Pentaksiran dalam Pendidikan Seni Visual

Pentaksiran ialah satu proses mendapatkan maklumat dan seterusnya membuat

penghakiman tentang produk sesuatu proses pendidikan.

KONSEP PENTAKSIRAN

Pentaksiran adalah proses pengumpulan maklumat tentang perkembangan dan

kemajuan murid dengan menggunakan pelbagai kaedah. la merupakan sebahagian

daripada proses pengajaran dan pembelajaran yang dijalankan secara berterusan. la

hendaklah dilaksanakan secara tidak formal selaras dengan Seksyen 19 Akta

Pendidikan 1996. (Akta 550). Secara keseluruhannya pentaksiran bertujuan untuk

mengenalpasti kecerdasan dan potensi murid bagi memperkukuh dan

mempertingkatkan perkembangan mereka.

Dalam konteks pendidikan, pentaksiran merupakan satu episod dalam proses

pembelajaran yang merangkumi aktiviti menghurai, mengumpul, merekod, memberi

skor da menginterpretasi maklumat tentang hasil pembelajaran seseorang pelajar

bagi tujuan tertentu

Hasil pentaksiran membolehkan guru mengambil tindakan susulan yang berkesan

dan seterusnya membantu guru mengembangkan potensi murid

ke tahap optimum dalam domain kognitif, afektif dan psikomotor.

OBJEKTIF PENTAKSIRAN

Pentaksiran bertujuan untuk membantu guru dalam perkara berikut:

1. Mengesan perkembangan murid secara menyeluruh.

2. Mengenal pasti pelbagai potensi murid secara menyeluruh.

3. Mengenal pasti kelebihan dan kekurangan murid dalam pembelajaran dari

masa ke semasa.

4. Merangsang aktiviti mengikut keperluan perkembangan dan pertumbuhan

murid.

5. Mengesan keberkesanan pengajaran.

6. Mengesan pertumbuhan murid bersesuaian dengan peringkat umur.

TUJUAN PENTAKSIRAN

Tujuan pentaksiran adalah:

i. Mengesan keberkesanan pengajaran.

ii. Menjalankan tindakan susulan yang sesuai dengan serta- merta.

iii. Merancang aktiviti pengajaran mengikut keperluan perkembangan dan

pertumbuhan murid.

iv. Mengesan perkembangan murid secara menyeluruh.

v. Mengenal pasti kelebihan dan kekurangan murid dalam pengajaran dari

masa ke semasa.

vi. Mengenal pasti pelbagai potensi murid secara menyeluruh.

CIRI- CIRI PENTAKSIRAN

1. Kesahan Skor:- merujuk kepada relevan dan kecukupan cakupan

2. Kebolehpercayaan Skor:- merujuk kepada ketekalan dan ketepatan

3. Keobjektifan:- ketepatan seseorang pentaksir memberikan skor

4. Kebolehtadbiran:- kelicinan kerja-kerja mentadbir ujian yang dilaksanakan

secara berpusat atau berasaskan sekolah

5. Kemudahtafsiran:- maklumat tentang calon berdasarkan skor, diskrimininasi

antara calon, ketepatan tujuan mengadakan ujian

6. Kekomprehensifan:- Kertas soalan mewakili semua objektif penting Sukatan

Pelajaran

 

INSTRUMEN PENILAIAN PENDIDIKAN SENI VISUAL

- Ujian (sejarah dan apresiasi seni)

- Kaedah pemerhatian

- Kaedah temubual

- Kaedah anekdot

- Menggunakan senarai semak

- Menggunakan soal selidik

- Portfolio

(Crow & Crow dalam Psikologi Pendidikan Untuk Perguruan,DBP. Kementerian

Pelajaran Malaysia:1983)

Michael (1998), berpendapat penilaian kerja-kerja studio dan hasil kerja seni

mencadangkan lapan objektif yang perlu dinilai apabila iaitu meliputi:

1. Komunikasi / ekspresi,

2. Keyakinan  diri /self-esteem,

3. Perkembangan  persepsi,

4. Ketekalan  organisasi estetika,

5. Pengetahuan  seni,

6. Kreativiti ,

7. Kemahiran , dan

8. Kepuasan  / keseronokan.

 

PROSES PELAKSANAAN PENTAKSIRAN

Terdapat berbagai jenis jenis penilaian yang boleh dijalankan dalam pengajaran

penduidiakan seni visual. Antaranya juga terdapat berbagai pandangan dan garis

panduan yang boleh dirujuk agar penilaian itu akauntabel dan menggunakan piawai

(standards) nasional yang telah ditentukan mengikut kemahiran dan tahap pelajaran

pendidikan seni visual. Penilaian juga boleh dilakukan dengan menggunakan

portfolio untuk penilaian yang berterusan.

