7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
1/22
LAPORAN TUTORIAL
BLOK THT SKENARIO I
ADUH, TELINGAKU SAKIT!
Kelompok X
Adityo Kumoo "ti G##$%##&
Ali'i( S"y")di *ei"(yi'" G##$%#$+
A)dik" P"t"m" G##$%#-
Deo)ik" Ai(.iek" Puti G##$%#-$
De/it" 0u)ieke Puti G##$%#-%
K"i)" 1"d2il"2 A2m"d G##$%$-
N"il"tul Ai'"2 G##$%$-$
Rid2")i R"2m" 34 G##$%#$
T"")id" H")i'"2 G##$%%
0")i D5i P"ti5i G##$%%$
3i).e)tiu( No/i") Romilio G##$%%-
6"k" "u2" 1id"u( G##$%7&
Tuto8 d4 A)ik Le(t"i *4Ke(
1AKULTAS KEDOKTERAN
UNI3ERSITAS SEBELAS *ARET SURAKARTA
TAHUN #$&
DA1TAR ISI
1
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
2/22
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
3/22
ADUH, TELINGAKU SAKIT!
Seora aa" #a"$%#a"$ &'$a ( )a*& +$a-a $&a "e /ra")e" +o")er &0&0.
Ber+a'ar"a "e)eraa $& /a'$e +$"a)a"a a*-a /a'$e +$a-a "e +o")er "area "e#&*a
)e#$a "aa "e#&ar a$ra "&$ "e)a#, )$+a" era& &'&" 'ea" )$a *ar$ a #a#&.
See#&0 )$0 "e#&*a )er'e&), /a'$e +e0a0 +a 0ee#&* )e#$aa 'a"$). Pa'$e
0ea#a0$ a)&" /$#e" 'ea" *ar$ a #a#&. Sea" 'a)& )a*& )era"*$r /a'$e 'er$ a)&"
/$#e" 0$$0a# 'ea 'e"a#$. R$-aa) "e#&ar a$ra +ar$ )e#$a 'ee#&0a +$'a"a#.
Pa+a /e0er$"'aa $'$" +$+a/a)"a5 "e'a+ara o0/o' 0e)$', )a+a 6$)a# +a#a0 a)a'
or0a#. Pa+a /e0er$"'aa )e#$a +ea o)o'"o/$ +$+a/a)"a )e#$a "aa #$a )e#$a
#a/a, )a0/a" 'e"re) 0&"o/&re, +a )a0/a" /erora'$ 0e0ra )$0/a$ 'e)ra#
7pulsating point 89. Pa+a /e0er$"'aa r*$o'"o/$ a)er$or +$+a/a)"a 'e"re) 'ero0&"o&',
"o"a $er$or oe+e0a, *$/ere0$', 'e/)&0 a'$ +e6$a'$ 7%9, /a#a)a# /*eo0eoa %:%. Pa+a
/e0er$"'aa )eoro" +$+a/a)"a )o'$# T3%T3, *$/ere0$', "r$/)a 0e#ear, +e)r$)&' 8. Pa+a
/e0er$"'aa "e#ear e)a* e$ #e*er )$+a" +$+a/a)"a #0/*a+eo/a)*.
Pe0er$"'aa /e&a +ea ro)e Ke/a#a La)era# o"&' A+eo$+, )a0/a"
a0arasoft tissue mass+$ re$o a'oar$, +$&r$a$ *$/er)ro$ a+eo$+, +ea A:N ra)$o
;.(.
3
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
4/22
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
5/22
4. Baa$0aa /a)o$'$o#o$ a$ra "&$ "e)a# a "e#&ar +ar$ )e#$a e'er)a
/ee#a'a 0aa0%0aa0 a$ra )e#$aC
=. Baa$0aa $)er/re)a'$ /e0er$"'aa $'$", r*$o'"o/$ a)er$or, )eoro", +a
/e0er$"'aa /e&a Ke/a#a La)era#C
>. Baa$0aa *&&a #$0/*a+eo/*a) +ea "e#&*a +a 0e"a$'0eaC. A/a 'aa $+$"a'$ +a "o)ra$+$"a'$ +ar$ o)o'"o/$ +a r*$o'"o/$ a)er$orC
(. Baa$0aa *&&a "e&r$aa *$/er)ro$ a+eo$+ +ea "e#&*aC
@. A/a +$ao'$' a+$ +a +$ao'$' "era 'er)a /ea)a#a"'aaaaC
. La"a* III. Meaa#$'$' /er0a'a#a*a +a 0e0&a) /era)aa 'e0e)ara
0eea$ /er0a'a#a*a 7)er'e&) +a#a0 #a"a* II9
1. Baa$0aa aa)o0$, *$')o#o$, +a $'$o#o$ +ar$ '$')e0 a&+$)$6aC
a. Aa)o0$ ora /e+eara
A&r$"e# 7+a& )e#$a9
-
Ter+$r$ +ar$ )a ra-a +a "$)- Ter+a/a) "o"*a, )ra&', a)$)ra&', *e#$, a)$*e#$ +a #oe'
- F&'$ &)a0a a&r$"e# a+a#a* &)&" 0ea"a/ e#o0a '&ara +a
0eara*"aa "e +a#a0 MAE
Mea)&' A&+$)or$&' E"')era# 7#$a )e#$a #&ar9
- Paa 8 2, = 0, ere)&" *&r& S
- 1:3 a$a #&ar )er+$r$ +ar$ )a ra-a, aa" )er+a/a) "e#ear
0$a" +a "e#. Ser&0e
- 2:3 a$a '$'aa )er+$r$ +ar$ )a 7 )e0/ora# 9 +a 'e+$"$)
"e#ear 'er&0e.- Ra0&) *a#&' +a 'er&0e er&'$ &)&" 0eea* 'eraa
"e$# 0a'&".
