7/29/2019 Drama (Umum)

1/7

1.0 KONSEP DRAMA

Drama berasal daripada perkataan dran (Greek) yang bermaksud

melakukan atau melakonkan. Drama ialah aksi mimetic (peniruan), iaitu aksi

yang meniru atau mewakilkan perlakuan manusia. Menurut Aristotle, drama

ialah peniruan kehidupan, sebuah cermin budaya dan suatu bayangan

kebenaran. Dalam buku The American College Dictionary, drama

didefinisikan sebagai karangan prosa dan puisi yang menyajikan dialog,

pantomin atau cereka yang mengandungi konflik untuk dipentaskan.

Mengikut Oxford Dictionary, drama sebagai komposisi prosa boleh

disesuaikan untuk diaksikan di atas pentas yang ceritanya disampaikan

melalui dialog dan aksi, dan dipersembahkan dengan bantuan gerak, kostum

dan latar hiasan seperti kehidupan yang sebenar. Bagi Aristotle, plot

merupakan penggerak utama sesebuah drama dan drama harus dibina

daripada tiga kesatuan, iaitu aksi, tempat dan masa. Elemen-elemen inilah

yang menyebabkan drama ialah sebahagian daripada cabang sastera.

Selain elemen sastera, drama juga merangkumi elemen-elemen seni yang

lain seperti lakon, seni muzik, seni bina, seni busana dan seni tari.

Drama bukan hanya untuk dibaca , tetapi untuk dilakonkan di atas

pentas, dengan penghayatannya berbeza antara dibaca dengan

pementasannya. Di sinilah letaknya perbezaan maksud antara drama dengan

teater. Sebuah drama ialah naskhah skrip yang boleh dibaca secara individu

tanpa memerlukan ruang, pelakon atau bantuan seni yang lain. Apabila skrip

drama itu dilakonkan di atas ruang pentas dengan gabungan pelbagai seni

yang lain dan ditonton pula oleh khalayak secara kolektif, maka ia dinamakan

teater.

2.0 CIRI-CIRI DRAMA

Pada umumnya, drama mempunyai ciri-ciri yang berikut:

Drama merupakan prosa moden yang dihasilkan sebagai naskhah

untuk dibaca dan dipentaskan.

Naskhah drama boleh berbentuk prosa atau puisi.

7/29/2019 Drama (Umum)

2/7

Drama terdiri daripada dialog yang disusun oleh pengarang dengan

watak yang diwujudkan.

Pemikiran dan gagasan pengarang disampaikan melalui dialog watak-

wataknya.

Konflik ialah unsur penting dalam drama. Konflik digerakkan oleh

watak-watak dalam plot, elemen penting dalam sesebuah skrip.

Konflik ialah unsur penting dalam drama. Konflik digerakkan oleh

watak-watak dalam plot, elemen penting dalam sesebuah skrip drama.

Sebuah skrip yang tidak didasari oleh konflik tidak dianggap sebuah

drama yang baik.

Gaya bahasa dalam sesebuah drama juga penting kerana ia

menunjukkan latar masa dan masyarakat yang diwakilinya, sekali gus

drama ini mencerminkan sosiobudaya masyarakat yang digambarkan

oleh pengarang.

3.0 JENIS-JENIS DRAMA

Pada umumnya terdapat tiga jenis drama yang utama, iaitu:

Tragedi sebuah drama yang mengisahkan suka duka dan tragisnyakehidupan wira utamanya. Kisah wira ini selalunya berakhir dengan

tragedi. Dalam drama ini perjalanan kisahnya menemui tragedi itulah

yang utama.

Komedi Drama ini memaparkan kisahnya dalam bentuk lucu dan

menghiburkan. Ceritanya serius, tetapi disampaikan dalam bentuk

kelucuan oleh watak-wataknya. Drama ini selalunya digunakan untuk

menyindir masyarakat. Plot drama komedi boleh berakhir dengan

kepuasan penonton (kegembiraan) dan boleh juga berakhir dengan

kedukaan .Drama begini dikenali juga sebagai tragik-komedi.

Melodrama Drama ini bersifat sentimental dan ceritanya sering

berpusat pada persoalan keluarga atau wanita. Drama ini selalunya

akan menyentuh emosi pembaca atau penonton.

7/29/2019 Drama (Umum)

3/7

4.0 WATAK DAN PERWATAKAN

Sebuah skrip drama yang baik mesti mempunyai watak-watak yang mampu

membawa cerita untuk terus berkembang. Watak-watak inilah yang menjadi

cerita, dan kuasa merekalah yang menghidupkan cerita. Oleh itu watak ialah

elemen terpenting dalam drama. Wataklah yang menggerakkan plot cerita.

