7/26/2019 Laporan Uji Percik
1/11
LAPORAN PRAKTEK
UJI PERCIK (SPARK TEST)
DISUSUN OLEH :
NAMA : Jiki Hikmatullah
NIM : 42!4!"!#
KELAS : 4A (TEKNIK MESIN D4)
KELOMPOK : 2
T$L % PRAKTEK : & A'il 2!&
LAORATORIUM PEN$UJIAN AHAN DAN METROLO$I
JURUSAN TEKNIK MESIN
POLNEP 2!&
7/26/2019 Laporan Uji Percik
2/11
A% Tu*ua+
S,t,lah m,lakuka+ 'akt,k i+i- .ihaa'ka+ .a'at :
!% M,+/,tahui .a+ m,+/,l0m'0kka+ ka+.u+/a+ ka10+ l0/am .,+/a+
',+/amata+ atau m,lihat ',ika 1u+/a a'i%
2% M,+/,tahui kaakt,i3tik l0/am .,+/a+ ',+/amata+ 'a.a l0+ata+ 1u+/a a'i
a+/ tim1ul 'a.a 5aktu ',+//,i+.aa+%
6% M,m1,.aka+ *,+i3 l0/am a+/ .iu*i%
4% M,m1,.aka+ k,k,a3a+ l0/am l,5at ',+/amata+ l0+ata+ 1u+/a a'i 'a.a tia'
1aha+ a+/ .iu*i%
#% M,+/a+ali3a ha3il ',01aa+ .,+/a+ ,7,,+3i a+/ a.a%
% T,0i Da3a
P,+/u*ia+ ',ika+ (3park test) a.alah '03,3 ',+/u*ia+ l0/am 3,aa 8i3ual
u+tuk m,+/kla3i7ika3ika+ 1,1a/ai maam 1a*a 'a.ua+ a+/ 3,3uai .,+/a+
k0m'03i3i kimia a+/ .ika+.u+/ 0l,h l0/am itu .,+/a+ *ala+ ',+//,i+.aa+ 1aha+
a+/ aka+ .iu*i%
P,+//,i+.aa+ 1,+.a u*i mak3u.+a a.alah 3u'aa kita 1i3a m,+/amati
',ika+ 1u+/a a'i a+/ .iha3ilka+ 'a.a 5aktu ',+//,i+.aa+% Caa ',+/,t,3a+ i+i
m,u'aka+ aa a+/ 'ali+/ mu.ah .a+ muah *ika .i1a+.i+/ka+ .,+/a+ m,t0.,
a+ali3a kimia (chemical spot testing)%P,+/,l0m'0ka+ 1,+.a u*i itu .i.a3aka+ ata3 ',ika+ 1u+/a a'i a+/
.iha3ilka+ 'a.a 5aktu ',+//,i+.aa+%
Ha3il ',+/amata+ a+/ kita .a'at .i1a+.i+/ka+ .,+/a+ 0+t0h90+t0h a+/
a.a 'a.a lit,atu .a+ 'a.a akhi+a kita .a'at m,+,+tuka+ ma3uk k,l0m'0k ma+a
1,+.a u*i t,3,1ut%
P,+/u*ia+ ',ika+ i+i 1i3a .ilakuka+ u+tuk ham'i 3,mua 1aha+ 'a.ua+ ha3il
'0.uk3i 3,',ti : 1,3i t,m'a- 1ill,t- .a+ 3,1a/ai+a%
a. Prinsip terjadinya percikan api.
