula mncatit masa dan lokasi panggilan.

Slps prbualan, apabila samada A atau B meletakkn ganggang pengimbas akn mngesan isyarat pelepasn dan dihantar kpd CPU.

CPU pula akn mnyediakn bil (bayaran) dan rekod disimpn dlm fail.

Kelebihan SPC

Memudahkan kerja penyelenggaran dan pengawasan.

Pengisyaratan dari ibusawat dapat dikendalikan dengan lebih mudah dan berkesan.

Kos penyelenggaraan yang rendah. Prosesnya lebih cepat daripada kaedah manual.

Keburukan SPC.

Kerosakan yang sedikit boleh menyebabkan pemberhentian operasi ibusawat.

Memrlukan khidmat peralatan bangunan tambahan Perlu melatih semua pekerja mengenai teknik baru

dan cara pengendalian Penyelenggaran terlalu bergantung kepada

pembekal.

1.4. Pengisyaratan Pengisyaratan ditakrifkn sbgai pmindahn @

prtukarn arahn @ maklumat antra bhgian2 yg brbeza yg trdpt di dlm 1 sistem telekomunikasi.

Dlm sistem telefoni, bhgian2 yg trlibat dgn pengisyaratn adlh:

o Pemanggil dgn ibu sawato Ibusawat dgn ibusawato Ibusawat dgn yg dipanggil

2 jenis pengisyaratan yang biasa digunakan iaitu;

Pengisyaratan antara pemanggil atau yang dipanggil dengan ibusawat.

Pengisyaratan antara ibusawat dengan ibusawat.

Pngisyaratn antra pmanggil @ yg dipanggil dgn ibusawat

Antra pemanggil kpd ibusawat

Antra ibusawat kpd yg dipanggil

Antra yg dipanggil kpd ibusawat

Isyarat dripd ibusawat kpd pemanggil @ yg dipanggil (nada-nada khidmat piawai)

Pngisyaratn antra ibusawat dgn ibusawat.

Pengisyaratan Saluran Bersekutu (Channel Associated Signalling, (CAS)

CAS mrupakn 1 kaedah p’isyaratn dimana isyarat suara dan isyarat kwaln dihntar pd saluran @ litar yang sama.

Kaedah ini boleh dikawal oleh ibusawat digital atau bukan digital.

Kelajuan pengisyaratan adalah rendah.

P’isyaratn Saluran Sepunya(Common Channel Signalling, (CCS)

CCS mrupakn 1 kaedah p’isyaratn dimana isyarat suara dan isyarat kawaln dihntar melalui salurn yg brlainan.

Isyarat kawalan akn dikesan dan mlaksanakn tugas kawalan srta pnsuisn talian.

Kaedah ini dikawal spnuhnya oleh komputer.

CCS brtindak sbgai rangkaian data / isyarat yg brasingn utk mlaksanakn prtukarn isyarat2 kwaln antra komputer2.

BAB 2 : PENSUISAN & PENGISYARATAN

2.0. Pengenalan

saluran (trunk) digunakn utk mnerangkn sbarang talian yg mmbawa suatu panggilan.

2.1. Trafik

Keamatan Trafik (Traffic intensity) didefinisikan sebagai bilangan purata panggilan yang sedang berlangsung.

Unit ukuranya ialah Erlang. Bgi 1 kumpulan saluran (trunk), purata bilangn

panggilan yg brlangsung brgantung kpd bilangn panggilan yg dibuat dan jangkamasanya.

Jngkamasa panggiln biasanya dipanggil tempoh penahanan (holding time), sbb ia mnahan salurn talian telefon bgi masa trsebut.

Keadaan sbegini boleh trjadi apbila ksmua saluran sibuk dan x boleh mnerima panggilan lain, status ini dikenali sbgai ksesakan talian (congestion).

Dlm sistem pnsuisan seperti di ibusawat, sbarng pndailan trhdap 1 kumpulan saluran yg sesak x akn brjaya. Keadaan ini dipanggil sistem kehilangan-panggilan (lost-call system).

Perkadaran bagi panggilan yang hilang atau lengah yang disebabkan oleh kesesakan, diukur berdasarkan kepada perkhidmatan yang dibekalkan. Ianya dipanggil sebagai gred perkhidmatan - B (grade of service - B). Bagi sistem kehilangan-panggilan, gred perkhidmatan (B) boleh didefinisikan sebagai :-

2.2. Istilah dan Kiraan Teletrafik

Keamatan Panggilan (Call Intensity, Y)

Keamatan panggilan, Y, bermaksud jumlah panggilan yang ditawarkan per unit masa.

Ia diperlukan apabila menghitung keamatan trafik.

Bilangn Pnggilan Yg Dicuba (Number of call attemps, N)

Bilangn panggilan yg dicuba oleh p’guna mrupakn bilangn yg x terhad.

Ia mrupakn bilangn panggilan yg dibuat oleh pengguna pd satu-satu masa ttpi x brjaya disambungkn akibat kesibukn talian.

Berikut mrupakn kmungkinn situasi krosakn yg akn dihadapi ktika mmbuat panggilan:

Pe merupakan kemungkinan pemanggil A mengalami kerosakan .

Ps merujuk kepada kemungkinan kesesakan talian dan kerosakan teknikal.

Pn merujuk kepada ketiadaan jawapan dari yang dipanggil.

Pb merujuk kepada talian sedang digunakan.

Pa merujuk kepada talian berjaya disambungkan.

Bilangan Panggilan Yang Berjaya

maksud bilangn pendailan yg brjaya dicapai @ bilangn panggilan yg mana pengguna yg dipanggil berjaya dihubungi.

BAB 3 : SISTEM SELULAR

3.0 Pengenalan

Sistem Komunikasi Radio Selular merupakan satu bentuk komunikasi dua hala antara pengguna unit mobile dengan menggunakan penghantaran gelombang radio.

3.1. Prinsip Radio Selular

Konsep asas sistem radio selular : Menyediakan satu kawasan dengan

pemancar dan penerima. Membahagikan perkhidmatannya kepada

kawasan yanag lebih kecil yang dipanggil sel.

Stiap sel trdiri dri pnerima dan pmancar brkuasa rendahnya sndiri yg dipanggil ‘Radio Base Station’ (RBS) bgi mmbolehkn ia mnyediakn prkhidmatn kpd p’gunanya dlm liputn bbrapa kilometr prsegi.

Stiap sel disambungkn dgn talian telefon @ glombang mikro kpd Pusat Kawaln Utama yg dikenali sbgai ‘Mobile Telephone Switching Office’ (MTSO).

Ciri-ciri Sistem Komunikasi Radio Selular ; Apbila knderaan brgerak keluar dri 1 sel

kpd sel yg lain, maka scara automatik sistem akn mnsuiskn kpd RBS yg berikutnya.