Dalam sesebuah drama terdapat watak utama dan watak sampingan.

Selalunya dalam sesebuah drama terdapat satu watak utama, tetapi pada

saya sesebuah drama mempunyai dua watak utama, iaitu watak protagonis

(watak yang menyokong idea penulis) dan watak antogonis (watak yang

menentang idea penulis). Pertentangan idea ini akan menimbulkan konflik

dan pertentangan konflik inilah yang membentuk struktur konflik dramatik

yang menarik. Watak sampingan ialah watak-watak yang lain yang

menyokong protagonis ataupun antogonis atau watak-watak yang

melengkapkan cerita.

5.0 ELEMEN/STRUKTUR BINAAN DRAMA

5.1 Tema/Pemikiran

Tema ialah idea atau persoalan pokok yang dapat dirumuskan

daripada keseluruhan inti pati cerita. Persoalan pokok ini merupakan

gagasan yang ingin disampaikan oleh penulis dalam skripnya.

Pemikiran ini disampaikan melalui dialog dan aksi watak-wataknya.

Pembaca naskhah atau penonton drama yang sensitif akan dapat

menangkap idea atau persoalan pokok ini selepas selesai membaca

skrip atau menonton teater. Malah, selalunya mereka bukan sahaja

dapat menangkap idea atau tema drama tersebut, tetapi juga mereka

akan dapat menjaring maksud lain atau lapisan maksud yang lain yang

terkandung dalam drama tersebut. Pemikiran yang tersembunyi yang

hanya dapat ditafsir oleh pembaca atau penonton yang mahu berfikir

atau memahami perlambangan yang digunakan atau unsur cerita yang

disampaikan oleh penulis dinamakan sebagai sub-teks.

7/29/2019 Drama (Umum)

4/7

5.2 Plot

Plot sangat penting dalam pembinaan struktur drama. Plot adalah

struktur drama yang dibina melalui dialog dan aksi setiap watak. Dialog

terbina melalui kata-kata atau bahasa. Melalui dialog inilah konflik dan

perkembangan cerita berlaku. Seperti yang dijelaskan sebelum ini,

konflik memainkan peranan yang cukup penting dalam

membangunkan struktur sebuah drama. Bertolak daripada konflik dan

ketegangan inilah sesuatu peristiwa digerakkan dan dilanjutkan

perkembangannya hingga kepada peleraiannya atau kesimpulan

cerita. Plot bukan cerita atau naratif. Mengikut E.M. Forster cerita ialah

huraian tentang peristiwa yang disusun mengikut urutan waktu. Plot

ialah jalan cerita yang memberikan maklumat cerita. Ia dibina oleh

watak dan apa yang berlaku melalui kesan sebab dan akibat dalam

ruang dan waktu.

Penulis perlu memahami bahawa dalam sesebuah

persembahan teater, usaha menarik perhatian penonton dan menahan

perhatian mereka selama mungkin ialah tugas yang cukup penting.

Sebuah plot mesti berupaya menarik perhatian dan mencipta suspens

dan di sinilah kesemua binaan dramatik memberi tumpuan. Harapan

atau jangkaan penonton atau pembaca mesti dibina (tetapi hanya

diselesaikan pada babak adegan terakhir), aksi (adegan) mesti

kelihatan hampir mencapai objektifnya tetapi ia perlu tidak tercapai

sehinggalah di akhir adegan, dan yang paling penting sebuah plot

mesti mempunyai kepelbagaian (variasi) rentak dan tempo. Sebuah

plot yang monotonos akan hanya menghilangkan minat penonton dan

akhirnya kelihatan hambar dan mendatar. Terdapat beberapa bentuk

suspens atau ketegangan yang boleh dicipta dalam sesebuah skrip.

Apabila penonton atau pembaca telah mengetahui tema dan

persoalan dan objektif aksinya, maka jangkaan mereka akan tertumpu

kepada titik akhir drama tersebut (penyelesaian) dan tahu ke mana

tumpuan drama tersebut akan bergerak. Perhatian penonton tertumpu

ke arah yang betul. Bagaimanapun perlu juga diketahui, tumpuan

7/29/2019 Drama (Umum)

5/7

perhatian penonton selalunya adalah pendek. Satu elemen suspens

utama tidak mencukupi untuk terus mengikat perhatian penonton. Oleh

itu, sebuah struktur skrip drama memerlukan suspens sampingan.