Untuk menilai proses dan hasil kerja pelajar, beberapa cadangan boleh dijadikan

kriteria penilaian. Rob Barnes (1987) berpendapat, terdapat lima perkara yang perlu

dinilai iaitu:

                     i.        proses kerja,

                    ii.        pengendalian bahan,

                   iii.        penggunaan media,

                   iv.        kemahiran kritikal, dan

                    v.        peringkat-peringkat perkembangan peribadi.

Manakala Michael (1998) mencadangkan lapan objektif yang perlu dinilai iaitu

meliputi: komunikasi atau ekspresi, keyakinan diri /self-esteem, perkembangan

persepsi, ketekalan organisasi estetika, pengetahuan seni, kreativiti, kemahiran, dan

kepuasan atau keseronokan.

Dalam penilaian pendidikan seni visual, adalah penting untuk menilai aspek yang

berkaitan dengan pembelajaran, sejarah dan apresiasi seni serta perkembangan

dalam estetika. Sebelum  sesuatu pentaksiran dilaksanakan, guru hendaklah

merancang perkara-perkara berikut:

1. Mengenal pasti murid yang hendak dinilai.

2. Menentukan hasil pembelajaran yang hendak dinilai.

3. Menentukan instrumen yang hendak digunakan.

4. Menentukan aspek yang hendak diperhatikan.

5. Menentukan tempoh masa pemerhatian.

6. Menentukan bila hendak menjalankan penilaian dan pentaksiran.

Instrumen penilaian yang dibina juga perlu mempunyai ciri-ciri berikut:

i. Tujuan yang jelas.

ii. Menepati apa yang hendak dinilai.

iii. Item boleh diukur.

iv. Setiap item hanya mengukur satu kemahiran sahaja.

Dalam mata pelajaran Pendidikan Seni Visual, penilaian boleh dilakukan sama ada

penilaian secara terkawal atau penilaian tidak terkawal.

 

a) Penilaian Terkawal:

Penilaian ini dijalankan dalam suasana yang terkawal, di mana pelajar

menjawab soalan-soalan dalam keadaan tenteram dan tidak diganggu. Ia

merupakan ujian pencapaian yang berbentuk kertas dan pensel. Pelajar diberi masa

yang sama panjang, menjawab dalam masa yang sama, menggunakan kertas

soalan dan bentuk soalan yang sama dan diawasi oleh pengawas atau petugas

sepanjang masa. (masa ujian atau peperiksan)

  Penilaian terkawal ini biasanya dijalankan pada setiap penggal persekolahan

yang telah dimasukkan dalam takwim persekolahan sepanjang tahun. Penilaian

terkawal juga ialah peperiksaan kendalian Kementerian Pelajaran seperti

peperiksaan SPM dan STPM. Penilaian terkawal sangat sesuai untuk mendapatkan

maklumat pengetahuan dan kemahiran pelajar.

b) Penilaian Tidak Terkawal:

Penilaian tidak terkawal ini dijalankan semasa pengajaran dan pembelajaran

Pendidikan Seni Visual. Guru dapat memerhatikan tingkah laku pelajar setiap hari

dan mengumpul maklumat daripada pemerhatian tersebut. Dalam proses

Pengajaran dan Pembelajaran, guru akan sentiasa memerhati dan membuat

pengujian tidak formal kepada pelajar. Hal ini dilaksanakan semasa pelajar membuat

aktiviti dan projek, sama ada secara individu atau berkumpulan. Hal ini sangat

penting bagi membantu mencapai hasil pembelajaran yang diharapkan.