ABDURRAHMAN İBNU'L CEVZİ VE ZADU'L-MESİR Fİ İLMİT-TEFSİR

8/3/2019 ABDURRAHMAN BNU'L CEVZ VE ZADU'L-MESR F LMT-TEFSR

1/8

ABDURRAHMAN BNU'L-CEVz VE "ZADU'L.MESR F LM'T.

TEFSR" ADLI ESERt.

Prof. Dr. smail CERRAHOGLU

Hayat:

Hicri VI. asr, hi phesiz, slam Tarihinde siyas ve itimai ha-

reketlerin kaynat, islam ilim ve fikir hareketlerinin en yksek nok-

tasna eritii bir dnemdir. Byle bir dnemde ilmiynden temayz

edebilmek her ilim adamnn kolay baaraca bir i deildir. te bu

yazImzda ele alacamz bnu'l-Cevzi, bu devrede eitli ilim alanlarm-

da ykselen bir ka mmtaz ahsiyetton biridir. Asrnm imam ve alla-

mesi olmakla kalmam, hreti ve eserleri zamanmza kadar ulanutr.

Ebu'I.Ferec, Abdurrahman b. Ebi'I.Hasan Ali b. Muhammed b.Ali b. Abditlah bnu'l-Cevz 508/1114 veya 510/1116 ylmda Ba-

datta, ilimle ilgisi olmayan zengin bir aileden dnyaya gelmitir. 514

ylnda babas vefat etmi, ok kk yata yetim kalmtr. Kk ya.i

ta yetim kal hislerini kamlam, hayatn gerek ynlerini grmesine

yardm etmi ve kendisini taman;en ilme vermitir. Halasmm ve day-

snn yardm ile ilk ders halkalarma katlm ,days Ebu'l-Fadl Mu.

hammed b. Nasr (. 550 (1155) onun yetimesi iin ayn bir itina gster-

mitir. Badat gibi byk bir ilim merkezinde el-Mubarek b. Ca'ferden

Kur'an Kerim renmitir. Daha sonra Ebu'I.Kasm Ali b. Ya'la'danva'z ve hitabet dersleri, Ahmet b. Ahmet Ebu's-Saildat el.Mtevekkili

(. 521(1127), Ali b. Abdi'I.Vahid ed-Dineveri (. 521(1127), el-Huseynb. Muhammed Ebu Abditlah en-Nahv (. 520 (1126), Hibetullah b.

Muhammed Ebf'l-Kasm e-eyban (. 525/1130), Ahmet b. Muham.

med Ebu Nasr et-Tusi (. 525(1130), Ali b. Abdillah ez-Zagui (.

527 (1132), Muhammed b. el-Hasen el-Maverdi (. 525/1130), Ahmet

b. Abdillah el-Ukbari (. 526/1131), smail b. Ahmet es-Semerkandi

(. 536(1141), Abdulvahhab b. el-Mubarek (. 538/1143), Ebu Nasr

el-Cevaliki (. 540 (1145) gibi saylar 78 e ulaan pek ok ilim adammdan

eitli ilimIeri alm, kendisini yetitirmi, tefsir, hadis, fkh, va'z ve


2/8

1 2 B tS~fAtL CEHRAHOGLU

irad, tarih, tbve dier alanlarda pek ok eser yazmtr. Kaynaklarn

beyanna gre irili ufakl eserlerinin miktan 300 saysn amaktadr.

Kkl,nden beri ilme olan sevgisi, bnu'l-Cevzi'yi takva sahibi

yapm, geceleri az uyumu, nafile ibadetleri bol miktarda yapm, ilim

adamlarnn sohbetini karmam, fakat ilmin, btn nafile ibadet-

lerden faziletli olduunu grmtr. lim dallarndan her hangi biri ile

yetinmemi, dier ilimIeri 'de renmek iin ok fazla gayret gstermi,

babasndan kalan sermayeyi, kitablar satn almaya sarfetmi, daha nce

grmedii bir eseri bulunca, define bulmueasna sevinmitir.

bnu'l-Cevzi, NUrani yzl, iyi giyinmesini seven, vakr, tesir edici

bir sese sahip, ho sobhet ~ir zat idi. Daima neeli olmaya gayret eder,

salna itina gsterirdi. Akli melekelerinin en iyi ekilde almas

iin gerekeni yapar, ct yemeklerini ve bilhassa meyve sularn tercih

ederdi. Gzel kokular srnr ve ince beyaz bir elbise giyerdi.i

Kendisi' bir medrese ina ettirip orada ders verdii gibi, uhdesind~

be medrese birden bulunmu ve her hirinde ayr ayr dersler vermitir.

