Motor ialah mesin yang menukarkan tenaga elektrik kepada tenaga mekanikal.

( Motor memerlukan tenaga elektrik untuk membolehkannya

berkendali dalam bentuk gerakkan berputar seperti kipas,

roda tenaga dan sebagainya ).

PengenalanPengenalan

Prinsip Kendalian Motor AT

Fungsi & Binaan Motor AT

Sistem Medan Magnet

Angker

Penukartertib & Berus Karbon

Sistem Medan Magnet

Kutub UtamaMenghasilkan medan

magnet yang akan bertindak balas dengan medan magnet angker.

Kutub AntaraMencegah bunga api &

baiki tindak balas angker.

Angker

Menghasilkan medan magnet pada pengalir

belitannya untuk bertindak balas dengan medan

magnet kutub utama/antara

Penukartertib & Berus Karbon

PenukartertibMenetapkan arah

aliran arus

Berus KarbonPerantaraan

bekalan luar ke penukartertib

Jenis-Jenis Motor AT

Motor Siri – Motor Siri – Belitan medan siri

Motor Pirau (selari) – Motor Pirau (selari) – Belitan medan pirau

Motor Majmuk –Motor Majmuk – Belitan gabungan siri & pirau.

Motor Majmuk - BertokokMotor Majmuk - Bertokok

Motor Majmuk – Kebezaan Motor Majmuk – Kebezaan ( jarang digunakan)( jarang digunakan)

Motor AT dinamakan mengikut jenis belitan medan yang digunakan:

Gambarajah Litar Motor AT

Motor Siri

Motor Pirau

Gambarajah Litar Motor AT (sambungan )

Motor Majmuk (Bertokok)

Motor Majmuk (Kebezaan)

Motor majmuk kebezaan Motor majmuk bertokok

Ciri-Ciri Motor AT

Motor Siri

Belitan berintangan rendah, disambung

sesiri dengan angker.

Kelajuan boleh dikawal.

Daya kilas tinggi.

Kelajuan berkadar songsang dengan

beban.

Motor Pirau

Belitan medan berintangan tinggi, disambung selari dengan angker.

Kelajuan malar

Daya kilas sederhana

Kelajuan boleh dikawal

Motor Majmuk

Mempunyai sifat/ciri motor siri & pirau

Kelajuan boleh diubah

Daya kilas tinggi

1). Kawalan kelajuanMembolehkan kelajuan putaran motor dipercepatkan dan diperlahankan dengan cara :

a) ubah kekuatan medan kutub b) ubah/kawal voltan ke angker

Istilah-Istilah Berkaitan

2. D.g.e Balik / Balas

- Voltan terjana di angker apabila angker berputar

- Melawan arah pengaliran arus angker

- Nilainya lebih kecil berbanding nilai voltan bekalan

- Nilai boleh diperolehi menggunakan formula :

Istilah-Istilah Berkaitan ( sambungan )Istilah-Istilah Berkaitan ( sambungan )

IaRa - V Eb Eb = d.g.e. balikV = voltan bekalanIa = arus angkerRa = Rintangan angker

3). Tindakbalas Angker

- Satu kesan yang terjadi apabila medan magnet angker bertindakbalas dengan medan magnet kutub utama.

- Tindakbalas angker akan menyebabkan; fluks kutub utama terherot, satah neutral berubah dan berlaku bunga api di penukar tertib.

- Untuk mengurangkan kesan ini, dua cara yang digunakan, pasang kutub antara dan gelung pampasan.

Istilah-Istilah Berkaitan ( sambungan )

Pengiraan Motor AT

• Mencari nilai d.g.e.balik (Eb), voltan bekalan (V), arus angker (Ia) kelajuan putaran angker (N).• Formula yang digunakan :

IaRa - V Eb IaRa Eb V

Ra

Eb -V Ia

60AZP

Eb N

Eb = D.g.e. balik/balasV = Voltan pangkalanIa = Arus angkerRa = Rintangan angkerN = Kelajuan putaranΦ = Bil. garisan fluks medanZ = Bilangan pengalir angkerP = Bilangan kutubA = Bil. pengalir angker selari

Kehilangan & Kecekapan Motor AT

Kehilangan

a) Kehilangan kuprumb) Kehilangan magnetc) Kehilangan mekanik

1 2 3 4

Kuasa masukan

Kehilangan kuprumdan magnet

Kehilangan mekanik

Kuasa keluaran

Kehilangan kuasa yang terjadi pada motor adalah sama seperti yang berlaku pada

penjana.