7/26/2019 Laporan Uji Percik
3/11
,+.a u*i (test piece) a+/ .i/,i+.a .,+/a+ 'utaa+ t,t,+tu aka+
m,+/ha3ilka+ ',ika+ 1u+/a a'i% Ka,+a 1,+.a u*i l,1ih lu+ak .ai 1atu
/,i+.a+a maka 1,am ha3il '0t0+/a+ 1aha+ u*i .,+/a+ 'a+a3 a+/ .iha3ilka+
0l,h /,3,ka+ 0.a /,i+.a .,+/a+ 1,+.a u*i aka+ m,m,ik atau t,l,m'a k,
u.aa 1,1a3 .a+ t,1aka aki1at t,*a.i+a 0k3i.a3i .,+/a+ u.aa lua%
S,lama ',ika+- 1u+/a a'i itu m,+ala ka,+a a.a+a u+3u 0k3i/,+ 'a.a
u.aa 1,1a3- 3,hi+//a 'atik,l ka10+ a+/ 3a+/at k,il itu t,1aka .a+
m,+/ha3ilka+ a3a' ka10+ .i0k3i.a%
b. Karakteristik percikan api
S,aa /ai3 1,3a ',ika+ 1u+/a a'i i+i .a'at .i1a/i m,+*a.i ti/a k,l0m'0k
aitu :
!% P,ika+ a+/ .,kat .,+/a+ 1atu /,i+.a%
2% P,ika+ t,+/ah ('u3at)%
6% U*u+/ ',ika+ t,*auh%
K0m'0+,+ ',ika+ 1u+/a a'i a+/ .iamati a.alah :
!% Pa+*a+/ ',+.,k+a ',ika+ (/ai3 +ala)
2% M,l,1a .a+ m,+,m'it+a ',ika+
6% J,+i3 .a+ 5a+a ',ika+
4% u+/a k,m1a+/ a'i a+/ .iha3ilka+
K,3,mua k0m'0+,+ itu m,u'aka+ la'i3a+ 'i*a a+/ .a'at 1,u1ah9u1ah
i+t,+3ita3+a t,/a+tu+/ .ai 'a.ua+ ka+.u+/a+ ka10+ a+/ a.a 'a.a 1,+.a u*i
t,3,1ut%
Di 1a5ah i+i 0+t0h ',ika+ 1u+/a a'i a+/ .iha3ilka+ 0l,h 1,1a/ai maam
ferrous alloy:
7/26/2019 Laporan Uji Percik
4/11
1. Low carbon steel (0,15% C)
. !e"ium carbon steel (0,#% C)
$. igh carbon steel (1,0% C)
C% P,l,+/ka'a+ Pakt,k
P,l,+/ka'a+ a+/ .i/u+aka+ 'a.a 'akt,k i+i a.alah :
!% P0ta1l, 3tati0+a /i+.i+/ mahi+,- .,+/a+ 'utaa+ 2; 'm2% R0.a atau 1atu /,i+.a
6% ,+.a ui ( t,3t 'i,, )
4% Alat 3a7,t ,
7/26/2019 Laporan Uji Percik
5/11
4% Kami 70t0 ha3il ',+/u*ia+ ',ik a+/ kami lakuka+ .a+ kami atat ha3il
',+/amata+ kami .i ta1,l ',+/amat+ (1u+/ak,m1a+/ a'i- 'a+*a+/',+.,k
',ika+- *,+i3 ',ika+ .a+ 5a+a ',ika+%
#% Kami lakuka+ la+/kah k,96 .a+ k,94 u+tuk 1,+.a u*i 1,ikut+a%
=% Data P,+/amata+
N0 ,+.a u*i >a+a ',ika+ Pa+*a+/
',ika+
u+/a
k,m1a+/ a'i
a+/
.iha3ilka+
L,1am,+,m'it+a
',ika+
!% ST6" Oa+/, k,ku+i+/9
ku+i+/a+
Pa+*a+/ Ti.ak
1,a1a+/
.a+ luu3
M,ka
2% ST4 Oa+/, k,ku+i+/9
ku+i+/a+
Pa+*a+/ Ti.ak
1,a1a+/
.a+ luu3
M,ka
6% HSS M,ah P,+.,k Luu3 .a+
1,a1a+/
M,+,m'it
4% SS64 Ku+i+/ k,m,ah9
m,aha+
',+.,k Ti.ak
,a1a+/
.a+ luu3
M,ka
#% Alumu+ium Ti.ak a.a Ti.ak a.a Ti.ak a.a Ti.ak a.a
&% $al8a+i?,
i0+
Ku+i+/ k,m,ah9
m,aha+
P,+.,k Luu3 .a+
ti.ak
1,a1a+/
M,+,m'it
"% T,m1a/a Ti.ak a.a Ti.ak a.a Ti.ak a.a Ti.ak a.a
@% ku+i+/a+ Ti.ak a.a Ti.ak a.a Ti.ak a.a Ti.ak a.a