Mellifimiz, din, felsefe, tarih, tb ve edebiyat alannda teliflerin yay-

gn olduu, ilmi kalknmann eu yksek nokt~ya ulat bir devrede ye-

timi, sadece zamanndaki alimlerle grp onlardan istifade etmeklekalmam, kendisinden bir ka asr evvel vefat etmi olan alimlerin de

eserlerini mtalaa ederek, onlardan istifade etmitir. Bu bakmdan

kendisine vaiz, imam, hafz, mfessir, fakih, edip lakablar verilmi,

tefsir, hadis, tarih, tp, astronomi, fkh, dil ve edebiyat gibi eitli saha-

larda yzlerce eser yazmtr. Kendi eliyle yazd eserlerin 200 cildi bul-

duu sylenir. Kaynaklar, Onun her gn takriben drt cz veya fasikl

yazdm sylemektedirler.

bnu'I.CevZl, bilhassa va'z ve hitabet sahasnda yksek bir hreteulam, sadece camilerde halka nasihat etmekle yetinmemi, vezirler

ve byk devlet adamlarnn evlerindeki toplantilarda da konumalar

yapmtr. Kendisini halifeler, melikler, vezirler ve her tabakadan on-

binlerle halk dinlemitir. nsanlara nasil hitab edileceini, onlarn dik-

katlarwn ne ekilde ekileceini ok iyi bilir, bunlara ilaveten iyi bir

arap dili ve edebiyatna vakf olmas, zamannn ahlaki hastalklarn

ok iyi tehis etmesi ve bunlarn tedavi yollarn gstermesi sayesinde,

onbinlerle kiinin hidayete erimesine vesile olmutur.

bnu'l-Cevzi'nin vak"r, ahsiyetine dkn bir kimse olduunu daha

evvelee sylemitik. O, halife, vezirler ve devlet ricali ile iyi ilikiler

kurmu, fakat asla onlara boyun ememitir. Bir sarayadam, halife


3/8

ABDURRAH:\IAN BNVL-CEVz. ADLI .ESERl 129

veya vezirlerin hususi vaizi olmamtr. 0, idancilerden uzak kalmay

daima tercih etmi, onlara asla tabasbus etmemitir. Bilakis onlar, onu

aramlardr. Hatta bnu'l-Cevzi, Halife el-Mustadi Billah (. 575/II79) a nasihatta bulunmu, Ona yle diyerek onu uyarmtr.: "Ey

M'minlerin emiri ayet ben her eyi konuacak olursam senden kor-

karm, ayet susacak olursam sana gelecek zarardan korkarm. Seni

sevdiimden ve sana gelecek zararlar hildiimden ikincisini tercih edi-

yor ve sana zarar gelmemesini istiyorum".

bnu'l-Cevzi, fkhi ynden Hanbeli mezhebine mensubdur. Akide

ynnden sert ve kat tutum ierisinde deildir. 0, meclislerinde snneti,

Ahmet b. Hanbeli ve ashabn medheder, onlarn muhaliflerini de zem-

mederdi. yle grnyor ki 0, selcf ilc sonraki ehli snnet mezheplerinin

grlerini telif etmeye gayret gstermi, bu hususta orta bir yolu tut-

mutur. Bu bakmdan baz kimseler (bilhassa mutaassb Hanbeliler)

tarafndan tenkide tabi tutulmutur, Ayet ve hadisIerde te'vili zaruri

grd durumlar olmu, byle bir mecazi mana niin verilmesin, niin

byle bir mana vermiyoruz diyerek, mteabih lafzlar, zahiri mana

dnda tuttuu yerler ol:putur. badet ve hukuka taalluk eden fer'i

ahkam ynnden Hanbeli, akide meselelerinde, Hanbelilikten ve Selef.

likten biraz ayrld, te'vile meyyal olduu grlr. Sanki bir E'ariini gibi mtalaa edilebilir. Kendisine bir mesele hakknda fetva sorul.

duunda, Hanbeli mezhebi gr ile cev~p verir. ayet bu mezhebde

mukni'bir cevap veya kuvvetli hir delil bulamazsa, Hanefi ve afi'i mez-

hepIeri grne mracaat ederdi. tikadi konularda taklitilikten uzak

kalm, hatta gerektiinde, Hanbeli mezhebinin ileri gelenlerini tenkid

etmekten geri kalmamtr, H~nbeli mezhebinin, ncessime mezhebi

haline gelmesine sebebiyet verenlerden ikayet etmi, mteabih ayet-

l~ri te'vile ynelmi ve bu noktalarda akl ihmal etmenin doru ola.

myacan sylemitir. Zamannda ki, Rafzilik, Batnilik,Mebbiheve Mcessime gibi sapk mezheplerin grlerini rtmeye alm,

va'zlarnda bu konular ileyerek halk irad etmi ve bu konularda

eserler vermitir.