Penerima pd stiap sel akn mengawasi kkuatan isyarat unit mobile trsebut. Apbila kkuatn isyarat jatuh ke paras bawh dripda aras yg ditetapkn @ rujukan, maka ia scara automatik akn disuiskn pd paras yg lebih tinggi melalui RBS yg trdekat.

Komponen2 asas Sistem Komunikasi Radio Selular yg trdpt dlm prkhidmatn komunikasi ialah Unit mobile, Radio Base Station (RBS) dan Mobile Telephone Switching Office (MTSO).

Fungsi2 bgi komponen asas ini adalh seprti berikut ;

Unit Mobile Mrupakn pralatn p’guna yg digunakn

utk mmbuat dan mnerima panggilan.

Radio Base Station (RBS) Mrupakn stesen sel pngawal-luar ‘site

controller’yg brfungsi mngikut arahan2 dri MTSO.

M’gunakn stiap saluran radio yg trdpt dlm stiap sel yg mrangkumi salurn suara dan saluran kawaln.

Mnyelia panggilan yg merangkumi pngawasn trhadp kualiti prcakapn dan pngukuran trhadp kkuatan isyarat suara.

Mnghantr dan menerima isyarat suara dan data dripda dan kpd pengguna.

Brtindak sbgai prantaramuka di antra pengguna dan sistem.

Mobile Telephone Switching Office (MTSO) Mrupakn pusat pnsuisan telefon brdigit

yg brtindak sbgai jantung kpd sistem

Mlaksanakn pnsuisan iaitu pnyambungn dan pmutusan antra rangkaian selular dgn rangkaian telefon awam.

Mnerima dan mmproses data2 yg diterima dripd RBS mrangkumi status unit2 mobile, data2 diagnostik, maklumat2 bil, data2 berteks dan sbagainya.

Mlaksanakn pngaliran bgi mnentukn sel2 yg sesuai dan saluran radio yg diprlukn apbila panggilan hndak dibuat.

Mlaksanakn pnyeliaan yg mnentukn dan mengemaskini lokasi2 unit mobile apabila brlaku prgerakn dripda 1 sel ke sel yg lain.

3.2. Unit Telefon Selular

5 bahagian utama unit telefon selular

Pemancar

Penerima

Synthesizer

Unit logik

Unit kawalan.

Pemancar

Merupakan pemancar FM berkuasa rendah, berjulat frekuensi 825 MHz hingga 845 MHz.

Terdapat 666 saluran penghantaran pada jarak 30 kHz antara satu sama lain.

Kuasa pancaran bagi antena radio mobile ialah 3 W manakala, bagi telefon bimbit kuasa pancarannya ialah 500 mW.

Penerima

Mrupakn penukar-brkembar (dual-conversion) superhetrodin.

Smasa pnerimaan isyarat dri RBS, kuasa pnerimaan unit telefon selular adlh rendah. Maka, penguat RF digunakan dalam penerima utk menaikan paras kuasa.

Julat frekuensi bgi penerima ialah 870.03 MHz hingga 870.98 MHz.

trdpt 666 saluaran pnerima pd jarak frekuensi 30 kHz antara satu sama lain.

Bgi stiap saluran, frekuensi pmancaran dan pnerimaan dibezakn pd jarak 45 MHz.

Frequency Synthesizer

Merupakan bhgian yg mnjana isyarat bgi p’gunaan pmancar dan pnerima.

M’gunakan litar PLL (Phasa Locked Loop), dimana osilator hablor akn mnyediakn frekuensi yg diperlukn.

Apbila 1 unit selular hndak menerima panggilan, komputer di MTSO akn memilih saluran yg x digunakan. Kemudian, MTSO akn m’hntar isyarat brkod digit kpd penerima.

Unit Logik

mngandungi litar kwln utama bgi unit selular. Bhgian ini m’gunakn mikroprosessor iaitu RAM dan

ROM. ia mengandungi litar tambahan yg digunakn utk

mntafsirkn isyarat dri MTSO @ sel, srta mnjana isyarat kwln bgi pmancar dan pnerima.

Unit Kawalan

Trdiri dripd speaker dan mikrofon, serta litar pendailan nada-sentuh (touch-tone).

Mikroprosessor di Unit Kawalan mngawal pparan LCD dan penunjuk2 di unit telefon bimbit.

Di samping itu, ingatn dlm mikroprosessor di Unit Kwln mmpu mnyimpan nombor yg kerap dipanggil dan juga sistem pndailan automatik.

3.3 Saluran Radio

mrupakn laluan 2 arah pancaran radio antra RBS dan unit mobile.

Stiap saluaran m’gunakn frekuensi yg brlainan utk pncaran dripd RBS dan 1 lgi pancaran dri unit moblie ke RBS.

bertujuan utk mengelakkn gangguan atau prtindihan isyarat p’hantar dan penerima.

2 jenis saluran radio :- Saluran kawalan Saluran suara

Saluran Kawalan

Stiap sel mmpunyai 1 saluran kwln yg hnya digunakn utk p’hantarn data (bukan suara).

Berfungsi utk mngawal aliran data scara brterusn apbila unit mobile di‘ON’kan.

Apbila p’guna brgerak dari 1 sel ke sel yg lain, trminalnya akn diselaraskn kpd 1 saluran kwln yg baru. Prtukarn ini brlaku scara automatik oleh ksemua sistem kwln yg broperasi dlm sistem trsebut.

Saluran kwln dgn kualiti pnrimaan yg trbaik akn dipilih dan trminal set mobile strusnya akn diselarskn kpd saluran ini sehinggalah kualiti penerimaannya brkurangn.

Saluran Suara

Mrupkn saluran yang membawa isyarat perbualan dan ianya digunakan semasa perbualan berlangsung.

mempunyai antara 7 hingga 23 saluran suara. fungsi lain bgi salurn suara :

pnjana nada SAT (Supervisory Audio Tone) psanan data pngesanan p’isyaratn nada p’hantaran ringging order

3.4 Antena

2 jenis antena yg digunakn di RBS : - Omnidirectional directional.

Omnidirectional

Merupakan antena yg mmpunyai kseimbangan dlm p’hntarn dan penerimaan isyarat.

Ianya digunakn di kwsn kurang pnduduk Kwsn liputannya brbntuk bulat dan stiap p’hujung

bulatn kwsn liputn akan brtindih antra 1 sama lain. Hnya m’gunakn 1 elemen sahaja.

Keberarahan ( Directional )

mempunyai sifat keberarahan, di mana pmancarn adlh pd arah2 yg trtentu.

Memerlukan 3 antena yg disusun scara brdekatn supaya stiap antena mmpunyai sudut 1200 liputan.