$% A+ali3a
U*i ',ik (spark test) a.alah ',+/u*ia+ t,ha.a' l0/am 3,aa 8i3ual u+tuk
m,+/kla3i7ika3ika+ 1,1a/ai maam 1a*a 'a.ua+ 3,3uai .,+/a+ k0m'03i3i kimia
a+/ .ika+.u+/ 0l,h l0/am itu .,+/a+ *ala+ m,+//,i+.a 1aha+ a+/ aka+ .iu*i%
P,+//,i+.aa+ 1,+.a u*i i+i .imak3u.ka+ 3u'aa kita 1i3a m,+/amati ',ika+
1u+/a a'i a+/ .iha3ilka+ 'a.a 5aktu ',+//,i+.aa+% P,+/,l0m'0kka+ 1,+.a u*i
.i.a3aka+ 'a.a ',ika+ 1u+/a a'i a+/ .iha3ilka+ 'a.a 5aktu ',+//,i+.aa+%
S,maki+ 1a+ak ',ika+ a+/ t,lihat ati+a l0/am itu m,miliki ',3,+ta3,
ka10+ a+/ ti+//i
!% a*a ST6"
a*a ST6" m,u'aka+ l0/am ferros a+/ m,miliki ',3,+ta3, ka10+
kua+/ .ai -6 (+0l k0ma ti/a ',3,+) atau t,ma3uk k, .alam /0l0+/a+ 1a*a
7/26/2019 Laporan Uji Percik
6/11
lu+ak (mil. 3t,,l)% Hal i+i .a'at .i1uktika+ .ai ',ika+ 1a*a ST6" a+/
',ika+ 1u+/a a'i+a 1,1,+tuk m,ka- ti.ak 1,a1a+/- luu3 .a+ 'a+*a+/
.,+/a+ 5a+a 0a+/, k,ku+i+/a+% S,hi+//a 1a*a ST6" 1,3i7at liat
2% a*a ST4a*a ST4 m,u'aka+ l0/amferrosa+/ m,iliki ',3,+ta3, ka10+ kua+/
.ai -6 (+0l k0ma ti/a) atau t,ma3uk k, .alam /0l0+/a+ 1a*a lu+ak (mil.
3t,,l)% Hal i+i .a'at .i1uktika+ .ai ',ika+ 1a*a ST4 a+/ ',ika+ 1u+/a
a'i+a 1,1,+tuk m,ka- ti.ak 1,a1a+/- luu3 .a+ 'a+*a+/ .,+/a+ 5a+a
0a+/, k,ku+i+/a+% S,hi+//a 1a*a ST4 1,3i7at liat%
6% HSS
HSS (high spee" steel) m,u'aka+ 1a*a 'a.ua+ a+/ mam'u
m,m',taha+ka+ 3i7at k,k,a3a++a 'a.a t,m',atu, ti+//i .,+/a+ ',3,+ta3,ka10+ a+ta -" 9 !-# 3,hi+//a 1a*a i+i t,ma3uk k, .alam 1a*a ka10+
m,+,+/ah% Hal i+i .a'at .i1uktika+.ai ',ika+ HSS a+/ ',ika+ 1u+/a
a'i+a m,+,m'it- 1,a1a+/- luu3 .a+ ',+.,k .,+/a+ 5a+a m,ah%
S,hi+//a HSS 1,3i7at /,ta3
4% SS 64
SS 64 m,u'aka+ 1a*astainless steel.,+/a+ ka+.u+/a+ ka10+ -6 -
a+/ aati+a SS64 t,/0l0+/ k, .alam 1a*a lu+ak% Hal i+i .a'at .i1uktika+
.,+/a+ ',ika+ 1u+/a a'i+a m,ka- ti.ak 1,a1a+/- luu3 .a+ ',+.,k
.,+/a+ 5a+a ku+i+/ k,m,ah9m,aha+% S,hi+//a SS64 1,3i7at liat
#% Alumu+ium
Alumu+ium m,u'aka+ l0/am non&ferrosa+/ ti.ak m,miliki ka+.u+/a+
ka10+ .i .alam+a 3,hi+//a m,miliki k,ta+//uha+ a+/ ,+.ah% Hal i+i .a'at
.i1uktika+ .,+/a+ ti.ak a.a+a ',ika+ 1u+/a a'i 'a.a 3aat ',+//,i+.aa+%
&% $al8a+i?,. i0+
$al8a+i?,. i0+ m,u'aka+ 1a*a a+/ t,1uat .ai am'ua+ 1a*a ka10+
,+.ah .,+/a+ la'i3a+ /al8a+i3 a+/ u+3u, utama+a a.alah 3,+/ .,+/a+
ka+.u+/a+ ka10+ -;! - a+/ ati+a 1a*a t,3,1ut m,u'aka+ 1a*a ka10+