Mellifimiz, bir kitab yazar yazmaz, tetkik ve tehzibine lzum

grmeden onu brakp, dier eserini telife yneldiinden, eserlerinde baz

eksiklikler ve yanllklar bulunduu sylenir. ez-Zehebi" o~a bu hal,

aceleden ve hemen dier kitaba balamasndan husule gelmitir" de-

mektedir. '

ok ynl bir alim olan bnu'l-Cevzi'yi tck ynl olarak deerlen-

dirmek mmkn deildir. Zamanndaki btn ilim dallarnda bol bol


4/8

130 lSMAL CERRAHOGLU

eserler veren bu zatn eserlerini burada saymyacaz. Ancak eserlerinin

byk bir ksm yazma halinde ktphaneleri doldurmaktadr. 300 den

fazla olan eserlerinin ancak 45 kadar eitli lkelerde haslmtr.

Bu mehur aDmin elbette kendisinden ilim alan talebderi de ok

olacaktr. Onlardan bir kan burada zikretmekte fayda gryoruz.

Ebu'l-Hasan Ahmet b. Omer el-Kati' (. 634/1236), Ebu'l-Kasm

Ali b. Ebi'I.Ferec ibni'I.Cevz (. 630/1232), Ebu'l-Muzaffer Sbt b.

nu'l.Cevz (. 654/1256), Abdulgan el-Makds (. 600/1203), Muham-

med b. Mahmud el-Badadi (. 643/1245), Yusuf b. Halil (. 6481

1250), Muhammed b. Said (. 637/1239), Abdullah b. Ahmed el.Makdisi

(. 620/1223) gibi daha pekok zevat ondan istifade etmilerdir.

bnu'I.Cevzi 597/1200 senesi Ramazan aynn bir Cuma gecesinde

akamla yats arasnda 86, yanda iken Badatta vefat etInitir. Ve-

fat Temmuz ayna rastladndan cenazeyi teyi iin gelen halktan bir

ksm izdihamdan ve bir ksm da bunalte scaktan dolay orular~

bozmular, bazlar da serinlemek iin kendilerini su arklarna atm-

lard. Babu'l.Harb mezarlnda, Ahmed b. Hanbelin mezar yaknn-

daki kabrine defnedilInitir. Kaynaklar onun enteresan bir vasiyetini

kaydederler: bnu'l-Cevz, Hazreti Peygamberin hadislerini ya~arkenkuland kalemlerin yongalarn toplam, byk bir yn yapm,

orUar ldkten sonra ykama suyunun stlmas iin vasiyet etmi.

Vasiyeti yerine getirilIni, yongalar suyu stt gibi artmtr bile,

bnu'l-Cevz vefat etmeden nce kabrine u beyiderin yazlmasn vasi-

siyet etIniti. Meali yledir:

Ey gnah ok olana kar aff bololan Allahm,

Gnahkar, iledii sulardan balanmak iin sana geldi,

Ben bir msafirim, msafire ancak ikram yarar).

1 lbnu')-Cevzinin hayat, fikri ve grleri, eserleri hakknda daha fazla bilgi iin baknz:bn Kes;r, el-Bidaye ve'n.Nihaye (ilk tah' 1966) XIII. 28-30.; bn HalIikan, Vefeyatu'I-A'yan,

Msr 1948/1367, . 321-322.; bnu'I-Esir, el-Kamil fi't-Tarih, Matbaatu'-htikame, IX. 255.;bn Tangnberdi, en-NeUn'z-Zahire, eI-Kilhire 1936/1355, VI. 174-176.; Ebu'I-Fida, cl-Muh.tasar fi Albfri'l-Beer, Msr 1325, III. 101.; bn Reeeh, Kitahu'z-Zeyl ala Tabakati'I-Haabile,Msr 1952/1372, . 399,-433.; ez.Zehebi, Tezkiretu'I-Huffilz, Haydarabilt 958/1377, LV.1342-1347, es-Suyiti, Tabakatu'I-Mfessirin, Leiden 1839, s. 17.; ed-Uhidi, Tabak8tul'.Milfes-

sirin, lk Tab 1972/1392, I. 270-274.; Takprzade Ahmed, Mavzuatu'I-U1fm, stanbul 1313,

