2.3. Sebanyak 409 stesen monumen GNSS pasif telah ...

. 2 .

2.3. Sebanyak 409 stesen monumen GNSS pasif telah diwujudkan yang terdiri

daripada 238 stesen di Semenanjung Malaysia yang dikenali sebagai

Peninsular Malaysia Geodetic Scientific Network (PMGSN94), manakala di

negeri Sabah dan Sarawak terdiri daripada 171 stesen yang dikenali

sebagai East Malaysia Geodetic Scientific Network (EMGSN97).

2.4. Teknologi GNSS ini terus berkembang hingga wujudnya jaringan Malaysia

Active GPS System (MASS) pada tahun 1999 yang bertujuan memantau

sistem kerangka rujukan negara sehingga ke tahap sentimeter. Monumen

MASS yang dibina ini adalah bersifat monumen aktif di mana cerapan GNSS

dijalankan secara berterusan. Sebanyak 11 stesen MASS telah ditubuhkan

daripada tahun 1999 sehingga 2003 di bawah Rancangan Malaysia Ke-9

(RMKe-9).

2.5. Pada tahun 2004, MASS ini telah dinaiktaraf kepada Malaysia Real-Time

Kinematic Network (MyRTKnet). Pembangunan MyRTKnet telah melalui

empat (4) fasa dan sehingga kini, terdapat 96 stesen GNSS telah

diwujudkan yang terdiri daripada stesen-stesen sedia ada dan stesen-

stesen baru di seluruh Malaysia.

2.6. Perkembangan teknologi GNSS pada hari ini telah mengubah tatacara

kerja-kerja ukur dan pemetaan terutama aktiviti-aktiviti yang melibatkan

penubuhan titik kawal bumi (TKB) seperti ukur fotogrametri, ukur

kejuruteraan, ukur kadaster, ukur hidrografi, ukur utiliti, ukur geodetik, ukur

topografi dan sebagainya.

3. GARIS PANDUAN UKUR ARAS GNSS

Penerangan lebih lanjut tentang tatacara pelaksanaan Ukuran GNSS terkandung

di dalam dokumen Panduan Teknikal Pelaksanaan Ukur Sistem Penentududukan

Global Navigation Satellite System (GNSS) seperti di Lampiran ‘A’ yang

disertakan. Intisari kandungan garis panduan tersebut adalah seperti berikut:

. 3 .

BAHAGIAN I

AM

1. TUJUAN

2. TAFSIRAN

3. PENGENALAN

BAHAGIAN II

PENETAPAN PARAMETER

4. PENETAPAN PARAMETER BAGI CERAPAN GNSS

5. SISTEM RUJUKAN KOORDINAT, DATUM DAN UNJURAN PETA

BAHAGIAN III

PENGUKURAN

6. PERANCANGAN CERAPAN GNSS

7. PERALATAN DAN PERISIAN PEMPROSESAN GNSS

8. UJIAN PERALATAN GNSS

9. CERAPAN GNSS

10. PEMPROSESAN DATA GNSS

11. PENYEDIAAN LAPORAN PEMPROSESAN DATA GNSS

BAHAGIAN IV

PERKHIDMATAN

12. SPESIFIKASI PERKHIDMATAN

BAHAGIAN V

KAWALAN KUALITI

13. SEMAKAN KUALITI DATA GNSS

4. PEMAKAIAN

Garis panduan ini terpakai kepada semua pihak berkepentingan di dalam agensi

kerajaan dan Juruukur Tanah Berlesen.

. 5 .

Salinan Edaran Dalaman:

Timbalan Ketua Pengarah Ukur dan Pemetaan I

Timbalan Ketua Pengarah Ukur dan Pemetaan II

Salinan Edaran Luaran:

Setiausaha Bahagian (Kanan)

Tanah, Ukur dan Geospatial

Kementerian Tenaga dan Sumber Asli

Wisma Sumber Asli

No. 25, Persiaran Perdana, Presint 4

62574 PUTRAJAYA

Ketua Pengarah

Jabatan Kerajaan Tempatan

Bahagian Penyelidikan dan Perundangan Teknikal

Kementerian Kesejahteraan Bandar, Perumahan dan Kerajaan Tempatan

Aras 25 - 29, No. 51 , Persiaran Perdana, Presint 4

62100 PUTRAJAYA

Ketua Pengarah

PLANMalaysia (Jabatan Perancangan Bandar dan Desa)

Aras 13, Blok F5, Parcel F, Presint 1

Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan

62675 PUTRAJAYA

Pengarah

lnstitut Tanah dan Ukur Negara

Kementerian Tenaga dan Sumber Asli

Behrang

35950 TANJUNG MALIM

. 6 .

Pengarah

Cawangan Jalan

Tingkat 10, Blok F, lbu Pejabat JKR

Jin Sultan Salahuddin

50582 KUALA LUMPUR

Ketua Penolong Pengarah Kanan

Bahagian Ukur Tanah

Cawangan Kejuruteraan lnfrastruktur Pengangkutan

lbu Pejabat JKR Malaysia

Aras 19, No. 50, Menara PJD

Jalan Tun Razak

50400 KUALA LUMPUR

Setiausaha

Lembaga Jurukur Tanah Malaysia (LJT)

Level 5-7, Wisma LJT

Lorong Perak, Pusat Bandar Melawati

53100 KUALA LUMPUR

Presiden

Persatuan Jurukur Tanah Bertauliah Malaysia

2735A, Jalan Permata 4

Taman Permata, Ulu Kelang

53300 WP KUALA LUMPUR

. 1 .

Lampiran 'A'

Garis Panduan Teknikal

Pelaksanaan Ukur

Sistem Penentududukan

Global Navigation Satellite

System (GNSS)

JABATAN UKUR DAN PEMETAAN MALAYSIA

2021

. 2 .