Ianya digunakan dikwsan yg luas penggunaanya seperti di bndar-bndar.

Omnidirectional Directional

Kwsan liputan berbentuk bulatan dan bertindih antara satu sama lain.

Kwsan liputan seimbang dan tersusun secara heksagon dan tidak bertindih.

Kwsan pancaran antena 3600 perRBS.

Kwsan pancaran antena 1200 perRBS.

RBS brkedudukn ditengah-tengah sel.

RBS brkedudukn dipinggir sel.

Digunakn di kwsan pendalaman.

Digunakn di kwsan bandar atau pengguna ramai.

BAB 4 : SISTEM SELULAR

4.0 Pemecahan Sel

mmbolehkn sel yg besar dibahagikn kpd sel² kecil yg dilengkapi dgn p’ghantar (RBS) brkuasa kecil.

Oleh itu, jarak ulangan p’gunaan semula frekuensi mnjdi lebih rndah dan jumlah saluran di antra kwsan akn brtmbah jauh melebihi kapasiti 1 sel besar yg asal.

Keadaan ini disbbkan oleh lebih bnyk pengguna di suatu kwsn.

Kebiasaan, pemecahan sel dilakukn di kwsn bndar, di mana p’gunaan telefon selular adlh lebih meluas.

Oleh yang demikian, lebih bnyk stesen RBS dan salurn disediakn.

Pemecahn sel besar ke sel kecil.

4.1 Paging

Maksud : Ktika anda mnerima p’gilan, telefon selular anda akn mmberi isyarat yg brmksud ada panggiln masuk.

merupakan pesanan saluran kawalan yg mngandungi Nombor Identiti Telefon Selular (Mobile Identification Number) dan secara x langsung, ia mmberitahu bhawa adanya p’gilan masuk.

Bagaimna MTSO brfungsi ? ? ? Nombor yg dihntar oleh pmanggil kpd

penerima akn diperiksa oleh MTSO. Kemudian, MTSO trsbut akn m’hntar isyarat

nombor yg dipnggil kpd semua MTSO lain. Stlh kdudukn pnerima diknalpasti, MTSO

brhampiran akn m’hantar Nombor Identiti Telefon Selular kpd RBS pemanggil. RBS trsebut akn m’hubungi nombor yg dipanggil.

Pnerima akn menerima paparan nombor si pmanggil pd telofon selularnya.

Pada masa yg sama, pmanggil juga akn mnerima paparan nombor yg dipanggil melalui RBSnya.

4.2 Hand-Off

Maksud : Apbila p’guna brgerak keluar dri sel asal ke sel brdekatn, beliau akn kehilangn prhubungn radio pd salurn kwlan sel asal. Trminalnya akn diselaraskn secara automatik pd saluran kawalan sel yg baru.

Proses hand-off dari suatu RBS ke suatu RBS :

4.3 Nisbah Isyarat per Hingar (SNR)

utk mnentukan kebrkesann p’operasian @ kebolehan sistem selular utk mmprbaiki semula isyarat yg lemah.

juga boleh mengesan kekuatan isyarat berbanding dengan hingar yang tidak diperlukan.

4.4 Proses Panggilan

Cara panggilan dari PSTN ke unit selular

Cara panggilan dari unit selular ke PSTN

Cara panggilan dari unit selular ke unit selular lain

4.5 Pelepasan Panggilan ( Call Release )

Ia mrupakn 1 proses dimana pemanggil menamatkn panggilannya.

MTSO akn mncari status yg baru kpd unit selular tersebut yg kini dlm keadaan normal.

Cara-cara pelepasan panggilan yang dibuat oleh unit selular :

4.6 Teknologi WAP

WAP atau Wireless Application Protocol, mrupakn peranti mudahalih tnpa wayar, yg menyediakan perkhidmatan mengakses maklumat terus dari sumber.

Antara peranti² mudahalih yg mmpu mngendalikn teknologi WAP :

telefon bimbit pager radio dua-hala Smartfon komunikator.

mmpu mngendalikn rangkaian² tnpa wayar sprti GSM, PDC, PHS, CDPD, CDMA, TDMA, DataTAC, iDEN dan lain-lain.

sistem p’operasi yg mampu mngendalikn WAP adalah PalmOS, EPOC, Windows CE, FLEXOS, OS/9 dan JavaOS.

syarikat yang mula² sekali brtanggungjwb trhdap pmbangunn dan prkembangn teknologi WAP adlh Unwired Planet, Nokia, Motorola dan Ericsson.

BAB 5 : GENTIAN OPTIK (FIBER OPTIC)

5.1 Pengenalan Gentian Optik

3 elemen utama dalam sistem komunikasi gentian optik iaitu :

sumber cahaya (Pemancar) gentian optik pengesan cahaya (Penerima)

Dlm pmancar gentian optik, punca² cahaya boleh dihasilkn melalui LED ( Light Emitting Diode ) @ ILD (Injection Laser Diode).

Mnkla, di bahagian pnerima, pngesan cahaya digunakn utk mngesan cahaya yg dipancarkn oleh punca cahaya. Pngesan cahaya yg biasa digunakn adlh Pin Diod, Avalanche Photo Diode (APD) atau Photo Transistor.

5.2 Talian Gentian Optik

Struktur binaan gentian optik terdiri daripada teras kaca (core) yang dilindungi oleh lapisan salutan (cladding ).

Teras kaca brfungsi sbagai media yg mrambatkn gelombang cahaya.

Lapisan salutan pula m’halng cahaya mnebus keluar dripd teras kaca.

Bahn yg digunakn utk pembuatan gentian ialah :

Kaca berasaskan silika Silika berbagai campuran dan plastik

berkualiti tinggi.

Teras Tunggal (Single Core)

Pelbagai Teras (Multi Core)

Keterangan gmbrjah diatas :

teras dikelilingi oleh pelindung yg dikenali sbgai salutan (cladding ). Bhgian ini digunakn utk p’hntarn maklumat dlm bntuk cahaya.

salutan mmpunyai indeks biasan yg lebih rendah dripd teras. Ia bertujuan utk mmastikan pngantaramukaan yg sesuai dicapai dan gelombang cahaya kekal melalui teras. Selain itu, pelindung bertujuan utk mnambahkn keahann teras gentian. Lapisan ini diprbuat dripd plastik yg brfungsi sbgai penebat.

Perbandingan di antara gentian optik dengan kebel logam

5.3 Sistem Gentian Optik Dan Kendaliannya

Rajah blok asas bg sistem komunikasi gentian optik

Isyart mklumat asal dlm analog akn ditukarkn ke dlm bntuk denyut² digital. Proses ini dilakukan dgn m’gunakn penukar analog ke digital (Analog Digital Converter, ADC).