J. 549, 284-285.; bnu'I-nad eI-Hanbeli, ezeratu'z-Zeheb, BeyriL IV. 329.; Kiltip eleb,Kefuzzunfn, stanbul 1941/1360.; smail Paa el-R~i\dadi, Hediyyetu'I-Arifln, stanbul 1951,

. 520-523.; Yusuf Elyan Serkis, Mu'eenu'I-Matbuati'I-Arabiyye, Msr 1928/1346 . 67-68.;ez-Zrikli, el-A'llm, ne tab, IV. 89-90.; Omer Rza Kahhale, Mu'eenu'!:MelIifin, BeyrUt,V. 157-158.; C. Brockelmann, bnu'I-Cevzl (islam Ansiklopedisi) V2. 848-850.; mer NasillBilmen, Tefsir Tfrihi, s. 305-307.; Dr. Nurettin Boyaedar, bnu'I-Cevzinin Hadisteki Yeri veHadis Metodu (Baslnam doktora tezi, lahiyat Fakltesi No. 19794).


5/8

ABDL"RRAHMA.N tB:\"U'L-CEVZt, ADLI ESERt 131

Ziidu'I.Mesir ci lni't.Tefsir:

bnu'l-Cevz dier alanlarda olduu gibi, Kur'an, Kraat ve tefsir

sahasnda da kymetli eserler vermitr, Esbabu'n-Nzul, tezkiretu'l-Erib fi tefsiri'l-Garib, e-tare fi'l-Kraati'l-Muhtarc, Tefsiru'l-Fatiha, \

Umdetu'r-Rasih fi Ma'fireti'l-Mensuh ve'n-Nasih, Fnunu'l-Efnan fi

U1uni'I-Kur'an, -el-Mucteba, el-Mugni fi tefsiri'I~Kuran, el-Vcfth

ve'n-Nezair, Havassu'l-Kur'ani'l-Azim, Zadu'l-Mesir fi lmi't-Tefsir.

bu konudaki eserlerinden bazlardr. Biz burada sadece tefsirde en m-

him eseri olan Zadu'I.Mesr zerinde duracak, onun tefsirde takip ettii

yolu gstermeye alacaz.

tbnu'l-Cevzi, Arap Edebiyatna vakf, Kur'ann ruhuna aina,mtefekkir bir mfessir olduu~dan, Zadu'l-Mesr adl tefsirinde2, eitli

grleri ve meseleleri bir tertib altna sokarak, onu, insanlar irad ede-

cek tarzda, ak ve ilmi bir ekilde yazmtr. Meani ve beyan ilimIerine

itina gstermi, bu iki ilim olmakszn Kur'ann hakkyle tefsir edile-

miyeceini zikretmitir. Bu iki zellie, daha ziyade el-Bakara suresi-

nin tefsirinde durmu, en gzel rnekleri orada vermitir. Bu tefsirde

bir ok aprak mevzular, sualler sorulup cevaplar verilmek suretiyle

halledilmitir.

Her muteber tefsr gibi, bu tefsir de kendinden nce gelen muteber

tefsir ve hadis kaynaklarna dayanmaktadr. Bilhassa KtbSitte,

et-Tab erinin tefsiri, tbnu Kuteybe'nin Te'vilu Mukili'l-Kuran ile Ga-

ribu'l-Kur'an, el-Ferrann ve ez-Zeeeaen Meani'l-Kur'anlar, Ebi.

Ali el-Farisinin el-Hucees.i, Ebu Ubeyde'nin Mecazu'l-Kur'an, el-Hat-

tabinin Esmaullahi'l-Hsnas, tbnu'l-Enbari ve dierlerinin eserlerine

hemen hemen bir ka sahifede bir rastlanmaktadr.