KANDUNGAN

BAHAGIAN I

AM

1. TUJUAN 3

2. TAFSIRAN 3

3. PENGENALAN 4

BAHAGIAN II

PENETAPAN PARAMETER

4. PENETAPAN PARAMETER BAGI CERAPAN GNSS 6

5. SISTEM RUJUKAN KOORDINAT, DATUM DAN UNJURAN PETA 6

BAHAGIAN III

PENGUKURAN

6. PERANCANGAN CERAPAN GNSS 8

7. PERALATAN DAN PERISIAN PEMPROSESAN GNSS 11

8. UJIAN PERALATAN GNSS 12

9. CERAPAN GNSS 14

10. PEMPROSESAN DATA GNSS 19

11. PENYEDIAAN LAPORAN PEMPROSESAN DATA GNSS 24

BAHAGIAN IV

PERKHIDMATAN

12. SPESIFIKASI PERKHIDMATAN 26

BAHAGIAN V

KAWALAN KUALITI

13. SEMAKAN KUALITI DATA GNSS 28

. 3 .

BAHAGIAN I

AM

1. TUJUAN

1.1. Garis Panduan ini adalah bertujuan untuk memberikan panduan teknikal

mengenai tatacara menjalankan Ukur Sistem Penentududukan Global

Navigation Satellite System (GNSS).

1.2. Di samping itu, ia juga akan dijadikan sebagai panduan kepada Jabatan

Ukur dan Pemetaan Malaysia (JUPEM), Juruukur Tanah Berlesen (JTB),

Agensi Kerajaan, Swasta dan Institusi Pengajian Tinggi (IPT) di dalam

menjalankan pelbagai pengukuran GNSS dalam kerja-kerja ukur

geodetik, ukur kadaster, ukur utiliti, ukur hidrografi, ukur kejuruteraan,

ukur fotogrametri, ukur topografi dan sebagainya.

1.3. Dengan adanya Garis Panduan ini, diharapkan dapat menjadi panduan

dan rujukan kepada JUPEM, JTB, Agensi Kerajaan, Swasta dan IPT

supaya dapat menghasilkan pengukuran GNSS serta mematuhi undang-

undang agar dapat menjamin keselamatan awam.

2. TAFSIRAN

2.1. “Azimut” bermakna arah garisan diukur berasaskan sudut ufuk dari arah

utara benar mengikut pusingan jam;

2.2. “Global Navigation Satellite System (GNSS)” adalah sistem

penentududukan satelit sejagat yang ditawarkan oleh pelbagai negara

seperti Global Positioning System (GPS) oleh Amerika Syarikat,

Global'naya Navigatsionnaya Sputnikovaya Sistema (GLONASS) oleh

Rusia, BeiDou oleh China, dan Galileo oleh Kesatuan Eropah;

2.3. “Jabatan” bermakna Jabatan Ukur dan Pemetaan Malaysia (JUPEM);

2.4. “Juruukur Tanah Berlesen” bermakna seseorang juruukur tanah yang

dilesenkan di bawah Akta Jurukur Tanah Berlesen 1958 (Akta 458);

. 4 .

2.5. “Malaysia Real-Time Kinematic GNSS Network (MyRTKnet)” adalah

infrastruktur geodetik yang dibentuk oleh jaringan stesen-stesen rujukan

GNSS dan pusat kawalan yang diselenggara oleh JUPEM untuk

menghasilkan maklumat kedudukan di lapangan dalam masa hakiki atau

secara pasca pemprosesan;

2.6. “Position Dilution of Precision (PDOP)” adalah istilah yang digunakan

untuk menggambarkan geometri satelit bagi tujuan penentududukan

tiga-dimensi (3D), di mana nilai PDOP yang rendah bermaksud geometri

satelit yang baik bagi tujuan penentududukan.

3. PENGENALAN

3.1. JUPEM bertanggungjawab dalam memacu pembangunan negara dan

berfungsi sebagai penasihat kerajaan dalam bidang ukur dan pemetaan

di samping menjalankan kerja-kerja pengukuran dan pemetaan sebagai

asas pembangunan sosio-ekonomi dan kedaulatan negara.

3.2. Sejak penubuhannya, JUPEM telah merencanakan pelbagai

pembaharuan serta pemodenan bagi meningkatkan kualiti perkhidmatan

dan produk yang ditawarkan. Pada tahun 1989, penggunaan teknologi

GNSS telah mula digunakan di JUPEM untuk menyediakan satu

rangkaian utama geodetik berasaskan teknologi GNSS.

3.3. Sebanyak 409 stesen monumen GNSS pasif telah diwujudkan yang

terdiri daripada 238 stesen di Semenanjung Malaysia yang dikenali

sebagai Peninsular Malaysia Geodetic Scientific Network (PMGSN94).

Manakala di negeri Sabah dan Sarawak terdiri daripada 171 stesen yang

dikenali sebagai East Malaysia Geodetic Scientific Network (EMGSN97).

3.4. Teknologi GNSS ini terus berkembang hingga wujudnya jaringan

Malaysia Active GPS System (MASS) pada tahun 1999 yang bertujuan

memantau sistem kerangka rujukan negara sehingga ke tahap

sentimeter. Monumen MASS yang dibina ini adalah bersifat monumen

aktif di mana cerapan GNSS dijalankan secara berterusan. Sebanyak 18

stesen MASS telah ditubuhkan daripada tahun 1999 sehingga 2003 di

bawah Rancangan Malaysia Ke-9 (RMKe-9).

. 5 .

3.5. Pada tahun 2004, sistem MASS ini telah dinaiktaraf kepada Malaysia

Real-Time Kinematic Network (MyRTKnet). Pembangunan MyRTKnet

telah melalui empat (4) fasa dan sehingga kini, terdapat 97 stesen GNSS

telah diwujudkan yang terdiri daripada stesen-stesen sedia ada dan

stesen-stesen baru di seluruh Malaysia.

