1
TATABAHASA: Bahasa Melayu. TATABAHASA: Bahasa Melayu.
2
PEMBENTUKAN KATA
TAKRIF KATA:
KATA IALAH BUNYI ATAU GABUNGAN BUNYI
DALAM SESUATU BAHASA SAMA ADA SECARA LISAN
ATAU BERTULIS UNTUK MEMBERI MAKSUD ATAU
MAKNA TERTENTU
3
BENTUK KATABENTUK KATA
KATA TUNGGALKATA TUNGGAL
KATA TERBITANKATA TERBITAN
KATA MAJMUKKATA MAJMUK
KATA GANDAKATA GANDA
4
KATA TUNGGALKATA TUNGGALKATA TUNGGALKATA TUNGGALTAKRIF:TAKRIF:
“ “KATA YANG TIDAK MENERIMA KATA YANG TIDAK MENERIMA IMBUHAN ATAU MENGALAMI PROSES IMBUHAN ATAU MENGALAMI PROSES PENGGANDAAN DAN PERANGKAIAN”. PENGGANDAAN DAN PERANGKAIAN”. CONTOHNYACONTOHNYA::
• akan, makan, doa, liat, batu.akan, makan, doa, liat, batu.• bestari, sembilu, manfaat, aroma, bestari, sembilu, manfaat, aroma,
kelongsong, universiti.kelongsong, universiti.• kosmopolitan, sayembara. kosmopolitan, sayembara.
5
2. KATA TERBITAN2. KATA TERBITAN2. KATA TERBITAN2. KATA TERBITANPERKATAAN YANG DIBENTUK PERKATAAN YANG DIBENTUK
MELALUI PROSES PENGIMBUHANMELALUI PROSES PENGIMBUHAN
• Kata Terbitan BerawalanKata Terbitan Berawalan
• Kata Terbitan BerakhiranKata Terbitan Berakhiran
• Kata Terbitan BerapitanKata Terbitan Berapitan
• Kata Terbitan BersisipanKata Terbitan Bersisipan
6
3. KATA MAJMUK3. KATA MAJMUK3. KATA MAJMUK3. KATA MAJMUK• KATA MAJMUK IALAH RANGKAIAN
DUA KATA DASAR ATAU LEBIH YANG MEMBAWA MAKNA TERTENTU.
• KATA MAJMUK DIEJA TERPISAH DAN BERTINDAK SEBAGAI SATU UNIT IAITU TIDAK BOLEH MENERIMA SEBARANG SISIPAN UNSUR LAIN.
7
3.1 BENTUK KATA MAJMUK
RANGKAI KATA BEBAS
(bandar raya, gambar rajah, tengah hari, kapal terbang, terima kasih)
ISTILAH KHUSUS ( model linear, garis pusat, lut sinar)
KIASAN ATAU SIMPULAN BAHASA
(kaki ayam, anak emas, berat mulut)
8
3.2 KATA MAJMUK YANG MANTAP (DIEJA SEBAGAI SATU KATA)
antarabangsa setiausaha
suruhanjaya warganegara
tandatangan
tanggungjawab
beritahu
olahraga
kakitangan
9
Kata Majmuk Yang Mantap
• Antarabangsa Apek• Bumiputera bawa• Beritahu bakul • Jawatankuasa jual • Kerjasama kuih• Kakitangan karipap• Matahari macam• Olahraga orang• Pesuruhjaya pondan
10
• Suruhanjaya selalu
• Sukarela suka
• Setiausaha sebut
• Tanggungjawab tak
• Tandatangan tahu
• Warganegara wa
11
3.3 PENJAMAKAN KATA MAJMUK i. Menggandakan unsur awal kata
Alat-alat tulis
Guru-guru besar
Kapal-kapal terbang
Alat tulis
Guru besar
Kapal terbang
12
MENGGUNAKAN PENANDA JAMAK (SEMUA, BANYAK, KUMPULAN,BEBERAPA dll)
• Betul• Semua Menteri Besar• Sekumpulan guru
besar• Persatuan bekas
perajurit
• Salah• Semua Menteri-Menteri
Besar• Sekumpulan guru besar-
guru besar• Persatuan bekas-bekas
perajurit
13
3.4 PENGIMBUHAN KATA MAJMUK
• KATA MAJMUK YANG MENERIMA AWALAN ATAU AKHIRAN SAHAJA YANG DITULIS TERPISAH
• contoh:• campur aduk (dicampur aduk)• ambil alih (diambil alih)• daya serap (daya serapan)
14
KATA MAJMUK YANG MENERIMA APITAN (AWALAN DAN AKHIRAN SERENTAK) DIEJA SEBAGAI SATU KATA
Contoh:
campur aduk (mencampuradukkan)
ambil alih (pengambilalihan)
daya serap (Kedayaserapan)
15
4.0 KATA GANDA• PENGGANDAAN PENUH
(rama-rama, besar-besar, jangan-jangan)• PENGGANDAAN SEPARA
(lelaki, lelayang, berlari-lari, tolong-menolong, tertanya-tanya)
• PENGGANDAAN BERENTAK (lauk-pauk, anak-pinak, kuih-muih, gunung-ganang, simpang-siur, sampah-sarap)
16
AKRONIMAKRONIM TERBENTUK
DENGAN MENGGABUNGKAN HURUF AWAL SUKU KATA ATAU GABUNGAN HURUF AWAL DAN SUKU KATA
DARIPADA SATU RANGKAI KATA DAN DITULIS SERTA
DILAFAZKAN SEPERTI KATA YANG WAJAR
17
KAEDAH PENULISAN AKRONIM• GABUNGAN HURUF AWAL RANGKAI KATA NAMA KHAS
YANG DISINGKATKAN SERTA DITULIS DENGAN HURUF BESAR.