Di bahagian Penghantar Punca Cahaya, denyut² trsbut akn ditukarkn dri bntuk voltan kpd arus dgn m’gunakn penukar voltan ke arus. Strusnya, arus ini akn ditukarkn kpd bntuk cahaya dgn m’gunakn punca cahaya seperti LED atau ILD. Keamatan cahaya bergantung kepada jumlah arus yang mengalir.

Penganding digunakn utk mnyambung punca cahaya dgn gentian optik.

Kini, sumbr cahaya trsbut akn disalurkn ke dlm gentian optik di mana, cahaya ini akn dipantulkn spnjng talian.

Di bhgian pnerima, p’ganding sekali lgi digunakn sbgai pnyambung antra gentian dan pngesan cahaya. Komponen pngesan cahaya sprti foto-sel, foto transistor @ APD akn digunakn sbgai pngesan sumber cahaya dri gentian. Cahaya trsebut akn ditukarkn semula ke bntuk arus dan sterusnya, ditukarkn ke bntuk voltan.

Isyarat voltan yg trhasil akn dikuatkn dgn m’gunakn penguat.

Isyarat voltn yg dihasilkn slpas penguat tidak mmpunyai bntuk denyut yg sebenar. Oleh yg

demikian, pmbentuk (shaper) diprlukn utk mmbntuk semula denyut trsebut.

5.4 Mod Gentian Optik

2 cara untuk m’klasifikasikn jenis² gentian optik : indeks pembiasan mod² yg trdpat pd stiap kabel

2 jenis Indeks kabel gentian optik iaitu: Indeks Langkah (Step Index) Indeks Gred (Graded Index)

Indeks Langkah (Step Index)

Indeks Langkah mrujuk kpd indeks pembiasan antaramuka bgi teras dan salutan.

Ini brmakna teras mempunyai indeks pembiasan yang malar, N1.

Mnakala, pula salutan mmpunyai indeks pembiasan yang malar, N2.

Gabungan kedua² indeks pembiasan ini (N1 dan N2) akn m’hasilkn prbezaan langkah.

Indeks Gred (Graded Index)

Indeks pembiasan bagi teras (core) adlh x tetap, N1.

salutan (cladding) gentian adlh tetap, N2. Indeks pmbiasan teras brubah dgn perlahan² dan

brterusn brpandukn kpd diameter teras gentian optik.

Apbila anda m’hampiri pd titik tengah teras, indeks pembiasannya akn meningkat scara prlahn², mncapai tahp maksimum di titik tengah teras dan kemudiannya mula menurun selepas melalui titik tengah tersebut. Ini akan membentuk satu separuh bulatan saiz seperti diameter teras.

5.5 Mod Kabel Gentian

2 kelasifikasi mod iaitu Mod Tunggal (single mode) dan Mod Pelbagai (multimode).

Dlm mod tunggal, sinaran cahaya hnya mngikut 1 laluan tunggal utk melalui pd teras gentian mnkala bagi mod pelbagai pula, sinaran cahaya dpt melalui bbrapa laluan di dlm teras gentian optik.

3 jenis kabel gentian optik yg biasa digunakn iaitu Indeks Langkah Pelbagai-Mod (Multimode Step Index), Indeks Gred Pelbagai-Mod (Multimode Graded Index) dan Mod Tunggal (Single Mode).

Indeks Langkah Pelbagai-Mod (Multimode Step Index)

Saiz teras : 50 - 100 m Sudut pantulan cahaya : Lebih tajam Lebar jalur : Kecil (15 MHz/km – 50 MHz/km) Jarak Penghantaran : Jarak dekat dan sederhana

(lebihkurang 50 km) Penghantaran isyarat : 300 M bit per saat Panjang gelombang () : 850 nm dan 1300 nm Sumber cahaya : Menggunakan ultraviolet sebagai

pembawa maklumat, kerana ia berkemampuan membawa lebih banyak data.

Penyambungan dan penyenggaraan : murah, serta mudah diperbaiki.

Aplikasi : Bnyk digunakn utk p’hntaran jarak dekat sprti bangunan, pejabat,LAN.

Indeks Gred Pelbagai-Mod (Multimode Graded Index)

Saiz teras : 50 - 85 m Sudut pantulan cahaya : Lebih kurang sama sprit

bntuk gelombang. Lebar jalur : 500 MHz/km – 1500 MHz/km Jarak Penghantaran : Jarak dekat dan sederhana

(lebihkurang 50 km) Penghantaran isyarat : 300 M bit per saat Panjang gelombang () : 850 nm dan 1300 nm Sumber cahaya : Menggunakan ultraviolet sebagai

pembawa maklumat, kerana ia berkemampuan membawa lebih banyak data.

Penyambungan dan penyenggaraan : murah, serta mudah diperbaiki.

Aplikasi : Bnyk digunakn utk p’hntaran jarak dekat sprti bangunan, pejabat,LAN.

Mod Tunggal (Single-Mode)

Saiz teras : 7 - 10 m Sudut pantulan cahaya : Linear dan kurang

pemantulan.

Lebar jalur : luas dan lebar sehingga bbrapa ribu MHz/km.

Jarak Penghantaran : Jarak jauh (lebihkurang 500 km)

Penghantaran isyarat : 1 G bit per saat Panjang gelombang () : 1300 nm dan 1550 nm Sumber cahaya : cahaya brkuasa tinggi seperti

cahaya laser utk p’hantaran jarak yg jauh. Penyambungan dan penyenggaraan : Pnyenggaraan

pnyambungan adlh rumit, kerana gentian yg halus serta memrlukn mikroskop utk memudahkn penglihatan semasa mnjalankn kerja.

Aplikasi : Jarang digunakan, sesuai untuk kegunaan komersil seperti Syarikat Telefoni.

5.6 Penyambungan dan penggandingan

Jenis pnyambungan yg digunakn ialah :-

Sejajaran lurah V (V grove allignment)-4 rod bulat mengelilingi gentian mmbntuk 4 lurah dan 4 titik sentuhan utk memegang gentian agar tetap di kdudukannya.

Pengisian menggunakan bahan-bahan anjal mengelilingi gentian -Logam ini terletak di dalam taper bush di kedua-dua hujung. Taper akan menekan logam anjal supaya ia dapat masuk kedalam bushnya. Daya tekanan ini akan menyebabkan penyambung bercantum sejajar pada satah yang sama.

Jenis penyambung dan pengganding yang sering digunakan dalam gentian optik, antaranya Penyambung SMA, SC, ST dan FC.

Penyambung SMA-merupakn pnyambung yg digunakn pd peringkat awal, brmulanya era gentian optik. Kini, ianya kurang popular.

