3.3 Pemodenan Johor Melambatkan Campur Tangan BritishPENGENALAN 1. Johor merupakan negeri Melayu terakhir yang menerima Penasihat British. 2. Pemerintahan Johor telah berjaya mengekalkan kedaulatan negerinya melalui beberapa langkah yang telah diambil. Langkah langkah tersebut termasuklah a) Menjalin hubungan persahabatan dengan pihak British b) Pengenalan sistem biokrasi moden dalam pentadbirannya.

Temenggung Daeng Ibrahim pemimpin berwibawa 1. Daeng Ibrahim menggantikan ayahandanya Temenggung Abdul Rahman sebagai Temenggung Johor pada tahun 1825 2. Beliau pernah berkhidmat di bawah pemerintahan Sultan Hussein dan Sultan Ali 3. Melalui Perjanjian Persahabatan tahun 1855 , Sultan Ali telah melantik Temenggung Ibrahim sebagai pemerintah Johor kecuali di wilayah Kesang. Isi kandungan Perjanjian Persahabatan Tahun 1855 Sultan Ali diiktiraf sebagai Sultan Johor tetapi gelaran tersebut tidak boleh diwariskan kepada keturunannya Baginda hanya berkuasa di daerah Kesang 1. Banyak kemajuan telah dicapai semasa pemerintahan Temenggung Daeng Ibrahim. Beliau berjaya a) Menjadikan Tanjung Puteri sebagai pusat pentadbiran negeri Johor b) Memperkenal Sistem Kangcu yang bertujuan menggalakkan kemasukan orang Cina dari Singapura untuk mengusahakan ladang lada hitam.

INFO ARKIB y Pada tahun 1833,telah diperkenalkan oleh Temenggung Daeng Ibrahim y Kangcu dalam bahasa Cina bermaksud Tuan Sungai y Orang Cina diberi surat kebenaran atau Surat Sungai untuk menetap dan mengusahakan pertanian di kawasan tebing sungai y Kawasan pertanian dikenali sebagai Kangkar atau Kaki Sungai y Setiap Kangkar akan diketuai oleh Kangcu yang bertanggungjawab memungut cukai dan menjaga keamanan y Lada hitam dan gambir merupakan tanaman utama di kawasan ini y Cukai tanaman ini merupakan sumber pendapatan bagi kerajaan Johor

Sultan Abu Bakar Bapa Pemodenan Johor (1862- 1895) 1. Sultan Abu Bakar menaiki taktha pada tahun 1862, menggantikan ayahandanya Temenggung Ibrahim 2. Baginda akan diberi gelaran Datuk Temenggung Abu Bakar Seri Maharaja Johor 3. Baginda sering melawat England untuk mempelajari cara pentadbiran terbaik untuk membangunkan Johor. 4. Baginda melakukan beberapa perubahan dalam sistem pentadbiran negeri Johor. 5. Johor diiktiraf sebagai negeri yang bebas dan berdaulat oleh pihak British melalui Perjanjian Persahabatan pada tahun 1855. 6. Melalui pengiiktirafan tersebut, Maharaja Abu Bakardiiktiraf sebagai Sultan Johor serta mempunyai kedudukan yang lebih tinggi daripada Pesuruhjaya Tinggi British di Singapura 7. Maharaja Abu Bakar boleh berhubung terus dengan kerajaan British di London tanpa melalui Pesuruhjaya Tinggi. 8. Kedaulatan negeri Johor berjaya dipertahankan oleh Sultan Abu Bakar apabila baginda hanya bersetuju menerima seornag pegawai British bertaraf Konsul bukannya Penasihat British 9. Baginda turut mengisyitiharkan Undang-Undang Tubuh Kerajaan Johor sebagai perlembagaan negeri pada tahun 1895. 10. Perubahan yang dilakukan oleh Sultan Abu Bakar dalam bidang pentadbiran dan pembangunan negeri menyebabkan baginda digelar Bapa Pemodenan Johor. 11. Sultan Abu Bakar digantikan oleh anakanda baginda iaitu,Sultan Ibrahim. Pembahuruan Sultan Abu Bakar di Johor Membangunkan Johor mengikut sistem pentadbiran Barat Mengadakan mahkamah , perkhidmatan pos dan Jabatan Kerja Raya Membina sekolah, hospital dan jalan raya untuk kemudahan rakyat Menubuhkan pasukan polis dan tentera untuk menjaga keamanan Johor menjadi pengeksport lada hitam dan gambir di dunia melalui pelaksanaan Sistem Kangcu

Keistimewaan Undang-Undang Tubuh Kerajaan Johor 1895 Sultan tidak boleh menyerahkan negeri Johor kepada kuasa asing Pembentukan Majlis Mesyuarat Menteri dan Majlis Mesyuarat Negeri Orang Melayu hendaklah dilantik sebagai Ahli Majlis Mesyuarat Menteri yang berfugsi menasihati Sultan Mentadbir negeri Majlis Mesyuarat Negeri hendaklah dianggotai oleh rakyat Johor dan berperanan menggubal undang-undang negeri. Pemimpin Johor Berwibawa

1. Pemodenan dan pembangunan negeri Johor adalah hasil persepakatan antara Sultan dengan para pembesarnya. 2. Pembesar-pembesar yang memainkan peranan dengan berkesan bagi memastikan kemajuan negeri Johor ialah Dato Jaafar bin Muhammad, Dato Abdul Rahman bin Andak , Dato Muhammad Salled bin Perang dan Dato Muhammad Ibrahim Munsyi 3. Kewibawaan pembesar-pembesar ini telah menyebabkan British tiada lagi alas an untuk campur tangan. Dato' Jaafar bin Muhammad 1. Beliau ialah Setiausaha kerajaan Johor (1868) dan Menteri Besar Johor yang pertama (1882-1919). 2. Beliau digelar sebagai Datuk Bentara. 3. Beliau telah mewajibkan semua pegawai British yang berkhidmat di Johor memakai pakaian rasmi kerajaan Johor. 4. Beliau telah mengarahkan bendera Union Jack, iaitu bendera British,dikibarkan lebih rendah daripada bendera negeri Johor. 5. Pengunaan bahasa Melayu dalam penulisan surat rasmi ke pejabat kerajaan diwajibkan untuk mermatabatkan bahasa ini. Dato' Abdul Rahman bin Andak 1. Beliau ialah Setiausaha Sulit Kerajaan Johor (1885) dan Setiausaha Kerajaan Johor (1893-1909). 2. Beliau digelar sebagai Dato' Seri Amar Diraja. 3. Beliau berperanan dalam hal ehwal luar negeri dan bertanggungjawabmengawal hubungan Johor dengan British. 4. Beliau merupakan perintis kepada penubuhan Pakatan Belajar Mengajar Pengetahuan Bahasa Johor 1888 yang merupakan badan persuratan yang terulung di tanah air pada masa itu. Dato' Muhammad Salleh bin Perang

1. Beliau telah memegang jawatan Pesuruhjaya Polis, Ketua Jabatan Ukur dan Ketua Jabatan Tanah. 2. Sebagai Pesuruhjaya Polis, beliau bertanggungjawab menjaga keamanan dan kestabilan negeri. 3. Beliau telah melukis peta pembangunan negeri Johor. 4. Beliau digelar sebagai Dato' Bentara Luar. Dato' Muhammad Ibrahim Munsyi 1. Beliau merupakan Ketua Jabatan Pendidikan Johor yang pertama(1883). 2. Sebagai Ketua Jabatan Pendidikan Johor, beliau telah mendirikan banyak sekolah dan mendesak supaya pendidikan diwajibkan kepada semua rakyat Johor. 3. Beliau digelar sebagai Dato' Bentara Dalam dan Bapa Pendidikan Melayu Johor. 4. Beliau telah dilantik sebagai Timbalan Menteri yang pertama (1893). Johor di ambang penjajahan British 1. Walaupun mengiktiraf negeri Johor sebagai negeri berdaulat , kebimbingan terhadap kemaraan kuasa Barat lain telah menyebabkan British bertekad untuk menguasai pentadbiran Johor 2. Antara strategi yang diambil oleh pihak British untuk mengukuhkan pengaruhnya di Johor termasuklah Mengawal hal ehwal luar Johor melalui Perjanjian Persahabatan tahun 1885, Menubuhkan Lembaga Penasihat Johor 3. Lembaga penasihat johor menasihati Sultan Johor agar meminjam sebanyak 200 000 dolar daripada Negeri-Negeri Selat untuk kos pembinaan landasan kereta api dari Johor ke Singapura. 4. DatoAbdul Rahman bin Andak dapat mengesan taktik pihak British untuk menguasai kewangan Johor melalui pinjaman tersebut. 5. Tindakan beliau menasihati Sultan Johor agar menolak tawaran pinjaman tersebut telah menimbulkan kemarahan pihak British. 6. Pada tahun 1907, John Anderson, Gabenor Neger-Negeri Selat pada ketika itu telah menasihati Sultan Ibrahim agar menghantar Dato Abdul Rahman bin Andak ke London untuk dibesarakan 7. Sultan Ibrahim terpaksa meminda Undang-Undang Tubuh Kerjaan Johor untuk membolehkan pihak British menjadi ahli dalam Majlis Mesyuarat Negeri. 8. Pada tahun 1914, Douglas Campbell dilantik sebagai Penasihat British yang pertaman di Johor.

1.1 Pertapakan SHTI di Pulau Pinang.Pulau Pinang menjadi pangkalan SHTI. a)Pangkalan tentera British dan Perancis bersaing untuk menguasai perdagangan di India.Pulau Pinang sesuai dijadikan sebagai pangkalan tentera di Kepulauan Melayu untuk mempertahankan petempatannya di India daripada serangan Perancis. b)Pelabuhan Persinggahan Pelabuhan Pulau Pinang dapat menyediakan bekalan air,makanan dan kemudahan membaiki kapal sebelum belayar ke Canton,China.Pelabuhan ini juga sesuai sebagai tempat berlindung sementara menunggu peralihan angin monsun. c)Pusat Pengumpulan Barang SHTI memerlukan teh dari negara China.Teh mendapat pasaran yang baik di Eropah.Sebagai tukaran,negara China mahukan emas,perak,bijih timah dan lada hitam.Barang-barang ini boleh didapati di Kepulauan Melayu.Oleh itu,Pulau Pinang sesuai dijadikan sebagai pusat pengumpulan barang-barang tersebut. Kedaulatan Kedah Tercabar Pada kurun ke-16,Kuala Kedah telah berkembang sebagai pelabuhan entrepot di Kepulauan Melayu.Usaha mengekalkan kedaulatan Kedah bukanlah perkara yang mudah kerana pemimpinnya menghadapi tentangan dan cabaran dari dalam dan luar negeri. Ancaman Bugis Pada tahun 1770,Sultan Muhammad Jiwa telah melantik Tunku Abdullah menjadi Raja Muda Kedah.Pelantikan tersebut tdak dipersetujui oleh kerabat diraja Kedah kerana Tunku Abdullah bukan anak gahara.Meraka berpakat dengan Bugis di Selangor untuk menentang Sultan Muhammad Jiwa.Sultan Muhammad Jiwa berusaha mendapatkan bantuan ketenteraan daripada Firma Jourdain Sullivan and de Souza untuk menentang Bugis.Pada tahun 1771,firma menghantar Francis Light untuk berunding dengan Sultan Muhammad Jiwa.Satu perjanjian telah ditandatangani tetapi sultan telah membatalkan perjanjian apabila firma enggan memberi bantuan ketenteraan bagi menyerang Bugis. Ancaman Siam Kedah menghentikan penghantaran bunga emas kepada Siam.Siam menuntut Kedah menghantar bunga emas,wang serta tenaga manusia.Sultan Kedah berasa terancam lalu meminta bantuan tentera daripada SHTI.Baginda menawarkan Pulau Pinang sekiranya SHTI melindungi Kedah daripada ancaman Siam.Posted by 2 Hormat 2010 at 6:58 AM 0 comments Email ThisBlogThis!Share to TwitterShare to FacebookShare to Google Buzz

1.2 Tipu Helah Francis Light bagi Mendapatkan Pulau PinangSHTI bimbang kepentingan perdagangan mereka di Semenanjung Tanah Melayu terjejas akibat dasar monopoli Belanda.SHTI dibenarkan menduduki Pulau Pinang. Perjanjian Inggeris -Kedah 1786 Antara syarat perjanjian ialah:

1. SHTI membantu Kedah sekiranya Kedah diserang oleh musuh. 2. SHTI tidak boleh melindungi musuh Kedah. 3. SHTI akan membayar sebanyak 30 000 dolar Sepanyol setahun kepada sultan sebagai pampasan. Pada 11 Ogos 1786,upacara menaikkan bendera Union Jack telah diadakan.Francis Light menamakan Pulau Pinang sebagai Price of Wales Islanddan petempatan mereka sebagai Georgetown sempena nama Raja England iaitu King George III. SHTI Mungkir Janji Pada tahun 1786,Siam menakluki Patani dan mengancam Kedah.Sultan Abdullah menuntut bantuan ketenteraan dari SHTI.Namun SHTI enggan memberi bantuan kerana tidak terlibat dalam perjanjian antara Sultan Abdullah dan Francis Light dan ingin menjaga kepentingan perdagangan dengan Siam.Sultan mendesak Francis Light meninggalkan Pulau Pinang kerana tidak menepati janji.Francis Light enggan meninggalkan Pulau Pinang dan menawarkan bayaran ganti rugi tetapi ditolak oleh sultan.Sultan Abdullah berasa marah dengan tindakan Francis Light.Pada tahun 1791,sultan telah menyediakan angkatan laut di Seberang Perai untuk menyerang dan mengambil semula Pulau Pinang.Francis Light telah meminta bantuan tentera British untuk menyerang kubu sultan Kedah di Seberang Perai.Sultan Abdullah tewas dan terpaksa menandatangani Perjanjian Persahabatan dan Keamanan Inggeris-Kedah pada 1 Mei 1791.SHTI telah menduduki Pulau Pinang secara rasmi.Sebagai ganjaran,SHTI akan membayar sebanyak 6000 dolar Sepanyol setiap tahun kepeda Sultan Abdullah.Posted by 2 Hormat 2010 at 6:57 AM 0 comments Email ThisBlogThis!Share to TwitterShare to FacebookShare to Google Buzz