ABIM (Angkatan Belia Islam Malaysia) IKIM (Institut Kefahaman Islam Malaysia)
• GABUNGAN HURUF AWAL/SUKU KATA PERTAMA BAGI RANGKAI KATA NAMA AM SERTA DITULIS DENGAN HURUF KECIL.
tabika (taman bimbimgan kanak-kanak)cerpen (cerita pendek)
• GABUNGAN HURUF AWAL DAN/ATAU SUKU KATA PERTAMA BAGI NAMA KHAS SERTA DITULIS DENGAN HURUF KECIL YANG DIMULAI DENGAN HURUF BESAR.Bernama (Berita Nasional Malaysia)Intan (Institut Tadbiran Awam Negara) Petronas (Petroleum Nasional)
18
GOLONGAN KATA
• KATA NAMA• KATA KERJA• KATA ADJEKTIF• KATA TUGAS
19
GOLONGAN KATA NAMA• KATA NAMA KHAS
(KN yang merujuk sesuatu benda khusus, ejaannya berpangkal dengan huruf besar. KNK ada dua jenis,iaitu KNK hidup manusia [Ali] dan bukan manusia [Si Belang] dan KNK tidak hidup seperti [Seberang Prai])
• KATA NAMA AM (Kata yang merujuk benda-benda/perkara yang umum sifatnya. KNA ada dua jenis, iaitu KNA Abstrak [mimpi, roh,perhimpunan] dan KNA Konkrit [tangan, kasut, pen])
• KATA GANTI NAMA (Merujuk KGN tunjuk seperti [itu dan ini]dan KGN Diri Tanya seperti [siapa,apa, mana] dan KGN Diri Orang seperti [saya, aku, kita, kami, anda, kamu, engkau, saudara, ia, dia, beliau, mereka, nya])
20
GOLONGAN KATA KERJAi. Kata Kerja Transitif (KK yang menerima objek. KKT ada dua jenis, iaitu KKT Aktif
seperti [makan, menulis, membeli, menggunakan, mendiami, memperhangat] dan KKT Pasif seperti [dimakan, kumakan, kaumakan, dibeli, kaubeli, kamu beli,digunakan, kugunakan, kaugunakan, didiami, kaudiami, kudiami, diperhangat, saya perhangat])
ii.Kata Kerja Tidak transitif (KK yang tidak diikuti objek. KKTT ada dua jenis, iaitu KKTT
Tak Berpelengkap seperti [bangun, datang, menangis, berjalan, tumbang, pulang, berkeliaran, berkibaran, terpegun, menguning, melancong, membesar, terduduk, meninggi, menjerit] dan KKTT Berpelengkap seperti [tinggal, menjadi, beransur, berbuat, berbantalkan, ada])
21
GOLONGAN KATA ADJEKTIF
KA ialah kata yang menjadi unsur inti dalam binaan frasa adjektif. KA menerangkan rupa, sifat atau keadaan sesuatu.
Contohnya:
berani, pandai, nipis, lembut, kecil, lazat, segar, cetek, geram, nakal, kuning, sayang, lambat, segera, rindu, tinggi, bundar, tegas, jauh, nyaris
22
GOLONGAN KATA TUGAS
KT ialah kata yang boleh bersifat pelbagai jenis iaitu sebagai penghubung, penerang, penguat, pendepan, pembantu, penegas, penafi, pemeri ataupun tugas-tugas lain. Contohnya:
• Kata hubung (dan, atau, tetapi)
• Kata seru (wah, amboi, aduh, ah)
• Kata tanya (bagaimana, siapa, bila, berapa, apa)
• Kata perintah (sila, tolong, harap)
• Kata pangkal ayat (hatta, maka, syahadan)
• Kata bantu (akan, pernah, sudah)
23
• Kata penguat (amat, sangat, sungguh, sekali, paling, nian, benar)
• Kata penegas (juga, lah, tah, pun)• Kata nafi (tidak, bukan)• Kata pemeri (ialah, adalah)• Kata sendi nama (di, dari, untuk, dalam)• Kata pembenar (ya, benar, betul)• Kata bilangan (dua, tiga, sembilan, segala,
masing-masing)• Kata arah (atas, situ, bawah, dalam)• Kata pembenda (yang, -nya)• Kata penekan (-nya)
24
Soalan atau Pertanyaan
??
!!
??
Oh! Oh! Ooh!!!Ooh!!!
! ! ??
?
?