Penyambung SC (Snap-in Single-Fibre Connectors)-digunakn utk pnyambungan gentian optik Mod Tunggal. -Kosnya murah -berkualiti sederhana -mempunyai daya ketahanan yang baik-Ia memberikan kedudukan yang tepat dengan pemegang logam (ferrule).

Penyambung dan pengganding ST (Twist on Single)-mnyerupai pengganding BNC (Banana Jack Connector).-digunakan pd gentian optik Mod Tunggal dan Mod-Pelbagai.-m’gunakn spring dan kekunci utk disambungkn dgn baik.

Pengganding FC (Fiber Connector) -juga dikenali sbgai pengganding PC.- Binaan asas bgi pnyambung ini hampir sama dgn ST ttapi x mmpuyai kekunci. -Malah digantikn dgn bebenang skru.-digunakn pada Mod Tunggal shja.

BAB 6 : GENTIAN OPTIK (FIBER OPTIC)

6.1 Proses Splicing

Proses splicing mrupakn proses utk mnyambung kedua² p’hujung gentian optik.

Kaedah splicing ini dpt mngurangkn kadar kehilangn maklumat dlm talian srta dpt mmperbaiki kecekapan sistem gentian trsbut.

2 jenis kaedah splicing iaitu Fusion Splicing dan Mechanical Splicing.

Tujuan kedua² kaedah ini adlh utk m’optimumkn proses splicing dri segi pnyambungan kedua² p’hujungan gentian.

Kaedah Fusion Splicing

Mrupakn Kaedah yg m’gunakn proses peleburan di prmukaan gentian optik dgn m’gunakn haba yg tinggi.

Gambr di bawah mnunjukn kdudukn gentian optik dlm lurah pembolehubah dan ttap. Kedua² p’hujung gentian dittapkn kdudukn yg sjajr melalui pembolehubah-mikro. Stlah diraptkn dan dibetulkn kdudukn maka brlakulah proses pncatuman melalui arka elektrik.

proses pengarkaan berperingkat

Peringkat permulaan : Gentian diletakkn scara lurus dan selari.

Peringkat penyusunan permukaan gentian : Elektrod yg berada brtentangn dgn gentian akn mengeluarkn arka brtenaga rendah. Ini brtujuan utk mnyediakn satu prmukaan yg sama rata pd kedua- dua penghujung dan meleburkan bahagian cladding dan penebat.

Peringkat pencantuman : Dgn hnya adanya bhgian teras gentian shja maka proses pncantuman akn dilakukn di mana, suatu arka brtenaga tinggi akn dibekalkn disekeliling gentian. Ini brtujuan utk mleburkn prmukaan teras gentian dan strusnya, dicantumkn.

Peringkat akhir : Stlah dicantum maka ia dibiarkn sejuk utk seketika. Pd ketika ini, elektrod x akn mngeluarkn sbarng arka. Kini dpt dilihat proses pncantuman yg sejajar selesai.

Kaedah Mechanical Splicing mrupakn 1 teknik pnyambungn kedua² hujung

gentian optik yg akn disusn dlm 1 garis lurus dan, celah di antra gentian optik trsebut akn diisi dgn epoksi @ lebih dikenali dgn‘epoxy resin’.

3 bhgian mechanical splicing iaitu Splicing tiub kapilari ketat,Splicing tiub kapilari longgar dan splicing lurah-V

Penyambung SC

Pengganding SC

Penyambung FC

Pengganding FC

Splicing tiub kapilari yang diketatkan

mnunjukn p’gunaan tiub kapilari jenis bulat dan mmpunyai saiz diameter dalamn tiub trsbut yg sedikit lebih besar dripd saiz diameter gentian optik.

brtujuan utk memudahkn penyuntikkn epoksi jenis lutsinar iaitu epoxy resin, di antra gentian optik dan tiub kapilari.

Epoksi ini akn mngukuhkn pelekatn di antra gentian trsbut scara mekanikal.

Teknik ini mmpunyai kadar khilangan sisipan yg rendah shingga 0.1 dB bgi gentian optik multimod gred indeks dan juga mod tunggal.

Splicing tiub kapilari longgar

M’gunakn tiub kapilari jenis segiempat srta saiz diameter kapilari yg lebih besar, utk memudahkn proses cantuman gentian optik.

Pd peringkat prmulaan epoksi akn dimasukn dlm kapilari dan sterusnya, diikuti dgn gentian optik. Mnkala, p’hujung gentian yg 1 lagi akn diletakkn ke dlm kapilari trsbut dan ditolak ke dlm shingga ia brtemu dgn p’hujung gentian yg sediada. Pd ketika ini, kedua² p’hujung gentian trsbut akn berada di penjuru kapilari.

splicing lurah-V

dilakukn dgn kedua-dua penghujung gentian dimampatkan.

kedua² p’hujung gentian akn diletakkn dibawah lurah-V dan strusnya, dimmpatkn dgn m’gunakn plat kaca yg mmpunyai prmukaan yg rata. Stlah proses pmampatn selesai, maka wujudlah 1 gentian yg pnjang.

6.2 Kehilangan Dalam Gentian Optik dikenali sebagai kehilangan instrinsik Trdpat 5 jenis kehilangan dlm gntian optic :

Kehilangan Dalam Kabel Kehilangan Dalam Splicing Kehilangan Disebabkan oleh Penyambung Kehilangan Disebabkan Bahan Kehilangan Isyarat

Kehilangan Dalam Kabel

Kesilapan penumpuan bagi teras

Brlaku apabila paksi teras dan gentian x sejajar (teras x brada di tengah gentian)

ia mnyebbkn brlaku kehilangan isyarat. Masalah ini ialah masalah utk gentian mod pelbagai

dan mod tunggal.

Bentuk teras kelihatan elips

Brlaku apbila gentian dipotong dan disambung kembali kpd orientasi teras, selalunya teras tetap tidak akan sepadan.

mnybbkn sedikit sinaran @ cahaya akn hilang.

Diameter teras(core) yg x sama

mnyebbkn kehilangan sinaran. Ttapi jika brlaku keadaan di mana, sinaran brgerak

dari teras brdiameter kecil ke teras brdiameter besar maka tiada khilangn yg akn brlaku.

selalu digunakn utk m’hntar sinaran shja.

Diameter pelindung(cladding) yg x sama

mnyebbkn saiz diameter pelindung yg berbeza di antara satu lapisan dgn lapisan yg lain.

Akibatnya, brlakulh ketidak sjajaran pd teras.