- MAE $$ &a er&'$ 'eaa$ &er )er*a+a/ /er&a*a
"e#e0aa +a )e0/era)&r a +a/a) 0ea& e#a')$'$)a'
0e0ra )0/a$
Me0raa T0/a$
Ter+$r$ +ar$ ar$a $ro'a e#a')$
- Be)&" &+ar +a e"& +ar$ #&ar
-
Ter+a/a) a$a a +$'e&) /ar' #a"'$+a, /ar' )e'a +a &0o.- Re#e" a*aa "e ara* "$r$ a0 )&&* +a a0 #$0a "e "aa
- D$a$ 4 "-a+ra a)a' +e/a, a)a' e#a"a, a-a* +e/a +a
a-a* e#a"a
- Ber&'$ 0eer$0a e)ara '&ara +a 0eer&'"aa /a+a )a
/e+eara
Ta%)a Pe+eara
- Ter+$r$ +ar$ Ma#e&', I&' +a S)a/e'
- Mer&/a"a )a )er"e$# /a+a )&&* 0a&'$a.
- Ber&'$ 0e&r&"a a0/#$)&+o e)ara a +$)er$0a +ar$
0e0ra )0/a$ +a 0eer&'"aa "e+e#a o6a#
5
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
6/22
a6&0 T0/a$
Mer&/a"a r&aa a er*&&a +ea )a Ma')o$+,
'e*$a $#a )era+$ $e"'$ /a+a )e#$a )ea* +a/a) 0ea#ar 0ea+$
0a')o$+$)$'
T&a E&')a*$&'- Ber0a +ar$ r&a )0/a$ "e ara* a-a* 'a0/a$ a'oar$
- S)r&")&r 0&"o'aa 0er&/a"a "e#a&)a +ar$ 0&"o'a a'oar$
- T&a +a/a) )er)&)&/ /a+a "o+$'$ /e$"a)a )e"aa 'eara
0e+a+a".
- T&a $$ )er&"a 'aa) 0ee#a +a er'$
- Ber&'$ &)&" 0eaa "e'e$0aa )e"aa &+ara +$ #&ar )&&*
+ea +$ +a#a0 )e#$a )ea*
Ko"#ea
-
S"a#a 6e')$$ a er*&&a +ea 6e')$ar er$'$/er$#0/*.
- S"a#a )0/a$ a era"*$r /a+a e+e#a a), er$'$ /er$#0/*
- S"a#a 0e+$a : +&")&' "o"#ear$' a er$'$ e+o#0/*
- Da'ar '"a#a 6e')$$ +$'e&) 0e0ra a'a#$', +$0aa )er+a/a)
ora or)$ +a 'e# ra0&) 'eaa$ ora /e+eara
Kaa#$' Se0$ S$r"ar$'
- Ter+$r$ +ar$ 3 +&")&' 'e0$'er"ar, 0a'$%0a'$ er&& /a+a
a0/a.
- Pa+a a0/a )er+a/a) 'e# ra0&), "r$')a +a "&/a
- Ber"a$)a +ea '$')e0 "e'e$0aa )&&* +a#a0 *a# ro)a'$
e')$a
Ter+$r$ +ar$ 'a"&' +a &)r$"e# a 0ea+& 0aa. Ber"a$)a
+ea '$')e0 "e'e$0aa )&&* +a#a0 *a# /o'$'$. I)a* a0a%a0a
a$a +ar$ )e#$a a+a, "a#a& e#&0 e#a' '$#a*"a a+a ar$ #a$
0a)er$ )e)a a0a a$a%a$a a )er+a/a) /a+a )e#$a.
'e"ara a"& a"a 0e"#a'$$"a'$"a a$a%a$a )e#$a a "&
)$'"a +$ a)a' )er0a'&" "e+a#a0 "a)eor$ a/aC a/a"a* aa)o0$ )e#$a
#&ar, aa)o0$ )e#$a )ea*, a)a& aa)o0$ )e#$a +a#a0C. a"& a*a'
'a)& /er'a)& a*, 0a$ +ar$ aa)o0$ )e#$a #&ar +&.
. H$')o#o$ ora /e+eara
Te#$a a+a#a* ')r&")&r "*&'&' &)&" /e+eara, "e'e$0aa, +a
/e0e#$*araa "e'e$0aa. S$')e0 /e+eara )er+$r$ Dr$ )$a a$a
&)a0a5 )e#$a #&ar, )e#$a )ea*, +a )e#$a +a#a0.
Te#$a Da#a0 Ga0ara /ere'ara%#e0a* 0e0/er#$*a)"a
"ara")er$')$" #a$r$ +$ )e#$a +a#a0. Lar$)*&' o''e&' o*#ear$'
er/&)ar 0ee#$#$$ '&0& /&'a) )a '/o$o'a a +$'e&)
6
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
7/22
0o+$o#&'. D$ +a#a0 0o+$o#&' )er+a/a) a#$o '/$ra#e, a )er+$r$ +ar$
aa" aere $/o#ar a)a& e&ro 'e'or$". De+r$) +ar$ e&ro $/o#ar $$
0e&r +a 0eara$ 'e# ra0&) a )er#e)a" +$ a//ara)&' /e+eara
a$)& ora or)$. A"'o +ar$ e&ro%e&ro aere $$ 0ea)& +a
0e0e)&" 'ara "o"#ear, a )er#e)a" +$ 0o+$o#&'.