1.3 SHTI Mengambil Seberang Perai1.3 SHTI Mengambil Seberang Perai SHTI memerlukan Seberang Perai sebagai benteng untuk mempertahankan serangan terhadap Pulau Pinang dan untuk bercucuk tanam bagi menampung keperluan makanan di Pulau Pinang.SHTI mengambil kesempatan kerana Sultan Dziauddin memerlukan bantuan ketenteraan bagi menghadapi ancaman Siam.Baginda terpaksa menandatangani Perjanjian Persahabatan dan Perikatan dengan Gabenor George Leith pada bulan Jun 1800. Perjanjian Persahabatan dan Perikatan 1800 Antara syarat perjanjian ialah: 1. Sultan Kedah menyerahkan Seberang Perai. 2. SHTI akan membayar 10 000 dolar Sepanyol setahun bagi Pulau Pinang dan Seberang Perai. SHTI memungkiri janji kerana bantuan tidak diberi apabila Siam menyerang Kedah pada bulan November 1821.Rakyat Kedah berjuang mempertahankan kedaulatan ,tetapi akhirnya Kedah ditakluki oleh Siam.Pada bulan Jun 1826,Raja Siam iaitu Rama III telah menandatangani perjanjian dengan Henry Burney di Bangkok.Perjanjian tersebut dikenali sebagai Perjanjian Burney.

Perjanjian Burney 1826 Antara syarat perjanjian ialah: 1. British mengiktiraf ketuanan Siam terhadap Kedah. 2. Sultan Kedah,Sultan Ahmad Tajuddin II tidak dibenarkan tinngal di Kedah,Pulau Pinang,Seberang Perai,Perak,Selangor dan Burma. 3. British tidak akan membantu sultan Kedah menyerang Siam dan jajahan takluknya. 4. Britsh akan menghantar balik sultan Kedah yang berlindung di Pulau Pinang ke Kedah,dan Kedah hendaklah membayar ufti bunga emas kepada Siam. 5. Siam mengiktiraf pendudukan British di Pulau Pinang dan Seberang Perai.Posted by 2 Hormat 2010 at 6:56 AM 0 comments Email ThisBlogThis!Share to TwitterShare to FacebookShare to Google Buzz

1.4 PERTAPAKAN SHTI DI SINGAPURASHTI GAGAL MEMAJUKAN PULAU PINANG 1.Pulau Pinang gagal memainkan peranan sebagai pusat pengumpulan barang dagangan seperti yang dikehendaki oleh SHTI. 2.Kedudukan Pulau Pinang terlau jauh di utara Selat Melaka,sedangkan kebanyakan kapal dagang menjalankan perdagangan di Betawi Riau dan Lingga di selatan Selat Melaka. 3.Oleh kerana pedagang-pedagang asing bertumpu di selatan Selat Melaka,Pulau Pinang tidak dapat bersaing sebagai pelabuhan di Gugusan Kepulauan Melayu. 4.Sementara itu,SHTI memerlukan sebuah pelabuhan di selatan Selat Melaka untuk menguasai perdagangan di antara India dengan China. 5.SHTI mula menitikberatkan perdagangan dengan China kerana barang dagangan dari China seperti teh,sutera,kapas dan bahan pencelup semakin mendapat pasaran yang menguntungkan di Eropah. 6.SHTI mendapat peluang untuk menguasai Betawi dan Melaka apabila meletusnya Perang Napoleon di Eropah pada tahun 1793-1814. 7.Peluang ini diperoleh melalui Surat-surat Kew 1795. PERANG NAPOLEON Perang Napoleon meletus di Eropah pada tahun 1793-1814 di antara Belanda dengan Perancis.Dalam peperangan tersebut,negara Belanda ditawan oleh Perancis.Perancis cuba menguasai tanah jajahan Belanda di Timur.Untuk mengelakkan tanah jajahannya daripada jatuh ke Perancis,raja Belanda menandatangani Surat-surat Kew dengan Britain pada tahun

1795.Melalui perjanjian ini,Belanda bersetuju menyerahkan semua tanah jajahannya di Timur kepada kerajaan British sehingga tamatnya Perang Napoleon.Dengan cara ini,tanah jajahan Belanda di Timur tidak akan jatuh ke tangan Perancis,meskipun Belanda kalah dalam peperangan tersebut. UNSUR PATRIOTISME >Sentiasa berwaspada terhadap unsur-unsur luar. >Bijak berfikir dan bertindak. SURAT-SURAT KEW 1795 >Dalam Perang Napoleon,negara Belanda telah ditawan oleh Perancis. >Perancis mengelakkan wilayahnya daripada jatuh ke tangan Perancis,Raja Belanda menandatangani satu perjanjian yang dikenali sebagai Surat-surat Kew dengan kerajaan British pada tahun 1795. >Menurut perjanjian tersebut,Belanda menyerahkan semua jajahan takluknya di Timur secara sementara kepada kerajaan British semasa berlakunya Pernag Napoleon. >British akan memulangkan jajahan takluknya tersebut kepada Belanda apabila berakhirnya Perang Napoleon. 8.Selepas berakhirnya Perang Napoleon,British terpaksa memulangkan Melaka dan Betawi kepada Belanda. 9.Selepas itu,saudagar British diberi layanan buruk dan dikenakan kadar cukai yang tinggi oleh kerajaan Belanda di Betawi. 10.Oleh itu,Stamford Raffles telah ditugaskan untuk mencari pelabuhan baru untuk menyaingi pengaruh Belanda di Selat Melaka. 11.Raffles telah cuba membuka pelabuhan di Palembang,Acheh dan Riau,tetapi usaha tersebut tidak berjaya. SINGAPURA PANGKALAN PERDAGANGAN YANG STRATEGIK 1.Stamford Raffles mencadangak supaya SHTI mendirikan pangkalan batu di Singapura. 2.Menurut Raffles,Singapura sesuai dijadikan pangkalan baru SHTI kerana beberapa keistimewaannya. Antaranya termasuklah: -Kedudukan Singapura yang strategik membolehkan laluan perdagangan di Selat Melaka dan Selat Sunda dikawal. -Singapura juga sesuai sebagai pelabuhan bebas yang dapat menyayingi pelabuhan Belanda di

Betawi. 3.Raffles yakin bahawa pembukaan Singapura oleh SHTI dapat menyekat monopoli Belanda di Kepulauan Melayu. 4.Namun Raffles menghadapi masalah kerana Singapura ketika itu merupakan sebahagian daripada wilayah kekuasaan kerajaan Johor. 5.Sultan Johor ketika itu,iaitu Sultan Abdul Rahman,berada di bawah pengaruh Belanda. IKTIBAR DARIPADA SEJARAH Peristiwa pengambilan Pulau Pinang dengan jelas membuktikan bahawa perbalahan sesama sendiri akan membawa kerugian. TAKTIK RAFFLES MENGAMBIL SINGAPURA 1.Stamford Raffles tiba di Singapura pada 12 Januari 1819. 2.Pada 30 Januari 1819,Raffles telah memaksa Temenggung Abdul Rahman menandatangani satu perjanjian. 3.Temenggung Abdul Rahman yang takut akan serangan Raffles bersetuju untuk menandatangani perjanjian tersebut. 4.Sungguhpun demikian,perjanjian di antara Temenggung Abdul Rahman dengan Stamford Raffles itu tidak sah kerana tidak mendapat persetujuan daripada Sultan Johor,iaitu Sultan Abdul Rahman. PERJANJIAN DI ANTARA STAMFORD RAFFLES DENGAN TEMENGGUNG ABDUL RAHMAN PADA 30 JANUARI 1819 >SHTI boleh mendirikan lojji di Singapura. >SHTI bersetuju melindungi Temenggung daripada ancaman dalam dan luar negeri. >SHTI akan membayar 3 000 dolar Sepanyol setahun kepada Temenggung. >SHTI tidak membenarkan Temenggung membuat hubungan dengan negara Barat yang lain. 5.Walaupun begitu,dengan menyedari masalah pewarisan takhta yang berlaku pada tahun 1812,Raffles telah menggunakan masalah tersebut untuk mencapai matlamatnya. MASALAH PEWARISAN TAKHTA KERAJAAN JOHOR Semasa Sultan Mahmud lll mangkat pada tahun 1812,baginda meninggalkan dua orang putera,iaitu Tengku Hussein dan Tengku Abdul Rahman.Menurut adat istiadata raja Melayu Johor,pengganti sultan dilantik sebelum upacara pemakaman almarhum sultan.Ketika itu,Tengku Hussein berada di Pahang kerana menguruskan hal-hal peribadi.Pembesra

Johor dengan sokongan Belanda telah melantik Tengku Abdul Rahman,adinda Tengku Hussein,sebagai Sultan Johor. 6.Dalam peristiwa tersebut,Tengku Hussein yang merupakan putera sulung Sultan Mahmud lll telah diketepikan dalam pelantikan Sultan Johor. 7.Raffles mendapatkan bantuan Temenggung Abdul Rahman supaya memujuk Tengku Hussein ke Singapura untuk ditabalkan sebagai Sultan Johor. 8.Dengan itu,Tengku Hussein telah ditabalkan sebagai Sultan Johor dengan mengambil gelaran Sultan Hussein. 9.Pada 6 Februari 1819,Sultan Hussein mengiktiraf perjanjian awal antara Temenggung Abdul rahman dengan Stamford Raffles yang membenarkan SHTI mendirikan loji di Singapura. 10.Pertabalan Tengku Hussein sebagai sultan menyebabkan kerajaan Johor mempunyai dua orang sultan, iaitu Sulttan Hussein di Singapura da Sultan Abdul Rahman di Lingga. SHTI MENCENGKAM SINGAPURA 1.Pertabaln Tengku Hussein sebagai sultan di Singapura masih belum membolehkan perjanjian 1819 antara Stamford Raffles dengan Temenggung Abdul Rahman berkuatkuasa penuh di Singapura lagi. 2.Pada 7 Jun 1823,Raffles menandatangani satu perjanjian dengan Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman untuk membolehkan SHTI berkuasa di seluruh Singapura dan pulau-pulau sekitarnya. 3.Pada 2 Ogos 1824,John Crawfurd,Residen Singapura,telah menandatangani satu perjanjian dengan Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman. 4.Melalui perjanjian ini,Sultan Hussein terpaksa menyerahkan Singapura kepad SHTI secara rasmi. PERJANJIAN 7 JUN 1823 ANTARA STAMFORD RAFFLES DENGAN SULTAN HUSSEIN DAN TEMENGGUNG ABDUL RAHMAN >Sultan Hussein menerima bayaran 1 500 dolar Sepanyol dan Temenggong Abdul Rahman menerima 800 dolar Sepanyol setiap bulan. >Sultan dan Temenggung tidak berhak menerima atau mengutip cukai dari tongkang China. >SHTI berkuasa di seluruh pulau Singapura dan pulau-pulau yang berdekatan dengannya,kecuali

kawasan atau pulau kediaman Sultan dan Temenggung. >Undang-undang British dikuatkuasakan di Singapura. PERJANJIAN 2 OGOS 1824 ANTARA JOHN CRAWFURD DENGAN SULTAN HUSSEIN DAN TEMENGGUNG ABDUL RAHMAN >Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman menyerahkan Singapura kepada SHTI buat selamalamanya. >Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman hendaklah membenarkan pedagangpedagang bebas berdagang di Johor dan wilayah takluknya. >Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman atau warisnya boleh menetap di tanah milik baginda di Singapura atau berpindah dari Singapura. 5.Sultan Hussein kecewa dengan syarat perjanjian 2 Ogos 1824. 6.Baginda meninggalkan istananya di Kampung Gelam,Singapura dan berpindah ke Bandar Hilir di Melaka. 7.SHTI kemudian mengarahkan Temenggung Abdul Rahman memindahkan pusat pentadbirannya dari Kuala Sungai Singapura ke Teluk Belanga dengan alasan untuk memajukan Singapura. 8.SHTI juga mengambil tanah-tanah di Kampung Gelam dan Teluk Belanga. 9.Pada tahun 1866,pusat pemerintahan Johor berpindah dari Teluk Belanga ke Johor Bharu.

Posted by 2 Hormat 2010 at 6:47 AM 0 comments Email ThisBlogThis!Share to TwitterShare to FacebookShare to Google Buzz

1.5 PERPECAHAN KEPULAUAN MELAYU1.Langkah Raffles membuka petempatan di Singapura dipertikaikan oleh Belanda. 2.Belanda mendakwa Singapura terletak di bawah lingkungan pengaruhnya. 3.Belanda juga bimbang perkembangan Singapura sebagai pelabuhan perdagangan akan menjejaskan perdagangan di Betawi.