,+.ah% Hal i+i .a'at .i1uktika+ .,+/a+ ',ika+ 1u+/a a'i+a m,+,m'it-
ti.ak 1,a1a+/- luu3 .a+ ',+.,k .,+/a+ 5a+a ku+i+/ k,m,ah9m,aha+%
S,hi+//a /al8a+i3 i0+ 1,3i7at liat
"% T,m1a/a
7/26/2019 Laporan Uji Percik
7/11
T,m1a/a m,u'aka+ l0/am non&ferros a+/ ti.ak m,miliki ka+.u+/a+
ka10+ .i .alam+a 3,hi+//a t,m1a/a m,miliki k,ta+//uha+ a+/ ,+.ah% Hal
i+i .a'at .i1uktika+ .,+/a+ ti.ak a.a+a ',ika+ 1u+/a a'i 'a.a 3aat
',+//,i+.aa+%
@% Ku+i+/a+
Ku+i+/a+ m,u'aka+ l0/am non&ferros a+/ ti.ak m,miliki ka+.u+/a+
ka10+ .i .alam+a- 3,hi+//a ku+i+/a+ m,m,iliki k,ta+//uha+ a+/ ,+.ah%
Hal i+i .a'at .i1uktika+ .,+/a+ ti.ak a.a+a ',ika+ 1u+/a a'i 'a.a 3aat
',+//,i+.aa+% U+tuk m,+/,tahui a+/ ma+a a+/ l,1ih kuat a+taa ku+i+/a+-
t,m1a/a- .a+ alumu+ium .i',luka+ ',+/u*ia+ l,1ih la+*ut%
>a+a B 5a+a a+/ .iha3ilka+ 'a.a 3aat ',+//,i+.aa+ 1,a3al .ai u+3u
'a.ua+ a+/ a.a 'a.a l0/am t,3,1ut% U+tuk m,+/,tahui u+3u B u+3u 'a.ua+
a+/ a.a 'a.a 3uatu l0/am .i',luka+ ',+/u*ia+ a+/ l,1ih akuat aitu
',+/u*ia+ k0m'i3i3i%
H% K,3im'ula+
,.a3aka+ ',+/u*ia+ a+/ kami lakuka+- 1,+.a u*i a+/ t,lah .ilakuka+
',+/u*ia+ ',ik .a'at .i1,.aka+ ata3 :
!% A.a atau ti.ak+a ka+.u+/a+ 1,3i (=,) 'a.a l0/am t,3,1ut (ferros .a+ non&
ferros)
A% L0/am ferros : 1a*a ST6"- 1a*a ST4- HSS (hi/h 3',,. 3t,,l)- SS64
(3tai+l,33 3t,,l) .a+ /al8a+i3 i0+%
% L0/am non&ferros: alumu+ium- t,m1a/a .a+ ku+i+/a+
2% Ka+.u+/a+ ka10+ a+/ t,ka+.u+/ 'a.a 1,+.a u*i
A% a*a ka10+ ,+.ah (C -6) : ST6" (C -6 )- ST4 (C -6)-
SS64 (C -6)- /al8a+i3 i0+ (C -;!)%
% a*a ka10+ m,+,+/ah : HSS (high spee" steel) (-" C !-#)%
D,+/a+ 3,maki+ 1a+ak+a ka+.u+/a+ ka10+ a+/ a.a 'a.a 3uatu l0/am-
maka +ilai k,k,a3a+ a+/ a.a 3,maki+ 1,3a% M,lalui ',+/u*ia+ ',ik- +ilai
k,k,a3a+ 3uatu l0/am .a'at .i',kiaka+ 1,3ak,il+a aitu 1,.a3aka+ 1,+tuk
1u+/a a'i- *,+i3 1u+/a a'i .a+ 'a+*a+/',+.,k+a 1u+/a a'i% >a+a .ai 1u+/a a'i
m,+,+tuka+ k0m'03i3i kimia a+/ t,ka+.u+/ 'a.a 3uatu l0/am% U+tuk
m,+/,tahui k0m'03i3i l0/am a+/ l,1ih .,tail ',lu .ilakuka+ ',+/u*ia+ l,1ih
la+*ut aitu .,+/a+ ',+/u*ia+ k0m'03i3i%
7/26/2019 Laporan Uji Percik
8/11
I% Lam'ia+
!% a*a ST 6"
2% a*a ST4
6% HSS (hi/h 3',,. 3t,,l)
7/26/2019 Laporan Uji Percik
9/11
6% HSS (high spee" steel)
4% SS64 (stainless steel)
#% Alumu+ium
7/26/2019 Laporan Uji Percik
10/11
&% $al8a+i3 i0+
"% T,m1a/a
@% Ku+i+/a+
7/26/2019 Laporan Uji Percik
11/11