Kehilangan Dalam Splicing

Ketidaksejajaran longitud (Longitudinal misallignment)

dikenali sebagai pemisahan hujung permukaan mnyebbkan kehilangan kuasa isyarat yg disbabkn

oleh sinaran dari prmukaan yg trkeluar dan trsebar ke luar (bergantung kpd jumlah pnyebarn)

mnybabkn penyebaran hujung prmukaan ini akn mnjadikn keadaan Fabry-Perot interferometer yg brgantung kpd panjang gelombang dan jarak sebenar utk hujung prmukaan.

Ketidaksejajaran mendatar (Lateral misallignment)

brlaku dua penghujug gentian yg x disambungkn dgn betul @ sejajar semasa proses splicing dilakukn.

Hujung gentian yang tidak dipotong secara lurus (Fiber end not cut square)

brlaku apabila salah satu hujung gentian tidak dipotong secara lurus.

menyebabkan kedua² gentian x dpt disambung walaupun brada pd jarak yg paling dekat.

Ketidaksejajaran sudut (angular misallignment)

brlaku apabila kedua² p’hujung gentian optik x disambungkn scara tepat @ mendatar maka akn wujudlah satu sudut bukaan di antara kedua² gentian optik trsbut.

mnyebabkn kehilangan sinaran cahaya dri 1 gentian ke gentian yg lain.

Hujung gentian yang tidak rata (Fibre end irregular or rough)

mnyebabkn kedua² hujung gentian x dpt didekatkn dan seterusnya, mnyebabkn kehilangan sinaran cahaya.

Kehilangan Disebabkan oleh Penyambung

dikenali sebagai kehilangan sisipan (insertion loss). Punca utama adalah disebabkn oleh kesilapan dlm

pnjajarannnya, prmukaan gentian optik yg x elok @ kesilapan dlm memilih alat pnyambungan.

2 jenis kehilangn disebbkn oleh penyambung ialah Kehilangan Disebabkan Oleh Crimping dan Kehilangan Disebabkan Oleh Jarak.

Kehilangan Disebabkan Oleh Crimping

disebabkan oleh pencacatan dalam geometri teras itu sendiri.

Renyukkan pada gentian akan menyebabkan sinaran terlepas dari pelindung (cladding) .

BAB 7 : SATELIT

satelit ditakrifkan sbgai stesen komunikasi angkasa yg brada pd orbit trtentu diatas prmukaan bumi yg

brkeupayaan utk menerima isyarat, mnukarkn nilai frekuensi kpd nilai yg brbeza, mnguatkn dan strusnya mmancarkn semula isyarat gelombang radio trsbut antra stesen² di bumi.

7.2 Satelit Angkasa

Gambarajah blok asas bagi sistem komunikasi satelit

Sub-sistem Komunikasi trdiri dripd bbrapa buah transponder yg menerima

isyarat dripd bumi. Sub-sistem komunikasi trdiri dripda:

Penerima – mnerima isyarat asal (Up-link). Isyarat yg biasa diterima adlah isyarat suara, video @ data komputer.

Penukar frekuensi – menukar frekuensi yg diterima kpd frekuensi yg trtentu dgn mncampurkn isyarat yg diterima tadi dgn isyarat yg dihasilkan oleh osilator tempatan srta utk mengelakkan dripda frekuensi yg dipancar sama dgn frekuensi yg diterima.

Pemancar - isyarat yg ditukar tadi, dipncarkn semula ke stesen bumi.

Sub-sistem Bekalan Kuasa brfungsi sbgai pmbekal tenaga elektrik kpd sistem² dlm transponder, ianya terdiri daripada:

Panel Solar – menukarkn tenaga cahaya kpd tenaga elektrik, seterusnya mmbekalkn tenaga elektrik kpd bhgian Sub-sistem bekalan.

Bateri dan Pengecas – mrupakn sistem sokongan, jika brlakunya bekalan kuasa terputus.

Pengatur – membekalkan arus terus (dc) kepada semua bahagian subsistem

Penukar DC/AC & Penukar AC/DC – mmbekalkn arus terus (dc) atau ulangalik (ac) kpd sistem yg m’gunakannya.

Telemeteri, Pengesan dan Kawalan Sub-sistemBhgian ini mmbolehkn stesen di bumi mngawasi dan mngawal pralatn dlman yg trdpt di dlm satelit.

Telemeteri – digunakn utk m’hantar laporan semasa, brkenaan satelit dri ruang angkasa ke stesen bumi.

Pengesan dan Kawalan Sub-sistem – mmbolehkn stesen dibumi mngawal pralatan dan kndalian dri bumi. Pengawalan ini dilakukan dengan m’gunakn kod-kod trtentu. Ia dikawal dgn m’gunakn Aturcara Kawalan Induk (Master Control Program) melalui komputer.

Aplikasi Sub-sistem Trdiri dripd bberpa komponen yg istimewa,

mmbolehkn ssebuah satelit itu mnjalanka tugas² trtntu.

7.3. Satelit Bumi

Pengantaramuka Brfungsi utk mnyambungkn komponen antra stesen

bumi dgn rangkaian “terrestrial” (daratan).Pemprosesan Jalur Laluan

Memproses isyarat baseband dan hantar isyarat ke pemodulat dan menerima isyarat dri penyahmodulat.

Mngabungkn semua saluran telefon lalu m’hasilkn isyarat brformat multipleks.

Pemodulat Isyarat multipleks dimodulat dgn gelombang

pembawa utk m’hasilkn frekuensi IF (Intermediate Frequency), biasanya 70 MHz.

Penukar Tinggi (Up converter) Isyarat modulat digubah (up-converted) utk

menghasilkan frekuensi pembawa gelombang mikro yg diperlukn, (6 GHz atau 14 GHz).

HPA, High Power Amplifier isyarat pembawa akn dicampur dan isyarat jalur-

lebar (wideband) lalu akn dikuatkn. Isyarat kuasa jalur-lebar diganding kpd antena

melalui pendupleks, dimana antena yg brfungsi sbgai p’hantarn dan pnerimaan.

Sistem Suap Mnerangkn pemantul utama Memisahkn jalur p’hantar dan penerima. Memisah @ mncampur polarisasi dlm sistem dual

p’kutuban (polarized). Memberi isyarat ralat bgi sbhagian dri sistem

pengesan satelit.

LNA, Low Noise Amplifier Dlm cawangan penerima, isyarat wideband yg

diterima akn digunakn oleh LNA dan dihantar kpd pembahagi (divider network) utk memisahkn isyarat pembawa mikro yg trtentu.

Penukar-Rendah (Down-convertor) Menukar isyarat pmbawa gelombang mikro kpd

jalur IF dan hantar ke blok multipleks.

7.4. Transponder Fungsi asas transponder adalah sebagai penguat

dan penterjemah atau penukar frekuensi.

Antena penerima menerima isyarat asal iaitu up-link.

kemudiannya isyarat trsebut ditapis oleh Low-noise amplifier (LNA).