4.Pertikaian ini mencetuskan ketegangan antara British dengan Belanda kerana British enggan menyerahkan Singapura kepada Belanda. 5.British yakin bahawa Singapura berpotensi untuk memenuhi keperluan sebagai pangkalan tentera British di Gugusan Kepulauan Melayu. 6.British juga yakin Singapura berpotensi untuk berkembang menjadi pelabuhan bebas. 7.Ketegangan ini diselesaikan melalui Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 yang juga dikenali sebagai Persetiaan London. SYARAT-SYARAT PERJANJIAN PERSETIAAN LONDON(PERJANJIAN INGGERIS-BELANDA)1824 >Belanda mengiktiraf petempatan British di Singapura. >Belanda bersetuju tidak akan membuka petempatan baru di Tanah Melayu. >British bersetuju menyerahkan Bangkahulu kepada Belanda,sementara Belanda bersetuju menyerahkan Melaka kepada British. >British berjanji tidak akan membuka petempatan baru di selatan Singapura. 8.Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 membawakan beberapa kesan.Antaranya termasuklah: -Akibat daripada Perjanjian Inggeris-Belanda 1824,Kepulauan Melayu terbahagi kepada dua kawasan pengaruh,iaitu: (i)Semenanjung Tanah Melayu dan Singapura di bawah pengaruh British. (ii)Kepulauan Riau dan Lingga di bawah pengaruh Belanda. -Keadaan ini membolehkan British meluaskan pengaruhnya ke Semenanjung Tanah Melayu tanpa sekatan daripada Belanda. -Akibat daripada perjanjian ini juga,British memiliki satu lagi petempatan di Semenanjung Tanah Melayu. -Penyerahan Melaka kepada British membolehkan British menguasai laluan perdagangan di Selat Melaka. -Akibat daripada pembahagian lingkungan kawasan pengaruh British dan Belanda,kerajaan Johor berpecah kepada dua,iaitu Johor dan Singapura di bawah lingkungan pengaruh British,manakala Kepulauan Riau dan Lingga di bawah lingkungan pengaruh Belanda.

Posted by 2 Hormat 2010 at 6:46 AM 0 comments Email ThisBlogThis!Share to TwitterShare to FacebookShare to Google Buzz

1.6 PENUBUHAN DAN PENTADBIRAN NEGERI-NEGERI SELAT1.Berikutan Perjanjian Inggeris-Belanda 1824,SHTI telam memiliki tiga petempatan di laluan perdagangan Selat Melaka,iaitu Pulau Pinang,Melaka dan Singapura. 2.Pulau Pinang ditadbir oleh Leftenan Gabenor,manakala Singapura dan Melaka ditadbir oleh Residen. 3.Pada tahun 1826,Pulau Pinang,Melaka dan Singapura digabungkan dalam satu unit pentadbiran yang dikenali sebagai Negeri-Negeri Selat. 4.Tujuan penggabungan ini adalah untuk menyeragamkan pentadbiran dan menjimatkan kos pentadbiran. 5.Pentadbiran Negeri-Negeri Selat diketuai oleh seorang Gabenor yang menerima arahannya daripada Gabenor Jeneral di India. 6.Gabenor Negeri-Negeri Selat dibantu oleh Residen Konsuler. 7.Ibu Negeri-Negeri Selat yang pertama ialah Pulau Pinang. 8.Pada tahun 1832,Singapura menggantikan Pulau Pinang sebagai ibu negeri kerana kedudukannya yang lebih strategik. 9.Dasar dan undang-undang Negeri-Ngeri Selat ditentukan oleh Gabenor Jeneral British di India. 10.Dasar-dasar pentadbiran ini menimbulkan rasa tidak puas hati di kalangan penduduk Negeri-Negeri Selat,kerana mereka merasakan Negeri-Negeri Selat seolah-olah tanah jajahan India.

11.Mereka membuat rayuan kepada kerajaan British supaya memindahkan pentadbiran Negeri-Negeri Selat ke London. 12.Pada 1 April 1867,Neger-Negeri Selat diisytiharkan sebagai tanah jajahan British. 13.Sebuah Majlis Perundangan ditubuhkan untuk membolehkan Neger-Negeri Selat meluluskan undang-undang sendiri. 14.Faktor Faktor British memindahkan pentadbiran Negeri-Negeri Selat dari India ke london adalah seperti berikut: -SHTI di India tidak mengambil berat tentang kebajikan Negeri-Negeri Selat. -Negeri-Negeri Selat membantah cadangan untuk menghapuskan taraf pelabuhan bebas di Singapura. -Imigran Cina yang datang ke Negeri-Negeri Selat secara tidak terkawal menubuhkan kongsi gelap dan melakukan kekacauan. -Pengenalan Akta Mata Wang 1855 menjadikan rupee India sebagai mata wang rasmi Negeri-Negeri Selat,menggantikan mata wang perak Sepanyol.Pengenalan akta ini menimbulkan rasa tidak puas hati di kalangan saudagar kerana nilai mata wang rupee India lebih rendah daripada nilai mata wang perak Sepanyol. -Penduduk tempatan membantah tindakan kerajaan British yang menjadikan NegeriNegeri Selat sebagai tempat buangan banduan.

Posted by 2 Hormat 2010 at 6:46 AM 0 comments Email ThisBlogThis!Share to TwitterShare to FacebookShare to Google Buzz

2.1: DASAR CAMPUR TANGAN BRITISH DI NEGERI-NEGERI MELAYU1. Dasar campur tangan British ialah penglibatan penglibatan British secaralangsung dalam pentadbiran di negeri-negeri Melayu selepas tahun 1874. 2. Sebelum tahun 1874, British telah menduduki Pulau Pinang, Singapura, dan Melaka.Negeri-Negeri Selat dibentuk pada tahun 1826. 3. Negeri-negeri Selat telah menjalin hubungan perdagangan yang aktif denganNegeri-negeri Melayu. 4. Peranan NNS: a. Pelabuhan entrepot b. Pelaburan modal 5. Faktor-faktor campur tangan British di Negeri-negeri Melayu: a. Kekayaan hasil bumi b. Revolusi perindustrian

c. Terusan Suez dan kapal wap d. Kebimbangan campur tangan kuasa Eropah lain e. Pertukaran kerajaan f. Desakan pedagang a. Kekayaan hasil bumi - Negeri-negeri Melayu kaya dengan hasil galian seperti bijih timah, bijih besi dan arang batu Bijih timah - Daerah Larut dan Daerah Kinta (Perak) - Lukut,Kuala Lumpur,Ampang dan Petaling Jaya ( Selangor) - Derah Sungai Ujong (Negeri Sembilan) - Sungai Lembing dan Sungai Pahang (Pahang)\ Emas - Ulu Tembeling ( Pahang) b. Revolusi Perindustrian - Menyebabkan British memerlukan bijih timah untuk perusahaan mengetin makanan dan tempat untuk memasarkan hasil keluran kilang mereka. c. Terusan Suez dan kapal wap - Pembukaan Terusan Suez dapat memendekkan perjalanan dari England ke Tanah Melayu manakala penggunaan kapal wap dapat mempercepat masa perjalanan dan membawa mutan yang lebih banyak d. Bimbang dengan kemaraan kuasa Eropah lain di Asia Tenggara. Belanda telah meluaskan pengaruhnya ke Hindia Timur(Indonesia), Perancis di IndoChina dan Sepanyol di Filipina. e. Pertukaran kerajaan -Parti Konservatif telah mengambil alih pucuk pimpinan kerajaan Britain daripada Parti Liberal f. Desakan pedagang - Pertelingkahan dalam kalangan pembesar dan pergaduhan antara kongsi gelap telah menyebabkan para pedagang mendesak kerajaan British untuk campur tangan dan melindungi kepentingan pelaburan mereka. - Seramai 243 orang pedagang NNS telah mengutus surat kepada Lord Kimberly untuk mendesak kerajaan British supaya campur tangan 1. Dasar campur tangan British ialah penglibatan penglibatan British secaralangsung dalam pentadbiran di negeri-negeri Melayu selepas tahun 1874. 2. Sebelum tahun 1874, British telah menduduki Pulau Pinang, Singapura, dan Melaka. Negeri-Negeri Selat dibentuk pada tahun 1826. 3. Negeri-negeri Selat telah menjalin hubungan perdagangan yang aktif denganNegerinegeri Melayu. 4. Peranan NNS: a. Pelabuhan entrepot b. Pelaburan modal 5. Faktor-faktor campur tangan British di Negeri-negeri Melayu: a. Kekayaan hasil bumi b. Revolusi perindustrian c. Terusan Suez dan kapal wap

d. Kebimbangan campur tangan kuasa Eropah lain e. Pertukaran kerajaan f. Desakan pedagang a. Kekayaan hasil bumi - Negeri-negeri Melayu kaya dengan hasil galian seperti bijih timah, bijih besi dan arang batu Bijih timah - Daerah Larut dan Daerah Kinta (Perak) - Lukut,Kuala Lumpur,Ampang dan Petaling Jaya ( Selangor) - Derah Sungai Ujong (Negeri Sembilan) - Sungai Lembing dan Sungai Pahang (Pahang)\ Emas - Ulu Tembeling ( Pahang) b. Revolusi Perindustrian - Menyebabkan British memerlukan bijih timah untuk perusahaan mengetin makanan dan tempat untuk memasarkan hasil keluran kilang mereka. c. Terusan Suez dan kapal wap - Pembukaan Terusan Suez dapat memendekkan perjalanan dari England ke Tanah Melayu manakala penggunaan kapal wap dapat mempercepat masa perjalanan dan membawa mutan yang lebih banyak d. Bimbang dengan kemaraan kuasa Eropah lain di Asia Tenggara. Belanda telah meluaskan pengaruhnya ke Hindia Timur(Indonesia), Perancis di IndoChina dan Sepanyol di Filipina. e. Pertukaran kerajaan -Parti Konservatif telah mengambil alih pucuk pimpinan kerajaan Britain daripada Parti Liberal f. Desakan pedagang - Pertelingkahan dalam kalangan pembesar dan pergaduhan antara kongsi gelap telah menyebabkan para pedagang mendesak kerajaan British untuk campur tangan dan melindungi kepentingan pelaburan mereka. - Seramai 243 orang pedagang NNS telah mengutus surat kepada Lord Kimberly untuk mendesak kerajaan British supaya campur tanganPosted by 2 Hormat 2010 at 6:43 AM 0 comments Email ThisBlogThis!Share to TwitterShare to FacebookShare to Google Buzz

2.2: KEADAAN DI PERAK,SELANGOR,NEGERI SEMBILAN,DAN PAHANG MEMBERI PELUANG CAMPUR TANGAN BRITISH

KETIDAKSTABILAN DI PERAK- Kekacauan berlaku di Perak kerana: - Pergaduhan antara kongsi gelap Ghee Hin dengan Hai San menyebabkan tercerusnya Perang Larut. - berlaku perebutan takhta dalam kalangan kerabat diraja kerana sistem pewarisan takhta tidak dipatuhi sepenuhnya. a. Masalah perebutan takhta - Raja Ismail iaitu Raja Bendahara telah dilantik sebagai sultan oleh pembesar2 Perak selepas kemangkatan Sultan Ali.

- Pelantikan ini ditentang hebat oleh Raja Abdullah dan Raja Yusuf - Raja Abdullah iaitu Raja Muda sepatutnya dilantik menjadi sultan mengikut sistem pewarisan takhta telah diketepikan kerana tidak menghadiri upacara pemakaman Sultan Ali di Sayong - Raja Yusuf juga diketepikan kerana tidak disukai oleh pembesar2 Perak - Raja Abdullah disokong oleh pembesar2 Perak seperti Dato` Maharajalela dan Dato` Sagor telah menentang kuat - Kuasa Raja Ismail hanya terbatas di Hulu Perak manakala Raja Abdullah pula berkuasa di Hilir Perak - Raja Abdullah telah bertindak meminta bantuan daripada British untuk mengiktiraf beliau sebagai sultan - Gabenor NNS iaitu Sir Andrew Clarke menganggap permintaan Raja Abdullah sebagai peluang untuk menguasai Perak - Beliau telah menjemput pembesar2 Melayu dan pemimpin2 kongsi gelap untuk berunding di Pulau Pangkor - Sultan Ismail tidak hadir kerana lewat menerima surat - Perjanjian Pangkor di atas kapal British,H.M.S Pluto diadakan pada tahun 1874 - Melalui Perjanjian Pangkor,Sultan Abdullah dilantik sebagai Sultan Perak dan J.W.W Birch merupakan residen Britsh di Perak.