3.6. Perkembangan teknologi GNSS pada hari ini telah mengubah tatacara

kerja-kerja ukur dan pemetaan terutama aktiviti-aktiviti yang melibatkan

penubuhan titik kawal bumi (TKB) seperti ukur fotogrametri, ukur

kejuruteraan, ukur kadaster, ukur hidrografi, ukur utiliti, ukur geodetik,

ukur topografi dan sebagainya.

. 6 .

BAHAGIAN II

PENETAPAN PARAMETER

4. PENETAPAN PARAMETER BAGI CERAPAN GNSS

4.1. Penentuan koordinat berkejituan tinggi melalui kaedah GNSS boleh

dilakukan dengan merujuk kepada MyRTKnet sama ada secara masa-

hakiki melalui cerapan Network Real-Time Kinematic (RTK) atau secara

pasca-pemprosesan melalui cerapan Statik dan Rapid Static.

4.2. Cerapan Network RTK dan Rapid Static mampu memberikan tahap

kejituan sekitar tiga (3) sentimeter pada komponen mendatar (Utaraan

dan Timuran) dan enam (6) sentimeter pada komponen menegak. Tahap

kejituan yang lebih baik pada tahap sub-sentimeter boleh diperolehi

melalui cerapan Statik yang terancang dan menggunakan peralatan

GNSS gred geodetik.

4.3. Nilai muktamad yang akan diterima pakai sebagai koordinat muktamad

bagi cerapan Network RTK dan Rapid Static ini adalah merupakan

purata daripada sekurang-sekurangnya dua (2) epok cerapan.

Perbezaan maksimum yang dibenarkan di antara epok-epok cerapan

berkenaan adalah dua (2) sentimeter pada komponen mendatar dan

enam (6) sentimeter pada komponen ketinggian.

5. SISTEM RUJUKAN KOORDINAT, DATUM DAN UNJURAN PETA

5.1. Datum rujukan semasa bagi cerapan GNSS yang dijalankan di Malaysia

adalah tertakluk kepada Pekeliling Ketua Pengarah Ukur dan Pemetaan

Bilangan 2 Tahun 2021 - Garis Panduan Teknikal Mengenai Sistem

Rujukan Koordinat Bagi Tujuan Ukur dan Pemetaan di Malaysia atau

Pekeliling terkini yang diterbitkan oleh JUPEM.

5.2. Antara maklumat-maklumat asas parameter yang digunakan bagi

cerapan GNSS adalah seperti di Jadual 1.

. 7 .

Jadual 1: Parameter sistem rujukan koordinat, datum dan unjuran peta

Parameter Cerapan GNSS

Datum rujukan Geocentric Datum of Malaysia 2020 (GDM2020)

atau terkini

Kerangka rujukan International Terrestrial Reference Frame (ITRF)

2014 atau terkini

Ellipsoid rujukan Geodetic Reference System 1980 (GRS80)

Ketinggian rujukan Model Geoid Malaysia (MyGEOID)

Unjuran peta

(dalam unit meter)

i. Old Malayan Rectified Skew Orthomorphic

(Old RSO)

ii. Geocentric Malayan Rectified Skew

Orthomorphic (Geocentric RSO)

iii. Old Borneo Rectified Skew Orthomorphic

(Old BRSO)

iv. Geocentric Borneo Rectified Skew

Orthomorphic (Geocentric RSO)

v. Old Cassini Soldner

vi. Geocentric Cassini Soldner

. 8 .

BAHAGIAN III

PENGUKURAN

6. PERANCANGAN CERAPAN GNSS

Perancangan cerapan GNSS perlu dijalankan dengan teliti bagi memastikan

hasil cerapan yang diperolehi memenuhi spesifikasi yang ditetapkan. Antara

perkara yang perlu dititikberatkan adalah seperti tujuan cerapan, ketepatan,

kaedah cerapan, stesen rujukan, datum rujukan dan unjuran peta yang

digunakan.

6.1. Rekabentuk Jaringan

Rekabentuk jaringan yang ditubuhkan adalah bergantung kepada tujuan

cerapan seperti penubuhan TKB bagi jaringan kawalan geodetik

(contohnya Fundamental, Secondary, Tertiary dan Additional Layers)

dan penubuhan TKB bagi ukur geodetik, ukur fotogrametri, ukur

kejuruteraan, ukur kadaster dan sebagainya.

6.1.1. Penubuhan TKB bagi Fundamental, Secondary, Tertiary dan

Additional Layers bagi Sistem Kerangka Rujukan Kebangsaan,

sempadan antarabangsa dan negeri

(a) Jaringan kawalan geodetik yang melibatkan Fundamental

Layer digunakan bagi kerja-kerja yang melibatkan Sistem

Kerangka Rujukan Kebangsaan dan penentuan

sempadan antarabangsa. Rujukan yang digunakan bagi

penubuhan jaringan Fundamental Layer ini adalah

stesen-stesen International GNSS Services (IGS) yang

terpilih. Antara cadangan stesen-stesen IGS adalah

LHAS, KUNM, WUHN, SHAO, BAKO, IISC, YAR2, TID2,

NTUS, GUAM, PIMO dan DARW seperti ditunjukkan

pada Rajah 1.

. 9 .

Rajah 1: Cadangan stesen IGS

(b) Jaringan kawalan geodetik yang melibatkan Secondary

Layer pula mengandungi TKB baharu dengan ketepatan

jarak relatif satu (1) part-per-million (ppm). Stesen

Secondary Layer ini dicerap dan merujuk kepada

sekurang-kurangnya tiga (3) stesen daripada

Fundamental Layer, tanda sempadan antarabangsa

(contohnya jenis A, B, C dan D) atau monumen GNSS

pasif (contohnya PMGSN94 dan EMGSN97). Jarak di

antara stesen bagi Secondary Layer adalah dianggarkan

dalam 60 km;

(c) Jaringan Tertiary Layer pula mengandungi TKB baharu

dengan ketepatan relatif lima (5) ppm. Stesen Tertiary

Layer ini dicerap dan merujuk kepada sekurang-

kurangnya tiga (3) stesen daripada Fundamental dan /

atau Secondary Layer. Jarak di antara stesen adalah

dianggarkan dalam 10 km;

. 10 .