Kehilangan & Kecekapan Motor AT ( sambungan )

Formula Pengiraan Kecekapan:

100 masukan kuasa

keluaran kuasa Kecekapan

100 masukan kuasa

kehilangan - masukan kuasa Kecekapan

100 kehilangan keluaran kuasa

keluaran kuasa Kecekapan

Keperluan Pemula

Mengurangkan arus permulaan bagi mengelakkan berus karbon dan belitan angker rosak / terbakar

Perlindungan :

a) Perlindungan tanpa voltan

b) Perlindungan beban lebih

Kawalan Motor AT

Pemula bagi motor AT dikenali sebagai Pemula Plat Muka.

Terdapat 3 jenis pemula plat muka, iaitu:

a) Pemula plat muka 2 poin – untuk motor-motor siri.

b) Pemula plat muka 3 poin

c) Pemula plat muka 4 poin

# Kendalian pemula plat muka ini boleh dibina secara kendalian insani atau automatik.

Pemula Motor AT

Pemula Plat Muka 2 Poin

Pemula Plat Muka 3 Poin

Pemula Plat Muka 4 Poin

Prinsip Kendalian:Prinsip Kendalian:

- Sentuhan 1 - arus mengalir melalui R1, R2, R3 & R4.

- Sentuhan 2 - arus mengalir melalui R2, R3

& R4.- Sentuhan 3 - arus mengalir

melalui R3 & R4.- Sentuhan 4 - arus mengalir

melalui R4.- Sentuhan 5 - arus mengalir

terus ke angker. - Tangkai dipegang oleh

gegelung tanpa voltan.

Kendalian Pemula Plat Muka

Bahagian utama Pemula Plat mukaBahagian utama Pemula Plat muka

3. Geganti Beban lampau.

- Bertugas sebagai

pelindung beban lebih.

2. Geganti Tanpa Voltan. - Berfungsi sebagai perlindungan tanpa voltan

1. Perintang pemula.

- Bertugas sebagai

penghad arus permulaan.

Bahagian utama Pemula Plat Muka ( sambungan )

4. Lengan / tangkai. - Bertugas sebagai

penyambung litar di antara perintang pemula dengan pengubah nilai rintangan pengubah.

5. Pegas ( spring ). - Berfungsi sebagai pengawal lengan agar kembali ke kedudukan asal jika berlaku gangguan bekalan.

Kawalan kelajuan ialah kawalan motor samada hendak dilajukan atau sebaliknya.

Kelajuan motor AT dapat dikawal dengan mengawal:

a). Mengawal Voltan ke angker,

b). Mengawal Arus di medan dan

c). Mengawal Voltan bekalan

Kawalan Kelajuan Motor AT

Diantara faktor pemilihan bagi sesuatu jenis motor Arus Terus, ialah:

Kadaran voltan / arus Kuasa kuda Bilangan kutub Suhu kendalian Kelajuan Jenis penutup Cara pemasangan Saiz Bilangan aci

Pemilihan Motor AT

Sifat & Kegunaan Motor AT

SekianSekian

TQ.TQ.

Sifat motor ditunjukkan dengan graf :

a) Sifat elektrik daya kilas (Ta) / (Ia)

b) Sifat mekanik kelajuan (N) / (Ta)

c) Sifat beban kelajuan (N) / (Ia)

2.5. Graf Kelajuan/Daya Kilas

2.5. Graf Kelajuan/Daya Kilas

Motor Siri

a) Sifat elektrik daya kilas (Ta) / (Ia) b) Sifat mekanik kelajuan (N) / (Ta)

c) Sifat beban kelajuan (N) / (Ia)

2.5. Graf Kelajuan/Daya Kilas

Motor Pirau

a) Sifat elektrik daya kilas (Ta) / (Ia) b) Sifat mekanik kelajuan (N) / (Ta)

c) Sifat beban kelajuan (N) / (Ia)

2.5. Graf Kelajuan/Daya Kilas

Motor Majmuk Bertokok

a) Sifat elektrik daya kilas (Ta) / (Ia) b) Sifat mekanik kelajuan (N) / (Ta)

c) Sifat beban kelajuan (N) / (Ia)

2.5. Graf Kelajuan/Daya Kilas

Motor Majmuk Kebezaan

a) Sifat elektrik daya kilas (Ta) / (Ia) b) Sifat mekanik kelajuan (N) / (Ta)

c) Sifat beban kelajuan (N) / (Ia)

Menterbalikkan sambungan angker atau medan dengan cara :a) Suis 2 kutub 2 halab) Kawalan magnet

2.7.6. Mengubah Arah Putaran Motor AT

Menterbalikkan sambungan angker menggunakan suis 2 kutub 2 hala