PERANG KLANG DI SELANGOR- Perang Klang tercetus kerana berlakunya perebutan daerah Klang di anatara Raja Abdullah dengan Raja Mahadi - Selepas kemangkatan Sultan Sulaiman, daerah Klang diserahkan kepada Raja Abdullah. Penyerahan tersebut telah menimbulkan ketidakpuasan putera kepada Raja Sulaiman iaitu Raja Mahadi. Keadaan ini telah mencetuskan Perang Klang. - Tengku Kudin dilantik oleh Sultan Abdul Samad untuk menamatkan Perang Klang. - Tengku Kudin tidak diterima oleh pembesar Selangor kerana beliau bukan anak negeri Selangor. Oleh itu, beliau meminta bantuan British untuk menamatkan kekacauan - Perisiwa lain yang menyebabkan British campur tangan di Selangor ialah: a. sebuah kapal dagang British dirompak berhampiran dengan Kuala Langat b. rumah api binaan British di Tanjong Rachado telah diserang - Kesan campur tangan Britiah telah mendesak Sultan Abdul Samad menerima Residen British di Selangor. J.G.Davidson dilantik sebagai residen yang pertama di Selangor manakala penolongnya ialah Frank Swettenham

PERBALAHAN DI SUNGAI UJONG, NEGERI SEMBILAN- Dato` Kelana Syed Abdul Rahman dan Dato` Bandar Kulop Tunggal bersengketa untuk menegakkan kekuasaannya di Sungai Ujong - Daerah Sungai Ujong menjadi rebutan kerana: a. kaya dengan bijih timah

b. Sungai Linggi dalam daerah Sungai Ujong merupakan jalan utama ke pelabuhan Melaka c. pendapatan yang lumayan kerana cukai dipungut ke atas pedagang yang melalui sungai ini - Dato` Kelana meminta bantuan British bagi mengukuhkan kedudukannnya - Melalui perjanjian yang dibuat dengan British, Dato` Kelana dilantik sebagai pemerintah di Sungai Ujong - Dato` Bandar tidak mengiktiraf perjanjian tersebut. Beliau menentang tindakan British memungut cukai di Sungai Linggi - British member bantuan kepada Dato` Kelana untuk menewaskan Dato` Bandar - Dato` Bandar kemudian telah dibuang negeri ke Singapura - Seterusnya, British menguasai Rembau,Jelebu dan Seri Menanti dengan cara menempatkan Pegawai Majistret dan Pemungut Hasil - Semua daerah disatukan untuk membentuk Negeri Sembilan - British telah menempatkan P.J. Murray sebagai Residen British yang pertama di Sungai Ujong dan Martin Lister sebagai Residen British yang pertama di Negeri Sembilan

BRITISH BIMBANG PERTAPAKAN KUASA EROPAH LAIN DI PAHANG- Pahang merupakan negeri terakhir menerima Residen British - British ingin menguasai Pahang kerana bimbang pertapakan kuasa Eropah yang lain - Sultan Ahmad berusaha mengelakkan Pahang dijajah oleh British. Beliau mencontohu tindakan Sultan Abu Bakar dari Johor untuk membangunkan Pahang - Beliau membawa masuk pelabur-pelabur asing untuk memajukan Pahang - Tindakan ini menjejaskan kepentingan British dan tidak disenangi oleh British. - British telah menghantar Frank Swettenham dan Frederick Weld ke Pahang untuk memujuk Sultan Ahmad menerima Residen British tetapi gagal - British telah meminta bantuan Sultan Abu Bakar dari Johor untuk memujuk Sultan Ahmad - Hugh Clifford telah dilantik sebagai wakil British di Pahang tetapi British tidak puas hati dengan pelantikan ini kerana British mempunyai kuasa yang terhad - Peluang campur tangan terbuka luas kepada British apabila berlakunya kes pembunuhan Goh Hui, seorang warganegara British yang berbangsa Cina. - Peristiwa ini telah digunakan oleh British untuk mendesak Sultan Ahmad menerima seorang Residen British di Pahang. - Akhirnya, J.P. Rodger telah dilantik sebagai Residen British yang pertama di PahangPosted by 2 Hormat 2010 at 6:43 AM 0 comments Email ThisBlogThis!Share to TwitterShare to FacebookShare to Google Buzz

2.3 Residen Menggugat Kuasa Sultan dan Pembesar

-

Menguasai pentadbiran : Sistem Residen : menyebabkan Sultan dan pembesar kehilangan kuasa kerana Residen yang menjalankan semua urusan Mencampuri adat : Tindakan Residen menghampuskan amalan perhambaan : dianggap melampaui bidang kuasa mereka kerana bagi Sultan dan pembesar, ia merupakan adat turun temurun masyarakat Melayu tradisional. Memaksa menerima nasihat: Nasihat Residen perlu dipatuhi dan dilaksanakan: ia merangkumi semua perkara pentadbiran kecuali agama islam dan adat istiadat Melayu. Mengambil alih pungutan cukai: diambil alih oleh Pegawai British ; Pegawai Majistret & Pegawai Hasil Campur tangan British telah menyebabkan Sistem Residen di: J.W.W. Birch PERAK J.G. Davidson SELANGOR Martin Lister NEGERI SEMBILAN J.P. Rodger PAHANG

-

-

-

Posted by 2 Hormat 2010 at 6:43 AM 0 comments Email ThisBlogThis!Share to TwitterShare to FacebookShare to Google Buzz

2.4 Pengukuhan Kuasa British Melalui Pembentukan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu.Sistem Residen di negeri Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang tidak teratur Residen tidak diberi panduan yang jelas untuk menjalankan tugas. Oleh itu, pentad biran di negeri negeri ini tidak seragam kerana mempunyai undang undang sendiri Residen telah menjadi terlalu berkuasa dan Gabenor Negeri Negeri Selat di Singapura tidak dapat mengawal mereka. Kelemahan ini adalah faktor utama negeri negeri ini disatukan di bawah sebuah pentadbiran Negeri Negeri Melayu Bersekutu (NNMB) / Persatuan 1896.

[ia terletak di Kuala Lumpur dan diketuai oleh Residen Jeneral

Frank Swettenham]

FAKTOR LAIN BAGI PENUBUHAN NEGERI BERSEKUTU (NNMB)

NEGERI MELAYU

Perkongsian perkhidmatan pakar : Jimatkan bayaran perkhidmatan pakar Faktor keselamatan : Kukuhkan kekuatan dan pertahanan tentera Krisis kewangan Pahang : Pahang terpaksa menanggung banyak hutang akibat kebangkitan rakyatmenentang British : Jika digabungkan dengan negeri kaya (spt: Perak) masalah diringankan Sistem perhubungan : Jalan raya & landasan kereta api dapat dimajukan Syarat-Syarat Perjanjian Persekutuan 12 Jun 1895: Raja-Raja Melayu bersetuju menggabungkan negeri mereka menjadi sebuah persekutuan yang akan dikenali sebagai NNMB Raja-Raja bersetuju menerima seorang pegawai British sebagai Residen Jeneral Raja-Raja bersetuju mengikut nasihat Residen Jeneral dalam semua perkara kecuali yang berkaitan dengan agama Islam dan adapt istiadat Melayu Raja-Raja Bersetuju membantu negeri-negeri yang memerlukan bantuan mengikut nasihat kerajaan British Residen Jeneral bertanggungjawab kepada Gabenor Negeri-negeri Selat yang juga menjadi Pesuruhjaya Tinggi NNMB

2. 5 PEMBENTUKAN PERSEKUTUAN MENCABAR KEWIBAWAAN SULTANPembentukan Persekutuan 1896 telah menyebabkan kuasa pentadbiran berpusat kepada Residen Jeneral. Residen Jeneral juga berkuasa dalam soal kewangandan cukai eksport. Beberapa jabatan kerajaan turut ditubuhkan oleh kerajaan pusat seperti Jabatan Kehakiman, Kewangan, dan Jabatan Perhubungan dan Perkhidmatan Awam. Jabatan- jabatan ini diketuai oleh pegawai- pegawai British yang mengehadkan penglibatan orang Melayu dalam jabatan tersebut. Sultan juga dikehendaki menurut segala nasita Residen Jeneral kecuali perkara yang berkaitan dengan agama Islam dan adat istiadat Melayu. Persidangan Raja- raja Melayu atau Durbar diwujudkan pada tahun 1897 untuk meredakan rasa tidak puas hati sultan di Negeri- negeri Melayu Bersekutu. Anggota Durbar terdiri daripada Pesuruhjaya Tinggi British, Raja- raja Melayu, Residen Jeneral dan Empat orang Residen. Durbar berfungsi membincangkan perkara- perkara yang berkaitan dengan adat istiadat Melayu, agama Islam dan kebajikan orang- orang Melayu. Durbar telah mengadakan dua kali persidangan:

Tahun Peristiwa

Lokasi

Perkara yang dibincangkan

1897 1903

Durbar Pertama Durbar Kedua

Kuala Kangsar Kuala Lumpur

Hanya tertumpu kepada hal ehwal, adat, agama Islam, dan kebajikan orang Melayu. Sultan Idris Shah telah mengkritik pemusatan kuasa oleh Residen jeneral dan mendesak agar kuasa raja- raja Melayu dikembalikan. Baginda juga mendesak agar ditambah pegawai Melayu dalam perkhidmatan awam dan menjadikan Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi serta mendesak agar pegawai Melayu dilantik ke jawatan yang lebih tinggi

-

Pada tahun 1909, Durbar dibatalkan dan digantikan dengan Majlis Mesyuarat Persekutuan. - Jawatan Residen Jeneral digantikan dengan Ketua Setiausaha dan kerajaan British. Pembentukan Persekutuan 1896 telah menyebabkan kuasa pentadbiran berpusat kepada Residen Jeneral. Residen Jeneral juga berkuasa dalam soal kewangandan cukai eksport. Beberapa jabatan kerajaan turut ditubuhkan oleh kerajaan pusat seperti Jabatan Kehakiman, Kewangan, dan Jabatan Perhubungan dan Perkhidmatan Awam. Jabatan- jabatan ini diketuai oleh pegawai- pegawai British yang mengehadkan penglibatan orang Melayu dalam jabatan tersebut. Sultan juga dikehendaki menurut segala nasita Residen Jeneral kecuali perkara yang berkaitan dengan agama Islam dan adat istiadat Melayu. Persidangan Raja- raja Melayu atau Durbar diwujudkan pada tahun 1897 untuk meredakan rasa tidak puas hati sultan di Negeri- negeri Melayu Bersekutu. Anggota Durbar terdiri daripada Pesuruhjaya Tinggi British, Raja- raja Melayu, Residen Jeneral dan Empat orang Residen. Durbar berfungsi membincangkan perkara- perkara yang berkaitan dengan adat istiadat Melayu, agama Islam dan kebajikan orang- orang Melayu. Durbar telah mengadakan dua kali persidangan:

-

Tahun Peristiwa 1897 Durbar Pertama

Lokasi Kuala Kangsar

Perkara yang dibincangkan Hanya tertumpu kepada hal ehwal, adat, agama Islam, dan kebajikan orang Melayu.

1903

Durbar Kedua

Kuala Lumpur

Sultan Idris Shah telah mengkritik pemusatan kuasa oleh Residen jeneral dan mendesak agar kuasa raja- raja Melayu dikembalikan. Baginda juga mendesak agar ditambah pegawai Melayu dalam perkhidmatan awam dan menjadikan Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi serta mendesak agar pegawai Melayu dilantik ke jawatan yang lebih tinggi

-

Pada tahun 1909, Durbar dibatalkan dan digantikan dengan Majlis Mesyuarat Persekutuan. - Jawatan Residen Jeneral digantikan dengan Ketua Setiausaha dan kerajaan British.

3.1 NNMU Penampan Keselamatan British di Tanah Melayu

Pada akhir kurun ke-19, keunggulan British sebagai kuasa besar tercabar dengan kemunculan zaman imperialis baru. Pada masa itu, negara Perancis, Jerman, Amerika Syarikat dan Rusia bersaing untuk mendapatkan bahan mentah dan mencari tanah jajahan. Negara Asia Tenggara seperti Tanah Melayu dan Siam yang kaya dengan bahan mentah telah menjadi rebutan kuasa imperialis tersebut. British sangat bimbang apabila Perancis berminat meluaskan kuasa ke Lembah Menam Chao Phraya dan merancang membina terusan di Segenting Kra. Pembinaan terusan akan mengancam perdagangan dan kedudukan Singapura sebagai pelabuhan antarabangsa. British semakin bimbang apabila Jerman berusaha mendapatkan Pulau Langkawi daripada Siam. Pada masa yang sama, Amerika Syarikat pula ingin bertapak di Terengganu, manakala Rusia berhasrat membuka petempatan di Ujung Salang. Kebimbangan ini mendorong British mengambil langkah untuk meluaskan pengaruh ke Negeri-Negeri Utara Tanah Melayu.

British telah menandatangani perjanjia sulit dengan Siam pada tahun 1897. Perjanjian itu bertujuan menghalang Suan daripada menyerahkan atau membernarkan mana-mana kuasa lain betapak di selatan Siam. Walau bagaimanapun, perjanjian itu gagal mengahalang sultan negeri-negeri tersebut menjalin hubungan dengan kuasa memberikan konsesi tanah seluas 776 996 hektar kepada Duff Development Company. Sultan Terengganu pula menerima pemohonan Amerika Syarikat untuk membuka petempatan di Pulau Redang. Peristiwa itu membimbangkan British kerana kuasa besar lain akan bertapak di Tanah Melayu. Bagi menghalang kuasa Barat meluaskan kuasanya , pihak British telah menandatangani perjanjian Perisytiharan British Siam pada tahun 1902. Melalui perjanjian ini, British mengiktiraf Negeri-Negeri Melayu Utara diletakkan di bawah naungan Siam. Beberapa orang warga British telah dilantik oleh kerajaan Siam sebagai penasihat sultan. Mereka terdiri daripada W.A. Graham di Kelantan, Meadowe Frost di Kedah dan H.E. Duke di Perlis. Kelantan dan Terengganu tidak dibenarkan memberi konsesi kepada kuasa asing. Melalui perjanjian tersebut, pihak British telah berjaya mengukuhkan pengaruh di Negeri-Negeri Melayu Utara Tanah Melayu.