(d) Bagi jaringan Additional Layer, jarak di antara stesen

adalah dianggarkan dalam lima (5) km dengan ketepatan

jarak relatif sepuluh (10) ppm; dan

(e) Jaringan yang direkabentuk hendaklah merujuk kepada

kerangka rujukan geodetik terkini sepertimana dinyatakan

pada Paragraf 5.2.

6.1.2. Penubuhan TKB bagi ukur fotogrametri, ukur kejuruteraan,

ukur kadaster, ukur utiliti, ukur geodetik dan sebagainya.

(a) Penubuhan TKB baharu bagi pelbagai ukuran di Malaysia

adalah merujuk kepada MyRTKnet sebagai stesen

rujukan;

(b) Taburan stesen rujukan yang akan digunakan sebagai

garis dasar adalah dalam radius 30 km; dan

(c) Jaringan yang direkabentuk hendaklah merujuk kepada

kerangka rujukan geodetik terkini sepertimana dinyatakan

pada Paragraf 5.2.

6.2. Tinjauan

6.2.1. Proses tinjauan perlu dilakukan untuk mendapatkan gambaran

umum mengenai lokasi dari segi logistik, kesesuaian lokasi,

pelepasan langit dengan sudut tinjah 15 darjah dan apa-apa

objek yang boleh mengganggu isyarat GNSS;

6.2.2. Mengelakkan daripada memilih TKB dengan ciri semula jadi

yang tidak selamat seperti di simpang jalan utama dan boleh

membahayakan semasa kerja-kerja cerapan GNSS berjalan;

6.2.3. Semua lokasi tanda rujukan sedia ada atau stesen baharu yang

akan dicerap boleh diakses sama ada melalui pengangkutan

darat, laut dan udara;

6.2.4. Semua tanda rujukan sedia ada atau stesen baharu ini bebas

daripada pengaruh selisih berbilang alur (multipath); dan

6.2.5. TKB yang terlindung boleh dialihkan tidak lebih dari satu (1) km

dari lokasi asal.

. 11 .

7. PERALATAN DAN PERISIAN PEMPROSESAN GNSS

7.1. Peralatan GNSS

7.1.1. Terdapat dua (2) jenis alat penerima GNSS yang terdapat di

pasaran iaitu:

(a) Jenis alat penerima dan antena berasingan; dan

(b) Jenis alat penerima dan antena disatukan (integrated).

7.1.2. Antena yang dipilih hendaklah mampu meminimumkan kesan-

kesan electrical phase centre variations dan pencegahan

gangguan berbilang laluan (multipath). Penggunaan antena

dengan spesifikasi gred geodetik adalah digalakkan.

7.1.3. Bagi alat GNSS jenis penerima dan antena disatukan,

spesifikasi minimum yang boleh digunakan adalah terdiri dari

gred kerja ukur (survey-grade).

7.1.4. Bagi alat penerima GNSS yang mempunyai komponen

berasingan, panjang maksimum dan jenis kabel antena yang

dicadangkan oleh pembuat alat hendaklah digunapakai. Bagi

membolehkan pencerapan mendapat data yang berkualiti

tinggi, kabel antena dan unit penyambung (connector)

hendaklah sentiasa dalam keadaan bersih.

7.1.5. Peralatan yang mempunyai komponen berasingan hendaklah

disimpan dan digunakan sebagai satu unit.

7.1.6. Alat penerima GNSS yang akan digunakan hendaklah

mempunyai kemampuan menjalankan pencerapan fasa bagi

sekurang-kurangnya dua (2) gelombang pembawa (carrier

phase). Hanya alat yang menerima sekurang-kurangnya dwi-

gelombang boleh digunakan dalam kerja-kerja pengukuran.

7.1.7. Alat penerima GNSS mestilah mampu merekodkan fasa isyarat

satelit, tag masa (merujuk kepada perakam waktu di alat

penerima). Bagi kerja-kerja masa-hakiki (real-time), alat

penerima mestilah mampu merekodkan data-data cerapan asal

(raw data) di samping data-data cerapan masa-hakiki.

. 12 .

7.1.8. Alat penerima GNSS mestilah mampu untuk menjejak

sekurang-kurangnya enam (6) satelit GNSS secara serentak.

Adalah digalakkan supaya alat penerima GNSS menjejak

semua satelit yang berada di atas ufuk semasa pencerapan

dilakukan.

7.1.9. Unit kawalan (controller) yang dicadangkan oleh pembuat alat

hendaklah digunakan bersama dengan peralatan pencerapan

GNSS.

7.1.10. Penyambungan dari unit kawalan ke unit utama (alat penerima)

boleh menggunakan kabel yang berkaitan atau penyambungan

menggunakan teknologi nirwayar (wireless).

7.2. Perisian Pemprosesan Data GNSS

7.2.1. Perisian pengurusan dan pemprosesan data yang

dicadangkan oleh pembuat alat atau mana-mana perisian yang

boleh menerima input data dalam format Receiver Independent

Exchange (RINEX) hendaklah digunakan dalam semua aspek

pemprosesan data.

7.2.2. Pengguna perlu memastikan sebarang menaikan taraf

terhadap perkakasan atau firmware tidak mengurangkan kualiti

hasil pemprosesan data.

7.2.3. Installation, operasi dan validasi perisian pemprosesan data

hendaklah mengikut arahan pembuat alat.

7.2.4. Sebarang permasalahan berkaitan dengan perisian terbabit

hendaklah dirujuk terus kepada pembekal peralatan GNSS

untuk mendapatkan nasihat atau penyelesaian.