Lar$)*&' o''e&' )e#$a +a#a0 +$a$ +&a roa &)a0a o#e* #a0$a
'/$ra#$' o*#eae +a 0e0rae a'$#ar. La0$a '/$ra#$' o*#ea#e
0eoo# +ar$ 0o+$o#&' 'e"$)ar 'e/ar&* a#a "e +a#a0 #&0e 'a#&ra
"o"#ea. Me0rae a'$#ar er#a&) +ar$ #a0$a '/$ra#$' o*#eae "e
#$a0e)&0 '/$ra#e, a$)& /eea#a ar$a $"a) /er$o')e&0 +$ +$+$+
#&ar er)a "aa# "o"#ear.
D$+$ #&ar '"a#a 0e+$a +$e)&" o#e* '&a)& +aera* 6a'ar a$)&')r$a 6a'ar$'. E/$)e# er)$"a) a 0e#a/$'$ ')r$a 6a'ar$'
0ea+& '&a)& aa0a "a/$#er $)rae/$)*e#$a# a )ere)&" +ar$
/e0&*%/e0&* +ara* a 0e+ara*$ ar$a $"a) +$ #$a0e)&0
'/$ra#e. L$a0e)&0 '/$ra#e 0ea+& 'era) "o#ae, $ro#a')
er/$0e, +a aa" /e0&* +ara*.
A)a/ +&)&' o*#ear$' +$e)&" o#e*0e0raa 6e')$ar$' )$/$', a
0e0$'a*"a +&")&' "o"#ear$' +ar$ +&")&' 6e')$ar$'. Me0rae
6e')$ar$' )ere)a +ar$ #$a0e)&0 '/$ra#e +$ +$+$ #&ar +&")&'
"o"#ear$' a )er#e)a" +$a$a a)a' ')r$a 6a'"ar$' *$a /er$o')e&0
)ea# #a0$a '/$ra#$' o*#eae +e"a) #$0&' '/$ra#$'.
L$0&' '/$ra#$' a+a#a* 0a''a )ea# ar$a $"a) /er$o')e&0 #a0$a
'/$ra#$' o*#eae a 0e#&a' "e +a#a0 +a 0e0e)&" +a'ar +&")&'
"o"#ear$'. L$0&' '/$ra#$' +$#a/$'$ o#e* e/$)e# a )a0/a" '$#$+r$' +a
+$)&a o#e* /er#&a'a #a)era# #a0$a '/$ra#$' o*#eae. Per#&a'a #a)era#
e"')ra'e#ar e/$)e# #$0&' '/$ra#$' 0e#e$*$ #$0&' '/$ra#$' 0e0e)&"0e0rae )e)or$a a 0e&)&/$ )ero-oa '/$ra# +a#a0 +a 'eaa$
ora&0 '/$ra#e.
Me0rae a'$#ar a+a#a* ar$a $"a) 6a'ar a 0e0e)&"
+$+$ a-a* +&")&' "o"#ear$'.
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
8/22
6e')$ar$', +&")&' "o"#ear$', +a +&")&' )$0/a$. Me0rae 6e')$ar$'
)$/$' 0e0$'a*"a +&")&' "o"#ear$' +ar$ '"a#a 6e')$e. Me0rae a'$#ar
a #e$* )ea# 0e0$'a*"a +&")&' "o"#ear$' +ar$ +&")&' )$0/a$.
Me0rae a'$#ar )ere)a +ar$ ar$a $"a) #$a0e)&0 '$/are
*$a #$0&' '/&ra#e' )ea#. Me0rae a'$#ar 0eo"o ora&0
'/$ra#e +ea 'e# ra0&) 'e'or$"a +a 'e# /e&a. Me0rae
)e)or$a )er&r +ar$ #$0&' '/$ra#$'. Me0rae )e)or$a 0e&)&/$ 'ea$a
ora&0 '/$ra#e +ea 'e# ra0&). Se# a#$o '/$ra#e $/o#ar 'e'or$"
)er#e)a" +$ "o"#ea er)a. A"'o aere +ar$ 'e# a#$o '/$ra#e era#a
0ee0&' #a0$a '/$ra#$' "e ora&0 '/$ra#e )e0/a) +e+r$)%+e+r$)a
er'$ao' +ea 'e# ra0&).
. F$'$o#o$ ora /e+eara
Ge#o0a '&ara +$)er$0a +a +$"&0/"a o#e* +a& )e#$a
7a&r$a9, "e0&+$a +$'a#&r"a "e 0e0ra )0/a$ 0e#a#&$ 0ea)&'
a&')$&' e)er&'. Saa) 0ea/a$ 0e0ra )0/a$, e#o0a '&ara
a er)e"aa )$$ +a re+a* er'e#a 'e#$ 0eea"a e+a
)e#$a a 'aa) /e"a )er'e&) 0ee"&" "e#&ar%0a'&" 'e$ra0a +ea
re"&e'$ e#o0a '&ara. Ke)$"a 0e0ra )$0/a$ ere)ar 'eaa$
re'/o' )er*a+a/ e#o0a '&ara, ra)a$ )a%)a )er'e&) &a
erera" +ea re"&e'$ 'a0a, 0e0$+a*"a re"&e'$ era"a )er'e&)
+ar$ 0e0raa )$0/a$ "e e+e#a o6a#. Ta ')a/e' a ere)ar
0a'&"%"e#&ar +ar$ )$"a) o6a# 0e$0"a e)ara /a+a /er$#0/* +$
'a#a 6e')$$.
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
9/22
"o0/ar)e0e a-a*, )e0/a) e#o0a )er'e&) 0eea"a e+e#a
&+ar 0eoo# "e #&ar &)&" 0e"o0/e'a'$ /e$"a)a )e"aa.