Pada tahun 1909, kerajaan Siam bersetuju menyerahkan Negeri-Negeri Melayu Utara kepada pihak British melalui Perjanjian Bangkok yang telah ditandatangani pada tahun 1909. Raja-raja Melayu tidak dibawa berunding dan terpaksa akur dengan keputusan perjanjian tersebut. Perjanjian tersebut menjayakan impian British untuk menguasai Tanah Melayu.

3.2 Penasihat British Mengancam Kedaulatan NNMUMelalui Perjanjian Bangkok, British berjaya meluaskan kuasanya di Negeri-Negeri Melayu Utara. Oleh itu, Kedah, Perlis, Kelantan dan Terengganu menerima Penasihat British. Penasihat British akan memberikan nasihat dalam semua perkara kecuali yang berkaitan dengan agama Islam dan adat istiadat Melayu. Perubahan pentadbiran dan peraturan baru yang diperkenalkan oleh British telah menggugat kuasa raja-raja di Negeri-Negeri Melayu Utara. Penasihat British di Kedah Sultan Abdul Hamid Halim Shah tidak mengiktirafkan perjanjian Bangkok dan baginda enggan menerima Penasihat British. Walaubagaimanapun, British tetap melanik George Maxwell sebagai Penasihat British pada tahun 1910. George Maxwell mengambil langkah mengukuhkan kuasa dengan menyerapkan sistem pentadbiran Barat dalam pentadbiran Kedah. Tindakan beliau menimbulkan konflik dengan anggota Majlis Mesyuarat Negeri yang dipimpin oleh Tunku Mahmud. Usaha Tunku Mahmud mengekalkan identiti negeri Kedah Menggunakan bahasa Melayu dalam penulisan surat rasmi dan perundangan. y Surat rasmi tidak perlu ditapis. y Penggunaan kalender Hijrah.y

Cuti umum pada hari Jumaat. y Keutamaan melantik orang Maleyu dalam pentadbiran Usaha George maxwell menerapkan pengaruh Barat dalam pentadbiran Kedah y Menggunakan bahasa Inggeris dalam penulisan surat rasmi dan perundangan y Surat rasmi ditapis oleh Penasihat British y Penggunaan kalendar Masihi y Cuti umum pada hari Ahad y Pelantikan pegawai British dalam pentadbiran Kedahy

Tunku Madmud telah berjaya mengekalkan identiti negeri Kedah melalui tindakan mahkamah. Beliau menentang tindakan Geoge Maxwell menghiburkan bendera Union Jack di kediamannya.

Penasihat British di Perlis Raja Syed Alwi membantah tindakan Siam menyerahkan negeri baginda kepada British. Baginda enggan menerima Penasihat British tetapi British tidak menghiraukannya. Kapten Meadowe Frost telah dilantik sebagai Penasihat British. Beliau mengukuhkan kuasa dengan menggubal undang-undang dan memperkenalkan jabatan baru. Jabatan tersebut ialah Jabatan Hasil dan Cukai Mahkamah Tinggi dan Mahkamah Kadi. Beliau juga menguasai Jabatan Kewangan sebagai strategi untuk menguasai pentadbiran Perlis. Penasihat British di Kelantan Pada tahun 1910, Sultan Muhammad IV terpaksa menandatangani perjanjian dengan British bagi menempatkan penasihat British di Kelantan. J.S Mason telah dilantik sebagai Penasihat British. Pada tahun 1915, kuasa mentadbir jajahan telah diambil alih oleh pegawai British. British juga berjaya menguasai jabatan penting seperti mahkamad Tinggi, Jabatan Polis dan Pejabat Tanah. Pentadbiran Kelantan akhirnya tertakluk di bawah cengkaman British.

"Maka pada fikiran beta adapun pada masa kiraan dahulu-dahulu dengan negeri Melayu itu kerajaan Inggeris tidak beroleh sekali-kali masuk campur di dalam apaapa perkara negeri Melayu itu jika tidak tuan yang empunya negeri itu meminta dilakukan seperti maka sekaran ini beta sekali lahi dengan waris-waris negeri ini harap yang tidak ada hajat mengubah peraturan di dalam Negeri Kelantan serta harap tidak ada hajat meletakkan seorang wakil menduduki di dalam negeri kita ini juga sebelum lagu terlebih dahulunya diselesaikan apa-apa kiraan dengan beta". Sebahagian daripada terjemahan surat bantahan Sultan Muhammah IV kepada Pesuruhjaya Tinggi British di Singapura tentang penyerahan negeri Kelantan kepada British yang terkandung dalam Perjanjian. Penasihat British di Terengganu Sultan Zainal Abidin III tidak mengiktirafkan Perjanjian Bangkok dan telah menolak pelantikan Penasihat Britsh di Terengganu. Berikutan itu, baginda menemui Pesuruhjaya Tinggi British di Singapura untuk membuat bantahan. Namun demikian, pihak British tetap melantik W.L. Comlay sebagai wakil British pada tahun 1910. Bidang kuasa wakil British hanyaterhad dalam menguruskan hal elwal luar negeri Terengganu. Pada tahun 1911, Sultan Zainal AbidinIII telah menggubal perlembagaan Undang-Undang Tubuh Kerajaan Terengganu bagi memelihara kedaulatan dan kemerdekaan Terengganu. Sultan Zainal Abidin III mengkat pada tahun 1918 dan digantikan oleh Sultan Muhammah II. British mendesak Sultan Muhammah II menandatangani perjanjian di Singapura pada thaun 1919. Melalui perjanjian tersebut, British telah melantik J.L Humphreys sebagai Penasihat British. Bagin turun takhta kerana enggan tunduk kepada tekanan British.Akhirnya, British menguasai Terengganu apabila kesemua jabatan penting kerajaan seperti Jabatan Kastam, Jabatan Perubatan, Jabatan Kerja raya, Jabatan Tanah dan Galian diletakkan di bawah Penasihat British. Sultan tidak boleh menyerahkan negeri Terengganu kepada mana-mana kuasa asing. y Mustahak keatas raja bermesyuarat y Hak raja dan mentari besar dalam memilih Jemaah Menteri Sebahagian daripada kendungan Undang-Undang Tubuh Kerajaan Terengganu.y

Langkah British Mengukuhkan Kuasa di Negeri-Negeri Melayu Utara 1897 = Perjanjian Sulit British - Siam British menghalang kuasa luar lain bertapak di Negeri-Negeri Melayu Utara 1902 = Perjanjian Perisytiharaan British - Siam British mengiktiraf Negeri-Negeri Melayu Utara sebagai wilayah Siam 1909 = Perjanjian Bangkok British menuasai Negeri-Negeri Utara 1910 = British menempatkan Penasihat British di Kedah, Perlis dan Kelantan

1919 = British menempatkan Penasihat British di Terengganu

Sejarah Bab 4.1 [Peta Minda]

Klik untuk imej besar , Click to enlarge

Bagaikan orang mengantuk disorongkan bantal bermaksud, mendapat sesuatu yang amat diperlukan yang tidak disangka-sangkakan.

4.2 [NOTA]

Antara tahun 1853 hingga tahun 1905, James Brooke dan Charles Brooke telah memperluas kawasan pemerintahan mereka dengan bantuan angkatan laut British

CLICK TO ENLARGE

Menjelang tahun 1905, keluarga Brooke telah berjaya meluaskan

wilayahnya hingga ke sempadan Brunei. Sempadan negeri Sarawakyang dibentuk semasa pemerintahan keluarga Brooke kekal sehingga hari ini.

4.3 [NOTA]1. Sistem pemerintahan beraja diperkenalkan bagi mendapatkan sokongan daripada penduduk tempatan dengan melibatkan pemimpinpemimpin tempatan dalam pentadbiran. 2. Pembesar Melayu yang berpengaruh dan berpengalaman seperti Datu Patinggi, Datu Bandar dan Datu Temenggung dilantik untuk membantu James Brooke mentadbir Sarawak dalam hal-hal yang berkaitan dengan undang-undang dan adat tempatan. 3. Majlis Tertinggi dan Majlis Negeri dibentuk untuk melicinkan pentadbiran Sarawak. 4. Sarawak dibahagikan kepada lima bahagian dan setiap bahagian ditadbir oleh Majlis Bahagian.

CLICK TO ENLARGE 5. i) ii) iii) iv) 6. 7. Beberapa jabatan telah ditubuhkan bagi melicinkan pentadbiran: Jabatan Kehakiman Jabatan Polis Jabatan Kastam dan Cukai Jabatan Pos

Kes sivil diadili oleh ketua etnik masing-masing. Kes jenayah melibatkan lebih daripada satu suku kaum pula akan dihakimi oleh Raja Sarawak, Residen atau Timbalan Residen. 8. British menandatangani perjanjian dengan Charles Brooke pada tahun 1888 bagi mengukuhkan pengaruh British di Sarawak. Syarat-syarat: i) British melindungi Sarawak dari serangan musuh ii) Keluarga Brooke memerintah negeri dengan bebas iii) Hal ehwal luar negeri adalah di bawah kawalan British

Charles Vyner Brooke telah mengisytiharkan perlembagaan Sarawak sempena perayaan 100 tahun pentadbiran keluarga Brooke. 10. Ia merupakan pelembagaan bertulis pertama di Sarawak yang menggariskan pemberian kuasa pemerintahan kepada rakyat Sarawak. 11. Perlembagaan Sarawak tidak dapat dilaksanakan kerana Perang Dunia kedua telah meletus.

9

Perlembagaan Sarawak 1941 Charles Vyner Brooke menyerahkan kuasa mutlaknya kepada Majlis Tertinggi dan Majlis Negeri. 2. Raja Sarawak memerintah dengan nasihat Majlis Tertinggi. 3. Majlis Negeri diberi kuasa untuk membatalkan undang-undang yang diluluskan oleh Majlis Negeri. 4. Raja Sarawak melantik kebanyakan ahli Majlis Tertinggi dan Majlis Neger 1.

4.4 PERUBAHAN EKONOMI DI BAWAH PENTADBIRAN KELUARGA BROOKE1. Keluarga Brooke tidak menggalakan kemasukkan pelabur luar secara besar-besaran kerana hendak menjaga kepentingan ekonomi mereka di Sarawak. 2. Orang Cina diberi peluang bekerja dalam bidang perdagangan dan perlombongan. Hasil Hutan y Hasil hutan yang dikutip oleh keluarga Brooke ialah sarang burung, kapur barus, rotan, damar, getah jelutung dan kayu balak. y Sarang burung dikutip dari gua batu kapur. Tanaman Tanaman Tradisional Kelapa, gambir, lada hitam, sagu atau rumbia merupakan tanaman tradisional yang luas ditanam untuk dieksport. Tanaman Baru y y y Tanaman baru ialah getah dan tembakau. Tanaman getah diusahakan oleh pekebun kecil. Getah merupakan eksport kedua selepas minyak. Hasil Galian Keluarga Brooke menjalankan aktiviti perlombongan seperti emas, antimoni, arang batu dan minyak. Emas Emas dilombong oleh pelombong Cina di Bau. Pelombong Cina telah memberontak kerana tidak berpuas hati dengan cukai yang dikenekan oleh keluarga Brooke. Oleh itu, Syarikat Borneo bermula mengusahakan perlombongan emas. Antimoni Syarikat Borneo juga menjalankan aktiviti perlombongan antimoni di Bau dan Kuching. Minyak The Anglo-Saxon Oil Company telah mendapat konsesi untuk menjalankan aktiviti perlombongan petroleum di Sarawak. Telaga petroleum yang pertama digali di Miri. Kilang menapis minyak didirikan di Lutong pada tahun 1917.

y

y

y y y y

y y y

4.5 PERUBAHAN SOSIAL DI BAWAH PENTADBIRAN KELUARGA BROOKEDasar Brooke y Brooke telah melaksanakan dasar pecah dan perintah. y Setiap kaum dipisahkan dengan kegiatan ekonomi dan petempatan yang berbeza. i. Orang Melayu - bidang pendidikan ii. Orang Iban - bidang ketenteraan iii. Orang Cina - kegiatan pertanian, perlombongan dan perniagaan iv. Orang India - perniagaan kain v. Orang Sikh - polis Bandar Perkembangan ekonomi dan pertambahan penduduk telah membawa kepada pembangunan bandar-bandar seperti Kuching, Miri dan Sibu. Bandar Kuching telah dijadikan sebagai ibu negeri dan pusat pentadbiran kerajaan Sarawak. Kemudahan Kemudahan asas seperti jalan raya, bekalan air dan elektrik disediakan di bandar. Bagi melicinkan urusan pentadbiran dan menguruskan kegiatan ekonomi, perkhidmatan pos, telegraf dan telefon turut diperkenalkan. Pengangkutan dan Perhubungan Jalan raya terdapat di bandar-bandar besar seperti Kuching dan Miri. Landasan kereta api menghubungkan Kuching dengan Bau. Perkhidmatan syarikat perkapalan seperti Singapore and Sarawak Steamship Company terdapat di bandar Kuching. Perkhidmatan kapal terbang air menghubungkan bandar Kuching dengan Singapura.

y y

y y

y y y y

y

Kesihatan Pembinaan hospital dan klinik dimulakan oleh mubaligh Kristian dan hanya terdapat di Kuching dan Sibu. Pendidikan Charles Brooke tidak menggalakkan pembinaan sekolah untuk orang Dayak kerana beliau hendak mengekalkan cara hidup tradisional mereka. Kerajaan menggalakkan mubaligh Kristian mendirikan sekolah-sekolah Inggeris. Sekolah Cina dibiayai serta diuruskan oleh orang Cina. y Sebuah Jabatan Pelajaran ditubuhkan untuk mengawal perkembangan pendidikan di Srawak.