8. UJIAN PERALATAN GNSS

8.1. Alat penerima GNSS yang digunakan perlu menjalani ujian kalibrasi

peralatan terlebih dahulu sebelum kerja-kerja cerapan GNSS di

lapangan dijalankan.

. 13 .

8.2. Ujian alat tersebut boleh dijalankan di tapak-tapak ujian GNSS / EDM

yang terletak di setiap negeri. Urusan peminjaman kunci tapak-tapak

ujian tersebut boleh dibuat melalui Pejabat-Pejabat Ukur Daerah di

setiap negeri.

8.3. Bagi alat penerima GNSS yang jenis alat penerima dan antena

berasingan, ujian kalibrasi yang dijalankan adalah Ujian Tribrach, Zero

Baseline dan Short Baseline. Jadual 2 menunjukan keperluan hasil

daripada ujian alat GNSS tersebut. Butiran terperinci boleh dirujuk

daripada Pekeliling Ketua Pengarah Ukur dan Pemetaan Bilangan 6

Tahun 1999 - Garis Panduan Pengukuran Menggunakan Alat Sistem

Penentududukan Sejagat (GPS) Bagi Ukuran Kawalan Kadaster dan

Ukuran Kadaster;

Jadual 2: Ujian alat penerima dan antena berasingan

Bil. Jenis Ujian Hasil Ujian

1. Ujian Tribrach Perbezaan kurang daripada 0.5 milimeter

2. Ujian Zero Baseline Perbezaan kurang daripada tiga (3) milimeter

3. Ujian Short Baseline Perbezaan kurang daripada sepuluh (10) milimeter

8.4. Bagi alat penerima GNSS jenis alat penerima dan antena disatukan,

ujian kalibrasi hendaklah dijalankan berdasarkan Pekeliling Ketua

Pengarah Ukur dan Pemetaan Bilangan 1 Tahun 2008 - Garis Panduan

Mengenai Ujian Alat Sistem Penentududukan Sejagat (GNSS) Yang

Menggunakan Perkhidmatan Malaysian RTK GNSS Network

(MyRTKnet). Jadual 3 menunjukkan keperluan hasil ujian alat GNSS

tersebut.

. 14 .

Jadual 3: Ujian alat penerima GNSS bagi jenis alat penerima dan antena

disatukan

Bil. Komponen Hasil Ujian

1. Latitud Perbezaan kurang daripada tiga (3) sentimeter

2. Longitud Perbezaan kurang daripada tiga (3) sentimeter

3. Ketinggian elipsoid Perbezaan kurang daripada enam (6) sentimeter

9. CERAPAN GNSS

Cerapan GNSS terbahagi kepada beberapa kaedah dan bergantung kepada

tujuan dan ketepatan yang diperlukan. Setiap cerapan juga mempunyai

rekabentuk jaringan GNSS yang terancang dan teratur supaya menghasilkan

kebolehpercayaan rangkaian yang tinggi dan memudahkan pergerakan

mobilisasi pasukan kerja luar. Terdapat tiga (3) kaedah cerapan GNSS yang

diaplikasikan di JUPEM iaitu Statik, Rapid Static dan Network RTK.

9.1. Cerapan GNSS dengan Kaedah Statik

9.1.1. Kaedah Statik ini selalu digunakan bagi kajian saintifik seperti

penghasilan Sistem Kerangka Rujukan Kebangsaan, projek

saintifik yang memerlukan ketepatan yang tinggi seperti

pemantauan deformasi, sesar aktif, penentuan sempadan

antarabangsa dan sebagainya.

9.1.2. Ketepatan kaedah ini adalah dalam lingkungan milimeter dan

hasil nilai koordinat pula akan diperolehi secara pasca-

pemprosesan dengan menggunakan perisian pemprosesan

data GNSS saintifik.

9.1.3. Parameter bagi kaedah Statik adalah sepertimana ditunjukkan

pada Jadual 4.

. 15 .

Jadual 4: Parameter cerapan GNSS dengan kaedah Statik

Bil. Perkara Parameter

1. Teknik cerapan Statik

2. Maklumat cerapan Fasa pembawa (minimum dwi-frekuensi)

3. Bilangan satelit Minimum enam (6) satelit

4. Nilai Position Dilution of Precision (PDOP)

Maksimum tujuh (7)

5. Elevation angle cut-off 15 darjah

6. Tempoh Cerapan

Fundamental Layer i. Minimum tiga (3) sesi;

ii. Cerapan GNSS selama 24 jam bagi setiap sesi; dan

iii. Sela cerapan adalah 15 saat.

Secondary Layer i. Minimum tiga (3) sesi;

ii. Cerapan GNSS selama enam (6) jam bagi setiap sesi; dan


Tertiary Layer i. Minimum dua (2) sesi;

ii. Cerapan GNSS selama tiga (3) jam bagi setiap sesi; dan


Additional Layer iv. Minimum satu (1) sesi;

v. Cerapan GNSS selama dua (2) jam bagi setiap sesi; dan

vi. Sela cerapan adalah 15 saat.

7. Jenis antena Geodetic dual-frequency with ground plane and multipath mitigation technique

8. Pengukuran ketinggian antena

Dibaca dua (2) kali iaitu pada permulaan dan akhir kerja. Bacaan direkodkan sehingga ke milimeter.

9. Centering of antenna Di atas titik kawal bumi

10. Permodelan atmosfera Default

11. Kawalan kualiti • Bebas dari selisih berbilang alur (multipath)

• Ketinggian antena diukur dan direkodkan dengan baik

• Pemantauan data cerapan pada lembaran log

• Orientasi antena ke arah utara

. 16 .

9.2. Cerapan GNSS dengan Kaedah Rapid Static

9.2.1. Kaedah Rapid Static digunakan bagi penubuhan TKB yang

memerlukan ketepatan dalam lingkungan sentimeter seperti

ukur fotogrametri, ukur kejuruteraan, ukur hidrografi, ukur

topografi, ukur kadaster dan sebagainya.