Ke)$"a ')a/e' erera" 0&+&r +a 0ear$" e+e#a o6a# "e #&ar, /er$#$0e
0ea#$r "e ara* a er#a-aa 0e&a* /o'$'$ e+e#a &+ar "e ara*
+a#a0.
Pa+a a#&r "e+&a, e#o0a )e"aa re"&e'$ a er"a$)a +ea
/eer$0aa '&ara 0ea0$# a#a /$)a'. Ge#o0a )e"aa +$
"o0/ar)e0e a)a' +$/$+a*"a 0e#a#&$ 0e0raa 6e')$ar$' a )$/$',
"e +a#a0 +&")&' "o"#ear$' +a "e0&+$a 0e#a#&$ 0eraa a'$#ar$' "e
"o0/ar)e0e a-a*, )e0/a) e#o0a )er'e&) 0eea"a e+e#a
&+ar 0eoo# "e #&ar%0a'&" era)$a.
Me0ra a'$#ar$' a )er#e)a" +e"a) )e#$a )ea* #e$* /e+e" +a"a"&, a"a ere)ar $#a a+a e)ara +ea a+a re+a*. Ha# $$ +a/a)
+$$ara)"a +ea 'ear $)ar a /e+e" +a )ea, a"a ere'oa'$
+ea a+a )$$. Ge)ara a era+a )$$ /a+a /er$#0/ 'a#a
6e')$$ a"a 0e#$)a'$ 0e0raa 6e')$ar$' a )er#e)a" +e"a) "e
)e#$a )ea*. Sea#$"a a+a re+a* a"a 0ee)ar"a a$a
0e0raa a'$#ar$' +$ +aera* a/e. Ge)ara $$ "e0&+$a a"a )&r& "e
/er$#0/ 'a#a )0/a$, "e0&+$a "e#&ar 0e#a#&$ )$"a/ a) "e )e#$a
)ea* &)&" +$re+a0.
Karea ora or)$ 0e&0/a /a+a 0e0raa a'$#ar$', 'e-a")&
0e0raa a'$#ar$' ere)ar, 'e#%'e# ra0&) &a erera" a$" )&r& +a
ra0&)%ra0&) )er'e&) a"a 0e0e"o" "e +e/a +a e#a"a
'e-a")& 0e0raa a'$#ar$' 0ee'er /o'$'$a )er*a+a/ 0e0raa
)e")or$a#. Per&a*a e)&" 0e"a$' ra0&) a 0a& 0&+&r $$
0eea"a 'a#&ra%'a#&ra $o era 0e"a$' +$ 'e#%'e# ra0&)
)er&"a +a )er)&)&/ 'eara era)$a. Ha# $$ 0eea"a /er&a*a
/o)e'$a# +e/o#ar$'a'$ +a *$/er/o#ar$'a'$ a era)$a. Se#%'e# ra0&)
er"o0&$"a'$ 0e#a#&$ '$a/' "$0$a-$ +ea &&%&& 'era) 'ara
aere a 0e0e)&" 'ara a&+$)or$&' 7"o"#ear$'9. De/o#ar$'a'$ 'e#%'e#
ra0&) 0eea"a /e$"a)a "ee/a)a /ee#&ara a) /era)ara
0ere"a a 0ea$"a /o)e'$a# a"'$ +$ 'era)%'era) aere. Sea#$"a,
"ee/a)a /e0e)&"a /o)e'$a# a"'$ er"&ra "e)$"a 'e#%'e# ra0&)
0ee#&ar"a 'e+$"$) a) /era)ara "area 0ea#a0$ *$/er/o#ar$'a'$
7'e-a")& 0e0raa a'$#ar$' erera" "e a-a*9. Per&a*a /o)e'$a#
9
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
10/22
erea +$ re'e/)or 0ea"$a)"a /er&a*a "ee/a)a /e0e)&"a
/o)e'$a# a"'$ a 0era0a) "e o)a". I0/' "e0&+$a +$a#ar"a 0e#a#&$
'ara o)a" ')a)oa&')$"&' 7'ara /e+eara9 "e 0e+#a o#oa)a
"e0&+$a "e o##$&'. Per'e/'$ a&+$)$ )era+$ 'e)e#a* /ro'e' 'e'or$ a)a&
'e'a'$ a&+$)$.
2. Baa$0a *&&a &0&r +ea "e#&*aC
Te#$a )ea* +a a'oar$ +$*&&"a 0e#a#&$ )&a e&')a*$$. Pa+a a"%
aa", )&a e&')a*$$ #e$* +a)ar, /e+e" +a #ear 'e*$a $e"'$ /a+a a'oar$
e+er& #e$* 0&+a* 0eear "e )e#$a )ea*.