Jadi suspens sampingan ini akan mendukung elemen suspens yang

utama. Suspens sampingan ini diperlukan pada setiap adegan atau

bahagian drama, yang akhirnya bergabung dengan keseluruhan

momentum struktur drama tersebut. Dalam pembentukan plot, setiap

watak bergerak dalam kerangka sebab dan akibat. Sesuatu peristiwa

berlaku disebabkan oleh sesuatu alasan yang kukuh dan ia akan

menghasilkan sesuatu akibat yang wajar. Ia merupakan hukum yang

mempunyai logikanya yang tersendiri. Oleh itu, seseorang penulis

perlu memastikan tindakan sesuatu watak itu wajar mengikut latar

watak, tempat dan waktu, dan peristiwanya dan akibat yang berlaku itu

adalah munasabah.

5.3 Latar

Elemen tempat, masa atau zaman serta masyarakat yang diceritakan

selalunya dijelaskan melalui latar. Latar dalam drama penting

dijelaskan, tetapi perincian latar dalam drama adalah terhad. Ia hanya

perlu untuk tujuan pementasan untuk menjelaskan tentang tempat dan

masa, cukup untuk memberikan panduan kepada pembaca atau

penonton. Berbanding dengan filem atau televisyen, drama pentas

menghadapi kekangan dalam menukar set atau prop yang kerap dari

satu babak ke satu babak yang lain.

5.4 Babak

Bahagian dalam drama yang menjelaskan peristiwa yang berlaku

dalam sesuatu latar tempat dan masa disebut babak. Pertukaran latar

tempat dan masa membawa perubahan babak.

5.5 Adegan

Adegan merupakan pecahan dalam sesuatu babak yang menjelaskan

sesuatu peristiwa yang berlaku dalam sesuatu latar tempat tetapi padamasa yang berbeza.

7/29/2019 Drama (Umum)

6/7

4.6 Gaya Bahasa

Asas sebuah drama ialah perkataan atau dialog. Drama terbina oleh

dialog dan aksi. Oleh itu, bahasa yang menjadi asas perkataan adalah

elemen yang cukup penting bagi sesebuah drama. Daripada bahasa

yang dituturkan oleh pelakon itu, pemikiran dan gagasan pengarang

disampaikan. Sesebuah drama yang baik akan menggunakan bahasa

yang ringkas, padat dan mudah difahami supaya berkesan kepada

penonton. Gaya bahasa atau dialog yang meleret dan sukar difahami

akan menyebabkan pembaca dan penonton bosan dan akhirnya hilang

tumpuan. Gaya bahasa yang baik dalam sesebuah drama akan

memberikan latar zaman, masyarakat dan tempat. Justeru itu, dialek

sesuatu daerah boleh digunakan oleh sesuatu watak untuk

menghidupkan lagi perwatakannya, tetapi pastikan yang pembaca dan

penonton dapat memahami dialek tersebut. Kekuatan sesuatu watak

itu terpancar daripada kualiti dialog yang diucapkannya. Watak yang

gagal mengucapkan dialog kuat, humor dan menarik akan sukar

menarik perhatian penonton. Oleh itu, pemilihan diksi, ayat atau unsur

bahasa penting dalam mengekalkan keinginan pembaca dan penontonsesebuah drama.

Gaya Bahasa :

Simile ialah perbandingan dengan menggunakan kata-

kata seperti, umpama, bak, ibarat, dan sebagainya.

Metafora merupakan perbandingan secara terus atau

langsung tanpa menggunakan kata-kata seperti seperti, bak,

bagai, ibaratdan sebagainya.

Hiperbola merupakan sejenis bahasa kiasan yang digunakan

untuk menyatakan sesuatu secara berlebih-lebihan daripada

maksud yang sebenarnya.

Sinkofbermaksud penyingkatan perkataan.

Asonansi merupakan pengulangan bunyi vokal yang sama

dalam baris-baris sajak.

7/29/2019 Drama (Umum)

7/7

Aliterasi merupakan pengulangan bunyi konsonan yang

sama dalam baris-baris sajak.

Anafora ialah pengulangan pada awal baris secara berurutan.

Epifora pula ialah pengulangan kata pada akhir baris. Personifikasi dikenal juga sebagai pengorangan atau

penginsanan. Maksud personifikasi ialah tindakan pengaran

memberikan sifat manusia, sama ada dari segi perasaan,

perwatakan, atau tindak-tanduk kepada benda-benda mati,

binatang, idea atau hal-hal yang lebih abstrak.