Genellikle mfessirlerin, tefsirde nasl bir yol takip ettiklerinin en

gzel delilini, yine bizzat kendi eserlerine yazdklar mukaddimelerindebulmak mmkn olur. Biz de tbnu'I.Cevzinin bu konudaki grlerini

ve byle bir tefsire girimesinin sebebini zadu'l-Mes1rn mukaddimesin-

den okuyalm: "Ben btn tefsir kitabarna nazar ettim. Onlar, ya

okuyucuyu ye'sc drecek kadar byk veya hcl' isteyenin istifade

edemiyecei kadar kk buldum. Onlarn orta halli olanlar da tertip.

siz olmalar bakmndan kendilerinden ok az istifade edilebilmekteydi.

ok kerre orada mkillcr ihmal edilmi, garib olanlar erhedilecei yer-

de, garib olmayanlar erhedilmitir. Ey okuyucu ite sana,kolay, muh-

tasar ve pek ok ilimIeri ihtiva eden, lafzlarnn ihtisar bakm.ndan en

2 Bu tefsr 1384 senesinde Dmak'ta 9 clt halinde baslmtr ..


6/8

132 SMAL CERRAHOCLU

son noktaya ulaan "Zdu'l-Meslr fi lm't- Tefsir" -adn verdiim bir

tefsr -ortaya koydum. Allah seni onu renmeyemuvaffak klsn"3.

demektedir. Bu ifadesinden bnu'l-Cevzinin tefsirili telif sebebi, gayet

ak bir ekilde ortaya kmaktadr. Hakikaten o, Kur'an tefsiri hakkn-

da yazlm irili ufakl eserlerdeki eksiklikleri delici bir gzle -grm,

bu konuda okuyucularn en iyi ekilde istifade edebilmeleri- iin, daha

evvel kaynaklarn belirttiimiz eserlerden istifade ederek, adeta onlar

hulasa etmi, onlar tasnife tabi tutmu, gerek kelimelerin sarf, nahiv

ve garib ynlerini akla kavuturmu, gerek ayetin ifade ettii eitli

manalar bir kakatagori de vermek suretiyle, o gr sahiplerini de

zikretmeyi ihmal etmemitir. Genellikleselefden gelen haberlerin isnad-larn ihtisa~ iin hazfetni, szn ilk sahibini zikretmekle yetinnitir.

Kendisi bir hadisci olmas hasebiyle' en salam haberleri nakletnitir.

Ayrca ayetlerin tefsirini yaparken, baz yerlerde fasllar amak sure-

tiyle ayetin delalet ettii hkmleri veya baka hususlar vermeye a-

lmtr4. Tefsirinde iirle istihada geni bir yer verilmitir.

bnu'l-Cevz mukaddimesinde, tefsir ilminin fazileti, alimlerin tef-

sir ve te'vil kelimelerini anlaylar, Kur'ann nazil oluunun mddeti,

Kur'anda ilk ve son nazil olan ayetler, mevet tefsir kitabIarndaki ek-

siklikler ve nihayet istiaze ve Besmele hakknda gereken bilgileri ver-dikten sonra, Fatihamn tefsirine gemektedir.

Tefsir ilminin fazileti hakknda, Ebu Abdirrahman es-Slemnin,

bn Mes'ud'dan naklen'''Biz Allahn Raslnden onar ayet reniyorduk,

bu on ayetin manasm ilim ve amel ynnden' renmedike dierine

gemezdik" demektedir. yas b. Muaviyenin de yle dediini zikreder:

"Kur'an okuyup ta onun tefsirini bilen ile bilmeyenin nisali, kandili

bulunmayan bir kavme dstlar tarafndan geceleyin gnderilen bir

mektub (kitab) gibidir. Onu kartrrlar, fakat iinde ne olduunu birtrl bilemezler. Ama kandil gelince, iinde ne olduunu renirler"5.

Tefsir ve te'vil kelimelerinin ayni m yoka ayr m olduu hususun-

da alinlerin ihtilaf ettiklerini, genellikle dilcilerden oluan bir grubun

bu iki kelimeninin ayn manaya geldiini sylediklerini, fkhlarn

ise, ayn olmadn ifade ettiklerini helirtmektedir6 Daha sonra Kur'.

ann nzw mddeti hakkndaki grlerini serdettikten sonra 7, ilk ve

3 Zadu'l-Mesir, i. 3-4.

4 Zadu'l-Meslr,i.

16, 20, 40, 321, 432.....5 Ayn eser, i. 4.

6 Ayn eser, i. 4.

7 Ayn eser, I. 5.


7/8

ABDURRAHMAN BNU'L-CEVZt, ADLI ESER 133

son nazil olan sureler ve ayetler zerinde durmakta ve bu konudaki

rivayeteri nakletinektedirs.