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
11/22
. R*$o'"o/$
I+$"a'$5
- Haa $#a *a'$# e6a#&a'$ '$')e0$" 0e&&""a "a#a& oea"$) a'a#
- a+a#a* /r$0ar /ro#e0
- *ro$ a'a# +$'*are a )$+a" 0ere'/o +ea )era/$ 'e+er*aa
-E/$')a"'$'
- S)er)or
- E6a#&a'$ +a /e0er$"'aa a6&0 a'$, '$&' /araa'a#, +a a'o/*ar
- E6a#&a'$ 'e/)&0 a'$ +a o')r&"'$ a#a aa'
- S"r$$ a-a# )&0or
- Pe#a"'aaa /ro'e+&r )era/$ 7$r$a'$, ")&r, a##oo +$#a)$o9
- Me0&a +ara* +a ar$a /ar&) /a'ao/era'$
Ko)ra$+$"a'$5 T$+a" a+a "o)ra$+$"a'$ a'o#&), "o)ra$+$"a'$ re#a)$ $"a
/a'$e )$+a" $'a +$aa" "era 'a0a
11
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
12/22
D. La"a* I5 Me$6e)ar$'a'$ /er0a'a#a*a 'eara '$')e0a)$' +a /era)aa
'e0e)ara 0eea$ /er0a'a#a*a /a+a '"ear$o
E. La"a* 5 Mer&0&'"a )&&a /e0e#aara
1. Baa$0aa /a)o$'$o#o$ a$ra "&$ "e)a# a "e#&ar +ar$ )e#$a e'er)a
/ee#a'a 0aa0%0aa0 a$ra a "e#&ar +ar$ )e#$aC2. Baa$0aa $)er/re)a'$ /e0er$"'aa $'$", r*$o'"o/$ a)er$or, )eoro", +a
/e0er$"'aa /e&a Ke/a#a La)era#C
3. Baa$0aa *&&a #$0/*a+eo/*a) +ea "e#&*a +a 0e"a$'0eaC
4. Baa$0aa *&&a "e&r$aa *$/er)ro$ a+eo$+ +ea "e#&*aC
=. A/a +$ao'$' a+$ +a +$ao'$' "era 'er)a /ea)a#a"'aaaaC
>. Baa$0aa /a)o$'$o#o$ +$ao'$' "era 7/ro'e' /era#aa /ea"$)9C
. Baa$0aa "o0/#$"a'$ +ar$ +$ao'$'C
F. La"a* I5 Me&0/"a $or0a'$ ar&
12
Ke#&*a5
-Te#$a "e#&ar a$ra "&$"e)a#, )$+a" era& 'ea" 3
*ar$
- See#&0a5 +e0a0 +a
)e#$a 'a"$)
- Ba)&" /$#e" 'ea" *ar$ #a#&
- RPD5 a)&" /$#e" 0$$0a#
'ea 'e"a#$ 'ea" 1 )a*&
Pa'$e +a)a
Aa" #a"$%#a"$, &'$a ( )a*&
Fa")or re'$"o o)$)$' 0e+$a
Pe0er$"'aa
- F$'$"5 o0/o' 0e)$', 6$)a# '$ or0a#
-
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
13/22
Ma'$%0a'$ ao)a "e#o0/o" A%1; )e#a* 0ear$ '&0er'&0er $#0$a* +ar$
eera/a &"& reere'$ 0a&/& a"'e' $)ere) a 'e'&a$ +ea )o/$" +$'"&'$
)&)or$a# $$ 'eara 0a+$r$ &)&" +$'a0/a$"a +a#a0 /er)e0&a er$"&)a.
G. La"a* II5 Me#a/or"a, 0e0a*a', +a 0ea)a "e0a#$ $or0a'$ ar& a
'&+a* +$/ero#e*
1. Pa)o$'$o#o$ "e#&ara a$ra "&$ "e)a# +ar$ )e#$a "aa +a 0aa0%0aa0
a$ra a "e#&ar +ar$ )e#$a.
Te#$a )ea* $a'aa ')er$#, 0e'"$/& )er+a/a) 0$"roa +$ a'oar$ +a
ar$. Seara $'$o#o$', 0e"a$'0e /eea*a 0a'&"a 0$"roa "e +a#a0 )e#$a
)ea* o#e* '$#$a 0&"o'a )&a E&')a*$&', e$0, +a a)$o+$.
Ke)$"a /er)a*aa )&&* )era&, 0a"a )&&* a"a #e$* 0&+a* )er'era
a")er$, 6$r&', a)$e a'$. Se/er)$ a +$e#a'"a +a#a0 '"ear$o, /a'$e
0ea#a0$ a)&" /$#e" 'e#a0a *ar$ )era"*$r. Ie"'$ a 0eera 'a#&ra
/era/a'a $'a 0ea#ar "e a6&0 )0/a$ 0e#a#&$ )&a e&')a*$$. Ter#e$* /a+a
aa"%aa", 'eara aa)o0$', a6&0 )0/a$ /a+a aa"%aa" #e$* *or$o)a#, #ear,
+a /e+e" 'e*$a a"a #e$* 0&+a* "&0a 0a'&" "e a6&0 )0/a$.
Ie"'$ a 0ea#ar +ar$ a'oar$ "e "a6&0 )$0/a$ $'a 0eea"a
/era+aa )&a e&')a*$&', +$)a+a$ +ea a+aa 6a'o+$#a)a'$, oe+e0, +a
/e$"a)a /er0ea$#$)a' 0e0ra 'e*$a )era+$ e&'$ a$ra "e )e#$a )ea*.
a$ra a a-a#a er$*, $'a 0ea+$ "er&* "area era0/&r +ea a")er$.
a$ra a -a#a )a" era& "area a")er$ a )er#$a) *aa a")er$ /eea
ISPA, #a0a%"e#a0aa a$ra )er'e&) era& "area )e#a* era0/&r +ea a")er$
#a$ 7o)o*5 P'e&+o0oa' ra0 ea)$. J$"a )$+a" +$"e#&ar"a a$ra )er'e&) a"a
)era"&0a'$ a$ra +$ )e#$a )ea* a"a 0eea"a $ 0e0ra )0/a$.
Ma"$ #a0a 0e0ra )0/a$ a )$+a" 0a0/& #a$ 0ea0/& a$ra a )er&'
+$'e"re'$ a"a 0ea#a0$ /erora'$ +a a$ra )er'e&) 0ea#$r "e#&ar )e#$a.