9.2.2. Kaedah ini boleh digunakan dengan satu alat penerima GNSS

tunggal yang berada dalam lingkungan jaringan MyRTKnet

atau dalam radius 30 km dari stesen MyRTKnet terhampir.

Sekiranya tiada liputan rangkaian MyRTKnet di lapangan,

cerapan GNSS boleh dijalankan dengan kaedah Base and

Rover di mana alat penerima GNSS tambahan diperlukan dan

bertindak sebagai stesen rujukan bagi menggantikan stesen

MyRTKnet.

9.2.3. Mobilisasi pasukan kerja luar untuk melakukan cerapan GNSS

adalah bergantung kepada jumlah alat penerima GNSS yang

digunakan semasa cerapan di lapangan.

9.2.4. Ketepatan kaedah Rapid Static ini adalah dalam lingkungan

sentimeter dan hasil nilai koordinat pula akan diperolehi secara

pasca-prosesan dengan menggunakan perisian pemprosesan

data GNSS.

9.2.5. Parameter kaedah Rapid Static adalah seperti di Jadual 5.

. 17 .

Jadual 5: Parameter cerapan GNSS dengan kaedah Rapid Static


1. Teknik cerapan Rapid Static



4. Nilai PDOP Maksimum tujuh (7)


6. Tempoh cerapan i. Minimum dua (2) sesi;

ii. Cerapan GNSS selama 10 - 30 minit bagi setiap sesi; dan


7. Jenis antena i. Geodetic dual-frequency with ground plane and multipath mitigation technique

ii. Integrated antenna









9.3. Cerapan GNSS dengan kaedah Network RTK

9.3.1. Kaedah Network RTK digunakan bagi penubuhan TKB yang

memerlukan ketepatan sama seperti kaedah Rapid Static iaitu

dalam lingkungan sentimeter. Perbezaan kaedah Network RTK

dan Rapid Static adalah daripada aspek hitungan nilai

koordinat muktamad di mana kaedah Network RTK ini

diperolehi pada masa-hakiki di lapangan berbanding kaedah

Rapid Static yang memerlukan pasca-prosesan.

. 18 .

9.3.2. Kaedah ini hanya memerlukan satu alat penerima GNSS dan

berada dalam liputan rangkaian telekomunikasi di mana fungsi

rangkaian tersebut adalah untuk menghantar pembetulan

GNSS daripada stesen MyRTKnet yang terhampir secara

masa-hakiki.

9.3.3. Kaedah pembetulan masa-hakiki yang digunakan adalah

berdasarkan kepada hitungan yang dihasilkan daripada server

MyRTKnet.

9.3.4. Kaedah pembetulan adalah bergantung kepada liputan

MyRTKnet sama ada Virtual Reference Station (VRS), Master

Auxiliary (MAX) Corrections, Individualised MAX (i-MAX)

Corrections atau Single Base Corrections.

9.3.5. Parameter kaedah Network RTK adalah seperti di Jadual 6.

Jadual 6: Parameter cerapan GNSS dengan kaedah Network RTK


1. Teknik cerapan Network RTK



4. Nilai PDOP Maksimum tujuh (7)


6. Tempoh Cerapan i. Minimum dua (2) sesi dengan berbeza initialisasi;

ii. Purata bacaan setiap lima (5) saat direkodkan sebanyak sepuluh (10) kali bagi setiap sesi; dan

iii. Data mentah juga direkodkan di dalam sela satu (1) saat.

7. Jenis antena Integrated





. 19 .






10. PEMPROSESAN DATA GNSS

Data-data cerapan GNSS hendaklah dimuat turun dengan kadar segera

dengan mengikuti prosedur seperti yang dinyatakan oleh manual peralatan

GNSS. Prosedur bagi menjalankan pemprosesan data perlulah mengikut

manual perisian pemprosesan dengan menggunakan parameter-parameter

yang dicadangkan.

10.1. Pemprosesan Data Bagi Cerapan GNSS dengan Kaedah Statik

10.1.1. Pemprosesan data cerapan GNSS Statik perlulah merujuk

kepada stesen-stesen yang terpilih. Data-data RINEX bagi

stesen-stesen rujukan tersebut boleh dimuat turun daripada

laman sesawang IGS.

10.1.2. Bagi pemprosesan data GNSS yang melibatkan Fundamental

Layer, strategi pemprosesan data dan penetapan parameter

adalah seperti di Jadual 7.

Jadual 7: Strategi pemprosesan data GNSS bagi Fundamental Layer

Item Strategi

Perisian pemprosesan data GNSS Saintifik

Strategi pemprosesan GNSS Double-difference

GNSS observable Lc (Ionospheric free)

Orbits IGS final orbit referred to ITRF (Zero / First / Second order)

EOP International Earth Rotation Service (IERS) C04 / Bulletin A / International GNSS Service (IGS) Final (Zero / First / Second order)

Elevation Cut-off Angle 15 darjah

. 20 .

Item Strategi

Sampling rate Merujuk kepada sela masa cerapan GNSS

Zenith troposphere Full mapping function

Troposphere mapping On

Solid earth tide On

Ambiguity fixed / free Fixed (if possible)

Koordinat A Priori dan ketinggian antena

Disediakan oleh IGS

Ocean loading tide FES / GOT series

Antenna phase centre variation Disediakan oleh IGS

ITRF mapping process Stesen IGS terpilih

Test ratio > 1.5

RMSE < 0.020 meter bagi semua garis dasar

10.1.3. Bagi pemprosesan data GNSS dengan kaedah Statik yang

melibatkan Secondary, Tertiary dan Additional Layers, strategi

pemprosesan data tersebut adalah seperti di Jadual 8.