Bu fasldan sonra, byle bir tefsir yaznn sebebi olabilecek ve

tefsirde takip ettii metodu verecek mahiyette olan faslda, mellifiniz

unlar sylemektedir: "Btn tefsir kitabar tetkikedildiinde, on-

larn hibirinin yeterli olmad grlr. Bu tefsirlerde bir ayete bakl-

mak istendiinde, bazs nasih ve mensuh'dan hali, bazsnda esbab-

Nzul bulunmaz, bazsnn ~ekki veya medeni olduu beyan edilmemi,

bazsnda ayetin hkm bulunmaz, bazen da ayette vaki olacak phe-

l~re temas edilmez. te ben yazdm bu tefsirde, tefsir yapan kimEenin

mstani kalamyaca, geni eserlerdeki, fenlei burada dcrecelendi-dim. Ayn cinsten olan eylerin bu kitabda zikrinin gna getireceini

dnerek" daha evvel geen kelimelerin tefsirinin tekrarndan kan-

dm ve onJa~n gemiteki yerlerine iaret ettim. Shhat uzak olan sz-

leri terkettim. Bir ayetin tefsirinin' yaplmadn grrsen, byle bir

durum u iki husustan hali olamaz:' Ya o ayet daha evvel gemitir, veya

ayet okadar aktr ki, onun tefsire ihtiyac yoktur. u kitabmzda,

tefsirlerin en pakn ihtiyar ettim, en sahih, en gzel, ve en salam olan-

larn aldm. Ve bunlarn 'nazm, en muhtasar ibareler1.e yazld. te

eserimiz"ebu ekilde baladk, A1ah muvaffak etsin .."9

Bu ifadelerden anlalyor ki, mellifiniz hakikaten ortaya koyduu

bu usuln tefsirinde uygulamtr. Tefsir tetkik edildiinde ibarelerde

lzumsuz uzatmalar ,grlmedii gibi, anlay zorlatran ihtisarlar da

mevcud deildir. tbareler okunduunda kolayca anlalabilmektedir.

Bir ayetin manas veya keliineleri hakknda eitli grler sistematik

bir ekilde toplanm, adeta bu konudaki btn malzeme okuyucunun

gzleri nne serilmitir. Bu eserin dier bir hususiyeti, yazar, bu gr-

lerde mnakaalara girimemi, onlarn bazsn bazsna tercih etmemi-tir. Okuyueuyu tercihde serbest brakmtr. Ksacas bu tefsir, tefsir

ilninde okuyucuya en yce gayeleri sistemli bir ekilde verip, gemiin

kltrn bize kolay ve muhtasar bir biimde ulatrmaktadr. Kendi-

sinde ok az, mnker ve israili rivayetler bulunmas, naklettii haber-

lerde hemen hemen hi mnakaaya ynelmemesi, ok az tercihlerde

bulunmas gibi aleyhine olabilecek ynlerine ramen, Zadu'l-Mesr u

zl faydalar ihtiva eder:

1) Gemilerin, unutup getikleri eyleri ilave etmesi.

8 Ayn eser, i. 5-6.

9 Zfdu'J.:'Iiesir, 6-7.


8/8

134 SMAL CERHAHOCLU

2) Kendinden nce gelen tefsirlerdeki ayh ve kusurlardan kan-

maya almas,

3) Zikrinde fayda grmedii eyleri terketmesi,

4) Okuyucunun tefsire ihtiya duyduu eyleri, gayesine uygun

bir ekilde ihtisar etmeye hrsl olmas, .

5) Ayetleri tefsirdeki meyli, Hazreti Peygamberden gelen haber-

leri, daha sonra da Sahabe ve Tabiilerden gelen haberleri dier haberlere

tercih etmesi,

6) Mehur ve iizz kraiider hakknda bilgiler vermesi, bu il~in

imamlarndan gelen teveihleri atlamakszn gstermesi,

7) Kur'1nn mfredftm izah etmesi, manay tamamlamak iin

kelimelerin itikaklarna kadar inmesi,

8) Sahabe, tiibiin ve metehid imamlarn .eitli fkhi meselelerdeki

grlerini zikretmesi,

9) Kendisinden baz hikayeleri tefsirine sokmay ihmal etmemesi,

gibi zellikler, bu tefsirin en bariz hususiyetlerini tekil eder ksacas

gemi tefsir kiiltrn derli toplu sistemli bir ekilde aksettiren bir

tefsir olmas bakmmdan ehemmiyeti haizdir.

ABDURRAHMAN İBNU'L CEVZİ VE ZADU'L-MESİR Fİ İLMİT-TEFSİR

Documents

Transcript of ABDURRAHMAN İBNU'L CEVZİ VE ZADU'L-MESİR Fİ İLMİT-TEFSİR