Se"re) a "e#&ar +ar$ )e#$a +$'e&) o)ore. A/a"a* 'e"re) $$ "e#&ar +ar$
'a)& a)a& "e+&a )e#$a, +$'er)a$ ra'a er$ a)a& )$+a" +a '&+a* era/a #a0a. Se"re)
a 'e+$"$) $a'aa era'a# +ar$ $e"'$ )e#$a #&ar +a 'e"re) a aa" er'$a)
0&"o$+ &0&0a era'a# +ar$ )e#$a )ea*. B$#a era& &'&" 0ea+a"a a+aa
"o#e')ea)o0. B$#a era0/&r +ea +ara* *ar&' +$&r$a$ a+aa $e"'$ a"&) a
13
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
14/22
era) a)a& )&0or. B$#a a$ra a "e#&ar 'e/er)$ a$r a er$*, *ar&' -a'/a+a
a+aa a$ra #$&or erero'/$a#.
2. I)er/re)a'$ /e0er$"'aa $'$" 7r*$o'"o/$ a)er$or, )eoro"a9 +a /e0er$"'aa
/e&a.a. I)er/re)a'$ /e0er$"'aa )eoro"a
Me"a$'0e /e0er$"'aa To'$#
+ea a)&a '/a)e#, #$+a* +$)e"a &)&" 0e#$*a) "ea+aa )o'$#. D$$#a$
-araa, e'ar, 0&ara "r$/)e a/a"a* 0e#ear, a+a +e)r$)&', er$ )e"a,
*$/ere0$'.
Ara*"a a*aa #a0/& "e/a#a "e+a#a0 +$+$ e#a"a
a'oar$ 'e6ara )ea" #&r&'
Pa+a or0a#a a"a )er#$*a) a*aa #a0/& )era e+era
La#& 0$)a /a'$e &)&" $#a $$$$$
Se)e#a* $)& a0a)$ /er&a*a /a+a +$+$ e#a"a a'oar$.
Pa+a or0a#a +$+$ e#a"a a'oar$ a"a )er#$*a) #e$*
e#a/ "area /erera"a +ar$ /a#a)&0 0o#e.
Se)e#a* $)& 0$)a /a'$e er*e)$ $#a $$$$$$
La#& a0a)$ #a$ /a+a /a#a)&0 0o#e. Nor0a#a /a#a)&0 0o#e a"a
erera" "ea-a* 'e*$a +$+$ e#a"a a'oar$ a"a
)er#$*a) )era.
Pa+a '"ear$o +$'e&)"a a*a-a /a#a)a# /*eo0ea %:% a ar)$aa+a#a* 'aa) /a'$e +$0$)a &)&" $#a $$$$ /a#a)&0 0o#e )$+a" erera"
'e*$a )$+a" )a0/a" a+aa e+a e#a/ a erera" "ea)a' +a
+$+$ e#a"a a'oar$ a"a )er#$*a) )e)a/ )era e+era. Pa#a)a#
/*eo0ea %:% &a +a/a) +$)e0&"a /a+a /e+er$)a *$/er)ro$ a+eo$+
a)a&/& /a+a /e+er$)a )&0or a'oar$.
Pe0e'ara )o'$# 5
T; 5 )o'$# era+a +a#a0 o'a )o'$# a)a& )e#a* +$a"a)
T1 5 )o'$# e'ara ara" ar"&' a)er$or +a &6aeT2 5 )o'$# e'ara ara" ar"&' a)er$or +a &6ae
T3 5 )o'$# e'ara ? ara" ar"&' a)er$or +a &6ae
T4 5 0ea/a$ ar"&' a)er$or a)a& #e$*
H$/ere0$' 5 )a+a $#a0a'$
Kr$/)e 0e#ear +a +e)r$)&' 5 '$'a $e"'$
Me"a$'0e )era+$a *a'$# /e0er$"'aa
To'$# +$&"&' o#e* '&a)& "a/' a 'ea$a e'ar era+a /a+a
o'a )o'$# a )er$"'a'$ o#e* ar$a $"a) #oar. To'$# )er+$r$ +ar$
aa" ar$a #$0o$+ a +$'e&) o#$"e#. Se)$a/ o#$"e# 0e0$#$"$ "aa#
14
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
15/22
7'a#&ra9 a &&a er0&ara /a+a /er0&"aa )o'$#. M&ara )er'e&)
)a0/a" o#e* "$)a er&/a #&a a +$'e&) "r$/)a.
Saa) o#$"e# 0ea#a0$ /era+aa, )o'$# a"a 0e0e"a" +a
0e0e)&" e"'&+a) a a"a 0ea#$r +a#a0 'a#&ra 7"aa#9 #a#& "e#&ar
+a 0e$'$ "r$/)a a )er#$*a) 'eaa$ "o)ora /&)$* a)a& era" "&$.
Ko)ora $$ +$'e&) +e)r$)&'. De)r$)&' 'e+$r$ )er+$r$ a)a' "&0/a #e&"o'$)
/o#$0oro&"#ear, a")er$ a 0a)$ +a e/$)e# )o'$# a )er#e/a'.