Isyarat yg ditapis tadi kemudiannya akn dicampurkn dgn isyarat yg dihasilkn oleh pengayun tempatan (Local Oscillator) dibhgian pncampur.

Isyarat yg telah dicampur tadi kemudiannya akn dikuatkn oleh power amplifier dan strusnya dihantar oleh antena pemancar ke stesen bumi.

BAB 8 : SATELIT

8.1. Istilah dan Maksud

Up Link dan Down Link

Isyarat asal yg dipancarkan dari stesen bumi ke satelit angkasa dikenali sbgai ‘up-link’.

isyarat brfrekuensi baru yg dipancarkan semula ke stesen bumi melalui satelit dikenali sbgai ‘down-link’.

Kebiasaanya nilai frekuensi down-link lebih rendah brbanding dgn frekuensi up-link.

frekuensi up-link menjangkau lebih kurang 6 GHz, mnkala frekuensi down-link pula bernilai lebih kurang 4GHz.

Footprint Footprint brmaksud patern radiasi @ kwsan liputan

bgi sesebuah satelit.

Sudut Dongak (Elevation Angle) adalah sudut yang wujud di antara garisan tangen

dari antena stesen bumi ke permukaan bumi, dan di antara stesen bumi ke transponder.

Ia mrupakn sudut putaran menegak bgi antena yg bersudut antara 0º hingga 90º

Sudut Azimuth diistilahkan sbgai pengarahan scara mendatar bgi

antena (0º - 360º). Biasanya ia diukur mngikut arah jam dri kutub utara

00, di mana kutub utara dijadikn sbgai rujukan.

8.2. Aplikasi Sistem Satelit

Antra aplikasi dlm system satelit ialah perhubungan video-conference, Radarsat, GPS, kajian cuaca, sistem pertahanan, komunikasi selular, komunikasi data dan lain-lain.

Global Positioning System (GPS) mrupakan penentu kedudukan menyeluruh @

sistem pelayaran yg pertama kali mmbekalkn ketepatn kedudukn 3 dimensi.

mmbekalkn satelit, stesen kawalan dan peralatan penggunaan.

Fungsi lain GPS : Kegiatan luar

- Digunakan sbgai alat utk mnentukn kdudukn dan arah dri suatu tempat pd muka bumi.

Bidang maritin- GPS dipasang pd kapal yg digunakn

sbgai maritin laut yg dpt mnunjukkn arah dan posisi kapal pd muka bumi, dan juga utk kperluan pnangkapn ikan dgn pnambahn alat sonar.

Sistem Pertahanan Satelit

Satelit Kajicuaca boleh mngukur pancaran lebar spektrum dlm

panjang gelombang elektromagnet.

para pengkaji cuaca boleh mndpat maklumat/data tambahan dgn mngkaji bntuk keadaan kelompak awan dgn m’gunakan ‘visual sensor’, permukaan bumi, awan, suhu srta kelembapan lapisan atmosfera.

BAB 9 : RADAR

Radar membawa maksud Radio Detection And Ranging.

Mrupakn pemancaran denyut² gelombang elektromagnetik melalui pengarahan antena di mana, sbhgian dripda denyut² gelombang elektromagnetik dipantul semula ke radar apbila trkena pd ssuatu prmukaan objek @ sasaran.

radar amat popular dalam aspek pengesanan sasaran, pengiraan jarak sasaran dan menentukan arah atau bering sasaran

9.2. Kendalian Dan Gambarajah Blok Radar

Radar Primer Sistem radar primer juga dikenali sbgai monostatik.

Penjana frekeuensi, pemasa dan kawalan mnjana frekuensi dan isyarat segerak utk mnentukn

masa utk pemancar mnembak isyarat, mnyeragamkn sela masa bgi sistem lain.

Penghantar menjana isyarat radio utk dipancarkn pd sasaran. juga bertindak sbgai penguat utk mnguatkn isyarat

rendah dan seterusnya, dipancarkn. Pemodulat

brtindak sbgai suis pembuka dan penutup bgi m’hantar denyut pd sasaran.

Dupleks (Duplexer) brtindak sbgai suis yg m’aktifkn pemancar @

penerima pd masa yg berlainan. Antena

akn menumpukn isyarat pancaran pd alur sempit (narrow beam) dan strusnya dipancarkn ke sasarn.

Mnkala isyarat gema yg diterima dari sasaran akn ditumpukn pd antena dan strusnya dihantar ke penerima.

Kawalan antena akn mngawal kdudukn antena dri sudut dongakan

dan azimuth agar sasaran dpt ditemui.Penerima

Isyarat yg diterima akn dikuatkn serta ditapiskn dripda hinggar dan jalur frekuensi yg x dikehendaki.

Pemproses data Ia mmproses dan mnyimpan data yg diperolehi. Kemudian data trsebut digunakn utk mngenalpasti

kdudukn sasaran dlm kordinat.

Paparan Mnunjukn kedudukan 1 sasaran pd skrin. Maklumat diperolehi dripda pemproses data.

Kendalian Radar primer :

Semasa p’hantarn denyut, pemasa mula diaktifkn. Di mana denyut pancaran dari antena akn

ditumpukn oleh gandaan antena dan strusnya dirambat ke sasaran.

Denyut ini berada di atmosfera pd halaju cahaya dan mmpunyai medan elektrik dan magnetik pd kadar 120∏ (377 ohm).

Apbila gelombang denyut trkena pd sasaran maka ciri-ciri medan magnetik dan elektrik akn trganggu, akibatnya trdpt pantulan dripda sasaran.

Gelombang pantulan ini kemudian akn brgerak menuju ke antena.

Antena mula menumpukn gelombang trsebut dan strusnya, mnukarkn kpd isyarat denyut.

Penerima akn menapis isyarat yg x dikhendaki dan sterusnya, mnguatkn isyarat trsebut.

Isyarat pantulan kini, diproses dan ditrjemahkn pd skrin paparan.

Pd masa yg sama denyut pantulan akn dibandingkn dgn denyut p’hantarn dgn m’gunakn pemasaan.

Radar Sekunder radar sekunder dikenali sbgai bistatik. Fungsi bistatik hampir sama dgn monostatik, hanya

bistatik x mmpunyai dupleks. Transponder atau beacon juga digelar sbgai RACON,

atau radar beacon.

Kendalian Radar Sekunder : rajah blok ini trdiri dripda peluru brpandu, pelantar

pemancar dan sasaran. Pelantar pemancar peluru mrupakn radar pemancar

mnkala penerima pula diletakkn pd peluru antena hadapan penerima.

Kini pemancar pelantar akn m’hantar isyarat ke sasaran, akibat dripda itu, hasil pantulan isyarat dripda sasaran akn diterima oleh antena hadapn peluru brpandu.