Jadual 8: Strategi pemprosesan data GNSS dengan kaedah cerapan Statik bagi

Secondary, Tertiary dan Additional Layers

Item Secondary Layer Tertiary Layer Additional Layer

Perisian pemprosesan data GNSS

Komersial Komersial Komersial

Strategi pemprosesan GNSS

Double-difference Double-difference Double-difference


Lc (Ionospheric free)

Lc (Ionospheric free)

Orbits Precise Precise Precise

Elevation cut-off angle

15 darjah 15 darjah 15 darjah

Sampling rate 15 saat 15 saat 15 saat

Troposphere mapping

On On On

Ambiguity fixed / free Fixed Fixed Fixed

. 21 .

Item Secondary Layer Tertiary Layer Additional Layer

Antenna phase centre variation

Disediakan oleh perisian pemprosesan



Stesen rujukan Fundamental Layer

Fundamental, Secondary Layers

Fundamental, Secondary, Tertiary Layers


< 0.020 meter bagi semua garis dasar

< 0.020 meter bagi semua garis dasar

10.2. Pemprosesan Data bagi Cerapan GNSS dengan Kaedah Rapid Static

10.2.1. Pemprosesan data GNSS dengan kaedah Rapid Static pula

perlulah merujuk kepada sekurang-kurangnya tiga (3) stesen

MyRTKnet dan data-data RINEX bagi stesen MyRTKnet yang

berkenaan boleh dimuat turun dari laman sesawang MyRTKnet

/ JUPEM Geoportal.

10.2.2. Prosedur bagi menjalankan pemprosesan data perlulah

mengikut manual perisian pemprosesan dengan menggunakan

parameter-parameter yang dicadangkan seperti di Jadual 9.

Jadual 9: Strategi pemprosesan data GNSS dengan kaedah cerapan Rapid

Static

Item Secondary Layer

Perisian pemprosesan data GNSS Komersial

Strategi pemprosesan GNSS Double-difference


Orbits Precise

Elevation cut-off angle 15 darjah

Sampling rate 1 saat

Troposphere mapping On

Ambiguity fixed / free Fixed

Antenna phase centre variation Disediakan oleh perisian pemprosesan

. 22 .

Item Secondary Layer

Stesen rujukan Sekurang-kurangnya tiga (3) stesen MyRTKnet


10.2.3. Untuk analisis statistik garis dasar yang dihitung, RMS bagi reja

cerapan, faktor varian aposteriori dan jenis penyelesaian

(solution type) perlulah diambil kira.

10.2.4. Dalam menilai RMS bagi reja cerapan, perkara-perkara di

bawah bolehlah dipertimbangkan:

(a) Nilai RMS yang rendah menggambarkan data dan

penyelesaian yang dihasilkan boleh diterima.

(b) Manual pemprosesan data yang dibekalkan lazimnya

memberikan kriteria bagi penerimaan sesuatu hasil

pemprosesan. Secara amnya, penerimaan nilai RMS

adalah 0.1 dari kitaran (cycle) gelombang L1. Dalam hal

ini, nilai yang boleh diterima adalah dua (2) sentimeter.

10.2.5. Hanya penyelesaian “ambiguity fixed” atau “bias fixed” sahaja

diterima bagi setiap garis dasar yang diproses. Penyelesaian

“ambiguity float” adalah tidak diterima.

10.2.6. Pemprosesan dilaksanakan untuk setiap sesi cerapan yang

terlibat.

10.2.7. Pelarasan ganda dua terkecil (least square adjustment)

kemudiannya dilakukan untuk mendapatkan koordinat

muktamad daripada kesemua sesi cerapan yang terlibat.

(a) Pelarasan kekangan minima

Pelarasan ini dilakukan dengan mengekang (constraint)

satu stesen MyRTKnet untuk menilai konsistensi dalaman

(internal consistency). Kemudian perbandingan nilai

koordinat yang diperolehi daripada pelarasan ini dengan

nilai yang diketahui (published coordinates) dibuat. Hasil

. 23 .

perbandingan haruslah memenuhi kriteria kejituan relatif

yang lebih baik daripada ± 3 milimeter + 1.0 ppm atau

1:50,000.

(b) Pelarasan kekangan maksima

Pelarasan kekangan maksima dilakukan untuk

mendapatkan nilai koordinat muktamad. Hasil

pemprosesan haruslah dipastikan lulus ujian statistik Chi-

Square dan bebas daripada selisih kasar berdasarkan

Tau Criterion.

10.2.8. Hitungan ketinggian pula boleh ditentukan dengan

menggunakan model MyGEOID untuk mendapatkan

ketinggian ortometrik bagi stesen cerapan jika perlu.

10.3. Pemprosesan Data GNSS bagi Cerapan GNSS dengan Kaedah

Network RTK

Setiap sesi cerapan hendaklah dihitung nilai purata bagi setiap

komponen dan seterusnya dihitung nilai reja cerapan (observation

residuals) dalam unit meter. Formula penghitungan reja cerapan,

penukaran ke unit meter dan lain-lain hitungan adalah seperti berikut:

10.3.1. Hitungan purata bagi komponen latitud, longitud dan ketinggian

elipsoid:

𝐶𝑒𝑟𝑎𝑝𝑎𝑛̅̅ ̅̅ ̅̅ ̅̅ ̅̅ ̅̅ =∑ 𝐶𝑒𝑟𝑎𝑝𝑎𝑛𝑛

𝑖=1

𝑛

10.3.2. Hitungan reja cerapan (𝑉𝑖):

𝑉𝑖 = 𝐶𝑒𝑟𝑎𝑝𝑎𝑛𝑖 − 𝐶𝑒𝑟𝑎𝑝𝑎𝑛

10.3.3. Hitungan Root Mean Square (RMS) untuk reja:

𝑅𝑀𝑆 = √∑ 𝑉𝑖

2𝑛𝑖=1

𝑛

. 24 .