. I)er/re)a'$ /e0er$"'aa /e&a
Me"a$'0e /e0er$"'aa /e&a ro)e Ke/a#a La)era#
Pe0er$"'aa ra+$ora$ "e/a#a true lateral +$#a"&"a &)&" 0ee)a*&$
&"&ra *$/er)ro$ a+eo$+ +ea 0e&"&r e'ara a+eo$+ +a
a'oar$ "e0&+$a 0e*$)& ra'$oa. Para0e)er /e0er$"'aa a+a#a*
/o'$'$ /a'$e Erect 7"e/a#a e"')e'$ +ea ar$' +ar$ ra$o0ea)a#
0e0ee)&" '&+&) 1= )er*a+a/ ar$' *or$o)a#9.Jara" tube cassette
'ea&* 1(;0 +ar$ 'e)ra# '$ar 2,= 09 +$a-a* 0ea)&' a"&')$"&'
e"')er&' &)&" 0e0/er#$*a)"a +aera* a'oar$. Da /a+a '"ear$o
+$+a/a)"a ra'$o A:N ;.( a 0e+a+a"a a*-a a+aa /e0e'ara
"e#ear a+eo$+ 7NO;.19
3. H&&a #$0a+eo/a)$ +ea "e#&*a.
Jar$a #$0oo+$ 0er&/a"a 'a#a* 'a)& "o0/oe /e)$ 0e"a$'0e
$0&$)a' )&&*. B$#a )er+a/a) $e"'$, &"&raa a"a 0e0e'ar +a +a/a) +$raa. Ha#
$$ +$'e&) #$0a+eo/a)$. 7Tor)ora, 2;149
Pa+a '"ear$o $$ +$'e&)"a a*-a )$+a" )er+a/a) #$0a+eo/a)$ +$ "e#ear
e)a* e$ #e*er, erar)$ 0e&&"a a*-a $e"'$ e#&0 0eear 'a0/a$ "e
+aera* #e*er.
4. H&&a "e&r$aa *$/er)ro$ a+eo$+ +ea "e#&*a.
Pe0e'ara a+eo$+ +a/a) +$ r$"a' 0ea+$ +&a a$)& 'eara $'$o#o$' +a
a")or $e"'$. Seara $'$o#o$' a+eo$+ a"a 0ea#a0$ *$/er)ro$ /a+a 0a'a
/&a"a a$)& 3% )a*&. B$a'aa a'$0/)o0a)$", a0& $"a &"&/ 0e0e'ar
a"a 0e$0"a ea#a. H$/er)ro$ a+eo$+ &a +$+a/a)"a /a+a aa" a
0ea#a0$ $e"'$ "ro$" a)a& re"&re /a+a 'a#&ra /era/a'a a)a' a)a&
ISPA. H$/er)ro$ a+eo$+ )era+$ a"$a) a+eo$+$)$' a era "a#$ a)ara &'$a 4%14
)a*&.
Pa+a a#$)a ar$a #$0o$+ +a#a0 $$ -a#+eer 'aa) "e$#. Pa+a aa"
er&0&r 4 )a*& er)a0a* e'ar "area a")$6$)a' $0&, "area )o'$# +a a+eo$+
7/*area# )o'$#9 0er&/a"a ora #$0o$+ /er)a0a +$ +a#a0 )&&* a 0eao'$)
15
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
16/22
"&0a%"&0a /a)oe. Jar$a )o'$# +a a+eo$+ 0e0/&a$ /eraa /e)$
'eaa$ ora a "*&'&' +a#a0 re'/o $0& *&0ora# 0a&/& 'e#ar, 'e/er)$ /a+a
a$a e/$)*e#$&0 "r$/)e, o#$"e# #$0o$+ +a a$a e"')rao#$"er.
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
17/22
Pe0er$a /re/ara) aa#e'$"%a)$/$re)$" +$er$"a &)&" )era/$
0e+$"a0e)o'a er+a'ar"a "e#&*a a +$a#a0$ /a'$e. o)o* /re/ara)
aa#e'$"%a)$/$re)$" a $'a +$er$"a a+a#a* /arae)a0o#.
>. Pa)o$'$o#o$ +$ao'$' "era 7/era#aa /ea"$)9
St"dium O*A
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
18/22
. S)a+$&0 S&/&ra'$
$. S)a+$&0 '&/&ra'$ +$)a+a$ o#e* )ere)&"a 'e"re) e"'&+a) /&re
a)a& eraa* +$ )e#$a )ea* +a &a +$ 'e#%'e# 0a')o$+. Se#a$ $)&
e+e0a /a+a 0&"o'a )e#$a )ea* 0ea+$ 0a"$ *ea) +a 'e# e/$)e#
'&/er$'$a# )er*a&r. Tere)&"a e"'&+a) a /&re +$ "a6&0
)$0/a$ 0eea"a 0e0ra )$0/a$ 0eoo# a)a& bulging "e ara*
#$a )e#$a #&ar. Pa+a "ea+aa $$, /a'$e a"a )a0/a" 'aa) 'a"$),
a+$ +a '&*& 0e$"a) 'er)a ra'a er$ +$ )e#$a er)a0a* *ea).
Pa'$e 'e#a#& e#$'a* +a )$+a" +a/a) )$+&r ea". Da/a) +$'er)a$
+ea a&a /e+eara "o+&")$. Pa+a a$ +e0a0 )$$
+a/a) +$'er)a$ 0&)a* +a "ea. S)a+$&0 '&/&ra'$ a er#a&) +a
)$+a" +$)aa$ +ea a$" a"a 0e$0"a $'"e0$a 0e0ra
)$0/a$, a"$a) )$0a e"ro'$' 0&"o'a +a '&0&"o'a 0e0ra
)$0/a$. Tera+$ /e&0/&"a aa* a )er&' er#a'& +$ "a6&0
)$0/a$ +a a"$a) )ro0o#e$)$' 6ea%6ea "e$#, 'e*$a )e"aa
"a/$#er 0e0ra )$0/a$ 0e$"a), #a#& 0e$0"a e"ro'$'.
Daera* e"ro'$' )era'a #e$* #e0e" +a er-ara "e"&$a a)a&
yellow spot.