y y y

KUIZ BAB 4 LATIHANSejarah Bab 4 1. Apakah gelaran ketua tempatan? _____________________________________________________________________________ _____ 2. Apakah tanggungjawab ketua tempatan? _____________________________________________________________________________ _____ 3. Siapakah pembesar Brunei yang dilantik oleh Sultan Brunei sebagai wakil pemerintah Kesultanan Brunei di Sarawak? _____________________________________________________________________________ _____ 4. Apakah bahan galian yang berharga di Sarawak pada masa itu? _____________________________________________________________________________ _____ 5. Apakah yang dilakukan oleh wakil pembesar Brunei untuk menguasai kekayaan dan mengukuhkan kawalannya terhadap Sarawak? _____________________________________________________________________________ _____ _____________________________________________________________________________ _____ 6. Apakah yang dilakukan oleh wakil pembesar Brunei untuk menambahkan hasil pendapatan Sarawak? _____________________________________________________________________________ _____ 7. Apakah tujuan kebagkitan penentangan orang Bidayuh dan orang Melayu terhadap wakil pembesar Brunei? _____________________________________________________________________________ _____ 8. Siapakah pembesar Sarawak yang memimpin orang Melayu menentang kezaliman wakil pembesar Brunei? _____________________________________________________________________________ _____ 9. Apakah tujuan James Brooke belayar ke Brunei? _____________________________________________________________________________ _____ 10. Apakah tawaran yang diberi kepada James Brooke jika berjaya memberhentikan kebangkitan di Sarawak? _____________________________________________________________________________ _____ 11. Apakah yang dilakukan oleh Pangeran Raja Muda Hashim apabila James Brooke berjaya menamatkan kebagkitan di Sarawak? _____________________________________________________________________________ _____ 12. Apakah tindakan James Brooke terhadap Bandar Kuching? _____________________________________________________________________________ _____ 13. Siapakah yang mengesahkan kedudukan James Brooke sebagai Raja Putih Sarawak? _____________________________________________________________________________ _____ 14. Mengapakah Sultan Brunei berasa bimbang dan terpaksa mengiktirafkan perjanjian antara Pengeran Raja Muda Hashim dengan James Brooke? _____________________________________________________________________________ _____

15. Apakah tujuan Fort Margherita dibina? _____________________________________________________________________________ _____ 16. Hingga manakah keluarga Brooke meluaskan jajahannya? _____________________________________________________________________________ _____ 17. Siapakah pembesar Melayu yang dilantik oleh James Brooke untuk membantu mentadbir Sarawak? _____________________________________________________________________________ _____ 18. Apakah bidang tugas pembesar-pembesar Melayu yang dilantik oleh James Brooke? _____________________________________________________________________________ _____ 19. Apakah yang nama Majlis yang dibentuk oleh James Brooke untuk melicinkan pentadbiran Sarawak? _____________________________________________________________________________ _____ 20. Namakan dua anggota dari Majlis Bahagian? _____________________________________________________________________________ _____

5.2 SBUB MENGUKUHKAN KUASA DI SABAHPemerintahan SBUB di Sabah diketuai oleh Gabenor. (Gabenor Pertama Treacher) Dilantik oleh Pengarah Syarikat. Gabenor dibantu oleh Majlis Penasihat.( Terdiri daripada Setiausaha Kerajaan,Bendahari dan Ketua Pasukan Keselamatan. Pusat Pentadbiran di Sandakan. Pihak SBUB menubuhkan Jabatan Kerajaan. W.H.

Sabah telah dibahagikan kepada Empat Residensi yang diketuai oleh Residen bagi memudahkan urusan pentadbiran. Residen dibahagikan kepada Sepuluh Daerah yang diketuai oleh Pegawai Daerah yang berbangsa Eropah. Jawatan Timbalan Penolong Pegawai Daerah diperkenal dan disandang oleh penduduk tempatan. Ketua Anak Negeri / Orang Kaya-Kaya( O.K.K) membantu Pegawai Daerah dalam pentadbiran. Diberikan Surat Kuasa membolehkan mereka menguruskan hal yang berkaitan dengan masyarakat tempatan. Di peringkat kampung, SBUB melantik ketua kampung( Orang Tua)

SBUB mengekalkan penglibatan peribumi dalam pentadbiran di peringkat daerah dan kampung kerana mereka memahami adat dan budaya masyarakat tempatan. SBUB tidak mampu menggaji ramai pegawai Eropah kerana menghadapi masalah kewangan. SBUB melaksanakan undang-undang Barat dan undang-undang tempatan untuk menjaga keamanan negeri. Mahkamah Anak Negeri diketuai oleh Ketua Anak Negeri, ini dapatmeninggikan martabat serta kewibawaan ketua-ketua peribumi.

Mahkamah Hakim

Mahkamah di Sabah Mahkamah Majistret Dihakimi oleh Pegawai Daerah

Mahkamah Anak Negeri Hakim dilantik daripada

Bidang Kuasa

kalangan Ketua Anak Negeri yang arif dalam bidang agama Islam dan hukum adat. Mengendalikan kes-kes berat seperti Mengendalikan keskespembunuhan, penculikandan rompakan kes peribumi yang berkaitan denganundang-undang Islam dan hukum adat.

5.3 SBUB Mengeksploitasi Hasil Bumi Sabah Tujuan utama SBUB menguasai Sabah adalah untukmendapatkan kekayaan hasil 1. bumi negeri Sabah.

2.

Oleh itu, SBUB mengeksploitasi kekayaan hasil tradisional Sabah seperti sarang burung, sagu, rotan, pokok lanut, trepang dan sirip ikan yu. Selain itu, SBUB turut menguasai aktiviti pertanian, pembalakan dan perlombongan bagi mengaut keuntungan. SBUB juga mengenakan cukai ke atas hasil yang diperoleh oleh penduduk tempatan.

3.

4.

Hasil Tradisional Menyumbang Kewangan SBUB.1. a) b) c) Sarang Burung

Sarang burung adalah hasil eksport tradisional SBUB yang menguntungkan. Pada tahun 1926, eksport sarang burung Sabah mencapai nilai 125 000 dolar. Pengusaha terpaksa menggunakan tangga dan galah untuk mendapatkan sarang burung yang terletak di dinding gua yang tinggi. d) Setelah memperolehnya, sarang burung itu dibersihkan dan dibungkus untuk dieksport. Pokok Lanut Pokok lanut juga dikenal sebagai abaka, manila hemp, atau musa textiles. Pokok ini hidup meliar di kawasan pamah dan lembah. Gentian pokok lanut dijemur sebelum diproses menjadi tali kapaluntuk dieksport ke Eropah Pokok Sagu

2. a) b) c) 3. a) b)

Pokok sagu juga dikenal sebagai rumbia. Sagu merupakan tanaman tradisional Sabah yang hidup subur di kawasan berpaya seperti di muara sungai. c) SBUB menggalakkan penduduk tempatan mengusahakan sagu, kerana sagu mendapat harga yang tinggi di pasaran dunia. d) Sagu mentah Sabah dieksport ke Singapura dan Eropah. e) Eksport sagu oleh Sabah pada tahun 1888 bernilai 93 433 dolar. 4. Hasil Laut

SBUB jugs menggalakkan penduduk tempatan mencari hasil laut seperti trepang dan sirip ikan yu. b) Hasil laut ini mempunyai permintaan yang tinggi dan bahannya dieksport ke negara China. c) Aktiviti mencari hasil laut diusahakan oleh kaum Bajau.

a)

Hasil Pertanian Dagangan Meningkatkan Keuntungan SBUB1. a) b) c) d) e) f) 2. a) Tembakau tembakau merupakan tanaman dagangan yang penting, kerana mutu tembakau Sabah diiktiraf sebagai tembakau terbaik di dunia. Tembakau Sabah mendapat pasaran yang tinggu di Belanda dan Amerika Syarikat. SBUB mengecualikan cukai eksport ke atas tembakau sebagailangkah untuk menggalakkan penduduk tempatan menanam tembakau. Antara kawasan penanaman tembakau ialah Pulau Bangi, Teluk Marudu, Lahad Datu, Tawau, dan Sandakan. Menjelang tahun 1890, terdapat 61 buah ladang tembakau di Sabah. Pada tahun 1902, hasil eksport tembakau Sabah mencecah nilai lebih daripada dua juta dolar. Getah

Selain tembakau, getah juga merupakan tanaman dagangan yang penting bagi Sabah. b) Pembinaan landasan kereta api telah menggalakkan pembukaan ladang-ladang getah di Beaufort, Jesselton, dan Tenom. c) Untuk menggalakkan penanaman getah, SBUB telah memperkenalkan pelbagai kemudahan dan keistimewaan seperti: # Memberi empat peratus dividen kepada pengusaha getah. # Pengusaha diberi pengecualian cukai eksport selama 50 tahun. d) 3. a) Buruh dibawa dari China dan Jawa untuk mengusahakan ladang getah. Pembalakan

Sabah kaya dengan kayu balak yang bermutu seperti, seraya, ramin, kapur belian dan meranti. b) Kegiatan pembalakan dijalankan di Sandakan, Lahad Datu, danTawau.

c) d)

Buruh dari Indonesia dan Filipina dibawa masuk untuk bekerja dalam sektor ini. Hasil balak Sabah dieksport ke China, Singapura, Britain, danAustralia melalui pelabuhan Sandakan.

Perlombongan Menguntungkan SBUBSBUB turut mengeksploitasi kekayaan bahan galian di Sabah. Perlombongan seperti emas, arang batu, dan mangan telah diusahakan. Pada tahun 1886, lombong emas telah diusahakan olah orang-orang Cina di Sungai Segama. 4. Arang batu pula dilombong di Labuan dan Silimpopon, iaitu kawasan longgokan arang batu terbesar di Asia Tenggara. 5. Perlombongan arang batu diusahakan oleh Syarikat Howie Harbour Coal. Mangan pula diusahakan di Teluk Marudu oleh Syarikat British Borneo 6. Exploration dan dieksport ke Britain. 1. 2. 3.

5.4 Perubahan Sosial SBUB Di Sabah 1. Berikutan perkembangan ekonomi di Sabah, SBUB telah membangunkan pelbagai kemudahan asas seperti landasan kereta api, jalan raya, hospital, sekolah, telegraf san sebagainya. 2. Pembinaan kemudahan asas ini adalah untuk memelihara kepentingan SBUB di Sabah semata-mata.

Pengangkutan dan Perhubungan 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Landasan kereta api dibina untuk memudahkan SBUB mengangkut hasil keluaran di bahagian pedalaman ke pelabuhan. Landasan kereta api pertama dibina di Sabah pada tahun 1896 bagi menghubungkan Weston dengan Beaufort. Pada tahun 1905, landasan kereta api ini disambung dari Beaufort ke Jesselton dan dari Tenom ke Malalap. Jalan raya juga dibina bagi menghubungkan kawasan ekonomi dengan Bandar dan pelabuhan. Pembinaan jalan raya hanya bertumpu pada kawasan bandar seperti Jesselton, Sandakan, Lahad Datu, Kudat dan Tawau. Pengangkutan air dan sungai juga dimajukan oleh SBUB. Pada tahun 1890, syarikat perkapalan seperti Straits Steamshiptelah memulakan peekhidmatan untuk mengangkut penumpang dan barangan. Pendidikan 1. 2. 3. SBUB kurang memberi perhatian kepada bidang pendidikan di Sabah. Sekolah-sekolah dibina oleh mubaligh Kristian untukmengembangkan agama Kristian. Pada tahun 1883, sekolah mubaligh pertama yang dinamakanInstitut Byron, telah dibina oleh golongan Roman Katolik di Sandakan. Pada tahun 1887 pula, Sekolah St. Mary telah ditubuhkan di Sandakan, Sabah. Jabatan Pelajaran ditubuhkan pada tahun 1909 untukmenguruskan sekolahsekolah di Sabah. Menjelang tahun 1939, terdapat 49 buah sekolah mubaligh dengan bilangan muridnya seramai 3700 orang. Sekolah Latihan bagi anak-anak Ketua Anak Negeri dibina untukmelatih mereka menjadi pegawai tadbir pada peringkat rendah. Sekolah Melayu pertama di Sabah dibina di Kota Belud, pada tahun 1921. Pada tahun 1924, Sekolah Bumiputera Keningau telah ditubuhkan.

4. 5. 6. 7.