Pd masa yg sama pelantar pemancar akn m’hantar isyarat pancarn kpd antena rujukn belakang, peluru brpandu.

Apbila kedua² isyarat trsbut telah diterima oleh peluru brpandu maka kedua² isyarat trsebut akn dikuatkn.

Denyut dri penerima hadapn dan penerima rujukn akn dibandingkn oleh pmproses isyarat dan strusnya, disimpan.

Nilai prbandingn kedua² isyarat trsbut akn m’hasilkn anjakan doppler.

Anjakan doppler ditakrifkan sebagai perubahan nilai frekeuensi akibat daripada pantulan sasaran dan dirujuk kepada frekuensi asal (denyut pemancar).

Perbezaan Radar Primer Dengan Sekunder

BAB 10 : RADAR

10.0 Pengenalan Sistem radar boleh dikategorikn kpd 2 jenis iaitu

radar gelombang-terus (continuous wave, CW) dan radar denyut.

10.1 Radar Gelombang-Terus (CW)

isyarat yg dipancarkn dlm bentuk gelombang sinus. Gelombang sinus ini mrupakn gelombang mikro dgn

amplitud yg tetap dan berterusan. Gema yang dihasilkan juga dlm bntuk gelombang

sinus dgn amplitud tetap pd frekuensi yg sama. Ttapi dlm denyut gema, amplitudnya adalah lebih

kecil. Gelombang sinus amplitud tetap brgerak brterusan

pd unit radar. Brfungsi utk mngesan prgerakn kapal terbang,

kapal laut, kereta dan lain² dgn isyarat trpantul mngalami perubahan frekuensi. Perubahan frekuensi di antara isyarat trpancar dan isyarat trpantul digunakn utk mnentukan kelajuan sasaran. Ini adlah mrujuk kpd kesan doppler.

Kesan doppler mrupakan anjakan frekuensi yg brlaku apbila trdpat prgerakan relatif di antra stesen pemancar dan objek sasaran.

Dlm radar CW, kesan doppler mnyediakn pemodulatan frekuensi pembawa. Utk mmbolehkn frekuensi brubah, objek yg dilihat mestilah brgerak kehadapn @ semakin jauh dripda unit radar.

Kebaikan radar CW adalah ia brkebolehan utk mengukur kelajuan objek sasaran.

Rajah blok radar ‘continuous wave’

Antena Keluaran & Antena Masukan Antena ini mmbuat pusingan denyut dripda

pemancar, brsinar di dlm alur yg lurus (directional beam), mngambil semula gema dan m’hantarnya ke penerima dgn khilangn yg rendah.

Sistem Antena ini mrangkumi talian p’hantarn pandu gelombang dripda pemancar ke antena dan talian phantarn pandu gelombang dri antena ke penerima.

Penerima Semasa penerima mngesan sasaran, ia menerima

isyarat gema yg lemah dripda antena masukan kemudian mnguatkannya,mngesan sampul denyut, mnguatkn isyarat denyut dan m’hantarnya ke paparn.

fungsi utama penerima ialah menukarkn frekuensi isyarat gema yg diterima kpd frekeunsi yg rendah supaya mudah utk di kuatkn.

Pemancar Pemancar menjana denyut yg brkuasa tinggi. Kuasa yg diperlukn, ia diperolehi dgn m’gunakn

pengayun gelombang mikro brkuasa tinggi. Contohnya magnetron @ klystron.

Pembeza Membezakn antara isyarat masukan dgn isyarat yg

hendak dipancarkn.Keluaran

Digunakn utk menerima isyarat yg masuk dripda penerima utk menghasilkn maklumat paparan .

10.2 Radar Denyut Isyarat yg dipancarkn adlah dlm bentuk 1 denyut.

Isyarat trpancar dan gema brgerak scara berjujukn (denyut gema brlaku slpas denyut trpancar).

Lebar (W) denyut adlah pendek iaitu brgantung kpd kegunaan.

Ianya kurang dripda mikrosaat (μs) @ bbrapa mikrosaat.

masa diantara denyut terpancar dikenali sbgai masa pengulangan denyut (PRT – pulse repetition time).

dri PRT, nilai frekuensi pengulangan denyut (PRF – pulse repetition frequency) boleh ditentukan.

Nisbah lebar denyut, W berbanding PRT dikenali sebagai kitar pusingan (duty cycle).

Rajah blok radar denyut

Dlm radar denyut operasi, kndalian dikawal oleh pnyegerak, di mana ia mmulakn denyut bgi pemancar. Dan pd masa yg sama, pnyegarak juga mngawal logik picuan, pemproses isyarat (signal processor) dan pemapar (display).

Penyegerak juga brfungsi sbgai frekuensi rujukan yg digunakn dlm exciter utk mnjana isyarat pandu RF.

Frekuensi pembawa (fo) ke pemancar adlah mrupakn isyart pengayun tempatan yg digunakn utk pnukarn isyart trsbut ke frekuensi prtengahan (fc) dlm penerima superheterodin.

Sistem ini brkaitan dgn tempoh scara logik krana exciter mnetapkn frekuensi pmancaran fasa sejajr dgn isyart pengayun tempatan.

Denyut pmancarn dijanakn dgn pemacu exciter (fr), ketika denyut dibekalkn oleh pemodulat dan pmancar oleh penyegerak. Maka denyut ini, akn dihantr ke antena melalui pendupleks.

Pd masa yg sama, RF suis akn mnyambungkn pemancar dgn antena ktika denyut p’hantaran.

Antena yg digunakn adlh jenis pmantul parabola yg mngarah scara mekanikal.

Isyart yg ditrima, dripd antena akn dihntar ke penerima melalui pendupleks, yg mana x m’hubungkn pemancar dgn meletakkn laluan khilangan-rendah pd trminal penerima.

Pnguat gangguan rendah digunakan pd masukan penerima.

Mixer akn mmbuat penukaran ke frekuensi pertengahan (IF).

Mngikut penguatan dlm unit desibel (dB), isyart yg dihantar ke pemprosesan isyarat, adlh utk mmperolehi nilai optimumnya.

Keluaran di paparan trdiri dripd gema sasaran, kmunculan pd lokasi, kedudukn dan sudut sasaran.

Array radar diprogramkn utk mlaksanakn brbgai fungsi sprti rangkaian pantas, pnjejakn sasaran srta panduan bgi galangan peluru brpandu.

10.3 Penggunaan RadarTrdapt plbagai aplikasi radar yg dpt digunakn :

Radar cuaca Radar astronomi Radar untuk keselamatan pelayaran. Radar pengukur ketinggian Radar kawalan lalulintas udara