D. Kea+aa ')a+$&0 '&/&ra'$ +a/a) +$)aa$ +ea 0e#a"&"a 0$r$o)o0$. Be+a*
"e$# $$ "$)a #a"&"a +ea 0ea#a"a $'$'$ /a+a 0e0ra )$0/a$ 'e*$a
aa* a"a "e#&ar +ar$ )e#$a )ea* 0e&& #$a )e#$a #&ar. L&"a $'$'$ /a+a
0e0ra )$0/a$ a"a 0e&)&/ "e0a#$, 'e+a"a a/a$#a )era+$ r&/)&r, #&a
)e0/a) /erora'$ #e$* '$) 0e&)&/ "e0a#$. Me0ra )$0/a$ 0&"$ )$+a"
0e&)&/ "e0a#$ $"aa )$+a" &)&* #a$.
E. S)a+$&0 Perora'$
$. S)a+$&0 /erora'$ +$)a+a$ o#e* r&/)&r 0e0ra )$0/a$ 'e*$a
'e"re) er&/a aa* a &0#a*a aa" a"a 0ea#$r +ar$ )e#$a)ea* "e #$a )e#$a #&ar. Ka+a%"a+a /ee#&ara 'e"re)
er'$a) /'a'$ 7er+e&)9. S)a+$&0 $$ 'er$ +$'ea"a o#e*
)er#a0a)a /e0er$a a)$$o)$" +a )$$a 6$re'$ "&0a.
Se)e#a* aa* "e#&ar, aa" er&a* 0ea+$ #e$* )ea, '&*& )&&*
0e&r& +a +a/a) )er)$+&r ea".
$$. J$"a 0era )$0/a$ )e)a/ /erora'$ +a /ee#&ara 'e"re) a)a& aa*
)e)a/ er#a'& 0e#e$*$ )$a 0$&, 0a"a "ea+aa $$ +$'e&)
o)$)$' 0e+$a '&/&ra)$ '&a"&). J$"a "e+&a "ea+aa )er'e&) )e)a/
18
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
19/22
er#a'& 'e#a0a #e$* 'a)& 'e)ea* 'a0/a$ +ea +&a a,
0a"a "ea+aa $)& +$'e&) o)$)$' 0e+$a '&/&ra)$ "ro$" 7Daaar, 2;;
D*$ra, 2;;9.
F. S)a+$&0 Re'o#&'$
$. Kea+aa $$ 0er&/a"a ')a+$&0 a"*$r
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
20/22
KESI*PULAN
Dar$ *a'$# +$'"&'$ '"ear$o 2 #o" THT, "a0$ 0e$0/"a a*-a /a$'e 0e+er$)a
o)$)$' 0e+$a a"&) ')a+$&0 /erora'$. Ha# $0$ er+a'ar"a )e0&a a+aa /erora'$ /a+a
0e0ra )0/a$ +$'er)a$ a+aa /'a)$ /o$) +a ea#a #a$a. Se#a$ $)&, a+a0a
r$-aa) a)&" /$#e" a)a& $e"'$ 'a#&ra a/a' a)a' 'er)a "e&r$aa a+aa *$/er)ro$ a+eo$+
a +a/a) 0e$"a)"a a")or re'$"o )era+$a $e"'$ )e#$a )ea*.
Pea)a#a"'aaa &)&"
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
21/22
Pa+a +$'"&'$ )&)or$a# +$ '"ear$o 1 #o" THT $$ "e#o0/o" "a0$ 0e0$#$"$ eera/a
"e"&raa, /er)a0a "a0$ "&ra a")$ er)aa a/a$#a a+a $or0a'$ a )$+a" e#a' a)a&
0e0&a) $& +a )er"a+a "&ra #e"a/. Ke+&a, "&raa /e0a*a0a '&0er
a$" +a#a0 )e)oo" 0a&/& &ra# 'e*$a +a#a0 0eera"a "e ao)a #a$ /& )$+a"
+a/a) e#a' +a "a+a 0e0&a) $&. Se#a$ $)&, "e'$a/a 0a)er$ +a "ea")$a ao)a
"e#o0/o" &a 0a'$* /er#& +$/era$"$ aar +$'"&'$ +a/a) era#a +ea #aar +a
eroo).
7/24/2019 Laporan Tutorial Tht
22/22
Ba'a# M. 2;13. D$'ea'e' o Ear No'e a+ T*roa). Ne- De#*$. Ha/ee Bro)*er'
Tor)ora G, Derr$"'o B. 2;14. Pr$$/#e' o Aa)o0 a+ P*'$o#o 14)* e+. U$)e+ S)a)e'.
$#e
A+a0', G.L., Bo$e', L.R., +a H$#er, P.A. 2;13. Bo$e'5 B&"& Aar Pea"$) THT. E+$'$ >.
Ja"ar)a5 EG.
FKUI. 2;12.Buku Ajar Ilmu Kesehatan Telinga, Hiung, Tenggorok, Kepala ! "eher Eisi
Ketujuh. Ja"ar)a5 Ba#a$ Peer$) FKUI
A0ar MA, Da0$ R, M&r)a#a B, Pa)e##o$ I, P$e)er NAL, P&a$ A. 2;13. Hubungan
antara rasio aenoi#nasofaring berasarkan raiografi kepala true lateral engan
tekanan telinga tengah berasarkan timpanogram penerita hipertrofi aenoi.
Ma"a''ar5 Fa")a' Ke+o")era U$6er'$)a' Ha'a&++$
E#'ae)*, G&a-a SG, Nar$a#+, Se)$a&+ R. 2;12.$armakologi an Terapi. E+$'$ "e =.
Ja"ar)a5 De/ar)e0e Far0a"o#o$ +a Tera/e&)$" FK UI
%
o6er6$e-. D$a"'e', Se/)e0er 2;1=
Ta&r$a$e S,