Pada tahun 1930, Hanya terdapat 10 buah sekolah Melayu bagi menampung 400 orang murid. 9. Selain itu, terdapat juga sekolah Cina yang dibina oleh masyarakat cina melalui sumbangan dan bantuan saudagar-saudagar. 10. Menjelang tahun 1940, terdapat 11 000 orang murid yang mendaftar di sekolah Melayu, sekolah mubaligh dan sekolah Cina di Sabah. 11. SBUB hanya menyediakan peluang pendidikan pada peringkat rendah sahaja, kerana usaha menyediakan pendidikan dianggap tidak menguntungkan bagi mereka. 12. Selain itu, SBUB juga menghadapi masalah kewangan dalam penyediaan kemudahan pendidikan. 8. Kemudahan Sosial 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. SBUB juga membina hospital untuk memberi khidmat kesihatan kepada penduduk Sabah Namun, pembinaan hospital hanya terhad pada kawasan-kawasan Bandar besar seperti Jesselton, Sandakan, Beaufort dan Kudat. Menjelang tahun 1940, terdapat sembilan buah hospital dan 40 buah klinik di Sabah. Pusat-pusat kesihatan pula dibina di kawasan luar Bandar. Perkhidmatan perubatan tidak dapat dinikmati oleh semua lapisan masyarakat Sabah ketika itu, kerana bilangan doktor tidak mencukupi. Pada tahun 1903, SBUB telah membina loji air di Koto Kinabaluuntuk membekalkan air yang bersih kepada penduduk. SBUB juga memperkenalkan beberapa perkhidmatan lain untuk menjamin keselamatan. Antarnya termasuklah: Kontijen polis tempatan ditubuhkan pada tahun 1890-an. Pada tahun 1900. SBUB menubuhkan Skuad Terbangyang dianggotai oleh pegawai polis tempatan untuk menjamin keselamatan. Urbanisasi Kemajuan ekonomi dan sosial di Sabah menyebabkan kemunculan Bandarbandar baru seperti Sandakan, Kudat, Jesselton, Tawau, dan Lahad Datu. 2. Bandar-bandar baru ini kemudian berkembang menjadi pusat pentadbiran dan perdagangan:1. 3. Bandar Kudat

a) b)

Pada tahun 1881, SBUB menjadikan Kudat sebagai pusat pentadbiran yang pertama. b) Berikutan perkembangan tersebut, sebilangan kecil pedagang mula menetap dan membina kedai di Kudat. c) Kudat gagal menarik ramai penduduk kerana keadaan geografinya yang tidak sesuai dengan kegiatan pertanian. Bandar Sandakan Bandar Sandakan diasaskan oleh William Pryer pada tahun 1879. Pryer menamakan Bandar Sandakan sebagai Elopurayang bermaksud Bandar yang cantik c) Pada tahun 1884, SBUB memindahkan pusat pentadbirannya dari Kudat ke Sandakan setelah Kudat didapati tidak sesuai menjadi pusat pentadbirannya. d) Bandar Sandakan berkembang pesat kerana peranannya sebagai pusat pentadbiran, pusat pembalakan dan pelabuhan antarabangsa. 4. a) b) Bandar Jesselton Bandar Jesselton diasaskan oleh Charles Jesseel pada tahun 1900. Nama asalnya ialah Jessel Town, sempena nama pengasasnya. Nama Jessel Town digunakan sebelum disingkatkan menjadi Jesselton. Bandar Jesselton juga dikenal sebagai Api-api, Singga Matadan Diasuka. Pembinaan landasan kereta api dan perkembangan tanaman getah telah menjadikan Bandar Jesselton berkembang menjadi pesat. f) Bandar Jesselton juga merupakan pusat perdagangan dan pelabuhan Sabah yang penting. 5. a) b) c) d) e)

a)

6.2 Tanaman Baru Memantapkan Ekonomi British1. Menjelang kurun ke-20, tanaman tradisional menjadi kurang penting kerana ketidakstabilan harga 2. British memperkenalkan tanaman baru untuk mengukuhkan ekonomi : Kopi Diusakan secara berleluasa di Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Johor apabila harga kopi meningkat di pasaran dunia Kelapa Sawit Diperkenalkan di Kuala Selangor Minyak kelapa sawit dieksport pada 1920-an Ladang dibuka di Johor dan Perak Tembakau Ladang dibuka di Pahang dan Pulau Pinang Teh Diusahakan di Cameron Highlands, Pahang Teh yang dihasilkan bermutu tinggi Dikenali sebagai Teh Ceylon

6.3 Perkembangan Perusahaan GetahAsal Usul Perkembangan Getah 1. Getah diperkenalkan pada akhir abad ke-19 apabila harga kopi di pasaran dunia jatuh 2. Getah berasal dari Brazil - Henry Wickham membawa 70 000 biji getah dari Brazil dan menyemainya di Kew Garden, England pada tahun 1876 - 3000 benih getah tersebut kemudiannya dihantar ke beberapa buah negara naungan British, terutamanya Sri Lanka - 22 batang anak getah ditanam di Botanical Garden Singapura pada tahun 1877 - Dari Singapura, beberapa batang anak pokok getah dibawa ke Kuala Kangsar dan ditanam di halaman kediaman Residen Perak 3. Perkembangan perusahaan membuat motokar meningkatkan permintaan terhadap getah 4. Ladang getah dibuka di Selangor, Perak, Negeri Sembilan dan Johor 5. Syarikat Eropah yang membantu perkembangan perusahaan getah di Tanah Melayu ialah : - Sime Darby - Guthrie - Harrisons & Crosfield - United Plantations 6. Getah ini diusahakan secara kebun kecil Faktor-faktor Perkembangan Perusahaan Getah Cukai yang rendah Cukai tanah dan cukai eksport rendah Untuk mengekalkan pembukaan ladang getah Tenaga Buruh Cukup Buruh dari India digunakan di ladang getah Kejatuhan Harga Kopi Kerana pengeluaran belebihan Serangan serangga perosak

Peranan H.N. Ridley Kaedah menoreh (ibedem) atau sistem tulang ikan herring Menigkatkan pengeluaran susu getah Modal Pelaburan modal oleh syarikat besar Eropah Permintaan Tinggi -Digunakan untuk membuat motokar di Eropah Kemelesetan Ekonomi Dunia 1. Bagi menyelamatkan perusahaan getah, dua rancangan diperkenalkan : - Rancangan Sekatan Stevenson 1922 - Perjanjian Peraturan Getah Antarabangsa Rancangan Sekatan Stevenson 1922 Mengurangkan pengeluaran, meningkatkan harga getah Disertai oleh Tanah Melayu dan Sri Lanka Belanda dan Indonesia tidak menyertai Apabila gagal, ditamatkan pada tahun 1928 Perjanjian Peraturan Getah Antarabangsa Mengurangkan pengeluaran, menstabilkan harga getah Disertai oleh Tanah Melayu, Sabah, Sarawak, Sri Lanka, India, Myanmar, Indonesia, IndoChina dan Thailand Berjaya meningkatkan harga getah

6.4 Perkembangan Perusahaan PerlombonganGalian di Tanah Melayu Emas Pahang Raub merupakan kawasan perlombongan emas yang terbesar di Tanah Melayu Arang Batu Selangor Lombongan di sekitar Batu Arang Bauksit Johor, Melaka Bukit Pasir , Teluk Ramunia , Teluk Emas Biji Besi Terengganu, Pahang Bukit Besi, Rompin Ilmanit Perak Merupakan hasil sampingan bijih timah Batang Padang merupakan pengeluar utama ilmanit

Perkembangan Perlombongan Bijih Timah 1. Masyarakat Melayu melombong bijih timah secara tradisional engan menggunakan kaedah melampan danmendulang 2. Pembesar Melayu memajakkan kawasan lombong di daerah tersebut kepada pelombongan Cinadan Eropah 3. Pelombong Cina meggunakan kaedah lombong dedah, pam kelikir dan palung 4. Permintaan terhadap bijih timah meningkat dengan mendadak kerana perkembangan industri mengetin makanan di Eropah 5. Tanah Melayu muncul sebagai pengeluaran bijih timah yang utama di dunia 6. Kapal korek digunakan oleh Syarikat Malayan Tin Dredging di Batu Gajah, Perak 7. Melalui kaedah tersebut, pelabur-pelabur Eropah telah mula mengambil alih penguasaan pengeluaran bijih timah daripada pelombongan Cina 8. Harga bijih timah mula mengalami kejatuhan kerana berlakunya kemelesetan ekonomi dunia 9. Perjanjian Bijih Timah Antarabangsa telah ditandatangani pada tahun 1931 bertujuan mengatasi kejatuhan harga logam tersebut 10. Tanah Melayu kekal menjadi pengeluaran bijih timah utama dunia hingga tahun 1970

6.5 Pengeluaran Hasil Hutan1. Negeri-negeri Semenanjung Tanah Melayu kaya dengan hasil hutan: -kayu kayan -rotan -damar -madu lebah -kapur barus -getah perca -getah jelutung 2. Hasil hutan dikeluarkan secara tradisional melalui kegiatan meramu. Meramu ialah kegiatan mencari hasil hutan untuk pelbagai kegunaan 3. Kegiatan pengeluaran hasil hutan telah dijadikan bahan eksport ke -China -Amerika Syarikat -Eropah 4. Jabatan Perhutanan ditubuhkan untuk menguruskan pengeluaran dengan lebih sistematik Damar - diperoleh daripada getah pelbagai jenis pokok - digunakan unutk menutup renggaman pada papan perahu - dieksport unutk dijadikan varnish bahan untuk menggilap permukaan papan atau rotan. Getah perca - diperoleh daripada pokok getah perca - digunakan unutk alatan membedah, bola golf dan bahan penebat kabel telegraf. Getah jelutung -dijadikan ramuan getah pengunyah dan pelekat dalam industri gigi palsu Rotan - dieksport ke China - kegunaan ialah bakul, tikar, tongkat, tangkai paying dan perabot. Pembalakan - dieksport ke China dan Britain - kayu balak ialah cengal, meranti dan keruing. - digunakan sebagai bahan binaan, perabot dan perahu - british kenalkan perlesenan kilang papan untuk mengawal pembalakan

5. British memberi tumpuan kepada kegiatan ekonomi dagangan seperti - perlombongan - perladangan - perdagangan 6. British mengabaikan kegiatan ekonomi tradisional yagn dijalankan oleh orang melayu di luar bandar. Dwiekonomi 7. Ekonomi tradisonal -bercorak sara diri -dijalankan oleh puenduduk tempatan khususnya orang melayu di luar bandar -tertumpu pada kegiatan menanam padi dan menangkap ikan -menggunakan alatan tradisional -tidak menggunakan buruh yang ramai -melibatkan modal yang kecil 8. Ekonomi dagangan -berorientasikan eksport -dikuasakan oleh syarikat asing khususnya Eropah -tertumpu pada perlombongan bijih timah dan getah -menggunakan teknologi moden -melibatkan tenaga buruh yang ramai -melibatkan pelaburan modal yang besar.

6.6 Perkembangan Ekonomi Membawa PerubahanKemasukan Buruh Luar

- Buruh Cina -sistem kontrak -majikan yang membawa masuk -tambang perjalanan dibayar oleh majikan -majikan menyediakan kemudahan asas -orang Cina bekerja untuk majikan hingga hutang tambang dilangsaikan -selepas kontrak tamat, mereka bebas bekerja - Buruh India -sistem kangani -kangani ialah penyelia/ketua pekerja di ladang getah -kangani menguruskan tambang perjalanan buruh -kangani dibayar komisen berdasarkan jumlah buruh yang dibawa masuk -mereka di bawah jagaan kangani -mereka bekerja hingga hutang dilangsaikanPengenalan Kaum - EkonomiKaum Melayu Tempat Tinggal -Desa -Luar Bandar -Petani -Nelayan Kegiatan Ekonomi

Cina

-Lombong -Bandar

-Melombong Bijih Timah -Peniaga -Pekerja Ladang

India

-Ladang Getah

Kemajuan Perkhidmatan Kesihatan

1. 2. 3. 4. 5.

Perkembangan ekonomi menimbulkan masalah kesihatan British telah mendirikan hospital dan pusat perubatan serta Institut Penyelidikan Perubatan Hospital kerajaan didirikan di Kuala Lumpur, Taiping dan Pulau Pinang Pusat kesihatan kecil didirikan di Perak, Selangor, Pahang dan Negeri Sembilan Pada tahun 1890, Lembaga Kesihatan ditubuhkan untuk memastikan kebersihan bandarKemunculan Bandar Baru

Ipoh Terletak di Lembah Kinta Dibuka sejak kurun ke-16 Tumpuan Pelombong Cina

Taiping Terletak di daerah Larut Nama asal ialah Kelian Pauh

Kuala Lumpur Kawasan Sungai Gombak danSungai Klang berlumpur

Orang Cina dibawa masuk Cina dibawa masuk untuk mengembangkan Berkembang menjadi bandar perlombongan timah Berkembang dari kampung sibuk kepada perlombongan timah Taiping bermaksud kedamaian Ibu negeri Perak abadi Ibu negeri Selangor pada 1880 Pusat pentadbiran NNMB pada 1896

Perkembangan Pendidikan - Melayu

1. Sistem pendidikan vernakular diwujudkan 2. Semasa pemerintahan British, pendidikan sekular diajar kepada anak petani dan nelayan melalui penubuhan sekolah Melayu 3. Mereka diajar menulis, mengira, membaca, ilmu geografi dan seni pertukangan 4. Sekolah Melayu memberi pendidikan hingga darjah enam 5. Sekolah awal Melayu yang dibuka ialah Sekolah Melayu Gelugor dan Sekolah Melayu Bayan Lepas 6. Tujuan sekolah Melayu adalah untuk menjadikan orang Melayu petani dan nelayan 7. Lulusan sekolah Melayu hanya layak menjadi guru, polis dan mengambil jawatan yang rendah di jabatan kerajaan 8. Mereka juga berpeluang meneruskan pelajaran di maktab : > Maktab Perguruan Melaka (1900) > Maktab Perguruan Sultan Idris, Tanjong Malim, Perak (1922) > Maktab Perguruan Melayu Melaka (1935)Perkembangan Pendidikan - Cina

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Diusahakan sendiri oleh orang Cina Tertumpu di bandar Pada awalnya, pelbagai loghat Cina(Teochew, Hokkien, Kantonis, Hakka) digunakan Sesetengah sekolah Cina menyediakan pendidikan ke peringkat menengah Menggunakan buku dan sukatan pelajaran dari China Guru juga dibawa dari China Enakmen Pendaftaran Sekolah 1920 diperkenalkan untuk mengawal sekolah-sekolah Cina

Perkembangan Pendidikan - Tamil

1. 2. 3. 4. 5.