10.3.4. Penukaran jarak arka dari unit Darjah, Minit dan Saat (DMS) ke

meter, boleh menggunakan formula seperti di bawah:

1 𝑠𝑎𝑎𝑡 (𝑎𝑟𝑘𝑎) = 2𝜋 ∙ 𝑅/1,296,000

𝑅 adalah purata jejari bumi dan boleh diperolehi melalui formula

𝑅 = √𝑝 ∙ 𝑣, di mana 𝑝 adalah jarak lengkung di meridian dan 𝑣

adalah jarak lengkung di pugak utama.

Untuk memudahkan pengiraan, penukaran dari nilai saat (arka)

ke meter boleh menggunakan faktor 30, di mana 1 saat (arka)

adalah bersamaan 30 meter.

10.3.5. Untuk tujuan penerimaan nilai koordinat muktamad bagi setiap

epok cerapan masa-hakiki, mana-mana cerapan yang

mempunyai nilai reja tiga (3) kali ganda lebih besar dari nilai

RMS hendaklah dikeluarkan dari hitungan purata nilai

koordinat. Jumlah maksimum data yang boleh dikeluarkan

adalah sebanyak tiga (3) cerapan. Dengan kata lain,

penerimaan nilai koordinat purata bagi setiap epok cerapan

masa-hakiki hendaklah mempunyai sekurang-kurangnya tujuh

(7) bacaan. Bagi cerapan yang kurang dari tujuh (7) bacaan,

epok cerapan tambahan hendaklah dilaksanakan.

10.3.6. Bandingkan nilai koordinat purata muktamad bagi setiap epok

adalah seperti dinyatakan di Paragraf 4.2.

11. PENYEDIAAN LAPORAN PEMPROSESAN DATA GNSS

11.1. Laporan perlu disediakan setelah kerja-kerja pemprosesan data GNSS

selesai dijalankan. Antara laporan-laporan yang perlu disediakan adalah

Laporan Kalibrasi Peralatan GNSS dan Laporan Pemprosesan dan

Analisa Data GNSS.

. 25 .

11.2. Format laporan tersebut adalah merangkumi perkara-perkara seperti

pengenalan, objektif, metodologi, hasil / analisa dan kesimpulan.

11.3. Laporan berkaitan penyediaan dokumentasi juga perlu disediakan yang

mengandungi rajah dan kedudukan di lapangan setiap TKB yang

dicerap.

. 26 .

BAHAGIAN IV

PERKHIDMATAN

12. SPESIFIKASI PERKHIDMATAN

Spesifikasi produk akhir dalam output bagi cerapan GNSS adalah seperti

berikut:

12.1. Cerapan GNSS dengan Kaedah Statik

12.1.1. Perbezaan koordinat cerapan GNSS adalah bergantung

kepada ketepatan cerapan GNSS yang diperlukan. Bagi

cerapan GNSS dengan kaedah Statik bagi penubuhan TKB,

perbezaan koordinat cerapan GNSS antara dua (2) epok

hendaklah kurang dari dua (2) sentimeter bagi komponen

mendatar, sementara bagi komponen ketinggian adalah enam

(6) sentimeter.

12.1.2. Manakala bagi cerapan Statik untuk kajian saintifik pula,

perbezaan koordinat cerapan GNSS antara dua (2) epok

hendaklah kurang satu (1) sentimeter bagi komponen

mendatar, sementara bagi komponen ketinggian adalah antara

tiga (3) sentimeter.

12.2. Cerapan GNSS dengan Kaedah Rapid Static

Perbezaan koordinat cerapan GNSS antara dua (2) epok hendaklah

kurang dari dua (2) sentimeter bagi komponen mendatar, sementara

bagi komponen ketinggian adalah enam (6) sentimeter.

. 27 .

12.3. Cerapan GNSS dengan Kaedah Network RTK

12.3.1. Ujian Peralatan GNSS

Perbezaan koordinat cerapan GNSS antara dua (2) epok

hendaklah kurang dari tiga (3) sentimeter bagi komponen

mendatar, sementara bagi komponen ketinggian adalah enam

(6) sentimeter.

12.3.2. Penubuhan TKB

Perbezaan koordinat cerapan antara dua (2) epok hendaklah

kurang dari dua (2) sentimeter bagi komponen mendatar,

sementara bagi komponen ketinggian adalah enam (6)

sentimeter.

. 28 .

BAHAGIAN V

KAWALAN KUALITI

13. SEMAKAN KUALITI DATA GNSS

Kawalan kualiti terhadap hasil pemprosesan data GNSS boleh dilakukan

berdasarkan beberapa kaedah iaitu:

13.1. Coordinate repeatability

13.1.1. Pemprosesan data GNSS yang telah dijalankan melibatkan

sesi epok yang berbeza di dalam hitungan nilai koordinat

muktamad.

13.1.2. Nilai koordinat yang telah diproses seharusnya mempunyai

tidak mempunyai perbezaan di dalam toleransi yang dihadkan

seperti mana telah dinyatakan di dalam Bahagian III -

Perkhidmatan.

13.2. Baseline repeatability

Pemprosesan data GNSS yang telah dijalankan melibatkan pemilihan

garis dasar yang berbeza daripada sebelumnya di dalam hitungan nilai

koordinat muktamad dan mempunyai had toleransi sepertimana telah

dinyatakan di dalam Bahagian III - Perkhidmatan.

13.3. Perbandingan dengan kaedah dan aplikasi pemprosesan data GNSS

yang berbeza

Melakukan pelbagai kaedah pemprosesan data GNSS dan juga perisian

saintifik atau komersial bagi melihat konsistensi produk akhir nilai

koordinat yang telah dihasilkan.

2.3. Sebanyak 409 stesen monumen GNSS pasif telah ...

Documents

Transcript of 2.3. Sebanyak 409 stesen monumen GNSS pasif telah ...