Diusahakan oleh orang perseorangan atau pertubuhan India Tertumpu di ladang getah Sukatan pelajaran dan buku dari India Guru dibawa dari India Pada tahun 1912, Undang-undang Buruh diperkenalkan yang mewajibkan pengusaha ladang menyediakan sekolah dan guru untuk anak-anak pekerjanya 6. Sekolah India ialah Sekolah VivekanandaPerkembangan Pendidikan - Inggeris

1. 2. 3. 4. 5.

Mula dibina di NNS iaitu Penang Free School dan Malacca Free School Menyediakan pendidikan hingga peringkat menengah Sukatan pelajaran mengikut pendidikan di England Lulusan sekolah Inggeris berpeluang menjawat jawatan baik dalam perkhidmatan kerajaan Kolej Melayu Kuala Kangsar ditubuhkan pada 1905

7.1 Perjuangan Mengembalikan Kedaulatan KedahTentu anda masih ingat tentang pendudukan siam di kedah pada tahun 1821 . Penjajahan Siam ditentang hebat oleh rakyat Kedah .

Perang pembebasan dipimpin beberapa tokoh , antaranya : y Tunku Abdullah y Tunku Kudin ( Syed Zainal Abidin ) y Tunku Long y Tunku Muhammad Saad Perjuangan mereka telah disokong oleh pemimpin rakyat seperti Tok Mo Ris serta pemimpin agama seperti Syeikh Abdul Kadir .

Perjuangan orang Melayu Kedah menentang Siam telah dikhianati oleh British kerana British telah bersubahat dengan Siam untuk melumpuhkan perjuangan rakyat Kedah . KRONOLOGI PERISTIWA 1821 - Seramai 7000 orang tentera Siam mengepung Kuala Kedah . Mereka memusnahkan rumah , merampas barang , menenggelamkan perahu dan menangkap tawanan untuk dibawa balik ke Siam sebagai hamba. 1823 - Tunku Abdullah memimpin 3000 orang tentera untuk membebaskan Kedah daripada Siam melalui Seberang Perai . Walaubagaimanapun , serangan itu gagal kerana British membantu Siam . 1831 - Tunku Kudin berjaya menawan semula Kuala Kedah dari Melaka . Walaubagaimanapun , British telah menghantar 5 kapal perang untuk mengepung perairan Kedah di mana ia telah menyebabkan Kedah terputus bekalan makanan dan bantuan tentera luar . Tunku Kudin telah terkorban. 1836 - Sultan Ahmad Tajuddin merancang menyerang Siam melalui Bruas , Perak tetapi British telah berjaya mengesan gerakan ini dan Sultan Ahmad Tajuddin ditangkap. 1838 - Kebangkitan menentang Siam di Kedah telah dipimpin oleh Tunku Muhammad Saad . Tentera Kedah berjaya menawan semula selatan Kedah , Kota Kuala Kedah dan mara ke Songkla namun sekali lagi dengan bantuan British , Siam berjaya menguasai Kedah semula. Semangat juang rakyat Kedah telah menyebabkan Siam berdamai dengan Kedah . Sultan Kedah telah menghantar putera baginda , Tunku Daei ke Bangkok untuk berunding . 1842 - Siam mengembalikan takhta Kedah kepada Sultan Ahmad Tajuddin namun wilayah Perlis , Setul dan Kubang Pasu diasingkan dari Kedah.

7.2 Dol Said Pahlawan Naning

Naning Kawasan : terletak antara Rembau dengan Melaka Penghulu : Dato' Naning Abdul Said ( Dol Said ) Pusat pentadbiran : Taboh Hasil Keluaran : padi , buah-buahan , sirih dan bijih timah Pada tahun 1831 , Dol Said telah bangkit menentang British . Tahukah anda mengapa Dol Said menentang British? FAKTOR PENENTANGAN DOL SAID DI NANING Mempertahankan kemerdekaan Naning Pada tahun 1824 , British dan Belanda telah menandatangani perjanjian InggerisBelanda . Menurut perjanjian ini , Melaka di serahkan kepada British . British mendakwa Naning merupakan sebahagian daripada Melaka dan ini menyebabkan British mengarahkan Naning mematuhi peraturan yang ditetapkan di Melaka . Dakwaan ini tidak dapat diterima Dol Said dan rakyat Naning . Menentang bayaran cukai Melalui undang-undang 1830 , British memaksa Naning membayar cukai 1/10 daripada hasil pertanian setelah British mendapati hasil daerah Naning berjumlah 4500 dolar sebulan . Menentang perlaksanaan Undang-undang British British juga memperkenalkan peraturan penghulu yang menggugat kuasa Dol Said . Peraturan ini melarang penghulu ( Dol Said ) untuk membicarakan kes jenayah . Pada tahun 1828 , Dol Said diberi amaran oleh British kerana menyelesaikan kes

jenayah di Naning . Beliau juga diugut akan dilucutkan jawatan jika tidak mematuhi arahan British .

PERISTIWA PERANG 1831 British mengishtiharkan Dol Said sebagai penderhaka . British menghantar 150 orang sepoi yang diketuai oleh Kapten Wyllie untuk menyerangnya tetapi angkatan British berjaya ditewaskan . Faktor kemenangan Dol Said : Penggunaan taktik gerila y Bantuan daripada Seri Menanti , Sungai Ujong , Johol dan Muar y Pertolongan daripada pasukan bantuan yang diketuai oleh menantu Yamtuan Raja Muda Ali dari Rembau iaitu Syed Sha'aban. British sedar bahawa Naning tidak mudah dikalahkan . Oleh itu , British 'berunding' dengan Yamtuan Raja Muda Ali dan beliau bersetuju membantu British dengan menghantar 600 orang hulubalang untuk menyerang Naning .y

PERISTIWA PERANG 1832

Kolonel Herbert mengetuai pasukan tentera menyerang Naning . Pakatan British dengan Rembau telah berjaya mengalahkan Naning . Dol Said berundur ke Seri Menanti dan akhirnya menyerah diri kepada British. Kesan perang : y Taboh telah ditawan y Rumah penduduk Naning telah dibakar y Dol Said diberi pencen dan rumah di Melaka y Daerah Naning dan Melaka disatukan y British mengalami kerugian sebanyak 100 000 paun sterling walaupun berjaya mengalahkan Naning.

Naning Kawasan : terletak antara Rembau dengan Melaka Penghulu : Dato' Naning Abdul Said ( Dol Said ) Pusat pentadbiran : Taboh Hasil Keluaran : padi , buah-buahan , sirih dan bijih timah

Pada tahun 1831 , Dol Said telah bangkit menentang British . Tahukah anda mengapa Dol Said menentang British? FAKTOR PENENTANGAN DOL SAID DI NANING Mempertahankan kemerdekaan Naning Pada tahun 1824 , British dan Belanda telah menandatangani perjanjian InggerisBelanda . Menurut perjanjian ini , Melaka di serahkan kepada British . British mendakwa Naning merupakan sebahagian daripada Melaka dan ini menyebabkan British mengarahkan Naning mematuhi peraturan yang ditetapkan di Melaka . Dakwaan ini tidak dapat diterima Dol Said dan rakyat Naning . Menentang bayaran cukai Melalui undang-undang 1830 , British memaksa Naning membayar cukai 1/10 daripada hasil pertanian setelah British mendapati hasil daerah Naning berjumlah 4500 dolar sebulan . Menentang perlaksanaan Undang-undang British British juga memperkenalkan peraturan penghulu yang menggugat kuasa Dol Said . Peraturan ini melarang penghulu ( Dol Said ) untuk membicarakan kes jenayah . Pada tahun 1828 , Dol Said diberi amaran oleh British kerana menyelesaikan kes jenayah di Naning . Beliau juga diugut akan dilucutkan jawatan jika tidak mematuhi arahan British .

PERISTIWA PERANG 1831 British mengishtiharkan Dol Said sebagai penderhaka . British menghantar 150 orang sepoi yang diketuai oleh Kapten Wyllie untuk menyerangnya tetapi angkatan British berjaya ditewaskan . Faktor kemenangan Dol Said : Penggunaan taktik gerila y Bantuan daripada Seri Menanti , Sungai Ujong , Johol dan Muar y Pertolongan daripada pasukan bantuan yang diketuai oleh menantu Yamtuan Raja Muda Ali dari Rembau iaitu Syed Sha'aban. British sedar bahawa Naning tidak mudah dikalahkan . Oleh itu , British 'berunding' dengan Yamtuan Raja Muda Ali dan beliau bersetuju membantu British dengan menghantar 600 orang hulubalang untuk menyerang Naning .y

PERISTIWA PERANG 1832

Kolonel Herbert mengetuai pasukan tentera menyerang Naning . Pakatan British dengan Rembau telah berjaya mengalahkan Naning . Dol Said berundur ke Seri Menanti dan akhirnya menyerah diri kepada British. Kesan perang : y Taboh telah ditawan y Rumah penduduk Naning telah dibakar y Dol Said diberi pencen dan rumah di Melaka y Daerah Naning dan Melaka disatukan y British mengalami kerugian sebanyak 100 000 paun sterling walaupun berjaya mengalahkan Naning.y

7.3 Pentap Wira Sarawak: Agi Idup, Agi Ngebalan

y

"Agi Idup, Agi Ngebalan" itulah slogan masyarakat Iban dalam mempertahankan maruah mereka. Rentap ialah pahlawan Iban yang menentang kuasa penjajah British di Sarawak. Rentap dilahirkan pada tahun 1800. Nama asalnya ialah Libau yang bermaksud "pegoncang dunia". Rentap juga digelar Raja Darat. Rentap merupakan pemimpin orang Iban di Sungai Skrang dan Sungai Saribas. Rentap menentang pemerintahan keluarga Brooke kerana menganggap orang Iban sebagai lanun. James Brooke juga mendirikan kubu di Nanga Skrang untuk mengawasi pergerakan orang Iban. Tindakan James Brooke menghapuskan penempatan orang Iban di Sungai Skrang telah mencetuskan kebangkitan Rentap. Pada tahun 1853, Rentap menyerang kubu James Brooke di Nanga Skrang. Pasukan Rentap mencapai kejayaan dan seorang pegawai Brooke iaitu Allan Lee terbunuh. Kejayaan ini mengharumkan nama Rentap di kalangan orang Iban. Pada tahun 1854, James Brooke menawan kubu Rentap di Sungai Lang dan membakar perkambungan Rentap. Pengikut Rentap berundur ke Bukit Sadok dan membina kubu. Perjuangan Rentap di Bukit Sadok. Charles Brooke telah berjaya mempengaruhi kira-kira 3000 orang Iban dan 500 orang Melayu supaya menyerang kubu Rentap di Bukit Sadok.Walau bagaimanapun, Charles Brooke gagal menewaskan Rentap kerana kubu pertahannya yang kukuh. Pada tahun berikutnya, Charles Brooke sekali lagi memimpin pasukannya menyerang Bukit Sadok. Namun demikian, beliau masih gagal menewaskan Rentap. Dengan penuh bersemangat Rentap berkata, "Bawalah semua meriam kamu dari Eropah, kami tidak takut kepada kamu orang Eropah". Pada tahun 1863, James Brooke mengetuai sendiri pasukannya untuk menyerang Rentap di Bukit Sadok. Pertempuran sengit berlaku selama sebulan dan Rentap telah dapat ditewaskan. James Brooke telah membakar kubu serta rumah pengikut Rentap. Rentap berundur ke Entabai untuk menyusun strategi baru. Walau bagaimanapun, sebelum sempat meneruskan perjuangan, beliau telah meninggal dunia. Kebangkitan Rentap dan pengikutnya menentang pemerintahan Brooke membuktikan mereka bukannya lanun tetapi pejuang bangsa. Semangat juang Rentap telah diabadikan di Batu Peringatan Rentap. p, pre {margin: 0;} input.bloggerie-hack {position: absolute; left: -9999px;}hr.more {border-width:1px 0 0 0; border-style:dashed; border-color: #666; height: 8px; background:#ddd}table.tr-caption-container {padding: 6px; marginbottom: .5em} td.tr-caption {font-size: 80%; padding-top: 4px} img {cursor: move}"Agi Idup, Agi Ngebalan" itulah slogan masyarakat Iban dalam mempertahankan maruah mereka. Rentap ialah pahlawan Iban yang menentang kuasa penjajah British di Sarawak. Rentap dilahirkan pada tahun 1800. Nama asalnya ialah Libau yang bermaksud "pegoncang dunia". Rentap juga digelar Raja Darat. Rentap merupakan pemimpin orang Iban di Sungai Skrang dan Sungai Saribas. Rentap menentang pemerintahan keluarga Brooke kerana menganggap orang Iban sebagai lanun. James Brooke juga mendirikan kubu di Nanga Skrang untuk mengawasi pergerakan orang Iban. Tindakan James Brooke menghapuskan penempatan orang Iban di Sungai Skrang telah mencetuskan kebangkitan Rentap. Pada tahun 1853, Rentap menyerang kubu James Brooke di Nanga Skrang. Pasukan Rentap mencapai kejayaan dan seorang pegawai Brooke iaitu Allan Lee terbunuh. Kejayaan ini mengharumkan nama Rentap di kalangan orang Iban. Pada tahun 1854,

James Brooke menawan kubu R